(1)

Η συμφωνία του Παρισιού, που εγκρίθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου 2015 δυνάμει της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) (στο εξής: συμφωνία του Παρισιού), τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2016 (3). Τα συμβαλλόμενα μέρη της συμφώνησαν να συγκρατήσουν την αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας αρκετά χαμηλότερα από τους 2 oC σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και να συνεχίσουν τις προσπάθειες για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας σε 1,5  oC σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

(1)

Η συμφωνία του Παρισιού, που εγκρίθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου 2015 δυνάμει της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) (στο εξής: συμφωνία του Παρισιού), τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2016 (3). Τα συμβαλλόμενα μέρη της συμφώνησαν να συγκρατήσουν την αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας αρκετά χαμηλότερα από τους 2 oC σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και να συνεχίσουν τις προσπάθειες για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας σε 1,5  oC σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Με την έγκριση του συμφώνου της Γλασκόβης για το κλίμα, τα συμβαλλόμενα μέρη της Συμφωνίας του Παρισιού αναγνώρισαν ότι ο περιορισμός της αύξησης της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας σε 1,5  oC σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα θα οδηγούσε σε σημαντική μείωση των κινδύνων και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν τους στόχους τους για το 2030 έως τα τέλη του 2022 ώστε να γεφυρωθεί το χάσμα φιλοδοξίας, σύμφωνα με τα πορίσματα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). Αυτό θα πρέπει να γίνει με δίκαιο τρόπο και με σεβασμό προς την αρχή των κοινών αλλά διαφοροποιημένων ευθυνών και αντίστοιχων δυνατοτήτων, υπό το πρίσμα των διαφορετικών εθνικών συνθηκών. Η αναθεώρηση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΕΔΕ της ΕΕ), συμπεριλαμβανομένου του αποθεματικού του για τη σταθερότητα της αγοράς, αποτελεί μοναδική ευκαιρία.

(1a)

Η επείγουσα ανάγκη να εξακολουθήσει να επιδιώκεται ο στόχος του 1,5  oC της συμφωνίας του Παρισιού έχει καταστεί ακόμη πιο σημαντική μετά τα πορίσματα που παρέθεσε η IPCC στην έκθεσή της, της 7ης Αυγούστου 2021, με τίτλο «Climate Change 2021: The Physical Science Basis» (Κλιματική αλλαγή 2021: τα δεδομένα των φυσικών επιστημών). Η IPCC διαπίστωσε ότι η παγκόσμια θερμοκρασία θα φτάσει ή θα υπερβεί το όριο του 1,5  oC νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν, δηλαδή εντός των επόμενων 20 ετών. Διαπίστωσε επίσης ότι, εάν δεν υπάρξει άμεση και φιλόδοξη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, δεν θα είναι πλέον δυνατός ο περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη σε σχεδόν 1,5  oC ή ακόμη και σε 2 oC. Επιπλέον, στην έκθεση της 28ης Φεβρουαρίου 2022 με τίτλο «Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability» (Κλιματική αλλαγή 2022: Επιπτώσεις, προσαρμογή και ευπάθεια), η IPCC δήλωσε, με πολύ μεγάλη βεβαιότητα, ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί απειλή για την ανθρώπινη ευημερία και την υγεία του πλανήτη. Εάν υπάρξει οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση στη συντονισμένη λήψη προληπτικών μέτρων, σε παγκόσμιο επίπεδο, για την προσαρμογή και τον μετριασμό, θα χαθεί ένα μικρό και ταχέως συρρικνούμενο χρονικό περιθώριο για την εξασφάλιση ενός βιώσιμου και αειφόρου μέλλοντος για όλους.

(1β)

Η ανάγκη ανάληψης επείγουσας δράσης εντείνεται περαιτέρω λόγω της αύξησης της συχνότητας και της έντασης των ακραίων καιρικών συνθηκών ως άμεσης απόρροιας της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών, ο αριθμός των παγκοσμίως καταγεγραμμένων καταστροφών και το μέγεθος των οικονομικών ζημιών σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν σχεδόν διπλασιαστεί κατά την τελευταία εικοσαετία, αύξηση που αντιστοιχεί σε μεγάλο βαθμό στη σημαντική αύξηση του αριθμού των καταστροφών οι οποίες σχετίζονται με το κλίμα.

(1γ)

Για τον λόγο αυτό, η Ένωση θα πρέπει να ανταποκριθεί σε αυτήν την επείγουσα ανάγκη εντείνοντας τις προσπάθειές της και εδραιώνοντας διεθνώς τον ηγετικό της ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, κατά τρόπο που να αντικατοπτρίζει τις αρχές της ισότητας και των κοινών αλλά διαφοροποιημένων ευθυνών και αντίστοιχων δυνατοτήτων, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 της συμφωνίας του Παρισιού.

(1δ)

Στο ψήφισμά του της 28ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης  (1α) , το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προέτρεψε την Επιτροπή να αναλάβει άμεση και φιλόδοξη δράση ώστε να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη σε 1,5  oC και να αποφευχθεί μια τεραστίων διαστάσεων απώλεια βιοποικιλότητας, μεταξύ άλλων με την αντιμετώπιση των ασυνεπειών των υφιστάμενων πολιτικών της Ένωσης όσον αφορά την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση και με τη διασφάλιση ότι όλες οι συναφείς μελλοντικές προτάσεις νομοθετικής πράξης και προϋπολογισμού ευθυγραμμίζονται πλήρως με τον στόχο του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από 1,5  oC και δεν συμβάλλουν στην απώλεια βιοποικιλότητας.

(2)

Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον και η επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού συνιστούν το κύριο θέμα της ανακοίνωσης με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», που εκδόθηκε από την Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2019 (4).

(2)

Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον και η επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού συνιστούν , ως εκ τούτου, το κύριο θέμα της ανακοίνωσης με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», που εκδόθηκε από την Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2019 (4).

(3)

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία συνδυάζει ένα ολοκληρωμένο σύνολο αλληλοενισχυόμενων μέτρων και πρωτοβουλιών με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας στην ΕΕ έως το 2050, και ορίζει μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική που αποσκοπεί στη μετατροπή της Ένωσης σε μια δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία, με μια οικονομία σύγχρονη, ανταγωνιστική και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων, όπου η οικονομική ανάπτυξη είναι αποσυνδεδεμένη από τη χρήση πόρων . Αποσκοπεί επίσης στην προστασία, τη διατήρηση και την ενίσχυση του φυσικού κεφαλαίου της Ένωσης, καθώς και στην προστασία της υγείας και της ευημερίας των πολιτών από κινδύνους και επιπτώσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον. Ταυτόχρονα, η μετάβαση αυτή έχει διαφορετικές επιπτώσεις στις γυναίκες και στους άνδρες και έχει ιδιαίτερο αντίκτυπο σε ορισμένες μειονεκτούσες ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με μειονοτική φυλετική ή εθνοτική καταγωγή. Θα πρέπει συνεπώς να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση θα πραγματοποιηθεί με τρόπο δίκαιο, χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς να μείνει κανείς στο περιθώριο.

(3)

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία παρέχει το σημείο εκκίνησης για την επίτευξη του στόχου της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα το αργότερο έως το 2050 και του στόχου για την επίτευξη αρνητικών εκπομπών στη συνέχεια , όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (1α) . Ορίζει μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική που αποσκοπεί στη μετατροπή της Ένωσης σε μια δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία, με μια οικονομία σύγχρονη, ανταγωνιστική και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων, χωρίς να αφήνει κανέναν στο περιθώριο σε μια δίκαιη μετάβαση που αντιμετωπίζει επίσης την ενεργειακή φτώχεια . Αποσκοπεί επίσης στην προστασία, τη διατήρηση και την ενίσχυση του φυσικού κεφαλαίου της Ένωσης, καθώς και στην προστασία της υγείας και της ευημερίας των πολιτών από κινδύνους και επιπτώσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον. Η μετάβαση αυτή έχει διαφορετικές επιπτώσεις στους εργαζομένους από διάφορους τομείς και ανά φύλο και έχει ιδιαίτερο αντίκτυπο σε ορισμένες μειονεκτούσες και ευάλωτες ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρία, τα άτομα με μειονοτική φυλετική ή εθνοτική καταγωγή , καθώς και τα άτομα και τα νοικοκυριά με χαμηλό και χαμηλότερο μέσο εισόδημα. Συνεπάγεται επίσης μεγαλύτερες προκλήσεις για ορισμένες περιφέρειες, ιδίως για τις διαρθρωτικά μειονεκτούσες και περιφερειακές περιοχές, καθώς και για τα νησιά . Θα πρέπει συνεπώς να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση θα πραγματοποιηθεί με τρόπο δίκαιο, χωρίς αποκλεισμούς.

(3a)

Το ΣΕΔΕ της ΕΕ είναι ακρογωνιαίος λίθος της κλιματικής πολιτικής της Ένωσης και αποτελεί το βασικό εργαλείο της για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της COP26 στη Γλασκόβη για αναθεώρηση των εθνικά καθορισμένων συνεισφορών σε ετήσια βάση, η Επιτροπή θα πρέπει να αναθεωρήσει την εθνικά καθορισμένη συνεισφορά της ώστε να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι τομείς που περιλαμβάνονται στο ΣΕΔΕ της ΕΕ κατά την παρούσα αναθεώρηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (1α) .

