52001PC0411

Πρόταση αποφασης του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλιου, του Συμβουλιου και της Επιτροπης περί του καθεστωτος και των γενικών όρων άσκησης των καθηκόντων του ευρωπαιου εποπτη προστασιας δεδομενων

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Τα όργανα και οι οργανισμοί της Κοινότητας επεξεργάζονται συστηματικά δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων τους. Για παράδειγμα, η Επιτροπή ανταλλάσσει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα με τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής, για τη διαχείριση του τελωνειακού καθεστώτος, των διαρθρωτικών ταμείων καθώς και στο πλαίσιο άλλων κοινωνικών πολιτικών όπως είναι η εκπαίδευση, η επαγγελματική κατάρτιση, ο πολιτισμός και η έρευνα. Προκειμένου να διασφαλίζεται η προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τα αφορούν από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και οι εν λόγω ανταλλαγές πληροφοριών να μην αμφισβητούνται από τα κράτη μέλη για λόγους προστασίας δεδομένων, η συνθήκη που υπογράφηκε στο Άμστερνταμ εισήγαγε στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας μια ειδική διάταξη για το σκοπό αυτό. Το νέο άρθρο 286 προβλέπει ότι από την 1η Ιανουαρίου 1999 τα όργανα και οι οργανισμοί της Κοινότητας οφείλουν να εφαρμόζουν τους κοινοτικούς κανόνες προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, οι περισσότεροι από τους οποίους καθορίζονται στις οδηγίες 95/46/ΕΚ και 97/66/ΕΚ. Στο ίδιο άρθρο προβλέπεται επίσης η σύσταση ενός ανεξάρτητου εποπτικού οργάνου για την παρακολούθηση της εφαρμογής των εν λόγω κανόνων. Εξάλλου, αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο συμπεριλήφθηκε στο άρθρο 8 του χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Ο κοινοτικός νομοθέτης ανταποκρίθηκε σε αυτό το νέο στοιχείο της Συνθήκης με την έκδοση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της18ης &εκεϴβρίου 2000 σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών.

Ο κανονισμός θεσπίζει μια σειρά αρχών στις οποίες υπόκειται η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που πραγματοποιείται από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας. Παράλληλα με τις εν λόγω διατάξεις ουσιαστικού χαρακτήρα, ο κανονισμός θεσπίζει μία ανεξάρτητη εποπτική αρχή που ονομάζεται Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων και είναι αρμόδια για τη διασφάλιση της εφαρμογής των διατάξεων του κανονισμού. Η εν λόγω αρχή επικουρείται από έναν Αναπληρωτή Επόπτη.

Ο κανονισμός προβλέπει εξάλλου ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή καθορίζουν, με κοινή συμφωνία, το καθεστώς και τους γενικούς όρους άσκησης των καθηκόντων του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, και συγκεκριμένα, το μισθό του, τα επιδόματά του και κάθε άλλη παροχή εξομοιούμενη με αποδοχές. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να σημειωθεί ότι οι περισσότερες πτυχές του καθεστώτος του Ευρωπαίου Επόπτη, καθώς και εκείνο του Αναπληρωτή του, καθορίζονται ήδη στον εν λόγω κανονισμό. Πράγματι, ο κανονισμός προβλέπει ειδικές εγγυήσεις για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του Επόπτη, που αφορούν κυρίως το διορισμό του και την παραίτησή του, τη διάρκεια της θητείας του, και την απαγόρευση να λαμβάνει οδηγίες από οιονδήποτε. Για την άσκηση των καθηκόντων που του ανατίθενται από τον κανονισμό, διαθέτει δικές του αρμοδιότητες.

Ωστόσο, εκκρεμεί ο καθορισμός δύο βασικών πτυχών του καθεστώτος και των γενικών όρων άσκησης των καθηκόντων του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων. Πρόκειται για τις αποδοχές του Επόπτη και του Αναπληρωτή του καθώς και την έδρα τους.

