4.2.2009

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 35/47

---

REGOLAMENT (KE) Nru 80/2009 TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

tal-14 ta’ Jannar 2009

dwar Kodiċi ta’ Kondotta għal sistemi ta’ riservazzjoni kompjuterizzata u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2299/89

(Test b’rilevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TA’ L-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat li jistabbilixxi l-Komunitajiet Ewropej, u b’mod partikolari l-Artikoli 71 u 80(2), tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (1),

Wara li kkonsultaw lill-Kumitat tar-Reġjuni,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data (2),

Filwaqt li jaġixxu skond il-proċedura stabbilita fl-Artikolu 251 tat-Trattat (3),

Billi:

(1)

Ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2299/89 ta’ l-24 ta’ Lulju 1989 dwar kodiċi ta’ kondotta għal sistemi ta’ riservazzjoni kompjuterizzata (4) ta kontribut kbir biex jiżgura kondizzjonijiet ġusti u mhux preferenzjali għat-trasportaturi bl-ajru f’sistema ta’ riservazzjoni kompjuterizzata (minn hawn ‘il quddiem imsejħa “CRS”), u b’hekk jiġu mħarsa l-interessi tal-konsumaturi.

(2)	Sehem importanti tar-riservazzjonijiet ta’ l-ajru għadu jsir permezz ta’ CRSs.

(3)

Żviluppi teknoloġiċi u tas-suq jippermettu simplifikazzjoni sostanzjali tal-qafas leġiżlattiv billi jagħtu aktar flessibbiltà lill-bejjiegħa tas-sistema u t-trasportaturi bl-ajru biex jinnegozjaw it-tariffi tar-riservazzjoni u l-kontenut tan-nol. Dan għandu jippermettilhom jadattaw b’mod flessibbli għall-bżonnijiet u t-talbiet ta’ l-aġenti ta’ l-ivvjaġġar u l-konsumaturi u biex iqassmu b’mod aktar effiċjenti l-prodotti tagħhom tat-trasport.

(4)	Madankollu, fil-kuntest attwali tas-suq jibqa’ meħtieġ li jinżammu ċerti dispożizzjonijiet dwar is-CRSs, sakemm ikun fihom prodotti tat-trasport, sabiex ikun prevenut l-abbuż tal-kompetizzjoni u jiġi żgurat il-forniment ta’ tagħrif newtrali lill-konsumatur.

(5)	Meta trasportaturi prinċipali jirrifjutaw li jipprovdu l-istess tagħrif dwar skedi, nollijiet u aċċess għal sistemi oħra barra dawk tagħhom stess, u jirrifjutaw li jaċċettaw riservazzjonijiet magħmula permezz ta’ dawk is-sistemi, dan jista’ jgħawweġ serjament il-kompetizzjoni bejn CRSs.

(6)	Huwa meħtieġ li tinżamm kompetizzjoni effettiva bejn trasportaturi parteċipanti u trasportaturi prinċipali u li jiġi żgurat ir-rispett tal-prinċipju ta’ non-diskriminazzjoni bejn trasportaturi bl-ajru, irrispettivament mill-parteċipazzjoni tagħhom fis-CRS.

(7)	Sabiex jiġu żgurati pattijiet ta’ kompetizzjoni trasparenti u paragunabbli fis-suq, it-trasportaturi prinċipali għandhom ikunu suġġetti għal regoli speċifiċi.

(8)

Il-bejjiegħa tas-sistema għandhom jisseparaw b’mod ċar is-CRSs minn kwalunkwe sistema interna ta’ linja ta’ l-ajru jew minn kwalunkwe tip ieħor ta’ sistema ta’ riservazzjoni u għandhom iżommu lura milli jirriservaw faċilitajiet ta’ distribuzzjoni għat-trasportaturi prinċipali tagħhom, sabiex jiġi evitat li trasportatur prinċipali jkun jista’ jkollu aċċess privileġġat għas-CRSs.

(9)	Sabiex jitħarsu l-interessi tal-konsumaturi, huwa meħtieġ li jiġi ppreżentat lill-utenti viżwal inizjali ta’ CRS mhux preferenzjali u li jiġi żgurat li t- tagħrif dwar it-trasportaturi parteċipanti kollha jkun aċċessibbli b’mod indaqs sabiex ma jiġix favorit trasportatur wieħed kontra l-ieħor.

(10)	L-użu ta’ viżwali mhux preferenzjali jżid it-trasparenza ta’ prodotti u servizzi tat-trasport offruti mit-trasportaturi parteċipanti u jgħolli l-kunfidenza tal-konsumatur.

(11)

Il-bejjiegħa tas-sistema għandhom jiżguraw li d-data kummerċjali tas-CRS tkun disponibbli għat-trasportaturi parteċipanti kollha mingħajr diskriminazzjoni, u l-fornituri tat-trasport m’għandhomx ikunu jistgħu jużaw tali data sabiex jinfluwenzaw b’mod mhux debitu l-għażla ta’ l-aġent ta’ l-ivvjaġġar jew l-għażla tal-konsumatur.

(12)	Ftehimiet bejn l-abbonati u l-bejjiegħ tas-sistema dwar il-Listi ta’ Data dwar Tagħrif tal-Kummerċjalizzazzjoni (MIDT) jistgħu jinkludu skema ta’ kumpens għall-vantaġġ ta’ l-abbonati.

(13)	Għandu jiġi ffaċilitat il-forniment ta’ tagħrif dwar servizzi ferrovjarji jew servizzi ferrovjarji u tal-ajru flimkien fuq il-viżwal CRS.