(4)

Η αναγκαιότητα και η αξία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας έχουν σαφώς αυξηθεί λόγω των πολύ σοβαρών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στην υγεία, τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας και την οικονομική ευημερία των πολιτών της Ένωσης, επιπτώσεων οι οποίες έχουν καταδείξει ότι η κοινωνία και η οικονομία μας πρέπει να βελτιώσουν την ανθεκτικότητά τους σε εξωτερικούς κραδασμούς και να δράσουν εγκαίρως για την πρόληψη ή τον μετριασμό τους. Οι Ευρωπαίοι πολίτες εξακολουθούν να εκφράζουν ισχυρά την άποψή τους ότι αυτό ισχύει ιδίως για την κλιματική αλλαγή (5).

(4)

Η αναγκαιότητα και η αξία μιας Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας που θα εφαρμόζεται ορθά έχουν σαφώς αυξηθεί λόγω των πολύ σοβαρών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στην υγεία, τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας και την οικονομική ευημερία των πολιτών της Ένωσης, οι οποίες έχουν καταδείξει ότι η κοινωνία και η οικονομία μας πρέπει να βελτιώσουν την ανθεκτικότητά τους σε εξωτερικούς κραδασμούς και να δράσουν εγκαίρως για την πρόληψη ή τον μετριασμό τους , κατά τρόπο δίκαιο που δεν θα αφήνει κανέναν στο περιθώριο, συμπεριλαμβανομένων όσων αντιμετωπίζουν κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας . Οι Ευρωπαίοι πολίτες εξακολουθούν να εκφράζουν ισχυρά την άποψή τους ότι αυτό ισχύει ιδίως για την κλιματική αλλαγή (5).

(4α)

Η υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας θα πρέπει να διασφαλίζει τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και την κοινωνική πρόοδο για όλους. Προκειμένου να είναι κοινωνικά αποδεκτή, η κλιματική φιλοδοξία που προτείνεται στην παρούσα οδηγία θα πρέπει να συνδυάζεται με μια ισοδύναμη κοινωνική φιλοδοξία, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Το θεματολόγιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας θα πρέπει να αποτελέσει μια ευκαιρία για τη διατήρηση και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, την προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας, την ενίσχυση των προτύπων εργασίας, την ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου και των συλλογικών διαπραγματεύσεων, την αντιμετώπιση των διακρίσεων στην εργασία και την προώθηση της ισότητας των φύλων. Προκειμένου να επιτευχθούν οι εν λόγω στόχοι, όλες οι προτεινόμενες δράσεις στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 % θα πρέπει να συμπληρώνονται από μηχανισμούς δίκαιης μετάβασης.

(4β)

Δεδομένου ότι η μετάβαση προς μια βιώσιμη οικονομία πρέπει να συνδυαστεί με τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας να μην επιβαρυνθεί υπερβολικά η ενιαία αγορά με πρόσθετο κόστος για τις επιχειρήσεις ώστε να προσαρμοστούν σε ένα νέο ρυθμιστικό περιβάλλον.

(6)

Με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (7), η Ένωση κατοχυρώνει νομοθετικά τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας για το σύνολο της οικονομίας έως το 2050. Ο εν λόγω κανονισμός θεσπίζει επίσης δεσμευτική ενωσιακή υποχρέωση για μείωση, έως το 2030, των εγχώριων καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (εκπομπές πλην απορροφήσεις) κατά τουλάχιστον 55 % σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

(6)

Με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119, η Ένωση κατοχυρώνει νομοθετικά τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας για το σύνολο της οικονομίας έως το 2050 , το αργότερο, και τον στόχο της επίτευξης αρνητικών εκπομπών στη συνέχεια . Ο εν λόγω κανονισμός θεσπίζει επίσης δεσμευτική ενωσιακή υποχρέωση για μείωση, έως το 2030, των εγχώριων καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (εκπομπές πλην απορροφήσεις) κατά τουλάχιστον 55 % σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

(7)

Όλοι οι τομείς της οικονομίας πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη αυτών των μειώσεων εκπομπών. Επομένως, η φιλοδοξία του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ), το οποίο θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (8) προκειμένου να προωθήσει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τρόπο αποδοτικό από πλευράς κόστους και οικονομικώς αποτελεσματικό, θα πρέπει να αυξηθεί κατά τρόπο ανάλογο προς τον εν λόγω στόχο μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο σύνολο της οικονομίας για το 2030.

(7)

Όλοι οι τομείς της οικονομίας πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη αυτών των μειώσεων εκπομπών. Επομένως, η φιλοδοξία του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ), το οποίο θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/ΕΚ προκειμένου να προωθήσει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τρόπο αποδοτικό από πλευράς κόστους και οικονομικώς αποτελεσματικό, θα πρέπει να αυξηθεί κατά τρόπο ανάλογο προς τον εν λόγω στόχο μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο σύνολο της οικονομίας για το 2030 , τον στόχο της Ένωσης για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας το αργότερο έως το 2050 και τον στόχο της επίτευξης αρνητικών εκπομπών στη συνέχεια, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 .

(8)

Το ΣΕΔΕ της ΕΕ θα πρέπει να παρέχει κίνητρα υπέρ της παραγωγής από εγκαταστάσεις που μειώνουν ή μηδενίζουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επομένως, η περιγραφή ορισμένων κατηγοριών δραστηριοτήτων στο παράρτημα I της οδηγίας 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να τροποποιηθεί έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των εγκαταστάσεων στους εν λόγω τομείς. Επιπλέον, η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων για την παραγωγή ενός προϊόντος θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη από τη φύση της παραγωγικής διαδικασίας. Είναι συνεπώς αναγκαίο να τροποποιηθεί ο ορισμός των προϊόντων και των διαδικασιών και εκπομπών που καλύπτονται για ορισμένους δείκτες αναφοράς, έτσι ώστε να εξασφαλίζονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τις νέες και τις υφιστάμενες τεχνολογίες. Είναι επίσης αναγκαίο να αποσυζευχθεί η επικαιροποίηση των τιμών των δεικτών αναφοράς για τα διυλιστήρια και για το υδρογόνο έτσι ώστε να αντικατοπτρίζεται η αυξανόμενη σημασία της παραγωγής υδρογόνου εκτός του τομέα των διυλιστηρίων.

(8)

Το ΣΕΔΕ της ΕΕ θα πρέπει να παρέχει κίνητρα υπέρ της παραγωγής από εγκαταστάσεις που μειώνουν ή μηδενίζουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επομένως, η περιγραφή ορισμένων κατηγοριών δραστηριοτήτων στο παράρτημα I της οδηγίας 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να τροποποιηθεί έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των εγκαταστάσεων στους εν λόγω τομείς. Επιπλέον, η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων για την παραγωγή ενός προϊόντος θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη από τη φύση της παραγωγικής διαδικασίας. Είναι συνεπώς αναγκαίο να τροποποιηθεί ο ορισμός των προϊόντων και των διαδικασιών και εκπομπών που καλύπτονται για ορισμένους δείκτες αναφοράς, έτσι ώστε να εξασφαλίζονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τις νέες και τις υφιστάμενες τεχνολογίες. Είναι επίσης αναγκαίο να αποσυζευχθεί η επικαιροποίηση των τιμών των δεικτών αναφοράς για τα διυλιστήρια και για το υδρογόνο έτσι ώστε να αντικατοπτρίζεται η αυξανόμενη σημασία της παραγωγής πράσινου υδρογόνου εκτός του τομέα των διυλιστηρίων.

(8α)

Κατά τον καθορισμό των αρχών για τον προσδιορισμό εκ των προτέρων δεικτών αναφοράς σε μεμονωμένους τομείς και υποτομείς, η Επιτροπή θα πρέπει να διαβουλεύεται με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, μεταξύ άλλων στους οικείους τομείς και υποτομείς, με εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών και με την Ευρωπαϊκή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή που αναφέρεται στο άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119.

(13)

Τα αέρια του θερμοκηπίου τα οποία δεν εκλύονται απευθείας στην ατμόσφαιρα θα πρέπει να θεωρούνται εκπομπές στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ και θα πρέπει να παραδίδονται δικαιώματα για τις εκπομπές αυτές, εκτός αν τα εν λόγω αέρια αποθηκεύονται σε τόπο αποθήκευσης σύμφωνα με την οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13) ή αν δεσμεύονται μόνιμα με χημικό τρόπο σε κάποιο προϊόν έτσι ώστε να μην εισέρχονται στην ατμόσφαιρα υπό κανονικές συνθήκες χρήσης. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις όπου θα καθορίζονται οι όροι υπό τους οποίους τα αέρια του θερμοκηπίου πρέπει να θεωρούνται μονίμως δεσμευμένα με χημικό τρόπο σε κάποιο προϊόν έτσι ώστε να μην εισέρχονται στην ατμόσφαιρα υπό κανονικές συνθήκες χρήσης, μεταξύ άλλων με την απόκτηση πιστοποιητικού αφαίρεσης άνθρακα, κατά περίπτωση, ενόψει των ρυθμιστικών εξελίξεων όσον αφορά την πιστοποίηση αφαίρεσης άνθρακα.

(13)

Τα αέρια του θερμοκηπίου τα οποία δεν εκλύονται απευθείας στην ατμόσφαιρα θα πρέπει να θεωρούνται εκπομπές στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ και θα πρέπει να παραδίδονται δικαιώματα για τις εκπομπές αυτές, εκτός αν τα εν λόγω αέρια αποθηκεύονται σε τόπο αποθήκευσης σύμφωνα με την οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13) ή αν δεσμεύονται μόνιμα με χημικό τρόπο σε κάποιο προϊόν έτσι ώστε να μην εισέρχονται στην ατμόσφαιρα υπό κανονικές συνθήκες χρήσης και διάθεσης . Η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις όπου θα καθορίζονται οι όροι υπό τους οποίους τα αέρια του θερμοκηπίου πρέπει να θεωρούνται μονίμως δεσμευμένα με χημικό τρόπο σε κάποιο προϊόν έτσι ώστε να μην εισέρχονται στην ατμόσφαιρα υπό κανονικές συνθήκες χρήσης και διάθεσης , μεταξύ άλλων με την απόκτηση πιστοποιητικού αφαίρεσης άνθρακα, κατά περίπτωση, ενόψει των ρυθμιστικών εξελίξεων όσον αφορά την πιστοποίηση αφαίρεσης άνθρακα.

