20.11.2007   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

L 301/3

(1)

Il-Komunità tista' tikkontribwixxi għall-protezzjoni tas-saħħa u s-sikurezza taċ-ċittadini permezz ta’ azzjonijiet fil-qasam tas-saħħa pubblika. Għandu jiġi żgurat livell għoli ta’ ħarsien tas-saħħa fid-definizzjoni u l-implimentazzjoni tal-politika u l-attivitajiet Komunitarji kollha. Skond l-Artikolu 152 tat-Trattat, il-Komunità teħtieġ tadotta rwol attiv billi tieħu miżuri li ma jistgħux jittieħdu minn Stati Membri individwali, skond il-prinċipju tas-sussidjarjetà. Il-Komunità tirrispetta bis-sħiħ ir-responsabilitajiet ta’ l-Istati Membri għall-organizzazzjoni u l-għoti ta’ servizzi tas-saħħa u kura medika.

(2)

Is-settur tas-saħħa hu karatterizzat min-naħa mill-potenzjal konsiderevoli tiegħu għat-tkabbir, l-innovazzjoni u d-dinamiżmu u min-naħa l-oħra mill-isfidi li jħabbat wiċċu magħhom f'termini ta’ sostenibbiltà finanzjarja u soċjali u l-effiċjenza tas-sistemi tal-kura tas-saħħa minħabba, fost affarijiet oħra, l-popolazzjoni li qiegħda tixjieħ u l-progress mediku.

(3)

Il-programm ta’ azzjoni Komunitarja fil-qasam tas-saħħa pubblika (2003-2008), adottat bid-Deċiżjoni Nru 1786/2002/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), kien l-ewwel programm integrat tal-Komunità Ewropea f'dan il-qasam, u dan diġà ipprovda għadd ta’ żviluppi u titjib importanti.

(4)

Jinħtieġ sforz kontinwu sabiex jintlaħqu l-għanijiet li ġew stabbiliti diġà mill-Komunità fil-qasam tas-saħħa pubblika. Huwa għalhekk xieraq li jiġi stabbilit t-tieni Programm ta’ azzjoni Komunitarja dwar is-saħħa (2008-2013) (minn hawn ’il quddiem “il-Programm”).

(5)

Jeżisti numru ta’ theddid transkonfinali serju għas-saħħa li jista' jkollu dimensjoni dinjija u qiegħed jitfaċċa theddid ġdid li jeħtieġ aktar azzjoni Komunitarja. Il-Komunità għandha tittratta t-theddid serju transkonfinali lis-saħħa bħala prijorità. Il-Programm għandu jagħmel enfasi fuq it-tisħiħ tal-kapaċitajiet ġenerali Komunitarji billi jiżviluppa aktar il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri. Il-monitoraġġ, it-twissija bikrija u azzjoni biex jiġu miġġielda theddid serju għas-saħħa huma oqsma importanti fejn rispons effettiv u kkoordinat għat-theddid tas-saħħa għandu jiġi promoss fil-livell Komunitarju. Azzjonijiet li jiżguraw kooperazzjoni djanjostika ta’ kwalità għolja bejn laboratorji huma meħtieġa bħala tweġiba għat-theddid għas-saħħa. Il-Programm għandu jinkoraġġixxi l-istabbiliment ta’ sistema ta’ laboratorji ta’ referenza Komunitarji. Madankollu, tali sistema teħtieġ li tkun ibbażata fuq bażi legali soda.