(14)

Skond ir-Regolament (KE) Nru 1008/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’ l-24 ta’ Settembru 2008 dwar regoli komuni għall-funzjonament tas-servizzi bl-ajru fil-Komunità (tfassil mill-ġdid) (5), it-trasportaturi bl-ajru għandhom jippubblikaw in-nollijiet tagħhom, inklużi t-taxxi kollha applikabbli, u l-ħlasijiet, il-ħlasijiet addizzjonali u t-tariffi li huma inevitabbli u prevedibbli. Il-viżwali tas-CRS għandhom jipprovdu tagħrif dwar nollijiet inklussivi ta’ kategoriji ta’ l-istess prezz biex jiġi żgurat li l-aġenti ta’ l-ivvjaġġar ikunu jistgħu jikkomunikaw dak it-tagħrif lill-klijenti tagħhom.

(15)	Tagħrif dwar servizzi tal-karozzi tal-linja għall-prodotti tat-trasport bl-ajru jew prodotti tat-trasport bil-ferrovija inkorporati flimkien ma’ prodotti tat-trasport bl-ajru għandu, fil-ġejjieni, jidher fil-viżwal prinċipali tas-CRSs.

(16)

Fil-ġejjieni, is-CRS għandhom jiġu mħeġġa sabiex, fil-ġejjieni, jinkludu tagħrif li jinftiehem faċilment dwar l-emissjonijiet tas-CO2 u dwar il-konsum tal-fjuwil tat-titjira. Dan għandu jintwera permezz ta’ data dwar il-medja tal-konsum tal-fjuwil għal kull persuna f’litri/100 km u l-medja ta’ emissjonijiet ta’ CO2 għal kull persuna fi grammi/km, u jista’ jitqabbel mad-data ta’ l-aħjar konnessjoni alternattiva bil-ferrovija/karozza tal-linja għal vjaġġi ta’ inqas minn ħames sigħat.

(17)	Trasportaturi bl-ajru mill-Komunità u minn pajjiżi terzi għandhom jingħataw trattament indaqs fir-rigward tas-servizzi CRS.

(18)

Sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta ta’ dan ir-Regolament, il-Kummissjoni għandu jkollha s-setgħat xierqa ta’ infurzar, inkluża l-possibbiltà li tinvestiga ksur, kemm fuq l-inizjattiva tagħha stess jew abbażi ta’ lment, sabiex tordna l-impriżi kkonċernati biex itemmu tali ksur u biex timponi multi.

(19)

Il-Kummissjoni għandha tissorvelja regolarment l-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament u b’mod partikolari l-effettività tiegħu fil-prevenzjoni ta’ prattiki anti-kompetittivi u diskriminatorji fis-suq għad-distribuzzjoni ta’ sevizzi ta’ l-ivvjaġġar permezz tas-CRSs, b’mod partikolari meta titqies il-preżenza ta’ trasportaturi b’rabtiet mill-qrib ma’ bejjiegħa tas-sistema.

(20)

Dan ir-Regolament huwa mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni ta’ l-Artikoli 81 u 82 tat-Trattat. Dan ir-Regolament huwa kumplimentari għar-regoli ġenerali dwar il- kompetizzjoni li jibqgħu applikabbli bis-sħiħ għal abbuż tal-kompetizzjoni bħal ksur ta’ l-antitrust jew abbużi ta’ pożizzjoni dominanti.

(21)

Il-ħarsien ta’ l-individwi fir-rigward ta’ l-ipproċessar ta’ data personali huwa rregolat bid-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’ l-24 ta’ Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta’ individwi fir-rigward ta’ l-ipproċessar ta’ data personali u dwar il-moviment liberu ta’ dik id-data (6). Id-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament jiddettaljaw u jikkomplementaw id-Direttiva 95/46/KE fir-rigward ta’ l-attivitajiet ta’ CRS.

(22)	Ir-Regolament (KE) Nru 2299/89 għandu jitħassar,

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

TAQSIMA 1

DISPOŻIZZJONIJIET INTRODUTTORJI

Artikolu 1

Suġġett u kamp ta’ applikazzjoni

Dan ir-Regolament għandu japplika għal kwalunkwe sistema ta’ riservazzjoni kompjuterizzata (“CRS”), sa fejn ikun fiha prodotti ta’ trasport bl-ajru, meta offruti għal użu jew użati fil- Komunità.

Dan ir-Regolament għandu japplika wkoll għall-prodotti tat-trasport ferrovjarju, li jkunu inkorporati flimkien mal-prodotti tat-trasport bl-ajru fil-viżwali ewlieni ta’ CRS meta offruti għall-użu jew użati fil-Komunità.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-iskopijiet ta’ dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

1.	“prodott tat-trasport” tfisser il-ġarr ta’ passiġġieri bejn żewġ ajruporti jew stazzjonijiet ferrovjarji;

2.

“servizzi skedati bl-ajru” tfisser serje ta’ titjiriet li jkollhom dawn il-karatteristiċi kollha li ġejjin: (a) fuq kull titjira, postijiet u/jew kapaċità tat-trasport tal-merkanzija u/jew posta jkunu disponibbli għax-xiri individwali mill-pubbliku (kemm direttament mit-trasportatur bl-ajru u kemm mill-aġenti awtorizzati tiegħu); (b) tkun operata sabiex isservi traffiku bejn l-istess żewġ ajruporti jew aktar: — skond skeda pubblikata; jew — bit-titjiriet tant regolari jew spissi li jikkostitwixxu serje sistematika li tista’ tingħaraf;

3.