(13α)

Το ΣΕΔΕ της ΕΕ θα πρέπει να αποφεύγει, στο μέτρο του δυνατού, τις αδικαιολόγητες εξαιρέσεις και τα μέτρα που προκαλούν στρεβλώσεις. Μακροπρόθεσμα, όλοι οι τομείς θα πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας εντός της Ένωσης έως το 2050 και το σύνολο των εκπομπών CO2 θα πρέπει να καλύπτεται από τα κατάλληλα μέσα πολιτικής της Ένωσης. Η συμπερίληψη των εγκαταστάσεων αποτέφρωσης αστικών αποβλήτων στο ΣΕΔΕ της ΕΕ θα συμβάλει στην κυκλική οικονομία μέσω της ενθάρρυνσης της ανακύκλωσης, της επαναχρησιμοποίησης και της επισκευής προϊόντων, και παράλληλα θα συντείνει στην απαλλαγή του συνόλου της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές. Δεδομένου ότι οι δραστηριότητες ανακύκλωσης και αναγέννησης καλύπτονται ήδη από το ΣΕΔΕ της ΕΕ, η συμπερίληψη των εγκαταστάσεων αποτέφρωσης αστικών αποβλήτων θα ενίσχυε τα κίνητρα για τη βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων σύμφωνα με την ιεραρχία αποβλήτων. Θα συμπλήρωνε άλλα στοιχεία της ενωσιακής νομοθεσίας περί αποβλήτων. Επιπλέον, η ενσωμάτωση της αποτέφρωσης αποβλήτων στο ΣΕΔΕ της ΕΕ θα δημιουργούσε ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των περιφερειών που έχουν ενσωματώσει την αποτέφρωση αστικών αποβλήτων στο πεδίο εφαρμογής, και με τον τρόπο αυτόν θα οδηγούσε στη μείωση του κινδύνου φορολογικού ανταγωνισμού μεταξύ των περιφερειών. Ωστόσο, προκειμένου να αποφευχθεί η εκτροπή αποβλήτων από εγκαταστάσεις αποτέφρωσης αστικών αποβλήτων προς χώρους υγειονομικής ταφής στην Ένωση, οι οποίοι προκαλούν εκπομπές μεθανίου, καθώς και να αποτραπούν οι εξαγωγές αποβλήτων σε τρίτες χώρες, με δυνητικά επικίνδυνες επιπτώσεις στο περιβάλλον, πριν από τη συμπερίληψη των εγκαταστάσεων αποτέφρωσης αστικών αποβλήτων στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ από την 1η Ιανουαρίου 2026 θα πρέπει να διενεργηθεί εκτίμηση επιπτώσεων έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024, η οποία, κατά περίπτωση, θα πρέπει να συνοδεύεται από νομοθετική πρόταση για την πρόληψη της εν λόγω εκτροπής αποβλήτων και των εν λόγω εξαγωγών.

(13β)

Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που δεσμεύονται και μεταφέρονται για χρήση μέσω διαδικασιών δέσμευσης και χρήσης άνθρακα («CCU»), οι οποίες δεν είναι μόνιμα δεσμευμένες σε ένα προϊόν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην εισέρχονται στην ατμόσφαιρα υπό κανονική χρήση και διάθεση. Δεδομένου ότι δεν καλύπτονται όλα τα στάδια της διαδικασίας, ιδίως οι εκπομπές από τις εγκαταστάσεις αποτέφρωσης αποβλήτων, από την τιμολόγηση άνθρακα, η εξάρτηση από τη συνεκτίμηση των εκπομπών στο σημείο απελευθέρωσης στην ατμόσφαιρα θα είχε ως αποτέλεσμα την υποεκτίμησή τους. Προκειμένου να ρυθμιστεί η δέσμευση του άνθρακα κατά τρόπο που να μειώνει τις καθαρές εκπομπές και να διασφαλίζει ότι όλες οι εκπομπές λαμβάνονται υπόψη και αποφεύγεται η διπλή μέτρηση, δημιουργώντας παράλληλα οικονομικά κίνητρα, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει τον τρόπο υπολογισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που θεωρείται ότι έχουν δεσμευτεί και χρησιμοποιηθεί για να καταστούν μονίμως δεσμευμένες με χημικό τρόπο σε κάποιο προϊόν βάσει αξιολόγησης του κύκλου ζωής του προϊόντος, για παράδειγμα όταν αυτές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενός προϊόντος ή όταν η εν λόγω αναλογική μείωση συμβάλλει σε καινοτόμες εθνικές πολιτικές εγκεκριμένες από την αρμόδια αρχή του οικείου κράτους μέλους για τη διασφάλιση και την παροχή κινήτρων για συνεργασία μεταξύ τομέων, και θα πρέπει, κατά περίπτωση, να υποβάλει νομοθετική πρόταση για τη συμπερίληψη διαφανούς, συγκρίσιμης και αξιόπιστης μεθοδολογίας.

(13γ)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις μειώσεις των άμεσων εκπομπών, που θα πρέπει να συμπληρώνονται από αυξημένες απορροφήσεις CO2 προκειμένου να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα. Μεσοπρόθεσμα, οι απορροφήσεις CO2 θα μπορούσαν ήδη να συμβάλουν στην αύξηση της φιλοδοξίας πάνω από τον κλιματικό στόχο της Ένωσης για το 2030, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο οι αρνητικές εκπομπές που προέρχονται από αέρια του θερμοκηπίου που απομακρύνονται από την ατμόσφαιρα και αποθηκεύονται με ασφάλεια και μόνιμα, για παράδειγμα μέσω άμεσης δέσμευσης από τον αέρα, μπορούν να λαμβάνονται υπόψη και να ενθαρρύνονται με αντίστοιχα κίνητρα στο πλαίσιο της εμπορίας εκπομπών, μεταξύ άλλων προτείνοντας σαφές πεδίο εφαρμογής και αυστηρά κριτήρια και διασφαλίσεις ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι εν λόγω απορροφήσεις δεν αντισταθμίζουν τις αναγκαίες μειώσεις εκπομπών, αλλά είναι γνήσιες και μόνιμες.

(13δ)

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, το 26 % των εκπομπών μεθανίου της ηπείρου προέρχεται από απόβλητα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμάται ότι οι χώροι υγειονομικής ταφής και απόρριψης αποβλήτων θα ευθύνονται για το 8-10 % όλων των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2025. Η Ένωση θα πρέπει να θέσει ως στόχο τη σημαντική μείωση της υγειονομικής ταφής αποβλήτων στην Ένωση και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αποφύγει το ενδεχόμενο η μελλοντική ενσωμάτωση της αποτέφρωσης αποβλήτων στο ΣΕΔΕ της ΕΕ να δημιουργήσει άνισους όρους ανταγωνισμού και να οδηγήσει σε αύξηση της υγειονομικής ταφής των αποβλήτων. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να αξιολογήσει τη δυνατότητα και τη σκοπιμότητα να συμπεριληφθούν όλες οι διαδικασίες διαχείρισης αποβλήτων, όπως οι χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων και οι διαδικασίες ζύμωσης, λιπασματοποίησης και μηχανικής-βιολογικής επεξεργασίας στο ΣΕΔΕ της ΕΕ.

(14)

Η δραστηριότητα διεθνών θαλάσσιων μεταφορών, η οποία συνίσταται σε πλόες μεταξύ λιμένων που υπάγονται στη δικαιοδοσία δύο διαφορετικών κρατών μελών ή μεταξύ λιμένα που υπάγεται στη δικαιοδοσία κράτους μέλους και λιμένα που δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία κράτους μέλους, ήταν ως τώρα το μόνο μέσο μεταφοράς που δεν περιλαμβανόταν στις προηγούμενες δεσμεύσεις της Ένωσης για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι εκπομπές από καύσιμα που πωλούνται στην Ένωση για ταξίδια με αναχώρηση από ένα κράτος μέλος και άφιξη σε διαφορετικό κράτος μέλος ή σε τρίτη χώρα έχουν αυξηθεί κατά περίπου 36 % από το 1990. Οι εκπομπές αυτές αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 90 % του συνόλου των εκπομπών της Ένωσης από τη ναυσιπλοΐα, καθώς οι εκπομπές από καύσιμα που πωλούνται στην Ένωση για ταξίδια με αναχώρηση και άφιξη στο ίδιο κράτος μέλος έχουν μειωθεί κατά 26 % από το 1990. Σύμφωνα με το σενάριο διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης, προβλέπεται ότι οι εκπομπές από τις δραστηριότητες διεθνών θαλάσσιων μεταφορών θα αυξηθούν κατά περίπου 14 % μεταξύ 2015 και 2030 και κατά 34 % μεταξύ 2015 και 2050. Αν οι επιπτώσεις των δραστηριοτήτων θαλάσσιων μεταφορών στην κλιματική αλλαγή αυξηθούν σύμφωνα με τις προβλέψεις, θα υπονομεύσουν σημαντικά τις μειώσεις που πραγματοποιούνται από άλλους τομείς για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

(14)