Όσον αφορά τις αποδοχές του Επόπτη, έχει ιδιαίτερη σημασία να διασφαλιστεί στον Ευρωπαίο Επόπτη ένα καθεστώς που θα ανταποκρίνεται στα καθήκοντα εποπτείας των οργάνων και οργανισμών της Κοινότητας που του αναλογούν, στις αρμοδιότητές του και στην ανεξαρτησία του. Εξάλλου, πρέπει να συνεκτιμηθεί η επίδραση που άσκησε η θέση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή στον καθορισμό του θεσμικού πλαισίου του Επόπτη στον κανονισμό. Πράγματι, δεν είναι τυχαίο ότι πολλές πτυχές του καθεστώτος του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή συμπεριλήφθηκαν στον κανονισμό και συγκεκριμένα στα σημεία εκείνα τα οποία αναφέρονται στον Επόπτη όπως άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι η χρηματοδότηση της θέσης αυτής από τον προϋπολογισμό περιλαμβάνεται στο τμήμα 8 του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που περιέχει προς το παρόν και τον τίτλο που αφορά τον Διαμεσολαβητή. Στο πλαίσιο αυτό, ο κανονισμός εμπνέεται από τις πρακτικές που εφαρμόζονται σε ορισμένα κράτη μέλη στα οποία η εποπτική αρχή για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα έχει τη μορφή μονομελούς και ανεξάρτητου οργάνου και ορισμένες φορές ονομάζεται «ombudsman». Συνεπώς προτείνεται ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων να έχει τις ίδιες αποδοχές και να χαίρει των ιδίων πλεονεκτημάτων με τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή ο οποίος, με τη σειρά του, εξομοιώνεται με Δικαστή του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων όσον αφορά το μισθό του, τα επιδόματά του και τη σύνταξη αρχαιότητας.

Όσον αφορά τις αποδοχές του Αναπληρωτή Επόπτη, πρέπει να εκτιμηθεί η ανάγκη κάλυψης μιας διπλής απαίτησης όσον αφορά το καθεστώς του. Ο Αναπληρωτής Επόπτης, αφενός, ορίζεται με βάση την ίδια διαδικασία και για την ίδια διάρκεια με τον Επόπτη, τον οποίο και επικουρεί στο σύνολο των καθηκόντων του και τον αντικαθιστά σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος. Για το λόγο αυτό, το καθεστώς του, και ιδίως οι αποδοχές του, πρέπει να είναι παραπλήσιες με εκείνες του Επόπτη. Αφετέρου, πρέπει να παγιωθεί μια ιεραρχία μεταξύ των δύο θέσεων κατά τρόπο ώστε να αντικατοπτρίζεται η διαφορά που πρέπει να υπάρχει μεταξύ του Επόπτη και του προσώπου που τον επικουρεί και τον αντικαθιστά. Για τους λόγους αυτούς, προτείνεται να εξομοιωθεί ο Αναπληρωτής Επόπτης με το Γραμματέα του Δικαστηρίου όσον αφορά το μισθό του, τα επιδόματά του και τη σύνταξη αρχαιότητας. Πράγματι, ο Γραμματέας υπόκειται στις ίδιες ρυθμίσεις με τους Δικαστές του Δικαστηρίου όσον αφορά τον καθορισμό του καθεστώτος χρηματικών απολαβών και ιδίως το μισθό, τα επιδόματά του και τη σύνταξη αρχαιότητας. Από την άλλη όμως πλευρά, υπάρχει μια ορισμένη ιεραρχία μεταξύ των Δικαστών και του Γραμματέα, δεδομένου ότι οι μηνιαίες βασικές αποδοχές των Δικαστών αντιστοιχούν στο 112% του βασικού μισθού ενός υπαλλήλου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων βαθμού Α1, τελευταίο κλιμάκιο, ενώ του Γραμματέα αντιστοιχεί στο 101% του βασικού μισθού του ιδίου υπαλλήλου [1].

[1] Κανονισμός (ΕΚΑΧ. ΕΟΚ, ΕΥΡΑΤΟΜ) αριθ.1546/73 του Συμβουλίου της 4ης Ιουνίου 1973, ΕΕ L 155 της 11.6.1973, σ. 8.

Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων πρέπει, από τη φύση των καθηκόντων του, να βρίσκεται κοντά στα όργανα που ελέγχει. Το μεγαλύτερο μέρος των υπηρεσιών της Επιτροπής, η Γραμματεία του Συμβουλίου της Ένωσης, η Οικονομική και κοινωνική Επιτροπή, και η Επιτροπή των Περιφερειών βρίσκονται στις Βρυξέλλες. Οι εν λόγω υπηρεσίες είναι με τη σειρά τους αρμόδιες για το μεγαλύτερο μέρος της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που πραγματοποιείται από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας. Όσον αφορά τα υπόλοιπα όργανα και οργανισμούς της Κοινότητας που βρίσκονται στα διάφορα κράτη μέλη, οι Βρυξέλλες βρίσκονται από γεωγραφική άποψη στο κεντρικότερο σημείο και συνδέονται κατάλληλα με την περιφέρεια της Ένωσης. Προκειμένου λοιπόν να διευκολυνθεί η αρμονική εκτέλεση των καθηκόντων του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων προτείνεται η έδρα του να βρίσκεται στις Βρυξέλλες.

