(1)

Het digitale EU-covidcertificaat, dat is ingevoerd bij Verordening (EU) 2021/953 van het Europees Parlement en de Raad (1), is snel uitgegroeid tot een wereldwijde norm voor vaccinatie-, test- en herstelcertificaten en naast alle lidstaten van de Unie hebben 51 derde landen en gebieden zich bij dit systeem aangesloten. Dankzij zijn externe dimensie is het digitale EU-covidcertificaat ook de meest gebruikte oplossing en het meest gebruikte instrument gebleken om veilig internationaal reizen en herstel op mondiaal niveau te bevorderen. Naast het gebruik op het gebied van reizen, bevorderde het gebruik van digitale EU-covidcertificaten de continuïteit van grensoverschrijdende vaccinatie.

(2)

Het digitale EU-covidcertificaat was van cruciaal belang om vrij verkeer en reizen te waarborgen en de onderliggende technologie kan dienst blijven doen om ons beter voor te bereiden op mogelijke toekomstige gezondheidscrises, zodat burgers en bedrijven de gevolgen van besmettelijke ziekten kunnen beperken en een adequaat niveau van een goede paraatheid voor gezondheidscrises gewaarborgd is. Dit is ook in overeenstemming met het speciaal verslag van de Europese Rekenkamer 01/2023 met als titel “Hulpmiddelen om reizen binnen de EU tijdens de COVID-19-pandemie te faciliteren Relevante initiatieven met een impact variërend van succes tot beperkt gebruik”.

(3)

Verordening (EU) 2021/953 verstrijkt op 30 juni 2023. Met ingang van 1 juli 2023 moeten de mogelijke afgifte en aanvaarding van COVID-19-vaccinatie-, test- en herstelcertificaten derhalve plaatsvinden op basis van en overeenkomstig de voorwaarden die zijn vastgesteld in het nationale recht van de lidstaten. Ook worden verwijzingen in deze aanbeveling naar de uitvoeringshandelingen die zijn vastgesteld op grond van Verordening (EU) 2021/953 louter gemakshalve vermeld en er mag niet onder worden verstaan dat dergelijke uitvoeringshandelingen of de bevoegdheden van de Commissie om uitvoeringshandelingen vast te stellen en te wijzigen op grond van Verordening (EU) 2021/953, worden gehandhaafd. Verwijzingen naar eerder op grond van Verordening (EU) 2021/953 vastgestelde uitvoeringshandelingen moeten worden begrepen als statische verwijzingen naar de genoemde handelingen, in de versie die op 30 juni 2023 van toepassing is.

(4)

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zal een wereldwijd netwerk voor digitale gezondheidscertificering opzetten. Het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering is een mechanisme ter ondersteuning van de verificatie van certificaten die worden afgegeven door deelnemers aan het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering. Dit zou in eerste instantie betrekking hebben op COVID-19-certificaten en zou in een later stadium ook de certificering van andere documenten kunnen omvatten, zoals routinematige immunisatiedossiers en het internationaal certificaat van vaccinatie of profylaxe, zoals opgenomen in bijlage 6 bij de Internationale Gezondheidsregeling (2005), met het oog op internationaal reizen en continuïteit van de zorg.

(5)

De invoering van systemen om de gevolgen van wereldwijde gezondheidscrises voor reizen van burgers en bedrijven te beperken, moet worden gezien als een belangrijke pijler van de agenda van de Unie voor paraatheid bij wereldwijde gezondheidscrises. Deelname aan het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO zou bijdragen tot de wereldwijde afstemming van de normen voor gezondheidscertificaten en tot de invoering van een systeem voor de erkenning van digitale gezondheidscertificaten voor internationaal reizen en continuïteit van de zorg.