Η δραστηριότητα διεθνών θαλάσσιων μεταφορών, η οποία συνίσταται σε πλόες μεταξύ λιμένων που υπάγονται στη δικαιοδοσία δύο διαφορετικών κρατών μελών ή μεταξύ λιμένα που υπάγεται στη δικαιοδοσία κράτους μέλους και λιμένα που δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία κράτους μέλους, ήταν ως τώρα το μόνο μέσο μεταφοράς που δεν περιλαμβανόταν στις προηγούμενες δεσμεύσεις της Ένωσης για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι εκπομπές από καύσιμα που πωλούνται στην Ένωση για ταξίδια με αναχώρηση από ένα κράτος μέλος και άφιξη σε διαφορετικό κράτος μέλος ή σε τρίτη χώρα έχουν αυξηθεί κατά περίπου 36 % από το 1990. Οι εκπομπές αυτές αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 90 % του συνόλου των εκπομπών της Ένωσης από τη ναυσιπλοΐα, καθώς οι εκπομπές από καύσιμα που πωλούνται στην Ένωση για ταξίδια με αναχώρηση και άφιξη στο ίδιο κράτος μέλος έχουν μειωθεί κατά 26 % από το 1990. Σύμφωνα με το σενάριο διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης, προβλέπεται ότι οι εκπομπές από τις δραστηριότητες διεθνών θαλάσσιων μεταφορών θα αυξηθούν κατά περίπου 14 % μεταξύ 2015 και 2030 και κατά 34 % μεταξύ 2015 και 2050. Αν οι επιπτώσεις των δραστηριοτήτων θαλάσσιων μεταφορών στην κλιματική αλλαγή αυξηθούν σύμφωνα με τις προβλέψεις, θα υπονομεύσουν σημαντικά τις μειώσεις που πραγματοποιούνται από άλλους τομείς για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής , και κατά συνέπεια και την επίτευξη του στόχου για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στο σύνολο της οικονομίας για το 2030, του στόχου της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα το αργότερο έως το 2050 και του στόχου της επίτευξης αρνητικών εκπομπών στη συνέχεια, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119, και του στόχου της συμφωνίας του Παρισιού .

(14α)

Οι διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν το μόνο μέσο μεταφοράς που δεν έχει συμπεριληφθεί στη δέσμευση της Ένωσης για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, παρά το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει κατ’ επανάληψη καλέσει όλους τους τομείς να συμβάλουν στην κοινή προσπάθεια ολοκλήρωσης της μετάβασης σε μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου το συντομότερο δυνατόν και έως το 2050 το αργότερο, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Το διοξείδιο του άνθρακα παραμένει η επικρατούσα αιτία που οι θαλάσσιες μεταφορές έχουν επιπτώσεις στο κλίμα όταν υπολογίζεται στη βάση 100ετούς δυναμικού υπερθέρμανσης του πλανήτη, αποτελώντας το 98 % ή, εάν συμπεριληφθεί ο μαύρος άνθρακας, το 91 % των συνολικών διεθνών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε ισοδύναμα CO2. Ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση με τίτλο «Fourth IMO Greenhouse Gas Study» (Τέταρτη μελέτη του ΔΝΟ για τα αέρια του θερμοκηπίου) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ), που δημοσιεύτηκε το 2020, κατά την περίοδο από το 2012 έως το 2018 σημειώθηκε αύξηση ύψους 87 % στο μεθάνιο (CH4). Συνεπώς, και σύμφωνα με τις τροπολογίες που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 16 Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757 ώστε να ληφθεί δεόντως υπόψη το παγκόσμιο σύστημα συλλογής δεδομένων για την κατανάλωση μαζούτ από πλοία, οι εκπομπές CO2 και CH4, καθώς και υποξειδίων του αζώτου (Ν2Ο), θα πρέπει να συμπεριληφθούν στην επέκταση του ΣΕΔΕ της ΕΕ στις δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών. Επομένως, μια διαχειριστική αρχή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες παρακολουθούν και αναφέρουν δεδομένα συγκεντρωτικών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων των εκπομπών CO2, CH4 και N2O, προκειμένου να εξασφαλίζεται η συνέπεια με τον κανονισμό (ΕΕ) …/… [FuelEU Maritime]. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024, να αξιολογήσει τις επιπτώσεις στο παγκόσμιο κλίμα των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου εκτός των εκπομπών CO2, N2O και CH4 και των σωματιδίων με δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη, και να υποβάλει σχετική έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο και, κατά περίπτωση, να υποβάλει νομοθετική πρόταση σχετικά με τη συμπερίληψη των εν λόγω εκπομπών και σωματιδίων από δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών στο πεδίο εφαρμογής του ΣΕΔΕ της ΕΕ.

(15)

Το 2013 η Επιτροπή ενέκρινε στρατηγική για την προοδευτική ενσωμάτωση των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές στην πολιτική της Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ως πρώτο βήμα στην προσέγγιση αυτή, η Ένωση θέσπισε σύστημα για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές στον κανονισμό (ΕΕ) 2015/757 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14), το οποίο θα ακολουθηθεί από καθορισμό στόχων μείωσης για τον τομέα της ναυτιλίας και εφαρμογή ενός αγορακεντρικού μέτρου. Σύμφωνα με τη δέσμευση των συννομοθετών που διατυπώνεται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/410 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15), η δράση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ) ή της Ένωσης θα πρέπει να ξεκινήσει από το 2023 και να συμπεριλαμβάνει προπαρασκευαστικές εργασίες για τη θέσπιση και την εφαρμογή μέτρου που θα διασφαλίζει ότι ο τομέας συμβάλλει δεόντως στις προσπάθειες που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού και τη δέουσα μέριμνα που δίδεται από όλους τους ενδιαφερομένους.

(15)

Το 2013 η Επιτροπή ενέκρινε στρατηγική για την προοδευτική ενσωμάτωση των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές στην πολιτική της Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ως πρώτο βήμα στην προσέγγιση αυτή, η Ένωση θέσπισε σύστημα για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές στον κανονισμό (ΕΕ) 2015/757 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14), το οποίο θα ακολουθηθεί από καθορισμό στόχων μείωσης για τον τομέα της ναυτιλίας και εφαρμογή ενός αγορακεντρικού μέτρου. Σύμφωνα με τη δέσμευση των συννομοθετών που διατυπώνεται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/410 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15), η δράση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ) ή της Ένωσης θα πρέπει να ξεκινήσει από το 2023 και να συμπεριλαμβάνει προπαρασκευαστικές εργασίες για τη θέσπιση και την εφαρμογή μέτρου που θα διασφαλίζει ότι ο τομέας συμβάλλει δεόντως στις προσπάθειες που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού και τη δέουσα μέριμνα που δίδεται από όλους τους ενδιαφερομένους. Προκειμένου να αυξηθεί η περιβαλλοντική αποτελεσματικότητα των μέτρων της Ένωσης και να αποφευχθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός και τα κίνητρα για πρακτικές καταστρατήγησης, το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757 θα πρέπει να τροποποιηθεί προκειμένου να καλύπτει πλοία ολικής χωρητικότητας 400 και άνω, από την 1η Ιανουαρίου 2024. Προκειμένου να διασφαλιστεί αναλογικός διοικητικός φόρτος, για τα πλοία ολικής χωρητικότητας κάτω των 5.000 τόνων, οι φορείς εκμετάλλευσης θα πρέπει να υποχρεούνται να αναφέρουν μόνο τις πληροφορίες που είναι σημαντικές για την ένταξη των εν λόγω πλοίων από την 1η Ιανουαρίου 2027 στο πεδίο εφαρμογής του ΣΕΔΕ της ΕΕ, ιδίως το είδος του καυσίμου, τον συντελεστή άνθρακα και την ενεργειακή πυκνότητα.

(16)

Δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2018/410, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την πρόοδο που επιτυγχάνεται στον ΔΝΟ προς την κατεύθυνση του φιλόδοξου στόχου μείωσης των εκπομπών, καθώς και συνοδευτικών μέτρων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο τομέας των θαλάσσιων μεταφορών θα συμβάλει δεόντως στις αναγκαίες προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Προσπάθειες για τον περιορισμό των εκπομπών της διεθνούς ναυτιλίας μέσω του ΔΝΟ είναι υπό εξέλιξη και είναι σκόπιμο να ενθαρρύνονται. Ωστόσο, αν και η πρόσφατη πρόοδος που επιτεύχθηκε στον ΔΝΟ είναι ευπρόσδεκτη, τα μέτρα αυτά δεν θα είναι επαρκή για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού.

(16)

Δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2018/410, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την πρόοδο που επιτυγχάνεται στον ΔΝΟ προς την κατεύθυνση του φιλόδοξου στόχου μείωσης των εκπομπών, καθώς και συνοδευτικών μέτρων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο τομέας των θαλάσσιων μεταφορών θα συμβάλει δεόντως στις αναγκαίες προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Προσπάθειες για τον περιορισμό των εκπομπών της διεθνούς ναυτιλίας μέσω του ΔΝΟ είναι υπό εξέλιξη και είναι σκόπιμο να ενθαρρύνονται. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις στο πλαίσιο του ΔΝΟ δεν είναι επαρκείς για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού. Δεδομένου του διεθνούς χαρακτήρα της ναυτιλίας, η Επιτροπή θα πρέπει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, να εντείνει περαιτέρω τις διπλωματικές προσπάθειες ώστε να σημειώσει πρόοδο σχετικά με την ανάπτυξη ενός παγκόσμιου αγορακεντρικού μέτρου σε επίπεδο ΔΝΟ.