“nollijiet” tfisser il-prezzijiet li għandhom jitħallsu mill-passiġġieri lil trasportaturi bl-ajru, operaturi tat-trasport ferrovjarju, l-aġenti tagħhom jew bejjiegħa oħra tal-biljetti għat-trasport ta’ dawk il-passiġġieri permezz ta’ servizzi ta’ trasport u kwalunkwe kondizzjonijiet li taħthom japplikaw dawk il-prezzijiet, inklużi r-remunerazzjoni u l-kondizzjonijiet offruti lill-aġenzija u servizzi awżiljarji oħra;

4.

“sistema ta’ riservazzjoni kompjuterizzata” jew “CRS” tfisser sistema kompjuterizzata li fiha tagħrif dwar, fost l-oħrajn, skedi, disponibbiltà u nollijiet, ta’ aktar minn trasportatur bl-ajru wieħed, bil-faċilitajiet jew mingħajrhom li jagħmlu riservazzjonijiet jew joħorġu biljetti, sa fejn uħud minn dawn is-servizzi jew dawn is-servizzi kollha jkunu disponibbli għall-abbonati;

5.	“bejjiegħ tas-sistema” tfisser kull entità u l-affiljati tagħha li tkun jew ikunu responsabbli għall-operazzjoni jew il-kummerċjalizzazzjoni ta’ CRS;

6.

“faċilitajiet ta’ distribuzzjoni” tfisser il-faċilitajiet ipprovduti minn bejjiegħ ta’ sistema għall-forniment tat- tagħrif dwar skedi ta’ trasportaturi bl-ajru u ta’ operaturi tat-trasport ferrovjarju, disponibbiltà, nollijiet u servizzi relatati u biex isiru r-riservazzjonijiet u/jew jinħarġu biljetti, u għal kwalunkwe servizzi relatati oħra;

7.

“trasportatur prinċipali” tfisser kull trasportatur bl-ajru jew operatur tat-trasport ferrovjarju li direttament jew indirettament, waħdu jew flimkien ma’ oħrajn, jikkontrolla, jew jipparteċipa fil-kapital bi drittijiet jew rappreżentazzjoni fuq il-bord tad-diretturi, il-bord ta’ kontroll jew xi entità oħra ta’ tmexxija ta’ bejjiegħ tas-sistema, kif ukoll ta’ kwalunkwe trasportatur bl-ajru jew ta’ operatur tat-trasport ferrovjarju li huwa jikkontrolla;

8.

“parteċipazzjoni fil-kapital bi drittijiet jew rappreżentazzjoni fuq il-bord tad-diretturi, il-bord ta’ kontroll jew xi entità oħra ta’ tmexxija ta’ bejjiegħ tas-sistema” tfisser investiment li miegħu huma marbuta drittijiet jew rappreżentazzjoni fuq il-bord tad-diretturi, il-bord ta’ kontroll jew xi entità oħra ta’ tmexxija ta’ bejjiegħ tas-sistema, u li jagħti l-possibilità li, waħdu jew flimkien ma’ oħrajn, jeżerċita influwenza deċiżiva fuq it-tmexxija tan-negozju ta’ bejjiegħ ta’ sistema;

9.

“kontroll” tfisser relazzjoni magħmula minn jeddijiet, kuntratti jew kwalunkwe mezz ieħor li, separatament jew b’mod konġunt u li meta jitqiesu l-konsiderazzjonijiet ta’ fatt jew ta’ liġi involuti, jagħtu l-possibilità li tiġi eżerċitata influwenza deċiżiva fuq xi impriża, b’mod partikolari permezz ta’: (a) s-sjieda jew id-dritt li jintużaw l-assi kollha ta’ impriża, jew parti minnhom; (b) jeddijiet jew kuntratti li jagħtu influwenza deċiżiva fuq l-għamla, l-votazzjonijiet jew id-deċiżjonijiet tal-korpi ta’ xi impriża;

10.	“trasportatur parteċipant” tfisser trasportatur bl-ajru jew operatur tat-trasport ferrovjarju li jkollu ftehim ma’ bejjiegħ tas-sistema għad-distribuzzjoni ta’ prodotti tat-trasport permezz ta’ CRS;

11.	“abbonat” tfisser persuna jew impriża, ħlief trasportatur parteċipanti, li tuża CRS taħt kuntratt ma’ bejjiegħ tas-sistema bl-iskop li tagħmel riservazzjonijiet ta’ prodotti ta’ trasport bl-ajru u prodotti relatati f’isem xi klijent;

12.	“viżwal ewlieni” tfisser il-viżwal newtrali komprensiv ta’ data dwar servizzi tat-trasport bejn żewġt ibliet, f’perijodu ta’ żmien speċifiku;

13.	“biljett” tfisser dokument validu li jagħti dritt ta’ trasport, jew l-ekwivalenti f’forma mhux fuq il-karta, maħruġ jew awtorizzat mit-trasportatur bl-ajru, l-operatur tat-trasport ferrovjarju jew minn aġent awtorizzat;

14.	“prodotti miġbura” tfisser kumbinazzjonijiet prestabbiliti ta’ trasport flimkien ma’ servizzi oħra mhux anċillari għat-trasport u offruti bi prezz inklussiv;

15.	“tariffa tar-riservazzjoni” tfisser il-prezz li għandu jitħallas mit-trasportatur bl-ajru lill-bejjiegħa tas-sistema għas-servizzi provduti mis-CRS.

