28.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 487/66

Relatur:

is-Sur Cristian PÎRVULESCU

1.1.

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew iqis li s-sistema ta’ dħul/ħruġ (Entry/Exit System – EES), fil-forma ġdida, hija indispensabbli peress li tipprovdi valur miżjud fir-rigward tas-sikurezza fil-livell Ewropew. Bħalma jagħmel fl-oqsma oħra ta’ azzjoni politika u regolatorja, il-Kumitat jippromovi, permezz tal-opinjonijiet tiegħu, approċċ bilanċjat li jippermetti li jiġu kkonċiljati r-rekwiżit tas-sikurezza u l-implimentazzjoni xierqa tal-leġislazzjoni, mingħajr qatt jiġu preġudikati l-valuri fundamentali stabbiliti mill-Unjoni.

1.2.

Il-Kumitat iqis li l-implimentazzjoni tas-sistema ġdida ta’ dħul/ħruġ għandha tkun akkumpanjata minn kampanji ta’ sensibilizzazzjoni bl-għan li jispjegaw il-funzjonament tas-sistema bl-aktar mod ċar possibbli, b’enfasi fuq il-protezzjoni tad-data personali. Huwa jirrakkomanda li jiġu organizzati kampanji ta’ informazzjoni u ta’ edukazzjoni kemm għall-awtoritajiet kif ukoll għaċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi.

1.3.

Il-Kumitat iqis li hemm bżonn li jingħataw informazzjoni u taħriġ adegwati għall-persunal involut fit-tħaddim tas-sistema. Huwa jirrakkomanda li l-proċess ta’ taħriġ ta’ dan il-persunal jingħata appoġġ finanzjarju u istituzzjonali adegwat.

1.4.

Il-Kumitat iqis li r-rispett tad-drittijiet fundamentali għandu jkun soġġett għal monitoraġġ permanenti mwettaq mill-istituzzjonijiet speċjalizzati tal-Unjoni Ewropea, iżda li jistgħu jissieħbu miegħu wkolll-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fil-livell Ewropew u fil-livell nazzjonali.

1.5.

Fir-rigward tad-data personali, il-Kumitat jisħaq dwar il-ħtieġa li d-drittijiet dwar l-aċċess, rettifika u tħassir tagħhom jiġu definiti b’mod ċar u garantit.

1.6.

Il-Kumitat jirrakkomanda li, wara t-twaqqif tas-sistema, titnieda investigazzjoni simili għal dak li saret fil-qafas tal-proġett pilota sabiex ikun jista’ jiġi vvalut l-impatt tal-iskema fuq il-vjaġġaturi f’kundizzjonijiet reali.

2.1.

Peress li huwa stmat li fl-2025, l-għadd ta’ qsim legali tal-fruntieri ser ikun ta’ 887 miljun, li minnhom terz huwa mistenni li jsir minn ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jivvjaġġaw fiż-żona Schengen għal żjara ta’ perjodu qasir, jeħtieġ li jiġu mmodernizzati l-fruntieri sabiex il-flussi tal-passiġġieri jiġu ġestiti b’mod konġunt u effiċjenti.

2.2.

Il-kamp ta’ applikazzjoni tas-sistema l-ġdida ta’ dħul/ħruġ ikopri l-qsim tal-fruntieri miċ-ċittadini kollha ta’ pajjiżi terzi li jidħlu fiż-żona Schengen għal żjara ta’ perjodu qasir (massimu ta’ 90 jum fuq perjodu ta’ 180 jum), kemm jekk huma obbligati li jiksbu viża, eżentati milli jiksbu viża jew, jekk ikun il-każ, għandhom viża itineranti (sa sena).

2.3.

L-introduzzjoni tal-EES għandha l-għan li: 1. tindirizza d-dewmien irreġistrat fil-proċess ta’ kontroll fil-fruntieri u ttejjeb il-kwalità ta’ dawn il-kontrolli għaċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi; 2. tiggarantixxi l-identifikazzjoni sistematika u affidabbli tal-persuni li jaqbżu t-tul ta’ soġġorn awtorizzat; 3. issaħħaħ is-sigurtà interna, kif ukoll il-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-kriminalità serja.

2.4.

Fi Frar 2013, il-Kummissjoni ppreżentat pakkett ta’ proposti leġislattivi dwar il-fruntieri intelliġenti, biex tiġi mmodernizzata l-ġestjoni tal-fruntieri esterni taż-żona Schengen. Mill-2013, saru diversi bidliet li ffaċilitaw t-tfassil u l-implimentazzjoni tal-EES:

2.4.1.

is-Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Viżi (VIS) saret kompletament operattiva, u l-verifika bijometrika skont il-VIS għal detenturi tal-viża fil-fruntieri esterni taż-żona Schengen saret obbligatorja;

2.4.2.

id-djalogi mal-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent u l-pajjiżi li jinsabu fil-fruntiera tal-Lvant u tax-Xlokk tal-UE dwar il-liberalizzazzjoni tal-viżi ġew konklużi jew imħaffa, u dan se jwassal għal żieda fil-proporzjon ta’ vjaġġaturi eżenti mill-obbligu ta’ viża li jidħlu fl-UE;

2.4.3.