(6)

Skond ir-rapport tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) fuq is-Saħħa Ewropea ta’ l-2005, fir-rigward ta’ Snin ta’ Ħajja Aġġustati minħabba Diżabbiltà (DALYs) il-kawżi l-aktar importanti tal-piż tal-mard fir-Reġjun Ewropew tad-WHO huma l-mard li ma jitteħidx (NCDs – 77 % tat-total), kawżi esterni ta’ korriment u avvelenament (14 %) u mard li jittieħed (9 %). Seba’ kondizzjonijiet ewlenin – il-mard tal-qalb iskemiku, dipressjoni unipolari, mard ċerebrovaskulari, mard relatat ma’ l-użu ta’ l-alkoħol, mard kroniku pulmonari, kankru fil-pulmun u leżjonijiet kkważati minn inċidenti tat-traffiku- jammontaw għal 34 % tad-DALYs fir-Reġjun. Is-seba fatturi ewlenin ta’ riskju – it-tipjip, l-alkoħol, il-pressjoni għolja, il-kolesterol għoli, l-obeżità, il-konsum baxx ta’ frott u ħaxix u n-nuqqas ta’ attività fiżika – jammontaw għal 60 % tad-DALYs. Barra minn hekk, il-mard li jittieħed bħall-HIV/AIDS, l-influwenza, it-tuberkolożi u l-malarja qegħdin ukoll jheddu s-saħħa tan-nies fl-Ewropa. Il-Programm, għandu jkollu l-kompitu importanti li f'kooperazzjoni fejn xieraq, flimkien mal-Programm Komunitarju tal-Istatistika, jidentifika aħjar il-piżijiet ewlenin tas-saħħa fil-Komunità.

(7)

Tmien kawżi ewlenin ta’ mewt u morbożità mill-NCDs fir-Reġjun Ewropew tad-WHO huma l-mard kardjovaskulari, mard neuropsikjatriku, il-kanċer, mard fis-sistema diġetiva, mard respiratorju, mard tal-organi neurosensorjali, mard fl-għadam u fil-muskoli u d-dijabete mellitus. Il-Programm, b'sinerġija ma’ inizjattivi u finanzjamenti Komunitarji oħra, għandu jikkontribwixxi għal għarfien aħjar u informazzjoni dwar il-prevenzjoni, id-djanjożi u l-kontroll tal-mard ewlieni. B'dan il-mod, il-Kummissjoni, waqt l-iżvolġiment tal-Programm, tista' tippreżenta proposti għal Rakkomandazzjonijiet tal-Kunsill pertinenti. Il-Programm għandu wkoll irawwem koordinazzjoni u sinerġiji xierqa fost l-inizjattivi Komunitarji li jirrigwardaw il-ġbir ta’ data komparattiva dwar il-mard ewlieni, inkluż dwar il-kanċer.

(8)

Ir-reżistenza mikrobika għall-anti-bijotiċi u infezzjonijiet li jittieħdu mill-isptar qegħdin isiru theddida għas-saħħa fl-Ewropa. Nuqqas ta’ anti-bijotiċi effettivi ġodda kif ukoll nuqqas ta’ mezzi biex jiġi żgurat l-użu xieraq tal-anti-bijotiċi eżistenti huma ta’ tħassib prinċipali. Għalhekk huwa importanti li tinġabar u tiġi analizzata d-data rilevanti.

(9)

It-tisħiħ tar-rwol taċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard stabbilit bir-Regolament (KE) Nru 851/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) huwa importanti fil-ġlieda kontra l-mard li jittieħed.

(10)

Il-Programm għandu jkun imsejjes fuq il-kisbiet tal-programm preċedenti għall-azzjoni Komunitarja fil-qasam tas-saħħa pubblika (2003-2008). Huwa għandu jikkontribwixxi lejn il-kisba ta’ livell għoli ta’ saħħa fiżika u mentali u ugwaljanza akbar fil-kwistjonijiet ta’ saħħa fil-Komunità kollha billi l-azzjonijiet jiġu diretti lejn it-titjib tas-saħħa pubblika, il-prevenzjoni tal-mard u diżordnijiet oħra tal-bniedem, u t-tneħħija ta’ sorsi ta’ perikolu għas-saħħa sabiex tiġi miġġielda l-morbożità u l-mewt prematura. Għandu jikkontribwixxi ulterjurment biex jipprovdi liċ-ċittadini b'aċċess aħjar għal informazzjoni u biex b'hekk tiżdied l-abilità tagħhom li jieħdu deċiżjonijiet li l-aħjar jaqdu l-interessi tagħhom.

