IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 25.5.2016

SWD(2016) 163 final

DOKUMENT TA’ ĦIDMA TAL-PERSUNAL TAL-KUMMISSJONI

GWIDA GĦALL-IMPLIMENTAZZJONI/APPLIKAZZJONI TAD-DIRETTIVA 2005/29/KE DWAR PRATTIĊI KUMMERĊJALI ŻLEALI

Li jakkumpanja d-dokument

KOMUNIKAZZJONI TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI

APPROĊĊ KOMPRESIV GĦALL-ISTIMOLU TA' KUMMERĊ ELETTRONIKU TRANSFRUNTIER GĦAĊ-ĊITTADINI U N-NEGOZJI TAL-EWROPA

{COM(2016) 320 final}

Werrej

INTRODUZZJONI    

1.    Kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD    

1.1    Il-prattiċi kummerċjali li jaqgħu taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD    

1.1.1    Il-prattiċi ta' wara l-bejgħ, inklużi attivitajiet ta' ġbir tad-dejn    

1.1.2    Operaturi tas-suq li jixtru prodotti mingħand il-konsumaturi    

1.2    Il-prattiċi kummerċjali li jaqgħu barra mill-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD    

1.2.1    Il-prattiċi kummerċjali li ma jaffettwawx l-interessi ekonomiċi tal-konsumatur    

1.2.2    Il-prattiċi kummerċjali li huma marbutin ma' tranżazzjoni minn negozju għal negozju jew li jagħmlu ħsara lill-interessi ekonomiċi tal-kompetituri biss    

1.3    Armonizzazzjoni sħiħa    

1.3.1    Promozzjonijiet ta' skontijiet u roħs fil-prezzijiet    

1.3.2    Eċċezzjonijiet għal armonizzazzjoni sħiħa    

1.4    Ir-relazzjoni bejn id-Direttiva u liġi oħra tal-UE    

1.4.1    Relazzjoni ma’ leġiżlazzjoni oħra tal-UE    

1.4.2    L-impatt fuq l-infurzar    

1.4.3    Informazzjoni stabbilita minn liġi oħra tal-UE bħala informazzjoni "materjali"    

1.4.4    Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur.    

1.4.5    Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar Klawżoli Kuntrattwali Inġusti    

1.4.6    Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar ir-Reklamar Qarrieqi u Komparattiv    

1.4.7    Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar is-Servizzi    

1.4.8    Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku    

1.4.9    Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Midja Awdjoviżiva    

1.4.10    Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data u d-Direttiva dwar il-Privatezza Elettronika    

1.4.11    Ir-relazzjoni mal-Artikoli 101-102 TFUE (regoli dwar il-kompetizzjoni)    

1.4.12    Ir-relazzjoni mal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE    

1.4.13    Ir-relazzjoni mal-Artikoli 34-36 TFUE    

1.5    Ir-relazzjoni bejn il-UCPD u l-awtoregolamentazzjoni    

1.6    Applikazzjoni tal-UCPD għal operaturi tas-suq stabbiliti f'pajjiżi terzi    

2.    Kunċetti Ġenerali    

2.1    Il-kunċett ta' operatur tas-suq    

2.2    Il-kunċett ta' prattika kummerċjali    

2.3    Il-kunċett ta' "deċiżjoni tranżazzjonali"    

2.4    Sabiex "jgħawġu b'mod materjali l-imġiba ekonomika tal-konsumaturi"    

2.5    "Konsumatur medju"    

2.6    Konsumaturi vulnerabbli    

2.6.1    Il-kriterji ta' vulnerabbiltà fl-Artikolu 5(3)    

2.6.2    Ir-rekwiżit ta' "prevedibbiltà"    

2.7    Stedina għax-xiri — il-kunċett    

3.    Dispożizzjonijiet tal-UCPD    

3.1    Il-funzjonijiet tal-UCPD – Flowchart tad-Direttiva    

3.2    Il-klawżola ġenerali — ir-rekwiżiti tad-diliġenza professjonali    

3.3    Azzjonijiet qarrieqa    

3.3.1    Informazzjoni qarrieqa ġenerali    

3.3.2    Kummerċjalizzazzjoni li toħloq konfużjoni    

3.3.3    In-nonkonformità mal-kodiċijiet ta' kondotta    

3.4    Ommissjonijiet qarrieqa    

3.4.1    Informazzjoni materjali    

3.4.2    Kummerċjalizzazzjoni moħbija/nuqqas ta' identifikazzjoni tal-intenzjoni kummerċjali    

3.4.3    Informazzjoni materjali pprovduta b'manjiera mhux ċara    

3.4.4    Il-kuntest fattwali u l-limiti tal-mezz tal-komunikazzjoni użat    

3.4.5    Informazzjoni materjali fl-istediniet għax-xiri — Artikolu 7(4)    

3.4.6    Provi b'xejn u nassa għall-abbonament    

3.4.7    Il-forniment ta' ċerta informazzjoni b'lingwa oħra    

3.4.8    Obsolexxenza ppjanata    

3.5    Prattiċi kummerċjali aggressivi    

4.    Il-lista s-sewda ta' prattiċi kummerċjali (Anness I)    

4.1    Prodotti li ma jistgħux jinbiegħu legalment — prattika kummerċjali pprojbita Nru 9    

4.2    Skemi piramida — prattika kummerċjali pprojbita Nru 14    

4.3    Prodotti li jfejqu mard, disfunzjonijiet u malformazzjonijiet — prattika kummerċjali pprojbita Nru 17    

4.4    L-użu tal-kelma "b'xejn" — prattika kummerċjali pprojbita Nru 20    

4.5    Kummerċjalizzazzjoni persistenti b'għodda mbiegħda — prattika kummerċjali pprojbita Nru 26    

4.6    Appelli diretti lit-tfal — prattika kummerċjali pprojbita Nru 28    

4.7    Premji — prattika kummerċjali pprojbita Nru 31    

5.    Applikazzjoni tal-UCPD għal setturi speċifiċi    

5.1    Asserzjonijiet ambjentali    

5.1.1    Ir-relazzjoni ma’ leġiżlazzjoni oħra tal-UE dwar l-asserzjonijiet ambjentali    

5.1.2    Prinċipji ewlenin: L-Artikoli 6, 7 u 12 tal-UCPD applikati għal asserzjonijiet ambjentali    

5.1.3    L-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tal-UCPD għal asserzjonijiet ambjentali    

5.1.4    L-applikazzjoni tal-Artikolu 7 tal-UCPD għal asserzjonijiet ambjentali    

5.1.5    L-applikazzjoni tal-Artikolu 12 tal-UCPD għal asserzjonijiet ambjentali    

5.1.6    Applikazzjoni tal-Anness I għall-asserzjonijiet ambjentali    

5.1.7    It-tqabbil tal-asserzjonijiet ambjentali    

5.2    Is-settur onlajn    

5.2.1    Pjattaformi onlajn    

5.2.2    L-applikabbiltà tal-UCPD għal pjattaformi onlajn    

5.2.3    Pjattaformi tal-kummerċ elettroniku (swieq)    

5.2.4    App stores    

5.2.5    L-ekonomija kollaborattiva    

5.2.6    Magni tat-tiftix    

5.2.7    Għodod ta' tqabbil    

5.2.8    Għodod għall-qsim tal-esperjenzi tal-utenti    

5.2.9    Midja soċjali    

5.2.10    Pjattaformi tax-xiri kollettiv    

5.2.11    Ipprezzar dinamiku    

5.2.12    Diskriminazzjoni fil-prezz    

5.2.13    Ipprezzar personalizzat    

5.2.14    L-użu ta’ tekniki ta’ ġeolokalizzazzjoni    

5.3    Is-settur tal-ivvjaġġar u t-trasport    

5.3.1    Kwistjonijiet trażversali    

5.3.2    Pakkett tal-Ivvjaġġar    

5.3.3    Il-kuntratti tat-timeshare    

5.3.4    Kwistjonijiet b’rilevanza partikolari għat-trasport bl-ajru    

5.3.5    Kwistjonijiet speċifiċi għall-kiri ta’ karozzi    

5.4    Is-servizzi finanzjarji u l-proprjetà immobbli    

5.4.1    Kwistjonijiet trażversali    

5.4.2    Kwistjonijiet speċifiċi għall-proprjetà immobbli    

5.4.3    Kwistjonijiet speċifiċi għas-servizzi finanzjarji    

Anness I: Ġurisprudenza mill-QtĠ-UE dwar il-UCPD (skont is-sena)    

Please note that this Guidance has originally been drafted in English. In case of any linguistic doubts, please consult the English version, which is available at:  http://ec.europa.eu/justice/consumer-marketing/files/ucp_guidance_en.pdf  

INTRODUZZJONI

L-iskop ta' dan id-dokument ta' gwida huwa li jiffaċilita l-applikazzjoni xierqa tad- Direttiva 2005/29/KE dwar prattiċi kummerċjali żleali fin-negozju mal-konsumatur fis-suq intern ("il-UCPD").Huwa jipprovdi gwida dwar il-kunċetti u d-dispożizzjonijiet ewlenin tal-UCPD u eżempji prattiċi meħudin mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (minn hawn 'il quddiem imsejħa "[I]l-Qorti") u minn qrati u amministrazzjonijiet nazzjonali dwar kif għandha tiġi implimentata. Ikompli jibni fuq u jieħu post il-verżjoni tal-2009 tal-Gwida 1 . 

Il-UCPD tikkostitwixxi l-parti globali tal-leġiżlazzjoni tal-UE li tirregola l-prattiċi kummerċjali inġusti fi tranżazzjonijiet min-negozju għall-konsumatur. Tapplika għall-prattiċi kummerċjali kollha li jseħħu qabel (jiġifieri matul ir-reklamar jew il-kummerċjalizzazzjoni), matul u wara li tkun seħħet tranżazzjoni min-negozju għall-konsumatur.

Il-Komunikazzjoni tal-2013 dwar l-applikazzjoni tad-Direttiva dwar il-Prattiċi Kummerċjali Żleali 2 u r-Rapport li jakkumpanjaha 3 wrew li hemm bżonn li jissaħħaħ l-infurzar tad-dispożizzjonijiet tal-UCPD. Sabiex tiffaċilita l-attivitajiet ta' infurzar u tiżgura ċ-ċertezza legali, din il-Gwida tixħet dawl fuq kwistjonijiet li huma komuni għall-Istati Membri kollha. Dan jinkludi suġġetti bħal:

·ir-relazzjoni bejn il-UCPD u leġiżlazzjoni oħra tal-UE;

·il-ġurisprudenza dejjem ikbar tal-Qorti u l-qrati nazzjonali;

·kif il-UCPD tapplika għal mudelli kummerċjali ġodda u emerġenti, speċjalment fis-settur onlajn.

Din il-gwida hija marbuta mal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar "Approċċ komprensiv għall-istimolu ta' kummerċ elettroniku transfruntier għaċ-ċittadini u n-negozji tal-Ewropa" (COM(2016)320), b'mod partikolari t-taqsima 6 tagħha. Tħejjiet mis-servizzi tal-Kummissjoni u mhux bilfors tirrifletti l-fehmiet tal-Kummissjoni Ewropea. Hija maħsuba sabiex tiffaċilita l-implimentazzjoni tad-Direttiva 2005/29/KE dwar prattiċi kummerċjali żleali. Madankollu, minnha nfisha ma torbotx legalment. Kwalunkwe qari awtorevoli tal-liġi għandu jsir biss mid-Direttiva 2005/29/KE stess u atti jew prinċipji legali applikabbli oħrajn. Il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea biss hija kompetenti sabiex tinterpreta b'awtorità l-liġi tal-Unjoni.

Ħlief fil-każ tal-prattiċi elenkati fl-Anness I tad-Direttiva, il-valutazzjoni ta' jekk prattika kummerċjali hijiex inġusta skont il-UCPD trid issir biss fuq bażi ta' każ b'każ. L-Istati Membri għandhom is-setgħa li jagħmlu din il-valutazzjoni.

1.Kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD

Id-Direttiva għandha bixra orizzontali u tħares l-interessi ekonomiċi tal-konsumaturi. Id-dispożizzjonijiet tagħha, imsejsin fuq il-prinċipji, jindirizzaw firxa wiesgħa ta' prattiċi u huma ġenerali biżżejjed sabiex ikopru l-prodotti, is-servizzi u l-metodi ta' bejgħ li qegħdin jiżviluppaw bla heda.

1.1Il-prattiċi kummerċjali li jaqgħu taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD

Din it-taqsima tiffoka l-iktar fuq eżempji ta' prattiċi kummerċjali li għalihom jista' jkun hemm bżonn li jiġi ċċarat li dawn tabilħaqq jaqgħu taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD. L-applikazzjoni tal-UCPD għal mudelli kummerċjali onlajn hija diskussa fil-Kapitolu 5.2.

1.1.1Il-prattiċi ta' wara l-bejgħ, inklużi attivitajiet ta' ġbir tad-dejn

Skont l-Artikolu 3(1), il-prattiċi kummerċjali ma jseħħux biss matul l-istadji tal-kummerċjalizzazzjoni u l-provvista, iżda anki wara li tkun saret it-tranżazzjoni. 

Il-Premessa 13 tal-UCPD tirreferi wkoll għal "prattiċi kummerċjali żleali li jirriżultaw barra minn xi relazzjoni kontrattwali bejn kummerċjant u konsumatur jew li jirriżultaw wara l-konklużjoni ta’ kuntratt u waqt l-eżekuzzjoni tiegħu".

Ċerti awtoritajiet nazzjonali stipulaw li, indipendentement minn jekk operatur tas-suq assenjax pretensjoni lil parti terza, l-attivitajiet ta' ġbir tad-dejn għandhom jitqiesu bħala prattiċi kummerċjali ta' wara l-bejgħ, għaliex il-ġbir tad-dejn huwa marbut b'mod dirett mal-bejgħ jew il-provvista ta' prodotti. Ma hemm ebda raġuni oġġettiva sabiex issir distinzjoni għal dik il-valutazzjoni fuq il-bażi ta' jekk operatur tas-suq jesternalizzahiex permezz ta' aġenziji speċjalizzati jew le.

Dan huwa implikat ukoll fin-Nru 25 tal-Anness I li jqis il-prattika ta' "Fejn il-kummerċjant jagħmel żjarat personali fid-dar tal-konsumatur u jinjora t-talba tal-konsumatur sabiex jitlaq jew sabiex ma jirritornax ħlief f’ċirkostanzi u sal-punt ġustifikat, skont il-liġi nazzjonali, sabiex jinforza obbligazzjoni kontrattwali" bħala inġusta f'kull ċirkustanza.

1.1.2Operaturi tas-suq li jixtru prodotti mingħand il-konsumaturi

Ċerti operaturi tas-suq jistgħu jixtru prodotti mingħand il-konsumaturi fl-attività professjonali tagħhom. Eżempji ta' dan jinkludu negozjanti tal-karozzi, negozjanti ta' antikitajiet u bejjiegħa bl-imnut ta' prodotti użati.

Skont id-definizzjoni pprovduta fil-UCPD, prattiċi kummerċjali huma biss dawk "konnessi direttament mal-promozzjoni jew bejgħ jew fornitura ta’ xi prodott lil konsumaturi". Is-sitwazzjoni kuntrarja, li fiha l-operaturi tas-suq jixtru prodotti mingħand il-konsumaturi, ma taqax taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD. Madankollu, hemm każijiet li fihom tista' tiġi stabbilita rabta bejn il-bejgħ ta' prodott minn konsumatur lil negozjant u l-promozzjoni, il-bejgħ jew il-provvista ta' prodott (differenti) lill-konsumatur.

Pereżempju, ftehim ta' xiri bi tpartit huwa komuni fis-settur tal-vetturi bil-mutur. L-operatur tas-suq jixtri vettura użata mingħand il-konsumatur li, min-naħa tiegħu jixtri vettura mingħand l-operatur tas-suq. F'dawn il-każijiet, ix-xirja mill-operatur tas-suq tista' titqies li hija parti mir-rimunerazzjoni mogħtija mill-konsumatur għall-parti tat-tranżazzjoni min-negozju għall-konsumatur. Huwa ċar li l-ftehim ta' xiri bi tpartit jaqa’ taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD

Kultant, ix-xiri u l-bejgħ mill-ġdid tad-deheb jistgħu jaqgħu taħt il-UCPD. Pereżempju, operatur tas-suq li joffri lill-konsumaturi evalwazzjoni professjonali għad-deheb tagħhom qabel ma jixtrih jista' jitqies li qiegħed jipprovdi servizz lill-konsumaturi. Meta dan ikun il-każ, tapplika l-UCPD u, bħala konsegwenza, l-operatur tas-suq ma għandux jipprovdi informazzjoni qarrieqa dwar il-valur reali tad-deheb jew fuq il-prezz tas-servizz offrut (eż. l-ommissjoni ta' "tariffi amministrattivi").

1.2 Il-prattiċi kummerċjali li jaqgħu barra mill-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD

1.2.1Il-prattiċi kummerċjali li ma jaffettwawx l-interessi ekonomiċi tal-konsumatur

Il-UCPD ma tkoprix regoli nazzjonali maħsubin sabiex iħarsu interessi li mhumiex ta' xorta ekonomika. 

Għaldaqstant, il-UCPD ma taffettwax il-possibbiltà li l-Istati Membri jistabbilixxu regoli li jirregolaw il-prattiċi kummerċjali għal raġunijiet ta' saħħa, sikurezza jew ħarsien tal-ambjent. Lanqas regoli nazzjonali eżistenti dwar il-kummerċjalizzazzjoni u r-reklamar, ibbażati fuq "gosti u deċenza", ma huma koperti mill-UCPD. Skont il-Premessa 7, "Din id-Direttiva [...] ma tindirizzax rekwiżiti legali konnessi ma’ gosti u deċenza li jvarjaw ħafna bejn Stati Membri [...] L-Istati Membri jkunu jistgħu għalhekk ikomplu jipprojbixxu prattiċi kummerċjali fit-territorju tagħhom, b’konformità mal-liġi Komunitarja, għal raġunijiet ta’ gosti u deċenza anki meta dawn il-prattiċi ma jillimitawx il-libertà tal-għażla tal-konsumatur. […].”

Għaldaqstant, fil-kuntest tal-prattiċi kummerċjali, il-UCPD ma tkoprix regoli nazzjonali dwar il-ħarsien tad-dinjità tal-bniedem, il-prevenzjoni ta' diskriminazzjoni sesswali, razzjali u reliġjuża jew fuq il-wiri ta' nudità, vjolenza u imġiba antisoċjali.

Għall-kuntrarju, tabilħaqq, ir-regoli nazzjonali li għandhom l-għan li jħarsu l-interess ekonomiku tal-konsumaturi, flimkien ma' interessi oħrajn, jaqgħu taħt il-kamp ta' applikazzjoni tagħha.

1.2.2Il-prattiċi kummerċjali li huma marbutin ma' tranżazzjoni minn negozju għalnegozju jew li jagħmlu ħsara lill-interessi ekonomiċi tal-kompetituri biss

Il-prattiċi kummerċjali min-negozju għan-negozju ("B2B") ma jaqgħux taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD. F'parti minnhom huma rregolati mid-Direttiva dwar ir-Reklamar Qarrieqi u Komparattiv 12 . Skont il-liġijiet nazzjonali tagħhom, l-Istati Membri jistgħu jestendu l-protezzjoni mogħtija mill-UCPD lil prattiċi kummerċjali B2B 13 .

Miżuri li jħarsu l-interessi tal-kompetituri b'mod esklussiv biss jaqgħu barra l-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD. Fejn il-miżuri nazzjonali jirregolaw prattika bl-għan doppju li jħarsu ’l-konsumaturi u ’l-kompetituri, it-tali miżuri nazzjonali huma koperti mill-UCPD.

Rigward id-distinzjoni bejn l-interessi tal-konsumaturi u tal-kompetituri, il-Qorti qieset li:

"39[…] Huma biss esklużi mill-imsemmi kamp ta’ applikazzjoni, kif jirriżulta mill-premessa 6 tal-[UCPD], il-liġijiet nazzjonali dwar prattiċi kummerċjali żleali li jagħmlu ħsara “unikament” lill-interessi ekonomiċi ta’ kompetituri jew li huma konnessi ma’ xi tranżazzjoni bejn kummerċjanti.

40[…] dan ma huwiex il-każ fir-rigward tad-dispożizzjonijiet nazzjonali [li] huma intiżi speċifikament għall‑protezzjoni tal-konsumaturi u mhux biss tal-kompetituri u ta’ atturi oħra fis‑suq." 14

Huwa f'idejn l-awtoritajiet u l-qrati nazzjonali li jiddeċiedu dwar jekk dispożizzjoni nazzjonali hijiex maħsuba sabiex tħares l-interessi tal-konsumatur.

Il-Qorti osservat li:

"29Għaldaqstant, hija l-qorti tar-rinviju u mhux il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tistabbilixxi jekk id-dispożizzjonijiet nazzjonali […] għandhomx effettivament l-għanijiet marbuta mal-protezzjoni tal-konsumaturi sabiex jiġi vverifikat jekk tali dispożizzjonijiet jistgħux jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva dwar il-prattiċi kummerċjali żleali […]." 15

Il-Qorti sabet ukoll li l-UCPD tipprekludi dispożizzjoni nazzjonali li tipprojbixxi l-bejgħ bit-telf biss safejn ikollha l-għan li tħares lill-konsumaturi 16 .

Rigward ir-regoli nazzjonali li jipprojbixxu t-tnaqqis fil-prezz matul il-perjodi ta' qabel il-bejgħ, il-Qorti ċċarat li projbizzjoni bħal din mhijiex kompatibbli mal-UCPD jekk ikollha l-għan li tħares l-interessi ekonomiċi tal-konsumaturi 17 . 

Madankollu, sabet ukoll li dispożizzjoni nazzjonali ma taqax taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD "jekk ikollha l-għan uniku, kif argumentat il-qorti ta' riferiment, li tirregola r-relazzjonijiet bejn il-kompetituri u ma jkollhiex l-għan li tħares lill-konsumaturi 18 . 

1.3Armonizzazzjoni sħiħa 

Il-UCPD hija bbażata fuq il-prinċipju ta' armonizzazzjoni sħiħa. Fil-livell tal-UE ġie stabbilit qafas regolatorju uniformi li jarmonizza r-regoli nazzjonali sabiex jitneħħew l-ostakoli għas-suq intern u tiżdied iċ-ċertezza legali għall-konsumaturi kif ukoll għan-negozji 19 .

Il-Qorti kompliet tiċċara dan. Iddikjarat li "d‑Direttiva twettaq armonizzazzjoni kompleta tal‑imsemmija regoli fuq livell Komunitarju. Għaldaqstant, […] l‑Istati Membri ma jistgħux jadottaw miżuri iktar restrittivi minn dawk definiti mid‑Direttiva, anki sabiex jiżguraw grad ogħla ta’ protezzjoni lill‑konsumaturi" 20 . 

Konsegwentement, instab li d-Direttiva tipprekludi projbizzjoni ġenerali nazzjonali dwar l-offerti kombinati.

1.3.1Promozzjonijiet ta' skontijiet u roħs fil-prezzijiet

Il-UCPD tkopri prattiċi kummerċjali bħal offerti kombinati jew marbutin, skontijiet, roħs fil-prezzijiet, skontijiet promozzjonali, lotteriji kummerċjali, kompetizzjonijiet u kupuni.

Il-UCPD tinkludi diversi dispożizzjonijiet dwar prattiċi promozzjonali (eż. l-Artikolu 6(d) dwar l-eżistenza ta' vantaġġ speċifiku fil-prezzijiet, il-punt 5 tal-Anness I dwar ir-reklamar nassa, il-punt 7 dwar l-offerti speċjali, il-punti 19 u 31 dwar il-kompetizzjonijiet u l-promozzjoni ta' premji, u l-punt 20 dwar offerti b'xejn) 21 .

Il-Qorti ċċarat li r-regoli li jeħtieġu li roħs fi prezz jirreferi għal prezz ta' referenza u d-durata tal-promozzjoni mhumiex konformi mal-UCPD:

"61. Konsegwentement, tali leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprojbixxi b’mod ġenerali prattiċi mhux imsemmija fl-Anness I tad-Direttiva 2005/29, mingħajr ma titwettaq analiżi individwali tan-natura “żleali” tagħhom fid-dawl tal-kriterji msemmija fl-Artikoli 5 sa 9 ta’ din id-direttiva, tmur kontra l-kontenut tal-Artikolu 4 tagħha u tmur kontra l-għan ta’ armonizzazzjoni kompleta segwit mill-imsemmija direttiva anki meta din il-leġiżlazzjoni tkun intiża li tiżgura livell ta’ protezzjoni iktar għoli tal-konsumaturi [...]"  22

Il-UCPD ma tesiġix b'mod espliċitu li l-operaturi tas-suq juru r-roħs fil-prezzijiet b'modi speċifiċi jew li jiddikjaraw għaliex qegħdin joffru l-prezzijiet imraħħsin. Jekk operatur tas-suq huwiex qiegħed jaġixxi b'mod li jmur kontra l-UCPD għandu jiġi vvalutat fuq bażi ta' każ b'każ.

Qamu wkoll mistoqsijiet dwar il-promozzjonijiet tal-prezzijiet u l-karattru ta' armonizzazzjoni sħiħa tal-UCPD fid-dawl tad-Direttiva dwar l-Indikazzjoni tal-Prezzijiet 23 . 

L-iskop ta' dik id-Direttiva huwa li tesiġi lill-operaturi tas-suq jiddikjaraw il-prezz tal-bejgħ bl-imnut, il-prezz ta' unità u l-qies tal-prodotti sabiex il-konsumaturi jkunu jistgħu jqabblu l-prezzijiet b'faċilità.

Ingħad li, għall-politiki dwar il-prezzijiet marbutin ma' kampanji promozzjonali, l-objettivi tad-Direttiva jistgħu jinkisbu biss billi jiddaħħlu rekwiżiti iktar strinġenti fuq kif għandu jiġi indikat il-prezz minn dak li jirriżulta mill-UCPD.

Il-Qorti sabet li:

"59. […] l-għan tad-Direttiva 98/6 huwa l-protezzjoni tal-konsumaturi mhux fil-qasam tal-indikazzjoni tal-prezzijiet, b’mod ġenerali jew fir-rigward tar-realtà ekonomika tat-tħabbiriet ta’ tnaqqis fil-prezz, iżda fil-qasam tal-indikazzjoni tal-prezzijiet tal-prodotti b’riferiment għal diversi tipi ta’ unitajiet tal-kejl" 24 .

Il-Qorti kkonkludiet ukoll li ż-żamma ta' dispożizzjonijiet iktar strinġenti fuq ir-roħs fil-prezzijiet ma tistax tiġi ġġustifikata mid-Direttiva dwar l-Indikazzjoni tal-Prezzijiet.

1.3.2Eċċezzjonijiet għal armonizzazzjoni sħiħa

L-Artikolu 3(5) u (6) tal-UCPD stabbilixxa deroga temporanja minn armonizzazzjoni sħiħa għas-sitt snin li bdew mit-12 Ġunju 2007. Dan kien japplika għal dispożizzjonijiet nazzjonali li jimplimentaw direttivi li fihom klawżoli dwar l-armonizzazzjoni minima 25 . Ir-Rapport tal-2013 tal-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tal-UCPD ikkonkluda li ma kien hemm ebda bżonn li din id-deroga tiġi estiża iktar 26 . Għaldaqstant, mit-12 ta' Ġunju 2013, l-Artikoli 3(5) u 3(6) tal-UCPD ma baqgħux japplikaw iktar.

Il-Premessa 14 tiċċara li l-armonizzazzjoni sħiħa ma tipprekludix lill-Istati Membri milli jispeċifikaw fil-liġi nazzjonali l-karatteristiċi ewlenin ta' prodotti partikolari, li l-ommissjoni tagħhom tkun materjali meta ssir stedina għax-xiri. Tiċċara wkoll li l-UCPD hija mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet tal-liġi tal-UE li jagħtu espressament lill-Istati Membri l-għażla bejn bosta alternattivi regolatorji għall-ħarsien tal-konsumaturi fil-qasam tal-prattiċi kummerċjali.

L-Artikolu 3(9) jipprevedi limitazzjoni fuq in-natura ta’ armonizzazzjoni sħiħa tal-UCPD billi jiddikjara li “[f]ir-rigward ta’ "servizzi finanzjarji […] u proprjetà immobbli, l-Istati Membri jistgħu jimponu kondizzjonijiet li huma iktar restrittivi jew preskrittivi minn din id-Direttiva f’dak il-qasam li hija tapprossima”. Konsegwentement, f’dawn is-setturi, l-Istati Membri jistgħu jimponu regoli li jmorru lil hinn mid-dispożizzjonijiet tal-UCPD, sakemm dawn ikunu konformi ma’ liġi oħra tal-UE. Il-Kapitolu 5.4 jindirizza b'mod speċifiku kif il-UCPD tapplika għas-servizzi finanzjarji u l-proprjetà immobbli.

1.4Ir-relazzjoni bejn id-Direttiva u liġi oħra tal-UE

Minħabba l-kamp ta' applikazzjoni ġenerali tagħha, id-Direttiva tapplika għal ħafna prattiċi kummerċjali li huma rregolati wkoll minn leġiżlazzjoni ġenerali oħra jew speċifika għas-setturi tal-UE.

