15.1.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 11/3

1.1

Fil-kuntest attwali, fejn it-tkabbir ser idum biex jirritorna għal-livelli tal-passat, huwa essenzjali li l-konsumatur jitpoġġa fil-qalba tal-politiki ekonomiċi u finanzjarji tal-Unjoni Ewropea b’konformità mal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni “Ewropa 2020 – Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv”. Ir-rwol li l-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi jaqdu fis-suq huwa importanti immens, u dawn l-organizzazzjonijiet iridu jkunu indipendenti u b’saħħithom u jrid ikollhom ir-riżorsi umani, materjali u tekniċi meħtieġa sabiex iwettqu l-missjoni tagħhom, jiġifieri li jiddefendu d-drittijiet u l-interessi tal-konsumaturi.

1.2

Id-dritt li l-konsumaturi jorganizzaw lilhom innifishom sabiex iħarsu l-interessi tagħhom huwa rikonoxxut fil-liġi primarja permezz tal-Artikolu 169 tat-TFUE, li jirrikonoxxi legalment li, fil-livell Ewropew, l-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi jaqdu rwol li xejn ma jista’ jeħodlu postu biex jiggarantixxu l-fiduċja u l-iżvilupp tas-suq uniku Ewropew.

1.3

Mingħajr ħsara għall-applikazzjoni tal-prinċipju tas-sussidjarjetà, il-KESE jitlob lill-Kummissjoni tieħu l-inizjattiva sabiex tidentifika drittijiet minimi komuni għall-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi, b’mod partikolari d-dritt li jiġu kkonsultati u mismugħa permezz tar-rappreżentanti tagħhom, definizzjoni legali u/jew amministrattiva tad-drittijiet u l-interessi tal-konsumaturi billi jiġu mismugħa u kkonsultati qabel ma jittieħdu miżuri li jaffettwaw id-drittijiet u l-interessi protetti mil-liġi, sew fil-livell nazzjonali u sew fil-livell Komunitarju, u d-dritt li jipparteċipaw fir-regolazzjoni tas-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali.

1.4

Il-fatt li dawk li jipprovdu s-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali jaqsmu l-istess bażi komuni tal-konsumaturi ta’ dawn is-servizzi, fosthom ħafna konsumaturi vulnerabbli, jirrikjedi l-monitoraġġ tal-ispeċifiċitajiet ta’ kull suq (gass, ilma, elettriku, eċċ.) mingħajr ma tintilef il-viżjoni integrata ta’ dawn is-servizzi kollha fid-dawl tal-effetti li jista’ jkollhom fuq il-kwalità tal-ħajja u l-baġits tal-familji. L-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi huma partikolarment adegwati biex jindirizzaw dawn l-aspetti. Għas-servizzi difettużi għandha tiġi stabbilita sistema li tixbah lil dik li teżisti għall-prodotti (RAPEX), b’tali mod li l-għaqdiet tal-konsumaturi jkunu jistgħu jiġbdu l-attenzjoni tal-konsumaturi dwar l-eżistenza ta’ dawn is-servizzi permezz tan-netwerks tagħhom.

1.5

Teżisti diskrepanza enormi fl-aċċess għall-informazzjoni u l-għarfien espert dwar l-operat tas-swieq tas-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali, fil-mod kif jiġu stabbiliti l-prezzijiet, il-valuri u l-elementi li jagħmlu parti mill-aċċess għan-netwerks u l-mod kif dan kollu jaffettwa lill-konsumaturi. Huwa minnu li r-regolamentazzjoni hija teknika u kumplessa ħafna, però m’hemmx dubju li din hija ta’ interess għall-konsumaturi u għall-organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom.

1.6

Normalment, il-konsumaturi jsibu aktar diffikultajiet biex jipparagunaw is-servizzi milli biex jipparagunaw il-prodotti. Dan il-paragun hu partikolarment kumpless għas-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali. Fil-każ ta’ dawn is-servizzi, it-termini kuntrattwali, bħall-metodu użat biex jiġu stabbiliti t-tariffi, ivarjaw ħafna. Barra minn hekk, l-inklużjoni ta’ ċerti komponenti, minbarra s-servizz stess, għandha tiġi spjegata b’mod adegwat mill-korpi regolatorji, għandha tiġi diskussa mal-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw l-interessi tal-konsumaturi u trid tiġi mifhuma mill-konsumaturi.

