Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62021CJ0823

Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 22ας Ιουνίου 2023.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Ουγγαρίας.
Παράβαση κράτους μέλους – Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης – Πολιτικές σχετικά με τους ελέγχους στα σύνορα, το άσυλο και τη μετανάστευση – Διαδικασίες για τη χορήγηση διεθνούς προστασίας – Οδηγία 2013/32/ΕΚ – Άρθρο 6 – Πραγματική πρόσβαση – Υποβολή αίτησης – Εθνική ρύθμιση η οποία προβλέπει προηγούμενες διοικητικές ενέργειες εκτός του εδάφους του κράτους μέλους – Σκοπός δημόσιας υγείας.
Υπόθεση C-823/21.

Court reports – general – 'Information on unpublished decisions' section

ECLI identifier: ECLI:EU:C:2023:504

 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (τέταρτο τμήμα)

της 22ας Ιουνίου 2023 ( *1 )

«Παράβαση κράτους μέλους – Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης – Πολιτικές σχετικά με τους ελέγχους στα σύνορα, το άσυλο και τη μετανάστευση – Διαδικασίες για τη χορήγηση διεθνούς προστασίας – Οδηγία 2013/32/ΕΕ – Άρθρο 6 – Πραγματική πρόσβαση – Υποβολή αίτησης – Εθνική ρύθμιση η οποία προβλέπει προηγούμενες διοικητικές ενέργειες εκτός του εδάφους του κράτους μέλους – Σκοπός δημόσιας υγείας»

Στην υπόθεση C‑823/21,

με αντικείμενο προσφυγή δυνάμει του άρθρου 258 ΣΛΕΕ λόγω παραβάσεως, η οποία ασκήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2021,

Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από την A. Azéma, την L. Grønfeldt, τον A. Tokár και τον J. Tomkin,

προσφεύγουσα,

κατά

Ουγγαρίας, εκπροσωπούμενης από τον M. Z. Fehér και την M. M. Tátrai,

καθής,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τέταρτο τμήμα),

συγκείμενο από τους K. Λυκούργο (εισηγητή), πρόεδρο τμήματος, L. S. Rossi, J.‑C. Bonichot, S. Rodin και O. Spineanu-Matei, δικαστές,

γενική εισαγγελέας: T. Ćapeta

γραμματέας: I. Illéssy, διοικητικός υπάλληλος,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 9ης Φεβρουαρίου 2023,

κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τη γενική εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1

Με την προσφυγή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί από το Δικαστήριο να διαπιστώσει ότι η Ουγγαρία, εξαρτώντας τη δυνατότητα των υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι βρίσκονται στο έδαφός της, συμπεριλαμβανομένων των συνόρων της, να έχουν πρόσβαση στη διαδικασία χορήγησης διεθνούς προστασίας και να υποβάλουν αίτηση διεθνούς προστασίας από την απαίτηση διεξαγωγής προηγούμενης διαδικασίας ενώπιον ουγγρικής διπλωματικής αντιπροσωπείας που βρίσκεται σε τρίτη χώρα, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (ΕΕ 2013, L 180, σ. 60, διορθωτικό ΕΕ 2015, L 29, σ. 16), ερμηνευόμενο υπό το πρίσμα του άρθρου 18 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Χάρτης).

Το νομικό πλαίσιο

Το δίκαιο της Ένωσης

Η οδηγία 2013/32

2

Το άρθρο 3, παράγραφοι 1 και 2, της οδηγίας 2013/32 ορίζει τα εξής:

«1.   Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται σε όλες τις αιτήσεις διεθνούς προστασίας που υποβάλλονται στο έδαφος, περιλαμβανομένων των συνόρων, στα χωρικά ύδατα ή στις ζώνες διέλευσης των κρατών μελών, καθώς και στην ανάκληση διεθνούς προστασίας.

2.   Η παρούσα οδηγία δεν εφαρμόζεται επί αιτήσεων διπλωματικού ή εδαφικού ασύλου που υποβάλλονται σε αντιπροσωπείες των κρατών μελών.»

3

Το άρθρο 6 της οδηγίας προβλέπει τα εξής:

«1.   Όταν ένα πρόσωπο υποβάλλει αίτηση διεθνούς προστασίας σε αρχή αρμόδια για την καταχώριση των αιτήσεων αυτών δυνάμει του εθνικού δικαίου, η καταχώριση γίνεται το αργότερο τρεις εργάσιμες ημέρες μετά την υποβολή της αίτησης.

Εάν η αίτηση διεθνούς προστασίας υποβάλλεται σε άλλες αρχές οι οποίες ενδεχομένως λαμβάνουν τέτοιες αιτήσεις αλλά δεν είναι αρμόδιες για την καταχώριση δυνάμει του εθνικού δικαίου, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η καταχώριση να γίνεται το αργότερο έξι εργάσιμες ημέρες μετά την υποβολή της αίτησης.

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι άλλες αρχές οι οποίες ενδεχομένως λαμβάνουν αιτήσεις διεθνούς προστασίας, όπως η αστυνομία, η συνοριοφυλακή, οι υπηρεσίες μετανάστευσης και το προσωπικό κέντρων κράτησης, να διαθέτουν τις σχετικές πληροφορίες και οι υπάλληλοί τους να λαμβάνουν το επίπεδο κατάρτισης που απαιτείται για την εκτέλεση των καθηκόντων και των αρμοδιοτήτων τους και τις οδηγίες ώστε να ενημερώνονται οι αιτούντες σχετικά με τον τόπο και τον τρόπο κατάθεσης αιτήσεων διεθνούς προστασίας.

2.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε το πρόσωπο το οποίο έχει υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας να έχει πραγματική δυνατότητα να την καταθέσει το ταχύτερο δυνατό. Όταν ο αιτών δεν καταθέτει την αίτησή του, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν το άρθρο 28 αναλόγως.

3.   Με την επιφύλαξη της παραγράφου 2, τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν οι αιτήσεις διεθνούς προστασίας να κατατίθενται αυτοπροσώπως και/ή σε καθορισμένο χώρο.

4.   Κατά παρέκκλιση της παραγράφου 3, θεωρείται ότι έχει κατατεθεί αίτηση διεθνούς προστασίας, όταν οι αρμόδιες αρχές του συγκεκριμένου κράτους μέλους λαμβάνουν έντυπο το οποίο έχει υποβάλει ο αιτών ή, όταν προβλέπεται από το εθνικό δίκαιο, επίσημη έκθεση.

5.   Όταν μεγάλος αριθμός ταυτόχρονων αιτήσεων διεθνούς προστασίας από υπηκόους τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς καθιστά πολύ δύσκολη στην πράξη την τήρηση της προθεσμίας της παραγράφου 1, τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν παράταση της προθεσμίας σε 10 εργάσιμες ημέρες.»