ġie adottat il-Fond għas-Sigurtà Interna (ISF-B); dan alloka EUR 791 miljun sabiex jiġu żviluppati fruntieri intelliġenti;

2.4.4.

l-Aġenda Ewropea dwar il-Migrazzjoni ddefinixxiet il-ġestjoni tal-fruntieri bħala wieħed mill-erba’ pilastri għal ġestjoni aħjar tal-migrazzjoni;

2.4.5.

is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea relatata mad-Direttiva dwar iż-Żamma tad-Data speċifikat kjarifiki legali dwar il-kundizzjonijiet u s-salvagwardji li għandhom jiġu rispettati fil-kuntest tal-ħżin u tal-użu tad-data tal-EES.

3.1.

Il-Kumitat iqis li hemm bżonn ta’ bidla minn sistema mhux integrata u mtaqqla, ibbażata fuq l-ittimbrar tad-dokumenti tal-ivvjaġġar mill-persunal li jaħdem fil-fruntieri, għal sistema kważi awtomatika, li tiffaċilita l-aċċess taċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi. F’dan il-każ, il-valur miżjud tal-isforzi tal-UE huwa evidenti. L-Unjoni Ewropea għandha bżonn ta’ sistema ta’ fruntieri li tiflaħ kemm għal żieda fil-mobbiltà kif ukoll il-bżonn li tiżgura s-sigurtà fit-territorju tal-Unjoni, ta’ sistema li tiffaċilita l-mobilità mingħajr ma jiġu pperikolati d-drittijiet fundamentali.

3.2.

Il-Kumitat jilqa’ bi pjaċir il-fatt li din is-sistema kienet is-suġġett ta’ proġett pilota u li kien possibbli li jiġu osservati fil-prattika l-effetti tal-użu tad-diversi sistemi ta’ identifikazzjoni bijometrika fuq iċ-ċittadini minn pajjiżi terzi (ara l-istudju ppubblikat wara li tlesta l-proġett pilota) (1). Ir-riżultati ta’ dan l-istħarriġ juru li dawk li wieġbu wrew fiduċja fir-rigward tal-affidabilità tat-teknoloġiji bijometriċi u jirriflettu l-kunsens fost l-esperti fir-rigward tal-mezzi ta’ identifikazzjoni bijometrika l-aktar sikuri u affidabbli sabiex tiġi stabbilita l-identità ta’ persuna.

3.3.

Jeħtieġ li nilqgħu l-parteċipazzjoni tal-Aġenzija tad-Drittijiet Fundamentali, li wettqet sondaġġ ta’ opinjoni fost ċittadini ta’ pajjiżi terzi li esperjenzaw diversi sistemi bijometriċi li jistgħu jintużaw, bil-għan li jiġu investigati, f’tipi differenti ta’ siti (ajruporti, stazzjonijiet u ferroviji, portijiet u fruntieri marittimi, punti ta’ qsim ta’ fruntiera fit-toroq) u f’kundizzjonijiet differenti, l-elementi ta’ identifikazzjoni bijometrika taċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi, fi żmien meta l-apparati kollha użati f’dan l-esperiment kienu diġà disponibbli fis-suq (2).

3.4.

Ir-riżultati tal-istħarriġ juru li l-ġbir ta’ data bijometrika huwa kkunsidrat bħala umiljanti minn ċerti gruppi ta’ persuni, bħala medja minn 45 % tal-persuni li wieġbu (l-Amerika ta’ Fuq – 30 %, l-Ewropa – 43 %, l-Amerika Latina u l-Karibew – 46 %, l-Asja – 52 % u l-Afrika – 58 %) (3). Fir-rigward tat-tip ta’ data bijometrika miġbura, l-isskenjar tal-ħabba tal-għajn huwa kkunsidrat mill-maġġoranza ta’ dawk li wieġbu (32 %) bħala tassew umiljanti, segwit mir-rikonoxximent tal-wiċċ (26,2 %). Barra minn hekk, huwa rilevanti li jiġi enfasizzat li proporzjon sinifikanti ta’ dawk li wieġbu (44,3 %) jqisu li t-tħaddim ta’ din is-sistema twassal għal inqas diskriminazzjoni.

3.5.

