Διάδικοι
Σκεπτικό της απόφασης
Διατακτικό

Διάδικοι

Στην υπόθεση C-386/05,

με αντικείμενο αίτηση εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει των άρθρων 68 ΕΚ και 234 ΕΚ, που υπέβαλε το Oberster Gerichtshof (Αυστρία) με απόφαση της 28ης Σεπτεμβρίου 2005, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 24 Οκτωβρίου 2005, στο πλαίσιο της δίκης

Color Drack GmbH

κατά

Lexx International Vertriebs GmbH,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τέταρτο τμήμα),

συγκείμενο από τους K. Lenaerts (εισηγητή), πρόεδρο τμήματος, E. Juhász, R. Silva de Lapuerta, Γ. Αρέστη και T. von Danwitz, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: Y. Bot

γραμματέας: B. Fülöp, υπάλληλος διοικήσεως,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 23ης Νοεμβρίου 2006,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

– η Lexx International Vertriebs GmbH, εκπροσωπούμενη από τον H. Weben, Rechtsanwalt,

– η Γερμανική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τους A. Dittrich και M. Lumma,

– η Ιταλική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον I. M. Braguglia, επικουρούμενο από τον W. Ferrante, avvocato dello Stato,

– η Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, εκπροσωπούμενη από τη S. Nwaokolo, επικουρούμενη από τον A. Henshaw, barrister,

– η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη από την A.‑M. Rouchaud-Joët και τον W. Bogensberger,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 15ης Φεβρουαρίου 2007,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

Σκεπτικό της απόφασης

1. Η αίτηση εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2000, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (ΕΕ 2001, L 12, σ. 1).

Ο κανονισμός 44/2001

2. Σύμφωνα με τη δεύτερη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 44/2001, «[ε]ίναι ουσιώδης η θέσπιση διατάξεων σχετικά με την ενοποίηση των κανόνων σύγκρουσης δικαιοδοσίας στις αστικές και εμπορικές υποθέσεις, καθώς και σχετικά με την απλούστευση των διατυπώσεων για την ταχεία και απλή αναγνώριση και εκτέλεση των αποφάσεων κρατών μελών που δεσμεύονται από τον […] κανονισμό».

3. Σύμφωνα με την ενδέκατη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 44/2001, «[ο]ι κανόνες δικαιοδοσίας πρέπει να παρουσιάζουν υψηλό βαθμό προβλεψιμότητας και να βασίζονται στην αρχή της γενικής δωσιδικίας της κατοικίας του εναγομένου και η δωσιδικία αυτή πρέπει να ισχύει πάντοτε, εκτός από μερικές συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου το επίδικο αντικείμενο ή η αυτονομία των μερών δικαιολογεί άλλο συνδετικό παράγοντα».

4. Οι κανόνες περί δικαιοδοσίας που θεσπίζει ο κανονισμός 44/2001 περιέχονται στο κεφάλαιο II, το οποίο αποτελείται από τα άρθρα 2 έως 31.

5. Το άρθρο 2, παράγραφος 1, του κανονισμού 44/2001, το οποίο εντάσσεται στο κεφάλαιο ΙΙ, τμήμα 1, που φέρει τον τίτλο «Γενικές διατάξεις», ορίζει τα εξής:

«Με την επιφύλαξη των διατάξεων του παρόντος κανονισμού, τα πρόσωπα που έχουν την κατοικία τους στο έδαφος κράτους μέλους ενάγονται ενώπιον των δικαστηρίων αυτού του κράτους μέλους, ανεξάρτητα από την ιθαγένειά τους.»

6. Το άρθρο 3, παράγραφος 1, του κανονισμού 44/2001, που περιλαμβάνεται επίσης στο τμήμα 1, ορίζει τα εξής:

«Τα πρόσωπα που έχουν την κατοικία τους στο έδαφος κράτους μέλους μπορούν να εναχθούν ενώπιον των δικαστηρίων άλλου κράτους μέλους μόνο σύμφωνα με τους κανόνες που περιλαμβάνονται στα τμήματα 2 έως 7 του παρόντος κεφαλαίου.»