(11)

Il-Programm għandu jenfasizza t-titjib tal-kundizzjoni tas-saħħa tat-tfal u ż-żgħażagħ u jippromwovi stil ta’ ħajja san u kultura ta’ prevenzjoni fosthom.

(12)

Il-Programm għandu jappoġġa l-integrazzjoni tal-għanijiet tas-saħħa fil-linji politiċi u l-attivitajiet Komunitarji kollha, mingħajr ma jirdoppja x-xogħol imwettaq taħt linji politiċi Komunitarji oħra. Il-koordinazzjoni ma’ linji politiċi u programmi oħra tal-Komunità huma parti ewlenija tal-għan ta’ integrazzjoni tas-saħħa f'linji politiċi oħrajn. Sabiex jiġu promossi s-sinerġiji u tiġi evitata d-duplikazzjoni, jistgħu jittieħdu azzjonijiet konġunti ma’ programmi u azzjonijiet relatati tal-Komunità u għandu jsir użu xieraq ta’ fondi u programmi oħra Komunitarji inklużi l-programmi kwadri attwali u futuri tal-Komunità għar-riċerka u r-riżultati tagħhom, il-Fondi Strutturali, u l-Fond Ewropew għas-Solidarjetà, l-istrateġija Ewropea għas-saħħa fuq il-post tax-xogħol, il-programm t'azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-konsumatur (2007-2013) (6), il-programm “Prevenzjoni tad-Droga u Informazzjoni”, il-programm “Niġġieldu kontra l-Vjolenza (Daphne)” u l-Programm Komunitarju ta’ l-Istatistika fl-attivitajiet rispettivi tagħhom.

(13)

Għandhom isiru sforzi speċjali biex jiġu żgurati koerenza u sinerġiji bejn il-Programm u l-azzjonijiet esterni tal-Komunità, b’mod partikolari fil-qasam ta’ l-influwenza tat-tjur, l-HIV/AIDS, it-tuberkolożi u theddid ieħor transkonfinali għas-saħħa. Barra minn hekk, għandu jkun hemm kooperazzjoni internazzjonali li tippromwovi r-riforma ġenerali tas-saħħa u l-kwistjonijiet istituzzjonali ġenerali tas-saħħa f’pajjiżi terzi.

(14)

Iż-żieda fis-Snin ta’ Ħajja Sana (HLY) permezz tal-prevenzjoni ta’ mard u l-promozzjoni ta’ linji politiċi li jwasslu għal stil ta’ ħajja aktar san, hija importanti għall-benesseri taċ-ċittadini ta’ l-UE u tgħin sabiex jiġu milqugħa l-isfidi tal-proċess ta’ Lisbona fir-rigward tas-soċjetà tal-għarfien u s-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi li huma taħt pressjoni minħabba l-ispejjeż dejjem jiżdiedu tal-kura tas-saħħa u s-sigurtà soċjali.

(15)

It-tkabbir ta’ l-Unjoni Ewropea ġab miegħu tħassib ulterjuri għal dak li għandu x’jaqsam mal-inugwaljanzi tas-saħħa fi ħdan l-UE u probabbilment li dan it-tħassib jinħass fi tkabbir futur. Għalhekk, din il-kwistjoni għandha tkun waħda mill-prijoritajiet tal-Programm.

(16)

Il-Programm għandu jgħin fl-identifikazzjoni tal-kawżi tal-inugwaljanzi tas-saħħa u jħeġġeġ, fost affarijiet oħra, l-iskambju ta’ l-aħjar prassi biex dawn jiġu indirizzati.