Permezz tal-opinjonijiet tiegħu, il-Kumitat kemm-il darba ppromova approċċ bilanċjat, li jippermetti li jiġu kkonċiljati r-rekwiżiti tas-sikurezza u l-implimentazzjoni xierqa tal-leġislazzjoni, mingħajr qatt sar preġudizzju għall-valuri stabbiliti mill-Unjoni jew mill-viżjoni tagħha ta’ żona ħielsa, miftuħa kif ukoll sikura.

3.6.

Huwa mill-aktar importanti li l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha jiffaċilitaw is-sistema ta’ dħul/ħruġ b’mod li jiġu attirati aktar viżitaturi – minn turisti sa negozajnti u professjonisti – iktar milli tiskoraġġihom. Għalhekk, il-Kumitat ġibed l-attenzjoni dwar it-tendenzi ta’ tħassib osservati f’diversi Stati Membri li jidhru dejjem inqas lesti li jilqgħu ċittadini ta’ pajjiżi terzi. “Il-Kumitat wisq jibża’ li mhuwiex kredibbli li l-Istati Membri ser jiffaċilitaw l-aċċess taċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi għall-Istati Membri tal-Unjoni meta fl-istess ħin hemm Stati Membri li qed jheddu lil ċittadini tal-Unjoni stess li se jkeċċuhom lura lejn il-pajjiżi ta’ oriġini tagħhom minħabba li huma qiegħda jew sempliċement qed jinżammu milli jidħlu.” (4)

3.7.

F’opinjoni preċedenti dwar “Il-fruntieri intelliġenti”, il-KESE xtaq “jenfasizza li l-identità tal-Unjoni Ewropea hija assoċjata espliċitament u impliċitament mal-ftuħ u l-interkonnessjoni mhux biss fi ħdanha iżda wkoll lil hinn mill-fruntieri. L-UE hija spazju kulturali, soċjali, politiku u ekonomiku attiv u l-mobbiltà transkonfinali hija strumentali biex iżżomm ir-relevanza tagħha fuq livell dinji. Għalhekk, l-istituzzjonijiet tal-UE u l-Istati Membri għandhom jiżguraw li s-sistemi l-ġodda ma jeffettwawx l-ivvjaġġar jew ix-xewqa għall-ivvjaġġar lejn l-UE ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi” (5).

3.8.

Fl-istess opinjoni, il-Kumitat enfasizza l-importanza li jiġu protetti d-drittijiet fundamentali, li tiġi żgurata n-nondiskriminazzjoni, u li permezz ta’ mezzi proċedurali u istituzzjonali jiġu żgurati l-integrità u l-użu xieraq tad-data miġbura u maħżuna fis-sistema.

3.9.

Għadu mhux ċert sa liema punt l-Istati Membri għandhom jikkontribwixxu fuq livell baġitarju u istituzzjonali għall-implimentazzjoni ta’ din is-sistema. Dan il-punt għandu jiġi ċċarat u għandhom jinstabu soluzzjonijiet sabiex jinkiseb impenn sod min-naħa tal-Istati Membri biex jikkooperaw u jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni tas-sistema.

3.10.

Il-Kumitat jiġbed l-attenzjoni għall-esperjenzi simili f’pajjiżi li implimentaw sistemi tal-istess tip. L-aspettattivi taċ-ċittadini u tal-partijiet interessati kollha għandhom jiġu aġġustati skont il-kapaċitajiet tas-sistema biex jintlaħqu l-miri kollha stabbiliti.

4.1.

F’dak li jirrigwarda l-elementi bijometriċi ta’ identifikazzjoni, il-Kumitat jilqa’ b’sodisfazzjon t-tnaqqis fl-għadd ta’ marki tas-swaba’ minn 10 sa 4, numru minimu neċessarju li, flimkien mal-identifikazzjoni tal-wiċċ, jippermetti li tinkiseb data rilevanti.

4.2.

Fir-rigward tad-data personali, il-Kumitat jisħaq dwar il-ħtieġa li d-drittijiet dwar l-aċċess, rettifika u tħassir tagħhom jiġu definiti b’mod ċar u garantit.

4.3.

Huwa assolutament essenzjali li, meta jimplimentaw l-EES, l-awtoritajiet kompetenti jiżguraw li jiġu rispettati d-dinjità umana u l-integrità tal-persuni li tintalab id-data tagħhom, u li jaħdmu biex tiġi evitata kwalunkwe diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess, il-kulur tal-ġilda, l-oriġini etnika jew soċjali, il-karatteristiċi ġenetiċi, il-lingwa, it-twemmin reliġjuż jew filosofiku, l-opinjonijiet politiċi, l-appartenenza għal minoranza nazzjonali, il-proprjetà, it-twelid, id-diżabbiltà, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali.

4.4.