4

Κατά το άρθρο 9, παράγραφος 1, της εν λόγω οδηγίας:

«Στους αιτούντες επιτρέπεται να παραμείνουν στο κράτος μέλος, αποκλειστικά για το σκοπό της διαδικασίας, μέχρις ότου η αποφαινόμενη αρχή λάβει την απόφασή της σύμφωνα με τις πρωτοβάθμιες διαδικασίες που ορίζονται στο κεφάλαιο III. Το εν λόγω δικαίωμα παραμονής δεν θεμελιώνει δικαίωμα για χορήγηση άδειας διαμονής.»

Η οδηγία 2013/33/ΕΕ

5

Το άρθρο 13 της οδηγίας 2013/33/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία (ΕΕ 2013, L 180, σ. 96), ορίζει τα εξής:

«Τα κράτη μέλη δύνανται να απαιτούν την υποβολή των αιτούντων σε ιατρικές εξετάσεις για λόγους δημόσιας υγείας.»

6

Το άρθρο 17, παράγραφος 2, της οδηγίας προβλέπει τα ακόλουθα:

«Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι υλικές συνθήκες υποδοχής να εξασφαλίζουν στους αιτούντες επαρκές βιοτικό επίπεδο, το οποίο να διασφαλίζει τη συντήρησή τους και να προστατεύει τη σωματική και την ψυχική τους υγεία.»

7

Το άρθρο 19, παράγραφος 1, της εν λόγω οδηγίας ορίζει τα εξής:

«Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι αιτούντες να λαμβάνουν την απαραίτητη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η οποία περιλαμβάνει, τουλάχιστον, τις πρώτες βοήθειες και την αναγκαία θεραπεία ασθενειών και σοβαρών πνευματικών διαταραχών.»

Το ουγγρικό δίκαιο

8

Το άρθρο 268 του A veszélyhelyzet megszűnésével összefüggő átmeneti szabályokról és a járványügyi készültségről szóló 2020. évi LVIII. törvény (νόμου LVIII του 2020 περί προσωρινών κανόνων σχετικά με τη λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και περί της κατάστασης επιδημιολογικού συναγερμού) (Magyar Közlöny 2020. évi 144. száma, σ. 3653, στο εξής: νόμος του 2020) προβλέπει τα εξής:

«(1)   O αλλοδαπός γνωστοποιεί στην αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή την επιθυμία του να εισέλθει στην Ουγγαρία προκειμένου να καταθέσει αίτηση ασύλου υποβάλλοντας αυτοπροσώπως δήλωση προθέσεων για την κατάθεση αίτησης ασύλου.

(2)   Η δήλωση προθέσεων για την κατάθεση αίτησης ασύλου μπορεί να υποβληθεί, υπό μορφή πράξης απευθυνόμενης στην αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή, ενώπιον διπλωματικής αντιπροσωπείας της Ουγγαρίας (στο εξής: πρεσβεία) κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, στοιχείο a, του νόμου περί των διπλωματικών αντιπροσωπειών και της εξωτερικής υπηρεσίας, όπως ορίζεται στο κυβερνητικό διάταγμα, με το περιεχόμενο που καθορίζει και δημοσιεύει η αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή.

(3)   Η αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή εξετάζει τη δήλωση προθέσεων και μπορεί να διεξάγει εξ αποστάσεως συνεντεύξεις με τον αλλοδαπό στις οικείες πρεσβείες.

(4)   Η αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή ενημερώνει την πρεσβεία, εντός 60 ημερών, για τη χορήγηση ταξιδιωτικού εγγράφου για μία μοναδική είσοδο στην Ουγγαρία (στο εξής: ταξιδιωτικό έγγραφο) με σκοπό την κατάθεση αίτησης ασύλου.

(5)   Εάν, βάσει της δήλωσης προθέσεων, η αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή δεν προτείνει τη χορήγηση ταξιδιωτικού εγγράφου, ενημερώνει σχετικά τον αλλοδαπό μέσω της πρεσβείας.»

9

Το άρθρο 269 του νόμου του 2020 ορίζει τα ακόλουθα:

«Βάσει των πληροφοριών που παρέχει η αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή σύμφωνα με το άρθρο 268, παράγραφος 4, η πρεσβεία της Ουγγαρίας χορηγεί ταξιδιωτικό έγγραφο διάρκειας 30 ημερών, εάν ο αλλοδαπός δεν διαθέτει άδεια εισόδου στο έδαφος της Ουγγαρίας.»

10

Το άρθρο 270 του νόμου αυτού ορίζει τα εξής:

«(1)   Υπό την επιφύλαξη του άρθρου 271, η αίτηση ασύλου μπορεί να κατατεθεί σύμφωνα με τις διαδικασίες που διεξάγονται κατά τα άρθρα 268 και 269.

(2)   Ο αλλοδαπός κάτοχος ταξιδιωτικού εγγράφου ενημερώνει τη συνοριακή αστυνομία για την πρόθεσή του να υποβάλει αίτηση ασύλου αμέσως μετά την είσοδό του στη χώρα.

(3)   Η συνοριακή αστυνομία προωθεί τον αλλοδαπό στην αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή το αργότερο εντός 24 ωρών.

(4)   Ο αλλοδαπός που έχει υποβάλει αίτηση ασύλου δύναται να ασκήσει τα δικαιώματα που του παρέχει ο νόμος περί του δικαιώματος ασύλου από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ασύλου στην αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή.

(5)   Η αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή δύναται με διάταξη να ορίσει τη διαμονή του αιτούντος άσυλο σε κλειστό κέντρο υποδοχής. Εάν παρέλθουν τέσσερις εβδομάδες από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης και εάν δεν πληρούνται οι όροι για τη θέση υπό κράτηση, η αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή ορίζει τον τόπο διαμονής σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες της διαδικασίας ασύλου.»

11

Το άρθρο 271 του ως άνω νόμου έχει ως εξής:

«(1)   Η κατάθεση αίτησης ασύλου δεν προϋποθέτει την υποβολή της δήλωσης προθέσεων που μνημονεύεται στο άρθρο 268 στην περίπτωση των ακόλουθων προσώπων:

a)

δικαιούχος επικουρικής προστασίας ο οποίος διαμένει στην Ουγγαρία,

b)

ευρισκόμενο στην Ουγγαρία κατά τον χρόνο κατάθεσης της αίτησης ασύλου μέλος της οικογένειας προσώπου που έχει αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας ή δικαιούχος επικουρικής προστασίας κατά την έννοια του νόμου περί του δικαιώματος ασύλου και

c)

πρόσωπο το οποίο υπόκειται σε περιοριστικό μέτρο ή σε μέτρο ή σε καταδικαστική απόφαση που συνεπάγεται περιορισμό της ατομικής του ελευθερίας, εκτός εάν έχει διασχίσει παρατύπως τα σύνορα της Ουγγαρίας.