(17)

Jeħtieġ li d-data komparabbli tiġi sistematikament miġbura, proċessata u analizzata, fi ħdan limiti nazzjonali, għal monitoraġġ effettiv tal-istat tas-saħħa fl-Unjoni Ewropea. Dan jippermetti lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex itejbu t-tagħrif għall-pubbliku u jfasslu strateġiji, politika u azzjonijiet xierqa biex jinkiseb livell għoli ta’ ħarsien tas-saħħa tal-bniedem. Il-kompatibbiltà u l-interoperabbiltà tas-sistemi u n-netwerks għall-iskambju ta’ tagħrif u data għall-iżvilupp tas-saħħa pubblika għandhom jiġu segwiti fl-azzjonijiet u l-miżuri ta’ appoġġ. Is-sess, l-istatus soċjo-ekonomiku u l-età huma konsiderazzjonijiet tas-saħħa importanti. Il-ġbir ta’ data, safejn hu possibbli għandu jibni fuq xogħol li diġà sar, u proposti għal ġbir ġdid għandhom jirriflettu l-ispiża u jkunu bażati fuq ħtieġa ċara. Il-ġabra tad-data għandha ssir skond id-dispożizzjonijiet legali rilevanti dwar il-protezzjoni tad-data personali.

(18)

L-aħjar prassi hi importanti minħabba li l-promozzjoni tas-saħħa u l-prevenzjoni għandha tiġi kkalkulata fuq il-bażi ta’ l-effiċjenza u l-effettività u mhux biss f'termini ekonomiċi. Għandha tiġi promossa l-aħjar prattika u l-aħjar metodi ta’ trattament ta’ mard u ta’ korrimenti sabiex tiġi evitata aktar deterjorazzjoni tas-saħħa, u għandhom jiġu żviluppati netwerks Ewropej ta’ referenza għal kundizzjonijiet speċifiċi.

(19)

Għandha tittieħed azzjoni sabiex jiġu evitati korrimenti billi jsir ġbir ta’ data, analiżi tal-fatturi determinanti tal-leżjoni u tixrid ta’ l-informazzjoni rilevanti.

(20)

Is-servizzi tas-saħħa huma primarjament ir-responsabbiltà ta’ l-Istati Membri iżda l-kooperazzjoni fil-livell Komunitarju tista' tibbenefika lill-pazjenti u lis-sistemi tas-saħħa. Attivitajiet finanzjati mill-Programm kif ukoll proposti ġodda żviluppati bħala riżultat ta’ dawn, għandhom jagħtu kont debitu lill-Konklużjonijiet tal-Kunsill dwar valuri u prinċipji komuni fis-Sistemi tas-Saħħa ta’ l-Unjoni Ewropea (7) adottati f'Ġunju 2006 li jendorsjaw dikjarazzjoni dwar il-valuri u l-prinċipji komuni tas-Sistemi tas-Saħħa ta’ l-UE u jistiednu lill-Istituzzjonijiet ta’ l-Unjoni Ewropea biex jirrispettawhom fil-ħidma tagħhom. Il-Programm għandu jieħu kont ta’ żviluppi futuri fir-rigward ta’ azzjoni Komunitarja dwar is-servizzi tas-saħħa kif ukoll tal-ħidma tal-Grupp ta’ Livell Għoli dwar is-Servizzi tas-Saħħa u l-Kura Medika, li jipprovdi forum importanti għall-kollaborazzjoni u l-iskambju ta’ l-aħjar prattika bejn is-sistemi ta’ saħħa ta’ l-Istati Membri.

(21)

Il-Programm għandu jikkontribwixxi għall-ġabra ta’ data, il-promozzjoni u l-iżvilupp ta’ metodi u għodda, l-istabbiliment ta’ netwerks u tipi differenti ta’ kooperazzjoni u l-promozzjoni ta’ linji politiċi rilevanti dwar il-mobbilità ta’ pazjenti kif ukoll dwar il-mobbilità tal-professjonisti tas-saħħa. Għandu jħaffef l-iżvilupp 'il quddiem taż-Żona e-Saħħa Ewropea, permezz ta’ inizjattivi Ewropej konġunti ma’ żoni oħra ta’ politika ta’ l-UE, li jinkludu l-politika reġjonali, filwaqt li jikkontribwixxi lejn xogħol bażat fuq il-kriterji tal-kwalità għal websites relatati mas-saħħa u lejn il-karta Ewropea tal-assigurazzjoni tas-saħħa. Għandu jittieħed kont tat-telemedicine peress li applikazzjonijiet tat-telemedicine jistgħu jikkontribwixxu għall-kura transkonfinali filwaqt li jiżguraw il-kura medika fid-dar.