1.7

Il-Kumitat jemmen li l-Kummissjoni għandha tinkoraġġixxi lill-Istati Membri u lir-regolaturi nazzjonali biex jippromovu t-trasparenza, l-informazzjoni u t-teħid ta’ deċiżjonijiet, filwaqt li jħeġġu d-diskussjoni dwar l-interessi inkwistjoni – provvista/domanda (setturi ekonomiċi regolati u konsumaturi) – u jappoġġjaw id-diskriminazzjoni pożittiva favur l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw l-interessi tal-konsumaturi sabiex dawn ikunu jistgħu jipparteċipaw fil-forums ta’ diskussjoni u fil-korpi konsultattivi tar-regolatur bl-istess kundizzjonijiet bħall-atturi ekonomiċi, bil-għan li tingħata s-setgħa (“empowerment”) lill-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi, u b’hekk, lill-konsumaturi stess.

2.1

Il-KESE, bħala korp Ewropew li jleħħen il-fehmiet tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, jittama li b’din l-opinjoni fuq inizjattiva proprja jagħmel enfasi fuq il-ħtieġa li tiġi adottata perspettiva umanista tas-suq uniku u li titħares id-demokrazija ekonomika (1), bil-konsegwenzi kollha li jirriżultaw b’mod partikolari rigward il-konsultazzjoni, il-parteċipazzjoni u t-trasparenza fit-teħid ta’ deċiżjonijiet dwar ir-regolazzjoni tas-servizzi ta’ interess ġenerali, l-aċċess għall-informazzjoni u l-parteċipazzjoni, il-konsultazzjoni u r-rappreżentazzjoni tal-konsumaturi fir-regolazzjoni tas-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali, li hawnhekk jinkludu wkoll is-servizzi finanzjarji.

2.2

B’konformità mal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni “Ewropa 2020 – Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv”, li għandha l-għan li tqiegħed lill-konsumatur fil-qalba tas-suq uniku bid-drittijiet kollha tiegħu, il-konsumaturi għandhom ikunu jistgħu jaraw li l-organizzazzjonijiet nazzjonali u Ewropej tagħhom huma kapaċi jipproteġuhom u għandhom il-mezzi, l-għarfien u l-istrumenti meħtieġa biex jiddefenduhom. Ir-regoli intiżi sabiex jassiguraw li ma jkunx hemm distorsjoni tal-kompetizzjoni fis-suq intern għandhom bħala għan finali li jżidu l-benesseri tal-konsumatur (2).

2.3

Il-KESE jinnota li fil-kuntest attwali, huwa essenzjali li l-konsumatur jitpoġġa fiċ-ċentru tal-politiki tal-UE u tal-bini tas-suq uniku. Għal dan il-għan, huwa kruċjali li l-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi jkunu indipendenti u b’saħħithom. Il-Kumitat diġà osserva li biex jinżamm il-bilanċ ekonomiku, jeħtieġ li dawn l-organizzazzjonijiet ikunu jistgħu jaqdu bis-sħiħ ir-rwol tagħhom bħala kontrapiż fis-suq, u rrakkomanda lill-Kummissjoni biex iżżid b’mod sinifikanti l-finanzjament tagħhom, b’mod partikolari biex ikunu jistgħu jiksbu l-mezzi ta’ speċjalizzazzjoni meħtieġa (3).

2.4

Il-Kumitat jenfasizza u jirrikonoxxi li d-diversità bejn l-Istati Membri hija riflessa wkoll fil-mod kif jitqies ir-rwol tal-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi, fil-mod kif dawn jorganizzaw lilhom innifishom, fil-mezzi, il-livelli ta’ għarfien u l-ispeċjalizzazzjoni li jkollhom jew fir-rappreżentanza li jridu jiggarantixxu. Minkejja li jeżistu organizzazzjonijiet ta’ livell Ewropew (bħall-BEUC u l-ANEC), il-KESE jemmen li minħabba l-importanza tal-organizzazzjonijiet nazzjonali għall-konsumaturi u għas-suq uniku, huwa kruċjali li l-problemi tagħhom jiġu indirizzati mill-perspettiva tal-UE.

Barra minn hekk, il-KESE jippromovi wkoll il-kooperazzjoni bejn l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw lill-professjonisti u lill-konsumaturi bħala forma privileġġjata ta’ djalogu utli li fih jinsabu l-aktar soluzzjonijiet bilanċjati għall-iżvilupp tas-suq, u jappoġġja l-forums nazzjonali u Ewropej li għandhom dan l-għan.