(16α)

Οι πρακτικές κατάπλου αποφυγής σε γειτονικές χώρες εκτός ΕΕ θα μπορούσαν να θέσουν σε σοβαρό κίνδυνο την αποτελεσματικότητα του ΣΕΔΕ της ΕΕ όσον αφορά τις θαλάσσιες μεταφορές, δεδομένου το σύστημα δεν θα οδηγούσε σε μείωση των συνολικών εκπομπών από τη ναυτιλία. Οι εν λόγω πρακτικές κατάπλου αποφυγής θα μπορούσαν μάλιστα να οδηγήσουν σε αύξηση των συνολικών εκπομπών, ιδίως όταν η εν λόγω αποφυγή έχει ως αποτέλεσμα να πραγματοποιούνται μεγαλύτερα ταξίδια προς και από τρίτες χώρες με χαμηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί την εφαρμογή του κεφαλαίου σχετικά με τις θαλάσσιες μεταφορές και τις πιθανές τάσεις όσον αφορά τις εταιρείες που επιδιώκουν να αποφύγουν να δεσμευτούν από τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας, και θα πρέπει να υποβάλλει σχετική έκθεση ανά διετία από τις … [έτος μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας], καθώς και να υποβάλει, κατά περίπτωση, νομοθετική πρόταση για την αντιμετώπιση τυχόν αποδεδειγμένων πρακτικών κατάπλου αποφυγής.

(17)

Στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η Επιτροπή δήλωσε την πρόθεσή της να λάβει πρόσθετα μέτρα για την αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών μέσω δέσμης μέτρων τα οποία θα δώσουν στην Ένωση τη δυνατότητα να φτάσει τους στόχους της όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών. Στο πλαίσιο αυτό, η οδηγία 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να τροποποιηθεί έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνει τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών στο ΣΕΔΕ της ΕΕ προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι ο εν λόγω τομέας συμβάλλει στην επίτευξη των αυξημένων κλιματικών στόχων της Ένωσης και των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού, κάτι το οποίο απαιτεί από τις ανεπτυγμένες χώρες να πάρουν ηγετικό ρόλο αναλαμβάνοντας στόχους μείωσης των εκπομπών στο σύνολο της οικονομίας, ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες ενθαρρύνονται να κινηθούν με την πάροδο του χρόνου προς στόχους μείωσης ή περιορισμού των εκπομπών στο σύνολο της οικονομίας (16). Λαμβανομένου υπόψη ότι οι εκπομπές από τις διεθνείς αερομεταφορές εκτός Ευρώπης θα πρέπει να υπόκεινται σε ανώτατο όριο από τον Ιανουάριο του 2021 μέσω παγκόσμιας αγορακεντρικής δράσης ενώ δεν υπάρχει καμία δράση που να θέτει ανώτατο όριο ή τιμές για τις εκπομπές από τις θαλάσσιες μεταφορές, είναι σκόπιμο το ΣΕΔΕ της ΕΕ να καλύπτει ένα μερίδιο των εκπομπών από πλόες μεταξύ ενός λιμένα που υπάγεται στη δικαιοδοσία κράτους μέλους και ενός λιμένα που υπάγεται στη δικαιοδοσία τρίτης χώρας, όπου η τρίτη χώρα θα μπορεί να αποφασίζει κατάλληλες δράσεις όσον αφορά το υπόλοιπο μερίδιο των εκπομπών. Η επέκταση του ΣΕΔΕ της ΕΕ στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών θα πρέπει συνεπώς να περιλαμβάνει το ήμισυ των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους, το ήμισυ των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους, τις εκπομπές από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους , καθώς και τις εκπομπές κατά τον ελλιμενισμό σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους. Η προσέγγιση αυτή έχει καταγραφεί ως πρακτικός τρόπος για την επίλυση του ζητήματος των κοινών αλλά διαφοροποιημένων ευθυνών και αντίστοιχων δυνατοτήτων, το οποίο αποτελεί μακροχρόνια πρόκληση στο πλαίσιο της UNFCCC. Η κάλυψη μεριδίου των εκπομπών τόσο από τους εισερχόμενους όσο και από τους εξερχόμενους πλόες μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών εξασφαλίζει την αποτελεσματικότητα του ΣΕΔΕ της ΕΕ, και συγκεκριμένα μέσω της αύξησης των περιβαλλοντικών αποτελεσμάτων του μέτρου σε σύγκριση με ένα μέτρο με γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής περιορισμένο στους πλόες εντός της ΕΕ, ενώ παράλληλα ελαττώνει τον κίνδυνο κατάπλων αποφυγής και τον κίνδυνο μετεγκατάστασης των δραστηριοτήτων μεταφόρτωσης εκτός της Ένωσης. Για να εξασφαλιστεί η ομαλή ένταξη του τομέα στο ΣΕΔΕ της ΕΕ, η παράδοση δικαιωμάτων από τις ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να αυξάνεται σταδιακά σε σχέση με τις εξακριβωμένες εκπομπές που θα δηλώνονται για την περίοδο από το 2023 έως το 2025. Για την προστασία της περιβαλλοντικής ακεραιότητας του συστήματος, στον βαθμό που παραδίδονται λιγότερα δικαιώματα σε σχέση με τις εξακριβωμένες εκπομπές για τις θαλάσσιες μεταφορές κατά τα εν λόγω έτη, θα πρέπει να ακυρώνεται αντίστοιχος αριθμός δικαιωμάτων κάθε χρόνο, αφού προσδιορίζεται η διαφορά μεταξύ των εξακριβωμένων εκπομπών και των παραδιδόμενων δικαιωμάτων. Από το 2026, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να παραδίδουν τον αριθμό δικαιωμάτων που αντιστοιχεί στο σύνολο των εξακριβωμένων εκπομπών τους που αναφέρθηκαν κατά το προηγούμενο έτος.

(17)

Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τον τομέα της ναυτιλίας αντιστοιχούν περίπου στο 2,5  % των εκπομπών της Ένωσης. Η έλλειψη αποφασιστικής δράσης στο πλαίσιο του ΔΝΟ καθυστέρησε την καινοτομία και την εισαγωγή των απαραίτητων μέτρων για τη μείωση των εκπομπών στον τομέα. Στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η Επιτροπή δήλωσε την πρόθεσή της να λάβει πρόσθετα μέτρα για την αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών μέσω δέσμης μέτρων τα οποία θα δώσουν στην Ένωση τη δυνατότητα να φτάσει τους στόχους της όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών. Στο πλαίσιο αυτό, η οδηγία 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να τροποποιηθεί έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνει τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών στο ΣΕΔΕ της ΕΕ προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι ο εν λόγω τομέας συμβάλλει κατά το μερίδιο που του αναλογεί στην επίτευξη των αυξημένων κλιματικών στόχων της Ένωσης και των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού, κάτι το οποίο απαιτεί από τις ανεπτυγμένες χώρες να πάρουν ηγετικό ρόλο αναλαμβάνοντας στόχους μείωσης των εκπομπών στο σύνολο της οικονομίας, ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες ενθαρρύνονται να κινηθούν με την πάροδο του χρόνου προς στόχους μείωσης ή περιορισμού των εκπομπών στο σύνολο της οικονομίας (16). Η παράδοση δικαιωμάτων από τις ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως από το 2024, και οι ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να παραδίδουν τον αριθμό δικαιωμάτων που αντιστοιχεί στο σύνολο των εξακριβωμένων εκπομπών τους που αναφέρθηκαν κατά το προηγούμενο έτος. Λαμβανομένου υπόψη ότι οι εκπομπές από τις διεθνείς αερομεταφορές εκτός Ευρώπης θα πρέπει να υπόκεινται σε ανώτατο όριο από τον Ιανουάριο του 2021 μέσω παγκόσμιας αγορακεντρικής δράσης ενώ δεν υπάρχει καμία δράση που να θέτει ανώτατο όριο ή τιμές για τις εκπομπές από τις θαλάσσιες μεταφορές, είναι σκόπιμο το ΣΕΔΕ της ΕΕ να καλύπτει τις εκπομπές αυτές, προβλέποντας παρεκκλίσεις υπό αυστηρές προϋποθέσεις, εάν οι τρίτες χώρες αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις εκπομπές αυτές ή εάν έχει θεσπιστεί αγορακεντρικό μέτρο του ΔΝΟ για την κάλυψη μεριδίου των εκπομπών από πλόες μεταξύ ενός λιμένα που υπάγεται στη δικαιοδοσία κράτους μέλους και ενός λιμένα που υπάγεται στη δικαιοδοσία τρίτης χώρας, όπου η τρίτη χώρα θα μπορεί να αποφασίζει κατάλληλες δράσεις όσον αφορά το υπόλοιπο μερίδιο των εκπομπών. Από το 2027 και μετά, η επέκταση του ΣΕΔΕ της ΕΕ στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών θα πρέπει συνεπώς να περιλαμβάνει τις εκπομπές από πλόες προς και από τρίτες χώρες, προβλέποντας παρεκκλίσεις όσον αφορά το ήμισυ των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους, το ήμισυ των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους, υπό αυστηρές προϋποθέσεις , ιδίως σε περιπτώσεις που η  τρίτη χώρα διαθέτει μηχανισμό τιμολόγησης άνθρακα ή έχει θεσπίσει μέσω διμερούς ή πολυμερούς συμφωνίας μεταξύ της Ένωσης και μίας ή περισσότερων τρίτων χωρών μηχανισμό τιμολόγησης άνθρακα που συνδέεται με το ΣΕΔΕ της ΕΕ, σύμφωνα με το άρθρο 25 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, για τον περιορισμό και τη μείωση των εκπομπών σε επίπεδο τουλάχιστον ισοδύναμο με εκείνο του ΣΕΔΕ της ΕΕ, δηλαδή δεσμευτικό μηχανισμό για τον περιορισμό, τη μείωση και την τιμολόγηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις θαλάσσιες μεταφορές που οδηγεί σε απόλυτη μείωση εκπομπών τουλάχιστον ισοδύναμη με την περίπτωση στην οποία το 100 % των εν λόγω εκπομπών θα υπόκειτο στο ΣΕΔΕ της ΕΕ, ή σε περιπτώσεις όπου η τρίτη χώρα είναι λιγότερο ανεπτυγμένη χώρα ή αναπτυσσόμενο μικρό νησιωτικό κράτος με κατά κεφαλήν ΑΕΠ που δεν είναι ίσο ή μεγαλύτερο από τον μέσο όρο της Ένωσης, και η χώρα αυτή περιλαμβάνει τις εν λόγω εκπομπές στις εθνικά καθορισμένες συνεισφορές της δυνάμει της συμφωνίας του Παρισιού .