(22)

Tniġġis ambjentali hu riskju serju għas-saħħa u kawża ewlenija ta’ tħassib għaċ-ċittadini Ewropej. Azzjoni speċjali għandha tiffoka fuq it-tfal u gruppi oħra li huma partikolarment vulnerabbli għal kondizzjonijiet ambjentali perikolużi. Il-Programm għandu jikkumplimenta l-azzjonijiet meħuda fil-Pjan ta’ Azzjoni Ewropew għas-Saħħa u l-Ambjent 2004-2010.

(23)

Il-Programm għandu jindirizza kwistjonijiet ta’ saħħa marbuta mas-sess u max-xjuħija.

(24)

Il-Programm għandu jagħraf l-importanza ta’ approċċ olistiku għas-saħħa pubblika u jqis, fejn hu xieraq u fejn hemm provi xjentifiċi jew kliniċi dwar l-effikaċja tagħha, il-mediċina kumplimentari u alternattiva fl-azzjonijiet tiegħu.

(25)

Il-prinċipju ta’ prekawzjoni u l-valutazzjoni tar-riskju huma fatturi ewlenin għall-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem u għalhekk għandhom ikunu parti mill-integrazzjoni ulterjuri fil-linji politiċi u attivitajiet Komunitarji oħra.

(26)

Din id-Deċiżjoni tistabbilixxi pakkett finanzjarju, għat-tul kollu tal-Programm, li jikkostitwixxi ir-referenza prinċipali fit-tifsira tal-punt 37 tal-Ftehim Interistituzzjonali tas-17 ta’ Mejju 2006 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar id-dixxiplina baġitarja u t-tmexxija finanzjarja soda (8), għall-awtorita' baġitarja matul il-proċedura baġitarja annwali.

(27)

Sabiex jiġi żgurat livell għoli ta’ koordinazzjoni bejn l-azzjonijiet u l-inizjattivi meħuda mill-Komunità u mill-Istati Membri għall-implimentazzjoni tal-Programm, jeħtieġ li tiġi promossa kooperazzjoni bejn l-Istati Membri u tittejjeb l-effettività tan-netwerks eżistenti u futuri fil-qasam tas-saħħa pubblika. Il-parteċipazzjoni ta’ awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali fuq livell adattat skond is-sistemi nazzjonali għandhom jitqiesu fir-rigward ta’ l-implimentazzjoni tal-Programm.

(28)

Jeħtieġ li jiżdied l-investiment ta’ l-UE fis-saħħa u l-proġetti relatati mas-saħħa. F’dan ir-rigward, l-Istati Membri huma mħeġġa jidentifikaw it-titjib tas-saħħa bħala prijorità fil-programmi nazzjonali tagħhom. Għarfien aħjar dwar il-possibbilitajiet tal-finanzjament ta’ l-UE għas-saħħa hu meħtieġ. Għandu jiġi mħeġġeġ l-iskambju ta’ esperjenzi bejn l-Istati Membri dwar il-finanzjament tas-saħħa permezz tal-Fondi Strutturali.

