(1)

Fil-25 ta' Jannar 2022, il-Kunsill adotta r-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107 (1). Ir-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107 issegwi approċċ "ibbażat fuq il-persuna" rigward ir-restrizzjonijiet għall-moviment liberu marbuta mal-pandemija tal-COVID-19, billi tipprevedi li persuna li tkun fil-pussess ta' ċertifikat validu maħruġ abbażi tar-Regolament (UE) 2021/953 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2) (iċ-"Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE") jenħtieġ li fil-prinċipju ma tkunx soġġetta għal restrizzjonijiet addizzjonali, bħal testijiet jew kwarantina, irrispettivament mill-post tat-tluq tagħha fl-Unjoni. Persuni li ma jkollhomx Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE validu jistgħu jintalbu jwettqu test qabel jew mhux aktar tard minn 24 siegħa wara l-wasla tagħhom. Ir-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107 adattat ukoll il-metodoloġija tal-mappa tad-dawl tat-traffiku li tindika s-sitwazzjoni epidemjoloġika fil-livell reġjonali madwar l-Unjoni stabbilita bir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (UE) 2020/1475 (3) u ppubblikata kull ġimgħa miċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard.

(2)

Fil-25 ta' Novembru 2021, meta l-Kummissjoni adottat il-proposta tagħha (4) għal dik li saret ir-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107, is-sitwazzjoni epidemjoloġika li tikkonċerna l-pandemija tal-COVID-19 kienet differenti b'mod sinifikanti mil-lum. F'dak il-mument, il-varjant ta' tħassib Delta kien għadu prevalenti fl-Unjoni. Aktar minn għaxar xhur wara, il-varjant Omicron li huwa trażmissibbli ħafna sar il-varjant dominanti fl-Unjoni – fil-forma ta' subvarjanti differenti.

(3)

Il-varjant Omicron huwa inqas sever mill-varjant Delta osservat qabel, u dan jista' jiġi attribwit mill-inqas parzjalment għall-effett protettiv tal-vaċċinazzjoni u tal-infezzjoni preċedenti (5). B'riżultat ta' dan, u flimkien ma' livelli ogħla ta' protezzjoni li jirriżultaw mill-vaċċinazzjoni u minn infezzjoni preċedenti, il-pressjoni fuq is-sistemi tal-kura tas-saħħa bħalissa għadha f'livelli maniġġabbli, anki matul l-ogħla livelli momentarji ta' infezzjonijiet bħall-mewġa xprunata mis-subvarjanti Omicron BA.4 u BA.5 osservati matul is-sajf tal-2022.

(4)

Kwalunkwe restrizzjoni fuq il-moviment liberu stabbilita b'reazzjoni għall-pandemija tal-COVID-19 ma għandhiex testendi lil hinn minn dak li huwa strettament meħtieġ għas-salvagwardja tas-saħħa pubblika. Kif innotat fil-punti 1 u 2 tar-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107, jenħtieġ li kwalunkwe restrizzjoni bħal din, f'konformità mal-prinċipji tan-neċessità u tal-proporzjonalità, titneħħa hekk kif is-sitwazzjoni epidemjoloġika tippermetti. Sa Awwissu 2022, l-Istati Membri kollha kienu neħħew il-miżuri kollha li jaffettwaw il-moviment liberu tal-persuni fl-Unjoni, inkluż ir-rekwiżit li l-vjaġġaturi jkollhom Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE.

(5)

Għalhekk l-approċċ stabbilit fir-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107 jenħtieġ li jiġi adattat. B'mod partikolari, din ir-Rakkomandazzjoni jenħtieġ li tiġi emendata biex tipprevedi li l-Istati Membri fil-prinċipju jenħtieġ li ma jimponu l-ebda restrizzjoni relatata mal-pandemija għall-moviment liberu tal-persuni għal raġunijiet ta' saħħa pubblika. Il-mewġa ta' infezzjonijiet tas-sajf tal-2022 turi kif iċ-ċirkolazzjoni għolja tal-virus, wara l-feġġ ta' varjant ġdid ta' tħassib, mhux neċessarjament twassal għal pressjoni sostanzjali fuq is-sistemi nazzjonali tal-kura tas-saħħa. Dan jenfasizza l-importanza ta' approċċ prudenti meta tiġi kkunsidrata l-introduzzjoni ta' restrizzjonijiet għall-moviment liberu tal-persuni abbażi tal-għadd ta' każijiet jew tal-preżenza ta' varjant ġdid.