(2)   Αλλοδαπός που διασχίζει παρατύπως τα σύνορα της Ουγγαρίας μεταφέρεται από την αστυνομία –εφόσον δηλώσει στην αστυνομία την πρόθεσή του να καταθέσει αίτηση ασύλου– στην ουγγρική πρεσβεία της χώρας που γειτνιάζει προς το σημείο από το οποίο πραγματοποιήθηκε η διέλευση των συνόρων.

(3)   Στην περίπτωση της παραγράφου 1, η αρμόδια για θέματα ασύλου αρχή διεξάγει τη διαδικασία ασύλου σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες.»

12

Το άρθρο 274 του ίδιου νόμου ορίζει τα εξής:

«Οι διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου εφαρμόζονται στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου που υποβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος του κυβερνητικού διατάγματος 233/2020 (της 26ης Μαΐου 2020) σχετικά με τους κανόνες της διαδικασίας ασύλου κατά τη διάρκεια της κηρυχθείσας κατάστασης κινδύνου, προκειμένου να αποφευχθούν επιδημίες οι οποίες προκαλούν μαζικές ασθένειες που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια προσώπων και αγαθών, να προληφθούν οι συνέπειές τους και να προστατευθεί η υγεία και η ζωή των Ούγγρων πολιτών.»

13

Το άρθρο 275 του νόμου του 2020 ορίζει τα ακόλουθα:

«(1)   Η κυβέρνηση εξουσιοδοτείται να καταρτίσει με διάταγμα κατάλογο των ουγγρικών πρεσβειών στις οποίες μπορεί να υποβληθεί δήλωση προθέσεων για την κατάθεση αίτησης ασύλου.

(2)   Ο αρμόδιος για τη μεταναστευτική πολιτική και το άσυλο υπουργός εξουσιοδοτείται να καθορίζει με απόφαση, με τη σύμφωνη γνώμη του υπουργού Εξωτερικών, τις διαδικαστικές ρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή του παρόντος κεφαλαίου.»

14

Σύμφωνα με το άρθρο 1 του κυβερνητικού διατάγματος 292/2020, της 17ης Ιουνίου 2020, για τον καθορισμό των πρεσβειών που είναι αρμόδιες να παραλαμβάνουν δηλώσεις προθέσεων για την κατάθεση αίτησης ασύλου, η εν λόγω δήλωση προθέσεων μπορεί να υποβληθεί στις ουγγρικές πρεσβείες που βρίσκονται στο Βελιγράδι (Σερβία) και στο Κίεβο (Ουκρανία).

Η πριν από την άσκηση της προσφυγής διαδικασία

15

Στις 30 Οκτωβρίου 2020 η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ουγγαρία σχετικά με τη συμβατότητα ορισμένων διατάξεων του νόμου του 2020 προς το άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32, ερμηνευόμενο υπό το πρίσμα του άρθρου 18 του Χάρτη.

16

Στις 21 Δεκεμβρίου 2020 η Ουγγαρία απάντησε ότι η επίμαχη ουγγρική νομοθεσία ήταν σύμφωνη προς το δίκαιο της Ένωσης.

17

Στις 18 Φεβρουαρίου 2021 η Επιτροπή, μη έχοντας πεισθεί από την απάντηση αυτή, εξέδωσε αιτιολογημένη γνώμη με την οποία έκρινε ότι η Ουγγαρία είχε παραβεί τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32, ερμηνευόμενο υπό το πρίσμα του άρθρου 18 του Χάρτη, καθόσον εξάρτησε τη δυνατότητα των υπηκόων τρίτων χωρών που βρίσκονται στο έδαφος της Ουγγαρίας, συμπεριλαμβανομένων των συνόρων του κράτους μέλους αυτού, να ζητήσουν τη χορήγηση διεθνούς προστασίας από την προϋπόθεση διεξαγωγής προηγούμενης διαδικασίας ενώπιον ουγγρικής διπλωματικής αντιπροσωπείας που βρίσκεται σε τρίτη χώρα. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κάλεσε την Ουγγαρία να λάβει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να συμμορφωθεί προς την αιτιολογημένη γνώμη εντός προθεσμίας δύο μηνών από την παραλαβή της.

18

Στις 19 Απριλίου 2021 η Ουγγαρία απάντησε στην αιτιολογημένη γνώμη εμμένοντας στη θέση της ότι η ουγγρική νομοθεσία την οποία επέκρινε η Επιτροπή ήταν σύμφωνη προς το δίκαιο της Ένωσης.

19

Στις 15 Ιουλίου 2021 η Επιτροπή, δεδομένου ότι δεν πείσθηκε από τις παρατηρήσεις της Ουγγαρίας, αποφάσισε να ασκήσει την υπό κρίση προσφυγή.

Επί της προσφυγής

Επιχειρήματα των διαδίκων

20

Η Επιτροπή εκτιμά ότι η Ουγγαρία, εξαρτώντας τη δυνατότητα των υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι βρίσκονται στο έδαφός της, συμπεριλαμβανομένων των συνόρων της, να έχουν πρόσβαση στη διαδικασία χορήγησης διεθνούς προστασίας και να υποβάλουν αίτηση διεθνούς προστασίας από την απαίτηση διεξαγωγής προηγούμενης διαδικασίας ενώπιον ουγγρικής διπλωματικής αντιπροσωπείας που βρίσκεται σε τρίτη χώρα, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32, ερμηνευόμενο υπό το πρίσμα του άρθρου 18 του Χάρτη.

21

Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι η οδηγία 2013/32, η οποία θεσπίζει τους διαδικαστικούς κανόνες που είναι αναγκαίοι για την εφαρμογή του δικαιώματος ασύλου, το οποίο αναγνωρίζεται στο άρθρο 18 του Χάρτη, απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν σε όλα τα πρόσωπα που βρίσκονται στο έδαφος κράτους μέλους, συμπεριλαμβανομένων των συνόρων του, το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση διεθνούς προστασίας. Εξάλλου, ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να καθυστερεί αδικαιολόγητα το χρονικό σημείο κατά το οποίο παρέχεται στον ενδιαφερόμενο η δυνατότητα να υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας, διότι άλλως θα θιγόταν η πρακτική αποτελεσματικότητα του άρθρου 6 της οδηγίας 2013/32.

22

Πλην όμως, πρώτον, από τον νόμο του 2020 προκύπτει ότι αν υπήκοοι τρίτων χωρών οι οποίοι βρίσκονται στο έδαφος της Ουγγαρίας ή στα σύνορα του εν λόγω κράτους μέλους εξέφραζαν την πρόθεσή τους να ζητήσουν διεθνή προστασία, η δήλωση αυτή δεν θα εθεωρείτο ως υποβολή αίτησης διεθνούς προστασίας κατά την έννοια του άρθρου 6 της οδηγίας 2013/32. Αντιθέτως, οι υπήκοοι αυτοί θα έπρεπε να εγκαταλείψουν το έδαφος της Ουγγαρίας προκειμένου να υποβάλουν, αυτοπροσώπως, δήλωση προθέσεων σε ουγγρική πρεσβεία που βρίσκεται σε τρίτη χώρα, δήλωση η οποία θα τους παρείχε ενδεχομένως τη δυνατότητα να αποκτήσουν ταξιδιωτικό έγγραφο που θα τους επέτρεπε να κινήσουν τη διαδικασία διεθνούς προστασίας στην Ουγγαρία.