(29)

Korpi mhux governattivi u networks speċjalizzati jistgħu wkoll ikollhom rwol importanti biex jintlaħqu l-għanijiet tal-Programm. Sabiex isegwu wieħed jew aktar mill-għanijiet tal-Programm dawn jistgħu jeħtieġu kontributi Komunitarji biex ikunu jistgħu jiffunzjonaw. Għalhekk, għandhom jiġu stabbiliti kriterji dettaljati ta’ eliġibbiltà, dispożizzjonijiet rigward it-trasparenza finanzjarja u l-perijodu tal-kontributi Komunitarji għal korpi mhux governattivi u netwerks speċjalizzati li jikkwalifikaw għal appoġġ Komunitarju skond id-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/468/KE tat-28 ta’ Ġunju 1999 li tistabbilixxi l-proċeduri għall-eżerċizzju tas-setgħat ta’ implimentazzjoni mogħtija lill-Kummissjoni (9). Tali kriterji jkunu jinkludu l-obbligi ta’ tali korpi u netwerks fl-istabbiliment ta’ għanijiet ċari, pjanijiet ta’ azzjoni u riżultati li jitkejjlu li jirrapreżentaw dimensjoni Ewropea b'saħħitha u valur miżjud reali għall-għanijiet tal-Programm. Minħabba n-natura partikolari tal-organizzazzjonijiet konċernati u f'każijiet ta’ utilità eċċezzjonali, għandu jkun possibli li t-tiġdid ta’ l-appoġġ Komunitarju għall-operat ta’ tali korpi u netwerks speċjalizzati jiġi eżentat mill-prinċipju ta’ tnaqqis gradwali tal-livell ta’ appoġġ Komunitarju.

(30)

L-implimentazzjoni tal-Programm għandha ssir b'kooperazzjoni mill-qrib mal-għaqdiet u l-aġenziji rilevanti, b'mod partikolari maċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard.

(31)

Il-miżuri meħtieġa għall-implimentazzjoni ta’ din id-Deċiżjoni għandhom jiġu adottati skond id-Deċiżjoni 1999/468/KE, filwaqt li tiġi rispettata l-ħtieġa għat-trasparenza kif ukoll bilanċ raġjonevoli bejn l-għanijiet differenti tal-Programm.

(32)

Il-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea (minn hawn 'il quddiem il-Ftehim ŻEE) jipprovdi għall-kooperazzjoni fl-oqsma tas-saħħa bejn il-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha min-naħa u l-pajjiżi tal-Assoċjazzjoni Ewropea għall-Kummerċ Ħieles li jipparteċipaw fiż-Żona Ekonomika Ewropea (minn hawn 'il quddiem il-pajjiżi EFTA/ŻEE), min-naħa l-oħra. Għandu wkoll jiġi previst li l-Programm jinfetaħ għall-parteċipazzjoni minn pajjiżi oħra, b'mod partikolari l-pajjiżi ġirien tal-Komunità u pajjiżi li qed japplikaw għal adeżjoni ma’ l-Unjoni Ewropea, jew li huma kandidati jew ser jaderixxu magħha, filwaqt li jitqies b'mod partikolari il-potenzjal għat-theddid għas-saħħa li jirriżulta f'pajjiżi oħra li jkollu impatt fil-Komunità.

(33)

Relazzjonijiet xierqa ma’ pajjiżi terzi li mhux qed jipparteċipaw fil-Programm għandhom jiġu faċilitati b'għajnuna għall-kisba tal-għanijiet tal-Programm, filwaqt li jitqies kull ftehim rilevanti bejn dawk il-pajjiżi u l-Komunità. Dan jista' jinvolvi pajjiżi terzi li jmexxu 'l quddiem attivitajiet kumplimentari għal dawk finanzjati permezz tal-Programm f'oqsma ta’ interess reċiproku, iżda m' għandhomx jinvolvu kontribut finanzjarju taħt il-Programm.

(34)

Huwa xieraq li tiġi żviluppata kooperazzjoni ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti bħalma huma n-Nazzjonijiet Uniti u l-aġenziji speċjalizzati tagħha, b'mod partikolari d-WHO, kif ukoll mal-Kunsill ta’ l-Ewropa u l-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiku, bil-ħsieb li jiġi implimentat il-Programm permezz tal-massimizzazzjoni ta’ l-effettività u l-effiċjenza ta’ azzjonijiet marbuta mas-saħħa fuq livell Komunitarju u internazzjonali, filwaqt li jittieħed kont tal-kapaċitajiet u r-rwoli partikolari ta’ l-organizzazzjonijiet differenti.