TAQSIMA 2

REGOLI TA’ KONDOTTA GĦALL-BEJJIEGĦA TAS-SISTEMI

Artikolu 3

Relazzjonijiet mal-fornituri tat-trasport

1.   Bejjiegħ tas-sistema m’għandux:

(a)	jorbot kondizzjonijiet inġusti u/jew mhux ġustifikati ma’ kwalunkwe kuntratt ma’ trasportatur parteċipant jew jeħtieġ l-aċċettazzjoni ta’ kondizzjonijiet ulterjuri li, min-natura tagħhom jew skond l-użu kummerċjali, ma jkollhom ebda rabta mal-parteċipazzjoni fis-CRS tiegħu;

(b)

jagħmel bħala kondizzjoni ta’ parteċipazzjoni fis-CRS tiegħu li trasportatur parteċipant ma jkunx jista’ fl-istess żmien ikun parteċipant f’sistema oħra jew li trasportatur parteċipant ma jkunx jista’ juża liberament sistemi ta’ riservazzjoni alternattivi bħal sistema ta’ riservazzjoni fuq l-Internet u ċentri tat-telefonu tiegħu stess.

2.   Bejjiegħ tas-sistema għandu jdaħħal u jipproċessa data mogħtija minn trasportaturi parteċipanti bl-istess attenzjoni u prontezza, soġġett biss għal-limitazzjonijiet tal-metodu ta’ dħul magħżul minn trasportaturi parteċipanti individwali.

3.   Bejjiegħ ta’ sistema għandu jiżvela pubblikament, ħlief jekk dan ikun diġà ġie żvelat, l-eżistenza u l-ammont ta’ ishma kapitali diretti jew indiretti ta’ trasportatur bl-ajru jew operatur tat-trasport ferrovjarju f’bejjiegħ tas-sistema, jew ta’ bejjiegħ ta’ sistema fi trasportatur bl-ajru jew operatur tat-trasport ferrovjarju.

Artikolu 4

Faċilitajiet tad-distribuzzjoni

1.   Bejjiegħ tas-sistema m’għandux jirriserva xi proċedura speċifika ta’ dħul u/jew proċessar, jew xi faċilità ta’ distribuzzjoni oħra, jew kwalunkwe bidliet għal dawn, għal trasportatur parteċipant wieħed jew aktar, inkluż it-trasportatur(i) prinċipali tiegħu. Il-bejjiegħ tas-sistema għandu jipprovdi tagħrif dwar bidliet fil-faċilitajiet ta’ distribuzzjoni tiegħu u fil-proċeduri ta’ dħul/proċessar għat-trasportaturi parteċipanti kollha.

2.   Bejjiegħ tas-sistema għandu jiżgura li l-faċilitajiet ta’ distribuzzjoni tiegħu jkunu separati, mill-anqas permezz ta’ software u b’mod ċar u verifikabbli, mill-inventarju privat u l-faċilitajiet ta’ ġestjoni u kummerċjalizzazzjoni ta’ kwalunkwe trasportatur.

Artikolu 5

Viżwal

1.   Bejjiegħ tas-sistema għandu jipprovdi viżwal jew viżwali ewlenin għal kull tranżazzjoni individwali permezz tas-CRS tiegħu u għandu jinkludi fih id-data pprovduta minn trasportaturi parteċipanti b’mod newtrali u komprensiv u mingħajr diskriminazzjoni jew preferenzi. Il-kriterji li għandhom jintużaw fil-prijoritizzazzjoni m’għandhomx ikunu bbażati fuq xi fattur direttament jew indirettament relatat ma’ l-identità ta’ trasportatur u għandhom jiġu applikati fuq bażi mhux diskriminatorja għat-trasportaturi parteċipanti kollha. Il-viżwal jew viżwali ewlenin m’għandhomx jiżgwidaw lill-utent, għandhom ikunu aċċessibbli faċilment u għandhom iħarsu r-regoli stipulati fl-Anness I.

2.   Fil-każ ta’ tagħrif provdut minn CRS lill-konsumatur, l-abbonat għandu juża viżwal newtrali skond il-paragrafu 1 ħlief jekk viżwal ieħor ikun meħtieġ biex jissodisfa l-preferenza indikata minn xi konsumatur.

3.   Titjiriet operati minn trasportaturi bl-ajru soġġetti għal projbizzjoni ta’ operar skond ir-Regolament (KE) Nru 2111/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’ l-14 ta’ Diċembru 2005 dwar l-istabbiliment ta’ lista Komunitarja ta’ kumpanniji ta’ l-ajru li huma suġġetti għal projbizzjoni ta’ operar fil-Komunità u li jinforma lill-passiġġieri tat-trasport bl-ajru dwar l-identità tal-kumpannija ta’ l-ajru li topera (7) għandhom ikunu identifikati b’mod ċar u speċifiku fil-viżwal.

4.   Il-bejjiegħ tas-sistema għandu jintroduċi simbolu speċifiku fil-viżwal tas-CRS li għandu jkun identifikat mill-utenti għal skopijiet ta’ tagħrif dwar l-identità tal-kumpanija ta’ l-ajru li topera skond l-Artikolu 11 tar-Regolament (KE) 2111/2005.

5.   Dan l-Artikolu m’għandux japplika għal CRS użat minn trasportatur bl-ajru, jew operatur tat-trasport ferrovjarju, jew grupp ta’ trasportaturi bl-ajru, jew ta’ operaturi tat-trasport ferrovjarju, fl-uffiċċju jew l-uffiċċji tagħhom stess u fil-punti tal-bejgħ jew fil-websajts tagħhom stess identifikati b’mod ċar bħala tali.

