Eurojust

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) 2018/1727 betreffende het Agentschap van de Europese Unie voor justitiële samenwerking in strafzaken (Eurojust)

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

• Het doel van de verordening is om ernstige grensoverschrijdende criminaliteit efficiënter te bestrijden door de structuur van het Agentschap van de Europese Unie voor justitiële samenwerking in strafzaken (Eurojust) te wijzigen en het college van Eurojust in staat te stellen zich meer te concentreren op operationele aangelegenheden.
• Ook wordt met de verordening rekening gehouden met de oprichting van het Europees Openbaar Ministerie (EOM) en nieuwe bepalingen voor gegevensbescherming in de instellingen en agentschappen van de Europese Unie (EU).
• Met de verordening wordt bepaald op welke wijze het Europees Parlement en de nationale parlementen worden betrokken bij de evaluatie van de activiteiten van Eurojust.
• Wijzigingsverordening (EU) 2023/2131 bevat nieuwe regels voor de modernisering van de justitiële samenwerking tussen de nationale autoriteiten van de EU-lidstaten en Eurojust door middel van een digitaal systeem voor de uitwisseling van informatie over onderzoek en vervolging van terroristische misdrijven.

KERNPUNTEN

De rol van Eurojust

• Op basis van de uitgevoerde activiteiten en de informatie verleend door de autoriteiten van de lidstaten en het Agentschap van de Europese Unie voor samenwerking op het gebied van rechtshandhaving (Europol), het EOM en het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF), steunt en verstevigt Eurojust de coördinatie en samenwerking van nationale onderzoeks- en vervolgingsautoriteiten in verband met ernstige criminaliteit in zijn rechtsgebied (zie hieronder), als dergelijke criminaliteit:
  • betrekking heeft tot twee of meer lidstaten;
  • betrekking heeft op één lidstaat en een niet EU-land of op één lidstaat en een internationale organisatie, op voorwaarde dat met die lidstaat of organisatie een samenwerkingsovereenkomst of -regeling is gesloten, of op voorwaarde dat er in een specifiek geval een essentieel belang bestaat om dergelijke bijstand te verlenen (vastgesteld in wijzigingsverordening (EU) 2023/2131); of
  • vervolging op gemeenschappelijke basis vereist.
• Eurojust voert op verzoek van de relevante autoriteiten van de EU-lidstaten, op eigen initiatief of op verzoek van het EOM zijn taken uit binnen de grenzen van het rechtsgebied van het EOM.

De operationele taken van Eurojust omvatten:

• nauw samenwerken met het EOM voor zaken die onder het rechtsgebied daarvan vallen;
• samenwerken en in overleg treden met het Europees justitieel netwerk voor strafzaken;
• samenwerken met instellingen, organen, instanties en agentschappen van de EU, en met opgerichte netwerken van de EU op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht;
• het optreden van de lidstaten ondersteunen bij de bestrijding van de vormen van ernstige criminaliteit waarvoor Eurojust wettelijk bevoegd is (bijvoorbeeld terrorisme, witwasactiviteiten, mensenhandel, handel in organen, drugshandel en handel in vuurwapens);
• operationele, technische en financiële ondersteuning aan de lidstaten bieden bij hun grensoverschrijdende operaties en onderzoeken, inclusief gemeenschappelijke onderzoeksteams;
• het steunen van het optreden van de lidstaten bij de bestrijding van genocide, misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden en daarmee verband houdende strafbare feiten, onder meer door het bewaren, analyseren en opslaan van bewijsmateriaal met betrekking tot dergelijke criminaliteit en daarmee verband houdende strafbare feiten, evenals het uitwisselen van dergelijk bewijsmateriaal met, of anderzijds beschikbaar stellen aan, relevante nationale en internationale justitiële autoriteiten, met name het Internationaal Strafhof.

Bevoegdheid

• In bijlage I van de Verordening (EU) 2018/1727 zijn de vormen van ernstige misdaden vermeld die in overeenstemming met artikel 3, lid 1, van de Verordening onder het rechtsgebied van Eurojust vallen.
• Wanneer het EOM zijn onderzoeks- en vervolgingstaken op zich neemt, oefent Eurojust zijn wettelijke autoriteit niet uit voor strafbare feiten ten aanzien waarvan het EOM zijn autoriteit uitoefent, behalve:
  • in gevallen waarbij lidstaten betrokken zijn die niet deelnemen aan nauwere samenwerking bij de instelling van het EOM; en
  • op verzoek van die lidstaten of op verzoek van het EOM.
• Eurojust oefent zijn wettelijke bevoegdheid uit ten aanzien van strafbare feiten die de financiële belangen van de EU schaden in zaken waarbij lidstaten betrokken zijn die deelnemen aan de nauwere samenwerking bij de instelling van het EOM, maar ten aanzien waarvan het EOM geen autoriteit heeft of besluit om deze niet uit te oefenen.
• Eurojust schept en onderhoudt een nauwe band met het EOM, die gebaseerd is op wederzijdse samenwerking binnen hun opdracht.

