Evalwazzjoni u monitoraġġ ta’ Schengen

 

SOMMARJU TA’:

Ir-Regolament (UE) 2022/922 dwar l-istabbiliment u t-tħaddim ta’ mekkaniżmu ta’ evalwazzjoni u monitoraġġ biex jivverifika l-applikazzjoni tal-acquis ta’ Schengen

X’INHU L-GĦAN TAR-REGOLAMENT?

Ir-regolament jistabbilixxi mekkaniżmu ta’ evalwazzjoni u monitoraġġ biex jiżgura li l-pajjiżi taż-żona Schengen japplikaw l-acquis ta’ Schengen b’mod effettiv, u b’hekk iżżomm iż-żona Schengen tiffunzjona sew. Għandha l-għan li:

• tgħin biex tinżamm il-fiduċja reċiproka fost l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (UE) u l-pajjiżi assoċjati ma’ Schengen;
• isaħħaħ il-moviment liberu fl-UE;
• tiżgura s-sigurtà u l-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali.

L-Istati Membri kollha jipparteċipaw fiż-żona mingħajr kontrolli tal-fruntieri interni sa ċertu grad. Attwalment, 23 Stat Membru japplikaw l-acquis ta’ Schengen b’mod sħiħ, kif jagħmlu l-erba’ pajjiżi tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles, l-Iżlanda, il-Liechtenstein, in-Norveġja u l-Iżvizzera, bħala pajjiżi assoċjati ma’ Schengen. Il-Bulgarija, Ċipru u r-Rumanija, skont l-atti ta’ adeżjoni rispettivi tagħhom, dalwaqt se jkunu parti miż-żona Schengen. Mill-1 ta’ Jannar 2023, l-acquis ta’ Schengen japplika għal kollox għall-Kroazja (Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2022/2451). L-Irlanda mhijiex parti miż-żona Schengen, għalkemm tipparteċipa fil-partijiet tal-acquis li huma relatati mal-kooperazzjoni tal-pulizija u dik ġudizzjarja, inkluża s-sistema ta’ informazzjoni ta’ Schengen.

PUNTI EWLENIN

Koperazzjoni

L-Istati Membri, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea għandhom jikkooperaw bis-sħiħ biex jiżguraw l-implimentazzjoni effettiva tar-regolament u jżommu lill-Parlament Ewropew infurmati bis-sħiħ dwar żviluppi sinifikanti. In-natura bejn il-pari u l-involviment attiv tal-Istati Membri huma wħud mill-karatteristiċi ewlenin tal-evalwazzjoni ta’ Schengen.

Evalwazzjonijiet u monitoraġġ

Evalwazzjonijiet, li wħud minnhom jistgħu jitwettqu fi żmien qasir, jistgħu jkunu:

• l-ewwel darba;
• perjodiċi;
• mhux imħabbra:
  • biex jevalwaw kif l-acquis ta’ Schengen huwa applikat fil-fruntieri interni,
  • wara problemi sistemiċi b’impatt potenzjalment negattiv sinifikanti fuq il-qasam, inkluż theddid għall-politika pubblika jew għas-sigurtà interna,
  • fejn Stat Membru jista’ jkun qed jittraskura b’mod serju l-obbligi tiegħu jew jista’ jkun hemm ksur serju tad-drittijiet fundamentali; jew
• tematika, valutazzjoni dwar kif jiġu applikati tibdiliet leġiżlattivi jew politiki ġodda.

Il-monitoraġġ jinkludi:

• ir-reviżjoni tal-pjanijiet ta’ azzjoni u tar-rapporti ta’ segwitu sottomessi mill-Istati Membri;
• iż-żjarat mill-ġdid; u
• żjarat ta’ verifika.

L-evalwazzjoni u l-monitoraġġ jitwettqu primarjament permezz ta’ żjarat u kwestjonarji, u b’mod eċċezzjonali permezz ta’ metodi remoti oħra.

Kooperazzjoni mal-korpi u l-aġenziji tal-UE

Il-Kummissjoni tikkoopera mal-korpi u l-aġenziji tal-UE, b’mod partikolari mal-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta (Frontex), l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Kooperazzjoni fl-Infurzar tal-Liġi (Europol), the Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għat-Tmexxija Operattiva ta’ Sistemi tal-IT fuq Skala Kbira fil-Qasam tal-Libertà, is-Sigurtà u l-Ġustizzja (eu-LISA) u l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (FRA).

