Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (CESE)

 

ACHOIMRE AR:

Rialacha Nós Imeachta Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa — Bealtaine 2022

Airteagal 300 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) — comhlachtaí comhairleacha an Aontais Eorpaigh

Airteagal 301 CFAE (sean–Airteagal 258 CCE) — Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa

Airteagal 302 CFAE (sean–Airteagal 259 CCE) — Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa

Airteagal 303 CFAE (sean–Airteagal 260 CCE) — Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa

Airteagal 304 CFAE (sean–Airteagal 262 CCE) — Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa

Airteagal 13 den Chonradh ar an Aontas Eorpach — Forálacha maidir leis na hinstitiúidí

CAD IS AIDHM LEIS NA HAIRTEAGAIL AGUS LEIS NA RIALACHA NÓS IMEACHTA?

• Luaitear in Airteagal 300 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) go gcabhraíonn Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (CESE) le Parlaimint na hEorpa, le Comhairle an Aontais Eorpaigh agus leis an gCoimisiún Eorpach, ag gníomhú i gcáil chomhairleach. Tá ionadaithe ar CESE ó eagraíochtaí fostóirí, ó fhostaithe agus ó pháirtithe eile a dhéanann ionadaíocht don tsochaí shibhialta, go háirithe i réimsí socheacnamaíocha, cathartha, gairmiúla agus cultúrtha. Níl baill CESE faoi cheangal ag aon treoracha éigeantacha agus tá siad go hiomlán neamhspleách i gcomhlíonadh a ndualgas, ar mhaithe le leas ginearálta an Aontais.
• Leagtar amach in Airteagal 301 den CFAE an líon uasta comhaltaí den CESE. Luaitear ann go nglacann an Chomhairle d’aon toil cinneadh lena socraítear comhdhéanamh CESE agus go gcinneann sí liúntais a comhaltaí.
• Leagtar amach in Airteagal 302 den CFAE fad cheapacháin chomhaltaí CESE (atá inathnuaite) agus an próiseas ceapacháin, a dhéanann an Chomhairle tar éis dul i gcomhairle leis an gCoimisiún.
• In Airteagal 303 den CFAE luaitear go dtoghfaidh CESE a uachtarán agus go nglacfaidh sé a rialacha nós imeachta.
• Luaitear in Airteagal 304 den CFAE gur féidir leis an bParlaimint, leis an gComhairle nó leis an Coimisiún Eorpach dul i gcomhairle le CESE nuair a fhoráiltear ina leith sin sna conarthaí agus i ngach cás a mheasann siad iomchuí. Féadfaidh sé tuairimí féintionscnaimh a eisiúint freisin aon uair a mheasann siad go bhfuil gníomh den sórt sin iomchuí. Cuirtear tuairimí CESE ar aghaidh chuig an bParlaimint, chuig an gComhairle agus chuig an gCoimisiún.
• In Airteagal 13 den Chonradh ar an Aontas Eorpach liostaítear institiúidí an Aontais Eorpaigh (AE) agus luaitear ann go bhfaigheann an Pharlaimint, an Chomhairle agus an Coimisiún cúnamh ón CESE agus ó Choiste Eorpach na Réigiún, ag gníomhú i gcáil chomhairleach.
• Leagtar amach i rialacha nós imeachta CESE conas a oibríonn agus a eagraíonn an comhlacht é féin. Glacann tionól CESE iad le tromlach glan.

PRÍOMHPHOINTÍ

• Códaítear leis na rialacha nós imeachta rialacha inmheánacha oibríochtúla an CESE agus comhlánaítear leo na rialacha bunúsacha atá leagtha amach sa Chonradh ar an Aontas Eorpach agus sa CFAE.
• Áirítear sna rialacha nós imeachta cód iompair do chomhaltaí ina gcumhdaítear an méid seo a leanas:
  • caighdeáin eiticiúla;
  • trédhearcacht airgeadais;
  • neamh–idirdhealú;
  • comhdheiseanna;
  • dínit sa láthair oibre;
  • smachtbhannaí as an gcód a shárú.
• Bunaítear coiste eiticiúil leis an gcód iompair chomh maith.

Comhaltaí

• Cuimsítear na trí ghrúpa seo a leanas sa CESE.
  • Eagraíochtaí fostóirí. Comhaltaí ó na hearnálacha príobháideacha agus poiblí um thionscal, gnólachtaí beaga, comhlachais tráchtála, trádáil mhórdhíola agus mhiondíola, baincéireacht agus árachas, iompar agus talamhaíocht (Grúpa I).
  • Fostaithe. Comhaltaí ó eagraíochtaí náisiúnta ceardchumainn, ar leibhéal na gcónaidhmeanna agus na bhfeidearálachtaí earnála (Grúpa II).
  • Eagraíochtaí na sochaí sibhialta. Mar shampla, eagraíochtaí feirmeoirí agus tomhaltóirí, gnólachtaí beaga, earnáil na ceardaíochta, agus gairmeacha liobrálacha agus eagraíochtaí neamhrialtasacha i réimse na cosanta sóisialta agus comhshaoil (Grúpa III).