Artikolu 6

Relazzjonijiet ma’ l-abbonati

1.   Bejjiegħ tas-sistema m’għandux jagħmel kondizzjonijiet inġusti u/jew mhux ġustifikati għal kuntratt ma’ abbonat, bħal projbizzjoni lil abbonat milli jabbona għal jew juża kwalunkwe sistema jew sistemi oħra, li jeħtieġu l-aċċettazzjoni ta’ kondizzjonijiet supplimentari li m’għandhom l-ebda rabta ma’ l-abbonament fis-CRS tiegħu, jew jimponi obbligu li jaċċetta offerta ta’ tagħmir tekniku jew software.

2.   Meta abbonat ikun intrapriża awtonoma li timpjega anqas minn 50 persuna u li l-fatturat annwali tiegħu u/jew it-total tal-karta tal-bilanċ annwali ma jkunx jeċċedi l-EUR 10 miljuni, dan jista’ jittermina l-kuntratt tiegħu ma’ bejjiegħ tas-sistema billi jagħti avviż, li mhux meħtieġ jeċċedi tliet xhur, biex jiskadi mhux qabel it-tmiem ta’ l-ewwel sena ta’ dak il-kuntratt. F’dan il-każ, bejjiegħ tas-sistema m’għandux ikun intitolat li jieħu lura aktar milli l-ispejjeż direttament relatati mat-terminazzjoni tal-kuntratt.

Artikolu 7

Listi ta’ Data dwar Tagħrif tal-Kummerċjalizzazzjoni (“MIDT”)

1.   Il-bejjiegħa tas-sistema jistgħu jagħmlu disponibbli kwalunkwe data kummerċjali, data dwar riservazzjoni jew data dwar bejgħ kemm-il darba tali data tkun offruta bl-istess prontezza u fuq bażi mhux diskriminatorja lit-trasportaturi parteċipanti kollha, inklużi trasportatur prinċipali. Id-data tista’ u, fuq talba, għandha tkopri t-trasportaturi parteċipanti u/jew abbonati kollha;

2.   It-trasportaturi parteċipanti m’għandhomx jużaw data bħal din sabiex jinfluwenzaw l-għażla ta’ l-abbonat.

3.   Meta tali data tirriżulta mill-użu ta’ faċilitajiet ta’ distribuzzjoni ta’ CRS minn abbonat stabbilit fil-Kommunità, din ma għandha tinkludi l-ebda identifikazzjoni direttament jew indirettament ta’ dak l-abbonat ħlief jekk l-abbonat u l-bejjiegħ tas-sistema jaqblu dwar il-kundizzjonijiet għall-użu xieraq ta’ data bħal din. Dan japplika wkoll għall-provvista ta’ tali data mill-bejjiegħa ta’ sistema lil kwalunkwe parti oħra għall-użu minn din il-parti minbarra għal ħlas ta’ kontijiet.

4.   Ftehimiet bejn l-abbonat(i) u l-bejjiegħ(a) tas-sistema dwar l-MIDT għandhom jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tal- pubbliku.

Artikolu 8

Trattament ekwivalenti f’pajjiżi terzi

1.   Mingħajr preġudizzju għall-ftehimiet internazzjonali li fihom huma parti l-Kummissjoni jew l-Istati Membri, meta t-trattament ta’ trasportaturi bl-ajru Komunitarji minn bejjiegħ tas-sistema li jopera f’pajjiż terz ma jkunx ekwivalenti għat-trattament ta’ trasportaturi parteċipanti mill-pajjiz terz fir-rigward ta’ kwalunkwe materja f’dan ir-Regolament, il-Kummissjoni tista’ teħtieġ il-bejjiegħa tas-sistema kollha li joperaw fil-Komunità li jittrattaw it-trasportaturi bl-ajru ta’ dak il-pajjiż terz bl-istess mod li huwa ekwivalenti għat-trattament ta’ trasportaturi bl-ajru Komunitarji f’dak il-pajjiż terz.

2.   Il-Kummissjoni għandha timmoniterja l-applikazzjoni tat-trattament diskriminatorju jew mhux ekwivalenti tal-kumpaniji ta’ l-ajru tal-Komunità mill-bejjiegħa tas-sistema fil-pajjiżi terzi. Fuq talba ta’ Stat Membru jew fuq l-inizjattiva tagħha stess, il-Kummissjoni għandha tinvestiga każijiet potenzjali ta’ diskriminazzjoni kontra trasportaturi bl-ajru tal-Komunità f’CRSs ta’ pajjiżi terzi. Fejn tinstab tali diskriminazzjoni, qabel ma tittieħed deċiżjoni, il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Istati Membri u l-partijiet interessati u tfittex il-kummenti tagħhom, inkluż biż-żamma ta’ laqgħa ta’ esperti rilevanti mill-Istati Membri.

TAQSIMA 3

REGOLI TA’ KONDOTTA GĦALL-FORNITURI TAT-TRASPORT

Artikolu 9

Data provduta minn trasportaturi parteċipanti

Trasportaturi parteċipanti, u intermedjarji li jitrattaw id-data, għandhom jiżguraw li d-data li jippreżentaw lil CRS tkun preċiża u li d-data tippermetti lill-bejjiegħ tas-sistema li jirrispetta r-regoli stabbiliti fl-Anness I.