3.1

L-istituzzjonijiet Ewropej għarfu tajjeb ħafna l-importanza li għandha l-fiduċja tal-konsumaturi sabiex is-suq uniku jitwettaq b’mod sħiħ. Sa mill-adozzjoni tal-ewwel programm għal politika tal-ħarsien tal-konsumatur fl-1975 (4), fejn l-Istati Membri kkonfermaw li huma determinati li jżidu l-isforzi tagħhom favur il-konsumaturi, dejjem ġie rikonoxxut b’mod espliċitu d-dritt tal-konsumaturi li jiġu rappreżentati u mismugħa. Il-programmi konsekuttivi kkonfermaw dawn l-għanijiet u d-drittijiet sakemm ġew adottati l-hekk imsejħa “Pjani Strateġiċi ta’ Ħarsien tal-Konsumatur”, li jitkellmu dwar il-parteċipazzjoni adegwata tal-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi fil-politiki tal-UE kemm mil-lat tal-kontenut kif ukoll mil-lat tal-proċedura.

3.2

Skont dawn il-Programmi u l-Pjani, il-konsumaturi u r-rappreżentanti tagħhom għandu jkollhom il-kapaċità u r-riżorsi meħtieġa sabiex ikunu jistgħu jipproteġu l-interessi tagħhom fl-istess kundizzjonijiet bħall-partijiet l-oħra involuti fis-suq. Għaldaqstant, il-mekkaniżmi ta’ parteċipazzjoni tal-organizzazzjonijiet fit-tfassil tal-politiki tal-UE għandhom jiġu riveduti.

3.3

Madankollu, il-Pjan Strateġiku attwali (5) ma jżommx it-tisħiħ tal-għaqdiet tal-konsumaturi fil-livell Ewropew bħala għan prinċipali tal-politika tal-konsumatur u jpoġġi l-enfasi fuq it-tisħiħ tal-movimenti tal-konsumaturi fl-Istati Membri. B’xorti ħażina, s’issa r-riżultat tal-għanijiet ta’ dawn il-Pjani rigward il-parteċipazzjoni tal-konsumaturi qatt ma ġie evalwat fil-livell tal-UE.

3.4

Fl-aħħar snin, il-Kummissjoni, il-Kunsill u l-Parlament Ewropew marru għal strateġija li tagħti s-setgħa (“empowerment”) lill-konsumaturi b’mod individwali, u ttamaw li b’hekk iħeġġu l-fiduċja mixtieqa fis-suq intern. Sabiex iwettqu din l-istrateġija, minn banda huma waħħdu r-reviżjoni tal-acquis dwar il-ħarsien tal-konsumatur mal-armonizzazzjoni massima fl-oqsma ewlenin tal-politika tal-konsumaturi, u mill-banda l-oħra żviluppaw kemm jista’ jkun it-teorija tal-konsumatur medju (6), jiġifieri individwu informat b’mod normali u attent u perspikaċi b’mod raġonevoli (7). F’dan il-kuntest, il-liġi hi bbażata fuq it-twemmin żbaljat li jeżisti konsumatur ideali, informat u konxju, meta l-istatistika turi li dan ma jeżistix.

3.5

Id-data disponibbli turi li ħafna konsumaturi jinsabu ’l bogħod milli jaqdu rwol attiv, informat u sod li jesiġi suq kompetittiv u innovattiv. Fil-verità, il-maġġoranza tal-konsumaturi Ewropej ma jħossuhomx kunfidenti, informati u protetti (8).

3.6

B’mod parallel, l-approċċ Ewropew qagħad wisq lura rigward il-konsumaturi b’mod kollettiv. L-UE ftit li xejn ħadmet f’dik li hi organizzazzjoni rappreżentattiva tal-konsumaturi. Għalhekk, il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni tippreżenta proposta konkreta dwar l-azzjoni kollettiva, li hi strument ta’ importanza kbira għall-ħarsien tal-interessi tal-konsumaturi kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll fil-livell Ewropew.