(6)

Fl-istess ħin, il-pandemija globali tal-COVID-19 għadha ma spiċċatx. Mewġiet ġodda ta' infezzjonijiet li jistgħu jikkawżaw li s-sitwazzjoni epidemjoloġika tmur għall-agħar, inkluż bħala riżultat tal-feġġ ta' varjant ġdid ta' tħassib jew interess, ma jistgħux jiġu esklużi. Għalhekk huwa importanti li titkompla l-koordinazzjoni tal-isforzi ta' tħejjija madwar l-Unjoni. Bħala parti minn dawn l-isforzi, fid-29 ta' Ġunju 2022, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill estendew il-perjodu ta' applikazzjoni tar-Regolament (UE) 2021/953 dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE sat-30 ta' Ġunju 2023.

(7)

L-estensjoni tal-qafas taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE tiżgura li ċ-ċittadini tal-Unjoni jkunu jistgħu jkomplu jibbenefikaw minn ċertifikati interoperabbli u aċċettati b'mod reċiproku tat-tilqim, tat-testijiet u tal-fejqan mill-COVID-19 f'sitwazzjonijiet fejn l-Istati Membri jistgħu jqisu li jkun meħtieġ li jiġu introdotti mill-ġdid temporanjament ċerti restrizzjonijiet għall-moviment liberu abbażi tas-saħħa pubblika. Fl-istess ħin, huwa importanti li jiġi enfasizzat li r-Regolament (UE) 2021/953 bl-ebda mod ma jobbliga lill-Istati Membri jitolbu prova tal-istatus tat-tilqim, ta' test jew tal-fejqan fil-kuntest tal-eżerċizzju tal-moviment liberu.

(8)

Meta, b'rispons għal deterjorament serju tas-sitwazzjoni epidemjoloġika, Stat Membru jqis li madankollu huma meħtieġa restrizzjonijiet fuq il-moviment liberu biex tiġi salvagwardjata s-saħħa pubblika u huma proporzjonati, dawn ir-restrizzjonijiet jenħtieġ li jkunu limitati għar-rekwiżit li l-vjaġġaturi jkunu fil-pussess ta' Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE validu. B'mod partikolari, jenħtieġ li l-persuni li jivvjaġġaw fl-Unjoni li jkunu fil-pussess ta' Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE validu, f'sitwazzjonijiet bħal dawn, ma jkunux meħtieġa jagħmlu kwarantina, awtoiżolament jew ittestjar addizzjonali. Sabiex jiġi ddeterminat jekk sitwazzjoni għandhiex tikkwalifika bħala deterjorament serju tas-sitwazzjoni epidemjoloġika, jenħtieġ li l-Istati Membri jqisu b'mod partikolari l-pressjoni fuq is-sistema tal-kura tas-saħħa tagħhom minħabba l-COVID-19, b'mod partikolari f'termini ta' ammissjonijiet u għadd ta' pazjenti fl-isptarijiet u fl-unitajiet tal-kura intensiva, is-severità tal-varjanti tas-SARS-CoV-2 li jkunu qed jiċċirkolaw, kif ukoll l-informazzjoni pprovduta miċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard dwar l-iżvilupp tas-sitwazzjoni epidemjoloġika. F'dan il-kuntest, iċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard jippubblika data rilevanti dwar l-iżvilupp tas-sitwazzjoni epidemjoloġika.