(35)

L-implimentazzjoni b'suċċess ta’ l-għanijiet taħt il-Programm għandha tiġi bbażata fuq kopertura tajba tal-kwistjonijiet inklużi fil-pjanijiet ta’ ħidma annwali, l-għażla ta’ azzjonijiet adatti u finanzjament ta’ proġetti, li lkoll fihom proċess xieraq ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni, u monitoraġġ u evalwazzjoni regolari, inkluż evalwazzjonijiet esterni indipendenti, li għandhom iqisu l-impatt tal-azzjonijiet u juru l-kontribut tagħhom għall-għanijiet globali tal-Programm. L-evalwazzjoni tal-Programm għandha tieħu kont tal-fatt li l-kisba ta’ l-għanijiet tal-Programm jistgħu jeħtieġu tul ta’ żmien itwal mill-perjodu tal-Programm.

(36)

Il-pjanijiet ta’ ħidma annwali għandhom ikopru l-attivitajiet prinċipali previsti biex jiġu finanzjati mill-Programm permezz tal-mekkaniżmi differenti kollha ta’ finanzjament, inkluż sejħiet għal offerti.

(37)

Peress li l-għanijiet ta’ din id-Deċiżjoni ma jistgħux jinkisbu biżżejjed mill-Istati Membri minħabba n-natura transnazzjonali tal-kwistjonijiet involuti, u għalhekk jistgħu, minħabba l-potenzjal għal azzjoni Komunitarja li jkunu aktar effiċjenti u effettivi minn azzjoni nazzjonali waħedha fil-ħarsien tas-saħħa u tas-sikurezza taċ-ċittadini, jinkisbu aħjar fuq livell Komunitarju, il-Komunità tista' tadotta miżuri, skond il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat. Skond il-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, din id-Deċiżjoni ma tmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-għanijiet.

(38)

Skond l-Artikolu 2 tat-Trattat, li jipprovdi li l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel hu prinċipju tal-Komunità, u skond l-Artikolu 3(2) tiegħu, li jipprovdi li l-Komunità għandha timmira li tneħħi l-inugwaljanzi, u li tippromwovi l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-attivitajiet Komunitarji kollha inkluż il-kisba ta’ livell għoli ta’ ħarsien tas-saħħa, l-għanijiet u l-azzjonijiet kollha koperti mill-Programm jikkontribwixxu għal promozzjoni ta’ fehim u għarfien aħjar tal-ħtiġijiet tan-nisa u ta’ l-irġiel rispettivament u l-mod tagħhom ta’ kif iħarsu lejn is-saħħa.

(39)

Hu xieraq li tiġi żgurata transizzjoni xierqa bejn il-Programm u l-programm preċedenti li jibdlu, b'mod partikolari fir-rigward tal-kontinwità ta’ arranġamenti pluriennali għat-tmexxija tiegħu, bħal finanzjament ta’ assistenza teknika u amministrattiva. Mill-1 ta’ Jannar 2014, l-approprjazzjoni ta’ assistenza teknika u amministrattiva għandhom ikopru, jekk meħtieġ, l-infiq relatat mat-tmexxija ta’ azzjonijiet li jkunu għadhom ma ġewx iffinalizzati sa l-aħħar ta’ l-2013.

(40)

Din id-Deċiżjoni tieħu post id-Deċiżjoni Nru 1786/2002/KE. Dik id-Deċiżjoni għandha għalhekk tiġi mħassra,

—

It-titjib tas-sigurtà tas-saħħa taċ-ċittadini,

—

Il-promozzjoni tas-saħħa, inkluż it-tnaqqis tal-inugwaljanzi fis-saħħa,

—

Il-ħolqien u t-tixrid ta’ informazzjoni u għarfien dwar is-saħħa.