• Ní gá go mbeadh comhaltaí mar chuid d’aon cheann de na trí ghrúpa. Tá na cearta agus na hoibleagáidí céanna ag comhaltaí nach comhaltaí de ghrúpa iad agus atá ag baill ar comhaltaí de ghrúpa iad. Tugadh rialacha nua isteach maidir le rannpháirtíocht feisirí neamhcheangailte i ngrúpaí staidéir, maidir lena gceapadh mar rapóirtéirí agus maidir lena rannpháirtíocht i seisiúin iomlánacha.
• Molann rialtais Bhallstáit AE comhaltaí CESE agus ceapann an Chomhairle iad ar feadh 5 bliana. Le Cinneadh (AE) 2019/853 socraítear an líon reatha comhaltaí ag 329 tar éis don Ríocht Aonaithe tarraingt siar ón Aontas Eorpach. Foráiltear le hAirteagal 301 CFAE 350 comhalta ar a mhéad. Is é seo a leanas comhdhéanamh reatha na gcomhaltaí de réir tíre:
  • 24 don Ghearmáin, don Fhrainc agus don Iodáil;
  • 21 don Spáinn agus don Pholainn;
  • 15 don Rómáin;
  • 12 don Bheilg, don Bhulgáir, don tSeicia, don Ghréig, don Ungáir, don Ísiltír, don Ostair, don Phortaingéil agus don tSualainn;
  • naonúr don Danmhairg, d’Éirinn, don Chróit, don Liotuáin, don tSlóvaic agus don Fhionlainn;
  • seachtar don Eastóin, don Laitvia agus don tSlóivéin;
  • seisear don Chipir agus do Lucsamburg;
  • cúigear do Mhálta.
• Toghann na trí ghrúpa a n–uachtaráin agus a leas–uachtaráin ar feadh téarma 2.5 bliain. Glacann siad páirt in ullmhú, eagrú agus comhordú ghnó CESE.
• Le heagrán 2022 de na rialacha tugtar isteach tairseach nua tromlaigh chun an rún mímhuiníne a ghlacadh, arb ionann é agus dhá thrian de na vótaí a chaitear anois.

Ról CESE sa nós imeachta reachtach

• Soláthraíonn CESE tuairimí arna n–iarraidh ag an bParlaimint, ag an gComhairle nó ag an gCoimisiún.
• Ullmhaíonn sé meastóireachtaí ar bheartais AE nó ar ionstraimí dlí atá á gcur chun feidhme cheana freisin, a fhéadfaidh a bheith i bhfoirm tuairimí nó tuarascálacha meastóireachta.
• Féadfaidh sé tuairimí a sholáthar freisin as a stuaim féin, tuairimí taiscéalaíochta arna iarraidh sin ag institiúidí an Aontais Eorpaigh nó ag Uachtaránacht Chomhairle an Aontais Eorpaigh agus tuarascálacha faisnéise nó rúin a sholáthar chomh maith maidir le haon saincheisteanna a bhaineann leis na cúraimí a shanntar don Aontas Eorpach.

Eagrú

Tá CESE comhdhéanta de na comhlachtaí a leanas.

• Tionól iomlánach CESE de na comhaltaí uile, a thagann le chéile i naoi seisiún gach bliain.
• An uachtaránacht, ar a bhfuil an t–uachtarán agus beirt leas–uachtarán.
• Is é an t–uachtarán, an duine a dhéanann an méid seo a leanas:
  • stiúrann sé nó sí obair CESE;
  • déanann sé nó sí ionadaíocht thar ceann CESE ina chaidreamh seachtrach;
  • tuairiscíonn sé nó sí don CESE maidir le gníomh agus bearta a dhéantar thar a cheann;
  • cuireadh sé nó sí clár oibre i láthair ag tosach an téarma oifige agus déanann sé nó sí athbhreithniú ar an méid a baineadh amach ag deireadh an téarma.
• Beirt leas–uachtarán, iad i gceannas ar bhuiséad agus ar chumarsáid faoi seach.
• San uachtaránacht mhéadaithe, tá an t–uachtarán, an bheirt leas–uachtarán agus triúr uachtarán grúpa, a dhéanann an méid seo a leanas:
  • ullmhaíonn siad obair an bhiúró agus an tionóil;
  • éascaítear na cinntí riachtanacha i gcásanna práinne nó in imthosca urghnácha.
• Ar an mbiúró, ar a bhfuil freagracht pholaitiúil as bainistíocht ghinearálta CESE tá:
  • an t–uachtarán agus an bheirt leas–uachtarán;
  • uachtaráin na dtrí ghrúpa;
  • uachtaráin na sé rannóg;
  • líon athraitheach comhaltaí, nach mbeidh níos mó ná an líon na mBallstát.
• Sonraítear in eagrán 2022 de na rialacha na nósanna imeachta maidir le comhaltaí an bhiúró a thoghadh.
• Tá na rannóga reachtacha, a bhfuil sé de chúram orthu tuairimí nó tuarascálacha faisnéise a ghlacadh ar shaincheisteanna a chuirtear orthu. Tá sé rannóg ann:
  • an t–aontas eacnamaíoch agus airgeadaíochta agus comhtháthú eacnamaíoch agus sóisialta;
  • margadh aonair, táirgeadh agus tomhaltas;
  • iompar, fuinneamh, bonneagar agus an tsochaí faisnéise;
  • fostaíocht, gnóthaí sóisialta agus saoránacht;
  • talmhaíocht, forbairt tuaithe agus an comhshaol;
  • caidreamh seachtrach.