7. Το άρθρο 5 του κανονισμού 44/2001, το οποίο εντάσσεται στο κεφάλαιο ΙΙ, τμήμα 2, με τίτλο «Ειδικές δικαιοδοσίες», ορίζει τα εξής:

«Πρόσωπο που έχει την κατοικία του στο έδαφος κράτους μέλους μπορεί να εναχθεί σε άλλο κράτος μέλος:

1) α) ως προς διαφορές εκ συμβάσεως, ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου όπου εκπληρώθηκε ή οφείλει να εκπληρωθεί η παροχή·

b) για τους σκοπούς της εφαρμογής της παρούσας διάταξης και εφόσον δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, ο τόπος εκπλήρωσης της επίδικης παροχής είναι:

– εφόσον πρόκειται για πώληση εμπορευμάτων, ο τόπος του κράτους μέλους όπου, δυνάμει της σύμβασης, έγινε ή έπρεπε να γίνει η παράδοση των εμπορευμάτων,

– εφόσον πρόκειται για παροχή υπηρεσιών, ο τόπος του κράτους μέλους όπου, δυνάμει της σύμβασης, έγινε ή έπρεπε να γίνει η παροχή των υπηρεσιών·

γ) το στοιχείο α΄ εφαρμόζεται εφόσον δεν εφαρμόζεται το στοιχείο β΄·

[...]».

Η διαφορά της κύριας δίκης και το προδικαστικό ερώτημα

8. Η αίτηση για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως υποβλήθηκε στο πλαίσιο διαφοράς μεταξύ της Color Drack GmbH (στο εξής: Color Drack), εταιρίας με έδρα το Schwarzach (Αυστρία), και της Lexx International Vertriebs GmbH (στο εξής: Lexx), εταιρίας με έδρα τη Νυρεμβέργη (Γερμανία), σχετικά με την εκτέλεση μιας συμβάσεως πωλήσεως εμπορευμάτων, δυνάμει της οποίας η Lexx δεσμεύτηκε να παραδώσει ορισμένα εμπορεύματα σε διάφορους μεταπωλητές της Color Drack στην Αυστρία, μεταξύ άλλων και στην περιοχή όπου έχει την έδρα της η Color Drack, η οποία δεσμεύτηκε να καταβάλει το τίμημα των εμπορευμάτων αυτών.

9. Η διαφορά της κύριας δίκης αφορά ειδικότερα τη μη εκπλήρωση της υποχρεώσεως την οποία ανέλαβε η Lexx δυνάμει της συμβάσεως να δεχθεί την επιστροφή των μη πωληθέντων εμπορευμάτων και να επιστρέψει το τίμημα στην Color Drack.

10. Λόγω της μη εκπληρώσεως αυτής, η Color Drack άσκησε στις 10 Μαΐου 2004 κατά της Lexx καταψηφιστική αγωγή ενώπιον του Bezirksgericht St Johann im Pongau (Αυστρία), στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η έδρα της. Το δικαστήριο αυτό έκρινε ότι ήταν κατά τόπον αρμόδιο και είχε διεθνή δικαιοδοσία, βάσει του άρθρου 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001.

11. Κατόπιν εφέσως που άσκησε η Lexx, το Landesgericht Salzburg (Αυστρία) ακύρωσε την ως άνω απόφαση, λόγω κατά τόπον αναρμοδιότητας και ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου. Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο έκρινε ότι ο ένας και μοναδικός τόπος συνδέσεως που προβλέπεται από το άρθρο 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 για όλες τις αξιώσεις που απορρέουν από σύμβαση πωλήσεως εμπορευμάτων δεν μπορεί να προσδιοριστεί σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι του ενός τόποι παραδόσεως.

12. Η Color Drack άσκησε κατά της αποφάσεως του Landesgericht Salzburg αναίρεση ενώπιον του Oberster Gerichtshof, το οποίο έκρινε ότι, προκειμένου να διαπιστωθεί αν το αυστριακό δικαστήριο που επιλήφθηκε πρωτοδίκως της υποθέσεως ήταν κατά τόπον αρμόδιο και είχε διεθνή δικαιοδοσία, είναι αναγκαία η ερμηνεία του άρθρου 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001.

13. Το Oberster Gerichtshof επισημαίνει ότι η διάταξη αυτή προβλέπει για όλες τις αξιώσεις που απορρέουν από σύμβαση πωλήσεως εμπορευμάτων έναν και μοναδικό τόπο συνδέσεως, τον τόπο παραδόσεως, και ότι η ίδια αυτή διάταξη, η οποία εισάγει κανόνα ειδικής δικαιοδοσίας, πρέπει κατ’ αρχήν να ερμηνεύεται στενά. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, το Oberster Gerichtshof διερωτάται επί της διεθνούς δικαιοδοσίας του δικαστηρίου που επιλήφθηκε της υποθέσεως πρωτοδίκως βάσει της διατάξεως αυτής, καθόσον, στην προκειμένη περίπτωση, τα εμπορεύματα δεν παραδόθηκαν μόνο στην περιφέρεια της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου αυτού, αλλά σε διάφορες περιοχές του οικείου κράτους μέλους.