3.7

Id-dritt li l-konsumaturi jorganizzaw lilhom innifishom sabiex iħarsu l-interessi tagħhom jinsab fl-Artikolu 169 tat-Trattat. Għalhekk, huwa essenzjali li fil-livell Ewropew jiġi rikonoxxut li l-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi jaqdu rwol uniku u insostitwibbli biex jiggarantixxu l-fiduċja u l-iżvilupp tas-suq uniku Ewropew. Dan jiġġustifika l-fatt li jiġu stabbiliti ċerti drittijiet u prinċipji bażiċi komuni, mingħajr ħsara għall-awtonomija tal-Istati Membri fid-definizzjoni tal-politiki nazzjonali.

3.8

F’Jannar 2011, il-Grupp Konsultattiv Ewropew tal-Konsumaturi (ECCG, European Consumer Consultative Group) inkluda l-punti li ġejjin fost ir-raġunijiet għaliex jinħtieġu organizzazzjonijiet tal-konsumaturi b’saħħithom:

Il-KESE diġà esprima l-fehma tiegħu dwar dan u hawnhekk itenni dak li qal dwar ir-rekwiżiti li għandhom jissodisfaw l-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi (10).

3.9

Mingħajr organizzazzjonijiet tal-konsumaturi b’saħħithom, indipendenti mill-poteri politiċi u ekonomiċi, li jikkontribwixxu b’mod attiv f’suq ħieles u kompetittiv, li jesiġu informazzjoni trasparenti u li jaġixxu biex jiddefendu l-interessi individwali u kollettivi tal-konsumaturi, ikun aktar diffiċli li l-konsumaturi Ewropej ikollhom fiduċja.

4.1

L-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi huma alleati kruċjali biex terġa’ tinkiseb il-fiduċja tal-konsumaturi u biex jinbena s-suq intern. Għalhekk, il-KESE jappella lill-Kummissjoni ħalli tieħu l-inizjattiva biex tipprovdi lill-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi drittijiet minimi komuni b’mod partikolari d-dritt li jkunu konsultati u d-dritt li jiġu mismugħa permezz tar-rappreżentanti tagħhom, definizzjoni legali u/jew amministrattiva tad-drittijiet u l-interessi tal-konsumaturi fir-rigward ta’ konsultazzjoni minn qabel dwar miżuri li jolqtu d-drittijiet tagħhom jew l-interessi mħarsa mil-liġi, kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll fil-livell tal-UE, u d-dritt li jipparteċipaw fir-regolamentazzjoni tas-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali.

4.2

Peress li mhux possibbli li f’din l-opinjoni jiġu diskussi l-aspetti kollha li għandhom jiġu garantiti għall-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi rilevanti, il-Kumitat jenfasizza:

4.3

Il-KESE jfakkar li t-Trattat ta’ Lisbona, fil-Protokoll Nru 26 dwar is-servizzi ta’ interess ġenerali, u l-Artikolu 36 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali jinnotaw l-importanza tas-servizzi ta’ interess ġenerali għall-UE, li tistabbilixxi l-prinċipji li jiggwidaw l-approċċ tagħhom. Ifakkar ukoll li l-iskadenza stabbilita għas-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali ma setgħetx tiġi sodisfatta mis-suq biss (jew dan seta’ jsir biss f’kundizzjonijiet differenti rigward il-kwalità, is-sigurtà u l-aċċessibbiltà, it-trattament indaqs u l-aċċess universali) mingħajr intervent pubbliku. L-obbligu speċifiku ta’ servizz pubbliku huwa impost fuq il-fornitur permezz ta’ mandat ibbażat fuq kriterju ta’ interess ġenerali li jiżgura li s-servizz jiġi pprovdut f’kundizzjonijiet li jippermettulu jwettaq il-missjoni tiegħu (11).

4.4

Ħafna mis-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali, bħall-elettriku, il-gass, l-ilma jew il-komunikazzjoni, tradizzjonalment kienu pprovduti mill-Istati li kellhom in-netwerks ta’ provvista. Id-dibattitu dwarhom sikwit kien jiffoka fuq ir-riskju (saħħa, sigurtà, ambjent), il-politiki strateġiċi tar-riżorsi naturali nazzjonali jew il-proċessi ta’ liberalizzazzjoni tas-swieq, bħas-settur tal-enerġija.

4.5

Mill-perspettiva tal-konsumatur, il-kwistjonijiet prinċipali huma li tiġi garantita s-sigurtà tal-provvista u li jiġi żgurat l-aċċess tagħhom, filwqt li l-prezz huwa l-fattur determinanti u kważi uniku fl-għażla tal-konsumatur.