(9)

L-Istati Membri jenħtieġ li jivvalutaw ukoll jekk tali restrizzjonijiet hux probabbli li jkollhom impatt pożittiv fuq is-sitwazzjoni epidemjoloġika, inkluż tnaqqis sinifikanti fil-pressjoni fuq is-sistemi nazzjonali tal-kura tas-saħħa, minħabba li l-fatturi domestiċi normalment huma xpruni aktar b'saħħithom tas-sitwazzjoni epidemjoloġika mill-ivvjaġġar transfruntier. F'sitwazzjonijiet bħal dawn, interventi domestiċi mhux farmaċewtiċi, bħall-ilbies tal-maskri, il-ventilazzjoni u t-tbegħid fiżiku, aktar milli restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar, jistgħu jkunu effettivi biex inaqqsu r-ritmu tat-tixrid tal-COVID-19, jekk jiġu implimentati kmieni u b'mod komprensiv u jiġu pprattikati b'mod suffiċjenti mis-soċjetà (6).

(10)

Fir-rigward tar-rekwiżit possibbli li wieħed ikun fil-pussess ta' Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE validu, l-emendi fir-Regolament (UE) 2021/953 introdotti bir-Regolament (UE) 2022/1034 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) jenħtieġ li jiġu riflessi fir-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107. L-ewwel nett, ta' min isemmi li ċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE maħruġa lil persuni li jipparteċipaw fi provi kliniċi għall-vaċċini kontra l-COVID-19 jistgħu jiġu aċċettati minn Stati Membri oħra sabiex jitneħħew ir-restrizzjonijiet għall-moviment liberu. Biex jiġi ffaċilitat l-eżerċizzju tal-moviment liberu taċ-ċittadini tal-Unjoni li jkunu rċevew vaċċin kontra l-COVID-19 li jkun lesta l-proċedura ta' elenkar għall-użu ta' emerġenza tad-WHO, huwa rrakkomandat ukoll li l-Istati Membri jaċċettaw Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE maħruġa wara l-amministrazzjoni ta' tali vaċċini. Barra minn hekk, iċ-ċertifikati tat-testijiet u tal-fejqan issa jistgħu jinħarġu fuq il-bażi ta' assaġġi antiġeniċi bbażati fil-laboratorju.

(11)

Minħabba s-sitwazzjoni speċifika jew il-funzjoni essenzjali tagħhom, ċerti kategoriji ta' vjaġġaturi jenħtieġ li jiġu eżentati minn rekwiżit possibbli li jkunu fil-pussess ta' Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, meta jkunu qed jeżerċitaw din il-funzjoni essenzjali. Fid-dawl tas-sitwazzjoni attwali tas-sigurtà, huwa importanti li din il-lista tinkludi b'mod ċar diplomatiċi, persunal ta' organizzazzjonijiet internazzjonali, persuni mistiedna minn organizzazzjonijiet internazzjonali, persunal militari, ħaddiema tal-għajnuna umanitarja u persunal tal-protezzjoni ċivili. Jenħtieġ li l-lista tinkludi wkoll persuni koperti mill-Artikolu 2 tad-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2022/382 (8) u tkun konsistenti mar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (UE) 2022/2548 (9). Fl-istess ħin, dan jenħtieġ li ma jipprevjenix lill-Istati Membri milli joffru vaċċinazzjoni u ttestjar lil dawn il-kategoriji ta' persuni.

(12)

Sabiex ikun jista' jkun hemm reazzjoni f'waqtha għall-varjanti emerġenti ġodda tas-SARS-CoV-2, il-"brejk ta' emerġenza", jiġifieri, il-possibbiltà li jittieħdu miżuri oħra minbarra ċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, jenħtieġ li jinżamm. Din il-proċedura tal-"brejk ta' emerġenza" tista' tintuża b'reazzjoni għall-feġġ ta' varjant ġdid ta' tħassib jew ta' interess tas-SARS-CoV-2, bl-għan li jitnaqqas it-tixrid tiegħu permezz ta' restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar, ikun hemm aktar ħin biex tiġi mobilizzata l-kapaċità tal-isptarijiet f'daqqa, u jiġi attivat l-iżvilupp tal-vaċċini. Tista' tintuża wkoll f'sitwazzjonijiet fejn is-sitwazzjoni epidemjoloġika tmur għall-agħar malajr u severament b'mod li jissuġġerixxi l-feġġ ta' varjant ġdid ta' tħassib jew ta' interess tas-SARS-CoV-2.