1.4.1Relazzjoni ma’ leġiżlazzjoni oħra tal-UE

L-Artikolu 3(4) u l-Premessa 10 huma karatteristiċi ewlenin tal-UCPD. Jiċċaraw li l-UCPD tikkomplimenta leġiżlazzjoni oħra tal-UE ("Regoli tal-Komunità") li jirregolaw aspetti speċifiċi ta' prattiċi kummerċjali inġusti. Konsegwentement, il-UCPD taħdem bħala "xibka ta' sikurezza" li tiżgura li jkun jista' jinżamm livell komuni għoli ta' ħarsien tal-konsumatur kontra prattiċi kummerċjali inġusti fis-setturi kollha, inkluż billi tikkomplementa u tneħħi d-diskrepanzi f'liġijiet oħrajn tal-UE.

Meta l-liġi tal-UE speċifika għas-settur jew liġi oħra tal-UE u d-dispożizzjonijiet tagħha jidħlu f'sovrappożizzjoni mad-dispożizzjonijiet tal-UCPD, id-dispożizzjonijiet korrispondenti tal-lex specialis isiru prevalenti.

L-Artikolu 3(4) tad-Direttiva jiċċara li “[f]il-każ ta’ konflitt bejn id-dispożizzjonijiet ta’ din id-Direttiva u regoli Komunitarji oħra li jirregolaw aspetti speċifiċi ta’ prattiċi kummerċjali żleali, dawn tal-aħħar għandhom jipprevalu u japplikaw għal dawk l-aspetti speċifiċi.”

L-Artikolu 3(4) moqri flimkien mal-Premessa 10 jimplika li d-dispożizzjoni tal-liġi tal-UE sejra tipprevali fuq il-UCPD jekk ikunu ssodisfati dawn it-tliet kundizzjonijiet kollha kemm huma:

Øgħandha status tal-liġi tal-UE,

Øtirregola aspett speċifiku tal-prattiċi kummerċjali, u

Øhemm kunflitt bejn iż-żewġ dispożizzjonijiet jew il-kontenut tad-dispożizzjoni l-oħra tal-liġi tal-UE jidħol f'sovrappożizzjoni mal-kontenut tad-dispożizzjoni rilevanti tal-UCPD, pereżempju billi jirregola l-kondotta inkwistjoni f'iktar dettall u/jew billi jkun applikabbli għal settur speċifiku.

Meta jkunu ssodisfati t-tliet kundizzjonijiet kollha li huma stabbiliti hawn fuq, il-UCPD mhijiex sejra tapplika għal aspett speċifiku tal-prattika kummerċjali regolata, pereżempju, permezz ta' regola speċifika għas-settur. Il-UCPD xorta waħda għadha rilevanti sabiex jiġu vvalutati aspetti possibbli oħrajn tal-prattika kummerċjali li mhumiex koperti mid-dispożizzjonijiet speċifiċi għas-settur, bħal, pereżempju, imġiba aggressiva minn operatur tas-suq.

Minn dan li ntqal hawn fuq, isegwi li, b'mod ġenerali, l-applikazzjoni tal-UCPD mhijiex per se eskluża sempliċement għaliex hemm leġiżlazzjoni oħra tal-UE fis-seħħ li tirregola aspetti speċifiċi ta' prattiċi kummerċjali inġusti.

Għaldaqstant, il-UCPD normalment tkun tista' tiġi applikata flimkien ma' regoli tal-UE speċifiċi għas-settur b'mod komplementari; b'hekk, ir-rekwiżiti iktar speċifiċi stipulati f'regoli oħrajn tal-UE normalment iżidu mar-rekwiżiti ġenerali stabbiliti fil-UCPD, tipikament billi jipprevjenu lill-operaturi tas-suq milli jipprovdu l-informazzjoni meħtieġa mil-leġiżlazzjoni speċifika għas-settur b'mod qarrieqi jew aggressiv, sakemm dan l-aspett ma jkunx irregolat b'mod speċifiku mir-regoli speċifiċi għas-settur.

1.4.2L-impatt fuq l-infurzar

Fuq il-bażi tal-Artikolu 11, sabiex jiżguraw l-infurzar xieraq tal-liġijiet tal-UE dwar il-protezzjoni tal-konsumatur, l-Istati Membri jridu jaraw li ssir koordinazzjoni b'rieda tajba bejn l-awtoritajiet ta' infurzar kompetenti differenti. F'dawk l-Istati Membri fejn hemm awtoritajiet differenti responsabbli għall-infurzar tal-UCPD u leġiżlazzjoni speċifika għas-settur, l-awtoritajiet għandhom jikkooperaw mill-qrib sabiex jaraw li s-sejbiet tal-investigazzjonijiet rispettivi tagħhom fuq l-istess operatur tas-suq u/jew prattika kummerċjali jkunu konsistenti.

1.4.3Informazzjoni stabbilita minn liġi oħra tal-UE bħala informazzjoni "materjali" 

"Ir-rekwiżiti ta’ tagħrif stabbiliti mil-liġi Komunitarja fir-rigward ta’ komunikazzjonijiet kummerċjali" jinsabu f'għadd ta' siltiet ta' leġiżlazzjoni tal-UE speċifika għas-settur. Pereżempju:

Øl-ambjent (eż. Id-Direttiva dwar it-Tikkettar Enerġetiku, 34 id-Direttiva dwar l-Ekodisinn, 35 id-Direttiva dwar l-Ekonomija fil-fjuwil 36 );

Øis-servizzi finanzjarji (eż. id-Direttiva dwar is-Swieq fl-Istrumenti Finanzjarji, 37 id-Direttiva dwar is-Servizzi ta' Pagament, 38 id-Direttiva dwar il-Kreditu għall-Konsumatur, 39  id-Direttiva dwar il-Kreditu Ipotekarju, 40 id-Direttiva dwar il-Kontijiet tal-Pagamenti, 41 ir-Regolament dwar id-dokumenti bit-tagħrif ewlieni għall-PRIIPs 42 );

Øis-saħħa (eż. id-Direttiva 2001/83/KE 43 );

Øit-telekomunikazzjoni (eż. id-Direttiva Servizz Universali 44 );

Øit-trasport (eż. Ir-Regolament dwar is-Servizzi tal-Ajru, 45 ir-Regolament dwar id-Drittijiet tal-Passiġġieri 46 )

Dawn ir-rekwiżiti ta' informazzjoni spiss sejrin ikunu iktar speċifiċi mir-rekwiżiti ta' informazzjoni tal-UCPD.

L-Artikolu 7(5) tal-UCPD jiċċara li t-tali rekwiżiti ta' informazzjoni "għandhom jitqiesu bħala importanti". Il-kunċett ta' "informazzjoni importanti" skont it-tifsira tal-UCPD huwa diskuss fit-Taqsima 3.4.1.

Il-premessa 15 tistipula li l-Istati Membri jistgħu jżommu jew iżidu informazzjoni marbuta mal-liġi dwar il-kuntratti fejn dan huwa permess minn klawżoli dwar l-armonizzazzjoni minima li jinsabu fl-istrumenti legali eżistenti tal-UE.

1.4.4Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur.

Id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur 47 daħlet fis-seħħ fit-13 ta' Ġunju 2014. Tapplika għall-kuntratti kollha min-negozju għall-konsumatur inklużi kuntratti barra mill-post tan-negozju, fuq distanza u fil-post tan-negozju. Tarmonizza bis-sħiħ ukoll ir-rekwiżiti ta' informazzjoni prekuntrattwali għal kuntratti fuq distanza u barra mill-post tan-negozju, filwaqt li tippermetti lill-Istati Membri jadottaw jew iżommu r-rekwiżiti ta' informazzjoni prekuntrattwali addizzjonali għall-kuntratti fil-post tan-negozju (Artikolu 5(4)).

Din il-klawżola ta' armonizzazzjoni minima għandha konsegwenzi għall-prattiċi kummerċjali li jaqgħu taħt il-UCPD armonizzata bis-sħiħ.

Tabilħaqq, skont l-Artikolu 5(4) tad-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur, l-Istati Membri jistgħu jadottaw jew iżommu rekwiżiti ta' informazzjoni prekuntrattwali li jmorru lil hinn mill-UCPD jekk dawn ir-rekwiżiti nazzjonali japplikaw biss għal bejgħ fil-post tan-negozju u jkunu marbutin biss ma' rekwiżiti ta' informazzjoni prekuntrattwali, għall-kuntrarju tar-reklamar u l-kummerċjalizzazzjoni.

Iż-żewġ direttivi jikkomplementaw lil xulxin ukoll.

Għall-"istediniet għax-xiri", id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur tipprovdi rekwiżiti ta' informazzjoni prekuntrattwali iktar dettaljati mir-rekwiżiti ta' informazzjoni fl-Artikolu 7(4) tal-UCPD.

Stedina għax-xiri skont il-UCPD tirreferi għall-informazzjoni pprovduta kemm fl-istadju ta' kummerċjalizzazzjoni (reklamar) u qabel ma jiġi ffirmat il-kuntratt. F'dan l-aħħar każ, hemm sovrappożizzjoni bejn ir-rekwiżiti ta' informazzjoni skont l-Artikolu 7(4) tal-UCPD u r-rekwiżiti ta' informazzjoni prekuntrattwali skont id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur. Id-differenza bejn l-informazzjoni prekuntrattwali u stedina għax-xiri hija spjegata iktar fit-Taqsima 2.7.

Fid-dawl tal-karattru iktar eżawrjenti tar-rekwiżiti ta' informazzjoni fid-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur, il-konformità, sa mill-istadju ta' stedina għax-xiri, mar-rekwiżiti stabbiliti mis-CRD għall-istadju prekuntrattwali normalment għandha tiżgura wkoll konformità mal-Artikolu 7(4) UCPD, f'dak li għandu x'jaqsam mal-kontenut tal-informazzjoni 48 . Il-UCPD xorta waħda sejra tkun applikabbli meta tiġi vvalutata kwalunkwe prattika kummerċjali qarrieqa jew aggressiva minn operatur tas-suq dwar il-forma u l-preżentazzjoni ta' din l-informazzjoni lill-konsumatur.

1.4.5Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar Klawżoli Kuntrattwali Inġusti

Id-Direttiva dwar Klawżoli Kuntrattwali Inġusti 49 tapplika għall-kuntratti kollha min-negozju għall-konsumatur u tikkonċerna l-klawżoli kuntrattwali li ma ġewx innegozjati b'mod individwali minn qabel (eż. klawżoli standard ifformulati bil-lest). Għall-kuntrarju tal-UCPD, il-ksur tad-Direttiva dwar Klawżoli Kuntrattwali Inġusti għandu konsegwenzi kuntrattwali: skont l-Artikolu 6(1) ta' dik id-direttiva, klawżoli inġusti użati f'kuntratt ma' konsumatur iridu "ma jkunux jorbtu lill-konsumatur".

Il-Qorti ċċarat ċerti elementi tar-relazzjoni bejn dawn id-Direttivi fil-kawża Pereničová u Perenič, 50 li kienet tikkonċerna ftehim ta' kreditu li fih ir-rata perċentwali annwali tal-miżata indikata kienet inqas mir-rata annwali.

Il-Qorti kkonkludiet li informazzjoni żbaljata bħal din ipprovduta fil-klawżoli kuntrattwali hija "qarrieqa" skont it-tifsira tad-Direttiva dwar il-Prattiċi Kummerċjali Żleali jekk tikkawża jew x’aktarx tikkawża li l-konsumatur medju jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f’ċirkustanzi oħrajn.

Is-sejba li tali prattika kummerċjali hija inġusta hija fattur wieħed li jista' jiġi ċċitat meta tiġi vvalutata l-inġustizzja tal-klawżoli kuntrattwali skont id-Direttiva dwar Klawżoli Kuntrattwali Inġusti. Madankollu, sejba bħal din ma għandha ebda effett dirett fuq jekk kuntratt huwiex validu skont l-Artikolu 6(1) ta' dik id-Direttiva 51 . 

Fir-Renju Unit, f'OFT vs Ashbourne Management Services, instab li kien imur kontra l-UCPD li tiddaħħal klawżola inġusta f'kuntratt, u li kien inġust ukoll li jitfittex li din tiġi infurzata billi jintalbu s-somom pagabbli skont il-klawżola. 52

Huma biss ftit l-awtoritajiet ta' protezzjoni tal-konsumatur tal-Istati Membri li għandhom setgħat simili kontra prattiċi kummerċjali inġusti u klawżoli kuntrattwali inġusti, sabiex jipprojbixxu l-użu ta' klawżoli kuntrattwali standard mhux innegozjati li jqisu li huma inġusti bla ma jkollhom itellgħu lill-operatur tas-suq il-qorti 53 .

1.4.6Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar ir-Reklamar Qarrieqi u Komparattiv

Id-Direttiva dwar ir-Reklamar Qarrieqi u Komparattiv (MCAD) 54 tkopri r-relazzjonijiet min-negozju għan-negozji (B2B).

Madankollu, ir-regoli tagħha dwar ir-reklamar komparattiv għadhom jipprovdu test ġenerali, fuq il-bażi ta' kriterji armonizzati bis-sħiħ, għall-valutazzjoni ta' jekk ir-reklamar komparattiv huwiex legali anki fi tranżazzjonijiet min-negozju għall-konsumatur (B2C) 55 . 

L-Artikolu 6(2)(a) tal-UCPD jikkwalifika bħala prattika qarrieqa li, flimkien ma’ reklamar komparattiv, toħloq konfużjoni ma' kwalunkwe prodott, trademark, isem kummerċjali jew marka distintiva oħra ta’ kompetitur. Fl-istess ħin, skont l-Artikolu 4(a) tal-MCAD, ir-reklamar komparattiv mhuwiex permess jekk ikun qarrieqi skont l-Artikoli 6 u 7 tal-UCPD.

B'hekk, dawn iż-żewġ Direttivi jagħmlu kontroreferenza għal xulxin.

Peress li huma rilevanti għal tranżazzjonijiet B2C kif ukoll B2B, il-kundizzjonijiet għall-valutazzjoni tal-legalità tar-reklamar komparattiv stabbiliti mill-Artikolu 4 tal-MCAD huma kemxejn ġenerali u jinkludu wkoll xi aspetti ta' kompetizzjoni inġusta (eż. denigrazzjoni tat-trademarks). Għaldaqstant, l-MCAD se tipprovdi l-kundizzjonijiet għat-tali valutazzjoni skont il-UCPD għal tranżazzjonijiet B2C jew inkella se timponi rekwiżiti addizzjonali li huma rilevanti għall-operaturi tas-suq, primarjament il-kompetituri, fi tranżazzjonijiet B2B.

Għal dawk l-Istati Membri li estendew id-dispożizzjonijiet kollha (l-Awstrija u l-Iżvezja) jew parti minn dawn id-dispożizzjonijiet (id-Danimarka, Franza, l-Italja) li jinsabu fil-UCPD għal tranżazzjonijiet B2B, id-dispożizzjonijiet tal-UCPD kif trasposti fil-liġijiet nazzjonali fil-prattika se jieħdu post id-dispożizzjonijiet rilevanti tal-MCAD fir-relazzjonijiet B2B. Ta' min jgħid li ċerti pajjiżi (il-Belġju) adottaw regoli speċifiċi għall-B2B ukoll.

1.4.7Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar is-Servizzi

Għall-kuntrarju tal-leġiżlazzjoni speċifika għas-setturi, id-Direttiva dwar is-Servizzi 56 għandha kamp ta' applikazzjoni wiesa’. Tapplika għal servizzi b'mod ġenerali kif definiti fit-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, b'ċerti eċċezzjonijiet. Għaldaqstant, ma tistax titqies bħala lex specialis għad-Direttiva dwar il-Prattiċi Kummerċjali Żleali skont it-tifsira tal-Artikolu 3(4).

Għaldaqstant, ir-rekwiżiti ta' informazzjoni fl-Artikolu 22 tad-Direttiva dwar is-Servizzi japplikaw minbarra l-informazzjoni meħtieġa għall-istediniet għax-xiri skont l-Artikolu 7(4) tal-UCPD.

1.4.8Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku

Id-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku 57 tapplika għal servizzi ta' informazzjoni għas-soċjetà, li jistgħu jinkludu s-servizzi pprovduti mill-operaturi ta' siti web u pjattaformi onlajn fejn il-konsumaturi jistgħu jixtru prodott jew servizz.

L-Artikolu 5 tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku stabbilixxa rekwiżiti ta' informazzjoni ġenerali għall-fornituri ta' servizzi, filwaqt li l-Artikolu 6 jistabbilixxi l-informazzjoni li trid tiġi stabbilita fil-komunikazzjonijiet kummerċjali. Il-listi ta' affarijiet stabbiliti f'dawn iż-żewġ artikoli huma listi minimi.

B'mod partikolari, l-Artikolu 6 jeħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li l-operaturi tas-suq jidentifikaw biċ-ċar l-offerti promozzjonali, bħal skontijiet, primjums u rigali, fejn dan ikun permess fl-Istati Membri fejn huwa stabbilit il-fornitur ta' servizz, u l-kundizzjonijiet sabiex wieħed jikkwalifika għat-tali offerti promozzjonali.

Ir-relazzjoni bejn il-UCPD u d-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku hija vvalutata iktar, b'mod partikolari, fit-taqsima 5.2.2 dwar "L-applikabbiltà tal-UCPD għall-pjattaformi onlajn".

1.4.9Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Midja Awdjoviżiva

Id-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Midja Awdjoviżiva 58 tapplika għal servizzi tal-midja awdjoviżiva lineari u mhux lineari (jiġifieri xandir tat-TV u servizzi tal-midja fuq talba), li jistgħu jinkludu komunikazzjonijiet kummerċjali awdjoviżivi li b'mod dirett jew indirett jippromwovu prodotti jew servizzi (eż. reklamar fuq it-televiżjoni, sponsorjar, telebejgħ jew inklużjoni ta' prodotti kummerċjali).

L-Artikolu 5 tad-Direttiva is-Servizzi tal-Midja Awdjoviżiva jistabbilixxi rekwiżiti ta' informazzjoni ġenerali għall-fornituri ta' servizzi, filwaqt li l-Artikolu 9 jistabbilixxi r-rekwiżiti li jridu jirrispettaw il-komunikazzjonijiet kummerċjali awdjoviżivi kollha. L-Artikoli 10 u 11, rispettivament, jistabbilixxu l-kundizzjonijiet li jridu jirrispettaw l-isponsorjar u l-inklużjoni ta' prodotti kummerċjali f'servizzi tal-midja awdjoviżiva.

Id-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Midja Awdjoviżiva tipprovdi wkoll għal kriterji oħrajn iktar stretti li japplikaw biss għar-reklamar fuq it-televiżjoni u t-telebejgħ (Kapitolu VII dwar ir-reklamar fuq it-televiżjoni u t-telebejgħ).

Il-UCPD tapplika għal prattiċi kummerċjali inġusti li jseħħu fis-servizzi tal-midja awdjoviżiva, bħal prattiċi qarrieqa u aggressivi, sal-punt li ma jkunux koperti mid-dispożizzjonijiet imsemmijin hawn fuq.

1.4.10Ir-relazzjoni mad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data u d-Direttiva dwar il-Privatezza Elettronika

Il-protezzjoni ta' data personali hija dritt fundamentali skont l-Artikolu 8 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE.

L-Artikolu 8(2) tal-Karta fih prinċipji importanti dwar il-protezzjoni tad-data (l-ipproċessar ġust, il-kunsens jew l-iskop leġittimu stipulat mil-liġi, id-dritt ta' aċċess u rettifika). L-Artikolu 8(3) tal-Karta jeħtieġ li l-konformità mar-regoli dwar il-protezzjoni tad-data tkun soġġetta għall-kontroll minn awtorità indipendenti 59 .

Id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data 60 tirregola l-protezzjoni ta' data personali u l-moviment liberu tat-tali data. Ir-regoli dwar il-protezzjoni tad-data huma infurzati mill-awtoritajiet superviżorji nazzjonali u l-qrati nazzjonali.

Id-Direttiva dwar il-Privatezza Elettronika 61 taħdem id f'id mad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data rigward l-ipproċessar ta' data personali fis-settur tal-komunikazzjoni elettronika, u tiffaċilita l-moviment liberu ta' din id-data permezz tas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika. B'mod partikolari, id-Direttiva dwar il-Privatezza Elettronika teħtieġ il-kunsens tal-utent meta jintużaw "cookies" jew forom oħrajn ta' aċċess u ħżin ta' informazzjoni fuq l-apparat ta' individwu (eż. tablet jew smartphone) 62 .

Id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data tapplika għall-ipproċessar ta' "data personali".

Data personali tfisser kwalunkwe informazzjoni relatata ma' persuna fiżika identifikata jew identifikabbli (“suġġett tad-data”). Persuna identifikabbli hija waħda li tista' tiġi identifikata, direttament jew indirettament, partikolarment b’referenza għal numru ta’ identità jew għal fattur wieħed speċifiku jew aktar dwar l-identità fiżika, fiżjoloġika, mentali, ekonomika, kulturali jew soċjali tagħha. Persuna jew organizzazzjoni li tistabbilixxi l-iskopijiet għall-ipproċessar ta' data personali hija kontrollur tad-data (Artikolu 2(a)). Il-kontrollur tad-data jrid jirrispetta l-obbligi legali fir-regoli dwar il-protezzjoni tad-data.

L-ipproċessar, li jinkludi l-ġbir u l-ħżin ta' data personali, irid ikun ġust u legali. Aspett minnhom ta' pproċessar ġust huwa li s-suġġett tad-data jingħata informazzjoni rilevanti, inkluża:

Øl-identità tal-kontrollur tad-data u tar-rappreżentant tiegħu, jekk tkun disponibbli;

Øl-objettivi ta' dak l-ipproċessar;

Økwalunkwe informazzjoni oħra bħal:

1. il-kategoriji ta' data personali li qiegħda tiġi pproċessata;

2. ir-riċevituri jew il-kategoriji ta’ riċevituri;

3. l-eżistenza tad-dritt ta’ aċċess għal u d-dritt ta’ rettifika ta’ data dwaru;

4. jekk id-data personali hijiex sejra tiġi pprovduta lil partijiet terzi, u;

5. informazzjoni dwar jekk it-tweġibiet għall-mistoqsijiet humiex obbligatorji jew volontarji u l-konsegwenzi possibbli tan-nuqqas ta' tweġib, informazzjoni dwar l-eżistenza tad-dritt ta' aċċess għal u dwar id-dritt ta' rettifika tad-data personali;

sakemm tkun meħtieġa aktar informazzjoni bħal din, għandhom jiġu kkunsidrati ċ-ċirkostanzi speċifiċi li fihom tinġabar id-data, sabiex jiġi garantit l-ipproċessar ġust fir-rigward tas-suġġett tad-data 63 .

L-ipproċessar ġust u legali tad-data personali jeħtieġ li l-prinċipji dwar il-protezzjoni tad-data jiġu rrispettati u li tal-inqas waħda mis-sitt raġunijiet għall-ipproċessar leġittimu tkun tapplika għal kwalunkwe attività ta' pproċessar. Il-kunsens mill-individwu huwa wieħed minn dawn il-kriterji.

Kriterji oħrajn sejrin ikunu japplikaw meta jkunu meħtieġa, skont iċ-ċirkustanzi u l-iskopijiet tal-ipproċessar.

Il-prinċipji dwar il-protezzjoni tad-data jeħtieġu li d-data personali:

Øtinġabar għal finijiet speċifiċi u leġittimi u ma tiġix ipproċessata ulterjorment b’mod li ma jkunx kompatibbli ma’ dawk il-finijiet;

Øtkun adegwata, rilevanti u mhux eċċessiva għal dawk il-finijiet;

Øtkun preċiża u, jekk impreċiża, titħassar jew tiġi rettifikata;

Øma tinħażinx għal iktar milli hemm bżonn.

Strutturi kummerċjali mmexxijin mid-data qegħdin isiru dejjem iktar predominanti fid-dinja onlajn. B'mod partikolari, il-pjattaformi onlajn janalizzaw, jipproċessaw u jbigħu data marbuta mal-preferenzi tal-konsumatur u kontenut ieħor iġġenerat mill-utenti. Dan, flimkien mar-reklamar, spiss jikkostitwixxi s-sors ewlieni tad-dħul tagħhom.

Il-ġbir u l-ipproċessar ta' data personali f'dawn it-tipi ta' sitwazzjonijiet iridu jirrispettaw ir-rekwiżiti legali skont id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data msemmija hawn fuq. L-individwi jridu jkunu kapaċi jeżerċitaw id-drittijiet tagħhom fir-rigward tat-tali pproċessar. Dawn jinkludu:

Øid-dritt ta' aċċess għad-data personali tagħhom;

Øid-dritt li joġġezzjonaw għall-ipproċessar (eż. kummerċjalizzazzjoni diretta);

Øid-dritt li titħassar id-data personali tagħhom.

Mill-25 ta' Mejju 2018, id-Direttiva 95/46/KE se tiġi sostitwita mir-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data adottat fl-2016 64 . 

Ir-regoli l-ġodda jsaħħu d-drittijiet eżistenti u jagħtu s-setgħa lill-individwi b'iktar kontroll fuq id-data personali tagħhom.

B’mod partikolari, dawn jinkludu:

Ø it-twaqqif ta' liġi waħda pan-Ewropea għall-protezzjoni tad-data: is-suġġetti tad-data, l-awtoritajiet pubbliċi u l-kumpaniji jridu sempliċement jagħtu kas Regolament wieħed tal-UE, għall-kuntrarju ta' 28 liġi nazzjonali;

Øaċċess eħfef għad-data personali: l-individwi se jkollhom iktar informazzjoni, apparti r-rekwiżiti eżistenti, dwar kif id-data personali tagħhom qiegħda tiġi pproċessata, u din l-informazzjoni se jkollha titqiegħed għad-dispożizzjoni b'mod ċar u li jinftiehem;

Øid-dritt li jkunu jafu, pereżempju, meta d-data personali tagħhom kienet soġġetta għal hacking: pereżempju, il-kumpaniji u l-organizzazzjonijiet iridu jinnotifikaw lill-awtorità superviżorja nazzjonali għall-protezzjoni tad-data dwar ksur serju tad-data personali mill-aktar fis possibbli sabiex l-utenti jkunu jistgħu jieħdu miżuri adegwati.

Ksur mill-operatur tas-suq tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jew tad-Direttiva dwar il-Privatezza Elettronika mhux bilfors se jfisser, minnu nnifsu, ksur tal-UCPD ukoll.

Madankollu, it-tali ksur tal-protezzjoni tad-data għandu jiġi kkunsidrat meta tiġi analizzata l-inġustizzja ġenerali tal-prattiċi kummerċjali skont il-UCPD, speċjalment fis-sitwazzjoni li fiha l-operatur tas-suq jipproċessa data tal-konsumatur bi ksur tar-rekwiżiti dwar il-protezzjoni tad-data, jiġifieri għal skopijiet ta' kummerċjalizzazzjoni diretta jew kwalunkwe skop kummerċjali ieħor bħat-tfassil ta' profili, ipprezzar personali jew applikazzjonijiet ta' ‘big data’.

Minn perspettiva tal-UCPD, l-ewwel kwistjoni li trid tiġi kkunsidrata tikkonċerna t-trasparenza tal-prattika kummerċjali.

Skont l-Artikoli 6 u 7 tal-UCPD, l-operaturi tas-suq ma għandhomx iqarrqu bil-konsumaturi fuq aspetti li aktarx li jkollhom impatt fuq id-deċiżjonijiet tranżazzjonali tagħhom. B'mod iktar speċifiku, l-Artikolu 7(2) u Nru 22 tal-Anness I jipprevjenu lill-operaturi tas-suq milli jaħbu l-intenzjoni kummerċjali wara l-prattika kummerċjali tagħhom.

Ir-rekwiżit ta' informazzjoni fuq il-protezzjoni tad-data tal-konsumaturi dwar l-ipproċessar tad-data personali, bla ma jkun limitat biss b'rabta mal-komunikazzjoni kummerċjali, jista' jitqies bħala materjali (Artikolu 7(5)).

Data personali, preferenzi tal-konsumatur u kontenut ieħor iġġenerat mill-utent, għandhom valur ekonomiku "de facto" u qegħdin jinbiegħu lil partijiet terzi.

Konsegwentement, skont l-Artikolu 7(2) u Nru 22 tal-Anness I UCPD, jekk l-operatur tas-suq ma jgħarrafx lill-konsumatur li d-data li huwa meħtieġ jipprovdi lill-operatur tas-suq sabiex jaċċessa s-servizz sejra tintuża għal skopijiet kummerċjali, dan jista' jitqies bħala ommissjoni qarrieqa ta' informazzjoni materjali.

Skont iċ-ċirkustanzi, dan jista' jitqies ukoll li huwa ksur tar-rekwiżiti tal-UE dwar il-protezzjoni tad-data sabiex tiġi pprovduta l-informazzjoni meħtieġa lill-individwu kkonċernat rigward l-iskopijiet tal-ipproċessar tad-data personali.

1.4.11Ir-relazzjoni mal-Artikoli 101-102 TFUE (regoli dwar il-kompetizzjoni)

Ir-Regolament 1/2003 65 jipprovdi l-qafas legali għall-implimentazzjoni tar-regoli dwar il-kompetizzjoni stabbiliti fl-Artikoli 101 u 102 TFUE.