14. Κατόπιν αυτού, το Oberster Gerichtshof αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:

«Έχει το άρθρο 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 […] την έννοια ότι ο πωλητής εμπορευμάτων, ο οποίος έχει την έδρα του στο έδαφος κράτους μέλους και παραδίδει, όπως συμφωνήθηκε, τα εμπορεύματα στον αγοραστή, ο οποίος έχει την έδρα του στο έδαφος άλλου κράτους μέλους, σε διαφορετικούς τόπους αυτού του άλλου κράτους μέλους, μπορεί να εναχθεί από τον αγοραστή, για συμβατική αξίωση που αφορά όλες τις (επιμέρους) παραδόσεις, ενώπιον του δικαστηρίου ενός εξ αυτών των τόπων (εκπληρώσεως της παροχής) –ενδεχομένως και κατ’ επιλογήν του αγοραστή;»

Επί του προδικαστικού ερωτήματος

15. Με το ερώτημά του, το αιτούν δικαστήριο ερωτά κατ’ ουσίαν αν το άρθρο 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 εφαρμόζεται σε περίπτωση πωλήσεως εμπορευμάτων στην οποία προβλέπονται πολλοί τόποι παραδόσεως εντός του ίδιου κράτους μέλους και αν, στην περίπτωση αυτή, και εφόσον η αγωγή αφορά το σύνολο των παραδόσεων, ο ενάγων μπορεί να εναγάγει τον εναγόμενο ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου παραδόσεως της επιλογής του.

16. Πρέπει να διευκρινιστεί εξ αρχής ότι οι σκέψεις που ακολουθούν ισχύουν μόνο για την περίπτωση που προβλέπονται περισσότεροι τόποι παραδόσεως εντός του ίδιου κράτους μέλους και δεν προδικάζουν την απάντηση που θα δινόταν σε περίπτωση πολλών τόπων παραδόσεως σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη.

17. Κατ’ αρχάς, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι η διατύπωση του άρθρου 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 δεν παρέχει επαρκή στοιχεία για την απάντηση στο προδικαστικό ερώτημα, δεδομένου ότι δεν αναφέρεται ρητώς στην περίπτωση την οποία αφορά το εν λόγω ερώτημα.

18. Κατά συνέπεια, το άρθρο 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 πρέπει να ερμηνευθεί υπό το πρίσμα του ιστορικού της θεσπίσεως του κανονισμού αυτού, καθώς και του συστήματος και των σκοπών του (βλ. συναφώς αποφάσεις της 13ης Ιουλίου 2006, C‑103/05, Reisch Montage, Συλλογή 2006, σ. I‑6827, σκέψη 29, και της 14ης Δεκεμβρίου 2006, C‑283/05, ASML, που δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη στη Συλλογή, σκέψη 22).

19. Από τη δεύτερη και την ενδέκατη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 44/2001 προκύπτει συναφώς ότι σκοπός του κανονισμού είναι η ενοποίηση των κανόνων συγκρούσεως των δικαιοδοσιών στις αστικές και εμπορικές υποθέσεις μέσω κανόνων δικαιοδοσίας που παρουσιάζουν υψηλό βαθμό προβλεψιμότητας.

20. Στο πλαίσιο αυτό, ο εν λόγω κανονισμός αποσκοπεί στην ενίσχυση της δικαστικής προστασίας των προσώπων που είναι εγκατεστημένα στο έδαφος της Κοινότητας και παρέχει ταυτόχρονα τη δυνατότητα στον ενάγο ντα να προσδιορίζει με ευκολία το δικαστήριο στο οποίο μπορεί να προσφύγει και στον εναγόμενο να προβλέπει ευλόγως το δικαστήριο ενώπιον του οποίου μπορεί να εναχθεί (βλ. προπαρατεθείσα απόφαση Reisch Montage, σκέψεις 24 και 25).