Féadfaidh CESE coimisiúin chomhairleacha a chur ar bun freisin ar a mbeidh comhaltaí agus toscairí CESE ó réimsí den tsochaí shibhialta ar mian le CESE a bheith páirteach ina chuid oibre. Déanann an Coimisiún Comhairleach ar Athrú Tionscail scrúdú ar athruithe tionscail thar réimse leathan earnálacha. Is é comhlacht ar leith é laistigh de CESE agus tá sainchúram air a leathnaítear chuig gach earnáil den tionscal i ndéantúsaíocht agus seirbhísí. Tugadh aghaidh i rialacha nós imeachta 2022 ar an difríocht idir stádas rannóga reachtach CESE agus an choimisiúin, rud a sholáthair tuilleadh trédhearcachta maidir lena róil agus lena gcuspóirí.

Ina theannta sin tá an méid seo a leanas ag CESE:

• trí faireachlann maidir le:
  • an t–aistriú digiteach agus an margadh aonair,
  • margadh an tsaothair,
  • forbairt inbhuanaithe;
• dhá ghrúpa ad hoc maidir le:
  • an seimeastar Eorpach,
  • cearta bunúsacha agus an smacht reachta;
• grúpa idirchaidrimh, arb é a thasc bheith ag caidreamh le heagraíochtaí agus líonraí sochaí sibhialta na hEorpa nach ndéantar ionadaíocht dóibh i dtionól CESE agus faireachán a dhéanamh ar chomhthionscnaimh.

Faigheann CESE tacaíocht ó rúnaíocht bhuan, faoi stiúir ardrúnaí atá ceaptha ag an mbiúró. Roinneann CESE cuid dá sheirbhísí (aistriúchán, TF, lóistíocht) le Coiste na Réigiún.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA RIALACHA NÓS IMEACHTA?

Tá na rialacha reatha i bhfeidhm ón 1 Meitheamh 2022.

CÚLRA

Tá CESE lonnaithe sa Bhruiséil.

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Ár gcuid oibre (Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa).

PRÍOMHDHOICIMÉID

Rialacha nós imeachta agus cód iompair do chomhaltaí Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa, (BEALTAINE 2022) (IO L 149, 31.5.2022, lgh. 1-54).

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh — Cuid a Sé — Forálacha institiúideacha agus airgeadais — Teideal I — Forálacha institiúideacha — Caibidil 3 — Comhlachtaí comhairleacha an Aontais — Airteagal 300 (IO C 202, 7.6.2016, lch. 177).

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh — Cuid a Sé — Forálacha institiúideacha agus airgeadais — Teideal I — Forálacha institiúideacha — Caibidil 3 — Comhlachtaí comhairleacha an Aontais — Cuid 1 — An Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta:

Airteagal 301 (sean–Airteagal 258 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lch. 177).

Airteagal 302 (sean–Airteagal 259 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lch. 178).

Airteagal 303 (sean–Airteagal 260 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lch. 178).

Airteagal 304 (sean–Airteagal 262 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lch. 178).

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar an Aontas Eorpach — Teideal III — Forálacha maidir leis na hinstitiúidí — Airteagal 13 (IO C 202, 7.6.2016, lch. 22).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) 2019/853 ón gComhairle an 21 Bealtaine 2019 lena gcinntear comhdhéanamh Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (IO L 139, 27.5.2019, lgh. 15-16).

Prótacal maidir le comhar idir an Coimisiún Eorpach agus Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (IO C 102, 5.4.2012, lgh. 1-5).

Nuashonraithe 22.06.2022