23

Η κατ’ αυτόν τον τρόπο επιβαλλόμενη στους αιτούντες διεθνή προστασία υποχρέωση να εγκαταλείψουν το ουγγρικό έδαφος προκειμένου να έχουν πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου ενδέχεται να αντιβαίνει όχι μόνο στο δικαίωμα παραμονής των αιτούντων διεθνή προστασία στο κράτος μέλος, το οποίο κατοχυρώνεται στο άρθρο 9 της οδηγίας 2013/32, αλλά και στην αρχή της μη επαναπροώθησης.

24

Επιπλέον, οι ουγγρικές αρχές δύνανται να απορρίψουν την αίτηση εισόδου στο ουγγρικό έδαφος, χωρίς να λάβουν υπόψη τις υποχρεώσεις διεθνούς προστασίας που υπέχει η Ουγγαρία.

25

Δεύτερον, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η πανδημία COVID‑19 απαιτεί τη λήψη μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού. Ωστόσο, τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν μόνον τα αναγκαία και αναλογικά μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας. Επομένως, τέτοια μέτρα δεν μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση της πρόσβασης στη διαδικασία διεθνούς προστασίας.

26

Συναφώς, η Επιτροπή παρέσχε στα κράτη μέλη πρακτικές οδηγίες εφιστώντας την προσοχή τους στη δυνατότητα λήψης μέτρων όπως η παράταση της προθεσμίας καταχώρισης των αιτήσεων διεθνούς προστασίας, η ηλεκτρονική ή ταχυδρομική κατάθεση αιτήσεων, η διεξαγωγή προσωπικής συνέντευξης με τηλεδιάσκεψη ή η παράταση της προθεσμίας εξέτασης των αιτήσεων.

27

Τρίτον, ο νόμος του 2020 δεν μπορεί να δικαιολογηθεί βάσει του άρθρου 72 ΣΛΕΕ. Συγκεκριμένα, εναπόκειται στο κράτος μέλος που επικαλείται την προβλεπόμενη στο άρθρο αυτό παρέκκλιση να αποδείξει ότι υπάρχει ανάγκη να γίνει χρήση της παρέκκλισης αυτής προκειμένου να ασκήσει τις ευθύνες του όσον αφορά την τήρηση της δημόσιας τάξης και τη διαφύλαξη της εσωτερικής ασφάλειας. Εντούτοις, η Ουγγαρία δεν προσκόμισε τέτοια αποδεικτικά στοιχεία.

28

Η Ουγγαρία απαντά, πρώτον, ότι ο νόμος του 2020 εκδόθηκε κατόπιν της εκδήλωσης της πανδημίας COVID‑19 με σκοπό την προστασία του πληθυσμού του εν λόγω κράτους μέλους και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

29

Σύμφωνα με τον εν λόγω νόμο και τα μέτρα εφαρμογής του, σε περίπτωση επιδημιολογικού κινδύνου, ο υπήκοος τρίτης χώρας πρέπει να υποβάλει αυτοπροσώπως δήλωση προθέσεων στις πρεσβείες της Ουγγαρίας στο Βελιγράδι και στο Κίεβο προτού μπορέσει να κινήσει τη διαδικασία ασύλου στο εν λόγω κράτος μέλος.

30

Ωστόσο, ο νόμος του 2020 επιτρέπει σε ορισμένες κατηγορίες προσώπων να υποβάλουν απευθείας τις αιτήσεις τους διεθνούς προστασίας στην Ουγγαρία. Τούτο ισχύει για τα πρόσωπα που διαμένουν επί μακρόν στο εν λόγω κράτος μέλος, τα οποία προδήλως δεν συνιστούν κίνδυνο από επιδημιολογική άποψη. Επιπλέον, λαμβανομένου υπόψη του μεγάλου αριθμού υπηκόων τρίτων χωρών που εγκαταλείπουν την Ουκρανία λόγω του πολέμου, οι υπήκοοι τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ουκρανία απαλλάσσονται επίσης από την υποχρέωση προηγούμενης δήλωσης προθέσεων. Εξάλλου, οι υπήκοοι αυτοί απολαύουν προσωρινής προστασίας ως πρόσφυγες που διαφεύγουν από ένοπλη σύρραξη.

31

Δεύτερον, από το διεθνές δίκαιο προκύπτει ότι κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να επιτρέπει ή να αρνείται την είσοδο στο έδαφός του, δεδομένου ότι καμία διάταξη του δικαίου της Ένωσης ή του διεθνούς δικαίου δεν απαιτεί να γίνονται αυτομάτως δεκτοί στο έδαφος ενός κράτους οι αλλοδαποί που διαμένουν στο έδαφος άλλου κράτους.

32

Εξάλλου, η διαδικασία που προβλέπει ο νόμος του 2020 δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2013/32, όπως επιβεβαιώνεται από το άρθρο 3, παράγραφος 2, της οδηγίας. Κατά τα λοιπά, οι υπήκοοι τρίτων χωρών που δεν έχουν ακόμη φθάσει στα σύνορα κράτους μέλους δεν υπόκεινται στους κανόνες του δικαίου της Ένωσης περί ασύλου.

33

Τρίτον, η Ουγγαρία υποστηρίζει ότι η επιδημιολογική κατάσταση επιδεινώθηκε σημαντικά, μεταξύ άλλων και στην Ουγγαρία, κατά το δεύτερο ήμισυ του 2020 και ότι η Επιτροπή δεν έλαβε υπόψη τις δραστικές αυτές αλλαγές, δεδομένης της αδυναμίας των επί του παρόντος ισχυόντων κανόνων του δικαίου της Ένωσης να διασφαλίσουν επαρκή προστασία των πολιτών της Ένωσης.

34

Λόγω της ως άνω επιδημιολογικής κατάστασης, πολλά κράτη μέλη περιόρισαν σημαντικά την είσοδο στο έδαφός τους από τρίτες χώρες, η δε μεγάλη πλειονότητα των κρατών μελών περιόρισε επίσης την ελεύθερη κυκλοφορία μεταξύ των κρατών μελών ή ακόμη και την ελεύθερη κυκλοφορία εντός της επικράτειάς τους. Επιπλέον, πολλά κράτη μέλη επανέφεραν τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορά τους.

35

Τέταρτον, ο νόμος του 2020 υλοποιεί την υποχρέωση διασφάλισης της εδαφικής κυριαρχίας και της αυτοδιάθεσης που απορρέει από τον Magyarország Alaptörvénye (Ουγγρικό Θεμελιώδη Νόμο).