21. Προς τον σκοπό αυτόν, τη γενική αρχή εντός του συστήματος των κανόνων δικαιοδοσίας που περιλαμβάνονται στον κανονισμό 44/2001 αποτελεί η δικαιοδοσία του δικαστηρίου του τόπου κατοικίας του εναγομένου, όπως προβλέπεται από το άρθρο 2 του κανονισμού αυτού και συμπληρώνεται από τις ειδικές δικαιοδοσίες (βλ. προπαρατεθείσα απόφαση Reisch Montage, σκέψη 22).

22. Ο κανόνας δικαιοδοσίας του τόπου κατοικίας του εναγομένου συμπληρώνεται από το άρθρο 5, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001, το οποίο εισάγει κανόνα ειδικής δικαιοδοσίας για τις διαφορές εκ συμβάσεως. Ο τελευταίος αυτός κανόνας, ο οποίος υπαγορεύεται από τον σκοπό της εγγύτητας, δικαιολογείται από την ύπαρξη στενού συνδέσμου μεταξύ της συμβάσεως και του δικαστηρίου που καλείται να επιληφθεί της σχετικής διαφοράς.

23. Κατ’ εφαρμογή του κανόνα αυτού, ο εναγόμενος μπορεί επίσης να εναχθεί ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου όπου εκπληρώθηκε ή πρέπει να εκπληρωθεί η επίδικη παροχή, καθόσον τεκμαίρεται ότι το δικαστήριο αυτό συνδέεται στενά με τη σύμβαση.

24. Προκειμένου να διευκολυνθεί η επίτευξη του πρωταρχικού σκοπού της ενοποιήσεως των κανόνων δικαστικής δικαιοδοσίας προς την κατεύθυνση της προβλεψιμότητας, ο κανονισμός 44/2001 θέτει ένα αυτοτελές κριτήριο συνδέσεως για την πώληση εμπορευμάτων.

25. Πράγματι, βάσει του άρθρου 5, σημείο, 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, ο τόπος εκπληρώσεως της παροχής στην οποία βασίζεται η αγωγής είναι ο τόπος κράτους μέλους στον οποίο, δυνάμει της συμβάσεως, έγινε ή έπρεπε να γίνει η παράδοση των εμπορευμάτων.

26. Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζει η Lexx, ο εν λόγω κανόνας ειδικής δικαιοδοσίας για διαφορές εκ συμβάσεως κατοχυρώνει, στο πλαίσιο του κανονισμού 44/2001, τον τόπο παραδόσεως ως αυτοτελές κριτήριο συνδέσεως, το οποίο εφαρμόζεται σε όλες τις αγωγές που έχουν ως βάση τη σύμβαση πωλήσεως εμπορευμάτων γενικά και όχι μόνο σε εκείνες που έχουν ως βάση την υποχρέωση παραδόσεως καθεαυτή.

27. Υπό το πρίσμα των σκέψεων αυτών πρέπει να εξεταστεί αν το άρθρο 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 εφαρμόζεται σε περίπτωση που προβλέπονται περισσότεροι του ενός τόποι παραδόσεως εντός του ίδιου κράτους μέλους και αν, στην περίπτωση αυτή και εφόσον η αγωγή αφορά όλες τις παραδόσεις, αν ο ενάγων μπορεί να εναγάγει τον εναγόμενο ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου παραδόσεως της επιλογής του.

28. Πρώτον, πρέπει να γίνει δεκτό ότι το άρθρο 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 εφαρμόζεται ανεξαρτήτως του αν προβλέπονται ένας ή περισσότεροι τόποι παραδόσεως.

29. Πράγματι, προβλέποντας αποκλειστικά και μόνο ένα αρμόδιο δικαστήριο, καθώς και ένα μοναδικό κριτήριο συνδέσεως, ο κοινοτικός νομοθέτης δεν είχε σκοπό να αποκλείσει γενικά τις περιπτώσεις στις οποίες έχουν δικαιοδοσία περισσότερα του ενός δικαστήρια ούτε εκείνες στις οποίες το εν λόγω κριτήριο ισχύει σε περισσότερους του ενός τόπους.

30. Όσον αφορά το άρθρο 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001, το οποίο καθορίζει τόσο τη διεθνή δικαιοδοσία όσο και την κατά τόπον αρμοδιότητα, η διάταξη αυτή αποσκοπεί στην ενοποίηση των κανόνων συγκρούσεως δικαιοδοσιών και, ως εκ τούτου, στον απευθείας προσδιορισμό του αρμόδιου δικαστηρίου, χωρίς να παραπέμπει στις εθνικές διατάξεις των κρατών μελών.