Η Επιτροπή υπενθυμίζει εξάλλου το σημαντικό ρόλο που έχει να διαδραματίσει ο Επόπτης στο σύστημα προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που θεσπίζεται με τον εν λόγω κανονισμό. Ο Επόπτης, αφενός, παρέχει στα ενδιαφερόμενα πρόσωπα την εγγύηση ότι η επεξεργασία των δεδομένων που τα αφορούν, πραγματοποιείται από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας με απόλυτο σεβασμό των αρχών του κανονισμού, μέσω ιδίως των ερευνών που μπορεί να διεξαγάγει, είτε με δική του πρωτοβουλία είτε ύστερα από καταγγελία, καθώς και μέσω εκ των προτέρων ελέγχων ορισμένων μορφών επεξεργασίας. Αφετέρου, η παρέμβαση του Επόπτη προσδίδει στο γενικό καθεστώς προστασίας δεδομένων, που θεσπίζεται από τον κανονισμό, την απαραίτητη ευελιξία για την προσαρμογή του στις εκάστοτε περιστάσεις τις οποίες ο ίδιος ο κανονισμός δεν μπορεί να προβλέψει επακριβώς και υπό την επιφύλαξη των κατάλληλων εγγυήσεων. Κατά τον τρόπο αυτό, ο Επόπτης μπορεί να επιτρέπει τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς τρίτη χώρα ή έναν διεθνή οργανισμό που δεν διασφαλίζει το απαραίτητο επίπεδο προστασίας. μπορεί επίσης να επιτρέψει παρέκκλιση από την αρχή της απαγόρευσης της επεξεργασίας ευαίσθητων δεδομένων και αυτοματοποιημένων αποφάσεων που αφορούν φυσικά πρόσωπα. επιπλέον μπορεί να επιτρέπει την επεξεργασία ορισμένων δεδομένων που αφορούν την κυκλοφορία και την τιμολόγηση στα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα πέραν όσων επιτρέπει εν γένει ο κανονισμός.

Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή θεωρεί ότι πρέπει, από την πλευρά της, να λάβει τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου η θέση του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων να θεσμοθετηθεί πλήρως και να τεθεί σε λειτουργία όσο το δυνατόν συντομότερα. Συγκεκριμένα, θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας του προϋπολογισμού, προκειμένου ο Επόπτης που θα διοριστεί να έχει στη διάθεσή του, όσο το δυνατόν συντομότερα, επαρκείς ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων και φυσικά με απόλυτο σεβασμό του ρόλου που της αναθέτει η συνθήκη σε θέματα προϋπολογισμού. Συνεπώς, η Επιτροπή θα υποβάλει όσον το δυνατόν ταχύτερα στην αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή διορθωτική επιστολή στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2002 που θα περιέχει την πρόβλεψη των πόρων που είναι απαραίτητοι για τον Επόπτη και η οποία θα καταρτιστεί με βάση την παρούσα πρόταση. Στη συνέχεια, η Επιτροπή σκοπεύει να προκηρύξει, το αργότερο έως την 1η Νοεμβρίου 2001, πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων για τη θέση του Επόπτη και του Αναπληρωτή Επόπτη, όπως προβλέπεται στο άρθρο 42 του κανονισμού.

Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εργαστούν από κοινού προκειμένου οι πολίτες να είναι σε θέση, όσο το δυνατόν συντομότερα, να στηρίζονται στις υπηρεσίες του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων για τη διασφάλιση του θεμελιώδους δικαιώματός τους στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όταν αυτά υφίστανται επεξεργασία από τα όργανα και οργανισμούς της Κοινότητας.

Πρόταση αποφασης του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλιου, του Συμβουλιου και της επιτροπης περί του καθεστώτος και των γενικών όρων άσκησης των καθηκόντων του ευρωπαιου εποπτη προστασιας δεδομενων

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της18ης &εκεϴβρίου 2000 σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, και ιδίως του άρθρου 43 [2],

[2] ΕΕ L 8 της 12.1.2001, σ. 1.