36

Τέλος, η Ουγγαρία προσέδωσε συνταγματική ισχύ στις κύριες διατάξεις της Συμβάσεως περί του καθεστώτος των προσφύγων, η οποία υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 [Recueil des traités des Nations unies, τόμος 189, σ. 150, αριθ. 2545 (1954)], και τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 1954, όπως συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων, το οποίο συνήφθη στη Νέα Υόρκη στις 31 Ιανουαρίου 1967 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Οκτωβρίου 1967. Κατά τα λοιπά, η δήλωση προθέσεων που προβλέπει ο νόμος του 2020 δύναται να υποβληθεί στην πρεσβεία της Ουγγαρίας στη Σερβία. Η δε τρίτη αυτή χώρα είναι συμβαλλόμενο μέρος στην ως άνω Σύμβαση και, επιπλέον, υποψήφια για προσχώρηση στην Ένωση χώρα και, ως εκ τούτου, ασφαλής χώρα καταγωγής. Για τον λόγο αυτόν, η Ουγγαρία αμφισβητεί την ύπαρξη κινδύνου επαναπροώθησης. Επιπλέον, ο νόμος του 2020 δεν εμποδίζει την εκ νέου υποβολή της δήλωσης προθέσεων.

Εκτίμηση του Δικαστηρίου

37

Προκαταρκτικώς, επισημαίνεται ότι από τη δικογραφία που υποβλήθηκε στο Δικαστήριο καθώς και από την επ’ ακροατηρίου συζήτηση που διεξήχθη ενώπιόν του προκύπτει ότι, δυνάμει της ουγγρικής κανονιστικής ρυθμίσεως κατά της οποίας βάλλει η Επιτροπή, υπήκοος τρίτης χώρας ή ανιθαγενής ο οποίος βρίσκεται στο έδαφος της Ουγγαρίας ή παρουσιάζεται στα σύνορα του κράτους μέλους αυτού και επιθυμεί να ζητήσει διεθνή προστασία υποχρεούται, κατ’ αρχήν, να μεταβεί προηγουμένως στην πρεσβεία της Ουγγαρίας στο Βελιγράδι ή στο Κίεβο, προκειμένου να υποβάλει εκεί αυτοπροσώπως δήλωση προθέσεων. Κατόπιν εξέτασης της δήλωσης αυτής, οι αρμόδιες ουγγρικές αρχές δύνανται να αποφασίσουν να χορηγήσουν ταξιδιωτικό έγγραφο στον εν λόγω υπήκοο τρίτης χώρας ή ανιθαγενή, το δε έγγραφο αυτό, ελλείψει άδειας εισόδου στο ουγγρικό έδαφος στηριζόμενης σε άλλη βάση, επιτρέπει την είσοδο στην Ουγγαρία με σκοπό την εκεί υποβολή αίτησης διεθνούς προστασίας, κατά την έννοια του άρθρου 6 της οδηγίας 2013/32.

38

Πλην όμως, οι υπήκοοι τρίτων χωρών ή οι ανιθαγενείς που μνημονεύονται στο άρθρο 271, παράγραφος 1, του νόμου του 2020 δεν υποχρεούνται να ακολουθήσουν τέτοια προηγούμενη διαδικασία. Ειδικότερα, δεν απαιτείται η υποβολή δήλωσης προθέσεων σε ουγγρική πρεσβεία όταν υπήκοος τρίτης χώρας ή ανιθαγενής απολαύει επικουρικής προστασίας και διαμένει στην Ουγγαρία, όταν είναι μέλος της οικογένειας πρόσφυγα ή δικαιούχου επικουρικής προστασίας και βρισκόταν στην Ουγγαρία κατά την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησής του για παροχή διεθνούς προστασίας ή ακόμη όταν υπόκειται σε περιοριστικό μέτρο ή σε μέτρο ή σε καταδικαστική απόφαση που συνεπάγεται περιορισμό της ατομικής του ελευθερίας, εκτός εάν έχει διασχίσει παρατύπως τα σύνορα της Ουγγαρίας.

39

Εξάλλου, η Ουγγαρία υποστηρίζει ότι, δυνάμει κυβερνητικού διατάγματος που εκδόθηκε και τέθηκε σε ισχύ στις 24 Φεβρουαρίου 2022, οι υπήκοοι τρίτων χωρών ή οι ανιθαγενείς που διέμεναν νομίμως στην Ουκρανία απαλλάσσονται πλέον και αυτοί από τη διεξαγωγή τέτοιας προηγούμενης διαδικασίας.

40

Ως προς το τελευταίο αυτό ζήτημα, κατά πάγια νομολογία, η ύπαρξη παράβασης πρέπει να εκτιμάται σε συνάρτηση με την κατάσταση του κράτους μέλους ως είχε κατά τη λήξη της ταχθείσας με την αιτιολογημένη γνώμη προθεσμίας Κατά συνέπεια, το ζήτημα αν υπάρχει η προβαλλόμενη παράβαση πρέπει να εκτιμάται βάσει της εσωτερικής νομοθεσίας που ίσχυε κατά την ημερομηνία εκείνη [απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου 2020, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (Υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία), C‑808/18, EU:C:2020:1029, σκέψη 68 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία].

41

Επομένως, στο πλαίσιο της εξέτασης της συμβατότητας του νόμου του 2020 με τις διατάξεις του δικαίου της Ένωσης που επικαλείται η Επιτροπή, το Δικαστήριο δεν μπορεί να λάβει υπόψη την τροποποίηση για την οποία γίνεται λόγος στη σκέψη 39 της παρούσας απόφασης, δεδομένου ότι η τροποποίηση αυτή επήλθε μετά τη λήξη της ταχθείσας με την αιτιολογημένη γνώμη προθεσμίας.

42

Κατόπιν της διευκρίνισης αυτής, πρέπει να επισημανθεί ότι, κατά το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2013/32, η οδηγία αυτή εφαρμόζεται σε όλες τις αιτήσεις διεθνούς προστασίας που υποβάλλονται στο έδαφος των κρατών μελών, περιλαμβανομένων των συνόρων, στα χωρικά ύδατα ή στις ζώνες διέλευσης των κρατών αυτών. Αντιθέτως, από την παράγραφο 2 του εν λόγω άρθρου προκύπτει ότι η οδηγία αυτή δεν εφαρμόζεται επί αιτήσεων διπλωματικού ή εδαφικού ασύλου που υποβάλλονται σε αντιπροσωπείες των κρατών μελών.

43

Εξάλλου, από το άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32 προκύπτει ότι κάθε υπήκοος τρίτης χώρας ή ανιθαγενής έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας, μεταξύ άλλων και στα σύνορα κράτους μέλους, εκδηλώνοντας τη βούλησή του να τύχει διεθνούς προστασίας ενώπιον μιας από τις αρχές που αναφέρονται στο άρθρο αυτό, η δε εκδήλωση της βούλησης αυτής δεν μπορεί να υπόκειται σε οποιαδήποτε διοικητική διατύπωση. Το ως άνω δικαίωμα πρέπει να του αναγνωρίζεται ακόμη και αν διαμένει παρανόμως στο έδαφος αυτό και ανεξαρτήτως των πιθανοτήτων ευδοκίμησης της αίτησής του [πρβλ. αποφάσεις της 17ης Δεκεμβρίου 2020, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (Υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία), C‑808/18, EU:C:2020:1029, σκέψεις 97 και 98, και της 16ης Νοεμβρίου 2021, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (Ποινικοποίηση της βοήθειας προς τους αιτούντες άσυλο), C‑821/19, EU:C:2021:930, σκέψη 136].