31. Συναφώς, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η καταφατική απάντηση στο ερώτημα αν η εξεταζόμενη διάταξη εφαρμόζεται σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι του ενός τόποι παραδόσεως εντός του ίδιου κράτους μέλους δεν διακυβεύει τους σκοπούς που επιδιώκουν οι κανόνες του κανονισμού 44/2001 περί διεθνούς δικαιοδοσίας των δικαστηρίων των κρατών μελών.

32. Αφενός, η δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 σε περίπτωση περισσότερων του ενός τόπων παραδόσεως εντός του ίδιου κράτους μέλους είναι σύμφωνη με τον σκοπό της προβλεψιμότητας που επιδιώκει ο κανονισμός αυτός.

33. Πράγματι, στην περίπτωση αυτή, τα συμβαλλόμενα μέρη μπορούν εύκολα και εύλογα να προβλέψουν σε ποιου κράτους μέλους τα δικαστήρια μπορούν να φέρουν τη διαφορά τους.

34. Αφετέρου, η δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 σε περίπτωση περισσότερων του ενός τόπων παραδόσεως εντός του ίδιου κράτους μέλους είναι επίσης σύμφωνη με τον σκοπό της εγγύτητας, τον οποίον εξυπηρετούν οι κανόνες της ειδικής δικαιοδοσίας για τις διαφορές εκ συμβάσεως.

35. Πράγματι, σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι του ενός τόποι παραδόσεως σε ένα κράτος μέλος, ο εν λόγω σκοπός της εγγύτητας επιτυγχάνεται για τον λόγο ότι, με την εφαρμογή της εξεταζόμενης διατάξεως, αρμόδια να επιληφθούν της διαφοράς είναι σε κάθε περίπτωση τα δικαστήρια του κράτους μέλους αυτού.

36. Κατά συνέπεια, το άρθρο 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 εφαρμόζεται σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι του ενός τόποι παραδόσεως εντός του ίδιου κράτους μέλους.

37. Πάντως, από τη δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 σε περιπτώσεις όπως αυτή της κύριας δίκης δεν μπορεί να συναχθεί ότι η διάταξη αυτή παρέχει απαραίτητα συντρέχουσα αρμοδιότητα σε όλα τα δικαστήρια στην περιφέρεια των οποίων παραδόθηκαν ή έπρεπε να παραδοθούν τα εμπορεύματα.

38. Δεύτερον, όσον αφορά το ζήτημα αν, σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι του ενός τόποι παραδόσεως στο ίδιο κράτος μέλος και η αγωγή αφορά το σύνολο των παραδόσεων, ο ενάγων μπορεί να εναγάγει τον εναγόμενο ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου παραδόσεως της επιλογής του βάσει του άρθρου 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001, επιβάλλεται πράγματι η επισήμανση ότι αρμόδιο να επιληφθεί όλων των αγωγών που βασίζονται στη σύμβαση πρέπει να είναι ένα και μόνο δικαστήριο.

39. Συναφώς, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι παράγοντες που οδήγησαν στη θέσπιση της εξεταζόμενης διατάξεως. Η διάταξη αυτή εκφράζει ρητώς τη βούληση του κοινοτικού νομοθέτη για ρήξη με το προηγούμενο καθεστώς για τις συμβάσεις πωλήσεως, σύμφωνα με το οποίο ο τόπος εκτελέσεως καθοριζόταν για καθεμιά από τις επίδικες υποχρεώσεις με βάση το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο του δικαστηρίου που επιλαμβανόταν της διαφοράς. Ορίζοντας αυτοτελώς ως «τόπο εκπληρώσεως» τον τόπο όπου πρέπει να εκτελεστεί η κύρια παροχή της συμβάσεως, ο κοινοτικός νομοθέτης θέλησε να συγκεντρώσει στον τόπο εκπληρώσεως τη διεθνή δικαιοδοσία για τις διαφορές που συνδέονται με όλες τις συμβατικές υποχρεώσεις και να προβλέψει μία και μοναδική διεθνή δικαιοδοσία για όλες τις αγωγές που έχουν ως βάση τη σύμβαση.