Il-Kummissjoni tista’ titlob lill-korpi tal-UE sabiex jipprovdu data statistika jew analiżi tar-riskju sabiex ikunu iktar konxji dwar theddid futur potenzjali u tiżgura s-sigurtà interna tal-UE fi ħdan it-tifsira tar-Regolament (UE) 2019/1896.

Kooperazzjoni mal-Frontex u l-Europol

Il-Frontex tissottometti analiżi tar-riskju annwali li tkopri aspetti rilevanti tal-ġestjoni integrata tal-fruntieri, biex tgħin fil-programm ta’ evalwazzjoni annwali, inklużi evalwazzjonijiet mhux imħabbra għas-sena ta’ wara, b’rakkomandazzjonijiet dwar:

• partijiet speċifiċi ta’ fruntieri esterni;
• punti speċifiċi ta’ qsim tal-fruntiera; u
• siti speċifiċi biex tiġi evalwata l-konformità mad-Direttiva 2008/115/KE dwar ir-ritorn ta’ ċittadini mhux tal-UE li jkunu qegħdin fil-pajjiż illegalment (ara s-sommarju).

Il-Europol tipprovdi għarfien espert, analiżi, rapporti u informazzjoni oħra.

Programmi ta’ evalwazzjoni

Il-Kummissjoni, wara konsultazzjoni mal-korpi tal-UE, u abbażi ta’ analiżi tar-riskji u informazzjoni oħra, tistabbilixxi:

• programm ta’ evalwazzjoni pluriennali ta’ seba’ snin, li matulu kull Stat Membru jgħaddi minn evalwazzjoni perjodika waħda u, kif xieraq, evalwazzjonijiet tematiċi u mhux imħabbra;
• programm ta’ evalwazzjoni annwali.

Timijiet ta’ valutazzjoni

Il-valutazzjonijiet jitwettqu minn timijiet żgħar li jinkludu esperti mill-Istati Membri, rappreżentanti tal-Kummissjoni u osservaturi minn korpi u aġenziji tal-UE.

Il-membri u l-osservaturi kollha tat-tim għandhom ikunu kkwalifikati kif xieraq bl-għarfien teoretiku u l-esperjenza fl-oqsma koperti mill-evalwazzjoni u l-monitoraġġ, flimkien ma’ għarfien sod tal-prinċipji ta’ evalwazzjoni, proċeduri u tekniki.

Rapporti u segwitu

Ir-rapport ta’ evalwazzjoni janalizza aspetti kwalitattivi, kwantitattivi, operazzjonali, amministrattivi u organizzattivi. Is-sejbiet jiġu vvalutati bħala wieħed minn dawn li ġejjin:

• l-aħjar prattika,
• jeħtieġu t-titjib, jew
• mhux konformi.

Bħala regola, il-Kummissjoni tittrażmetti r-rapport u r-rakkomandazzjonijiet tagħha fi żmien erba’ ġimgħat lill-Istat Membru, li mbagħad għandu ġimagħtejn biex jikkummenta. Imbagħad tadottaha permezz ta’ att ta’ implimentazzjoni fi żmien erba’ xhur.

L-Istat Membru evalwat għandu:

• jissottometti, fi żmien xahrejn mill-adozzjoni tar-rapport, pjan ta’ azzjoni għall-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet kollha;
• jirrappurtaw lill-Kunsill u lill-Kummissjoni dwar il-progress kull sitt xhur.

Nuqqasijiet serji

L-Istati Membri jiġu infurmati meta jiġi identifikat nuqqas serju u l-Istat Membru evalwat għandu jieħu azzjoni preventiva immedjata. Il-Kunsill jadotta rakkomandazzjonijiet, u l-Istati Membri evalwati għandhom jissottomettu pjan ta’ azzjoni fi żmien xahar.

Sabiex tivverifika l-progress, il-Kummissjoni torganizza reviżjoni fi żmien 180 jum mill-evalwazzjoni u żjarat ta’ verifika, qabel ikun jista’ jingħalaq il-pjan ta’ azzjoni.

Rappurtar lill-Parlament u lill-Kunsill

Il-Kummissjoni tissottometti rapport komprensiv annwali lill-Parlament u lill-Kunsill dwar l-evalwazzjonijiet imwettqa fis-sena preċedenti, inklużi konklużjonijiet mill-evalwazzjonijiet, l-azzjonijiet preventivi meħuda mill-Istati Membri u mill-aħjar prattiki.

Arranġamenti tranżizzjonali

Ir-regolament il-ġdid iħassar ir-Regolament (UE) Nru 1053/2013 (regolament preċedenti).