44

Το δικαίωμα υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας αποτελεί προϋπόθεση για τον πραγματικό σεβασμό των δικαιωμάτων που αφορούν την καταχώριση και τη δυνατότητα κατάθεσης και εξέτασης της αίτησης αυτής εντός των προθεσμιών που τάσσει η οδηγία 2013/32 και, εν τέλει, για την αποτελεσματικότητα του δικαιώματος αίτησης ασύλου σε κράτος μέλος, όπως αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 18 του Χάρτη και εξειδικεύεται στο άρθρο 6 της εν λόγω οδηγίας [πρβλ. αποφάσεις της 17ης Δεκεμβρίου 2020, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (Υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία), C‑808/18, EU:C:2020:1029, σκέψη 102, και της 16ης Νοεμβρίου 2021, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (Ποινικοποίηση της βοήθειας προς τους αιτούντες άσυλο), C‑821/19, EU:C:2021:930, σκέψη 132].

45

Κατά τα λοιπά, άπαξ και υποβληθεί αίτηση διεθνούς προστασίας, ο υπήκοος τρίτης χώρας ή ο ανιθαγενής αποκτά την ιδιότητα του αιτούντος διεθνή προστασία, κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32, και πρέπει, κατ’ αρχήν, να του επιτραπεί να παραμείνει στο έδαφος του κράτους μέλους αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 9 της εν λόγω οδηγίας [πρβλ. απόφαση της 16ης Νοεμβρίου 2021, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (Ποινικοποίηση της βοήθειας προς τους αιτούντες άσυλο), C‑821/19, EU:C:2021:930, σκέψη 137 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία].

46

Από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει επίσης ότι ο σκοπός της οδηγίας 2013/32 συνίσταται στη διασφάλιση πραγματικής, ευχερούς και ταχείας πρόσβασης στη διαδικασία χορήγησης διεθνούς προστασίας, περιλαμβανομένου και του αρχικού σταδίου της υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας [απόφαση της 16ης Νοεμβρίου 2021, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (Ποινικοποίηση της βοήθειας προς τους αιτούντες άσυλο), C‑821/19, EU:C:2021:930, σκέψη 80 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία].

47

Υπό το πρίσμα αυτό, το άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32 επιβάλλει στα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα μπορούν να ασκήσουν αποτελεσματικά το δικαίωμα υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας και στα σύνορα των κρατών μελών, από τη στιγμή που τα πρόσωπα αυτά εκδηλώσουν τη σχετική βούλησή τους. Συνεπώς, ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να καθυστερήσει αδικαιολόγητα το χρονικό σημείο κατά το οποίο ο ενδιαφερόμενος είναι σε θέση να υποβάλει την αίτηση διεθνούς προστασίας, διότι τούτο θα έθιγε την πρακτική αποτελεσματικότητα του ως άνω άρθρου 6 [απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου 2020, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (Υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία), C‑808/18, EU:C:2020:1029, σκέψεις 103 και 106].

48

Εν προκειμένω, επισημαίνεται ότι τα άρθρα 268 έως 270 του νόμου του 2020 εφαρμόζονται σε υπηκόους τρίτων χωρών και σε ανιθαγενείς που βρίσκονται στο έδαφος της Ουγγαρίας ή παρουσιάζονται στα σύνορά της και επιθυμούν να εκδηλώσουν την πρόθεσή τους να τύχουν διεθνούς προστασίας στο εν λόγω κράτος μέλος. Επομένως, αντιθέτως προς όσα υποστηρίζει η Ουγγαρία, τα πρόσωπα αυτά εμπίπτουν πλήρως στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω οδηγίας, όπως τούτο ορίζεται στο άρθρο της 3, παράγραφος 1.

49

Το συμπέρασμα αυτό δεν αναιρείται από το ότι τα ως άνω πρόσωπα υποχρεούνται, δυνάμει του ουγγρικού δικαίου, να μετακινηθούν από το έδαφος της Ουγγαρίας ή από τα σύνορά της προκειμένου να υποβάλουν, αυτοπροσώπως, προηγούμενη δήλωση προθέσεων σε πρεσβεία του κράτους μέλους αυτού που βρίσκεται στη Σερβία ή στην Ουκρανία. Ειδικότερα, αντιθέτως προς όσα υποστηρίζει η Ουγγαρία, μια τέτοια υποχρέωση δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εξομοίωση των ως άνω προσώπων με πρόσωπα που υπέβαλαν απλώς αίτηση διπλωματικού ή εδαφικού ασύλου στις αντιπροσωπείες των κρατών μελών, κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 2, της οδηγίας 2013/32.

50

Εξάλλου, όπως υπομνήσθηκε στη σκέψη 37 της παρούσας απόφασης, δυνάμει των άρθρων 268 έως 270 του νόμου του 2020, οι αρμόδιες ουγγρικές αρχές μπορούν, κατ’ αρχήν, να θεωρήσουν ότι έχει υποβληθεί αίτηση διεθνούς προστασίας, κατά την έννοια του άρθρου 6 της οδηγίας 2013/32, μόνον εφόσον ο ενδιαφερόμενος έχει προηγουμένως υποβάλει δήλωση προθέσεων σε ουγγρική πρεσβεία που βρίσκεται σε τρίτη χώρα και έχει λάβει ταξιδιωτικό έγγραφο το οποίο του επιτρέπει την είσοδο στην Ουγγαρία.

51

Εντούτοις, μια τέτοια προϋπόθεση δεν προβλέπεται στο άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32 και αντιβαίνει στον επιδιωκόμενο από την οδηγία σκοπό ο οποίος υπομνήσθηκε στη σκέψη 46 της παρούσας απόφασης και συνίσταται στη διασφάλιση πραγματικής, ευχερούς και ταχείας πρόσβασης στη διαδικασία χορήγησης διεθνούς προστασίας.

52

Επιπλέον, η επικρινόμενη από την Επιτροπή κανονιστική ρύθμιση έχει ως αποτέλεσμα ότι, εξαιρουμένων των προσώπων που μνημονεύονται στο άρθρο 271, παράγραφος 1, του νόμου του 2020, οι υπήκοοι τρίτων χωρών ή οι ανιθαγενείς που διαμένουν στο έδαφος της Ουγγαρίας ή παρουσιάζονται στα σύνορα του εν λόγω κράτους μέλους, χωρίς να έχουν τηρήσει την επιβαλλόμενη από τον νόμο αυτό προηγούμενη διαδικασία, δεν απολαύουν πράγματι του δικαιώματός τους να ζητήσουν άσυλο από το εν λόγω κράτος μέλος, όπως το δικαίωμα αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 18 του Χάρτη.