(13)

Meta Stat Membru jintroduċi rekwiżit biex jippreżenta Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE validu, jew meta jieħu miżuri addizzjonali f'konformità mal-proċedura tal-brejk ta' emerġenza, jenħtieġ li jinforma malajr lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri l-oħra kif xieraq permezz tan-network Integrat ta' Rispons Politiku f'Sitwazzjonijiet ta' Kriżi (Integrated Political Crisis Response, "IPCR") u jipprovdi informazzjoni dwar ir-raġunijiet, l-impatt mistenni, id-dħul fis-seħħ u t-tul ta' żmien ta' kwalunkwe restrizzjoni fuq l-ivvjaġġar bħal din. Dan jenħtieġ li jinkludi informazzjoni dwar għaliex l-introduzzjoni ta' tali restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar tikkonforma mal-prinċipji ta' neċessità u proporzjonalità, pereżempju minħabba s-sitwazzjoni ġeografika partikolari tal-Istat Membru kkonċernat jew il-vulnerabbiltajiet partikolari tas-sistema tal-kura tas-saħħa nazzjonali tiegħu. Dan jenħtieġ li jservi wkoll biex tiġi żgurata l-konsistenza mar-regoli dwar l-ivvjaġġar minn pajjiżi terzi. Sabiex tiġi żgurata koordinazzjoni effettiva fil-livell tal-Unjoni, jenħtieġ li n-network tal-IPCR jiltaqa' malajr biex jeżamina s-sitwazzjoni jekk Stat Membru jattiva l-brejk ta' emerġenza.

(14)

Sabiex tinkiseb informazzjoni f'waqtha, rilevanti u rappreżentattiva dwar il-feġġ u ċ-ċirkolazzjoni ta' varjanti ta' tħassib jew ta' interess tas-SARS-CoV-2, l-Istati Membri jenħtieġ li jivvalutaw iċ-ċirkolazzjoni ta' varjanti differenti tas-SARS-CoV-2 fil-komunità billi jagħżlu kampjuni rappreżentattivi għas-sekwenzjar, iwettqu karatterizzazzjoni ġenetika u jirrapportaw ir-riżultati tat-tipizzazzjoni tal-varjanti f'konformità mal-gwida dwar is-sekwenzjar ippubblikata miċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (10).

(15)

Jibqa' importanti wkoll li jiġi żgurat li l-informazzjoni dwar kwalunkwe miżura ġdida tkun disponibbli pubblikament malajr kemm jista' jkun. Tabilħaqq, kif innotat mill-Kummissjoni fil-Komunikazzjoni tagħha tat-2 ta' Settembru 2022 (11), l-Istati Membri jenħtieġ li jagħmlu l-almu tagħhom biex jiżguraw li l-vjaġġaturi potenzjali jkunu infurmati tajjeb dwar ir-restrizzjonijiet possibbli fuq l-ivvjaġġar li jistgħu jiffaċċjaw meta jidħlu fi Stat Membru ieħor. Il-pjattaforma web "Re-Open EU" tibqa' punt ta' referenza ewlieni għal kull min jivvjaġġa fl-Unjoni.