(17α)

Οι δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επηρεάζουν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην τροφή, το νερό, την αποχέτευση, την υγεία, την αξιοπρεπή στέγαση και τη ζωή. Η συμφωνία του Παρισιού έθεσε ως τρίτο πυλώνα της δράσης για το κλίμα τη ζημία και την απώλεια που επηρεάζουν δυσανάλογα τα άτομα που ζουν σε συνθήκες ευπάθειας, τους αυτόχθονες πληθυσμούς, τις γυναίκες, τα παιδιά και τα άτομα με αναπηρία. Οι χώρες χαμηλού εισοδήματος, χαμηλότερου μέσου εισοδήματος και οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες είναι οι πλέον ευάλωτες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Μολονότι η συμβολή τους στα αέρια του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα είναι πολύ μικρή ή ακόμη και αμελητέα, συνήθως είναι περισσότερο εκτεθειμένες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ιδίως λόγω της κατάστασης των υποδομών τους και των συνθηκών διαβίωσης των πληθυσμών τους. Οι χώρες αυτές βρίσκονται πλέον σε καταστροφική κατάσταση λόγω του συνδυασμού της παγκόσμιας αποτυχίας μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η οποία αυξάνει τις ανάγκες και το κόστος προσαρμογής, και των κρίσεων στον τομέα των δημόσιων οικονομικών που προκλήθηκαν από την πανδημία COVID-19 και τη συνακόλουθη «πανδημία χρέους».

(17β)

Η Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να συνεργαστούν με τρίτες χώρες ώστε να διευκολύνουν την αποδοχή των διατάξεων της οδηγίας 2003/87/ΕΚ όσον αφορά τις δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών, και να ενισχύσουν τη διεθνή συνεργασία σε αυτό τον τομέα. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να εργαστούν ώστε να ενισχυθούν τα παγκόσμια μέτρα μέσω του ΔΝΟ.

(17γ)

Απαιτούνται σημαντικοί χρηματοδοτικοί πόροι για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού και η Ένωση παραμένει προσηλωμένη στον στόχο των ανεπτυγμένων χωρών να κινητοποιούν από κοινού από διάφορες πηγές 100 δισ. δολάρια ΗΠΑ ετησίως, αρχής γενομένης από το 2020, για τη στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών. Η απόφαση που ελήφθη στην COP24 για την επίτευξη ενός πιο φιλόδοξου στόχου από το 2025 και μετά, πέρα από την τρέχουσα δέσμευση, αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά οι πραγματικές δεσμεύσεις των ανεπτυγμένων χωρών εξακολουθούν να υπολείπονται κατά πολύ του συλλογικού στόχου, και το κενό που προκύπτει θα πρέπει να καλυφθεί. Η Ένωση και τα κράτη μέλη της πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την κινητοποίηση διεθνούς χρηματοδότησης για το κλίμα για τις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς και για την εκπόνηση διεθνούς χάρτη πορείας, στον οποίο θα προσδιορίζονται το δίκαιο μερίδιο κάθε αναπτυσσόμενης χώρας στην οικονομική δέσμευση των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και οι μηχανισμοί που θα διασφαλίζουν ότι οι δεσμεύσεις υλοποιούνται στην πράξη. Οι αναδυόμενες οικονομίες θα πρέπει να συνεισφέρουν, από το 2025 και έπειτα, στο αυξημένο ποσό διεθνούς χρηματοδότησης για το κλίμα που θα προβλέπεται στο μέλλον.

(17δ)

Η Επιτροπή θα πρέπει να συνδράμει τις αναπτυσσόμενες χώρες και να εντείνει τη στήριξή της προς τις χώρες αυτές, μεταξύ άλλων μέσω του ΣΕΔΕ της ΕΕ, προκειμένου να ενισχύσει την ικανότητα προσαρμογής τους και την ανθεκτικότητά τους στην κλιματική αλλαγή. Η συλλογική ανάληψη δεσμεύσεων για τη στήριξη της δράσης για το κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες από την Ένωση θα αυξήσει την επιρροή της στις διαπραγματεύσεις της UNFCCC, ενώ η συνεισφορά μέσω του Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα θα ενθάρρυνε και άλλες χώρες να συνεισφέρουν μέρος των εσόδων από τα δικά τους συστήματα τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών στο εν λόγω ταμείο. Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στην οποία θα εξετάζει τις ανάγκες απαλλαγής των αναπτυσσόμενων χωρών από τις ανθρακούχες εκπομπές, αξιολογώντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε τομείς που αντιστοιχούν στους τομείς που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ και τον CBAM.

(17ε)

Η Ένωση και τα κράτη μέλη της είναι οι μεγαλύτεροι χορηγοί δημόσιας χρηματοδότησης για το κλίμα. Η χρηματοδότηση της δράσης για το κλίμα είναι απαραίτητη, δεδομένου ότι πολλές αναπτυσσόμενες χώρες έχουν εθνικά καθορισμένες συνεισφορές υπό όρους, η επίτευξη των οποίων εξαρτάται από τη χρηματοδοτική στήριξη. Η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίξει τις αναπτυσσόμενες χώρες με την απαλλαγή των βιομηχανιών τους από τις ανθρακούχες εκπομπές, ιδίως στους τομείς που αντιστοιχούν στους τομείς που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ και τον CBAM, προκειμένου να διευκολυνθούν να επιτύχουν τους στόχους μείωσης των εκπομπών για το σύνολο της οικονομίας στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των αναγκών των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών μέσω της χρήσης των δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της δράσης για το κλίμα και ειδικότερα της προσαρμογής στις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος.

(17στ)

Η ανανέωση των στόλων πλοίων κατηγορίας πάγου και η ανάπτυξη καινοτόμου τεχνολογίας για τη μείωση των εκπομπών τέτοιων πλοίων κατά την πλεύση σε χειμερινές καιρικές συνθήκες απαιτούν χρόνο και χρηματοδοτική στήριξη. Αυτή τη στιγμή, ο σχεδιασμός που επιτρέπει στα πλοία κατηγορίας πάγου να πλέουν υπό συνθήκες πάγου, έχει ως αποτέλεσμα τα πλοία αυτά να παράγουν περισσότερες εκπομπές, τόσο σε ανοικτά ύδατα όσο και κατά την πλεύση υπό συνθήκες πάγου, από ό,τι πλοία παρόμοιου μεγέθους που έχουν σχεδιαστεί για πλεύση μόνο σε ανοικτά ύδατα. Κατά μέσο όρο, όταν τα πλοία κατηγορίας πάγου πλέουν σε ανοικτά ύδατα, καταναλώνουν περίπου 2-5 % περισσότερα καύσιμα από ό,τι πλοία παρόμοιου μεγέθους που είναι σχεδιασμένα για πλεύση σε ανοικτά ύδατα μόνο. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να εφαρμοστεί, δυνάμει της παρούσας οδηγίας, μια ουδέτερη ως προς τη σημαία μέθοδος για να λαμβάνονται υπόψη οι συνθήκες πάγου στα βόρεια τμήματα της Ένωσης, η οποία θα επιτρέπει τη μείωση των δικαιωμάτων που πρέπει να παραδίδουν οι ναυτιλιακές εταιρείες βάσει της κατηγορίας πάγου των πλοίων τους ή της πλεύσης υπό συνθήκες πάγου, ή βάσει και των δύο, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2029. Ως αποτέλεσμα, από το 2030 και στο εξής, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να υποχρεούνται να παραδίδουν δικαιώματα που αντιστοιχούν σε ποσοστό εκατό τοις εκατό (100 %) των εξακριβωμένων εκπομπών που δηλώνονται για κάθε αντίστοιχο έτος, παρά την κατηγορία πάγου των πλοίων τους και την πλεύση υπό συνθήκες πάγου. Θα πρέπει επίσης να υπάρξει ειδική στήριξη για την καινοτομία όσον αφορά την απαλλαγή των πλοίων κατηγορίας πάγου από τις ανθρακούχες εκπομπές μέσω ενός Ταμείου Ωκεανών.

(18)

Οι διατάξεις της οδηγίας 2003/87/ΕΚ όσον αφορά τις δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών θα πρέπει να επανεξετάζονται τακτικά υπό το φως των μελλοντικών διεθνών εξελίξεων και των προσπαθειών που καταβάλλονται για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού, συμπεριλαμβανομένων του δεύτερου παγκόσμιου απολογισμού το 2028 και των επόμενων απολογισμών ανά πενταετία, σκοπός των οποίων είναι να συμβάλουν στον καθορισμό των διαδοχικών εθνικά καθορισμένων συνεισφορών. Ειδικότερα, οποιαδήποτε στιγμή πριν από τον δεύτερο παγκόσμιο απολογισμό το 2028 —και συνεπώς όχι αργότερα από τις 30 Σεπτεμβρίου 2028— η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων στον ΔΝΟ σχετικά με ένα παγκόσμιο αγορακεντρικό μέτρο. Στην έκθεσή της, η Επιτροπή θα πρέπει να αναλύει τα μέσα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού και να αξιολογεί, κατά περίπτωση, τους τρόπους ενσωμάτωσης των εν λόγω νομικών μέσων στην ενωσιακή νομοθεσία μέσω αναθεώρησης της οδηγίας 2003/87/ΕΚ. Στην έκθεσή της, η Επιτροπή θα πρέπει να συμπεριλάβει προτάσεις κατά περίπτωση.

