Back to EUR-Lex homepage

EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Search tips
Need more search options? Use the Advanced search
You are here

Summaries of EU Legislation

Bainne foirmle do naíonáin agus bainne foirmle leantach — comhdhéanamh agus faisnéis

Date of last review:
30/03/2023
Author:
Oifig Foilseachán an Aontais Eorpaigh
Responsible entity(ies):
Ard-Stiúrthóireacht um Shláinte agus Sábháilteacht Bia
Summarised document(s):

Bainne foirmle do naíonáin agus bainne foirmle leantach — comhdhéanamh agus faisnéis

 

ACHOIMRE AR:

Rialachán (AE) 2016/127 lena bhforlíontar Rialachán (AE) Uimh. 609/2013 maidir leis na ceanglais shonracha chomhdhéanaimh agus faisnéise le haghaidh bainne foirmle do naíonáin agus bainne foirmle leantach agus maidir leis na ceanglais um fhaisnéis a bhaineann le beathú naíonán agus leanaí

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

  • Forlíontar leis Rialachán (AE) Uimh. 609/2013 maidir le bianna do ghrúpaí sonracha, lena gceanglaítear ar an gCoimisiún Eorpach rialacha maidir le comhdhéanamh agus lipéadú a ghlacadh le haghaidh bainne foirmle do naíonáin* agus bainne foirmle leantach*, trí ghníomh tarmligthe, agus atá bunaithe ar an gcomhairle eolaíoch is déanaí.
  • Cuireann sé cosc ar mhaímh chothaitheacha agus sláinte ar bhainne foirmle do naíonáin chun beathú cíche a chosaint agus a spreagadh.
  • Cabhraíonn sé le húdaráis náisiúnta faireachán níos fearr a dhéanamh ar an margadh bainne foirmle do naíonáin trí rialacha breise fógartha.

PRÍOMHPHOINTÍ

Bainne foirmle do naíonáin nó bainne foirmle leantach nach ndéantar a mhonarú go hiomlán as bainne bó nó as próitéiní bainne gabhar, ní mór na hainmneacha sin a bheith orthu mar a leagtar amach do gach teanga oifigiúil de chuid an Aontais Eorpaigh (AE). I mBéarla, is “bainne foirmle do naíonáin” agus “bainne foirmle leantach” faoi seach iad.

Comhábhair

Ní mór do bhainne foirmle do naíonáin agus do bhainne foirmle leantach:

  • an rialachán seo agus rialacha ábhartha eile de dhlí bia an Aontais a chomhlíonadh, lena n-áirítear Rialachán (AE) Uimh. 1169/2011 maidir le faisnéis bhia a sholáthar do thomhaltóirí;
  • cloí le ceanglais chomhdhéanaimh an rialacháin is infheidhme maidir le táirgí atá réidh le húsáid, a mhargaítear ar an mbonn sin nó maidir le táirgí atá réidh lena n-úsáid tar éis an ullmhúcháin de réir mar a threoraíonn na monaróirí;
  • a cheangal nach ndéanfar níos mó ná uisce a chur leis lena ullmhú i gcomhréir le treoracha an mhonaróra;
  • féadfar iad a mhonarú as foinsí próitéine mar a leagtar amach sa rialachán agus comhábhair eile bia a n-aithnítear a n-oiriúnacht do naíonáin ó bhreith (le haghaidh bainne foirmle do naíonáin) nó do naíonáin atá os cionn 6 mhí d’aois (le haghaidh bainne foirmle leantach) le sonraí eolaíocha a nglactar leo go ginearálta;
  • iarmhair lotnaidicídí a bheith iontu ar mó iad ná 0.01 mg/kg in aghaidh na substainte gníomhaí, cé is moite do heisceachtaí áirithe;
  • ní dhéanfar iad as táirgí talmhaíochta ina n-úsáidtear lotnaidicídí ina bhfuil na substaintí toirmiscthe atá liostaithe sa rialachán, faoi réir uasluach iarmhar chun críocha seiceála.

Ní fhéadfar aon táirge seachas bainne foirmle do naíonáin a mhargú nó a léiriú mar tháirge atá oiriúnach chun ceanglais chothaitheacha na ngnáth-naíonán sláintiúil a shásamh sna chéad mhíonna i ndiaidh a mbreithe.