(6)

Het vertrouwenskader, de beginselen en de open technologieën van het digitale EU-covidcertificaat worden geïntegreerd in de structuur van het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering dat door de WHO wordt ontwikkeld. De Commissie is voornemens nauw samen te werken met de WHO om ervoor te zorgen dat het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering coherent is met de technische specificaties die eerder in Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1073 van de Commissie (2) zijn vastgesteld. De lidstaten moeten worden aangemoedigd om zich zo spoedig mogelijk en uiterlijk op 31 december 2023 aan te sluiten op het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO. Met het oog op een vlotte overgang van het systeem van digitale EU-covidcertificaten naar het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO moet de lidstaten worden verzocht nieuwe documentondertekenaarscertificaten af te geven die worden gebruikt voor de afgifte van de digitale EU-covidcertificaten vóór het verstrijken van Verordening (EU) 2021/953, om de maximale technische geldigheid van deze certificaten te garanderen en hen te registreren in de interoperabiliteitspoort van het vertrouwenskader dat krachtens die verordening is opgezet (de “EU-gateway”).

(7)

De Commissie zal de soepele overgang van de lidstaten naar het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO garanderen door de EU-gateway tot en met 31 december 2023 te handhaven op een wijze die de doelstellingen van deze aanbeveling ondersteunt. Daartoe is zij voornemens de EU-gateway te financieren via het programma Digitaal Europa, dat is vastgesteld bij Verordening (EU) 2021/694 van het Europees Parlement en de Raad (3). Dit moet de lidstaten en derde landen die op de EU-gateway zijn aangesloten voldoende tijd geven om de procedures vast te stellen die nodig zijn om over te stappen naar het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO.

(8)

Alle burgers en ingezetenen van de Unie die buiten de Unie reizen, moeten over middelen beschikken om hun COVID-19-gerelateerde status aan te tonen, wanneer dit specifiek vereist is voor reizen buiten de Unie. Daarom moet de lidstaten, zodra zij zijn aangesloten op het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO, ook worden verzocht om op verzoek certificaten af te geven die verenigbaar zijn met het formaat dat is vastgesteld door dit netwerk, op basis van de eerder in Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1073 vastgestelde technische specificaties, met het oog op het vergemakkelijken van internationale reizen naar derde landen waarvoor dergelijke certificaten vereist zijn, met name in geval van een noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid van internationaal belang. De afgifte van dergelijke certificaten maakt het niet alleen gemakkelijker om internationaal te reizen, maar draagt ook bij tot de wereldwijde afstemming van de normen voor gezondheidscertificaten en tot de invoering van een systeem voor de erkenning van digitale gezondheidscertificaten die de continuïteit van de zorg faciliteren.

(9)

De lidstaten moeten dergelijke certificaten afgeven in een digitaal of papieren formaat, of beide. De aanvragers moeten het recht hebben de certificaten te ontvangen in het formaat van hun keuze. De informatie in de certificaten moet ook in voor mensen leesbare vorm worden weergegeven, in ten minste de officiële taal of talen van de lidstaat van afgifte en in het Engels.

(10)

De opname van het digitale EU-covidcertificaat in het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO moet derde landen die nog steeds beschikken over COVID-19-gerelateerde vereisten als voorwaarden voor binnenkomst op hun grondgebied en die verbonden zijn met de “EU-gateway” in staat stellen om zowel vóór als na 1 juli 2023 afgegeven certificaten te aanvaarden en te verifiëren.

(11)

Vanuit het oogpunt van reizigers naar de Unie wordt de lidstaten aangeraden om — zodra zij zijn aangesloten op het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO teneinde volksgezondheidsproblemen in verband met de COVID-19-pandemie adequaat te kunnen aanpakken — de mogelijkheid te behouden om certificaten te aanvaarden en te verifiëren die zijn afgegeven door derde landen in het kader van het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO indien deze certificaten blijven voldoen aan de hoge normen die zijn vastgesteld op grond van Verordening (EU) 2021/953. Indien de lidstaten een bewijs van COVID-19-vaccinatie, -test of -herstel verlangen om vrijstelling te verlenen van beperkingen om naar de Unie te reizen, moeten zij COVID-19-certificaten aanvaarden die technisch in overeenstemming zijn met het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO.