(18)

Οι διατάξεις της οδηγίας 2003/87/ΕΚ όσον αφορά τις δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών θα πρέπει να επανεξετάζονται τακτικά υπό το φως των μελλοντικών διεθνών εξελίξεων και των προσπαθειών που καταβάλλονται για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού, συμπεριλαμβανομένων του δεύτερου παγκόσμιου απολογισμού το 2028 και των επόμενων απολογισμών ανά πενταετία, σκοπός των οποίων είναι να συμβάλουν στον καθορισμό των διαδοχικών εθνικά καθορισμένων συνεισφορών. Ειδικότερα, οποιαδήποτε στιγμή πριν από τον δεύτερο παγκόσμιο απολογισμό το 2028 —και συνεπώς όχι αργότερα από τις 30 Σεπτεμβρίου 2028— η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων στον ΔΝΟ σχετικά με ένα παγκόσμιο αγορακεντρικό μέτρο. Στην έκθεσή της, η Επιτροπή θα πρέπει να αναλύει τα μέσα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού και να αξιολογεί, κατά περίπτωση, τους τρόπους ενσωμάτωσης των εν λόγω νομικών μέσων στην ενωσιακή νομοθεσία μέσω αναθεώρησης της οδηγίας 2003/87/ΕΚ. Σε περίπτωση που στο επίπεδο του ΔΝΟ έχει εγκριθεί παγκόσμιο αγορακεντρικό μέτρο που οδηγεί σε μειώσεις εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που συνάδουν με τη συμφωνία του Παρισιού και είναι τουλάχιστον συγκρίσιμες με εκείνες που προκύπτουν από τα μέτρα της Ένωσης , η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο αναλογικής μείωσης του πεδίου εφαρμογής των ενωσιακών μέτρων, προκειμένου να αποφευχθεί η διπλή επιβάρυνση, και παράλληλης διατήρησης εντός του πεδίου εφαρμογής του ΣΕΔΕ της ΕΕ ποσοστού τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50 %) των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους, και ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50 %) των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους, στις περιπτώσεις, αναγνωρίζοντας παράλληλα την κυριαρχία της Ένωσης όσον αφορά τη ρύθμιση του μεριδίου των εκπομπών που της αναλογεί από τους διεθνείς πλόες, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις δυνάμει της συμφωνίας του Παρισιού. Ωστόσο, σε περίπτωση που δεν σημειωθεί επαρκής πρόοδος στο επίπεδο του ΔΝΟ ή σε περίπτωση που στο επίπεδο του ΔΝΟ έχουν εγκριθεί μέτρα που δεν συνάδουν με τη συμφωνία του Παρισιού και δεν είναι τουλάχιστον συγκρίσιμα με εκείνα της Ένωσης, η Επιτροπή θα πρέπει να διατηρήσει τα ενωσιακά μέτρα ώστε να καλύπτεται ποσοστό εκατό τοις εκατό (100 %) των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους, και ποσοστό εκατό τοις εκατό (100 %) των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους, μέσω τροποποίησης της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

(19)

Η Επιτροπή θα πρέπει να επανεξετάσει τη λειτουργία της οδηγίας 2003/87/ΕΚ σε σχέση με τις δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών υπό το πρίσμα της εμπειρίας από την εφαρμογή της, μεταξύ άλλων σε σχέση με πιθανές πρακτικές αποφυγής, και στη συνέχεια θα πρέπει να προτείνει μέτρα για την εξασφάλιση της αποτελεσματικότητάς της.

(19)

Η Επιτροπή θα πρέπει να επανεξετάσει τη λειτουργία της οδηγίας 2003/87/ΕΚ σε σχέση με τις δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών υπό το πρίσμα της εμπειρίας από την εφαρμογή της, μεταξύ άλλων σε σχέση με πιθανές πρακτικές αποφυγής, και στη συνέχεια θα πρέπει να προτείνει μέτρα για την εξασφάλιση της αποτελεσματικότητάς της σε ευθυγράμμιση με τον στόχο της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα το αργότερο έως το 2050 και τον στόχο για επίτευξη αρνητικών εκπομπών στη συνέχεια, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 και τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού .

(20)

Το πρόσωπο ή ο οργανισμός που έχει την ευθύνη για τη συμμόρφωση με το ΣΕΔΕ της ΕΕ θα πρέπει να είναι η ναυτιλιακή εταιρεία, η οποία ορίζεται ως ο πλοιοκτήτης ή οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός ή πρόσωπο, όπως ο διαχειριστής ή ο ναυλωτής γυμνού πλοίου, στο οποίο ο πλοιοκτήτης έχει αναθέσει την ευθύνη της εκμετάλλευσης του πλοίου και το οποίο, με την ανάληψη της εν λόγω ευθύνης, συμφώνησε να αναλάβει όλα τα καθήκοντα και τις ευθύνες που επιβάλλει ο διεθνής κώδικας διαχείρισης για την ασφαλή λειτουργία των πλοίων και την πρόληψη της ρύπανσης. Ο ορισμός αυτός βασίζεται στον ορισμό της «εταιρείας» στο άρθρο 3 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757 και είναι σύμφωνος με το παγκόσμιο σύστημα συλλογής δεδομένων που θεσπίστηκε το 2016 από τον ΔΝΟ. Σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», η  ναυτιλιακή εταιρεία μπορεί, μέσω συμβατικής συμφωνίας , να θεωρήσει την οντότητα που είναι άμεσα υπεύθυνη για τις αποφάσεις που επηρεάζουν τις εκπομπές CO2 του πλοίου υπόλογη για το κόστος συμμόρφωσης με την παρούσα οδηγία. Η οντότητα αυτή θα πρέπει κανονικά να είναι η οντότητα που είναι υπεύθυνη για την επιλογή των καυσίμων, της διαδρομής και της ταχύτητας του πλοίου.

(20)

Το πρόσωπο ή ο οργανισμός που έχει την ευθύνη για τη συμμόρφωση με το ΣΕΔΕ της ΕΕ θα πρέπει να είναι η ναυτιλιακή εταιρεία, η οποία ορίζεται ως ο πλοιοκτήτης ή οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός ή πρόσωπο, όπως ο διαχειριστής ή ο ναυλωτής γυμνού πλοίου, στο οποίο ο πλοιοκτήτης έχει αναθέσει την ευθύνη της εκμετάλλευσης του πλοίου και το οποίο, με την ανάληψη της εν λόγω ευθύνης, συμφώνησε να αναλάβει όλα τα καθήκοντα και τις ευθύνες που επιβάλλει ο διεθνής κώδικας διαχείρισης για την ασφαλή λειτουργία των πλοίων και την πρόληψη της ρύπανσης. Ο ορισμός αυτός βασίζεται στον ορισμό της «εταιρείας» στο άρθρο 3 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757 και είναι σύμφωνος με το παγκόσμιο σύστημα συλλογής δεδομένων που θεσπίστηκε το 2016 από τον ΔΝΟ. Ωστόσο, η ναυτιλιακή εταιρεία δεν είναι πάντα υπεύθυνη για την αγορά του καυσίμου ή για τη λήψη επιχειρησιακών αποφάσεων που επηρεάζουν τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου του πλοίου. Αυτές οι ευθύνες μπορούν να αναλαμβάνονται από οντότητα εκτός της ναυτιλιακής εταιρείας δυνάμει συμβατικής συμφωνίας. Σε αυτή την περίπτωση, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τηρείται απολύτως η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» και να ενθαρρυνθεί η  υιοθέτηση μέτρων αποδοτικότητας και καθαρότερων καυσίμων , θα πρέπει να περιλαμβάνεται στις εν λόγω συμφωνίες δεσμευτική ρήτρα για τη μετακύλιση του κόστους ώστε η οντότητα που είναι τελικώς υπεύθυνη για τις αποφάσεις που επηρεάζουν τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου του πλοίου να είναι υπόλογη για την κάλυψη του κόστους συμμόρφωσης που καταβάλλει η ναυτιλιακή εταιρεία σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Η εν λόγω οντότητα θα πρέπει κανονικά να είναι η οντότητα που είναι υπεύθυνη για την επιλογή και την αγορά των καυσίμων που χρησιμοποιεί το πλοίο , ή για τη λειτουργία του πλοίου όσον αφορά, για παράδειγμα, την επιλογή του φορτίου που μεταφέρει το πλοίο, ή της διαδρομής και της ταχύτητας του πλοίου.

(20α)

Η επιτυχής μετάβαση στη ναυτιλία μηδενικών εκπομπών απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση και το κατάλληλο ευνοϊκό περιβάλλον, ώστε να τονωθεί η καινοτομία, όσον αφορά τόσο τα πλοία όσο και τους λιμένες. Το εν λόγω ευνοϊκό περιβάλλον συνεπάγεται δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία, καθώς και τεχνολογικά και επιχειρησιακά μέτρα για να βελτιωθεί η ενεργειακή απόδοση των πλοίων και των λιμένων, και να αναπτυχθούν βιώσιμα εναλλακτικά καύσιμα, όπως το υδρογόνο και η αμμωνία, που παράγονται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μεταξύ άλλων μέσω συμβάσεων επί διαφοράς για τον άνθρακα («CCD»), αλλά και τεχνολογίες πρόωσης μηδενικών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων των αναγκαίων υποδομών ανεφοδιασμού και επαναφόρτισης στους λιμένες. Θα πρέπει να θεσπιστεί ένα Ταμείο Ωκεανών από έσοδα πλειστηριασμού δικαιωμάτων όσον αφορά τις δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ, ώστε να βελτιωθεί η ενεργειακή απόδοση των πλοίων και να στηριχθούν οι επενδύσεις που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της απαλλαγής των θαλάσσιων μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων και τους αντίστοιχους λιμένες, καθώς και την εκπαίδευση και επανεκπαίδευση του εργατικού δυναμικού. Επιπλέον, τα έσοδα που προέρχονται από πρόστιμα τα οποία επιβάλλονται δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) …/… [FuelEU Maritime] θα πρέπει να διατίθενται στο Ταμείο Ωκεανών ως εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (1α) και το άρθρο 3ζαβ παράγραφος 1 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι λαμβάνεται δεόντως υπόψη η στήριξη καινοτόμων έργων που συμβάλλουν στην εφαρμογή και την υλοποίηση του κανονισμού (ΕΕ) …/… [FuelEU Maritime], καθώς και έργων που έχουν θετικό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα και συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου ηχορύπανσης και ατμοσφαιρικής και θαλάσσιας ρύπανσης.