L-Artikolu 101(1) TFUE jipprojbixxi f'ċerti ċirkustanzi ftehimiet bejn impriżi, deċiżjonijiet meħudin minn assoċjazzjonijiet ta' impriżi u prattiċi miftiehma, bħall-iffissar ta' prezzijiet tax-xiri jew tal-bejgħ jew kundizzjonijiet ta' negozjar oħrajn, li l-għan jew l-effett tagħhom huwa li jostakolaw, jirrestrinġu jew jgħawġu l-kompetizzjoni fl-UE. Il-karatteristika essenzjali tiegħu hija li kwalunkwe imġiba kollużiva minn żewġ impriżi jew iktar b'tir jew effett antikompetittiv hija pprojbita u awtomatikament nulla.

L-Artikolu 102 TFUE jipprojbixxi, f'ċerti ċirkustanzi, l-abbuż minn pożizzjoni dominanti minn impriża waħda jew iktar. Il-karatteristika essenzjali tiegħu hija li jipprojbixxi kondotta abbużiva anki minn impriża waħda li tkun dominanti. Abbuż bħal dan jista', pereżempju, jikkonsisti fl-applikazzjoni ta' kundizzjonijiet differenti għal tranżazzjonijiet ekwivalenti ma' partijiet oħrajn fin-negozju, li b'hekk iqegħedhom fi żvantaġġ kompetittiv, jew l-impożizzjoni b'mod dirett jew indirett ta' prezzijiet tax-xiri jew tal-bejgħ inġusti.

Għad li, f'ċerti kundizzjonijiet, dawn il-prattiċi huma pprojbiti mir-regoli dwar il-kompetizzjoni, mhumiex ikkunsidrati bħala inġusti b'mod awtomatiku mill-UCPD. Madankollu, il-ksur tar-regoli dwar il-kompetizzjoni għandu jitqies meta tiġi vvalutata l-inġustizzja skont il-UCPD. F'dawn is-sitwazzjonijiet, il-klawżola ġenerali tal-Artikolu 5(2) UCPD hija rilevanti.

1.4.12Ir-relazzjoni mal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE

Skont l-Artikolu 51(1) tagħha, il-Karta tad-drittijiet fundamentali tal-UE tapplika għall-Istati Membri meta jimplimentaw il-liġi tal-Unjoni, u b'hekk anki meta jimplimentaw id-dispożizzjonijiet tal-UCPD. Il-Karta fiha dispożizzjonijiet, fost l-oħrajn, dwar il-protezzjoni ta' data personali (Artikolu 8) 66 , id-drittijiet tat-tfal (Artikolu 24) 67 , il-protezzjoni tal-konsumatur (Artikolu 38) u d-dritt għal rimedju effettiv u proċess ġust (Artikolu 47).

Il-Qorti saħqet fuq l-importanza tal-Artikolu 47 tal-Karta dwar l-aċċess għall-ġustizzja b'rabta mar-rimedji disponibbli għall-konsumaturi b'konnessjoni mad-drittijiet tal-konsumatur mogħtijin mid-direttivi tal-UE. Il-prinċipju ta' effettività, kif issejjaħlu l-Qorti, ifisser li r-regoli nazzjonali tal-proċedura ma jistgħux jagħmluha diffiċli wisq jew impossibbli fil-prattika li l-konsumaturi jeżerċitaw id-drittijiet mogħtijin mil-liġi tal-UE 68 .

1.4.13Ir-relazzjoni mal-Artikoli 34-36 TFUE

Miżura nazzjonali f'qasam li kienet is-suġġett ta' armonizzazzjoni eżawrjenti fil-livell tal-UE trid tiġi vvalutata fid-dawl tad-dispożizzjonijiet ta' dik il-miżura armonizzanti u mhux dawk tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) 69 . B'hekk, meta miżura nazzjonali taqa' taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD (diskuss fit-Taqsimiet 1.1 u 1.2 iktar 'il fuq), din għandha tiġi vvalutata fl-isfond tal-UCPD u mhux fl-isfond tat-TFUE.

Miżuri nazzjonali li la jaqgħu taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD u lanqas taħt xi strument armonizzanti ieħor tal-liġi sekondarja tal-UE jridu jiġu vvalutati skont l-Artikoli 34-36 TFUE. Il-projbizzjoni ta' miżuri li għandhom effett ekwivalenti għal restrizzjonijiet kwantitattiva kif stipulat fl-Artikolu 34 TFUE tkopri r-regoli tan-negozjar kollha mdaħħlin fis-seħħ mill-Istati Membri li huma kapaċi jxekklu, b'mod dirett jew indirett, b'mod attwali jew potenzjali, il-kummerċ intra-UE 70 . 

Il-kwistjoni ta' meta regola nazzjonali hija kapaċi xxekkel il-kummerċ intra-UE ġiet indirizzata b'mod estensiv mill-Qorti.

B'mod partikolari, fi Keck 71 il-Qorti ddikjarat li d-dispożizzjonijiet nazzjonali li jirrestrinġu jew jipprojbixxu ċerti arranġamenti ta' bejgħ mhumiex tali li jxekklu b'mod dirett jew indirett, b'mod attwali jew potenzjali, il-kummerċ bejn l-Istati Membri, diment li, l-ewwel nett, dawk id-dispożizzjonijiet japplikaw għall-operaturi rilevanti kollha tas-suq fi ħdan it-territorju nazzjonali u, it-tieni nett, jaffettwaw bl-istess mod, bil-liġi u bil-fatti, il-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti domestiċi u dawk minn Stati Membri oħrajn 72 . 

Il-Qorti tinkludi fil-lista ta' arranġamenti ta' bejgħ, miżuri marbutin mal-kundizzjonijiet u l-metodi ta' kummerċjalizzazzjoni, 73 miżuri li huma relatati mal-ħin tal-bejgħ tal-prodotti, 74 miżuri li huma relatati mal-post tal-bejgħ tal-prodotti jew restrizzjonijiet rigward min jista' jbigħ il-prodotti 75 u miżuri li jistgħu jkunu marbutin ma' kontrolli fuq il-prezzijiet 76 .

Uħud mill-eżempji ta' arranġamenti ta' bejgħ imsemmijin fil-ġurisprudenza tal-Qorti, b'mod partikolari dispożizzjonijiet nazzjonali li jirregolaw il-kundizzjonijiet u l-metodi ta' kummerċjalizzazzjoni, jaqgħu taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD jekk jikkwalifikaw bħala prattiċi kummerċjali min-negozju għall-konsumatur intiżi sabiex iħarsu l-interess ekonomiku tal-konsumaturi.

Ħafna prattiċi kummerċjali li ma jaqgħux taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-UCPD jew liġi sekondarja oħra tal-UE jidhru li jikkwalifikaw bħala arranġamenti ta' bejgħ skont Keck. Arranġamenti ta' bejgħ bħal dawn jaqgħu taħt il-kamp ta' applikazzjoni tal-Artikolu 34 TFUE jekk, bil-liġi jew bil-fatt, jintroduċu d-diskriminazzjoni fuq il-bażi tal-oriġini tal-prodotti. Id-diskriminazzjoni bil-liġi sseħħ meta l-miżuri jkunu diskriminatorji b'mod ovvju, filwaqt li d-diskriminazzjoni bil-fatt hija iktar kumplessa. It-tali miżuri jkollhom jiġu vvalutati fuq bażi ta' każ b'każ.

Jekk miżura jew prattika nazzjonali tikser l-Artikolu 34 tat-TFUE, fil-prinċipju tista' tkun iġġustifikata skont l-Artikolu 36 TFUE jew fuq il-bażi ta' wieħed mir-rekwiżiti ġenerali fl-interess pubbliku rikonoxxuti mill-Qorti tal-Ġustizzja. Huwa f'idejn l-awtoritajiet nazzjonali li juru li r-restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-merkanzija hija ġġustifikata fuq il-bażi ta' waħda minn dawn ir-raġunijiet 77 . Barra minn hekk, l-Istat Membru jrid juri li l-leġiżlazzjoni tiegħu hija neċessarja sabiex jiġu protetti b'mod effettiv l-interessi pubbliċi invokati 78 .

Sabiex tkun permissibbli, it-tali dispożizzjonijiet iridu jkunu proporzjonati għall-objettiv fil-mira u l-objettiv ma jistax ikun jista' jinkiseb b'miżuri li huma inqas restrinġenti fuq il-kummerċ intra-UE 79 . 

Iktar riċenti l-Qorti ddikjarat li "għall-finijiet tal-eżami tal-proporzjonalità tar-restrizzjoni inkwistjoni, huwa importanti li jiġi vverifikat jekk il-mezzi implimentati f’dan il‑kuntest imorrux lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħaq l-għan leġittimu intiż. Fi kliem ieħor, għandu jiġi evalwat jekk jeżistux miżuri alternattivi li jistgħu jilħqu wkoll dan il-għan, imma li għandhom effett inqas restrittiv fuq il‑kummerċ intra-Komunitarju" 80 . 

Barra minn hekk, il-Qorti ddikjarat li "huwa importanti li jitfakkar f’dan il-kuntest li miżura restrittiva tista’ tiġi kkunsidrata bħala konformi mar-rekwiżiti tad-dritt tal-Unjoni biss jekk tirrispondi verament għall-ħsieb li tintlaħaq l-implimentazzjoni tal-għan intiż b’mod koerenti u sistematiku” 81 .

1.5Ir-relazzjoni bejn il-UCPD u l-awtoregolamentazzjoni

Il-UCPD tagħraf l-importanza tal-mekkaniżmi ta' awtoregolamentazzjoni u tiċċara r-rwol li jista' jkollhom is-sidien tal-kodiċijiet u l-korpi awtoregolatorji fl-infurzar. L-Istati Membri jistgħu jħeġġu lis-sidien tal-kodiċijiet sabiex jivverifikaw hemmx prattiċi kummerċjali inġusti, minbarra li jinfurzaw il-UCPD.

Meta r-regoli fil-kodiċijiet awtoregolatorji jkunu stretti u applikati b'mod rigoruż mis-sidien tal-kodiċijiet, tabilħaqq jistgħu jnaqqsu l-ħtieġa ta' azzjoni amministrattiva jew ta' infurzar ġuridiku. Barra minn hekk, meta l-istandards ikunu għoljin u l-operaturi tal-industrija jikkonformaw magħhom fil-parti l-kbira, it-tali regoli jistgħu jkunu punt ta' referenza siewi għall-awtoritajiet u l-qrati nazzjonali meta jivvalutaw jekk prattika kummerċjali hijiex inġusta.

Il-UCPD fiha diversi dispożizzjonijiet li jipprevjenu lill-operaturi tas-suq milli jisfruttaw b'mod negattiv il-fiduċja li jkollhom il-konsumaturi fil-kodiċijiet awtoregolatorji. Dan huwa diskuss fit-Taqsima 3.3.3 dwar in-nuqqas ta' konformità mal-kodiċijiet ta' kondotta.

Sabiex titjieb il-konformità mal-UCPD, fl-2012 il-Kummissjoni Ewropea nediet żewġ proċessi ta' djalogu bejn diversi partijiet ikkonċernati li jiġbru flimkien lil rappreżentanti tal-industrija, NGOs u awtoritajiet nazzjonali. Il-grupp ta' diversi partijiet ikkonċernati dwar asserzjonijiet ambjentali 82 u l-grupp ta' diversi partijiet ikkonċernati dwar għodod ta' paragun 83 ipprovdew input siewi li ġie diskuss iktar fit-taqsimiet 5.1 dwar l-Asserzjonijiet Ambjentali u 5.2.6 dwar l-Għodod ta' Tqabbil. Barra minn hekk, dawn il-gruppi fasslu:

Ø"Il-Kriterji ta' Konformità dwar l-Asserzjonijiet Ambjentali": il-pariri lil diversi partijiet ikkonċernati sabiex l-operaturi tas-suq ikunu megħjunin fl-applikazzjoni tal-UCPD fir-rigward tal-asserzjonijiet ambjentali,

Ølista ta' prinċipji ewlenin għall-għodod ta' tqabbil.

Dawn id-dokumenti, li ma jorbtux legalment minnhom infushom, huma disponibbli fuq:

http://ec.europa.eu/consumers/consumer_rights/unfair-trade/unfair-practices .

Il-partijiet ikkonċernati involuti f'dawn il-gruppi ta' diversi partijiet ikkonċernati ħadu impenn li jqassmu, jippromwovu u jimplimentaw il-kriterji/prinċipji u/jew jappoġġjaw l-implimentazzjoni tagħhom.

1.6Applikazzjoni tal-UCPD għal operaturi tas-suq stabbiliti f'pajjiżi terzi 

L-applikabilità tal-UCPD għal operaturi tas-suq mhux tal-UE hija rregolata mir-Regolament (KE) Nru 864/2007 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet mhux kuntrattwali (Ruma II). Dan ir-Regolament japplika "f'sitwazzjonijiet li jinvolvu konflitt tal-liġijiet, għal obbligazzjonijiet kuntrattwali f'materji ċivili u kummerċjali". Ruma II huwa applikabbli f'tilwim ċivili jew kummerċjali.

Meta jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament Ruma II, eż. jekk reklamar qarrieqi jkun immirat lejn il-konsumaturi tal-UE u dan jagħmel ħsara lill-interessi kollettivi tal-konsumaturi tal-UE, il-UCPD sejjer ikun applikabbli.

2.Kunċetti Ġenerali

2.1Il-kunċett ta' operatur tas-suq

Din id-definizzjoni ma tkoprix biss lill-operaturi tas-suq li jaġixxu f'isimhom biss iżda anki lil persuni, inklużi konsumaturi, li jaġixxu "f’isem jew fl-interessi ta’ kummerċjant.

B'hekk, skont l-Artikolu 2(b) flimkien mal-liġijiet nazzjonali rilevanti dwar ir-responsabbiltà u s-sanzjonijiet, operatur tas-suq jista' jinżamm responsabbli b'mod konġunt ma' operatur tas-suq ieħor għall-ksur tal-UCPD imwettaq minn dan tal-aħħar f'ismu.

Jista' jkun hemm sitwazzjonijiet li fihom individwi li jidhru li huma konsumaturi li qegħdin ibigħu prodotti lil konsumaturi oħrajn fil-fatt jistgħu jkunu operaturi tas-suq huma stess jew inkella jkunu qegħdin jaġixxu f'isem operaturi tas-suq ("bejgħ "B2C moħbi").

Jekk bejjiegħ jikkwalifikax bħala "operatur tas-suq" jew konsumatur irid jiġi vvalutat fuq bażi ta' każ b'każ. Jistgħu jkunu rilevanti kriterji differenti, bħal:

Øjekk il-bejjiegħ għandux skop li jagħmel profitt, inkluż il-fatt li jista' jkun li rċieva remunerazzjoni jew kumpens ieħor talli aġixxa f'isem operatur tas-suq partikolari;

Øin-numru, l-ammont u l-frekwenza tat-tranżazzjonijiet;

Øil-fatturat mill-bejgħ tal-bejjiegħ;

Øjekk il-bejjiegħ jixtrix prodotti sabiex jerġa' jbigħhom.

Persuni li l-attività ewlenija tagħhom hija li jbigħu prodotti onlajn fuq bażi frekwenti ħafna, li jixtru prodotti sabiex jerġgħu jbigħuhom bi prezz ogħla, jistgħu pereżempju jaqgħu taħt id-definizzjoni ta' operatur tas-suq.

Organizzazzjonijiet bi skopijiet ta' karità jew etiċi jistgħu jikkwalifikaw bħala operaturi tas-suq skont il-UCPD meta jidħlu f'attivitajiet kummerċjali (eż. il-bejgħ ta' prodotti li jissodisfaw ċerti standards etiċi) għall-konsumaturi. Kull meta jaġixxu bħala operaturi tas-suq, iridu jirrispettaw il-UCPD f'dak li għandu x'jaqsam mal-attivitajiet kummerċjali tagħhom. Pereżempju, informazzjoni dwar l-oriġini tal-prodott jew l-aspetti etiċi tiegħu ma tistax tkun qarrieqa.

Il-fatt li organizzazzjoni hija strutturata bħala "mingħajr skop ta' qligħ" huwa immaterjali għall-valutazzjoni ta' jekk tikkwalifikax bħala operatur tas-suq jew le.

L-istess japplika għall-awtoritajiet pubbliċi, li, skont iċ-ċirkustanzi, jistgħu jikkwalifikaw ukoll bħala operatur tas-suq meta jwettqu attivitajiet kummerċjali.

Fil-kawża BKK Mobil Oil, il-Qorti kkonfermat li korp pubbliku tal-liġi inkarigat b'kompitu ta' interess pubbliku bħall-ġestjoni ta' fond statutorju tal-assigurazzjoni tas-saħħa, jista' jikkwalifika bħala "operatur tas-suq" peress li:

"l-leġiżlatur tal-Unjoni ta sens partikolarment wiesa’ lill-kunċett ta’ “kummerċjant”, li jirreferi għal “kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika” ladarba teżerċita attività bi qligħ u ma jeskludix mill-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu la l-entitajiet li jsegwu missjoni ta’ interess ġenerali u lanqas dawk li huma rregolati mid-dritt pubbliku" 86 .

Il-Qorti kkonkludiet ukoll li:

‘[...] L-affiljati ta’ BKK, li b’mod ċar għandhom jitqiesu bħala konsumaturi fis-sens tad-Direttiva dwar prattiċi kummerċjali żleali għandhom mnejn jiġu mqarrqa permezz ta’ informazzjoni qarrieqa li hija mxandra minn dan l-organu billi tipprekludihom milli jagħmlu għażla informata […] u billi twassalhom jieħdu deċiżjoni li ma kinux jieħdu fl-assenza ta’ tali informazzjoni, kif jipprovdi l-Artikolu 6(1) tal-istess direttiva. F’dan il-kuntest, in-natura pubblika jew privata tal-organu inkwistjoni l-istess bħall-missjoni speċifika segwita minn dan tal-aħħar ma humiex rilevanti" 87 .

B'mod partikolari, skont l-Anness I tal-UCPD ("Il-lista s-sewda") Nru 22, il-prattika li ġejja hija pprojbita:

2.2Il-kunċett ta' prattika kummerċjali

Il-Qorti ddikjarat li l-uniku kriterju fl-Artikolu 2(d) tal-UCPD huwa li l-prattika tal-operatur tas-suq trid tkun direttament marbuta mal-promozzjoni, il-bejgħ jew il-provvista ta' prodott jew servizz lill-konsumatur 88 . 

Prattika kummerċjali tista' tkun "konnessa direttament" mal-promozzjoni ta' prodott pereżempju billi tipprovdi "informazzjoni marbuta mad-disponibbiltà ta' prodott bi prezz attraenti matul ċertu perjodu" 89 . Fuq il-bażi tal-ġurisprudenza disponibbli bħalissa, diffiċli tiddefinixxi limitu għal meta prattika kummerċjali ma tibqax "konnessa direttament" mal-promozzjoni ta' prodott. Madankollu, bħala eżempju, meta operatur tas-suq ibigħ mappa tad-direzzjonijiet li ma jkun fiha ebda messaġġ promozzjonali, u mbagħad il-konsumatur juża dik il-mappa tad-direzzjonijiet sabiex isib fejn qiegħed ħanut partikolari, ma jkunx raġonevoli li l-bejgħ ta' dik il-mappa tad-direzzjonijiet jiġi kkwalifikat bħala prattika kummerċjali "konnessa direttament" mal-promozzjoni ta' prodott f'dak il-ħanut partikolari.

Il-Qorti ddikjarat li l-UCPD tkopri attivitajiet ta' professjonisti li jsegwu wara tranżazzjoni kummerċjali marbuta ma' xi prodott jew servizz u wara l-konklużjoni ta' kuntratt jew matul it-twettiq ta' dak il-kuntratt 90 . 

Fuq din il-bażi, il-Qorti kkonkludiet li:

"[…] l-fatt li l-aġir tal-kummerċjant ikkonċernat seħħ biss darba u affettwa biss konsumatur wieħed huwa nieqes minn kull rilevanza f’dan il-kuntest.

Fil-fatt, la d-definizzjonijiet ipprovduti fl-Artikoli 2(c) u (d), 3(1) kif ukoll 6(1) tad-Direttiva dwar Prattiċi Kummerċjali Żleali lanqas din tal-aħħar, ikkunsidrata fit-totalità tagħha, ma jinkludu xi indikazzjoni fis-sens li l-azzjoni jew l-ommissjoni tal-kummerċjant għandha tkun ta’ natura ripetittiva jew tikkonċerna iktar minn konsumatur wieħed."

"[…] l-komunikazzjoni, minn kummerċjant lil konsumatur, ta’ informazzjoni żbaljata, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, għandha tiġi kklassifikata bħala “prattika kummerċjali qarrieqa”, fis-sens ta’ din id-direttiva, anki jekk din il-komunikazzjoni kkonċernat biss konsumatur wieħed." 91

2.3Il-kunċett ta' "deċiżjoni tranżazzjonali"

Id-dispożizzjonijiet ġenerali tal-UCPD (Artikoli 5 sa 9) ikopru prattiċi kummerċjali inġusti, qarrieqa u aggressivi li kapaċi jgħawġu l-imġiba ekonomika tal-konsumaturi, u b'hekk jikkaġunaw jew aktarx li jikkaġunaw li dawn jieħdu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kinux jieħdu.

Il-kliem użat fl-Artikolu 2(k) jissuġġerixxi li d-definizzjoni għandha tiġi interpretata b'mod ġenerali u li l-kunċett ta' deċiżjoni tranżazzjonali għandu jkopri firxa wiesgħa ta' deċiżjonijiet meħudin mill-konsumatur b'rabta ma' prodott.

Il-Qorti ddikjarat li "deċiżjoni tranżazzjonali" ma tkoprix biss id-deċiżjoni ta' jekk wieħed jixtrix prodott, iżda anki deċiżjonijiet konnessi direttament ma' dik id-deċiżjoni, b'mod partikolari d-deċiżjoni li wieħed jidħol fil-ħanut:

"Fil-fatt, sa fejn fil-kawża prinċipali, il-prattika kummerċjali tikkonċerna informazzjoni dwar id-disponibbiltà ta’ prodott bi prezz vantaġġuż matul ċertu perjodu, għandu jiġi ddeterminat jekk atti preparatorji għax-xiri potenzjali ta’ prodott, bħalma hu ċ-ċaqliq tal-konsumatur lejn il-ħanut jew il-fatt li jidħol fih, jistgħux jiġu kkunsidrati bħala li jikkostitwixxu deċiżjonijiet kummerċjali, fis-sens tal-imsemmija direttiva.

[…] deċiżjoni kummerċjali hija "kwalunkwe deċiżjoni meħuda minn konsumatur dwar jekk, kif u taħt liema kondizzjonijiet jixtri". Dan il-kunċett jinkludi għalhekk mhux biss id-deċiżjoni li jiġi akkwistat jew le prodott, iżda wkoll dak li joħloq rabta diretta magħha, b’mod partikolari dik tad-dħul fil-ħanut.

[…] L-Artikolu 2(k) ta’ din id-direttiva għandu jiġi interpretat fis-sens li taqa’ taħt dan il-kunċett tad-deċiżjoni kummerċjali kull deċiżjoni li għandha rabta diretta ma’ dik ta’ xiri jew le ta’ prodott" 92 .

F'dak is-sens, il-kunċett ta' deċiżjoni tranżazzjonali tkopri wkoll id-deċiżjonijiet ta' qabel u wara x-xiri.

Hemm spettru wiesa' ta' deċiżjonijiet tranżazzjonali li jista' jieħu konsumatur b'rabta ma' prodott jew servizz apparti d-deċiżjoni dwar jekk jixtrix.

Dawn id-deċiżjonijiet tranżazzjonali jistgħu jirriżultaw f'azzjonijiet li ma għandhom ebda konsegwenza legali skont il-liġi nazzjonali dwar il-kuntratti u jistgħu jittieħdu fi kwalunkwe ħin bejn il-mument li fih il-konsumatur ikun espost għall-ewwel darba għall-kummerċjalizzazzjoni u t-tmiem tal-ħajja ta' prodott jew l-użu finali ta' servizz.

Ħafna deċiżjonijiet ta' qabel ix-xiri jistgħu jitqiesu bħala deċiżjonijiet tranżazzjonali.

Ħafna deċiżjonijiet ta' wara x-xirja meħudin wara li jinxtara prodott jew isir abbonament għal servizz jistgħu jikkwalifikaw bħala deċiżjonijiet tranżazzjonali.

Għal prattiċi qarrieqa mwettqin minn partijiet terzi, l-Artikolu 14 tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku jistabbilixxi f'liema kundizzjonijiet ċerti pjattaformi onlajn ma jkunux responsabbli għal tali informazzjoni illegali ta' partijiet terzi li tinħażen fuq il-pjattaforma, meta jaġixxu bħala intermedjarju li jipprovdi servizzi ta' "hosting" skont it-tifsira ta' dik id-dispożizzjoni.

Minn perspettiva tal-UCPD, dak li huwa deċiżiv huwa jekk l-intermedjarju onlajn rilevanti jikkwalifikax bħala operatur tas-suq u wettaqx prattika kummerċjali min-negozju għall-konsumatur direttament konnessa mal-promozzjoni, il-bejgħ jew il-provvista ta' prodott lill-konsumaturi. Huwa biss jekk l-intermedjarju onlajn jikkwalifika bħala operatur tas-suq u jkun attiv fi prattiċi kummerċjali bħal dawn u jagħmel hekk b'mod li jkun ipprojbit skont il-UCPD li jinstab li qiegħed imur kontriha. F'din il-konnessjoni, l-intermedjarju ma jistax jinvoka l-eżenzjoni ta' responsabbiltà tal-Artikolu 14 tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku fejn dawk il-prattiċi jikkonċernaw l-attivitajiet proprji tal-intermedjarju u mhux l-informazzjoni maħżuna, u lanqas fejn l-intermedjarju jkun jaf b'tali informazzjoni jew ikollu kontroll fuqha 93 .

Ħafna konsumaturi l-ewwel ifittxu l-prodotti billi jużaw magni tat-tiftix jew għodod ta' tqabbil jew billi jaqraw l-esperjenzi onlajn ta' utenti oħrajn u mbagħad imorru għas-siti elettroniċi tal-operaturi tas-suq li jipprovdu l-aqwa offerti sabiex jagħmlu x-xirja proprja.

Barra minn hekk, prattika kummerċjali inġusta mmirata lejn konsumatur wieħed tista' twassal għal deċiżjoni tranżazzjonali minn konsumatur ieħor, li dan tal-aħħar ma kienx jieħu f'każ ieħor.

Prattiċi kummerċjali marbutin ma' magni tat-tiftix, għodod ta' tqabbil u esperjenzi tal-utenti huma diskussi iktar fil-Kapitolu 5.2 "Is-settur onlajn".

2.4Sabiex "jgħawġu b'mod materjali l-imġiba ekonomika tal-konsumaturi"

Id-dispożizzjonijiet ġenerali tal-UCPD (Artikoli 5 sa 9) ikopru prattiċi kummerċjali inġusti, qarrieqa u aggressivi li kapaċi jgħawġu l-imġiba ekonomika tal-konsumaturi. Dawn id-dispożizzjonijiet jużaw kliem ftit differenti sabiex jesprimu dawn ir-rekwiżiti.

Skont l-Artikolu 5(2) UCPD, prattika kummerċjali hija inġusta jekk tkun kuntrarja għar-rekwiżiti ta' diliġenza professjonali u "toħloq distorsjoni sostanzjali jew tista’ toħloq distorsjoni sostanzjali" l-imġiba ekonomika tal-konsumatur medju. Madankollu, l-Artikoli 6, 7 u 8 jipprojbixxu prattika kummerċjali qarrieqa jew aggressiva jekk tikkawża jew aktarx li tikkawża li l-konsumatur medju "jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f’ċirkostanzi oħra".

Ir-rekwiżit li prattika kummerċjali trid tkun kapaċi tgħawweġ l-imġiba ekonomika tal-konsumatur sabiex tkun inġusta huwa mqiegħed fi kliem differenti fl-Artikolu 5(2) meta mqabbel mal-Artikoli 6, 7 u 8. Mal-ewwel daqqa t'għajn, din il-kontradizzjoni apparenti tista' toħloq problemi ta' interpretazzjoni. Madankollu, l-Artikolu 5(2) għandu jinqara flimkien mal-Artikolu 2(e), li jgħid:

Konsegwentement, fuq il-bażi tal-Artikolu 5(2), dak li jistabbilixxi jekk prattika kummerċjali toħloqx "distorsjoni sostanzjali jew tista’ toħloq distorsjoni sostanzjali" fl-imġiba ekonomika tal-konsumatur huwa jekk il-prattika kummerċjali tikkaġunax jew aktarx li tikkaġuna sabiex il-konsumatur "jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f’ċirkostanzi oħra".

Din hija l-istess valutazzjoni li trid issir fuq il-bażi tal-Artikoli 6, 7 u 8. Minn dan isegwi li għad li l-kliem tal-Artikolu 5(2) huwa differenti mill-kliem tal-Artikoli msemmijin l-aħħar, ir-rekwiżit b'rabta mad-distorsjoni materjali fl-imġiba tal-konsumatur huwa l-istess.