Jekk il-konsumaturi diġà jsibu aktar diffikultajiet biex jipparagunaw is-servizzi milli biex jipparagunaw il-prodotti, allura ser ikollhom aktar diffikultajiet meta jiffaċċjaw termini kuntrattwali li normalment ma jiġux spjegati b’mod adegwat, bħal ngħidu aħna l-metodu użat biex jiġu stabbiliti t-tariffi u l-prezzijiet, li huwa wiesa’ u jinkludi ħafna komponenti minbarra s-servizz inkwistjoni. Barra minn hekk, dan il-metodu la hu diskuss u lanqas mifhum mill-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw l-interessi tal-konsumaturi.

Għas-servizzi difettużi għandha tiġi stabbilita sistema li tixbah lil dik li teżisti għall-prodotti (RAPEX), b’tali mod li l-għaqdiet tal-konsumaturi jkunu jistgħu jiġbdu l-attenzjoni tal-konsumaturi dwar l-eżistenza ta’ dawn is-servizzi permezz tan-netwerks tagħhom.

4.6

L-Osservatorju tas-Suq tal-Enerġija jaqsam il-prezz tal-enerġija fi tliet gruppi prinċipali: l-ewwel wieħed hu l-enerġija, it-trasport u d-distribuzzjoni (netwerks), it-tieni wieħed hu t-taxxi oħrajn u t-tielet wieħed hu l-VAT, u jipparaguna l-prezzijiet tal-Istati Membri. Minkejja li ma ġewx identifikati – kif għandu jsir – l-elementi speċifiċi li jsawru l-grupp imsejjaħ “taxxi oħrajn” f’kull Stat Membru, dan it-tip ta’ qsim tal-prezz huwa possibbli għal servizzi oħra ta’ interess ekonomiku ġenerali (l-ilma, il-komunikazzjoni), u għalhekk din l-informazzjoni tkun utli jekk tingħata b’mod dettaljat f’setturi oħra wkoll.

4.7

Il-Kummissjoni Ewropea wettqet studji dettaljati dwar il-prezz ta’ ċerti servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali u enfasizzat id-data li ngħatat mill-Osservatorju tas-Suq tal-Enerġija. Hi tikkonkludi, fost affarijiet oħra, li:

4.8

Il-verità hi li, minkejja l-bosta korpi regolaturi differenti u l-inċentivi Ewropej biex id-deċiżjonijiet jittieħdu b’mod trasparenti, teżisti diskrepanza enormi fl-aċċess li l-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi għandhom għall-informazzjoni u l-għarfien espert dwar l-operat tas-swieq tas-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali, b’mod partikolari dwar il-mod kif jiġu stabbiliti l-prezzijiet u l-valuri inklużi fihom, l-aċċess għan-netwerks u l-mod kif dan kollu jaffettwa lill-konsumaturi.

4.9

Il-KESE jemmen li l-Kummissjoni Ewropea għandha tħeġġeġ lill-Istati Membri u lir-regolaturi nazzjonali biex jippromovu mhux biss it-trasparenza fl-informazzjoni u fit-teħid ta’ deċiżjonijiet, iżda wkoll il-bilanċ bejn l-interessi inkwistjoni – tas-setturi ekonomiċi regolati u tal-konsumaturi – filwaqt li jappoġġaw lill-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw l-interessi tal-konsumaturi u d-diskriminazzjoni favurihom (pereżempju, permezz ta’ taħriġ speċifiku, azzjonijiet ta’ monitoraġġ, appoġġ finanzjarju).

4.10

Fil-fehma tal-KESE, il-parteċipazzjoni tal-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi fil-forums ta’ dibattitu u fil-korpi konsultattivi bl-istess kundizzjonijiet bħall-atturi ekonomiċi hija l-aktar strument adatt sabiex jiġi garantit li tingħata s-setgħa (“empowerment”) lill-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi, u b’hekk, lill-konsumatur stess (12).

4.11

Madankollu, il-KESE jemmen li r-riskji (l-ewwel wieħed hu li l-organizzazzjonijiet jinżammu “f’gaġġa”) għandhom jixxejnu fid-dawl tal-importanza tal-ksib ta’ għarfien speċifiku dwar oqsma kumplessi b’impatt sinifikanti fuq il-kwalità ta’ ħajjet il-konsumaturi, li tista’ titħares biss permezz tar-rappreżentazzjoni effettiva tagħhom.