(a)

60 % ta’ l-ispejjeż għal azzjoni maħsuba biex tgħin sabiex jintlaħaq għan li jagħmel parti mill-Programm, minbarra f'każijiet ta’ utilità eċċezzjonali fejn il-kontribut Komunitarju m'għandux jaqbeż it-80 %; u

(b)

60 % ta’ l-ispejjeż għall-operat ta’ korp mhux governattiv jew network speċjalizzat, mhux għall-profitt u huwa indipendenti mill-industrija, l-interessi kummerċjali u ta’ negozju jew interessi oħrajn li joħolqu kunflitt, għandu membri mill-inqas f'nofs l-Istati Membri, b'kopertura ġeografika bilanċjata, u jsegwi għan wieħed jew aktar tal-Programm bħala l-mira primarja tiegħu, fejn tali appoġġ huwa meħtieġ għat-twettiq ta’ dawk l-għanijiet. Fil-każijiet ta’ utilità eċċezzjonali, il-kontribut Komunitarju m'għandux jaqbeż it-80 %.

(a)

implimentazzjoni diretta jew indiretta mill-Kummissjoni fuq bażi ċentralizzata; u

(b)

ġestjoni konġunta ma’ għaqdiet internazzjonali, fejn xieraq.

(a)

tfittex li tikseb il-komparabbiltà tad-data u l-informazzjoni, u l-kompatibbiltà u l-interoperabbiltà tas-sistemi u n-netwerks għall-iskambju ta’ data u informazzjoni dwar is-saħħa; u

(b)

tiżgura l-kooperazzjoni u l-komunikazzjoni meħtieġa maċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard u aġenziji Ewropej rilevanti oħrajn sabiex tagħmel l-aħjar użu mill-fondi Komunitarji.

(a)

il-pjan ta’ ħidma annwali għall-implimentazzjoni tal-Programm, li jistabbilixxi:

(b)

kriterji ta’ għażla, għoti u kriterji oħrajn għall-kontribut finanzjarju għall-azzjonijiet tal-Programm skond l-Artikolu 4.

(a)

pajjiżi EFTA/ŻEE skond il-kondizzjonijiet stabbiliti fil-Ftehim taż-ŻEE; u

(b)

pajjiżi terzi, partikolarment pajjiżi li għalihom tapplika l-Politika ta-Viċinat Ewropew, pajjiżi applikanti, kandidati jew li ser jaderixxu ma’ l-Unjoni Ewropea, u l-pajjiżi Balkani tal-punent inklużi fil-proċess ta’ stabilizzazzjoni u assoċjazzjoni, skond il-kondizzjonijiet stipulati fil-ftehim bilaterali jew multilateral rispettivi li jistabbilixxu l-prinċipji ġenerali għall-parteċipazzjoni tagħhom fi programmi Komunitarji.

(a)

mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2010, rapport t'evalwazzjoni interim estern u indipendenti dwar ir-riżultati miksuba fir-rigward ta’ l-għanijiet tal-Programm u l-aspetti kwalitattivi u kwantitattivi tal-implimentazzjoni tiegħu kif ukoll il-konsistenza u l-komplimentarjetà tiegħu ma’ programmi, azzjonijiet u fondi Komunitarji rilevanti oħrajn. Ir-rapport għandu b'mod partikolari jagħmilha possibbli li ssir valutazzjoni ta’ l-impatt tal-miżuri fuq il-pajjiżi kollha. Ir-rapport għandu jkun fih sommarju tal-konklużjonijiet ewlenin u għandu jkun akkompanjat b'rimarki mill-Kummissjoni;

(b)

mhux aktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2011, Komunikazzjoni dwar il-kontinwazzjoni tal-Programm;

(ċ)

mhux aktar tard mill-31 ta Diċembru 2015, rapport ta’ evalwazzjoni ex-post estern u indipendenti li jkopri l-implimentazzjoni u r-riżultati tal-Programm.