53

Συγκεκριμένα, όπως παραδέχθηκε η Ουγγαρία κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου, από την εξ αντιδιαστολής ερμηνεία του άρθρου 271, παράγραφος 1, στοιχείο c, του νόμου του 2020 προκύπτει ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών ή οι ανιθαγενείς οι οποίοι διέσχισαν παρατύπως τα ουγγρικά σύνορα και στερούνται την ελευθερία τους δεν διαθέτουν, από την πλευρά τους, κανένα μέσο προκειμένου να ζητήσουν άσυλο στην Ουγγαρία. Πράγματι, αφενός, δεν απαλλάσσονται, δυνάμει του εν λόγω άρθρου 271, από την υποχρέωση να υποβάλουν αυτοπροσώπως δήλωση προθέσεων στην ουγγρική πρεσβεία στο Βελιγράδι ή στο Κίεβο και, αφετέρου, τους είναι, στην πράξη, αδύνατο να υποβάλουν αυτοπροσώπως μια τέτοια δήλωση προθέσεων, ενόσω διαρκεί η στέρηση της ελευθερίας τους.

54

Πλην όμως, η Ουγγαρία υποστηρίζει, πρώτον, ότι η διαδικασία που θεσπίζεται με τα άρθρα 268 έως 270 του νόμου του 2020 δικαιολογείται για λόγους δημόσιας υγείας και, ειδικότερα, για την καταπολέμηση της εξάπλωσης της πανδημίας Covid-19.

55

Συναφώς, επισημαίνεται ότι, όπως προκύπτει από το άρθρο 35 του Χάρτη, καθώς και από το άρθρο 9 ΣΛΕΕ, το άρθρο 114, παράγραφος 3, ΣΛΕΕ και το άρθρο 168, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ, κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και των δράσεων της Ένωσης πρέπει να διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας (απόφαση της 24ης Φεβρουαρίου 2022, Agenzia delle dogane e dei monopoli και Ministero dell’Economia e delle Finanze, C‑452/20, EU:C:2022:111, σκέψη 49 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

56

Όπως όμως υπομνήσθηκε στη σκέψη 47 της παρούσας απόφασης, το άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32 απλώς απαγορεύει στα κράτη μέλη να καθυστερούν αδικαιολόγητα το χρονικό σημείο κατά το οποίο μπορεί να υποβληθεί αίτηση διεθνούς προστασίας στο έδαφός ή στα σύνορά τους.

57

Επομένως, το άρθρο 6 δεν απαγορεύει στα κράτη μέλη, υπό εξαιρετικές περιστάσεις, να εξαρτούν την υποβολή αίτησης διεθνούς προστασίας από ειδικούς όρους που αποσκοπούν στον περιορισμό της εξάπλωσης μεταδοτικής νόσου στο έδαφός τους, υπό την προϋπόθεση ότι οι όροι αυτοί είναι κατάλληλοι για την επίτευξη του ως άνω σκοπού και δεν είναι δυσανάλογοι προς αυτόν.

58

Ωστόσο, τούτο δεν ισχύει στην περίπτωση της διαδικασίας που προβλέπουν τα άρθρα 268 έως 270 του νόμου του 2020.

59

Πράγματι, το να υποχρεωθούν υπήκοοι τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς, οι οποίοι διαμένουν στην Ουγγαρία ή παρουσιάζονται στα σύνορά της, να μεταβούν στην πρεσβεία του εν λόγω κράτους μέλους στο Βελιγράδι ή στο Κίεβο προκειμένου να μπορέσουν, στη συνέχεια, να επιστρέψουν στην Ουγγαρία για να υποβάλουν εκεί αίτηση διεθνούς προστασίας συνιστά προδήλως δυσανάλογη προσβολή του δικαιώματος των προσώπων αυτών να υποβάλουν αίτηση διεθνούς προστασίας ήδη κατά την άφιξή τους στα ουγγρικά σύνορα, όπως αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32, καθώς και του δικαιώματός τους να μπορούν, κατ’ αρχήν, να παραμείνουν στο έδαφος του κράτους μέλους αυτού κατά τη διάρκεια της εξέτασης της αίτησής τους, σύμφωνα με το άρθρο 9, παράγραφος 1, της οδηγίας.

60

Εξάλλου, ο ως άνω περιορισμός δεν μπορεί να επιτύχει τον σκοπό καταπολέμησης της εξάπλωσης της πανδημίας Covid‑19 καθόσον υποχρεώνει τους υπηκόους τρίτων χωρών ή τους ανιθαγενείς να μετακινηθούν, εκθέτοντάς τους ενδεχομένως στην ασθένεια αυτή, την οποία θα μπορούσαν, στη συνέχεια, να μεταδώσουν στην Ουγγαρία.

61

Επιπλέον, το εν λόγω κράτος μέλος δεν απέδειξε, ούτε καν υποστήριξε ενώπιον του Δικαστηρίου, ότι κανένα άλλο μέτρο για την καταπολέμηση της εξάπλωσης της πανδημίας Covid‑19 δεν μπορούσε να ληφθεί καταλλήλως, στο ουγγρικό έδαφος, έναντι υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών που επιθυμούν να ζητήσουν διεθνή προστασία στην Ουγγαρία.

62

Πρέπει δε να επισημανθεί, μεταξύ άλλων, ότι, δυνάμει του άρθρου 13 της οδηγίας 2013/33, τα κράτη μέλη μπορούν να υποβάλλουν τους αιτούντες διεθνή προστασία σε ιατρικές εξετάσεις για λόγους δημόσιας υγείας. Επιπλέον, καμία διάταξη της οδηγίας αυτής ή της οδηγίας 2013/32 δεν απαγορεύει να υπόκεινται οι αιτούντες σε μέτρα τήρησης φυσικών αποστάσεων ή απομόνωσης, με σκοπό να αποτραπεί η εξάπλωση μεταδοτικής νόσου, εφόσον τα εν λόγω μέτρα επιδιώκουν τον σκοπό αυτό κατά τρόπο πρόσφορο, αναλογικό και μη εισάγοντα διακρίσεις και εφόσον διασφαλίζονται τα δικαιώματα που αναγνωρίζονται στους αιτούντες βάσει του άρθρου 17, παράγραφος 2, και του άρθρου 19 της οδηγίας 2013/33.