Il-kunċett ġenerali ta' deċiżjoni tranżazzjonali żviluppat mill-Qorti (ara t-taqsima 2.3) jippermetti sabiex il-UCPD tapplika għal firxa ta' każijiet li fihom l-imġiba inġusta ta' operatur tas-suq ma jwassalx sabiex il-konsumatur jidħol fi tranżazzjoni jew kuntratt ta' servizz. 

Prattika kummerċjali tista' titqies li hija inġusta mhux biss jekk aktarx li tikkaġuna sabiex il-konsumatur medju jixtri jew ma jixtrix prodott, iżda anki jekk ma jkunx probabbli li twassal sabiex il-konsumatur, pereżempju:

Øjidħol f'ħanut;

Øiqatta' iktar ħin fuq l-internet fi proċess ta' prenotazzjoni;

Øjiddeċiedi li ma jaqlibx għal fornitur ta' servizz jew prodott ieħor.

Il-UCPD ma tillimitax dan it-test ta' distorsjoni materjali għall-valutazzjoni ta' jekk l-imġiba ekonomika tal-konsumatur (jiġifieri d-deċiżjoni tranżazzjonali tiegħu) fil-fatt ġietx soġġetta għal distorsjoni. Teħtieġ ukoll valutazzjoni ta' jekk prattika kummerċjali hijiex "probabbli" (jiġifieri kapaċi) li jkollha tali impatt fuq il-konsumatur medju. Għaldaqstant, l-awtoritajiet nazzjonali ta' infurzar għandhom jinvestigaw il-fatti u ċ-ċirkustanzi tal-każ individwali (jiġifieri in concreto), iżda jivvalutaw ukoll il-"probabbiltà" tal-impatt ta' dik il-prattika fuq id-deċiżjoni tranżazzjonali tal-konsumatur medju (jiġifieri in abstracto).

2.5"Konsumatur medju"

Kif indikat fil-Premessa 18 u speċifikat iktar fl-Artikoli 5 sa 9, il-parametru referenzjarju tal-UCPD għall-valutazzjoni tal-impatt ta' prattika kummerċjali huwa l-kunċett tal-"konsumatur medju", kif ġie żviluppat qabel mill-Qorti: "…sabiex jiġi stabbilit jekk deskrizzjoni, trademark jew dikjarazzjoni promozzjonali partikolari hijiex qarrieqa, hemm bżonn li jitqiesu l-aspettattivi supposti ta' konsumatur medju li huwa raġonevolment informat sew u raġonevolment osservanti u ċirkospett." 95

Tabilħaqq, dan il-kunċett ġie żviluppat mill-Qorti tal-Ġustizzja qabel il-UCPD. Imbagħad ġie kkodifikat mill-UCPD sabiex jagħti lill-awtoritajiet u l-qrati nazzjonali kriterji komuni sabiex isaħħaħ iċ-ċertezza legali u jnaqqas il-possibbiltà ta' valutazzjonijiet diverġenti. Fil-ġurisprudenza tal-Qorti, il-konsumatur medju huwa persuna kritika, konxja u ċirkospetta biżżejjed fl-imġiba tagħha fis-suq.

Il-konsumatur medju skont il-UCPD qatt ma huwa xi ħadd li jeħtieġ biss livell baxx ta' protezzjoni għaliex dejjem huwa f'pożizzjoni li jikseb l-informazzjoni disponibbli u jaġixxi kif xieraq abbażi tagħha. Għall-kuntrarju, kif tisħaq il-Premessa 18, it-test huwa msejjes fuq il-prinċipju ta' proporzjonalità. Il-UCPD adottat dan il-kunċett sabiex issib il-bilanċ bejn il-ħtieġa li tħares il-konsumaturi u l-promozzjoni tal-kummerċ liberu f'suq kompetittiv liberament.

Għaldaqstant, il-kunċett tal-konsumatur medju skont il-UCPD dejjem għandu jiġi interpretat filwaqt li jitfakkar l-Artikolu 114 tat-Trattat, li jipprovdi għal livell għoli ta' protezzjoni tal-konsumatur. Fl-istess ħin, il-UCPD huwa bbażat fuq l-idea li, pereżempju, miżura nazzjonali li tipprojbixxi asserzjonijiet li jistgħu jqarrqu biss konsumatur li jemmen kollox, bla esperjenza jew mgħaġġel (eż. "puffery" 98 ) tkun sproporzjonata u toħloq ostakolu mhux iġġustifikat għall-kummerċ. 99

Kif inhu stipulat b'mod espliċitu fil-Premessa 18, it-test tal-konsumatur medju mhuwiex test statistiku. Dan ifisser li l-awtoritajiet u l-qrati nazzjonali għandhom ikunu kapaċi jistabbilixxu jekk prattika għandhiex probabbiltà li tqarraq bil-konsumatur medju li jeżerċita l-ġudizzju personali tiegħu billi jqisu l-aspettattivi ġenerali supposti tal-konsumaturi, bla ma jkollhom jikkummissjonaw rapport tal-esperti jew stħarriġ ta' riċerka fost il-konsumaturi 100 .

L-Artikolu 5(2)(b) tal-UCPD ikompli jirfina t-test dwar il-konsumatur medju meta jkunu kkonċernati l-interessi ta' gruppi speċifiċi ta' konsumaturi. Meta l-prattika tkun immirata lejn grupp partikolari ta’ konsumaturi, l-impatt tagħha għandu jkun eżaminat mill-perspettiva tal-membru medju ta’ dak il-grupp rilevanti.

Meta jfasslu l-messaġġi kummerċjali tagħhom, l-operaturi tas-suq, f'ċerti waqtiet u fid-dawl tal-għamla speċifika tal-prodotti kkonċernati, jista' jkollhom bżonn iqisu ċerti karatteristiċi soċjali, lingwistiċi u kulturali li huma tipiċi tal-konsumaturi medji li l-prodotti huma mmirati lejhom. B'hekk, f'ċerti każijiet, it-tali karatteristiċi soċjali, lingwistiċi u kulturali, li jistgħu jkunu partikolari wkoll għal Stat Membru partikolari, jistgħu jiġġustifikaw interpretazzjoni differenti tal-messaġġ ikkomunikat fil-prattika kummerċjali mill-awtorità ta' infurzar jew il-qorti kompetenti. F'kawża marbuta mar-reklamar qarrieqi ta' prodotti kożmetiċi, il-Qorti ddikjarat li:

"Sabiex jiġi applikat dak it-test għall-każ attwali, iridu jitqiesu bosta kunsiderazzjonijiet. B'mod partikolari, irid jiġi stabbilit jekk il-fatturi soċjali, kulturali jew lingwistiċi jistgħux jiġġustifikaw it-terminu "lifting", użat b'rabta ma' krema li tissoda, li jfisser xi ħaġa differenti għall-konsumatur [medju] Ġermaniż meta mqabbel mal-konsumaturi fi Stati Membri oħrajn, jew jekk l-istruzzjonijiet għall-użu tal-prodott humiex minnhom infushom biżżejjed sabiex jagħmluha kemxejn ċara li l-effetti tiegħu ma jdumux wisq, u b'hekk jinnewtralizzaw kwalunkwe konklużjoni li tmur kontra dak li jista' jinftiehem mill-kelma "lifting"." 112

Barra minn hekk, il-Qorti ddikjarat li:

"projbizzjoni tal-kummerċjalizzazzjoni minħabba l-għamla qarrieqa tat-trademark mhijiex, fil-prinċipju, prekluża mill-fatt li l-istess trademark ma titqiesx li hija qarrieqa fi Stati Membri oħrajn. […] huwa possibbli li minħabba d-differenzi lingwistiċi, kulturali u soċjali bejn l-Istati Membri, trademark li ma twassalx sabiex tqarraq b'konsumatur fi Stat Membru partikolari, tista' tagħmel dan fi Stat Membru ieħor."  113

Għaldaqstant, fuq il-bażi tat-test tal-konsumatur medju u minkejja l-karattru ta' armonizzazzjoni sħiħa tal-UCPD, jista' jiġi ġġustifikat b'mod teoriku li operatur tas-suq barrani jipprovdi informazzjoni addizzjonali fuq il-bażi ta' raġunijiet soċjali, kulturali jew lingwistiċi. Fi kliem ieħor, l-ommissjoni tat-tali informazzjoni tista' tqarraq bil-konsumaturi fil-pajjiż tad-destinazzjoni, għall-kuntrarju ta' dawk fil-pajjiż ta' oriġini.

2.6Konsumaturi vulnerabbli

Il-UCPD hija bbażata fuq l-idea li, filwaqt li xieraq li jiġu protetti t-tipi kollha ta' konsumaturi minn prattiċi kummerċjali inġusti, il-konsumaturi li jikkwalifikaw bħala membri ta' wieħed mill-gruppi elenkati fl-Artikolu 5(3) għandhom jiġu żgurati livell ogħla ta' protezzjoni mill-"konsumatur medju" msemmi fl-Artikolu 5(2).

Il-premessa 19 tal-Preambolu tiċċara wkoll l-interpretazzjoni tal-Artikolu 5(3): filwaqt li l-Artikolu 5(3) jidher li jikkwalifika b'mod esklussiv lill-konsumaturi bħala vulnerabbli minħabba l-"mard mentali jew fiżiku, l-età jew il-kredulità" tagħhom, il-premessa 19 tipprovdi lista mhux eżawrjenti ta' karatteristiċi li jagħmlu konsumatur "partikolarment suxxettibbli". 

2.6.1Il-kriterji ta' vulnerabbiltà fl-Artikolu 5(3)

Mard (mentali jew fiżiku) jinkludi indeboliment sensorjali, mobbiltà limitata u diżabbiltà oħra.

F'dan ir-rigward, ta' min jgħid li l-UE rratifikat il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet ta' Persuni b’Diżabbiltà fl-2010 117 . Fl-ewwel osservazzjonijiet konklużivi tal-Kumitat tan-NU f'Ottubru 2015, saret rakkomandazzjoni sabiex l-UE "tieħu miżuri xierqa sabiex tiżgura li l-persuni kollha b'diżabbiltà li ġew imċaħħdin mill-kapaċità legali tagħhom jistgħu jeżerċitaw id-drittijiet kollha mnaqqxin fit-trattati u l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni Ewropea, bħal (...) drittijiet tal-konsumatur (...)". 118

Rigward l-età, jista' jkun xieraq li tiġi kkunsidrata prattika kummerċjali mill-perspettiva ta' konsumaturi ta' bosta etajiet.

L-anzjani jistgħu jkunu iktar vulnerabbli għal ċerti prattiċi minħabba l-età tagħhom. Metodi aggressivi ta' bejgħ bieb bieb jaf ma jaffettwawx il-konsumatur medju iżda aktarx li jintimidaw lil ċertu grupp ta' konsumaturi, speċjalment l-anzjani, li jistgħu jkunu iktar vulnerabbli għal bejgħ taħt pressjoni.

Minbarra l-Artikolu 5(3) tal-UCPD, it-tfal jibbenefikaw minn protezzjoni speċifika permezz tal-projbizzjoni fuq appelli diretti fl-Anness I Nru 28 għall-UCPD. Din il-projbizzjoni, li tinkludi t-tqegħid ta' pressjoni fuq it-tfal sabiex jixtru prodott direttament jew sabiex dawn jikkonvinċu lil persuna adulta sabiex tixtri l-oġġetti għalihom (is-"setgħa tal-qrid"), hija diskussa fit-taqsima 4.6.

Kif intqal fit-taqsima 2.5 dwar il-konsumatur medju, il-kapaċitajiet tat-tfal sabiex jifhmu reklamar onlajn u offline jvarjaw ħafna minn tifel għall-ieħor u jiddependu wkoll mill-età u l-maturità. Sa ċertu punt, huwa possibbli li dan jiġi kkunsidrat fil-UCPD, peress li l-Artikolu 5(3) jippermetti li tiġi vvalutata l-prattika kummerċjali mill-perspettiva ta' membru medju ta' grupp ta' etajiet speċifiku.

L-adolexxenti jirrappreżentaw kategorija oħra ta' konsumaturi spiss fil-mira ta' operaturi tas-suq malizzjużi. Il-promozzjoni ta' prodotti li għandhom appell partikolari għall-adolexxenti tista' tisfrutta n-nuqqas ta' attenzjoni jew riflessjoni tagħhom, kif ukoll l-imġiba tagħhom li jieħdu riskji, minħabba l-immaturità u l-kredulità tagħhom.

Il-kunċett ta' "kredulità" jkopri gruppi ta' konsumaturi li jistgħu jkunu iktar lesti li jemmnu asserzjonijiet speċifiċi. It-terminu huwa newtrali u ċirkustanzjali, u għalhekk l-effett huwa li jkunu protetti membri ta' grupp li għal xi raġuni jkunu partikolarment suxxettibbli li jkunu influwenzati minn prattika kummerċjali speċifika. Kwalunkwe konsumatur jista' jikkwalifika bħala membru ta' dan il-grupp.

L-istudju fuq il-vulnerabbiltà tal-konsumaturi 121 sab li nies li ma jgħaddux minn test tal-kredulità għandhom probabbiltà ikbar minn oħrajn li jkollhom problemi sabiex jagħżlu l-offerti. Barra minn hekk, nies li jqisu lilhom infushom li jemmnu iktar faċilment għandhom probabbiltà inqas li jilmentaw meta jiffaċċjaw problemi u għandhom probabbiltà ikbar li jħossuhom vulnerabbli bħala konsumaturi.

2.6.2Ir-rekwiżit ta' "prevedibbiltà"

Il-kriterji ta' "konsumatur vulnerabbli" japplikaw jekk prattika kummerċjali tfixkel l-imġiba ekonomika ta' grupp ta' konsumaturi li huma partikolarment vulnerabbli "b'mod li bih l-operatur tas-suq jista' jkun raġonevolment mistenni jipprevedi".

Dan il-kriterju jżid element ta' proporzjonalità mal-valutazzjoni ta' prattika kummerċjali marbuta mal-konsumaturi vulnerabbli.

Għandu l-għan li jżomm lill-operaturi tas-suq responsabbli biss jekk l-impatt negattiv ta' prattika kummerċjali fuq kategorija ta' konsumaturi vulnerabbli jista' jiġi kkunsidrat prevedibbli b'mod raġonevoli mill-operatur tas-suq.

Dan ifisser li l-operaturi tas-suq mhumiex meħtieġa jagħmlu iktar minn dak li huwa raġonevoli, kemm meta jikkunsidraw jekk il-prattika jkollhiex impatt inġust fuq xi grupp identifikabbli ta' konsumaturi kif ukoll fit-teħid ta' passi sabiex jillimitaw it-tali impatti.

Bħala konsegwenza, prattika kummerċjali ma jkollhiex probabbiltà li titqies qarrieqa jekk ċerti konsumaturi, minħabba l-innoċenza jew l-injoranza estrema tagħhom, jitqarrqu anki bl-iktar prattika kummerċjali onesta, jew inkella jaġixxu b'mod irrazzjonali bħala tweġiba għal tali prattika kummerċjali.

2.7Stedina għax-xiri — il-kunċett

Għal "stediniet għax-xiri", l-Artikolu 7(4) tal-UCPD iqis ċerti siltiet ta' informazzjoni bħala "materjali". Dan ifisser li l-operaturi tas-suq sejjer ikollhom bżonn jipprovdu lill-konsumaturi b'din l-informazzjoni jekk ma tkunx ovvja mill-kuntest.

Il-"karatteristiċi tal-prodott" bilfors ikunu preżenti malli ssir referenza verbali jew viżwali għall-prodott. Interpretazzjoni differenti tista' tinċentiva lill-operaturi tas-suq sabiex jipprovdu deskrizzjonijiet vagi tal-prodotti jew iħallu barra informazzjoni fl-offerti kummerċjali tagħhom sabiex jevitaw ir-rekwiżiti ta' informazzjoni stipulati fl-Artikolu 7(4) tal-UCPD.

L-aħħar parti tad-definizzjoni fl-Artikolu 2(i) ("u li għalhekk tippermetti lill-konsumatur jagħmel xirja") ma teħtieġx li l-komunikazzjoni kummerċjali tipprovdi lill-konsumatur b'mekkaniżmu sabiex fil-fatt jixtri (eż. numru tat-telefown jew kupun). Tfisser li l-informazzjoni mogħtija fil-kummerċjalizzazzjoni tas-suq trid tkun biżżejjed sabiex il-konsumatur ikun jista' jieħu deċiżjoni dwar jekk jixtrix prodott speċifiku għal prezz speċifiku.

Fil-kawża Ving Sverige, il-Qorti ddikjarat li: 124  

"Minn dan isegwi li biex komunikazzjoni kummerċjali tkun tista’ tiġi kklassifikata bħala stedina għax-xiri, mhux neċessarju li tkun tinkludi mezz konkret biex jinxtara l-prodott jew li din tidher viċin tali mezz jew meta jkun hemm tali mezz."

Stedina għax-xiri hija kunċett iktar ristrett mir-reklamar, u mhux il-komunikazzjonijiet kummerċjali kollha jikkwalifikaw bħala stedina għax-xiri skont it-tifsira tal-Artikolu 2(i). 

Madankollu, stedina għax-xiri hija kunċett usa' minn informazzjoni prekuntrattwali. Filwaqt li r-rekwiżiti ta' informazzjoni prekuntrattwali jirreferu għal informazzjoni li trid tiġi pprovduta qabel ma l-konsumatur jidħol f'kuntratt, stedina għax-xiri mhux bilfors timplika li l-pass li jmiss għall-konsumatur huwa li jidħol f'kuntratt ma' operatur tas-suq.

Din id-distinzjoni hija partikolarment importanti b'rabta mar-relazzjoni bejn il-UCPD u d-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur. Firxa wiesgħa ta' komunikazzjonijiet kummerċjali normalment tikkwalifika bħala stediniet għax-xiri.

Il-UCPD tħalli lill-operaturi tas-suq jagħżlu huma jekk jinkludux il-prezz fil-komunikazzjonijiet kummerċjali tagħhom. Komunikazzjoni kummerċjali jew reklam li jinkludu deskrizzjoni eżawrjenti dwar l-għamla, il-karatteristiċi u l-benefiċċji ta' prodott jew servizz iżda mhux il-prezz tiegħu ma tistax titqies bħala "stedina għax-xiri" skont it-tifsira tal-Artikolu 2(i) tal-UCPD. Eżempju ta' komunikazzjonijiet kummerċjali li mhumiex stediniet għax-xiri jkun reklami li jippromwovu "ditta" ta' operatur tas-suq minflok xi prodott partikolari (jiġifieri reklamar tad-ditta).

Ir-rekwiżiti ta' informazzjoni stipulati fl-Artikolu 7(4) huma diskussi fit-Taqsima 3.4.5, li tindirizza l-informazzjoni materjali fl-istediniet għax-xiri.

3.Dispożizzjonijiet tal-UCPD 

3.1Il-funzjonijiet tal-UCPD – Flowchart tad-Direttiva

Din il-flowchart turi r-relazzjoni bejn il-"lista s-sewda" ta' prattiċi kummerċjali fl-Anness u l-klawżoli ġenerali tal-UCPD, jiġifieri l-Artikoli 6 sa 9 u l-Artikolu 5 rispettivament. Sabiex tiġi meqjusa bħala inġusta u, għalhekk, ipprojbita skont il-UCPD, huwa biżżejjed li prattika kummerċjali tissodisfa wieħed minn dawn it-testijiet biss.

3.2Il-klawżola ġenerali — ir-rekwiżiti tad-diliġenza professjonali

L-Artikolu 5(2) jipprovdi klawżola ġenerali li tistabbilixxi żewġ kriterji kumulattivi għall-valutazzjoni ta' jekk il-prattiċi kummerċjali għandhomx jitqiesu inġusti. Taħdem bħala "xibka tas-sikurezza" sabiex jiġi żgurat li kwalunkwe prattika inġusta li ma tinqabadx minn dispożizzjonijiet oħrajn tal-UCPD (jiġifieri li la tkun qarrieqa, u lanqas aggressiva jew elenkata fl-Anness I) xorta waħda tkun tista' tiġi penalizzata. Id-dispożizzjoni taħsiblu wkoll għall-ġejjieni peress li tippermetti sabiex jiġu indirizzati prattiċi inġusti emerġenti.

L-Artikolu 5(2) jipprojbixxi prattiċi kummerċjali li jkunu kuntrarji għar-rekwiżiti ta' diliġenza professjonali jekk ikollhom probabbiltà ta' distorsjoni sinifikanti fl-imġiba ekonomika tal-konsumatur medju. Dan huwa kriterju awtonomu — mhuwiex test kumulattiv addizzjonali li jrid jiġi ssodisfat sabiex prattika titqies li qiegħda tikser waħda mill-kategoriji speċifiċi ta' prattiċi inġusti fl-Artikoli 6 sa 9 jew l-Anness I għall-UCPD. Dan huwa muri mill-flowchart tal-UCPD.

Dan ġie kkonfermat mill-Qorti:

"45   […] kemm fid-dawl tal-formulazzjoni u tal-istruttura tal-Artikoli 5 u 6(1) tal-imsemmija direttiva kif ukoll tal-istruttura ġenerali ta’ din tal-aħħar, li prattika kummerċjali għandha titqies bħala “qarrieqa” fis-sens tat-tieni minn dawn id-dispożizzjonijiet meta l-kriterji elenkati fiha jkunu sodisfatti, mingħajr il-ħtieġa li jiġi vverifikat jekk il-kundizzjoni dwar il-kuntrarjetà ta’ din il-prattika mar-rekwiżiti tad-diliġenza professjonali, kif prevista fl-Artikolu 5(2)(a) tal-istess direttiva, humiex sodisfatti wkoll.

46   Din l-interpretazzjoni hija l-unika waħda li hija ta’ natura li tippreżerva l-effettività tar-regoli speċifiċi previsti fl-Artikoli 6 sa 9 tad-Direttiva dwar il-Prattiċi Kummerċjali Żleali. Fil-fatt, li kieku l-kundizzjonijiet għall-applikazzjoni ta’ dawn l-artikoli kienu identiċi għal dawk stabbiliti fl-Artikolu 5(2) tal-istess direttiva, l-imsemmija artikoli kienu jkunu nieqsa minn kull portata prattika, minkejja li għandhom l-għan li jipproteġu lill-konsumatur mill-prattiċi kummerċjali żleali l-iktar frekwenti [...]" 129

Il-kunċett ta' "diliġenza professjonali" jkopri prinċipji li diġà kienu stabbiliti sew fil-liġijiet tal-Istati Membri qabel l-adozzjoni tal-UCPD, bħall-"prattika tas-suq onesta", "rieda tajba" u "prattika tajba tas-suq". Dawn il-prinċipji jisħqu fuq il-valuri normattivi li japplikaw fil-qasam speċifiku tal-attività kummerċjali.

Mill-Artikolu 5(2)(b) isegwi li sabiex tinstab li qiegħda tikser ir-rekwiżiti ta' diliġenza professjonali, prattika kummerċjali jrid ikollha wkoll probabbiltà li "toħloq distorsjoni sostanzjali fl-imġiba ekonomika" tal-konsumaturi. Dan il-kunċett huwa diskuss fit-taqsima 2.4 iktar 'il fuq.

Għal kwistjonijiet speċifiċi li jikkonċernaw id-diliġenza professjonali tal-pjattaformi onlajn, ara t-taqsima 5.2 "Settur onlajn".

3.3Azzjonijiet qarrieqa

Flimkien mal-Artikolu 7 dwar ommissjonijiet qarrieqa, l-Artikolu 6 huwa bil-bosta l-iktar dispożizzjoni li tintuża għal finijiet ta’ infurzar.

L-għarfien mill-ekonomija tal-imġiba turi li mhux il-kontenut tal-informazzjoni pprovduta biss, iżda anki l-mod kif tiġi ppreżentata l-informazzjoni jista' jkollu impatt qawwi fuq kif il-konsumaturi jwieġbu għaliha.

Għalhekk, l-Artikolu 6 ikopri b'mod espliċitu sitwazzjonijiet li fihom il-prattiċi kummerċjali aktarx li jqarrqu bil-konsumaturi "b’xi mod, anki bil-preżentazzjoni totali tagħha, tqarraq bil-konsumatur medju, anki jekk it-tagħrif ikun korrett fattwalment".

Huwa f'idejn il-qrati u l-awtoritajiet amministrattivi nazzjonali li jivvalutaw il-karattru qarrieqi tal-prattiċi kummerċjali billi jqisu l-iktar sejbiet riċenti fuq l-ekonomija tal-imġiba.

Pereżempju, l-użu ta' ssettjar predefinit (l-għażliet li l-konsumaturi jkunu mistennija li jagħmlu sakemm ma jindikawx b'mod espliċitu xi mod ieħor) jew il-forniment ta' informazzjoni kumplessa wisq jista' jitqies qarrieqi.

3.3.1Informazzjoni qarrieqa ġenerali

L-Artikolu 6(1)(a) sa (g) jipprojbixxi l-azzjonijiet qarrieqa li jkunu kapaċi jqarrqu bil-konsumatur medju fuq firxa wiesgħa ta' elementi: inklużi:

Øl-eżistenza tal-prodott;

Øil-karatteristiċi ewlenin tiegħu (eż. il-kompożizzjoni tiegħu, il-metodu ta' manifattura, l-oriġini ġeografika jew kummerċjali, ir-riskji u r-riżultati mistennijin mill-użu tiegħu);

Øil-prezz jew il-mod kif inhu kkalkolat, jew l-eżistenza ta’ vantaġġ speċifiku fil-prezz;

Øl-għamla, l-attributi u d-drittijiet tal-operatur tas-suq.

L-Artikolu 6 ikopri biċ-ċar kwalunkwe prattika kummerċjali li "fiha tagħrif falz u għalhekk ma tkunx tikkorrispondi għall-verità".

Għal prodotti tal-informatika, bħal hard disks esterni, stikek USB, telefowns ċellulari u tablets, il-kapaċità ta' ħżin, jew il-memorja, indikata mill-operaturi tas-suq mhux dejjem jirriflettu r-realtà.

Filwaqt li d-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur 133 tistipula li l-konsumatur irid jipprovdi informazzjoni ċara u komprensibbli dwar it-tali karatteristiċi ewlenin qabel ix-xirja, l-Artikolu 6(1)(b) UCPD jipprojbixxi l-forniment ta' informazzjoni żbaljata dwar il-karatteristiċi ewlenin ta' prodott jekk ikun hemm probabbiltà li din twassal sabiex il-konsumatur jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f'sitwazzjoni oħra.

Informazzjoni pprovduta lill-konsumaturi lanqas ma għandha tqarraq jew ikollha probabbiltà li tqarraq bil-konsumatur b'xi mod, inkluż bil-preżentazzjoni ġenerali tagħha, anki jekk l-informazzjoni tkun fattwalment korretta.

Filwaqt li l-UCPD ma tipprovdix għal xi rekwiżit formali li tiġi indikata l-oriġini ġeografika (jew kummerċjali) ta' prodott jew il-kompożizzjoni tiegħu, 138 it-tqarriq bil-konsumatur fuq dawn l-elementi jista' jaqa' taħt il-projbizzjoni stabbilita fl-Artikolu 6(1)(b) tal-UCPD jekk it-tali informazzjoni falza jew qarrieqa aktarx li twassal sabiex il-konsumatur jieħu deċiżjoni ta' xiri li ma kienx jieħu f'sitwazzjoni oħra.

Ċerti deċiżjonijiet mill-qrati nazzjonali huma marbutin b'mod speċifiku mal-applikazzjoni tal-UCPD fuq asserzjonijiet qarrieqa dwar l-oriġini.

Prodotti tal-istess ditta u li jkollhom l-istess imballaġġ jew imballaġġ simili jistgħu jvarjaw fil-kompożizzjoni tagħhom skont il-post tal-manifattura u s-suq ta' destinazzjoni, jiġifieri jistgħu jvarjaw minn Stat Membru għal ieħor.

Skont il-UCPD, prattiċi kummerċjali li jikkummerċjalizzaw prodotti b'kompożizzjoni differenti mhumiex inġusti minnhom infushom. Madankollu, il-UCPD trid tiġi kkunsidrata f'każijiet li fihom l-operaturi tas-suq jippromwovu prodott bħala wieħed li għandu l-istess kwalità u kompożizzjoni bħall-prodotti tad-ditta rilevanti kkummerċjalizzati fi Stati Membri oħrajn. Jekk it-tali asserzjonijiet kummerċjali jkunu żbaljati jew qarrieqa, jistgħu jitqiesu qarrieqa skont l-Artikolu 6(1)(b) tal-UCPD jekk jistgħu jwasslu sabiex il-konsumatur medju jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f'sitwazzjoni oħra.

Skont l-Artikolu 6(1)(d), l-informazzjoni dwar il-prezz ma għandhiex tkun qarrieqa 141 .

Il-prezzijiet rakkomandati għall-bejgħ lill-konsumaturi u r-referenzi għal prezzijiet preċedenti jistgħu jmorru kontra l-Artikolu 6(1)(d) tal-UCPD. Dan jista' jkun il-każ jekk operatur tas-suq juża prezz rakkomandat għall-bejgħ lill-konsumaturi jew prezz ta' referenza għoli b'mod mhux raġonevoli jew qarrieqi b'xi mod ieħor għall-fini ta' tqabbil tal-prezzijiet, sabiex b'hekk il-konsumaturi jieħdu l-impressjoni li qegħdin jiġu offruti skont iktar sinifikanti milli fil-fatt huwa l-każ.