την πρόταση της Επιτροπής [3],

[3] ΕΕ C της , σ. .

Εκτιμώντας τα εξής:

(1) Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων αποτελεί ένα ανεξάρτητη εποπτική αρχή που είναι αρμόδια για την παρακολούθηση της εφαρμογής στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των κοινοτικών πράξεων που αφορούν την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών.

(2) Η αποτελεσματική θέση σε λειτουργία του εν λόγω ανεξάρτητης εποπτικής αρχής προϋποθέτει τον καθορισμό του καθεστώτος και των γενικών όρων άσκησης των καθηκόντων του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων και του Αναπληρωτή Επόπτη.

(3) Οι περισσότερες πτυχές του καθεστώτος και των γενικών όρων άσκησης των καθηκόντων του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων καθορίζονται ήδη στον κανονισμό. Ο εν λόγω κανονισμός περιέχει τις απαραίτητες διατάξεις σχετικά με το διορισμό του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων και του Αναπληρωτή Επόπτη. τους απαραίτητους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους του. την ανεξαρτησία του και την υποχρέωση τήρησης του επαγγελματικού απορρήτου. τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητές του.

(4) Δύο μόνο σημαντικές πτυχές του καθεστώτος δεν περιλαμβάνονται στον κανονισμό και απομένει ακόμη να καθοριστούν. Πρόκειται για τον καθορισμό του μισθού, των επιδομάτων και κάθε άλλου πλεονεκτήματος του Επόπτη και του Αναπληρωτή Επόπτη που εξομοιώνεται με αποδοχές καθώς και για την έδρα τους.

(5) Οι αποδοχές του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων πρέπει να είναι ανάλογες με εκείνες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, δεδομένης της ανάγκης διασφάλισης ενός καθεστώτος που θα ανταποκρίνεται στα καθήκοντα και στις αρμοδιότητες του Επόπτη και του γεγονότος ότι η θέση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον καθορισμό στον εν λόγω κανονισμό του θεσμικού πλαισίου του Επόπτη. Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, με τη σειρά του, εξομοιώνεται με Δικαστή του Δικαστηρίου όσον αφορά το μισθό και τα επιδόματά του και τη σύνταξη αρχαιότητας.

(6) Ο Αναπληρωτής Επόπτης πρέπει να εξομοιώνεται με το Γραμματέα του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων όσον αφορά το μισθό του, τα επιδόματά του και τη σύνταξη αρχαιότητας ούτως ώστε να παγιώνεται μια ιεραρχία μεταξύ εκείνου και του Ευρωπαίου Επόπτη, με την υπαγωγή και των δύο στο ίδιο είδος καθεστώτος χρηματικών απολαβών, ανάλογα με τη διαδικασία διορισμού τους, τη θητεία και τα καθήκοντά τους.

(7) Η έδρα του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων πρέπει να βρίσκεται στις Βρυξέλλες, προκειμένου να διασφαλίζεται η απαραίτητη γειτνίαση, που επιβάλλεται από τη φύση των καθηκόντων του Ευρωπαίου Επόπτη, μεταξύ του ιδίου και των οργάνων και των οργανισμών της Κοινότητας που υπόκεινται στον έλεγχό του, και προκειμένου να διευκολύνεται η αρμονική εκτέλεση των καθηκόντων του,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1 Αποδοχές του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων

Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων εξομοιώνεται με Δικαστή του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων όσον αφορά τον καθορισμό του μισθού του, των επιδομάτων του, της σύνταξης αρχαιότητας καθώς και κάθε άλλου πλεονεκτήματος που εξομοιώνεται με αποδοχές.

Άρθρο 2 Αποδοχές του Αναπληρωτή Επόπτη

Ο Αναπληρωτής Επόπτης εξομοιώνεται με το Γραμματέα του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων όσον αφορά τον καθορισμό του μισθού του, των επιδομάτων του, της σύνταξης αρχαιότητας καθώς και κάθε άλλου πλεονεκτήματος που εξομοιώνεται με αποδοχές.

Άρθρο 3 Έδρα

Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων και ο Αναπληρωτής Επόπτης έχουν την έδρα τους στις Βρυξέλλες.

Άρθρο 4

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα που ακολουθεί τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Βρυξέλλες, ,

Για το Για το Συμβούλιο Για την Επιτροπή των Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

Η Πρόεδρος Ο Πρόεδρος Ο Πρόεδρος