Artikolu 10

Regoli speċifiċi għat-trasportaturi prinċpali

1.   It-trasportatur prinċipali ma għandux, suġġett għar-reċiproċità hekk kif imsemmija fil-paragrafu 2, jiddiskrimina kontra CRS kompetitur billi jirrifjuta li jipprovdi lil dan ta’ l-aħħar, fuq talba u bl-istess prontezza, l-istess data dwar skedi, nollijiet u disponibbiltà dwar il-prodotti tiegħu tat-trasport bħal dawk li dan jipprovdi lis-CRS tiegħu, jew li jiddistribwixxi l-prodotti tat-trasport tiegħu permezz ta’ CRS ieħor, jew billi jirrifjuta li jaċċetta jew jikkonferma bl-istess prontezza riservazzjoni magħmula permezz ta’ CRS kompetitur għal xi wieħed mill-prodotti tat-trasport tiegħu li jkun distribwit permezz tas-CRS tiegħu. It-trasportatur prinċipali għandu jkun obbligat li jaċċetta u li jikkonferma biss dawk il-riservazzjonijiet li jkunu konformi man-nollijiet u kundizzjonijiet tiegħu.

2.   CRS li jikkompeti ma għandux jirrifjuta li jżomm data rigward skedi, nollijiet u postijiet disponibbli fir-rigward tas-servizzi tat-trasport offruti minn trasportatur prinċipali u għandu jdaħħal u jipproċessa d-data bl-istess attenzjoni u prontezza bħal dik mogħtija lill-klijenti u lill-abbonati l-oħra tagħhom għal kull wieħed mis-swieq, soġġett biss għal-limitazzjonijiet tal-metodu ta’ dħul magħżul minn trasportaturi parteċipanti individwali.

3.   It-trasportatur prinċipali m’għandux ikun obbligat li jaċċetta xi spejjeż f’dan ir-rigward minbarra dawk għal riproduzzjoni tad-data li għandha tingħata u għall-riservazzjonijiet aċċettati. It-tariffa tar-riservazzjoni pagabbli lil CRS għal riservazzjoni aċċettata magħmula skont il-paragrafu 1 għandha tkun konformi mat-tariffa mitluba mill-istess CRS lil trasportaturi parteċipanti oħra għal tranżazzjonijiet ekwivalenti.

4.   Trasportatur prinċipali m’għandux, la direttament u lanqas indirettament, jiddiskrimina favur is-CRS tiegħu stess billi jorbot l-użu ta’ xi CRS speċifika minn abbonat ma’ l-akkwist ta’ xi senserija jew inċentiv jew disinċentiv ieħor għall-bejgħ ta’ prodotti tat-trasport tiegħu.

5.   It-trasportatur prinċipali m’għandux, la direttament u lanqas indirettament, jiddiskrimina favur is-CRS tiegħu stess billi jeħtieġ l-użu ta’ xi CRS speċifika minn abbonat għal bejgħ jew ħruġ ta’ biljetti għal kwalunkwe prodott tat-trasport fornut kemm direttament jew indirettament minnu.

TAQSIMA 4

PROTEZZJONI TAD-DATA PERSONALI

Artikolu 11

L-ipproċessar, l-aċċess u l-ħżin ta’ data personali

1.   Id-data personali miġbura matul l-attivitajiet ta’ CRS esklussivament għall-fini li ssir riservazzjoni jew jinħarġu biljetti għal prodotti tat-trasport għandha biss tiġi pproċessata b’mod kompatibbli ma’ dawn il-finijiet. Fir-rigward ta’ l-ipproċessar ta’ tali data, bejjiegħ tas-sistema għandu jitqies bħala kontrollur tad-data skond l-Artikolu 2(d) tad-Direttiva 95/46/KE.

2.   Id-data personali għandha biss tiġi pproċessata sakemm l-ipproċessar huwa meħtieġ għat-twettiq ta’ kuntratt li tiegħu s-suġġett tad-data jkun parti jew sabiex jittieħdu passi fuq talba tas-suġġett tad-data qabel ma jidħol f’kuntratt.

3.   Meta jkunu involuti kategoriji speċjali ta’ data msemmija fl-Artikolu 8 tad-Direttiva 95/46/KE, tali data għandha biss tiġi pproċessata meta s-suġġett tad-data jagħti l-kunsens espliċitu tiegħu jew tagħha għall-ipproċessar ta’ dik id-data fuq bażi infurmata.

4.   It- tagħrif taħt il-kontroll tal-bejjiegħ tas-sistema dwar riservazzjonijiet individwali identifikabbli għandha tiġi maħżuna offline fi żmien tnejn u sebgħin siegħa mit-tlestija ta’ l-aħħar element fir-riservazzjonitazzjoni individwali u għandha tinqered fi żmien tliet snin. L-aċċess għal tali data għandu jkun permess biss għal raġunijiet ta’ tilwim dwar il-kontijiet.

5.   Data ta’ kummerċjalizzazzjoni, ta’ riservazzjoni u ta’ bejgħ li ssir disponibbli minn bejjiegħ ta’ sistema m’għandha tinkludi l-ebda identifikazzjoni, kemm direttament jew indirettament, ta’ persuni fiżiċi jew, fejn applikabbli, ta’ l-organizzazzjonijiet jew kumpaniji li f’isimhom ikunu qed jaġixxu.

6.   Fuq talba, abbonat għandu jinforma lill-konsumatur dwar l-isem u l-indirizz tal-bejjiegħ tas-sistema, l-għanijiet ta’ l-ipproċessar, it-tul taż-żamma tad-data personali u l-mezzi disponibbli għas-suġġett tad-data biex jeżerċita d-drittijiet tiegħu jew tagħha ta’ aċċess.

7.   Suġġett tad-data għandu jkun intitolat li jkollu aċċess mingħajr ħlas għad-data li tirrelata miegħu irrispettivament minn jekk id-data tkunx maħżuna mill-bejjiegħ tas-sistema jew mill-abbonat.