Skont l-Artikolu 6(1)(g), l-operaturi tas-suq ma għandhomx iqarrqu bil-konsumaturi fir-rigward tad-drittijiet tagħhom bħala konsumatur.

Prattika kummerċjali, spiss imsejħa "asserzjonijiet tas-'sa'", timplika li l-operaturi tas-suq jipproponu, bħala argument tal-kummerċjalizzazzjoni, il-benefiċċju massimu li l-konsumaturi jistgħu jistennew mill-użu ta' prodott.

"Asserzjoni tas-'sa'" tista' tinstab li hija qarrieqa skont it-tifsira tal-Artikoli 6 u 7 jekk ma tkunx tirrifletti r-realtà tal-offerta magħmula mill-operatur tas-suq u jekk tikkawża jew aktarx li tikkawża li l-konsumatur jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f’ċirkustanzi oħra 147 .

Asserzjonijiet tas-‘sa’ jistgħu jkunu qarrieqa jekk l-operaturi tas-suq ma jkunux f'pożizzjoni li jsostnu li l-konsumaturi aktarx li jiksbu r-riżultati massimi mwegħdin f'ċirkustanzi normali.

Jekk asserzjoni tas-‘sa’ hijiex qarrieqa jrid jiġi vvalutat fuq bażi ta' każ b'każ. Jistgħu jkunu rilevanti kriterji differenti, bħal:

ØJekk jiżvelaw biċ-ċar ir-riżultati u l-benefiċċji li l-konsumatur medju jista' raġonevolment jistenna li jikseb, inkluża kwalunkwe kundizzjoni jew limitazzjoni applikabbli. Jekk ma jagħmlux dan, jistgħu jikkwalifikaw bħala qarrieqa b'rabta mal-"karatteristiċi ewlenin" tal-prodott:

-bl-ommissjoni tal-informazzjoni materjali skont it-tifsira tal-Artikolu 7(4)(a) (fil-każ ta' stedina għax-xiri);

-bħala azzjoni qarrieqa skont it-tifsira tal-Artikolu 6(1)(b) tal-UCPD;

ØJekk l-operatur tas-suq għandux biżżejjed evidenza għad-dispożizzjoni tiegħu sabiex isostni l-asserzjoni skont it-tifsira tal-Artikolu 12 tal-UCPD.

Definizzjoni siewja ta' asserzjonijiet etiċi hija pprovduta mill-Gwida tal-Ombudsman tal-Konsumaturi tad-Danimarka dwar l-użu ta' asserzjonijiet ta' kummerċjalizzazzjoni ambjentali u etiċi: 149

"Asserzjonijiet etiċi" tfisser b'mod partikolari l-użu ta' dikjarazzjonijiet eċċ., li jagħtu l-impressjoni li l-manifattura ta' prodott jew l-ippjanar ta' attività ta' operatur tas-suq isiru skont l-istandards aċċettati u rikonoxxuti b'mod ġenerali, pereżempju dwar l-impjieg tat-tfal u l-kundizzjonijiet tax-xogħol ġenerali, il-protezzjoni tan-natura, is-saħħa, it-trattament xieraq tal-annimali, inizjattivi ta' responsabbiltà soċjali korporattiva (CSR) u donazzjonijiet għall-karità. Dawn l-asserzjonijiet normalment ikunu bbażati fuq ix-xewqa tal-operatur tas-suq li jakkomoda żviluppi u xejriet ġenerali jew speċifiċi li jistgħu jinftiehmu mill-imġiba tal-konsumaturi.

Ir-responsabbiltà soċjali korporattiva tirreferi għal kumpaniji li jieħdu responsabbiltà għall-impatt tagħhom fuq is-soċjetà billi jkollhom fis-seħħ proċess sabiex jintegraw tħassib soċjali, ambjentali, etiku u tal-konsumaturi fl-operazzjonijiet kummerċjali u l-istrateġija ċentrali tagħhom.

Din saret għodda tal-kummerċjalizzazzjoni użata sabiex jiġi ssodisfat it-tħassib dejjem ikbar tal-konsumaturi sabiex l-operaturi tas-suq jirrispettaw l-istandards etiċi. Il-kumpaniji jużaw dan l-approċċ sabiex juru li jikkunsidraw it-tħassib etiku u marbut mad-drittijiet tal-bniedem. Dan jista' jkollu impatt fuq id-deċiżjoni tranżazzjonali ta' konsumatur li jkollu jagħżel bejn żewġ prodotti f'kompetizzjoni ta' kwalità u prezz simili.

Għalhekk, it-tali inizjattivi, f'ħafna każijiet sejrin ikunu "direttament konnessi mal-promozzjoni, il-bejgħ jew il-provvista ta' prodott" u għalhekk jikkwalifikaw bħala prattiċi kummerċjali skont it-tifsira tal-UCPD.

Peress li spiss ikun hemm similaritajiet sinifikanti bejn l-asserzjonijiet ta' responsabbiltà soċjali korporattiva/etiċi u l-asserzjonijiet ambjentali, il-prinċipji ewlenin li japplikaw għal asserzjonijiet ekoloġiċi għandhom japplikaw ukoll għal asserzjonijiet etiċi u ta' responsabbiltà soċjali korporattiva. Dawn il-prinċipji ewlenin huma diskussi iktar fit-taqsima 5.1 dwar l-asserzjonijiet ambjentali.

3.3.2Kummerċjalizzazzjoni li toħloq konfużjoni

L-Artikolu 6(2)(a) tal-UCPD tindirizza l-kummerċjalizzazzjoni li toħloq konfużjoni.

Prattika li tqajjem kwistjonijiet ta' kompatibbiltà mad-dispożizzjoni hija "imballaġġ ikkupjat". Dan jirreferi għall-prattika ta' tfassil tal-imballaġġ ta' prodott (jew il-"libsa kummerċjali" tiegħu) sabiex jingħata d-"dehra u l-idea" ġenerali ta' ditta magħrufa sew f'kompetizzjoni.

L-imballaġġ ikkupjat huwa distint mill-falsifikazzjoni peress li normalment dan ma jinvolvix l-ikkopjar tat-trademarks. Ir-riskju li jġib miegħu l-imballaġġ ikkupjat huwa konfużjoni għall-konsumaturi u, konsegwentement, id-distorsjoni tal-imġiba kummerċjali tagħhom.  

It-tqarriq bil-konsumatur ikkaġunat mill-imballaġġ ikkupjat jista' jieħu diversi forom:

ØKonfużjoni diretta — il-konsumatur jixtri l-prodott ikkupjat għaliex ikun ħasbu d-ditta;

ØTqarriq fuq l-oriġini — il-konsumatur jagħraf li l-prodott ikkupjat huwa differenti iżda jemmen, minħabba l-imballaġġ simili, li jsir mill-istess manifattur;

ØTqarriq fuq il-kwalità jew l-għamla — mill-ġdid, il-konsumatur jagħraf li l-prodott ikkupjat huwa differenti iżda jemmen, minħabba l-imballaġġ simili, li l-kwalità hija l-istess jew eqreb għal dik tal-prodott ikkupjat.

L-imballaġġ simili jissuġġerixxi lill-konsumaturi li l-kwalità jew l-għamla tal-prodott ikkupjat hija paragunabbli għall-kwalità jew l-għamla tad-ditta inkwistjoni jew tal-inqas li hija iktar paragunabbli minn dak li kienu jassumu f'ċirkustanzi oħrajn. B'hekk, l-imballaġġ simili jagħti l-impressjoni lill-konsumaturi li l-prezz waħdu huwa l-uniku terminu ta' tqabbil bejn il-prodotti (minflok it-taħlita ta' prezz u kwalità).

Hemm diversi studji disponibbli fuq l-impatt tal-imballaġġ ikkupjat 153 . 

L-Anness I għall-UCPD jipprojbixxi f'kull ċirkustanza ċerti prattiċi kummerċjali speċifiċi li jinvolvu l-kummerċjalizzazzjoni li toħloq konfużjoni marbuta ma' trademarks, ditti u karatteristiċi relatati:

3.3.3In-nonkonformità mal-kodiċijiet ta' kondotta

Il-UCPD fiha diversi dispożizzjonijiet li jipprevjenu lill-operaturi tas-suq milli jisfruttaw b'mod negattiv il-fiduċja li jkollhom il-konsumaturi fil-kodiċijiet awtoregolatorji. Ma tipprovdix regoli speċifiċi dwar il-validità ta' kodiċi ta' kondotta, iżda tistrieħ fuq is-suppożizzjoni li d-dikjarazzjonijiet qarrieqa dwar l-affiljazzjoni ta' operatur tas-suq jew dwar approvazzjoni minn korp awtoregolatorju jistgħu jfixklu l-imġiba ekonomika tal-konsumaturi u jxekklu l-fiduċja li għandhom il-konsumaturi f'kodiċijiet awtoregolatorji. L-ewwel nett, l-Artikolu 6(2)(b) jobbliga lill-operaturi tas-suq sabiex jirrispettaw il-kodiċijiet ta' kondotta li huma stess ħadu impenn fuqhom fil-komunikazzjonijiet kummerċjali.

It-tieni, l-Anness I għall-UCPD jipprojbixxi ċerti prattiċi fiċ-ċirkustanzi kollha sabiex jiżgura li l-operaturi tas-suq jagħmlu użu responsabbli mill-kodiċijiet ta' kondotta fil-kummerċjalizzazzjoni (il-punti 1 u 3 tal-Anness I dwar il-kodiċijiet ta' kondotta, punt Nru 2 dwar il-marki ta' fiduċja u l-punt Nru 4 dwar l-approvazzjoni minn korp pubbliku jew privat). Uħud mill-eżempji huma pprovduti fit-Taqsima 5.1.6 (applikazzjoni tal-Anness I għall-asserzjonijiet ambjentali).

3.4Ommissjonijiet qarrieqa

3.4.1Informazzjoni materjali

L-Artikolu 7(1) u (2) jistabbilixxi f'termini ġenerali ħafna obbligu pożittiv fuq l-operaturi tas-suq li jipprovdu l-informazzjoni kollha li l-konsumatur jeħtieġ sabiex jieħu deċiżjoni ta' xiri informata. Din hija dik li tissejjaħ "informazzjoni materjali" fl-Artikolu 7.

Il-UCPD ma tiddefinix "informazzjoni materjali", ħlief fil-każ speċifiku ta' "stedina għax-xiri", li hija indirizzata fl-Artikolu 7(4). Informazzjoni materjali għal stedina għax-xiri hija diskussa fit-taqsima 3.4.5. Barra minn hekk, kif diskuss fit-Taqsima 1.4.3, l-Artikolu 7(5) tal-UCPD jiċċara li r-"rekwiżiti ta’ tagħrif stabbiliti mil-liġi Komunitarja fir-rigward ta’ komunikazzjonijiet kummerċjali inklużi r-reklamar" għandhom jitqiesu bħala materjali.

Sabiex jiġi vvalutat fuq bażi ta' każ b'każ jekk ġewx ommessi biċċiet importanti ta' informazzjoni, l-awtoritajiet u l-qrati nazzjonali jridu jqisu l-karatteristiċi u ċ-ċirkustanzi kollha ta' prattika kummerċjali partikolari, inklużi l-limitazzjonijiet tal-mezz użat sabiex tiġi kkomunikata.

Kif inhu osservat fit-Taqsima 1.4.9 dwar ir-relazzjoni mar-regoli tal-UE dwar il-protezzjoni tad-data, hemm għarfien dejjem ikbar dwar il-valur ekonomiku tal-informazzjoni marbuta mal-preferenzi tal-konsumaturi, id-data personali u kontenut ieħor iġġenerat mill-utenti. Jekk operatur tas-suq jgħarraf lil konsumatur li t-tali informazzjoni sejra tintuża għal skopijiet kummerċjali li jmorru lil hinn mit-tranżazzjoni inkwistjoni, huwa possibbli li dan jikkwalifika bħala ommissjoni qarrieqa tal-informazzjoni materjali.

3.4.2Kummerċjalizzazzjoni moħbija/nuqqas ta' identifikazzjoni tal-intenzjoni kummerċjali

Skont l-Artikolu 7(2), in-nuqqas ta' identifikazzjoni tal-intenzjoni kummerċjali ta' prattika kummerċjali jitqies bħala ommissjoni qarrieqa, meta dan in-nuqqas aktarx li jwassal sabiex il-konsumatur medju jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f'ċirkustanzi oħrajn.

B'mod simili, id-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku 156 , id-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Midja Awdjoviżiva 157 u d-Direttiva dwar il-Privatezza Elettronika 158 jistabbilixxu ċerti rekwiżiti f'dan ir-rigward għal komunikazzjonijiet kummerċjali u l-bgħit ta' posta elettronika għal finijiet ta' kummerċjalizzazzjoni diretta.

Aspett speċifiku tal-kummerċjalizzazzjoni moħbija huwa regolat mill-Artikolu 8(5) tad-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur ukoll 159 . 

Meta dawn id-dispożizzjonijiet jiffokaw fuq prattiċi jew setturi kummerċjali speċifiċi, l-Artikolu 7(2) għandu kamp ta' applikazzjoni ġenerali u usa' u jindirizza kwalunkwe prattika kummerċjali.

Minbarra l-Artikolu 7(2), il-UCPD tipprojbixxi f'kull ċirkustanza ċerti prattiċi speċifiċi li jinvolvu nuqqas ta' żvelar ta' intenzjoni kummerċjali.

Il-punt Nru 11 tal-Anness I jipprojbixxi l-użu ta' "kontenut editorjali fl-istampa għall-promozzjoni ta' prodott fejn operatur tas-suq ikun ħallas għall-promozzjoni bla ma jkun għamilha ċara fil-kontenut jew bi stampi jew ħsejjes li jintgħarfu malajr mill-konsumatur (reklamar)".

Il-punt Nru 22 tal-Anness I jipprojbixxi "Fejn il-kummerċjant bil-qerq isostni jew joħloq l-impressjoni li huwa ma jkunx qiegħed jaġixxi għall-finijiet konnessi mal-kummerċ, negozju, sengħa jew professjoni tiegħu, jew bil-qerq juri ruħu bħala konsumatur".

L-Artikolu 7(2), flimkien mal-punti 11 u 22 tal-Anness I, jista' jkun partikolarment rilevanti għal kummerċjanti onlajn. Dan huwa diskuss iktar fil-Kapitolu 5.2 — Is-Settur onlajn wkoll.

3.4.3Informazzjoni materjali pprovduta b'manjiera mhux ċara

Skont l-Artikolu 7(2), il-forniment ta' informazzjoni materjali "b’manjiera mhux ċara, mhux intelliġibbli, ambigwa u/jew mhux f’waqtha" huwa ommissjoni qarrieqa, jekk dan in-nuqqas aktarx li jwassal sabiex il-konsumatur medju jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f'ċirkustanzi oħrajn.

3.4.4Il-kuntest fattwali u l-limiti tal-mezz tal-komunikazzjoni użat

L-Artikolu 7(1) jisħaq li sabiex jiġi vvalutat jekk prattika kummerċjali hijiex qarrieqa, hemm bżonn li tiġi kkunsidrata "fil-kuntest fattwali tagħha, b’kont meħud tal-karatteristiċi u ċ-ċirkostanzi kollha tagħha u tal-limitazzjonijiet tal-mezz ta’ komunikazzjoni".

L-Artikolu 7(3) għandu jinqara flimkien mal-Artikolu 7(1). Skont l-Artikolu 7(3), meta jiġi vvalutat jekk ġietx ommessa informazzjoni materjali, għandu jingħata kont lil:

Øil-limiti ta' spazju u ħin tal-mezz tal-komunikazzjoni użat;

Økwalunkwe miżura meħuda mill-operatur tas-suq sabiex jagħmel it-tagħrif disponibbli għall-konsumaturi permezz ta’ mezzi oħra.

Id-dispożizzjonijiet ta' hawn fuq japplikaw għat-taqsimiet kollha tal-Artikolu 7. Barra minn hekk, skont il-parti introduttorja tal-Artikolu 7(4), l-operaturi tas-suq ma jridux jipprovdu informazzjoni fi stediniet għax-xiri li diġà tkun ċara mill-kuntest.

Skont l-Artikolu 7(2), il-forniment ta' informazzjoni materjali "b’manjiera mhux ċara, mhux intelliġibbli, ambigwa u/jew mhux f’waqtha" huwa ommissjoni qarrieqa, jekk dan in-nuqqas aktarx li jwassal sabiex il-konsumatur medju jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f'ċirkustanzi oħrajn.

L-Artikolu 7(4)(a) jiddikjara wkoll li, fi stediniet għax-xiri, irid jingħata kont lill-"mezz u l-prodott" meta jiġi ċċarat jekk il-karatteristiċi ewlenin tal-prodott humiex wieħed mill-elementi li jridu jitqiesu bħala informazzjoni materjali.

Fid-dawl tal-importanza tagħha għad-deċiżjoni ta' xiri tal-konsumatur, l-informazzjoni dwar il-prezz sħiħ u l-karatteristiċi ewlenin ta' prodott għandha tintwera b'mod prominenti.

Il-firxa ġenerali tal-informazzjoni meħtieġa fuq il-karatteristiċi ewlenin ta' prodott trid tiġi vvalutata fuq il-bażi tal-kuntest tal-istedina għax-xiri, it-tipoloġija tal-prodott u l-mezz ta' komunikazzjoni użat.

3.4.5Informazzjoni materjali fl-istediniet għax-xiri — Artikolu 7(4)

L-Artikolu 7(4) jelenka numru ta' rekwiżiti ta' informazzjoni li jitqiesu materjali. Dan sabiex jiġi żgurat l-ammont massimu ta' ċertezza legali għall-konsumaturi f'dan il-punt kritiku 168 . Nuqqas ta' forniment tal-informazzjoni meħtieġa mill-Artikolu 7(4) lill-konsumaturi fil-każ ta' stedina għax-xiri huwa ommissjoni qarrieqa, jekk dan in-nuqqas aktarx li jwassal sabiex il-konsumatur medju jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f'ċirkustanzi oħrajn. 

L-iskop tal-Artikolu 7(4) huwa li jiżgura li, kull meta l-operaturi tas-suq jagħmlu offerti kummerċjali, iqiegħdu għad-dispożizzjoni fl-istess ħin, b'manjiera intelliġibbli u mhux ambigwa, biżżejjed informazzjoni sabiex il-konsumatur ikun jista' jieħu deċiżjoni informata sabiex jixtri u ma jqarraqx bil-konsumatur bl-ommissjoni ta' informazzjoni importanti.

Madankollu, sabiex ma jitqegħdux piżijiet żejda jew sproporzjonati ta' informazzjoni fuq l-operaturi tas-suq, ir-rekwiżiti tal-Artikolu 7(4) mhumiex statiċi u jeħtieġu biċċiet ta' informazzjoni differenti skont is-sitwazzjoni. Dan isegwi, b'mod partikolari, mill-kjarifiki li jsiru kemm fl-Artikoli 7(1), 7(3) u 7(4) li l-kuntest fattwali u l-limiti tal-mezz tal-komunikazzjoni użati għandhom jiġu kkunsidrati, kif diskuss fit-taqsima ta' qabel.

L-Artikolu 7(4)(a) jiċċara b'mod speċifiku li, meta jiġi vvalutat jekk hemmx ommissjoni ta' informazzjoni materjali fir-rigward tal-karatteristiċi ewlenin tal-prodott, għandu jittieħed kont tal-"mezz u l-prodott".

L-istabbiliment ta' x'jikkostitwixxi l-karatteristiċi ewlenin ta' prodott kif imsemmi fl-Artikolu 7(4)(a) jista' jvarja. L-ewwel nett, jista' jiddependi mill-prodott ikkonċernat.

It-tieni, l-ammont u t-tip ta' informazzjoni dwar il-karatteristiċi ewlenin tal-prodott jistgħu jvarjaw skont x'jitqies "xieraq" fid-dawl tal-"mezz" użat mill-operatur tas-suq sabiex jagħmel il-komunikazzjoni kummerċjali.

Fil-prinċipju, ċerti kundizzjonijiet restrittivi li jillimitaw l-offerta jistgħu jiġu kkunsidrati bħala parti mill-karatteristiċi ewlenin tal-prodott.

It-twissijiet dwar is-sikurezza jistgħu, soġġetti għal valutazzjoni ta' każ b'każ, jikkostitwixxu karatteristika ewlenija ta' prodott skont it-tifsira tal-Artikolu 7(4). Bħalissa, il-leġiżlazzjoni tal-UE speċifika għas-setturi fuq is-sikurezza tal-prodotti normalment teħtieġ li l-operaturi tas-suq jgħarrfu dwar problemi fis-sikurezza fuq il-prodott innifsu u/jew l-imballaġġ tiegħu. Għalhekk, fil-każ ta' bejgħ onlajn, jista' jkun diffiċli għall-konsumaturi li jieħdu deċiżjonijiet tranżazzjonali verament informati f'każ li s-sit web onlajn rilevanti ma jipprovdix stampa leġġibbli tat-tikkettar tal-prodott/tal-imballaġġ. Eċċezzjoni importanti għal dan l-approċċ tinsab fl-Artikolu 11(2) tad-Direttiva dwar is-Sikurezza tal-Ġugarelli 2009/48/KE 169 , li teħtieġ b'mod espliċitu li t-twissijiet tas-sikurezza għall-ġugarelli, bħal dawk li jispeċifikaw l-età minima/massima tal-utent, iridu jkunu viżibbli ċari qabel ix-xiri, inkluż meta x-xirja ssir onlajn. Għal ħafna mill-prodotti l-oħrajn, il-UCPD tista' tintuża bħala bażi legali sabiex tesiġi lill-operaturi tas-suq, speċjalment meta jippromwovu prodotti onlajn, sabiex jgħarrfu lill-konsumaturi dwar dawk l-aspetti tas-sikurezza li jistgħu, skont x'tip ta' prodott ikun, jitqiesu bħala karatteristiċi ewlenin skont it-tifsira tal-Artikolu 7(4).

Skont l-Artikolu 7(4)(b), nuqqas milli l-konsumaturi jiġu informati dwar l-indirizz ġeografiku u l-identità tal-operatur tas-suq jista' jikkostitwixxi ommissjoni qarrieqa.

Min-naħa l-oħra, l-ommissjoni milli wieħed jipprovdi informazzjoni dwar l-identità tal-operatur tas-suq kultant tista' titqies bħala "apparenti mill-kuntest" skont it-tifsira tal-Artikolu 7(4).

Fuq il-bażi ta' valutazzjoni ta' każ b'każ, id-dikjarazzjoni tal-isem kummerċjali ta' operatur tas-suq tista' tkun biżżejjed sabiex jiġi rispettat ir-rekwiżit fl-Artikolu 7(4)(b) fuq l-identità tal-operatur tas-suq. L-isem legali irid ikun iddikjarat fil-patti u l-kundizzjonijiet tal-bejgħ, iżda mhux bilfors jiġi kkunsidrat bħala informazzjoni materjali skont it-tifsira tal-Artikolu 7(4).

Minbarra r-rekwiżit fl-Artikolu 7(4)(b), id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur tistabbilixxi iktar rekwiżiti ta' informazzjoni fuq id-dettalji ta' kuntatt tal-operatur tas-suq, b'mod speċifiku:

ØFl-Artikolu 5(1) (bejgħ fil-post tan-negozju) u l-Artikolu 6(1) (bejgħ barra mill-post tan-negozju u bejgħ fuq distanza) tad-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur 171 .

L-Artikolu 5(1)(c) tad-Direttiva Elettronika teħtieġ li l-fornituri ta' servizzi onlajn jagħmlu aċċessibbli għal dawk li jirċievu s-servizzi tagħhom u l-awtoritajiet kompetenti informazzjoni dwar "id-dettalji ta' dak li jipprovdi s-servizz, inkluż l-indirizz elettroniku tiegħu, li jippermettilu li jkun ikkuntattjat u li jikkuntattja b'rapidità u b'manjiera diretta u effettiva".

Għaldaqstant, l-indirizzi tal-posta elettronika tal-operaturi tas-suq tal-kummerċ elettroniku jistgħu jkunu informazzjoni materjali skont l-Artikolu 7(5) tad-Direttiva dwar il-Prattiċi Kummerċjali Żleali. Din l-informazzjoni għandha tkun tista' tinstab faċilment (jiġifieri mhux fil-patti u l-kundizzjonijiet ġenerali) u tkun aċċessibbli b'mod dirett u permanenti.

Skont id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data 95/46/KE (u r-Regolament Ġenerali futur dwar il-Protezzjoni tad-Data), anki kontrollur tad-data jrid jipprovdi lis-suġġett tad-data ċerta informazzjoni obbligatorja, li fost l-oħrajn tinkludi l-identità (u d-dettalji ta' kuntatt) tal-kontrollur u r-rappreżentant tiegħu, jekk ikun hemm (ħlief meta s-suġġett tad-data diġà jkollu dik l-informazzjoni) (għad-dettalji ara t-taqsima 1.4.10).

L-esperjenza turi li dawn ir-rekwiżiti mhux dejjem ikunu rispettati.

Fl-"ipprezzar qatra qatra" ("drip pricing"), l-operaturi tas-suq iżidu l-ispejjeż tul il-proċess ta' xiri, pereżempju billi l-ewwel juru l-prezz li jeskludi t-taxxi, it-tariffi jew il-miżati jew billi jżidu l-miżati li huma inevitabbli wara li l-ewwel ikunu ppreżentawhom bħala "mhux obbligatorji". Dan jista' jwassal sabiex il-konsumaturi jieħdu deċiżjonijiet tranżazzjonali li ma kinux jieħdu f'ċirkustanzi oħrajn, li kieku l-prezz sħiħ kien ipprovdut bħala l-ewwel "stedina għax-xiri". Għalhekk, it-tali prattika tista' twassal għal azzjoni qarrieqa jew ommissjoni bi ksur tal-UCPD.

Il-kwistjoni ta' pprezzar qatra qatra hija diskussa iktar fit-taqsima 5.3 dwar l-Ivvjaġġar u t-Trasport.

Skont l-Artikolu 7(4)(c) tal-UCPD, l-użu ta' "prezzijiet ta' livell bażiku", jiġifieri l-indikazzjoni tal-prezz "li jibda minn" ammont minimu speċifiku, huwa awtorizzat biss jekk il-prezz finali "ma jistax b’mod raġonevoli jiġi kkalkolat minn qabel" minħabba l-għamla tal-prodott.

Madankollu, il-prezz minimu għandu jkun prezz reali applikabbli għal ċerti prodotti, skont ir-reklam.

Anki prattiċi kummerċjali li fihom l-operaturi tas-suq jirreklamaw prezzijiet li ma jeżistux jistgħu jkunu qegħdin jiksru l-punti 5 u 6 tal-Anness I għall-UCPD, peress li jistgħu jitqiesu każijiet ta' reklamar nassa (punt 5) jew "bait and switch" (punt 6).

Skont l-Artikolu 7(4)(d), l-operaturi tas-suq iridu jipprovdu informazzjoni dwar l-arranġamenti għall-ħlas, kunsinna, eżekuzzjoni u l-prassi tal-ġestjoni tal-ilmenti jekk dawn jitbiegħdu mir-rekwiżiti tad-diliġenza professjonali. Dan ifisser li t-tali informazzjoni trid tintwera biss jekk it-tali arranġamenti jkunu ta' żvantaġġ għall-konsumatur meta mqabblin mal-istandard ta' ħila u kura speċjali li operatur tas-suq jista' raġonevolment ikun mistenni jeżerċita lejn il-konsumaturi.

Skont l-Artikolu 7(4)(e), l-eżistenza ta' dritt ta' rtirar jew kanċellazzjoni trid tissemma fl-istediniet għax-xiri kull meta dan ikun applikabbli. Skont dan ir-rekwiżit, l-operaturi tas-suq huma meħtieġa jgħarrfu lill-konsumaturi tagħhom biss bl-eżistenza tat-tali drittijiet, bla ma joqogħdu jispjegaw il-kundizzjonijiet u l-proċeduri sabiex jeżerċitawhom.

Id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur tistabbilixxi iktar regoli dwar l-informazzjoni prekuntrattwali li trid tiġi pprovduta lill-konsumatur qabel ma jiġi ffirmat il-kuntratt, pereżempju fuq siti elettroniċi tal-Kummerċ elettroniku, matul żjara d-dar ta' bejjiegħ jew matul telefonati bi skop ta' bejgħ. 177  

Pereżempju, dik id-Direttiva teħtieġ li l-operatur jipprovdi informazzjoni dwar "il-prezz totali" qabel ma l-konsumatur ikun marbut minn kuntratt 178 . Barra minn hekk, il-konsumatur huwa intitolat għar-rimborż ta' kwalunkwe ħlas żejjed li fih il-konsumatur ma jkunx ta l-kunsens espliċitu għat-tali pagament, iżda l-operatur tas-suq ikun implikah billi uża alternattivi predefiniti, eż. billi uża l-"kaxex immarkati bil-lest" 179 . 

