In de mededeling worden de belangrijkste prioriteiten uiteengezet om de fysieke en digitale veiligheid van de Europese Unie (EU) en haar burgers in de komende vijf jaar te waarborgen.
De mededeling heeft vooral betrekking op prioriteiten en maatregelen waarbij de EU voor toegevoegde waarde kan zorgen ter ondersteuning van de EU-landen bij de bevordering van de veiligheid van alle Europese burgers.

KERNPUNTEN

Veiligheid is een kwestie die in alle aspecten van het leven aanwezig is. Daarom heeft de EU gekozen voor een holistische benadering van veiligheid. Deze mededeling biedt een algemeen kader om nationaal beleid te ondersteunen door te anticiperen op zich ontwikkelende dreigingen en deze aan te pakken, of het nu gaat om online/offline-, digitale/fysieke of interne/externe dreigingen.

In de strategie worden vier strategische prioriteiten op EU-niveau gesteld.

1.
Zorgen voor een toekomstbestendige veiligheidsomgeving voor personen
De kritieke infrastructuren* die wij in ons dagelijks leven gebruiken moeten veilig en veerkrachtig zijn en de technologieën waarvan we afhankelijk zijn moeten worden beschermd tegen steeds geavanceerdere cyberaanvallen, zowel van binnen als van buiten de EU.
De belangrijkste te nemen maatregelen omvatten:
- versterking van de wetgeving van de EU inzake kritieke infrastructuren (Richtlijn 2008/114/EG — zie samenvatting) en inzake netwerk- en informatiesystemen (Richtlijn (EU) 2016/1148 — zie samenvatting);
- vergroting van de operationele veerkracht van de financiële sector;
- ontwikkeling van een EU-strategie voor cyberbeveiliging en oprichting van een gezamenlijke EU-cybereenheid;
- stimulering van intensievere samenwerking voor de bescherming van openbare ruimten en uitwisseling van beste praktijken voor de aanpak van misbruik van drones.
2.
Aanpak van veranderende dreigingen
Deze prioriteit heeft betrekking op aspecten zoals cybercriminaliteit (bv. identiteitsdiefstal of diefstal van bedrijfsgegevens), illegale online-inhoud (seksueel misbruik van kinderen of aanzetten tot haat of terrorisme) en hybride bedreigingen (combinaties van conventionele/onconventionele en militaire/niet-militaire activiteiten).
In de strategie wordt een reeks maatregelen voorgesteld, zoals zorgen dat de wetgeving inzake cybercriminaliteit wordt uitgevoerd en aan het doel ervan beantwoordt, herziening van het operationeel EU-protocol voor de bestrijding van hybride bedreigingen en het opstellen van een doeltreffendere strategie ter bestrijding van seksueel misbruik van kinderen.
3.
Bescherming van Europeanen tegen terrorisme en georganiseerde misdaad
In de strategie wordt benadrukt dat terrorisme en radicalisering levens kosten en de samenleving destabiliseren, en wordt gewezen op het feit dat de georganiseerde misdaad verantwoordelijk is voor economische verliezen van tussen de 218 en 282 miljard euro per jaar.
De te nemen maatregelen omvatten:
- ontwikkeling van een agenda inzake terrorismebestrijding en sterkere initiatieven tegen radicalisering;
- meer samenwerking met niet-EU-landen en internationale organisaties;
- een agenda tegen georganiseerde misdaad en een actieplan tegen migrantensmokkel;
- een agenda en actieplan inzake drugs voor 2021-2025;
- een EU-actieplan 2020-2025 inzake illegale vuurwapenhandel;
- herziening van de wetgeving inzake bevriezing en confiscatie van vermogensbestanddelen (Verordening (EU) 2018/1805 — zie samenvatting), inzake de bureaus voor de ontneming van vermogensbestanddelen (Besluit 2007/845/JBZ — zie samenvatting) en inzake milieucriminaliteit (Richtlijn 2008/99/EG — zie samenvatting).
4.
Ontwikkeling van een krachtig Europees veiligheidsecosysteem
Het is een collectieve prioriteit van Europese overheden, rechtshandhavingsinstanties, bedrijven, ngo’s en personen om misdaad te bestrijden en gerechtigheid te bevorderen door nauwer samen te werken en informatie uit te wisselen. Dit houdt in dat ervoor moet worden gezorgd dat de buitengrenzen van de EU sterk zijn en veiligheid bieden voor de burgers en het Schengengebied, waar vrij mag worden gereisd. Daarnaast houdt het in dat moet worden geïnvesteerd in onderzoek en innovatie op veiligheidsgebied, in nieuwe technologieën en technieken om dreigingen tegen te gaan en erop te anticiperen, en in vaardigheden en bewustmaking zodat bedrijven, overheidsdiensten en personen beter voorbereid zijn.
Mogelijke maatregelen voor de ontwikkeling van een krachtiger Europees veiligheidsecosysteem omvatten:
- onderzoek naar een „EU-code voor politiële samenwerking” en politiecoördinatie in crisistijden;
- versterking van het mandaat van Europol;
- versterking van Eurojust om gerechtelijke en rechtshandhavingsinstanties te verbinden;
- herziening van de richtlijn betreffende vooraf te verstrekken passagiersgegevens (Richtlijn 2004/82/EG — zie samenvatting);
- versterking van de samenwerking tussen de EU en Interpol.
De Europese Commissie:
- heeft, tegelijk met de strategie, drie specifieke initiatieven gepresenteerd om uitvoering te geven aan haar doelen:
- brengt regelmatig verslag uit over de geboekte vooruitgang aan het Europees Parlement en de Raad, die de prioriteiten van de strategie reeds hebben bekrachtigd, en aan belanghebbenden.