Faisnéis bhia

Ní mór don bhainne foirmle cloí le Rialachán (AE) Uimh. 1169/2011 maidir le faisnéis faoi bhia a sholáthar do thomhaltóirí, leis an bhfaisnéis bhreise seo a leanas:

  • i gcás bainne foirmle do naíonáin:
    • ráiteas go bhfuil an táirge oiriúnach do naíonáin ó bhreith nuair nach bhfuil siad ar an gcíoch,
    • “fógra tábhachtach” (a áirítear freisin in aon fhógraíocht) maidir le barr feabhais beathú cíche agus ráiteas ag moladh nach n-úsáidfear an táirge ach amháin ar chomhairle ghairmiúil;
  • le haghaidh bainne foirmle leantach:
    • ráiteas nach bhfuil an táirge oiriúnach ach do naíonáin os cionn 6 mhí, mar chuid d’aiste bia éagsúlaithe amháin, nach n-úsáidfear in ionad bainne cíche le linn na chéad 6 mhí agus nár cheart an cinneadh chun tús a chur le beathú comhlántach a dhéanamh ach amháin ar chomhairle ghairmiúil bunaithe ar riachtanais shonracha fáis agus forbartha an naíonáin aonair;
  • treoracha maidir leis an táirge a ullmhú, a stóráil agus a dhiúscairt agus rabhadh i gcoinne na nguaiseacha sláinte a bhaineann le hullmhú agus stóráil mhíchuí.

Ní mór an fhaisnéis is gá maidir le húsáid chuí na dtáirgí a sholáthar i lipéadú, i gcur i láthair agus i bhfógraíocht bainne foirmle do naíonáin agus bainne foirmle leantaigh. Is amhlaidh atá ionas nach ndíspreagfar beathú cíche, agus ní mór don fhaisnéis a sholáthraítear aon bhaol mearbhaill a sheachaint idir bainne foirmle do naíonáin agus bainne foirmle leantach.

De bhreis ar an bhfaisnéis dá dtagraítear i Rialachán (AE) Uimh. 1169/2011, ní mór go n–áirítear sa dearbhú cothaithe éigeantach le haghaidh bainne foirmle do naíonáin agus bainne foirmle leantach méid gach substainte mianraí agus méid gach vitimín atá liostaithe sna hiarscríbhinní a ghabhann leis an rialachán seo agus atá i láthair sa táirge, seachas molaibdéineam agus an méid salainn.

Féadfar an dearbhú éigeantach cothaithe a fhorlíonadh le méideanna na gcomhábhar próitéine, carbaihiodráit nó saille agus an chóimheas idir meadhg próitéine agus cáiséin, agus na substaintí eile atá liostaithe sna hiarscríbhinní a ghabhann leis an rialachán seo nó le Rialachán (AE) Uimh. 609/2013.

Ní féidir maímh chothaithe agus sláinte a dhéanamh ar bhainne foirmle do naíonáin.

Ní fhéadfar an ráiteas “lachtós amháin” a úsáid ach i gcás inarb é lachtós an t–aon charbaihiodráit amháin atá sa táirge. Ní úsáidtear an ráiteas “saor ó lachtós” ach amháin más rud é nach bhfuil an cion lachtóis níos mó ná 2.5 mg/100 kJ (10 mg/100 kcal).

Nuair a úsáidtear an ráiteas “saor ó lachtós” le haghaidh bainne foirmle a mhonaraítear ó fhoinsí próitéine nach aonraí próitéine soighe iad, ní mór an ráiteas “mí–oiriúnach do naíonáin le galactóiséime*”. Ní fhéadfar an ráiteas “tá aigéad Docaisiheicséanách (DHA)* ann ” nó “tá DHA ann” (mar a cheanglaítear sa reachtaíocht le haghaidh gach bainne foirmle do naíonáin) a úsáid ach amháin i gcás bainne foirmle do naíonáin a chuirtear ar an margadh roimh an 22 Feabhra 2025.

Fógraíocht agus cur chun cinn

Fógraíocht bainne foirmle do naíonáin, nach gá ach faisnéis de chineál eolaíoch agus fíorasach a bheith inti, tá sí teoranta d’fhoilseacháin a dhéanann speisialtóireacht i réimse an chúraim leanaí agus i bhfoilseacháin eolaíocha. Is féidir le Ballstáit an Aontais rialacha níos déine a chur i bhfeidhm amhail cosc a chur ar fhógraíocht den sórt sin. Níor cheart a thabhairt le tuiscint le fógraíocht ná go gcreideann sí go bhfuil beathú buidéal comhionann le beathú cíche nó níos fearr ná é.

Ní mór nach mbeadh aon fhógraíocht díolphointe, aon samplaí saor in aisce ná aon fheiste fógraíochta eile chun díolachán bhainne foirmle do naíonáin a spreagadh go díreach don tomhaltóir.

Faisnéis faoi bheathú

Ní mór do na Ballstáit a áirithiú go gcuirfear faisnéis oibiachtúil ar fáil maidir le beathú naíonán agus leanaí óga. Ní mór faisnéis shoiléir ar na nithe seo a leanas a bheith in ábhair eolais agus oideachais:

  • na buntáistí agus an barr feabhais a bhaineann le beathú cíche;
  • cothú máthartha agus ullmhú le haghaidh beathú cíche, agus cothabháil an chothúcháin sin;
  • an éifeacht dhiúltach a d’fhéadfadh a bheith ag beathú páirteach buidéal a thabhairt isteach ar bheathú cíche;
  • an deacracht a bhaineann leis an gcinneadh gan beathú cíche a fhreaschur;
  • nuair is gá, úsáid chuí as bainne foirmle do naíonáin.