Għal kuntratti fuq distanza jew barra mill-post tan-negozju, l-operatur tas-suq irid jipprovdi informazzjoni dwar il-kundizzjonijiet, il-limitu ta' żmien u l-proċeduri għall-eżerċitar tad-dritt ta' rtirar. Irid jipprovdi wkoll il-formola għall-irtirar tal-mudell stabbilita fl-Anness I(B) għad-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur 180 . 

3.4.6Provi b'xejn u nassa għall-abbonament

Il-provi b'xejn huma għodod ta' kummerċjalizzazzjoni li jippermettu lill-konsumaturi jordnaw prodott jew jabbonaw għal servizz mingħajr spejjeż jew għal ammont żgħir (jiġifieri tal-posta tal-kampjun).

Jekk operatur tas-suq jonqos milli jipprovdi l-indirizz ġeografiku u l-identità tiegħu fi stedina għax-xiri, dan jista' jmur kontra l-Artikolu 7(4)(b) UCPD. Barra minn hekk, l-Artikolu 6(1) tad-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur u l-Artikolu 5(1)(c) tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku jeħtieġu li l-operaturi tas-suq onlajn jagħmlu aċċessibbli informazzjoni li tippermetti lill-konsumaturi jikkuntattjawhom. Ir-rekwiżiti ta' dawn id-Direttivi jikkwalifikaw bħala informazzjoni materjali skont l-Artikolu 7(5) tal-UCPD.

Jekk operatur tas-suq ma jagħmilhiex ċara lill-konsumaturi li jistgħu jidħlu f'abbonamenti meta jirreġistraw għal prova b'xejn, jista' jkun qiegħed jikser l-Artikolu 7(1), 7(2) u 7(4)(a) (fil-każ ta' stedina għax-xiri) tal-UCPD għaliex ikun qiegħed iħalli barra informazzjoni materjali. Skont iċ-ċirkustanzi, jista' jkun hemm ksur tal-Artikolu 6(1)(a) tal-UCPD ukoll.

L-ommissjoni jew il-forniment ta' informazzjoni dwar l-ispejjeż veri tal-offerti ta' prova b'xejn b'manjiera mhux ċara jistgħu jkunu qegħdin jiksru l-Artikoli 6(1)(d) u/jew 7(1), 7(2) u 7(4)(c) tal-UCPD.

Barra minn hekk, id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur fiha regola speċifika sabiex titjieb it-trasparenza tal-offerti ta' abbonament fuq l-internet fl-Artikolu 8(2) tagħha. Skont din ir-regola, fil-kuntratti fuq distanza, l-informazzjoni marbuta mal-karatteristiċi ewlenin tas-servizz, il-prezz li jinkludi t-taxxi, id-durata tal-kuntratt u tal-obbligi tal-konsumaturi jridu jkunu pprovduti b'manjiera ċara u prominenti, u direttament qabel ma l-konsumatur jagħmel l-ordni tiegħu. Barra minn hekk, il-konsumatur irid jingħata l-possibbiltà li jikkonferma b'mod espliċitu li l-ordni timplika obbligu ta' ħlas, eż. billi jattiva buttuna li b'mod mhux ambigwu turi li jrid jordna.

Barra minn hekk, id-deskrizzjoni ta' prodott bħala "gratis", "b’xejn", "mingħajr ħlas" jew simili jekk il-konsumatur għandu jħallas xi ħaġa oħra barra l-prezz li inevitabbilment kellu jħallas sabiex wieġeb għall-prattika kummerċjali u sabiex ġabar jew ħallas għall-kunsinna tal-oġġett" hija prattika kummerċjali li fiċ-ċirkustanzi kollha titqies li hija inġusta u, b'hekk, ipprojbita mill-UCPD. Dan isegwi min-Nru 20 tal-Anness I tad-Direttiva, li huwa spjegat iktar fit-Taqsima 4.4.

Anki l-bejgħ mhux mitlub (it-talba ta' ħlas għal jew ir-ritorn jew iż-żamma ta' prodotti mhux solleċitati mill-konsumatur) huwa prattika kummerċjali li fiċ-ċirkustanzi kollha hija pprojbita mill-UCPD. Dan isegwi min-Nru 29 tal-Anness I tad-Direttiva.

3.4.7Il-forniment ta' ċerta informazzjoni b'lingwa oħra

Skont l-Artikolu 7(2) tal-UCPD, l-operatur tas-suq irid jipprovdi informazzjoni materjali b'manjiera ċara, intelliġibbli u mhux ambigwa. Dan ir-rekwiżit jista' jsir rilevanti meta parti mill-informazzjoni materjali tintwera fuq sit elettroniku b'lingwa partikolari li tkun immirata għal konsumaturi f'pajjiż speċifiku, kif ivvalutat fuq approċċ ta' każ b'każ, filwaqt li biċċiet oħrajn ta' informazzjoni materjali jkunu disponibbli biss b'lingwa differenti fil-patti u l-kundizzjonijiet standard.

Id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur tippermetti lill-Istati Membri jesiġu li tiġi pprovduta informazzjoni kuntrattwali bil-lingwa nazzjonali tagħhom 183 . L-Artikolu 7(5) tal-UCPD jikkonferma li r-rekwiżiti ta' informazzjoni f'leġiżlazzjoni oħra tal-UE dwar komunikazzjonijiet kummerċjali "għandhom jitqiesu bħala importanti. Għaldaqstant, f'pajjiżi li setgħu marru għal din l-alternattiva, operatur tas-suq jista' jkun qiegħed jikser kemm id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur u l-UCPD jekk jonqos milli jipprovdi lill-konsumatur, pereżempju, b'konferma tal-kuntatt bil-lingwa nazzjonali tal-pajjiż tal-konsumatur. F'sitwazzjoni bħal din, id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Konsumatur tkun prevalenti bħala l-leġiżlazzjoni speċifika għas-settur f'dak li għandu x'jaqsam man-nuqqas ta' forniment ta' informazzjoni bil-lingwa rilevanti fl-istadju prekuntrattwali tat-tranżazzjonijiet, filwaqt li l-UCPD tkun tapplika fl-istadju ta' reklamar.

It-taqsima 1.4.3 fiha diskussjoni ulterjuri ta' rekwiżiti ta' informazzjoni oħrajn tal-UE meqjusin bħala "informazzjoni materjali" fuq il-bażi tal-Artikolu 7(5).

3.4.8 Obsolexxenza Ppjanata

Obsolexxenza ppjanata, jew obsolexxenza inkorporata fid-disinn industrijali, hija politika kummerċjali li tinvolvi l-ippjanar jew it-tfassil deliberat ta' prodott b'ħajja ta' użu limitata sabiex joħroġ mill-użu jew ma jibqax jaħdem wara ċertu perjodu ta' żmien.

Mill-perspettiva tal-UCPD, l-obsolexxenza ppjanata mhijiex inġusta per se. Madankollu, skont l-Artikolu 7, operatur tas-suq li jonqos milli jgħarraf lill-konsumatur li prodott tfassal b'tul ta' ħajja limitat jista', skont iċ-ċirkustanzi speċifiċi tal-każ individwali, jitqies li jkun ometta milli jipprovdi informazzjoni materjali.

Il-leġiżlazzjoni eżistenti tal-UE tipprovdi mezzi kif tiġi miġġielda l-obsolexxenza ppjanata.

Id-Direttiva dwar l-Ekodisinn 184 tippermetti lill-Kummissjoni sabiex tistabbilixxi rekwiżiti minimi obbligatorji għall-possibbiltà ta' tiswija, it-tul tal-ħajja tal-prodotti kif ukoll ir-rekwiżiti ta' informazzjoni dwar it-tul ta' ħajja stmat tagħhom.

Hemm rekwiżiti tal-Ekodisinn fuq it-tul tal-ħajja fis-seħħ għal numru limitat ta'kategoriji ta' prodotti, bħal komponenti ta' vacuum cleaners 185 u bozoz 186 . Barra minn hekk, il-proposta tal-Kummissjoni għal qafas tat-tikkettar tal-Enerġija rivedut 187 jippermetti li fil-ġejjieni tiddaħħal informazzjoni dwar il-ħajja ta' prodotti fit-tikketta tal-Enerġija tal-UE.

Il-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar l-Ekonomija Ċirkulari, adottat f'Diċembru 2015 188 , xeħet dawl fuq il-fatt li l-Kummissjoni sejra tippromwovi l-possibbiltà ta' tiswija, il-possibbiltà ta' titjib, il-ħajja u r-riċiklabbiltà billi tkompli tiżviluppa iktar rekwiżiti tal-prodotti fil-ħidma futura tagħha skont id-Direttiva dwar l-Ekodisinn, kif ikun xieraq u filwaqt li tqis l-ispeċifikazzjonijiet tal-gruppi ta' prodotti differenti.

Meta jidher li jkun hemm nuqqas ta' konformità mal-kuntratt, jiġifieri difett, fi żmien sentejn mill-kunsinna tal-oġġett, il-konsumatur jista' jinvoka l-garanzija legali skont id-Direttiva dwar il-Bejgħ u l-Garanziji għall-Konsumatur 189 . Dan japplika wkoll meta d-difett ikun ikkaġunat minn prattiċi ta' obsolexxenza ppjanata, jekk din l-obsolexxenza ppjanata ma tkunx konformi mal-kuntratt. Skont din id-Direttiva, fi ħdan l-ewwel sitt xhur wara l-kunsinna, huwa l-bejjiegħ li jrid juri li ma kien jeżisti ebda nuqqas ta' konformità fi żmien il-kunsinna.

3.5Prattiċi kummerċjali aggressivi

Il-UCPD tipprovdi definizzjoni waħda ta' prattiċi kummerċjali aggressivi li jistgħu jiġu applikati madwar l-UE. Id-Direttiva tipprevjeni lill-operaturi tas-suq milli jadottaw tekniki ta' bejgħ li jillimitaw il-libertà tal-għażla jew il-kondotta tal-konsumatur fir-rigward tal-prodott, u b'hekk jaffettwawlu l-imġiba ekonomika tiegħu.

Prattiċi kummerċjali aggressivi huma dawk li jagħmlu użu minn fastidju, sfurzar, forza fiżika jew influwenza eċċessiva. Jistgħu jinvolvu mġiba fl-istadju tal-kummerċjalizzazzjoni imma anki prattiċi li jseħħu waqt jew wara li tkun saret tranżazzjoni.

Prattiċi aggressivi jistgħu jinvolvu kondotti diġà koperti minn leġiżlazzjoni nazzjonali oħra, inkluża l-liġi dwar il-kuntratti u l-liġi kriminali. Il-UCPD iżżid saff ieħor ta' protezzjoni li jista' jiġi attivat b'mezzi ta' infurzar pubbliċi bla ma jkun hemm għalfejn jinfetħu proċeduri tal-liġi kriminali jew ċivili.

L-Artikolu 9(c) jipprojbixxi bil-liġi prattiċi li jeżerċitaw influwenza żejda fuq il-konsumaturi, bħal meta operatur tas-suq jisfrutta sitwazzjoni jew ċirkustanza ħażina speċifika li jkun jaf biha sabiex jinfluwenza deċiżjoni ta' konsumatur fuq prodott.

L-Artikolu 9(d) jipprevjeni lill-operaturi tas-suq milli jimponu ostakoli mhux kuntrattwali sproporzjonati li jkunu għad-detriment tal-konsumaturi li jixtiequ jeżerċitaw id-drittijiet tagħhom mogħtija f’kuntratt, inkluż id-dritt li jtemmu l-kuntratt jew id-dritt li jaqilbu għal prodott jew operatur tas-suq ieħor. Din id-dispożizzjoni hija importanti, speċjalment sabiex jiġu evitati ostakoli mhux kuntrattwali għall-qlib fil-kuntratti tat-telekomunikazzjoni u l-utilitajiet tal-enerġija.

L-Artikolu 9(e) ikopri kwalunkwe theddida li tittieħed kwalunkwe azzjoni li legalment ma tistax tittieħed. Il-prattiċi amministrattivi spiss iseħħu fil-bejgħ bieb, bieb jew f'bejgħ ieħor mhux fil-post tan-negozju ta' prodotti għall-konsumaturi u fis-settur tat-timeshare. Prattiċi aggressivi jistgħu jseħħu wkoll fl-irkupru tad-djun, li fih partijiet terzi jmorru jiġbru d-djun. Ostakoli onerużi jew sproporzjonati għall-qlib għandhom jitqiesu bħala prattiċi aggressivi wkoll.

Ir-regola ġenerali fl-Artikoli 8 u 9 huma komplementati minn tmien prattiċi aggressivi speċifiċi deskritti fil-"lista s-sewda", li huma pprojbiti f'kull ċirkustanza. Uħud minn dawn il-prattiċi huma diskussi f'iktar dettall fil-Kapitolu 4 dwar "il-lista s-sewda ta' prattiċi kummerċjali". Ċerti prattiċi mmirati lejn l-anzjani, bħal metodi aggressivi ta' bejgħ bieb, bieb huma diskussi fil-Kapitolu 2.6 dwar il-konsumaturi vulnerabbli.

4.Il-lista s-sewda ta' prattiċi kummerċjali (Anness I)

Il-lista fl-Anness I tfasslet sabiex l-infurzaturi, l-operaturi tas-suq, il-professjonisti tal-kummerċjalizzazzjoni u l-klijenti jkunu jistgħu jidentifikaw ċerti prattiċi u jagħtu rispons ta' infurzar iktar immedjat għalihom. Għaldaqstant, iġġib magħha ċertezza legali ikbar. Jekk jista' jintwera bil-provi li l-operatur tas-suq wettaq prattika kummerċjali li tinsab fil-lista s-sewda, l-infurzaturi nazzjonali jistgħu jieħdu azzjoni sabiex jissanzjonaw lill-operatur tas-suq bla ma jkollhom japplikaw test ta' każ b'każ (jiġifieri jivvalutaw l-impatt probabbli tal-prattika fuq l-imġiba ekonomika tal-konsumatur medju).

Minbarra l-prattiċi kummerċjali fil-lista s-sewda deskritti hawn taħt, it-Taqsima 5.1.6 tiddeskrivi ċerti prattiċi elenkati fl-Anness I għall-UCPD li jistgħu jkunu ta' rilevanza partikolari għall-asserzjonijiet ambjentali.

4.1Prodotti li ma jistgħux jinbiegħu legalment — prattika kummerċjali pprojbita Nru 9

Din il-prattika ġiet ipprojbita sabiex jiġu evitati sitwazzjonijiet li fihom operatur tas-suq jikkummerċjalizza prodott jew servizz u jonqos milli jgħarraf biċ-ċar lill-konsumatur li hemm regoli legali li jistgħu jirrestrinġu l-bejgħ, il-pussess jew l-użu ta' prodott partikolari. Dan jinvolvi prodotti jew servizzi li għalihom il-bejgħ huwa pprojbit jew illegali fiċ-ċirkustanzi kollha, bħall-bejgħ ta' drogi illeċiti. Peress li t-tali prattiċi spiss ikunu jinvolvu attivitajiet kriminali u/jew operaturi diżonesti, dawn malajr jiġu identifikati.

It-tali prattiċi normalment ikunu ksur serju ta' liġijiet oħrajn li normalment ikunu iktar speċifiċi u li jieħdu preċedenza fuq il-UCPD.

It-tieni kategorija ta' prattiċi tikkonċerna prodotti jew servizzi li mhumiex illegali iżda li jistgħu jkunu kummerċjalizzati u jinbiegħu legalment biss f'ċerti kundizzjonijiet u/jew soġġetti għal ċerti restrizzjonijiet.

4.2Skemi piramida — prattika kummerċjali pprojbita Nru 14

Din il-prattika ġiet ipprojbita sabiex l-operaturi tas-suq ma jkunux jistgħu jattiraw lil konsumaturi lejn skemi billi jwegħduhom kumpens meta, fil-fatt, il-konsumatur sejjer jiġi kkumpensat primarjament billi jġib membri ġodda fl-iskema, minflok mill-bejgħ jew il-konsum ta' prodotti. L-istruttura piramida tal-iskema ġeneralment tkun imfassla b'tali mod li tipprovdi benefiċċji biss lill-organizzaturi fil-quċċata, filwaqt li l-konsumaturi reklutati normalment ma jkollhom ebda possibbiltà raġonevoli li jirkupraw dawk li jkunu investew. Il-Qorti ċċarat il-kundizzjonijiet li bihom sistema tal-promozzjoni tal-kummerċ tista' titqies li hija "skema promozzjonali piramidali" skont it-tifsira tal-Punt Nru 14 tal-Anness I. Il-Qorti osservat li:

"il-projbizzjoni ta’ skemi promozzjonali piramidali hija bbażata (…) fuq tliet kundizzjonijiet komuni. Qabelxejn, tali promozzjoni hija bbażata fuq il-wegħda li l-konsumatur ser ikollu l-opportunità li jagħmel qligħ ekonomiku. It-tieni nett, it-twettiq ta’ tali wegħda jiddependi mill-introduzzjoni ta’ konsumaturi oħra fl-iskema. Fl-aħħar nett, il-parti l-kbira tad-dħul li jippermetti li jiġi ffinanzjat il-ħlas imwiegħed lill-konsumaturi ma tirriżultax minn attività ekonomika reali". 198

Fl-istess kawża, il-Qorti ċċarat li:

"skema promozzjonali piramidali tikkostitwixxi prattika kummerċjali żleali biss meta tali skema teżiġi mill-konsumatur kontribuzzjoni finanzjarja, irrispettivament mill-ammont tagħha, inkambju għall-opportunità għal dan tal-aħħar li jirċievi kumpens derivat primarjament mill-introduzzjoni ta’ konsumaturi oħra fl-iskema minflok mill-bejgħ jew mill-konsum ta’ prodotti" 199 . 

F'dan il-każ, kumpanija kienet irreklamat bonus lil klijenti ġodda għal kull klijent ieħor li jaħtru. Kwalunkwe klijent maħtur ġdid kellu jħallas tariffa ta' reġistrazzjoni. Il-Qorti esprimiet dubju fuq kemm il-possibbiltà li l-konsumatur jirċievi kumpens kienet derivata primarjament mill-introduzzjoni ta' konsumaturi oħrajn fl-iskema, filwaqt li osservat li l-bonusijiet imħallsin lil membri eżistenti kienu ffinanzjati biss sa ċertu punt limitat mill-kunsiderazzjoni finanzjarja meħtieġa mill-membri l-ġodda. Il-Qorti fakkret ukoll li, jekk prattika partikolari ma tkunx ipprojbita mid-dispożizzjonijiet tal-Anness I, xorta waħda jista' jiġi konkluż li l-prattika hija inġusta skont it-tifsira tad-dispożizzjonijiet ġenerali tad-Direttiva (Artikoli 5 sa 9)".

Strutturi ġerarkiċi bħal skemi piramida huma kumplessi u jista' jkun diffiċli li jiġu kkwantifikati l-benefiċċji ta' membri ġodda għall-kumpanija. Jista' jkun hemm ukoll metodi differenti ta' kif jiġi kkalkolat il-kumpens li jirċievu membru eżistenti.

Jidher li huwa neċessarju li ssir distinzjoni bejn il-prattika kummerċjali pprojbita Nru 14, li fiha l-parteċipanti jagħmlu l-flus l-iktar jew unikament billi jaħtru parteċipanti ġodda fil-programm, u kummerċjalizzazzjoni fuq bosta livelli, li biha l-bejjiegħa jiġu kkumpensati l-iktar għall-bejgħ li jiġġeneraw huma stess kif ukoll għall-bejgħ tal-persuni l-oħrajn li jaħtru biex ibigħu.

Diffiċli taqta' linja dritta bejn il-konsumaturi u l-operaturi tas-suq: wara li konsumatur jidħol fi skema, dik il-persuna tista', mill-mument li fih tibda tippromwoviha, titqies li hija operatur tas-suq u ssir soġġetta għall-projbizzjoni tal-UCPD hija stess, fir-rigward tal-kondotti professjonali mwettqin fil-kuntest tal-iskema 204 . 

4.3Prodotti li jfejqu mard, disfunzjonijiet u malformazzjonijiet — prattika kummerċjali pprojbita Nru 17

Din il-projbizzjoni tkopri sitwazzjonijiet li fihom operatur tas-suq jiddikjara li l-prodott jew is-servizz tiegħu jista' jtejjeb jew ifejjaq ċerti mard jew tbatija fiżiċi jew psikoloġiċi.

Tali asserzjonijiet diġà huma parzjalment koperti minn leġiżlazzjoni speċifika tal-UE. Il-UCPD hija wkoll mingħajr ħsara għar-regoli tal-UE dwar il-proprjetajiet tas-saħħa tal-prodotti. Għaldaqstant, il-punt 17 japplika biss oltre r-regoli eżistenti tal-UE dwar asserzjonijiet fuq is-saħħa u l-benessri. Madankollu, kwalunkwe prattika rigward il-prodotti tas-saħħa u l-benessri xorta waħda tista' tiġi vvalutata fid-dawl tal-Artikolu 6 tal-UCPD (eż. meta l-preżentazzjoni ġenerali tkun qarrieqa).

Qabel kollox, il-projbizzjoni hija marbuta mal-asserzjonijiet rigward l-istati fiżiċi kklassifikati bħala patoloġiji, disfunzjonijiet jew malformazzjonijiet, mix-xjenza medika. Madankollu, peress li t-tali asserzjonijiet huma rregolati wkoll minn leġiżlazzjoni tal-UE speċifika għas-settur, l-utilità prattika tal-punt 17 b'rabta ma' dawn il-prattika hija marġinali.

Tabilħaqq, skont l-Artikolu 7(3) tar-Regolament tal-Informazzjoni dwar l-Ikel, 206  informazzjoni dwar ikel ipprovduta minn operatur tas-suq lil konsumatur "m'għandhiex tattribwixxi lil xi ikel il-karatteristika li tipprevjeni, tittratta jew tfejjaq xi mard uman, u lanqas tirriferi għal dawk il-karatteristiċi". Din id-dispożizzjoni ġenerali tapplika għall-operaturi tan-negozji tal-ikel fl-istadji kollha tal-katina alimentari, fejn l-attivitajiet tagħhom ikollhom x'jaqsmu mal-għoti ta’ informazzjoni dwar l-ikel lill-konsumaturi.

It-terminu "informazzjoni dwar l-ikel" ifisser l-informazzjoni li tikkonċerna l-ikel u li titqiegħed għad-dispożizzjoni permezz ta’ tikketta, materjal ieħor li jkollha magħha, jew xi mezz ieħor inklużi għodod teknoloġiċi jew komunikazzjoni verbali.

Apparti minn hekk, ir-Regolament tal-UE dwar Indikazzjonijiet dwar in-Nutrizzjoni u s-Saħħa jistabbilixxi regoli dettaljati dwar l-użu ta' asserzjonijiet dwar in-nutrizzjoni u s-saħħa fuq l-ikel f'komunikazzjonijiet kummerċjali bħar-reklamar 207 . Skont ir-Regolament, asserzjonijiet li jimplikaw li ikel ikollu xi proprjetajiet nutrittivi partikolari ta' benefiċċju ("indikazzjonijiet dwar in-nutrizzjoni") jew li teżisti relazzjoni bejn is-saħħa u kategorija tal-ikel, jew wieħed mill-kostitwenti tiegħu ("indikazzjonijiet dwar is-saħħa") ma jistgħux isiru mingħajr l-awtorizzazzjoni minn qabel tal-UE. Ir-Regolament jipprojbixxi b'mod speċifiku wkoll l-asserzjonijiet li ġejjin dwar is-saħħa : 208

Øasserzjonijiet li jissuġġerixxu li s-saħħa tista' tiġi affettwata jekk l-ikel ma jkunx ikkunsmat;

Øasserzjonijiet li jirreferu għar-rata jew l-ammont ta' tnaqqis fil-piż;

Øasserzjonijiet li jirreferu għal rakkomandazzjonijiet ta' tobba jew professjonisti fil-qasam tal-kura tas-saħħa individwali u assoċjazzjonijiet oħrajn.

Asserzjonijiet marbutin mas-saħħa huma koperti wkoll mil-leġiżlazzjoni tal-UE dwar is-saħħa u l-prodotti farmaċewtiċi. L-Artikolu 6(1) tad-Direttiva 2001/83/KE dwar prodotti mediċinali 209  jagħmilha ċara li ebda prodott mediċinali ma jista' jitqiegħed fis-suq ta' Stat Membru sakemm ma tinħariġx awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq. Din id-Direttiva tistabbilixxi wkoll dispożizzjonijiet speċifiċi dwar ir-reklamar ta' prodotti mediċinali lill-pubbliku ġenerali, li jrid: 210  

Øisir b'tali mod li jkun ċar li l-messaġġ huwa reklam u li l-prodott huwa identifikat biċ-ċar bħala prodott mediċinali;

Øjinkludi l-informazzjoni minima li ġejja:

ol-isem tal-prodott mediċinali, kif ukoll l-isem komuni jekk il-prodott mediċinali jkun fih sustanza attiva waħda biss,

ol-informazzjoni meħtieġa għall-użu korrett tal-prodott mediċinali,

ostedina ċara u leġġibbli sabiex wieħed jaqra b'attenzjoni l-istruzzjonijiet fil-fuljett fil-pakkett jew fuq il-pakkett ta' barra, skont il-każ.

Barra minn hekk, l-Artikolu 90(a) sa (k) tad-Direttiva 2001/83/KE jipprojbixxi ċerti tekniki ta' reklamar speċifiċi. Pereżempju, ir-reklamar ta' prodott mediċinali mal-pubbliku ġenerali m'għandux ikun fih materjal li;

a)jagħti l-impressjoni li m'hemmx għalfejn konsulta medika jew operazzjoni kirurġika, b'mod partikolari billi joffri dijanjożi jew billi jissuġġerixxi kura bil-posta;

b)jissuġġerixxi li l-effetti tal-mediċina huma garantiti, li ma jikkaġunawx reazzjonijiet ħżiena jew li huma aħjar minn, jew l-istess bħal, dawk ta' kura jew prodott mediċinali ieħor;

c)jissuġġerixxi li s-saħħa tas-suġġett tmur għall-aħjar jekk tittieħed il-mediċina.

Barra minn hekk, jeżistu limiti speċifiċi (jiġifieri projbizzjonijiet) fuq il-promozzjoni ta' prodotti farmaċewtiċi u trattamenti mediċi. Dawn jikkonċernaw l-iktar relazzjonijiet bejn professjonisti, jiġifieri operaturi tas-suq u tobba. L-għażla tal-prodott/tat-trattament tiddependi mit-tabib jew l-ispeċjalist li jordnah. Kwalunkwe reklamar qarrieqi f'dan il-qasam (jekk jikkonċerna operatur tas-suq awtorizzat jew le) sejjer jixkatta r-regoli tal-UE jew nazzjonali rilevanti u jkun soġġett għas-sistemi rispettivi ta' infurzar u sanzjonijiet. Dawn sejrin jieħdu preċedenza fuq il-UCPD.

Il-prattika kummerċjali pprojbita Nru 17 tapplika wkoll għal prodotti jew servizzi bħal prodotti kożmetiċi, trattamenti estetiċi, prodotti tal-benessri u oħrajn simili. Fuq il-bażi tal-mod li bih huma kkummerċjalizzati, it-tali prodotti u servizzi huma maħsubin sabiex jipproduċu ċertu titjib fil-kundizzjonijiet fiżiċi tal-ġisem tal-bniedem jew tal-annimali iżda l-kummerċjalizzazzjoni tagħhom mhux bilfors li tkun koperta minn leġiżlazzjoni tal-UE speċifika għas-settur.

Fir-rigward ta' prodotti kożmetiċi, l-Artikolu 20(1) tar-Regolament 1223/2009 dwar prodotti kożmetiċi 211 jeħtieġ li l-Istati Membri jipprojbixxu kliem, l-użu ta' ismijiet, trademarks, stampi jew sinjali oħrajn (figurattivi jew differenti) li jissuġġerixxu karatteristika li l-prodotti inkwistjoni ma jkollhomx fit-tikkettar, fit-tqegħid għad-dispożizzjoni fis-suq u fir-reklamar tal-prodotti kożmetiċi.

Nuqqas min-naħa ta' operatur tas-suq milli jipprovdi l-evidenza xierqa u rilevanti fuq l-effetti fiżiċi li konsumatur jista' jistenna mill-użu ta' prodott sejjer jaqa' taħt il-prattika kummerċjali pprojbita Nru 17 abbażi tar-raġuni li tkun saret asserzjoni falza, jekk dan ma jkunx kopert minn leġiżlazzjoni tal-UE speċifika għas-settur.

Sabiex jevitaw il-projbizzjoni, l-operaturi tas-suq iridu jkunu kapaċi jissostanzjaw kwalunkwe asserzjoni fattwali ta' dan it-tip b'evidenza xjentifika.

Il-fatt li l-oneru tal-provi huwa fuq l-operatur tas-suq jirrifletti l-prinċipju, spjegat f'iktar dettall fl-Artikolu 12 tal-UCPD, li jiddikjara li l-"Istati Membri għandhom jagħtu lill-qrati jew lill-awtoritajiet amministrattivi s-setgħat fil-proċedimenti ċivili jew amministrattivi [...]: (a) jesiġu li l-kummerċjant iġib prova tal-eżattezza tal-pretensjonijiet fattwali fir-rigward ta’ xi prattika kummerċjali jekk, b’kont meħud tal-interess leġittimu tal-kummerċjant u ta’ kwalunkwe parti oħra fil-proċedimenti, tali kondizzjoni tidher ġustifikata abbażi taċ-ċirkostanzi tal-każ partikolari".