Structuur en organisatie

• Eurojust omvat:
  • de nationale leden;
  • het college, bestaande uit alle nationale leden plus één vertegenwoordiger van de Europese Commissie wanneer het college zijn beheerstaken verricht en niet zijn operationele taken;
  • de raad van bestuur;
  • de administratief directeur.
• De ambtstermijn van de nationale leden en hun adjuncten bedraagt vijf jaar en kan één keer worden verlengd.
• De Commissie wordt vertegenwoordigd in het college en in de raad van bestuur.
• De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het nemen van administratieve beslissingen om de goede werking van Eurojust te waarborgen.

Verwerking van persoonsgegevens

• In de bepalingen is rekening gehouden met de nieuwe gegevensbeschermingsbepalingen voor EU-instellingen en -agentschappen.
• Lidstaten zijn verantwoordelijk voor de nauwkeurigheid van de gegevens die zij overdragen aan Eurojust, voor het actualiseren van die gegevens en voor de rechtmatigheid van de doorgifte van die gegevens aan Eurojust.
• Eurojust is verantwoordelijk voor de nauwkeurigheid van gegevens die door andere partijen worden verstrekt of die voortvloeien uit eigen analyses of gegevensverzameling van Eurojust, en voor het actualiseren van die gegevens.
• Eurojust moet ervoor zorgen dat gegevens eerlijk en rechtmatig worden verwerkt en worden verzameld en verwerkt voor een specifiek doel.
• Een betrokkene (enig geïdentificeerd of identificeerbaar persoon) moet het recht hebben om de operationele persoonsgegevens die Eurojust verwerkt over hem of haar in te zien.

Centrale opslagplaats

• Wijzigingsverordening (EU) 2022/838 stelt geautomatiseerd gegevensbeheer en een centrale opslagplaats vast voor bewijsmateriaal met betrekking tot genocide, misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden en daarmee verband houdende strafbare feiten omdat dergelijk bewijsmateriaal niet veilig kan worden opgeslagen op het grondgebied waar de vijandelijkheden plaatsvinden, zoals in Oekraïne in verband met de aanhoudende vijandigheden door Rusland.
• Vanwege de gevoelige aard van de betrokken persoonsgegevens moet de verwerking, waaronder het verzamelen, analyseren en uitwisselen, voldoen aan de hoogste normen op het gebied van cyberbeveiliging.

Uitwisseling van informatie over terroristische zaken

Op grond van Wijzigingsverordening (EU) 2023/2131 moeten de lidstaten Eurojust informatie verstrekken over strafrechtelijke onderzoeken naar strafbare feiten van terroristische aard zodra dergelijke gevallen aan hun justitiële autoriteiten worden voorgelegd.

• Hiermee wordt een beveiligd kanaal voor digitale communicatie tussen de lidstaten en Eurojust gecreëerd.
• Met de verordening worden de regels inzake gegevensverwerking binnen het casemanagementsysteem van Eurojust, waarin alle persoonsgegevens worden opgeslagen en gecontroleerd, gewijzigd om de totstandbrenging van een geavanceerde technische infrastructuur mogelijk te maken.
• Het versterkt de capaciteit van Eurojust om verbanden tussen grensoverschrijdende onderzoeken en vervolgingen op het gebied van terrorisme te leggen en om de lidstaten over deze verbanden te informeren.
• Het vereenvoudigt de samenwerking met niet-EU-landen door verbindingsfunctionarissen die worden gedetacheerd voor Eurojust toegang te verschaffen tot het casemanagementsysteem.

Democratische controle

• Om de transparantie van en het democratisch toezicht op Eurojust te vergroten, worden de activiteiten ervan gezamenlijk geëvalueerd door het Parlement en de nationale parlementen.

Intrekking

Verordening (EU) 2018/1727 voorziet in de vervanging en intrekking van Besluit 2002/187/JHA.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

• Verordening (EU) 2018/1727 is sinds 12 december 2019 van toepassing.
• Wijzigingsverordening (EU) 2023/2131 is sinds 31 oktober 2023 van toepassing.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• Wat we doen (Eurojust).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EU) 2018/1727 van het Europees Parlement en de Raad van 14 november 2018 betreffende het Agentschap van de Europese Unie voor justitiële samenwerking in strafzaken (Eurojust), en tot vervanging en intrekking van Besluit 2002/187/JBZ van de Raad (PB L 295 van 21.11.2018, blz. 138-183).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EU) 2018/1727 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2018/1725 van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door de instellingen, organen en instanties van de Unie en betreffende het vrije verkeer van die gegevens, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 45/2001 en Besluit nr. 1247/2002/EG (PB L 295 van 21.11.2018, blz. 39-98).

Verordening (EU) 2017/1939 van de Raad van 12 oktober 2017 betreffende nauwere samenwerking bij de instelling van het Europees Openbaar Ministerie (“EOM”) (PB L 283 van 31.10.2017, blz. 1-71).

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 15.02.2024