8.   Id-drittijiet rikonoxxuti f’dan l-Artikolu huma kumplimentari għal u għandhom jeżistu b’żieda mad-drittijiet tas-suġġett tad-data stipulati bid-Direttiva 95/46/KE, bid-dispożizzjonijiet nazzjonali adottati skond l-istess Direttiva u bid-dispożizzjonijiet tal-ftehimiet internazzjonali li għalihom il-Komunità hija parti.

9.   Id-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament jiddettaljaw u jikkumplementaw id-Direttiva 95/46/KE għall-finijiet imsemmija fl-Artikolu 1. Għajr fejn speċifikat xorta oħra, id-definizzjonijiet ta’ dik id-Direttiva għandhom japplikaw. Meta d-dispożizzjonijiet speċifiċi fir-rigward ta’ l-ipproċessar tad-data personali fil-kuntest ta’ l-attivitajiet ta’ CRS stipulati f’dan l-Artikolu ma japplikawx, dan ir-Regolament għandu jkun mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet ta’ dik id-Direttiva u d-dispożizzjonijiet nazzjonali adottati skond l-istess Direttiva u d-dispożizzjonijiet tal-ftehimiet internazzjonali li għalihom il-Komunità hija parti.

10.   Fejn bejjiegħ ta’ sistema jopera ġabriet ta’ data f’kapaċitajiet differenti bħal, bħala CRS, jew bħala servizz ospitanti għall-kumpaniji ta’ l-ajru, għandhom jittieħdu miżuri tekniċi u organizzattivi biex jiġi evitat li wieħed idur mar-regoli tal-protezzjoni tad-data personali permezz ta’ l-interkonnessjoni bejn il-ġabriet ta’ data, u biex jiġi żgurat li d-data personali tkun aċċessibbli biss għar-raġuni speċifika li għaliha tkun inġabret.

TAQSIMA 5

AWDITJAR

Artikolu 12

Awditur u rapport awditjat

1.   Kull erba’ snin u, barra minn hekk, kull meta issir talba mill-Kummissjoni, kull bejjiegħ tas-sistema għandu jressaq rapport ivverifikat b’mod indipendenti bid-dettalji dwar l-istruttura tas-sjieda u dwar il-mudell ta’ governanza. L-ispejjeż relatati mar-rapport ivverifikat għandhom jinġarru mill-bejjiegħ tas-sistema.

2.   Il-bejjiegħ tas-sistema għandu jinforma lill-Kummissjoni bl-identità ta’ l-awditur qabel ma tiġi kkonfermata l-ħatra. Il-Kummissjoni tista’ toġġezzjona u, fi żmien xahrejn u wara konsultazzjoni ma’ l-awditur, mal-bejjiegħ tas-sistema u ma’ kwalunkwe parti oħra li tiddikjara interess leġittimu, għandha tiddeċiedi jekk l-awditur għandux jinbidel jew le.

TAQSIMA 6

KSUR U PENALI

Artikolu 13

Ksur

Fejn il-Kummissjoni, li taġġixxi fuq ilment jew fuq l-inizjattiva tagħha, issib li hemm ksur ta’ dan ir-Regolament, hi tista’ b’deċiżjoni tirrikjedi l-impriżi jew l-assoċjazzjonijiet ta’ l-impriżi kkonċernati jġibu fit-tmiem dan il-ksur. Investigazzjonijiet dwar ksur possibbli ta’ dan ir-Regolament għandhom iqisu b’mod sħiħ ir-riżultati ta’ kwalunkwe inkjesta skond l-Artikoli 81 u 82 tat-Trattat.

Artikolu 14

Setgħat investigattivi

Sabiex twettaq id-doveri assenjati lilha b’dan ir-Regolament, il-Kummissjoni tista’, sempliċiment b’talba jew b’deċiżjoni, tirrikjedi l-impriżi u l-assoċjazzjonijiet ta’ l-impriżi biex jipprovdu t- tagħrif kollu meħtieġ, inkluż il-forniment ta’ verifiki speċifiċi b’mod partikolari dwar kwistjonijiet koperti mill-Artikoli 4, 7, 10 u 11.

Artikolu 15

Multi

1.   Il-Kummissjoni tista’ b’deċiżjoni timponi fuq l-impriżi u l-assoċjazzjonijiet ta’ l-impriżi multi ta’ mhux aktar minn 10 % tal-fatturat totali fis-sena preċedenti tan-negozju fejn, intenzjonalment jew b’negliġenza, jiksru dan ir-Regolament.

2.   Il-Kummissjoni tista’, b’deċiżjoni, timponi fuq l-impriżi u l-assoċjazzjonijiet ta’ l-impriżi multi ta’ mhux aktar minn 1 % tal-fatturat totali fis-sena preċedenti tan-negozju fejn, intenzjonalment jew b’negliġenza, dawn jipprovdu tagħrif mhux korrett jew mhux komplet jew ma jipprovdux tagħrif fiż-żmien rikjest fi tweġiba għal talba magħmula b’deċiżjoni adottata skond l-Artikolu 14.

3.   Fl-iffissar ta’ l-ammont tal-multi għandhom jitqiesu kemm il-gravità kif ukoll it-tul ta’ żmien tal-ksur.

4.   Il-multi m’għandhomx ikunu ta’ natura kriminali.

5.   Il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Komunitajiet Ewropej għandu jkollha ġurisdizzjoni bla limitu biex tirrevedi deċiżjonijiet fejn il-Kummissjoni tkun imponiet multa. Hija tista’ tħassar, tnaqqas jew iżżid il-multa.