4.4L-użu tal-kelma "b'xejn" — prattika kummerċjali pprojbita Nru 20

Din il-projbizzjoni hija bbażata fuq l-idea li l-konsumaturi jippretendu li asserzjoni ta' "b'xejn" tfisser preċiżament hekk, jiġifieri li jirċievu xi ħaġa bla ma jħallsu flus għaliha. Dan ifisser li offerta tista' tiġi deskritta bħala b'xejn biss jekk il-konsumaturi ma jħallsux iktar minn:

a)il-kost minimu u inevitabbli tat-tweġib għall-prattika kummerċjali (eż. ir-rati tal-posta pubbliċi attwali, il-kost tat-telefonata sa u inkluża r-rata nazzjonali standard jew il-kost minimu inevitabbli sabiex wieħed jibgħat messaġġ bil-mowbajl);

b)il-kost veru/reali tal-merkanzija jew tal-kunsinna;

c)il-kost, inklużi l-ispejjeż inċidentali, ta' kwalunkwe vvjaġġar involut jekk il-konsumatur jiġbor l-offerta personalment.

Bħala konsegwenza ta' dan, l-operaturi tas-suq ma għandhomx jitolbu ħlas għall-imballaġġ, it-tqandil jew l-amministrazzjoni ta' prodott ikkummerċjalizzat bħala "b'xejn". Meta l-operaturi tas-suq jagħmlu offerti "b'xejn", għandhom jiddikjaraw ukoll biċ-ċar f'kull materjal x'inhi r-responsabbiltà tal-konsumatur għal kwalunkwe spejjeż inevitabbli, kif imsemmi iktar 'il fuq.

Huwa iktar diffiċli li jiġi stabbilit jekk il-prattika kummerċjali hijiex inġusta meta l-kelma "b'xejn" tintuża f'offerti kombinati, li huma offerti kummerċjali li jinvolvu iktar minn prodott jew servizz wieħed. Normalment, l-offerti kombinati jkunu promozzjonijiet ta' xiri kundizzjonali jew offerti f'pakkett.

Dawn li ġejjin huma wħud mill-prinċipji li l-awtoritajiet nazzjonali jistgħu jieħdu f'kunsiderazzjoni meta jivvalutaw l-offerti kombinati. Fil-parti l-kbira tagħhom, diġà huma riflessi f'ċerti kodiċijiet regolatorji tar-reklamar:

ØL-operaturi tas-suq ma jistgħux jippruvaw jirkupraw l-ispejjeż tagħhom billi jnaqqsu l-kwalità jew il-kompożizzjoni jew billi jżidu l-prezz ta' xi prodott li jrid jinxtara bħala prekundizzjoni għall-kisba ta' oġġett separat b'xejn.

ØL-operaturi ma għandhomx jiddeskrivu element individwali ta' pakkett bħala "b'xejn" jekk il-valur ta' dak l-element ikun inkluż fil-prezz tal-pakkett.

Il-projbizzjoni ma tipprevjenix lill-operaturi tas-suq milli jużaw il-kelma "b'xejn" fi promozzjonijiet ta' xiri kundizzjonali li fihom il-klijenti ma jkunux meħtieġa jixtru oġġetti oħrajn (jiġifieri offerti tat-tip "ixtri wieħed u tieħu ieħor b'xejn"), diment li:

I.ikun ċar għall-konsumaturi li jridu jħallsu għall-ispejjeż kollha;

II.il-kwalità jew il-kompożizzjoni tal-oġġetti mixtrijin ma tonqosx; u

III.il-prezz tal-oġġetti mixtrijin ma jkunx żdied sabiex tiġi rkuprata l-ispiża għall-forniment tal-oġġett b'xejn.

Il-karatteristika distintiva ewlenija ta' promozzjoni ta' xiri kundizzjonali hija li l-oġġett deskritt bħala "b'xejn" trid tkun ġenwinament separata minn u addizzjonali għall-oġġett(i) li l-klijent huwa meħtieġ iħallas.

B'hekk, f'dawn il-promozzjonijiet ta' xiri kundizzjonali, l-operaturi tas-suq iridu jkunu kapaċi juru:

I.li l-oġġett b'xejn huwa ġenwinament addizzjonali għall-oġġett(i) li normalment jinbiegħ(u) jew li l-oġġett b'xejn huwa ġenwinament separabbli mill-oġġett(i) mixtri(jin);

II.li jipprovdu biss l-oġġett "b'xejn" mal-oġġett(i) mixtri(jin) jekk il-konsumatur jirrispetta l-patti tal-promozzjoni; u

III.li l-konsumaturi jafu bil-prezz awtonomu tal-oġġett(i) li qegħdin iħallsu għalih(om) u li l-prezz għadu l-istess bl-oġġett b'xejn jew mingħajr.

Il-punt 20 tal-Anness I jipprojbixxi l-użu tal-kelma "b'xejn" sabiex jiddeskrivu element individwali ta' offerta f'pakkett jekk il-valur ta' dak l-element ikun inkluż fil-prezz tal-pakkett. "Offerta f'pakkett" hawnhekk tfisser taħlita ppreparata bil-lest ta' affarijiet offruti għal prezz wieħed li jinkludi kollox li fiha l-klijenti ma jistgħux jeżerċitaw għażla ġenwina fuq kemm-il element tal-pakkett jirċievu għal dak il-prezz.

Madankollu, l-operaturi tas-suq kultant iżidu elementi ġodda ma' pakketti eżistenti bla ma jżidu l-prezz ġenerali tal-pakkett jew inaqqsu l-kwalità jew il-kompożizzjoni tal-elementi inklużi.

F'dawk iċ-ċirkustanzi, il-konsumaturi aktarx li jqisu l-element li żdied mal-pakkett bħala addizzjonali għall-pakkett stabbilit għal perjodu wara l-introduzzjoni tiegħu. Madankollu, jekk il-prezz ta' pakkett jiżdied jew il-kwalità jew il-kompożizzjoni tiegħu titnaqqas wara li jiżdied element ġdid, l-element il-ġdid ma jistax jiġi deskritt bħala "b'xejn".

Spejjeż ta' darba bil-quddiem imġarrbin, pereżempju, għax-xiri jew l-installazzjoni tat-tagħmir, ma jinnegawx asserzjonijiet li l-prodotti jew is-servizzi fornuti bla abbonament huma "b'xejn" skont it-tifsira tan-Nru 20 tal-Anness I.

Pereżempju, kanali tat-televiżjoni diġitali free-to-air huma disponibbli biss għal konsumaturi li jkollhom it-tagħmir riċevitur diġitali neċessarju; b'mod simili, pakketti ta' sejħiet huma disponibbli biss għal konsumaturi li għandhom linja tat-telefown.

Bl-istess mod, il-miżati tal-konnessjoni pagabbli lil parti terza sabiex jiġi attivat servizz tal-internet ma jinnegawx l-asserzjonijiet li s-servizz tal-internet huwa b'xejn, diment li l-miżata tal-konnessjoni ma tkunx żdiedet sabiex tkopri l-ispiża tal-forniment tas-servizz tal-internet b'xejn. L-operaturi tas-suq dejjem iridu jgħarrfu lill-konsumaturi b'mod adegwat dwar ir-rekwiżit għal kwalunkwe pagament bil-quddiem bħal dan. Prodotti ppreżentati bħala "b'xejn" huma partikolarment komuni fis-settur onlajn. Madankollu, ħafna mis-servizzi bħal dawn huma aċċessibbli biss għal konsumaturi bil-patt li jipprovdu data personali bħall-identità u l-indirizz tal-posta elettronika tagħhom. Dan huwa qasam li fih hemm relazzjoni bejn il-leġiżlazzjoni Ewropea tal-protezzjoni tad-data u l-UCPD.

Kif inhu osservat fit-Taqsima 1.4.9 dwar ir-relazzjoni mar-regoli tal-UE dwar il-protezzjoni tad-data, hemm għarfien dejjem ikbar dwar il-valur ekonomiku tal-informazzjoni marbuta mal-preferenzi tal-konsumaturi, id-data personali u kontenut ieħor iġġenerat mill-utenti. Il-kummerċjalizzazzjoni tat-tali prodotti bħala "b'xejn" bla ma jgħidu lill-konsumaturi kif il-preferenzi, id-data personali u l-kontenut iġġenerat mill-utenti tagħhom ikunu sejrin jintużaw tista', f'xi ċirkustanzi, titqies bħala prattika qarrieqa.

L-applikazzjoni tal-UCPD għal logħob irreklamat bħala "b'xejn" iżda li joffri wkoll xirjiet mill-apps hija diskussa f'iktar dettall fit-Taqsima 5.2.4 dwar l-"App stores".

4.5Kummerċjalizzazzjoni persistenti b'għodda mbiegħda — prattika kummerċjali pprojbita Nru 26

Din il-projbizzjoni għandha l-għan li tipproteġi lill-konsumaturi kontra fastidju b'għodod ta' kummerċjalizzazzjoni remoti. Il-punt Nru 26 tal-Anness I ma jipprojbixxix il-kummerċjalizzazzjoni remota per se iżda s-solleċitazzjonijiet persistenti u mhux mixtieqa.

Regoli speċifiċi dwar komunikazzjonijiet mhux solleċitati bl-użu ta' netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi (jiġifieri bit-telefown jew bil-posta elettronika) huma stabbiliti fl-Artikolu 13 tad-Direttiva 2002/58/KE dwar il-Privatezza Elettronika. Magni tas-sejħiet, magni tal-fax jew posta elettronika awtomatiċi jistgħu jintużaw biss għall-finijiet ta' kummerċjalizzazzjoni diretta lil utenti f'kuntatt li jkunu taw il-kunsens tagħhom minn qabel. Dawn id-dispożizzjonijiet speċifiċi għas-setturi jirbħu fuq il-UCPD, u dan ifisser li t-tali solleċitazzjonijiet ma għandhomx ikunu persistenti u li l-Istati Membri jridu jippenalizzaw solleċitazzjonijiet mill-ewwel sejħa jew ittra elettronika.

Ma hemm ebda regola simili tal-UE speċifika għas-setturi għall-kummerċjalizzazzjoni bil-posta u reklamar stampat ieħor. Dawn huma rregolati b'mod eżawrjenti mill-UCPD, u mill-punt Nru 26 tal-Anness b'mod partikolari. Għaldaqstant, dispożizzjonijiet nazzjonali li jipprojbixxu kull tip ta' reklamar stampat bla indirizz imorru lil hinn mid-dispożizzjonijiet kompletament armonizzati tal-UCPD, sakemm il-konsumaturi ma jagħtux il-kunsens tagħhom minn qabel (parteċipazzjoni).

It-tali projbizzjoni tkun awtorizzata biss jekk taqa' barra mill-kamp ta' applikazzjoni tad-Direttiva, jiġifieri ma jkollhiex l-għan li tħares l-interess ekonomiku tal-konsumaturi.

It-tali Stati Membri ddefendew it-tali projbizzjonijiet fuq il-bażi ta' raġunijiet differenti, eż. il-ħarsien tal-ambjent (tnaqqis ta' karti moħlijin fuq materjal tal-kummerċjalizzazzjoni).

Jekk għal skopijiet ta' kummerċjalizzazzjoni, kontrollur juża data personali (eż. l-isem u/jew l-indirizz tar-riċevitur jew data oħra marbuta ma' persuna identifikabbli), dan jikkostitwixxi pproċessar tat-tali data skont il-liġi tal-UE dwar il-protezzjoni tad-data.

Is-salvagwardji u l-obbligi skont id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data (95/46/KE) iridu jiġu rrispettati, inkluż l-informar tal-individwi li l-ipproċessar sejjer isir qabel ma ssir kwalunkwe kummerċjalizzazzjoni u l-għoti ta' possibbiltà lill-individwi sabiex joġġezzjonaw għall-ipproċessar tad-data personali tagħhom għal dan il-għan 218 .

4.6Appelli diretti lit-tfal — prattika kummerċjali pprojbita Nru 28

Din il-projbizzjoni tinkludi t-tqegħid ta' pressjoni fuq it-tfal sabiex jixtru prodott direttament jew sabiex dawn jikkonvinċu lil persuna adulta sabiex tixtri l-oġġetti għalihom (is-"setgħa tal-qrid"). Asserzjoni rikorrenti magħmula minn ħafna operaturi tas-suq dwar din il-projbizzjoni hija li jista' jkun diffiċli li ssir distinzjoni bejn il-kummerċjalizzazzjoni mmirata lejn it-tfal u kummerċjalizzazzjoni mmirata lejn konsumaturi oħrajn. B'mod simili, kultant jista' ma jkunx ċar jekk prattika kummerċjali tinkludix appell dirett lit-tfal.

Minkejja dan, il-verifika sabiex jiġi stabbilit jekk prattika kummerċjali taqax taħt il-punt 28 tal-Anness I trid issir fuq bażi ta' każ b'każ. Awtorità tal-infurzar jew qorti nazzjonali mhijiex marbuta bid-definizzjoni tal-operatur tas-suq stess tal-grupp fil-mira għall-prattika kummerċjali inkwistjoni, għad li dik id-definizzjoni jaf tiġi kkunsidrata.

Ċerti awtoritajiet nazzjonali żviluppaw kriterji sabiex jiggwidaw il-valutazzjonijiet ta' każ b'każ ta' jekk il-prattiċi kummerċjali jinkludux appelli diretti lit-tfal.

Bħala eżempju, il-"Principles for online and app-based games" (“Prinċipji għal logħob onlajn u logħob ibbażat fuq apps”) ippubblikati mill-Office of Fair Trading tar-Renju Unit f'Jannar 2014, 222 fihom l-eżempju li ġej ta' prattiċi kummerċjali li huma "inqas probabbli jew improbabbli li jikkonformaw" mal-projbizzjoni ta' appell dirett lit-tfal:

"Logħba li aktarx li tappella lit-tfal teħtieġ li l-konsumatur "jonfoq" flus fil-logħba, li jistgħu jinkisbu int u tilgħab jew inkella jinxtraw bi flus veri. Meta l-konsumatur jispiċċawlu dawk il-flus tal-logħba, jitlagħlu avviż — jew jitħeġġeġ jew jiġi inċitat permezz ta' dikjarazzjonijiet jew stampi fil-logħba — sabiex, pereżempju, "jixtri iktar", iżur il-ħanut sabiex "jikseb iktar" jew "isir membru".

Dawn il-prinċipji tar-Renju Unit jinkludu l-kriterji li ġejjin sabiex jiġi stabbilit jekk il-logħob għandux probabbiltà li jappella lit-tfal:

"Jista' jkun raġonevolment prevedibbli li logħba aktarx li tappella għat-tfal permezz tal-kontenut, l-istil u/jew il-preżentazzjoni tagħha. Għandha tingħata kunsiderazzjoni lill-udjenza probabbli qabel ma jitfasslu messaġġi kummerċjali komunikati lill-konsumaturi u qabel ma jiġi deċiż jekk għandux jiddaħħal appell dirett. Fattur determinanti sinifikanti huwa jekk huwiex magħruf li t-tfal jilagħbu l-logħba jew jekk il-logħba hijiex ikkummerċjalizzata għat-tfal. Madankollu, fatturi jew attributi oħrajn li jistgħu jfissru li logħba aktarx li sejra tappella għat-tfal huma stabbiliti f'din il-lista indikattiva u mhux eżawrjenti:

•l-inklużjoni ta' karattri popolari b'appell jew appell probabbli għat-tfal

•grafika li tixbah ’il-cartoons

•kuluri jgħajtu

•logħba u/jew lingwaġġ sempliċi

•il-logħba hija dwar attività li aktarx li tappella għat-tfal jew li tkun popolari mat-tfal

•il-logħba tista' titniżżel, jista' jsir abbonament għaliha jew tinxtara minn kulħadd u ma għandhiex restrizzjoni fuq l-età

•il-logħba tinstab fit-taqsima ddedikata għat-tfal ta' app store"

Skont l-Ombudsmen Nordiċi tal-Konsumatur: 223

"L-operaturi ma jistgħux jappellaw direttament jew jistiednu lit-tfal sabiex jixtru jew jipperswadu lill-ġenituri tagħhom jew adulti oħrajn sabiex jixtru l-prodotti tal-operaturi tas-suq. Jekk il-kummerċjalizzazzjoni tappellax jew tistidinx lit-tfal sabiex jixtru jrid jiġi vvalutat f'kull każ. It-tali valutazzjoni trid issir mill-perspettiva ta' tifel individwali billi jiġu kkunsidrati l-età, l-iżvilupp u fatturi oħrajn tat-tfal li jagħmluhom partikolarment vulnerabbli. L-importanza sejra tinxteħet, fost l-oħrajn, fuq:

•Kemm huwa ċar l-appell għax-xiri, inkluża l-impressjoni maħluqa. Il-kummerċjalizzazzjoni li fiha kliem bħal: "mur ixtri l-ktieb" jew "itlob lill-mamà tiġbor il-prodott mill-eqreb ħanut" sejra tkun appell dirett għax-xiri.

•Kif il-kummerċjalizzazzjoni hija mmirata lejn it-tfal. Il-kummerċjalizzazzjoni ntbagħtet permezz ta' mezz li huwa mmirat lejn it-tfal b'mod dirett u individwali, pereżempju?

•Kemm huwa faċli li tixtri l-prodott ikkummerċjalizzat. Bħala eżempju, huwa possibbli li tagħfas fuq link, u b'hekk tagħmel xirja? Il-kummerċjalizzazzjoni b'test li jiddikjara "ixtri minn hawn" u b'link għal paġna fejn tista' ssir xirja sejra tkun appell dirett għax-xiri."

Fl-2013 u l-2014, l-awtoritajiet nazzjonali Ewropej għall-protezzjoni tal-konsumatur, li aġixxew permezz tan-Netwerk ta' Kooperazzjoni fil-Protezzjoni tal-Konsumaturi (CPC), wettqu azzjoni konġunta ta' infurzar fuq il-logħob onlajn li joffru possibbiltajiet ta' xiri waqt li t-tfal ikunu qegħdin jilagħbu (xirjiet mill-app) u li aktarx li jappellaw għat-tfal jew li jintlagħbu minnhom 224 . 

Fid-dokument dwar il-pożizzjoni komuni tagħhom ta' Lulju 2014, l-awtoritajiet tas-CPC qiesu li l-Artikolu 5(3) u (5) u l-punt Nru 28 tal-Anness I għall-UCPD japplikaw għal logħob li aktarx li jappellaw għat-tfal, mhux biss dawk immirati biss jew speċifikament għat-tfal. Logħba jew applikazzjoni, u l-appell li jinsab fiha, tista' titqies bħala mmirata għat-tfal skont it-tifsira tal-punt Nru 28 tal-Anness I jekk l-operatur ikun raġonevolment mistenni li jipprevedi li aktarx sejra tappella għat-tfal.

4.7Premji — prattika kummerċjali pprojbita Nru 31

Il-valutazzjoni tal-ewwel kategorija ta' sitwazzjonijiet (jiġifieri ebda premju) hija kemxejn sempliċi. Sabiex ma jiksrux il-projbizzjoni, l-operaturi tas-suq dejjem iridu jkunu kapaċi juru li taw il-premju/i jew benefiċċju/i ekwivalenti bil-patti preċiżi stipulati fit-tħabbira tagħhom lill-konsumatur. Fin-nuqqas ta' dan, il-prattika taqa' taħt il-projbizzjoni.

It-tieni parti tal-punt Nru 31 (jiġifieri l-premju jew il-benefiċċju huwa soġġett għall-ħlas ta' flus min-naħa tal-konsumatur jew it-tiġrib ta' kost) tkopri prattiċi diżonesti li fihom, pereżempju, il-konsumaturi jiġu informati li rebħu premju iżda jridu jċemplu fuq linja b'rata primjum sabiex jiħduh, jew meta l-konsumaturi jkunu inizjalment informati li rebħu premju iżda mbagħad isiru jafu li jridu jordnaw prodott jew servizz ieħor sabiex jirċievu l-premju rreklamat jew il-benefiċċju ekwivalenti.

Il-Qorti ċċarat li anki meta l-ispiża imposta fuq il-konsumatur sabiex jieħu l-premju (jiġifieri jitlob informazzjoni fuq l-għamla ta' dak il-premju jew it-teħid tiegħu fil-pussess) tkun minima, bħal fil-każ ta' bolla, meta mqabbel mal-valur tal-premju, u indipendentement minn jekk il-ħlas tat-tali spiża iġibx miegħu xi benefiċċju għall-operatur tas-suq, tali prattiċi huma pprojbiti mill-punt Nru 31 tal-Anness I 227 .

5.Applikazzjoni tal-UCPD għal setturi speċifiċi

5.1Asserzjonijiet ambjentali

L-espressjonijiet "asserzjonijiet ambjentali" u "asserzjonijiet ekoloġiċi" jirreferu għall-prattika li fiha jiġi ssuġġerit jew inkella tinħoloq b'xi mod ieħor l-impressjoni (f'komunikazzjoni kummerċjali, kummerċjalizzazzjoni jew reklamar) li prodott jew servizz għandu impatt pożittiv jew ebda impatt fuq l-ambjent jew jagħmel inqas ħsara lill-ambjent meta mqabbel ma' prodotti jew servizzi tal-kompetituri.

Dan jista' jkun dovut għall-kompożizzjoni tiegħu, kif inhu mmanifatturat jew prodott, kif jintrema u t-tnaqqis fl-enerġija jew it-tniġġis mistenni meta jintuża.

Meta t-tali asserzjonijiet ma jkunux veru u ma jkunux jistgħu jiġu vverifikati, din il-prattika spiss tissejjaħ "greenwashing".

"Greenwashing" tista' tkun marbuta ma' kull forma ta' prattiċi kummerċjali min-negozju għall-konsumatur li jikkonċernaw l-attributi ambjentali ta' prodotti jew servizzi. Skont iċ-ċirkustanzi, dan jista' jinkludi t-tipi kollha ta' dikjarazzjonijiet, informazzjoni, simboli, logos, grafiċi u ismijiet tad-ditti, u r-relazzjoni tagħhom ma' kuluri, fuq l-imballaġġ, it-tikkettar, ir-reklamar, fil-mezzi kollha (inklużi siti web) u magħmulin minn kwalunkwe organizzazzjoni, jekk dan jikkwalifika bħala "operatur tas-suq" u jieħu sehem fi prattiċi kummerċjali għall-konsumaturi.

Il-UCPD ma tipprovdix regoli speċifiċi dwar l-asserzjonijiet ambjentali. Madankollu, tipprovdi bażi legali sabiex jiġi żgurat li l-operaturi tas-suq ma jippreżentawx asserzjonijiet ambjentali b'modi li jkunu inġusti għall-konsumaturi. Ma tiskoraġġix l-użu ta' "asserzjonijiet ekoloġiċi".

Għall-kuntrarju, il-UCPD tista' tgħin lill-operaturi tas-suq jinvestu fil-prestazzjoni ambjentali tal-prodotti tagħhom billi tippermettilhom jikkomunikaw dawn l-isforzi lill-konsumaturi b'mod trasparenti u billi tipprevjeni lill-kompetituri milli jippreżentaw asserzjonijiet ambjentali qarrieqa.

5.1.1Ir-relazzjoni ma’ leġiżlazzjoni oħra tal-UE dwar l-asserzjonijiet ambjentali

Kif indikat fit-Taqsima 1.4, l-Artikolu 3(4) u l-Premessa 10 huma karatteristiċi ewlenin tal-UCPD.

Jistabbilixxu l-prinċipju li l-UCPD hija mfassla sabiex taħdem id f'id ma' leġiżlazzjoni oħra tal-UE bħala "xibka ta' sikurezza" li tiżgura li jkun jista' jinżamm livell komuni għoli ta' ħarsien tal-konsumatur kontra prattiċi kummerċjali inġusti fis-setturi kollha.

Eżempji ta' leġiżlazzjoni speċifika tal-UE li tikkonċerna l-asserzjonijiet ambjentali huma:

·Id-Direttiva 2012/27/UE dwar l-effiċjenza fl-enerġija; 229  

·Id-Direttiva 2010/31/UE dwar ir-Rendiment tal-Bini fl-Użu tal-Enerġija; 230

·Ir-Regolament (KE) Nru 1222/2009 dwar it-tikkettar tat-tajers fir-rigward tal-effiċjenza fl-użu tal-fjuwil u parametri essenzjali oħra; 231

·Id-Direttiva 2009/72/KE dwar ir-regoli komuni għas-suq intern fil-qasam tal-elettriku; 232

·Id-Direttiva 2009/125/KE li tistabbilixxi qafas għall-iffissar ta’ rekwiżiti għall-ekodisinn għal prodotti relatati mal-enerġija; 233

·Ir-Regolament 834/2007 dwar il-produzzjoni organika u t-tikkettar ta' prodotti organiċi. 234

Dawn huma ftit eżempji tar-relazzjoni bejn il-UCPD u leġiżlazzjoni speċifika tal-UE li tikkonċerna l-asserzjonijiet ambjentali:

5.1.2Prinċipji ewlenin: L-Artikoli 6, 7 u 12 tal-UCPD applikati għal asserzjonijiet ambjentali

L-applikazzjoni tal-UCPD għal asserzjonijiet ambjentali tista' tinġabar f'żewġ prinċipji ewlenin:

I.Fuq il-bażi tal-klawżoli ġenerali tal-UCPD, b'mod partikolari l-Artikoli 6 u 7, l-operaturi tas-suq iridu jippreżentaw l-asserzjonijiet ekoloġiċi tagħhom b'manjiera ċara, speċifika, preċiża u mhux ambigwa, sabiex jaraw li l-konsumaturi ma jkunux imqarrqin.

II.Fuq il-bażi tal-Artikolu 12 tal-UCPD, l-operaturi tas-suq irid ikollhom evidenza li ssostni l-asserzjonijiet tagħhom u jkunu lesti li jipprovduha lill-awtoritajiet ta' infurzar kompetenti b'mod li jinftiehem jekk l-asserzjoni tiġi kkontestata.

Dawn il-prinċipji huma riflessi wkoll f'bosta dokumenti ta' gwida nazzjonali dwar l-asserzjonijiet ambjentali, b'mod partikolari l-Gwida tad-Danimarka dwar l-użu ta' asserzjonijiet ambjentali u oħrajn fil-kummerċjalizzazzjoni 243 il-Green Claims Guidance tar-Renju Unit 244  u l-Gwida Prattika ta' Franza għall-Asserzjonijiet Ambjentali għall-operaturi tas-suq u l-konsumaturi 245 . 

Kriterji u eżempji siewja oħrajn jistgħu jinkisbu mil-linji gwida tal-Kummissjoni ppubblikati fis-sena 2000 sabiex isiru u jiġu vvalutati asserzjonijiet ambjentali 250 . Il-linji gwida, li huma konsistenti mal-istandard internazzjonali ISO 14021-1999, fihom referenzi għal asserzjonijiet ambjentali li għandhom jitqiesu bħala qarrieqa.

5.1.3L-applikazzjoni tal-Artikolu 6 tal-UCPD għal asserzjonijiet ambjentali

L-Artikolu 6 tal-UCPD jimplika li l-konsumaturi jridu jkunu kapaċi jafdaw l-asserzjonijiet ambjentali proposti mill-operaturi tas-suq. Konsegwentement, sabiex ma jkunux qarriqin, l-asserzjonijiet ambjentali għandhom jiġu ppreżentati b'manjiera ċara, speċifika, mhux ambigwa u preċiża.

Asserzjoni ambjentali tista' tkun qarrieqa jekk ikun "fiha tagħrif falz u għalhekk ma tkunx tikkorrispondi għall-verità" b'rabta ma' wieħed mill-elementi elenkati fl-Artikolu 6(1)(a) sa (g).

Asserzjoni ambjentali tista' tkun qarrieqa wkoll jekk "tqarraq bil-konsumatur medju, anki jekk it-tagħrif ikun korrett fattwalment" f'wieħed mill-elementi msemmijin fl-Artikolu 6(1)(a) sa (g).

L-asserzjonijiet ambjentali jistgħu jkunu qarrieqa jekk ikunu bbażati fuq dikjarazzjonijiet vagi u ġenerali tal-benefiċċji ambjentali bħal "ma jagħmilx ħsara lill-ambjent", "green", "ħabib tan-natura", "ekoloġiku", "sostenibbli", "tajjeb għall-ambjent", "ma jagħmilx ħsara lill-klima", jew "ġentili fuq l-ambjent".

It-tali asserzjonijiet jistgħu jaqgħu taħt l-Artikolu 6(1)(a) u 6(1)(b) UCPD jekk aktarx li jqarrqu bil-konsumatur medju u jwasslu sabiex jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f'ċirkustanzi oħra.

Asserzjonijiet vagi u ġenerali jistgħu jkunu diffiċli, jekk mhux impossibbli, li jiġu sostanzjati. Fl-istess ħin, jistgħu jagħtu l-impressjoni lill-konsumaturi li prodott jew attività ta' operatur tas-suq ma għandhom ebda impatt negattiv jew impatt pożittiv biss fuq l-ambjent. Ittieħdet ċerta azzjoni fuq il-livell nazzjonali kontra asserzjonijiet ambjentali vagi u ġenerali mhux sostanzjati.