4.12

Il-parteċipazzjoni tal-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi fil-korpi u l-forums ta’ dibattitu tar-regolaturi, b’enfasi fuq il-forums fejn jiġu diskussi t-tariffi u l-prezzijiet (13), tista’ u għandha titħeġġeġ mill-istituzzjonijiet Ewropej, mhux biss bħala turija tal-indipendenza u t-trasparenza fil-proċess regolatorju, b’mod partikolari rigward l-istruttura tat-tariffi, iżda wkoll bħala kontribut għaċ-ċittadinanza attiva u għall-iżvilupp ta’ organizzazzjonijiet tal-konsumaturi b’saħħithom.

4.13

Din il-kwistjoni titfaċċa daqsxejn ukoll meta fid-direttivi dwar ir-regoli komuni għas-suq intern fil-qasam tal-elettriku u tal-gass naturali (14) jingħad li, “filwaqt li jżommu l-indipendenza tagħhom, mingħajr preġudizzju għall-kompetenzi speċifiċi tagħhom stess u b’mod konsistenti mal-prinċipji ta’ regolamentazzjoni aħjar, l-awtoritajiet regolatorji għandhom, fejn ikun il-każ, jikkonsultaw mal-operaturi tas-sistema ta’ trasmissjoni u, fejn ikun il-każ, jikkoperaw mill-qrib ma’ awtoritajiet nazzjonali relevanti oħra fit-twettiq tad-dmirijiet stabbiliti”. Madankollu, il-parteċipazzjoni tal-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw lill-konsumaturi u d-dibattitu magħhom mhumiex rakkomandati f’kull ambjent kompetittiv.

4.14

F’ambjenti kompetittivi, l-istruttura tat-tariffi taffettwa l-aċċess mhux biss tal-fornituri tas-servizzi iżda wkoll tal-konsumaturi, peress li tinfluwenza direttament il-prezz. Dan jista’ jwassal għall-esklużjoni jew l-immobbiltà tal-konsumaturi (15).

4.15

Ir-regolamentazzjoni ma kkunsidratx il-prezzijiet u l-ħtieġa li jsir dibattitu mar-rappreżentanti tal-konsumaturi dwar l-istrutturi tat-tariffi li fuqhom ikunu bbażati l-prezzijiet. Dawn l-aspetti huma nieqsa wkoll mill-atti legali tal-Unjoni dwar is-suġġett (pereżempju d-direttivi msemmijin). Madankollu, l-informazzjoni li jagħti b’mod sistematiku l-Osservatorju tas-Suq tal-Enerġija turi biċ-ċar li l-prezz ta’ dawn is-servizzi jinkludi spejjeż (taxxi u oħrajn) għall-konsumaturi u għall-intrapriżi stess li huma ta’ ħsara għall-kompetittività ta’ dawn tal-aħħar u li jżidu l-vulnerabbiltà tal-konsumaturi fi ħdan is-suq intern.

4.16

Jeżistu alternattivi rigward is-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali li għandhom impatt dirett fuq l-ispejjeż, li fl-aħħar mill-aħħar jinfluwenzaw il-prezz imħallas mill-konsumaturi. Il-KESE jqis li l-kompetizzjoni sana fis-suq uniku u l-ħarsien tal-konsumatur jiġġustifikaw l-intervent tal-istituzzjonijiet tal-UE biex jiggarantixxu aktar trasparenza fl-istabbiliment tal-prezzijiet tas-servizzi essenzjali ta’ interess ekonomiku ġenerali u biex isegwu l-evoluzzjoni tad-diversi komponenti u tariffi tagħhom. Għal dan il-għan, l-Istati Membri u r-regolaturi nazzjonali għandhom jiġu mħeġġa jappoġġjaw il-parteċipazzjoni attiva tal-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw lill-konsumaturi u l-SMEs fil-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet dwar l-istabbiliment tat-tariffi (16).

4.17

Fl-aħħar nett, il-KESE jixtieq ifakkar li jkun diffiċli li r-rappreżentazzjoni tal-konsumaturi tkun effikaċi jekk ma tiġix garantita l-possibbiltà ta’ azzjoni permezz ta’ rikorsi kollettivi. Għalhekk, jitlob lill-Kummissjoni terġa’ tibda l-ħidma relatata mal-implimentazzjoni ta’ rikors kollettiv Ewropew.