63

Επισημαίνεται περαιτέρω ότι, κατά το άρθρο 6, παράγραφος 4, της οδηγίας 2013/32, αίτηση διεθνούς προστασίας μπορεί να κατατεθεί μέσω εντύπου και ότι, δυνάμει του άρθρου 14, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας αυτής, τα προβλήματα υγείας του αιτούντος διεθνή προστασία μπορούν να δικαιολογήσουν τη μη διεξαγωγή προσωπικής συνέντευξης επί της ουσίας της αίτησης. Εν πάση περιπτώσει, η συνέντευξη αυτή πρέπει να μπορεί να πραγματοποιηθεί εξ αποστάσεως, όπως προτείνει η Επιτροπή στις οδηγίες της σχετικά με την εφαρμογή των διαδικασιών για το άσυλο στο πλαίσιο της καταπολέμησης της πανδημίας της Covid‑19 (202/C 126/02) (ΕΕ 2020, C 126, σ. 12).

64

Επομένως, αντιθέτως προς όσα υποστηρίζει η Ουγγαρία, το δίκαιο της Ένωσης επιτρέπει στα κράτη μέλη να λαμβάνουν μέτρα δυνάμενα να επιτύχουν τον κατάλληλο συμβιβασμό μεταξύ, αφενός, της αποτελεσματικότητας του δικαιώματος κάθε υπηκόου τρίτης χώρας ή ανιθαγενούς να υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας στο έδαφος ή στα σύνορα των κρατών μελών και, αφετέρου, της καταπολέμησης των μεταδοτικών ασθενειών.

65

Δεύτερον, στο μέτρο που η Ουγγαρία επικαλείται επίσης λόγους δημόσιας τάξης και δημόσιας ασφάλειας προκειμένου να δικαιολογήσει τη θέσπιση του νόμου του 2020, διευκρινίζεται ότι, κατά το άρθρο 72 ΣΛΕΕ, οι διατάξεις του τίτλου V του τρίτου μέρους της Συνθήκης αυτής δεν θίγουν την άσκηση των ευθυνών που εμπίπτουν στα κράτη μέλη για την τήρηση της δημόσιας τάξης και τη διαφύλαξη της εσωτερικής ασφάλειας.

66

Μολονότι εναπόκειται στα κράτη μέλη να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την προάσπιση της δημόσιας τάξης στο έδαφός τους καθώς και της εσωτερικής και εξωτερικής τους ασφάλειας, εντούτοις τούτο δεν σημαίνει ότι τα μέτρα αυτά εκφεύγουν πλήρως της εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης. Συγκεκριμένα, όπως έχει αποφανθεί το Δικαστήριο, η Συνθήκη ΛΕΕ προβλέπει τη δυνατότητα ρητών παρεκκλίσεων σε περίπτωση καταστάσεων ικανών να απειλήσουν τη δημόσια τάξη ή τη δημόσια ασφάλεια μόνο σε σαφώς οριοθετημένες περιπτώσεις. Δεν μπορεί να συναχθεί εξ αυτού η ύπαρξη γενικής και εγγενούς στη Συνθήκη ΛΕΕ επιφύλαξης που εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης όλα τα μέτρα που λαμβάνονται για τη δημόσια τάξη ή τη δημόσια ασφάλεια (απόφαση της 30ής Ιουνίου 2022, Valstybės sienos apsaugos tarnyba κ.λπ., C‑72/22 PPU, EU:C:2022:505, σκέψη 70 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

67

Επιπλέον, η παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 72 ΣΛΕΕ πρέπει να ερμηνεύεται στενά. Επομένως, το άρθρο 72 ΣΛΕΕ δεν μπορεί να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι παρέχει στα κράτη μέλη την ευχέρεια να παρεκκλίνουν από τις διατάξεις του δικαίου της Ένωσης επικαλούμενα απλώς και μόνον τις ευθύνες που υπέχουν για την τήρηση της δημόσιας τάξης και τη διαφύλαξη της εσωτερικής ασφάλειας (απόφαση της 30ής Ιουνίου 2022, Valstybės sienos apsaugos tarnyba κ.λπ., C‑72/22 PPU, EU:C:2022:505, σκέψη 71 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

68

Εναπόκειται συνεπώς στο κράτος μέλος που επικαλείται το άρθρο 72 ΣΛΕΕ να αποδείξει ότι υπάρχει ανάγκη να γίνει χρήση της προβλεπόμενης από το άρθρο αυτό παρέκκλισης προκειμένου να ασκήσει τις ευθύνες του όσον αφορά την τήρηση της δημόσιας τάξης και τη διαφύλαξη της εσωτερικής ασφάλειας [απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου 2020, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας (Υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία), C‑808/18, EU:C:2020:1029, σκέψη 216 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία].

69

Πλην όμως, στο πλαίσιο της υπό κρίση προσφυγής, η Ουγγαρία απλώς επικαλέστηκε, με γενικούς όρους, κινδύνους διατάραξης της δημόσιας τάξης και της εσωτερικής ασφάλειας προκειμένου να δικαιολογήσει τη συμβατότητα του νόμου του 2020 προς το δίκαιο της Ένωσης, χωρίς να αποδείξει ότι ήταν αναγκαίο να παρεκκλίνει ειδικώς από τις απαιτήσεις που απορρέουν από το άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32, λαμβανομένης υπόψη της κατάστασης που επικρατούσε στο έδαφός της κατά τη λήξη της ταχθείσας με την αιτιολογημένη γνώμη προθεσμίας.

70

Από το σύνολο των ανωτέρω σκέψεων προκύπτει ότι η Ουγγαρία, εξαρτώντας τη δυνατότητα ορισμένων υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών που βρίσκονται στο έδαφος ή στα σύνορά της να υποβάλουν αίτηση διεθνούς προστασίας από την προηγούμενη υποβολή δήλωσης προθέσεων σε ουγγρική πρεσβεία η οποία βρίσκεται σε τρίτη χώρα και από τη χορήγηση ταξιδιωτικού εγγράφου που επιτρέπει την είσοδό τους στο ουγγρικό έδαφος, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32.

Επί των δικαστικών εξόδων

71

Κατά το άρθρο 138, παράγραφος 1, του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα, εφόσον υπάρχει σχετικό αίτημα του νικήσαντος διαδίκου. Δεδομένου ότι η Ουγγαρία ηττήθηκε, πρέπει να καταδικασθεί στα δικαστικά έξοδα, σύμφωνα με το σχετικό αίτημα της Επιτροπής.

 

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τέταρτο τμήμα) αποφασίζει:

 

1)

Η Ουγγαρία, εξαρτώντας τη δυνατότητα ορισμένων υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών που βρίσκονται στο έδαφος ή στα σύνορά της να υποβάλουν αίτηση διεθνούς προστασίας από την προηγούμενη υποβολή δήλωσης προθέσεων σε ουγγρική πρεσβεία η οποία βρίσκεται σε τρίτη χώρα και από τη χορήγηση ταξιδιωτικού εγγράφου που επιτρέπει την είσοδό τους στο ουγγρικό έδαφος, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 6 της οδηγίας 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας.

 

2)

Η Ουγγαρία φέρει, πέραν των δικαστικών εξόδων της, τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

 

(υπογραφές)


( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η ουγγρική.

Top