(12)

In zijn conclusies over vaccinatie als één van de meest doeltreffende middelen voor ziektepreventie en verbetering van de volksgezondheid van 9 december 2022 heeft de Raad de Commissie ertoe opgeroepen “de toegevoegde waarde te onderzoeken van een digitale versie van vaccinatiecertificaten, rekening houdend met de ervaringen met Europese digitale infrastructuur en andere bestaande instrumenten, zoals het internationaal certificaat van vaccinatie of profylaxe”. Soortgelijke ontwikkelingen zijn gepland door de WHO, die voornemens aangezien zij voornemens is haar wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering verder te ontwikkelen, bijvoorbeeld om de digitalisering van het internationaal certificaat van vaccinatie of profylaxe of vaccinatiecertificaten voor routinematige immunisatie te ondersteunen. Daarom wordt de lidstaten verzocht actief deel te nemen aan de inspanningen om het netwerk verder te ontwikkelen, en andere soorten vaccinatiecertificaten of gezondheidsgegevens, naargelang het geval, af te geven, te aanvaarden en te verifiëren.

(13)

Gedurende een overgangsperiode tot en met 31 december 2023 en met het oog op een soepele overgang naar het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO, worden de lidstaten die nog niet op het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO zijn aangesloten, aangemoedigd om, met name in geval van een afgekondigde noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid van internationaal belang, overeenkomstig het nationale recht, op verzoek COVID-19-vaccinatie-, test- en herstelcertificaten af te geven in een formaat dat verenigbaar is met de eerder in Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/1073 vastgestelde technische specificaties, op voorwaarde dat er in hun nationale recht een rechtsgrondslag voor de afgifte van dergelijke certificaten is vastgelegd. Indien de lidstaten tijdens deze overgangsperiode een bewijs van COVID-19-certificaten vereisen om vrijstelling te verlenen van beperkingen om naar de Unie te reizen, worden zij aangemoedigd om, overeenkomstig de aanpak van Aanbeveling (EU) 2022/2548 van de Raad, bewijzen van COVID-19-vaccinatie, -herstel of -tests te aanvaarden die voorheen onder een op grond van artikel 3, lid 10, of artikel 8, lid 2, van Verordening (EU) 2021/953 van de Raad vastgestelde uitvoeringshandeling vielen (4).

(14)

In dezelfde periode worden de lidstaten die nog niet zijn aangesloten op het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO aangemoedigd om ook aangesloten te blijven op de EU-gateway, voor zover die gateway door de Commissie wordt gehandhaafd. De lidstaten die reeds zijn aangesloten op het wereldwijde netwerk voor digitale gezondheidscertificering van de WHO wordt aangeraden om de informatie die zij uploaden naar dit netwerk te synchroniseren met de EU-gateway.

(15)

De lidstaten worden aangemoedigd uitvoering te geven aan deze aanbeveling met ingang van 1 juli 2023, de dag na het verstrijken van Verordening (EU) 2021/953, zodat mogelijke verstoringen, met name met betrekking tot internationale reizen naar derde landen waarvoor nog een COVID-certificaat vereist is, worden vermeden. De lidstaten kunnen met name alleen een nieuw documentondertekenaarscertificaat afgeven zolang Verordening (EU) 2021/953 nog van kracht is. Zij worden derhalve verzocht de grootst mogelijke technische geldigheid te geven aan dit certificaat en het vóór het verstrijken van Verordening (EU) 2021/953 op 30 juni 2023 in de EU-gateway te registreren.

(16)

Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad (5) is van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens bij de tenuitvoerlegging van de onderhavige aanbeveling. De lidstaten moeten er daarom te allen tijde voor zorgen dat de toepasselijke bepalingen van het Unierecht inzake persoonsgegevens worden nageleefd en met name het in Verordening (EU) 2016/679 neergelegde beginsel van rechtmatigheid,

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.