Meta tiġi vvalutata asserzjoni ambjentali, ikunu rilevanti l-impatti ambjentali ewlenin tal-prodott tul iċ-ċiklu tal-ħajja tiegħu, inkluża l-katina tal-provvista tiegħu. Asserzjoni ambjentali għandha tkun marbuta ma' aspetti li huma sinifikanti f'termini tal-impatt ambjentali tal-prodott 256 .

Barra minn hekk, il-pretensjonijiet għandhom ikunu ċari u mhux ambigwi fir-rigward ta' liema aspett tal-prodott jew iċ-ċiklu tal-ħajja tiegħu jirreferu għalih 257 . Jekk operatur tas-suq jagħmel asserzjoni ambjentali billi jixħet dawl fuq wieħed biss minn fost id-diversi impatti li l-prodott iħallu fuq l-ambjent, l-asserzjoni tista' tkun qarrieqa skont it-tifsira tal-Artikolu 6 tal-UCPD.

Il-kodiċijiet ta' kondotta jistgħu jinkludu impenji marbutin mal-ħarsien tal-ambjent jew l-"imġiba ekoloġika". Jekk operatur tas-suq li jkun ħa impenn li jintrabat b'kodiċi bħal dan jiksru, jista' jkun qiegħed iwettaq azzjoni qarrieqa. Din is-sitwazzjoni hija koperta mill-Artikolu 6(2)(b).

Il-konsumatur medju jistenna li l-firmatarji għall-kodiċi jbigħu prodotti li jirrispettaw dak il-kodiċi. Imbagħad, l-awtoritajiet ta' infurzar nazzjonali jistgħu jivvalutaw jekk il-konsumatur medju għandux probabbiltà li jieħu d-deċiżjoni ta' xiri tiegħu fuq din il-bażi.

Ċerti prattiċi kummerċjali qarrieqa marbutin mal-kodiċijiet ta' kondotta jitqiesu li huma inġusti per se skont l-Anness I għall-UCPD. Dawn il-prattiċi huma ttrattati fit-Taqsima 5.1.6 – "Applikazzjoni tal-Anness I għall-asserzjonijiet ambjentali".

Fil-"Kriterji ta' Konformità" tiegħu, il-grupp ta' bosta partijiet ikkonċernati dwar l-asserzjonijiet ambjentali jqis li:

"Jekk operatur tas-suq jew l-industrija jagħżlu li jużaw skemi ta' tikkettar, simboli jew ċertifikati tagħhom stess għal skopijiet ta' kummerċjalizzazzjoni, dawn it-tikketti jridu jiġu applikati biss għall-prodotti/servizzi jew għall-operaturi tas-suq li jissodisfaw il-kriterji stabbiliti sabiex jikkwalifikaw għall-użu. Il-kriterji għandhom juru benefiċċji ambjentali ċari meta mqabblin ma' prodotti jew operaturi tas-suq kompetituri u għandhom ikunu faċilment aċċessibbli b'mod pubbliku. Inkella, it-tikkettar aktarx li jkun qarrieqi. Barra minn hekk, l-operaturi tas-suq għandhom jikkunsidraw verifika ta' parti terza sabiex jiġu żgurati l-kredibilità u r-rilevanza tat-tikketta. It-tifsira jew is-sinifikat tat-tikketta jridu jkunu ċari għall-konsumatur ukoll. Finalment, it-tali tikketti ma jridux ikunu jistgħu jiġu konfużi ma' tikketti oħrajn, inklużi, pereżempju, tikketti ta' skemi ta' tikkettar immexxijin mill-gvern jew skemi ta' kompetituri."

5.1.4L-applikazzjoni tal-Artikolu 7 tal-UCPD għal asserzjonijiet ambjentali

L-Artikolu 7 tal-UCPD jelenka elementi speċifiċi li huma rilevanti meta jiġi vvalutat jekk prattika kummerċjali tinvolvix ommissjoni qarrieqa.

L-asserzjonijiet ekoloġiċi jistgħu jkunu qarrieqa jekk ikunu bbażati fuq dikjarazzjonijiet vagi u ġenerali tal-benefiċċji ambjentali. Tali asserzjonijiet jistgħu jkunu inqas probabbli li jkunu qarrieqa skont l-Artikolu 7 jekk ikunu supplimentati minn speċifikazzjonijiet prominenti jew dikjarazzjonijiet spjegattivi fuq l-impatt ambjentali tal-prodott, pereżempju billi l-asserzjoni tiġi limitata għal benefiċċji ambjentali speċifiċi.

Jekk l-operaturi tas-suq jipprovdu informazzjoni supplimentari bħal din, jistgħu jiżguraw li ma jaġixxux b'tali mod li jikser l-Artikolu 7(4)(a) (fil-każ ta' stedina għax-xiri) billi jaħbu jew jipprovdu informazzjoni materjali marbuta mal-"karatteristiċi ewlenin tal-prodott" b'"manjiera mhux ċara, mhux intelliġibbli, ambigwa u/jew mhux f’waqtha".

Fil-"Kriterji ta' Konformità" tiegħu, il-grupp ta' bosta partijiet ikkonċernati dwar l-asserzjonijiet ambjentali jqis li:

"Ċerti prodotti jistgħu jkunu soġġetti għal regoli dettaljati u ambizzjużi u, tant jiksbu prestazzjoni ambjentali eċċellenti, li l-użu ta' asserzjoni ta' benefiċċju ġenerali (ippreżentata mingħajr ebda kwalifika oħra) jista' jkun iġġustifikat.

oDan jista' jkun il-każ jekk prodott ikun kopert minn liċenzja sabiex tintuża l-ekotikketta ta' skema ta' ekotikkettar immexxija mill-gvern (bħall-Ekotikketta Nordika "the Swan", l-Ekotikketta Ġermaniża "Blue Angel" jew l-Ekotikketta tal-Unjoni Ewropea "the Flower") jew skemi ta' tikkettar robusti u reputabbli oħrajn soġġetti għal verifika minn partijiet terzi. 259

oDan jista' jkun il-każ ukoll jekk l-istudji ta' valutazzjoni taċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodott ikunu wrew il-prestazzjoni ambjentali eċċellenti tiegħu. Dawn l-istudji għandhom isiru skont metodi rikonoxxuti u ġeneralment aċċettati applikabbli għat-tip ta' prodott rilevanti u għandhom ikunu vverifikati minn partijiet terzi. 260 Jekk it-tali metodi ma jkunux għadhom ġew żviluppati fil-qasam rilevanti, l-operaturi tas-suq għandhom jevitaw milli jużaw asserzjonijiet ta' benefiċċji ġenerali (...).

Għal tali prodotti, l-operaturi tas-suq xorta waħda għandhom jiżguraw it-trasparenza li tikkonċerna l-aspetti ambjentali rilevanti, u jaraw li t-tali informazzjoni tkun faċilment disponibbli għall-konsumaturi, inkluż billi juru l-logo rilevanti."

B'mod simili, asserzjoni ambjentali tista' tkun qarrieqa skont l-Artikolu 7(2) jekk tkun ippreżentata b'manjiera mhux ċara jew mhux intelliġibbli. Fuq il-bażi ta' valutazzjoni ta' każ b'każ, dan jista' jkun il-każ jekk l-ambitu u l-limiti tal-asserzjoni ma jkunux iċċarati.

Meta ssir asserzjoni ambjentali, ikunu rilevanti l-impatti ambjentali ewlenin tal-prodott. Il-"Green Claims Guidance" tad-Department for Environment, Food and Rural Affairs tar-Renju Unit 261 tipprovdi l-eżempji li ġejjin:

5.1.5L-applikazzjoni tal-Artikolu 12 tal-UCPD għal asserzjonijiet ambjentali

L-Artikolu 12 tal-UCPD jiċċara li kwalunkwe asserzjoni (inklużi asserzjonijiet ambjentali) għandha tkun ibbażata fuq evidenza li tista' tiġi vverifikata mill-awtoritajiet kompetenti rilevanti.

L-operaturi tas-suq iridu jkunu kapaċi jissostanzjaw l-asserzjonijiet ambjentali bl-evidenza xierqa. Konsegwentement, l-asserzjonijiet għandhom ikunu bbażati fuq evidenza robusta, indipendenti, verifikabbli u rikonoxxuta b'mod ġenerali li tqis l-aħħar sejbiet u metodi xjentifiċi.

Il-fatt li l-oneru tal-provi huwa fuq l-operatur tas-suq jirrifletti l-prinċipju fl-Artikolu 12(a) tal-UCPD li l-awtoritajiet ta' infurzar għandu jkollhom is-setgħa li "jesiġu li l-kummerċjant iġib prova tal-eżattezza tal-pretensjonijiet fattwali fir-rigward ta’ xi prattika kummerċjali".

Sabiex jaraw li l-asserzjonijiet ambjentali jkunu sostanzjati, l-operaturi tas-suq għandu jkollhom l-evidenza neċessarja sabiex isostnu l-asserzjonijiet tagħhom minn meta jibdew jintużaw l-asserzjonijiet jew inkella jkunu ċerti li din tista' tinkiseb u tiġi ppreżentata jekk jintalbu din l-evidenza.

Memorandum mill-Ombudsman tal-Konsumatur tad-Danimarka li jistabbilixxi r-rekwiżiti ta' dokumentazzjoni applikabbli għat-Taqsima 3(3) tal-Att dwar il-Prattiċi ta' Kummerċjalizzazzjoni tad-Danimarka jistipula:

"Operatur tas-suq irid ikun kapaċi jsostni dikjarazzjonijiet fattwali li jsiru fil-komunikazzjoni tal-kummerċjalizzazzjoni b'dokumentazzjoni. Madankollu, iż-żmien li fih trid tkun disponibbli d-dokumentazzjoni mhuwiex stipulat b'mod espliċitu mid-dispożizzjoni.

(…)

Ir-rekwiżit tat-taqsima 3(3) tal-Att dwar il-Prattiċi ta' Kummerċjalizzazzjoni: "irid ikun kapaċi jiġi sostanzjat b'dokumentazzjoni". B'hekk, il-kliem ma jistabbilix b'mod espliċitu meta trid tkun disponibbli d-dokumentazzjoni li tissostanzja d-dikjarazzjonijiet fattwali. Lanqas ma jidher b'mod espliċitu mit-travaux préparatoires tal-Att dwar il-Prattiċi ta' Kummerċjalizzazzjoni jew mid-Direttivi dwar Reklamar Qarrieqi u Komparattiv jew id-Direttiva dwar il-Prattiċi Kummerċjali Żleali, li għalihom irreferew it-travaux préparatoires tal-Att dwar il-Prattiċi ta' Kummerċjalizzazzjoni. U l-Ombudsman tal-Konsumatur lanqas ma jaf b'xi ġurisprudenza li tistabbilixxi jekk id-dokumentazzjoni tridx tkun disponibbli fi żmien il-kummerċjalizzazzjoni. Madankollu, fil-fehma tal-Ombudsman tal-Konsumatur, it-test jimplika rekwiżit ta' ċertezza li l-asserzjonijiet li jsiru fil-komunikazzjoni ta' kummerċjalizzazzjoni jkunu kapaċi jiġu sostanzjati b'dokumentazzjoni.

Barra minn hekk, id-dispożizzjoni trid tiġi interpretata fid-dawl tal-Artikolu 12 tad-Direttiva dwar il-Prattiċi Kummerċjali Żleali. Fil-fehma tal-Ombudsman tal-Konsumatur, l-iskop tar-rekwiżit ta' dokumentazzjoni jrid ikun li operatur tas-suq irid ikun ċert li d-dikjarazzjonijiet fattwali jkunu veri fi żmien il-kummerċjalizzazzjoni sabiex il-konsumaturi ma jitqarrqux. Dan ifisser li l-operatur tas-suq irid ikollu d-dokumentazzjoni lesta meta tiġi ppubblikata l-komunikazzjoni ta' kummerċjalizzazzjoni jew ikun ċert li din tista' tiġi ppreżentata jekk tintalablu. Inkella, hemm riskju sostanzjali li l-operatur tas-suq sejjer jikkummerċjalizza l-prodott tiegħu permezz ta' asserzjonijiet foloz.

Fid-dawl ta’ dan, u kif rifless ukoll fl-Artikolu 8 tal-Kodiċi Konsolidat tal-ICC dwar il-Prattika ta' Komunikazzjoni tar-Reklamar u l-Kummerċjalizzazzjoni (2011), trid tiġi kkunsidrata prattika ta' kummerċjalizzazzjoni tajba jekk operatur tas-suq ikun fil-pussess tad-dokumentazzjoni fi żmien il-kummerċjalizzazzjoni jew ikun ċerti li din tista' tinkiseb u tiġi ppreżentata."

Għad li asserzjoni tista' tkun korretta u rilevanti għal prodott meta ssir għall-ewwel darba l-asserzjoni, tista' ssir inqas sinifikanti maż-żmien. Sabiex jiġi żgurat li jkunu f'pożizzjoni li jipprovdu d-dokumentazzjoni neċessarja lill-awtoritajiet nazzjonali skont l-Artikolu 12 tad-Direttiva, l-operaturi tas-suq għandhom jaraw li d-dokumentazzjoni għall-asserzjonijiet hija aġġornata sakemm l-asserzjonijiet jibqgħu jintużaw fil-kummerċjalizzazzjoni.

Fil-"Kriterji ta' Konformità" tiegħu, il-grupp ta' bosta partijiet ikkonċernati dwar l-asserzjonijiet ambjentali jqis li:

"Jekk operatur tas-suq juża asserzjonijiet ambjentali fl-isem tal-kumpanija, l-isem tal-prodott tiegħu, eċċ., u l-isem jintuża għal skopijiet ta' kummerċjalizzazzjoni, it-tali kummerċjalizzazzjoni hija soġġetta għall-istess rekwiżiti ta' dokumentazzjoni bħal dawk li japplikaw għal asserzjonijiet ambjentali oħrajn fil-komunikazzjonijiet ta' kummerċjalizzazzjoni, sakemm il-kumpanija ma tkunx kapaċi turi bil-provi li dan l-isem ma għandu ebda konnotazzjoni ambjentali jew kien jeżisti diġà qabel ma l-kwistjonijiet ambjentali daħlu fl-aġenda politika/kummerċjali. Madankollu, sabiex imur kontra l-UCPD, isem użat fil-kummerċjalizzazzjoni jrid ikun iqarraq bil-konsumatur medju u aktarx li jwassal sabiex jieħu deċiżjoni tranżazzjonali li ma kienx jieħu f'ċirkustanzi oħrajn."

Fil-"Kriterji ta' Konformità" tiegħu, il-grupp ta' bosta partijiet ikkonċernati dwar l-asserzjonijiet ambjentali jqis li:

"L-evidenza għandha tkun ċara u robusta, u l-asserzjonijiet għandhom jitkejlu bl-użu tal-iktar metodi xierqa. L-ittestjar minn partijiet terzi indipendenti għandu jitqiegħed għad-dispożizzjoni tal-korpi kompetenti jekk tiġi kkontestata l-asserzjoni. Jekk l-istudji minn esperti jwasslu għal nuqqas ta' qbil sinifikanti jew dubju fuq l-impatti ambjentali, l-operatur tas-suq għandu jżomm lura milli jikkummerċjalizza l-messaġġ għalkollox.

Il-kontenut u l-ambitu tad-dokumentazzjoni sejrin jiddependu mill-kontenut speċifiku tad-dikjarazzjoni. Il-kumplessità tal-prodott jew l-attività sejra tkun ta' rilevanza f'dan ir-rigward.

L-asserzjonijiet għandhom jiġu riveduti u aġġornati b'mod regolari sabiex jiżguraw li jibqgħu rilevanti. L-asserzjonijiet għandhom jerġgħu jiġu vvalutati kif ikun hemm bżonn, fid-dawl tal-iżvilupp teknoloġku, u l-emerġenza ta' prodotti komparabbli jew ċirkustanzi oħrajn li jistgħu jaffettwaw il-preċiżjoni jew iż-żamma maż-żmien tal-asserzjoni."

"L-asserzjonijiet ambjentali ma għandhomx ikunu marbutin ma' titjib meta mqabbel ma' prodott mingħand l-istess operatur tas-suq jew kompetitur li ma għadux fis-suq jew l-operatur tas-suq ma jibqax ibigħ lill-konsumaturi, sakemm dan it-titjib ma jkunx sinifikanti u riċenti."

5.1.6Applikazzjoni tal-Anness I għall-asserzjonijiet ambjentali

Il-prattiċi li ġejjin elenkati fl-Anness I huma ta' rilevanza partikolari għall-asserzjonijiet ambjentali:

Din id-dispożizzjoni tiċċara li l-operaturi tas-suq ma għandhomx iqarrqu bil-konsumatur billi jenfasizzaw b'mod eċċessiv attributi li ġejjin minn rekwiżiti regolatorji.

5.1.7It-tqabbil tal-asserzjonijiet ambjentali

L-asserzjonijiet ambjentali jistgħu jissuġġerixxu li prodott iktar għandu impatt pożittiv fuq l-ambjent jew jagħmel inqas ħsara lill-ambjent meta mqabbel ma' prodotti jew servizzi tal-kompetituri. Prodotti bi tqabbil bħal dan għandhom jiġu vvalutati bi tqabbil ma' prodotti simili.

L-infurzaturi u l-korpi awtoregolatorji nazzjonali normalment jinterpretaw dan il-prinċipju li jfisser li t-tqabbil għandu jirreferi għal prodotti fl-istess kategorija ta' prodotti.

Madankollu, jidher li daqstant ieħor huwa importanti li l-metodu użat sabiex tiġi prodotta l-informazzjoni huwa l-istess, li huwa applikat b'mod konsistenti (jiġifieri l-istess għażliet u regoli metodoloġiċi huma applikati, ir-riżultati huma riproduċibbli), u li l-metodu applikat jippermetti li jsiru paraguni, inkella kwalunkwe paragun isir inqas sinifikanti 265 . 

Id-Direttiva 2006/114/KE dwar reklamar qarrieqi u komparattiv tistabbilixxi l-kundizzjonijiet li fihom huwa permess li jsir reklamar komparattiv. It-tqabbil tal-benefiċċji ambjentali tal-prodotti għandu, fost l-oħrajn:

1.ma jkunx qarrieqi skont it-tifsira tal-Artikoli 6 u 7 tal-UCPD;

2.iqabbel prodotti jew servizzi li jissodisfaw l-istess ħtiġijiet jew li huma maħsubin għall-istess għan;

3.iqabbel b'mod oġġettiv karatteristika materjali, rilevanti, verifikabbli u rappreżentattiva waħda jew iktar ta' dawk il-prodotti u s-servizzi.

5.2Is-settur onlajn

Kif stipulat fit-Taqsima 1, id-Direttiva għandha kamp ta' applikazzjoni wiesa' ħafna peress li tkopri t-tranżazzjonijiet min-negozju għall-konsumatur kollha, kemm offlajn kif ukoll dawk onlajn.

Hija newtrali għat-teknoloġija u tapplika indipendentement mill-kanal, il-mezz jew l-apparat użat sabiex tiġi implementata prattika kummerċjali min-negozju għall-konsumatur.

5.2.1Pjattaformi onlajn 

It-terminu "pjattaforma" mhuwiex definit fil-UCPD u l-użu tiegħu ma għandu ebda impatt fuq l-applikazzjoni tad-Direttiva. Madankollu, it-terminu jista' jintuża sabiex jiġu deskritti uħud mill-mudelli tan-negozju li qegħdin ifeġġu flimkien mal-ekonomija diġitali.

Il-pjattaformi ġeneralment jipprovdu infrastruttura u jippermettu l-interazzjonijiet bejn il-fornituri u l-utenti għall-forniment ta' prodotti, servizzi, kontenut diġitali u informazzjoni onlajn.

Il-pjattaformi onlajn jaħdmu skont il-ħafna mudelli tan-negozju differenti: l-imġiba tagħhom tvarja minn kemm iħallu l-utenti jfittxu informazzjoni pprovduta minn partijiet terzi sal-iffaċilitar, spiss bi ħlas, tat-tranżazzjonijiet kuntrattwali bejn operaturi tas-suq terzi u konsumaturi jew ir-reklamar u l-bejgħ, f'isimhom stess, ta' tipi differenti ta' prodotti u servizzi inkluż kontenut diġitali. Din il-kaxxa tipprovdi xi eżempji ta' mudelli tan-negozju spiss imsejħin "pjattaformi".

5.2.2L-applikabbiltà tal-UCPD għal pjattaformi onlajn 

Peress li l-UCPD tapplika biss f'sitwazzjonijiet B2C, l-ewwel pass fil-valutazzjoni ta' jekk din id-Direttiva hijiex applikabbli għal kwalunkwe pjattaforma onlajn partikolari għandu jkun li jiġi evalwat jekk tikkwalifikax bħala "operatur tas-suq" skont l-Artikolu 2(b) tal-UCPD.

Skont valutazzjoni ta' każ b'każ, fornitur tal-pjattaforma jista' jkun qiegħed jaġixxi għal finijiet marbutin man-negozju tiegħu kull meta, pereżempju, jitlob kummissjoni fuq it-tranżazzjonijiet bejn il-fornituri u l-utenti, jipprovdi servizzi addizzjonali bi ħlas jew jagħmel id-dħul minn reklamar immirat.

It-tieni pass fil-valutazzjoni ta' jekk il-UCPD hijiex applikabbli għandu jkun li jiġi evalwat jekk il-fornitur tal-pjattaforma huwiex attiv fi "prattiċi kummerċjali min-negozju għall-konsumatur" skont it-tifsira tal-Artikolu 2(d), għal utenti (fornituri u riċevituri) li jikkwalifikaw bħala "konsumaturi" skont it-tifsira tal-Artikolu 2(a) tal-UCPD.

Pjattaforma li tikkwalifika bħala "operatur tas-suq" dejjem trid tirrispetta l-liġi tal-UE dwar il-konsumatur u l-kummerċjalizzazzjoni f'dak li għandu x'jaqsam mal-prattiċi kummerċjali tagħha stess. B'mod partikolari, l-operaturi tas-suq huma soġġetti għar-rekwiżiti ta' trasparenza tal-Artikoli 6 u 7 tal-UCPD, li jeħtiġuhom iżommu lura minn azzjonijiet u ommissjonijiet qarrieqa kull meta jkunu attivi fil-promozzjoni, il-bejgħ jew il-forniment ta' prodott lill-konsumaturi.

Barra minn hekk, skont l-Artikolu 5(2) tal-UCPD, ebda fornitur tal-pjattaforma li jikkwalifika bħala "operatur tas-suq" ma għandu jaġixxi b'mod li jmur kontra r-rekwiżiti ta' diliġenza professjonali fil-prattiċi kummerċjali tiegħu stess għall-konsumaturi. Skont l-Artikolu 2(h) tal-UCPD, "diliġenza professjonali" tfisser l-istandard ta’ sengħa u kura speċjali li kummerċjant huwa raġonevolment mistenni li jeżerċita fir-rigward ta’ konsumaturi, proporzjonat ma’ prattika onesta fis-suq u/jew mal-prinċipju ġenerali tal-bona fidi fil-qasam ta’ attività tal-kummerċjant; 

Id-dmirijiet ta' diliġenza professjonali ta' dawn l-operaturi tas-suq fir-rigward tal-konsumaturi skont il-UCPD tvarja minn iżda hija komplimentari għall-iskema dwar l-eżenzjonijiet mir-responsabbiltà stabbilita skont l-Artikolu 14 tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku għal informazzjoni illegali ospitata mill-fornituri ta' servizzi fuq talba ta' partijiet terzi.

B'mod partikolari, l-Artikolu 14(1) spiss huwa invokat minn ċerti pjattaformi, li jargumentaw li huma jaġixxu sempliċement bħala intermedjarji li jipprovdu servizzi ta' hosting, kif definiti f'dik id-dispożizzjoni, u li għalhekk mhumiex responsabbli għall-informazzjoni maħżuna.

Barra minn hekk, l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku jipprevjeni lill-Istati Membri milli jimponu fuq "dawk li jipprovdu hosting" obbligu ġenerali li jissorveljaw l-informazzjoni maħżuna jew li jkunu attivi fil-ġbir ta' informazzjoni.

Id-dispożizzjonijiet ta' hawn fuq meħudin mid-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku għandhom kamp ta' applikazzjoni usa' u huma rilevanti b'rabta ma' tipi differenti ta' informazzjoni illegali ospitati mill-pjattaformi, inkluża informazzjoni li tikser il-liġi tal-konsumatur, informazzjoni li tikser ir-regoli dwar id-dritt tal-awtur, diskors ta' mibegħda, kontenut kriminali (terroriżmu, abbuż sesswali fuq it-tfal), dikjarazzjonijiet malafamanti, eċċ., kif ukoll informazzjoni dwar attività illegali.

Dan id-dokument ta' Gwida ma għandux l-għan li jipprovdi kjarifika għad-dispożizzjonijiet rilevanti tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku. Ir-rwol tal-pjattaformi inġenerali ġie vvalutat fi ħdan il-qafas ta' analiżi komprensiva dwar ir-rwol tal-intermedjarji. 269  

Din il-Gwida tirreferi biss għad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku fid-dawl tar-relazzjoni tagħhom mal-UCPD. L-uniku skop tagħha huwa li tiċċara u tiffaċilita l-infurzar tal-UCPD fir-rigward tal-pjattaformi onlajn kontra l-isfond li spiss jargumentaw li jistgħu jinvokaw, b'mod partikolari l-Artikolu 14 tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku.

Il-Qorti tal-Ġustizzja interpretat l-Artikolu 14(1) tad-Direttiva dwar il-Kummerċ Elettroniku fir-rigward tar-responsabbiltà tal-fornituri ta' hosting f'diversi kawżi, b'mod partikolari l-Kawżi Magħquda C-236/08 sa C-238/08, Louis Vuitton, (para. 113-119) u l-Kawża C-324/09, L'Oreal (para. 123-124, bl-enfasi miżjud), fejn ġie konkluż li din id-dispożizzjoni:

"għandu jiġi interpretat fis-sens li huwa japplika għal operatur ta’ suq onlajn meta dan ma jkunx assuma rwol attiv ta’ natura li jagħtih tagħrif jew kontroll tad-data maħżuna. L-imsemmi operatur jassumi tali rwol meta jagħti assistenza maħsuba b’mod partikolari sabiex ittejjeb il-preżentazzjoni tal-offerti għall-bejgħ inkwistjoni jew sabiex tippromwovi dawn tal-aħħar.

Meta l-operatur ta’ suq onlajn ma jkunx assuma rwol attiv fis-sens previst fil-punt preċedenti u meta l-forniment ta’ servizz tiegħu konsegwentement jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 14(1) tad-Direttiva 2000/31, huwa ma jistax madankollu, f’kawża li tista’ tirriżulta f’kundanna għall-ħlas tad-danni, jipprevali ruħu mill-eżonorazzjoni mir-responsabbiltà prevista f’dik id-dispożizzjoni jekk huwa kellu konoxxenza ta’ fatti jew ċirkustanzi li abbażi tagħhom operatur ekonomiku diliġenti kellu jikkonstata l-illegalità tal-offerti għall-bejgħ inkwistjoni u, f’każ ta’ tali konoxxenza, ma jkunx aġixxa bla dewmien skont l-Artikolu 14(1)(b)."

Minn naħa, "is-sempliċi fatt li l-operatur ta’ suq onlajn jaħżen fuq is-server tiegħu l-offerti għall-bejgħ, jistabbilixxi l-modalitajiet tas-servizz tiegħu, jitħallas għal dan tal-aħħar, u jagħti pariri ta’ natura ġenerali lil klijenti tiegħu" ma jżommx lill-fornitur milli jibbaża fuq din l-eżenzjoni mir-responsabbiltà (ara l-para. 115 tas-sentenza L'Oreal).

Min-naħa l-oħra, il-fornitur ta' servizz ta' hosting għandu rwol attiv, li ma jippermettilux li jkun jista' jibbaża fuq din l-eżenzjoni, fost l-oħrajn, meta "jagħti assistenza maħsuba b’mod partikolari sabiex ittejjeb il-preżentazzjoni tal-offerti għall-bejgħ inkwistjoni jew sabiex tippromwovi" dawk l-offerti (ara l-para. 116 ta' dik is-sentenza).

Inħarġu konklużjonijiet simili fil-Kawżi Konġunti C-236/08 sa C-238/08, Louis Vuitton, rigward il-bejgħ minn Google ta' kliem ewlieni li fih trademarks ("adwords"). 270  

Kif spjegat il-Qorti tal-Ġustizzja, jekk fornitur ta' servizz ta' hosting għandux rwol attiv jew passiv irid jiġi vvalutat fuq bażi ta' każ b'każ. Filwaqt li finalment il-Qorti tal-Ġustizzja biss tista' tieħu deċiżjoni fuq l-interpretazzjoni ta' din id-dispożizzjoni tal-liġi tal-Unjoni, jista' jiġi osservat li hemm ġurisprudenza sostanzjali mill-qrati nazzjonali fuq din il-kwistjoni, iżda spiss waħda tmur kontra l-oħra. 271  

Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, 272 l-element ewlieni f'dawn id-deċiżjonijiet huwa marbut mal-kapaċità tal-fornitur tal-pjattaforma li jkun jaf bid-data maħżuna jew li jkollu kontroll fuqha.