Ní mór go gcuimseofar san fhaisnéis sin na himpleachtaí sóisialta agus airgeadais a bhaineann le bainne foirmle do naíonáin a úsáid, na guaiseacha sláinte a bhaineann le bianna míchuí nó modhanna beathaithe míchuí, agus na guaiseacha sláinte a bhaineann le húsáid mhíchuí an bhainne foirmle do naíonáin. Níor cheart go mbeadh aon pictiúir ann a d’fhéadfadh úsáid bainne foirmle naíonán a idéalú.

Fógra

Nuair a chuirtear bainne foirmle do naíonáin ar an margadh, ní mór don oibreoir gnó bia fógra a thabhairt do na húdaráis náisiúnta maidir leis an bhfaisnéis ar an lipéad trí mhúnla den lipéad a úsáidtear a sheoladh agus an fhaisnéis ábhartha uile a mheastar a bheith riachtanach chun comhlíonadh an rialacháin a léiriú. Baineann sé sin freisin le foirmle leantach a mhonaraítear as hidrealasáití próitéine nó as substaintí áirithe a áireamh.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tá feidhm aige ón 22 Feabhra 2020, cé is moite de na rialacha maidir le bainne foirmle do naíonáin agus bainne foirmle leantach a mhonaraítear as hidrealasáití próitéine, atá i bhfeidhm ón 22 Feabhra 2022.

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

PRÍOMHTHÉARMAÍ

Bainne foirmle do naíonáin. Bia a úsáideann naíonáin (leanaí faoi bhun 12 mhí d’aois) le linn na chéad mhíonna den saol agus a chomhlíonann riachtanais chothaitheacha na naíonán sin go dtí go dtabharfar beatha chomhlántach iomchuí isteach.
Bainne foirmle leantach. Bia a úsáideann naíonáin nuair a thugtar beatha chomhlántach iomchuí isteach agus arb é an phríomhghné leachtach é in aiste bia atá éagsúlaithe de réir a chéile do naíonáin den sórt sin.
Galactóiséime. Coinníoll nuair nach féidir le naíonán galachtós a ithe, ceann de na comhpháirteanna lachtóis, an siúcra a fhaightear i mbainne.
Aigéad Docaisiheicséanách (DHA). Aigéad sailleach le fáil go nádúrtha i mbainne cíche agus tábhachtach i bhforbairt inchinn agus súl go luath.

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán Tarmligthe (AE) 2016/127 ón gCoimisiún an 25 Meán Fómhair 2015 lena bhforlíontar Rialachán (AE) Uimh. 609/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a mhéid a bhaineann leis na ceanglais shonracha chomhdhéanaimh agus faisnéise le haghaidh bainne foirmle do naíonáin agus bainne foirmle leantach agus a mhéid a bhaineann le ceanglais i ndáil le faisnéis a bhaineann le beathú naíonán agus leanaí óga (IO L 25, 2.2.2016, lgh. 1–29).

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (AE) 2016/ 127 a chorprú sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) Uimh. 609/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 12 Meitheamh 2013 maidir le bia a cheaptar lena úsáid mar bhia do naíonáin agus do leanaí óga, maidir le bia chun críocha speisialta míochaine, agus maidir le hionadach ar an aiste bia iomlán chun meáchan a rialú agus lena n-aisghairtear Treoir 92/52/CEE ón gComhairle, Treoracha 96/8/CE, 1999/21/CE, 2006/125/CE agus 2006/141/CE ón gCoimisiún, Treoir 2009/39/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Rialachán (CE) Uimh. 41/2009 ón gCoimisiún agus Rialachán (CE) Uimh. 953/2009 ón gCoimisiún (IO L 181, 29.6.2013, lgh. 35–56).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (AE) Uimh. 1169/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Deireadh Fómhair 2011 maidir le soláthar faisnéise bia do thomhaltóirí, lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 1924/2006 agus Rialachán (CE) Uimh. 1925/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, agus lena n–aisghairtear Treoir 87/250/CEE ón gCoimisiún, Treoir 90/496/CEE ón gComhairle, Treoir 1999/10/CE ón gCoimisiún, Treoir 2000/13/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, Treoir 2002/67/CE agus Treoir 2008/5/CE ón gCoimisiún agus Rialachán (CE) Uimh. 608/2004 ón gCoimisiún (IO L 304, 22.11.2011, lgh. 18–63).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (CE) Uimh. 1924/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Nollaig 2006 maidir le maímh chothúcháin agus shláinte a dhéantar maidir le bianna (IO L 404, 30.12.2006, lgh. 9–25).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (CE) Uimh. 178/2002 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 28 Eanáir 2002 lena leagtar síos prionsabail ghinearálta agus ceanglais maidir leis an dlí faoi bhia, lena mbunaítear an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia agus lena leagtar síos nósanna imeachta in ábhair a bhaineann le sábháilteacht bia (IO L 31, 1.2.2002, lgh. 1–24).

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 30.03.2023

Top