40. Στο σημείο αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ειδική δικαιοδοσία του άρθρου 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 δικαιολογείται, κατ’ αρχήν, από την ύπαρξη ενός ιδιαιτέρως στενού συνδέσμου μεταξύ της συμβάσεως και του δικαστηρίου που καλείται να επιληφθεί της σχετικής διαφοράς, προς τον σκοπό της αποτελεσματικής οργανώσεως της διαδικασίας. Επομένως, σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι του ενός τόποι παραδόσεως των εμπορευμάτων, πρέπει κατ’ αρχήν να θεωρηθεί ως τόπος εκπληρώσεως, για τους σκοπούς της εφαρμογής της εξεταζόμενης διατάξεως, ο τόπος που εξασφαλίζει τον στενότερο σύνδεσμο μεταξύ της συμβάσεως και του αρμόδιου δικαστηρίου. Στην περίπτωση αυτή, ο στενότερος σύνδεσμος υπάρχει κατά κανόνα με τον τόπο της κύριας παραδόσεως, η οποία πρέπει να είναι καθορίζεται βάσει οικονομικών κριτηρίων.

41. Συναφώς, το εθνικό δικαστήριο οφείλει να καθορίσει τη δικαιοδοσία του με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία που έχει στη διάθεσή του.

42. Αν δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί ο τόπος της κύριας παραδόσεως, καθένας από τους τόπους παραδόσεως παρουσιάζει επαρκή σύνδεσμο εγγύτητας με τα υλικά στοιχεία της διαφοράς και, ως εκ τούτου, σημαντικό σύνδεσμο από άποψη διεθνούς δικαιοδοσίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο ενάγων μπορεί να εναγάγει τον εναγόμενο ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου παραδόσεως που θα επιλέξει ο ίδιος, βάσει του άρθρου 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001.

43. Με την αναγνώριση της επιλογής αυτής στον ενάγοντα παρέχεται η δυνατότητα στον μεν ενάγοντα να προσδιορίζει εύκολα τα δικαστήρια στα οποία μπορεί να προσφύγει, στον δε εναγόμενο να προβλέπει εύλογα τα δικαστήρια ενώπιον των οποίων μπορεί να εναχθεί.

44. Το συμπέρασμα αυτό δεν αναιρείται από το γεγονός ότι ο εναγόμενος δεν μπορεί να προβλέψει ενώπιον ποιου συγκεκριμένου δικαστηρίου του εν λόγω κράτους μέλους μπορεί να εναχθεί, αφού ο εναγόμενος τυγχάνει επαρκούς προστασίας, καθόσον, σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι του ενός τόποι παραδόσεως στο ίδιο κράτος μέλος και εφαρμόζεται η εξεταζόμενη διάταξη, μπορεί να εναχθεί μόνον ενώπιον των δικαστηρίων του κράτους μέλους αυτού, εντός της περιφέρειας των οποίων έχει προβεί σε παράδοση εμπορευμάτων.

45. Κατόπιν των σκέψεων που προεκτέθηκαν, στο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού 44/2001 έχει την έννοια ότι η διάταξη αυτή εφαρμόζεται σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι του ενός τόποι παραδόσεως εντός του ίδιου κράτους μέλους. Σε μια τέτοια περίπτωση, δικαιοδοσία για να επιληφθεί όλων των αγωγών που έχουν ως βάση τη σύμβαση πωλήσεως εμπορευμάτων έχει το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται ο τόπος της κύριας παραδόσεως, η οποία προσδιορίζεται βάσει οικονομικών κριτηρίων. Αν δεν υπάρχουν καθοριστικοί παράγοντες για τον προσδιορισμό του τόπου της κύριας παραδόσεως, ο ενάγων μπορεί να εναγάγει τον εναγόμενο ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου παραδόσεως της επιλογής του.

Επί των δικαστικών εξόδων

46. Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Διατακτικό

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τέταρτο τμήμα) αποφαίνεται:

Το άρθρο 5, σημείο 1, στοιχείο β΄, πρώτη περίπτωση, του κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2000, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, έχει την έννοια ότι η διάταξη αυτή εφαρμόζεται σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι τόποι παραδόσεως εντός του ίδιου κράτους μέλους. Σε μια τέτοια περίπτωση, δικαιοδοσία για να επιληφθεί όλων των αγωγών που έχουν ως βάση τη σύμβαση πωλήσεως εμπορευμάτων έχει το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται ο τόπος της κύριας παραδόσεως, η οποία προσδιορίζεται βάσει οικονομικών κριτηρίων. Αν δεν υπάρχουν καθοριστικοί παράγοντες για τον προσδιορισμό του τόπου της κύριας παραδόσεως, ο ενάγων μπορεί να εναγάγει τον εναγόμενο ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου παραδόσεως της επιλογής του.