ACHTERGROND

Het eerste beleidsantwoord van de EU op de toename van het aantal veiligheidsbedreigingen bestond uit de Europese veiligheidsagenda 2015-2020 van de Commissie (zie samenvatting). Deze werd opgesteld na de aanslag op Charlie Hebdo in januari 2015 in Parijs.
In juli 2020 heeft de Commissie een werkdocument gepubliceerd over de uitvoering van de wetgeving inzake binnenlandse zaken op het gebied van interne veiligheid voor de periode 2017-2020.
Zie voor meer informatie:
- Strategie voor de veiligheidsunie 2020-2025 (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

Kritieke infrastructuur: infrastructuur die essentieel is voor vitale maatschappelijke functies, de gezondheid, de veiligheid, de beveiliging, de economische welvaart of het maatschappelijk welzijn, waarvan de ontwrichting of vernietiging aanzienlijke gevolgen heeft.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s betreffende de EU-strategie voor de veiligheidsunie (COM(2020) 605 final van 24 juli 2020)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — EU-agenda en -actieplan inzake drugs voor 2021-2025 (COM(2020) 606 final van 24 juli 2020)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — EU-strategie voor een doeltreffendere bestrijding van seksueel misbruik van kinderen (COM(2020) 607 final van 24 juli 2020)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — EU-actieplan 2020-2025 inzake illegale vuurwapenhandel (COM(2020) 608 final van 24 juli 2020)

Werkdocument van de diensten van de Commissie: Tenuitvoerlegging van de wetgeving inzake binnenlandse zaken op het gebied van interne veiligheid 2017-2020 (SWD(2020) 135 final van 9 juli 2020)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Uitrol van beveiligde 5G in de EU — uitvoering van de EU-toolbox (COM(2020) 50 final van 29 januari 2020)

Verordening (EU) 2019/452 van het Europees Parlement en de Raad van 19 maart 2019 tot vaststelling van een kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen in de Unie (PB L 79 I van 21.3.2019, blz. 1-14)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EU) 2019/452 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Verordening (EU) 2018/1805 van het Europees Parlement en de Raad van 14 november 2018 inzake de wederzijdse erkenning van bevriezingsbevelen en confiscatiebevelen (PB L 303 van 28.11.2018, blz. 1-38)

Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad — Weerbaarheid, afschrikking en defensie: bouwen aan sterke cyberbeveiliging voor de EU (JOIN(2017) 450 final van 13 september 2017)

Richtlijn (EU) 2016/1148 van het Europees Parlement en de Raad van 6 juli 2016 houdende maatregelen voor een hoog gemeenschappelijk niveau van beveiliging van netwerk- en informatiesystemen in de Unie (PB L 194 van 19.7.2016, blz. 1-30)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad en de Raad — Uitvoering van de Europese veiligheidsagenda ter bestrijding van terrorisme en ter voorbereiding van een echte en doeltreffende veiligheidsunie (COM(2016) 230 final van 20 april 2016)

Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad — Gezamenlijk kader voor de bestrijding van hybride bedreigingen een reactie van de Europese Unie (JOIN(2016) 18 final van 6 april 2016)

Ontwerpconclusies van de Raad over de vernieuwde interneveiligheidsstrategie voor de Europese Unie 2015-2020 van 10 juni 2015

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — De Europese veiligheidsagenda (COM(2015) 185 final van 28 april 2015)

Richtlijn 2011/93/EU van het Europees Parlement en de Raad van 13 december 2011 ter bestrijding van seksueel misbruik en seksuele uitbuiting van kinderen en kinderpornografie, en ter vervanging van Kaderbesluit 2004/68/JBZ van de Raad (PB L 335 van 17.12.2011, blz. 1-14)

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2008/114/EG van de Raad van 8 december 2008 inzake de identificatie van Europese kritieke infrastructuren, de aanmerking van infrastructuren als Europese kritieke infrastructuren en de beoordeling van de noodzaak de bescherming van dergelijke infrastructuren te verbeteren (PB L 345 van 23.12.2008, blz. 75-82)

Richtlijn 2008/99/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 november 2008 inzake de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht (PB L 328 van 6.12.2008, blz. 28-37)

Besluit 2007/845/JBZ van de Raad van 6 december 2007 betreffende de samenwerking tussen de nationale bureaus voor de ontneming van vermogensbestanddelen op het gebied van de opsporing en de identificatie van opbrengsten van misdrijven of andere vermogensbestanddelen die hun oorsprong vinden in misdrijven (PB L 332 van 18.12.2007, blz. 103-105)

Richtlijn 2004/82/EG van de Raad van 29 april 2004 betreffende de verplichting voor vervoerders om passagiersgegevens door te geven (PB L 261 van 6.8.2004, blz. 24-27)

Laatste bijwerking 04.12.2020

Góra