Artikolu 16

Proċeduri

1.   Qabel ma tieħu deċiżjonijiet skond l-Artikoli 13 u 15, il-Kummissjoni għandha toħroġ lill-impriżi jew lill-assoċjazzjonijiet ta’ l-impriżi kkonċernati dikjarazzjoni ta’ l-oġġezzjonijiet u tagħtihom opportunità jippreżentaw l-opinjonijiet tagħhom bil-miktub u, jekk huma hekk jitolbu, waqt seduta ta’ smiegħ.

2.   Il-Kummissjoni m’għandhiex tiżvela tagħrif tat-tip kopert mill-obbligu tas-sigriet professjonali li tkun kisbet skond dan ir-Regolament.

Kull persuna li tippreżenta tagħrif lill-Kummissjoni skond dan ir-Regolament għandha b’mod ċar tidentifika kull materjal li tikkunsidra kunfidenzjali, waqt li tagħti raġunijiet, u tipprovdi verżjoni separata mhux kunfidenzjali sad-data stabbilita mill-Kummissjoni.

3.   Meta l-Kummissjoni tikkunsidra li abbażi tat- tagħrif fil-pussess tagħha m’hemmx raġunijiet biżżejjed biex taġixxi dwar ilment, hija għandha tgħarraf lil min jagħmel l-ilment bir-raġunijiet tagħha u tistabbilixxi limitu ta’ żmien li fih min jagħmel l-ilment jista’ jagħti l-opinjoni tiegħu bil-miktub.

Jekk min jagħmel l-ilment jgħarraf il-fehmiet tiegħu fil-limitu ta’ żmien stabbilit mill-Kummissjoni u s-sottomissjonijiet bil-miktub magħmula minn min jagħmel l-ilment ma jwasslux għal valutazzjoni differenti ta’ l-ilment, il-Kummissjoni għandha tirrifjuta l-ilment b’deċiżjoni. Jekk min jagħmel l-ilment jonqos li jagħti tagħrif dwar il-fehmiet tiegħu fil-limitu ta’ żmien stabbilit mill-Kummissjoni, l-ilment għandu jitiqies li kien irtirat.

Meta l-Kummissjoni toħroġ dikjarazzjoni ta’ oġġezzjonijiet, għandha tipprovdi lil min qed jilmenta b’kopja tal-verżjoni mhux kunfidenzjali u tistipula limitu ta’ żmien sa meta min qed jilmenta jkun jista’ jressaq il-fehmiet tiegħu bil-miktub.

4.   Jekk tintalab dan, il-Kummissjoni għandha tagħti aċċess għall-fajl lill-partijiet li lilhom tkun indirizzat id-dikjarazzjoni ta’ oġġezzjonijiet u lil min qed jilmenta. L-aċċess għandu jkun mogħti wara n-notifika tal-istqarrija ta’ l-oġġezzjonijiet. Id-dritt ta’ aċċess għall-fajl m’għandux jinkludi aċċess għas-sigrieti tan-negozju, tagħrif kunfidenzjali ieħor u dokumenti interni tal-Kummissjoni.

5.   Jekk il-Kummissjoni tqis li huwa meħtieġ, tista’ wkoll tisma’ persuni fiżiċi jew ġuridiċi oħra.

TAQSIMA 7

DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 17

Taħsir

1.   Ir-Regolament (KE) 2299/89 huwa b’dan imħassar.

2.   Referenzi għar-Regolament li ġie mħassar għandhom jinftiehmu bħala referenzi għal dan ir- Regolament u jinqraw skond it-tabella ta’ korrelazzjoni stabbilita fl-Anness II.

Artikolu 18

Reviżjoni

1.   Il-Kummissjoni għandha, fuq bażi regolari, tissorvelja l-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jekk meħtieġ, bl-assistenza ta’ verifiki speċifiċi kif previst fl-Artikolu 14. B’mod partikolari, hija għandha, teżamina l-effettività ta’ dan ir-Regolament fl-iżgurar tan-non-diskriminazzjoni u l-kompetizzjoni ġusta fis-suq għal servizzi tas-CRS.

2.   Meta jkun il-każ, il-Kummissjoni għandha tirrapporta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-applikazzjoni ta’ l-Artikolu 8 dwar it-trattament ekwivalenti fil-pajjiżi terzi u għandha tipproponi kwalunkwe miżura xierqa sabiex jittaffew l-kundizzjonijiet diskriminatorji, inklużi l-konklużjoni jew il-modifika tal-ftehimiet bilaterali tat-trasport bl-ajru bejn il-Komunità u l-pajjiżi terzi.

3.   Sad-29 ta' Marzu 2013, il-Kummissjoni għandha tħejji rapport dwar l-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament li għandu jivvaluta l-ħtieġa li jinżamm, jiġi emendat jew jitħassar dan ir-Regolament.

Artikolu 19

Dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fid-29 ta’ Marzu 2009.

---

(1)  ĠU C 224, 30.8.2008, p. 57.

(2)  ĠU C 233, 11.9.2008, p. 1.

(3)  L-Opinjoni tal-Parlament Ewropew tal-4 ta’ Settembru 2008 (għadha mhix ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali) u d-Deċiżjoni tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2008

(4)  ĠU L 220, 29.7.1989, p. 1.

(5)  ĠU L 293, 31.10.2008, p. 3.

(6)  ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31

(7)  ĠU L 344, 27.12.2005, p. 15.

---

---

---