• L-ewwel programmi ta’ evalwazzjoni skont ir-regolament il-ġdid għandhom jiġu stabbiliti sal-1 ta’ Diċembru 2022 u jibdew fl-1 ta’ Frar 2023.
• L-ewwel programm ta’ evalwazzjoni pluriennali għandu jikkunsidra l-evalwazzjonijiet imwettqa skont it-tieni programm pluriennali tar-regolament antik u jitfassal bħala kontinwazzjoni ta’ dak il-programm.
• Ir-rapporti u r-rakkomandazzjonijiet għall-evalwazzjonijiet qabel l-1 ta’ Frar 2023 għandhom jiġu adottati skont ir-regolament antik, b’segwitu u monitoraġġ imwettqa skont ir-regolament il-ġdid.

MINN META JAPPLIKA R-REGOLAMENT?

Ilha tapplika mid-1 ta’ Ottubru 2022.

SFOND

Għal aktar informazzjoni, ara:

• Evalwazzjoni u monitoraġġ ta’ Schengen (il-Kummissjoni Ewropea).

DOKUMENT PRINĊIPALI

Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2022/922 tad-9 ta’ Ġunju 2022 dwar l-istabbiliment u t-tħaddim ta’ mekkaniżmu ta’ evalwazzjoni u monitoraġġ biex jivverifika l-applikazzjoni tal-acquis ta’ Schengen, u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 1053/2013 (ĠU L 160, 15.6.2022, pp. 1-27).

DOKUMENTI RELATATI

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2022/2451 tat-8 ta’ Diċembru 2022 dwar l-applikazzjoni sħiħa tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta’ Schengen fir-Repubblika tal-Kroazja (ĠU L 320, 14.12.2022, pp. 41-46).

Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni — L-Istat tar-Rapport ta’ Schengen 2022 (COM(2022) 301 final/2, 24.5.2022).

Ir-Regolament (UE) 2019/1896 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Novembru 2019 dwar il-Gwardja Ewropea tal-Fruntiera u tal-Kosta u li jħassar ir-Regolamenti (UE) Nru 1052/2013 u (UE) 2016/1624 (ĠU L 295, 14.11.2019, pp. 1-131).

Ir-Regolament (UE) 2018/1725 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Ottubru 2018 dwar il-protezzjoni ta’ persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali mill-istituzzjonijiet, korpi, uffiċċji u aġenziji tal-Unjoni u dwar il-moviment liberu ta’ tali data, u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 45/2001 u d-Deċiżjoni Nru 1247/2002/KE (ĠU L 295, 21.11.2018, pp. 39-98).

Ir-Regolament (UE) 2018/1726 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Novembru 2018 dwar l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għat-Tmexxija Operattiva ta’ Sistemi tal-IT fuq Skala Kbira fl-Ispazju ta’ Libertà, Sigurtà u Ġustizzja (eu-LISA), u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1987/2006 u d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2007/533/ĠAI u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 1077/2011 (ĠU L 295, 21.11.2018, pp. 99-137).

L-emendi suċċessivi għar-Regolament (UE) 2018/1726 ġew inkorporati fit-test oriġinali. Din il-verżjoni konsolidata għandha valur dokumentarju biss.

Ir-Regolament (UE) 2016/794 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Mejju 2016 dwar l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Kooperazzjoni fl-Infurzar tal-Liġi (Europol) u li jissostitwixxi u jħassar id-Deċiżjonijiet tal-Kunsill 2009/371/ĠAI, 2009/934/ĠAI, 2009/935/ĠAI, 2009/936/ĠAI u 2009/968/ĠAI (ĠU L 135, 24.5.2016, pp. 53-114)

Ara l-verżjoni konsolidata.

Ir-Regolament (UE) 2016/399 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta’ Marzu 2016 dwar Kodiċi tal-Unjoni dwar ir-regoli li jirregolaw il-moviment ta’ persuni min-naħa għall-oħra tal-fruntiera (Kodiċi tal-Fruntieri ta’ Schengen) (ĠU L 77, 23.3.2016, pp. 1-52).

Ara l-verżjoni konsolidata.

Id-Direttiva 2008/115/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2008 dwar standards u proċeduri komuni fl-Istati Membri għar-ritorn ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu qegħdin fil-pajjiż illegalment (ĠU L 348, 24.12.2008, pp. 98-107).

Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 168/2007 tal-15 ta’ Frar 2007 li jistabbilixxi Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (ĠU L 53, 22.2.2007, pp. 1-14).

Ara l-verżjoni konsolidata.

l-aħħar aġġornament 23.11.2022