Beroep ingesteld op 11 december 2009 — Europese Commissie/Portugese Republiek

(Zaak C-518/09)

2010/C 37/33

Procestaal: Portugees

Partijen

Verzoekende partij: Europese Commissie (vertegenwoordigers: I. V. Rogalski en P. Guerra e Andrade, gemachtigden)

Verwerende partij: Portugese Republiek

Conclusies

Middelen en voornaamste argumenten

Uit het Portugese systeem voor onroerendgoedagentschappen en makelaars vloeien talrijke beperkingen voor het vrij verrichten van diensten voort.

Activiteiten van in andere lidstaten gevestigde onroerendgoedagentschappen en makelaars die betrekking hebben op in Portugal gelegen onroerend goed zijn aan Portugees recht onderworpen.

Het Portugese recht stelt voor de toegang tot de activiteit van onroerendgoedagentschap zeven voorwaarden. Voor de toegang tot de activiteit van makelaar stelt het vier voorwaarden.

De voorwaarden betreffende het subjectieve toepassingsgebied van de toelating zijn restrictief.

De voorwaarde betreffende de beroepsbekwaamheid is eveneens restrictief.

De Portugese voorschriften op het gebied van de activiteiten van onroerendgoedagentschappen en makelaars hebben de oorspronkelijke bemiddelingsactiviteit een ander karakter verleend. De activiteit is niet meer die van een bemiddelaar, maar die van een agentschap.

Het vereiste dat de verzekering voor beroepsaansprakelijkheid aan de Portugese wettelijke eisen moet voldoen, vormt een ongerechtvaardigde beperking.

Het vereiste dat een volgens de vereisten van de Portugese boekhoudwetgeving bepaald positief eigen kapitaal aanwezig moet zijn, vormt een discriminerende beperking van het vrij verrichten van diensten.

De omstandigheid dat agentschappen en makelaars zich voor hun dienstverrichting, ondanks het toezicht waaraan zij in hun lidstaat van vestiging reeds zijn onderworpen, aan disciplinair toezicht door de Portugese autoriteiten moeten onderwerpen, vormt een beperking in de zin van artikel 56 VWEU.

De Portugese voorschriften van Portugees recht die de exclusiviteit of quasi-exclusiviteit van de uitoefening van activiteiten van onroerendgoedagentschappen en makelaars regelen, vormen een beperking op de vrijheid van vestiging en het vrij verrichten van diensten op tijdelijk basis.

De toelatingsvoorwaarden maken geen onderscheid en maken ook geen onderscheid mogelijk tussen vestiging en het tijdelijk verrichten van diensten.

De Portugese wettelijke voorwaarden voor de toegang tot bouwactiviteiten zijn voorwaarden voor vestiging. Het Portugese recht maakt geen onderscheid tussen vestiging en het tijdelijk verrichten van diensten.

De uit de Portugese wetgeving voortvloeiende beperkingen van het vrij verrichten van diensten en de vrijheid van vestiging vinden geen rechtvaardiging in redenen van openbare orde.

De bescherming van de consument kan weliswaar bepaalde beperkingen van de fundamentele vrijheden van dienstverrichting en vestiging rechtvaardigen, maar de thans aan de orde zijnde beperkingen zijn onevenredig.

Dat een vestiging noodzakelijk is om diensten te kunnen verrichten en dat een toelating wordt vereist opdat kan worden nagegaan of aan de eisen met betrekking tot de vestiging is voldaan, is onevenredig vanuit het oogpunt van het vrij verrichten van diensten.

Inzonderheid kan niet worden verlangd dat de verzekeringspolis in de lidstaat van bestemming moet worden goedgekeurd.

Dat de Portugese wetgeving als toegangsvoorwaarde een positief eigen kapitaal verlangt, houdt geen verband met overwegingen ter zake van solventie.

Dat de dienstverrichter wordt onderworpen aan het volledige disciplinair toezicht dat voor in Portugal gevestigde agentschappen en makelaars geldt, is onevenredig.