L-implmentazzjoni tas-sistema ta’ dħul/ħruġ għandha impatt konsiderevoli fuq l-eżerċizzju tad-drittijiet previsti mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea: id-dritt għad-dinjità tal-bniedem (Artikolu 1), il-projbizzjoni tal-iskjavitù u tax-xogħol forzat (Artikolu 5), id-dritt għal-libertà u s-sigurtà (Artikolu 6), ir-rispett għall-ħajja privata u tal-familja (Artikolu 7), il-protezzjoni tad-data personali (Artikolu 8), id-dritt għan-nondiskriminazzjoni (Artikolu 21), id-drittijiet tat-tfal (Artikolu 24), id-drittijiet tal-anzjani (Artikolu 25), id-drittijiet tal-persuni b’diżabilità (Artikolu 26) u d-dritt għal rimedju effettiv (Artikolu 47). Il-Kumitat iqis li r-rispett tad-drittijiet fundamentali għandu jkun soġġett għal monitoraġġ permanenti mwettaq mill-istituzzjonijiet speċjalizzati tal-Unjoni Ewropea, iżda li jistgħu jissieħbu miegħu wkolll-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fil-livell Ewropew u fil-livell nazzjonali.

4.5.

Għalkemm il-proġett pilota li ppermetta li jiġi ttestjat il-funzjonament tas-sistema f’diversi siti ma wassal għall-ebda reżistenza jew nuqqas ta’ rieda sinifikanti mill-utenti, ir-riżultati tal-investigazzjoni mwettqa mill-Aġenzija tad-Drittijiet Fundamentali jissuġġerixxu li l-użu tiegħu ser jippreżentaw diffikultajiet għal ċerti kategoriji ta’ persuni u li ser jiġi pperċepit b’mod negattiv mill-pubbliku. Huwa possibbli li man-nuqqas ta’ rieda minn dawn il-kategoriji ta’ persuni jiżdied dak ta’ wħud oħrajn fir-rigward tal-ġbir ta’ data bijometrika, jew minħabba raġunijiet kulturali jew reliġjużi, jew minħabba suspett dwar il-mod kif din id-data tintuża u tiġi protetta mill-awtoritajiet.

4.6.

F’dan il-kuntest, il-Kumitat iqis li l-implimentazzjoni ta’ din is-sistema għandha tkun akkumpanjata minn kampanji ta’ sensibilizzazzjoni sabiex jispjegaw il-funzjonament tas-sistema bl-aktar mod ċar possibbli, b’enfasi fuq il-protezzjoni tad-data personali. Il-miżuri kollha ta’ prekawzjoni dwar it-teħid, il-ħżin u l-użu tad-data jridu jiġu kkomunikati lill-pubbliku b’tali mod li tingħeleb ir-reżistenza potenzjali u tiġi ffaċilitata mobilità mingħajr xkiel.

4.7.

Il-Kumitat iqis li hemm bżonn li jingħataw informazzjoni u taħriġ adegwati għall-persunal involut fit-tħaddim tas-sistema. Bħalma jirriżulta wkoll mill-proġett pilota, il-persunal li jaħdem fil-fruntieri insista huwa stess fuq il-bżonn li jkun hemm taħriġ sabiex ikun jista’ jiffamiljarizza ruħu mat-tagħmir il-ġdid u l-proċessi (6). L-Istati Membri huma responsabbli għat-tħaddim tajjeb tas-sistema. F’dan ir-rigward, l-attenzjoni għandha tiffoka fuq ir-regoli u l-proċeduri li jippermettu li tiġi ppreċiżata r-responsabbilità tal-Istati Membri f’każ ta’ preġudizzju li joriġina mill-ksur tad-dispożizzjonijiet tar-Regolament.

4.8.

Il-Kumitat iqis li l-komunikazzjoni ta’ data personali miġbura mill-Istati Membri permezz tal-EES jew it-tqegħid tad-data għad-dispożizzjoni ta’ pajjiż terz, ta’ organizzazzjoni internazzjonali jew ta’ entità privata stabbilita fl-Unjoni jew le, għandha tkun limitata u ġġustifikata b’mod sħiħ.

4.9.

Il-Kumitat iqis li l-awtoritajiet maħtura u l-Europol għandhom jitolbu li jkollhom aċċess għall-EES biss meta jkollhom raġunijiet raġonevoli biex jemmnu li dan ser jipprovdilhom informazzjoni li ser tikkontribwixxi sostanzjalment għall-prevenzjoni jew l-iskoperta ta’ reati terroristiċi jew ta’ reati kriminali serji oħra, kif ukoll għall-investigazzjonijiet f’dan il-qasam. L-użu tal-EES ser ikollha valur miżjud għall-attività tal-pulizija, iżda huwa importanti li l-aċċess jiġi rregolat b’mod strett.

4.10.

Il-Kumitat jilqa’ l-fatt li l-ispejjeż mistennija tas-sistema tbaxxew kemm jista’ jkun (minn EUR 1,1 biljun għal EUR 480 miljun).