(16)

Huwa xieraq li titwaqqaf il-mappa tad-dawl tat-traffiku ppubblikata miċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard mill-adozzjoni tar-Rakkomandazzjoni (UE) 2020/1475 f'Ottubru 2020. Fid-dawl tal-iżviluppi epidemjoloġiċi, il-metodoloġija tal-mappa ġiet adattata diversi drabi. L-aktar iterazzjoni reċenti tagħha, bl-użu tar-rata ta' notifika ta' 14-il jum ponderata skont it-teħid tal-vaċċin, kienet ibbażata fuq esperjenzi miksuba dwar il-varjant Delta. Madankollu, in-numri għoljin ta' infezzjonijiet kkawżati mill-varjant Omicron wasslu biex partijiet kbar tal-mappa jiġu mmarkati bħala "ħomor skuri" minkejja li l-Istati Membri kollha neħħew ir-restrizzjonijiet tagħhom fuq il-moviment liberu. Barra minn hekk, hekk kif l-Istati Membri adattaw ir-reġimi tal-ittestjar tagħhom, diversi reġjuni dehru bħala "griżi skuri" minħabba r-rati tal-ittestjar irrappurtati li waqgħu taħt il-limitu stabbilit mir-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107. Din il-bidla fl-istrateġiji tal-ittestjar lejn kampjuni rappreżentattivi tal-popolazzjoni mhux ser tinbidel fil-futur prevedibbli. B'riżultat ta' dan, il-mappa tas-sinjali tat-traffiku kienet saret rappreżentazzjoni inadegwata tas-sitwazzjoni epidemjoloġika fl-Unjoni. Wara diskussjonijiet mal-Istati Membri u l-Kummissjoni, iċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard diġà ssospenda temporanjament il-pubblikazzjoni tal-mappa f'Lulju 2022.

(17)

Konsegwentement, ir-referenzi għal miżuri addizzjonali speċifiċi għall-persuni li jivvjaġġaw minn żoni "ħomor skuri" jenħtieġ li jitneħħew mir-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107 flimkien mal-mappa tad-dawl tat-traffiku.

(18)

Is-sottomissjoni obbligatorja tal-formoli tal-lokalizzazzjoni tal-passiġġieri ("PLF") fil-kuntest tal-ivvjaġġar intra-UE għal skopijiet ta' traċċar tal-kuntatti tikkostitwixxi rekwiżit addizzjonali għall-eżerċizzju tal-moviment liberu. Tali rekwiżit huwa għalhekk iġġustifikat biss jekk ikun neċessarju u proporzjonat. B'mod partikolari, jenħtieġ li l-Istati Membri ma jirrikjedux li l-vjaġġaturi li jużaw it-trasport privat, kemm jekk ikunu karozzi, roti jew bil-mixi, jissottomettu l-PLF. Dan minħabba li l-esponiment tagħhom huwa neċessarjament inqas intensiv milli fil-każ tat-trasport pubbliku u minħabba li tipikament ikunu jafu l-identitajiet tas-sħab fil-vjaġġ tagħhom.

(19)

Fl-istess ħin, jekk l-Istati Membri jkunu jixtiequ jattivaw it-traċċar tal-kuntatti ta' passiġġieri transfruntiera, għodod komuni, bħall-Formola tal-Lokalizzazzjoni tal-Passiġġieri diġitali tal-UE u l-modulu ta' skambju selettiv tas-Sistema ta' Twissija Bikrija u ta' Rispons, ikunu disponibbli għall-iskambju ta' data dwar il-passiġġieri biex itejbu l-kapaċitajiet tagħhom ta' traċċar tal-kuntatti filwaqt li jillimitaw il-piżijiet fuq il-passiġġieri u l-operaturi tat-trasport. Sabiex tiġi evitata l-ħtieġa għall-preżentazzjoni tal-PLF, l-Istati Membri jistgħu, fejn possibbli skont il-liġi nazzjonali u f'konformità mar-regoli dwar il-protezzjoni tad-data, jikkunsidraw ukoll li jużaw id-data eżistenti dwar il-passiġġieri għall-finijiet tat-traċċar tal-kuntatti.

(20)

Il-Kummissjoni, bl-appoġġ taċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard, jenħtieġ li tkompli r-rieżami regolari tagħha tar-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107, u tibgħat is-sejbiet tagħha lill-Kunsill għall-konsiderazzjoni tagħha, flimkien ma' proposta biex tiġi emendata din ir-Rakkomandazzjoni, fejn meħtieġ,