(21)

Για να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος των ναυτιλιακών εταιρειών, θα πρέπει ένα κράτος μέλος να είναι υπεύθυνο για κάθε ναυτιλιακή εταιρεία. Η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιεύσει αρχικό κατάλογο ναυτιλιακών εταιρειών που ασκούσαν ναυτιλιακή δραστηριότητα που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ΣΕΔΕ της ΕΕ, ο οποίος θα προσδιορίζει τη διαχειριστική αρχή για κάθε ναυτιλιακή εταιρεία. Ο κατάλογος θα πρέπει να επικαιροποιείται κάθε δύο χρόνια τουλάχιστον, έτσι ώστε οι ναυτιλιακές εταιρείες να ανατίθενται εκ νέου σε άλλη διαχειριστική αρχή κατά περίπτωση. Για ναυτιλιακές εταιρείες εγκατεστημένες σε κράτος μέλος, η διαχειριστική αρχή θα πρέπει να είναι το εν λόγω κράτος μέλος. Για ναυτιλιακές εταιρείες εγκατεστημένες σε τρίτη χώρα, η διαχειριστική αρχή θα πρέπει να είναι το κράτος μέλος στο οποίο η ναυτιλιακή εταιρεία είχε τον μεγαλύτερο αριθμό κατάπλων από πλόες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ κατά τα δύο τελευταία έτη παρακολούθησης. Για ναυτιλιακές εταιρείες εγκατεστημένες σε τρίτη χώρα οι οποίες δεν εκτέλεσαν κανέναν πλου που να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ κατά τα δύο τελευταία έτη παρακολούθησης, η διαχειριστική αρχή θα πρέπει να είναι το κράτος μέλος από το οποίο η ναυτιλιακή εταιρεία ξεκίνησε τον πρώτο της πλου που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω οδηγίας. Η Επιτροπή θα πρέπει ανά διετία να εκδίδει και να επικαιροποιεί κατάλογο των ναυτιλιακών εταιρειών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, ο οποίος θα προσδιορίζει τη διαχειριστική αρχή για κάθε ναυτιλιακή εταιρεία. Για να εξασφαλιστεί η ίση μεταχείριση των ναυτιλιακών εταιρειών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ακολουθούν εναρμονισμένους κανόνες για τη διαχείριση των ναυτιλιακών εταιρειών για τις οποίες είναι υπεύθυνα, σύμφωνα με λεπτομερείς κανόνες που θα θεσπιστούν από την Επιτροπή.

(21)

Για να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος των ναυτιλιακών εταιρειών, θα πρέπει ένα κράτος μέλος να είναι υπεύθυνο για κάθε ναυτιλιακή εταιρεία. Η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιεύσει αρχικό κατάλογο ναυτιλιακών εταιρειών που ασκούσαν ναυτιλιακή δραστηριότητα που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ΣΕΔΕ της ΕΕ, ο οποίος θα προσδιορίζει τη διαχειριστική αρχή για κάθε ναυτιλιακή εταιρεία. Ο κατάλογος θα πρέπει να επικαιροποιείται τακτικά και κάθε χρόνο τουλάχιστον, έτσι ώστε οι ναυτιλιακές εταιρείες να ανατίθενται εκ νέου σε άλλη διαχειριστική αρχή κατά περίπτωση. Για ναυτιλιακές εταιρείες εγκατεστημένες σε κράτος μέλος, η διαχειριστική αρχή θα πρέπει να είναι το εν λόγω κράτος μέλος. Για ναυτιλιακές εταιρείες εγκατεστημένες σε τρίτη χώρα, η διαχειριστική αρχή θα πρέπει να είναι το κράτος μέλος στο οποίο η ναυτιλιακή εταιρεία είχε τον μεγαλύτερο αριθμό κατάπλων από πλόες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ κατά τα δύο τελευταία έτη παρακολούθησης. Για ναυτιλιακές εταιρείες εγκατεστημένες σε τρίτη χώρα οι οποίες δεν εκτέλεσαν κανέναν πλου που να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ κατά τα δύο τελευταία έτη παρακολούθησης, η διαχειριστική αρχή θα πρέπει να είναι το κράτος μέλος από το οποίο η ναυτιλιακή εταιρεία ξεκίνησε τον πρώτο της πλου που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω οδηγίας. Η Επιτροπή θα πρέπει ετησίως να εκδίδει και να επικαιροποιεί κατάλογο των ναυτιλιακών εταιρειών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, ο οποίος θα προσδιορίζει τη διαχειριστική αρχή για κάθε ναυτιλιακή εταιρεία. Για να εξασφαλιστεί η ίση μεταχείριση των ναυτιλιακών εταιρειών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ακολουθούν εναρμονισμένους κανόνες για τη διαχείριση των ναυτιλιακών εταιρειών για τις οποίες είναι υπεύθυνα, σύμφωνα με λεπτομερείς κανόνες που θα θεσπιστούν από την Επιτροπή.

(24)

Βάσει εμπειριών από ανάλογες εργασίες που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος. ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (ΕΟΑΘ) ή άλλος σχετικός οργανισμός θα πρέπει, κατά περίπτωση και σύμφωνα με την εντολή του, να βοηθά την Επιτροπή και τις διαχειριστικές αρχές στην εφαρμογή της οδηγίας 2003/87/ΕΚ. Λόγω της εμπειρίας του στην εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757 και των εργαλείων ΤΠ που διαθέτει, ο ΕΟΑΘ θα μπορούσε να συνδράμει τις διαχειριστικές αρχές ιδίως όσον αφορά την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση των εκπομπών που παράγονται από δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών στο πλαίσιο του πεδίου εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, διευκολύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών ή αναπτύσσοντας κατευθυντήριες γραμμές και κριτήρια.

(24)

Βάσει εμπειριών από ανάλογες εργασίες που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος. ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (ΕΟΑΘ) ή άλλος σχετικός οργανισμός θα πρέπει, κατά περίπτωση και σύμφωνα με την εντολή του, να βοηθά την Επιτροπή και τις διαχειριστικές αρχές στην εφαρμογή της οδηγίας 2003/87/ΕΚ. Λόγω της εμπειρίας του στην εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757 και των εργαλείων ΤΠ που διαθέτει, ο ΕΟΑΘ θα πρέπει να συνδράμει τις διαχειριστικές αρχές ιδίως όσον αφορά την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση των εκπομπών που παράγονται από δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών στο πλαίσιο του πεδίου εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, διευκολύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών ή αναπτύσσοντας κατευθυντήριες γραμμές και κριτήρια.

(26)

Η επίτευξη του στόχου της Ένωσης για μείωση των εκπομπών έως το 2030 θα απαιτήσει μείωση των εκπομπών των τομέων που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ κατά 61 % σε σύγκριση με το 2005 . Η ποσότητα δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε επίπεδο Ένωσης χρειάζεται να μειωθεί έτσι ώστε να δημιουργηθεί το αναγκαίο μακροπρόθεσμο τιμολογιακό μήνυμα για τις ανθρακούχες εκπομπές και να επιδιωχθεί αυτός ο βαθμός απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές. Για τον σκοπό αυτόν θα πρέπει να αυξηθεί ο  γραμμικός συντελεστής μείωσης, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τη συμπερίληψη των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές. Οι τελευταίες θα πρέπει να προκύπτουν από τις εκπομπές από δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών που δηλώνονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/757 για το 2018 και το 2019 στην Ένωση, προσαρμοσμένες, από το 2021, κατά τον γραμμικό συντελεστή μείωσης.

(26)

Η επίτευξη του στόχου της Ένωσης για μείωση των εκπομπών έως το 2030 παράλληλα με την επιδίωξη του στόχου της συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5  oC θα απαιτήσει σημαντική μείωση των εκπομπών των τομέων που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ. Η ποσότητα δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε επίπεδο Ένωσης χρειάζεται να μειωθεί σταδιακά έτσι ώστε να δημιουργηθεί το αναγκαίο μακροπρόθεσμο τιμολογιακό μήνυμα για τις ανθρακούχες εκπομπές και να επιδιωχθεί αυτός ο βαθμός απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές. Για τον σκοπό αυτόν θα πρέπει να αυξηθεί ο  ετήσιος συντελεστής μείωσης, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τη συμπερίληψη των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές. Οι τελευταίες θα πρέπει να προκύπτουν από τις εκπομπές από δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών που δηλώνονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/757 για το 2018 και το 2019 στην Ένωση, προσαρμοσμένες, από το 2021, κατά τον γραμμικό συντελεστή μείωσης.

(27)

(27)Δεδομένου ότι η παρούσα οδηγία τροποποιεί την οδηγία 2003/87/ΕΚ όσον αφορά μια περίοδο εφαρμογής που ξεκίνησε ήδη την 1η Ιανουαρίου 2021, για λόγους προβλεψιμότητας, περιβαλλοντικής αποτελεσματικότητας και απλότητας, η πιο απότομη πορεία γραμμικής μείωσης του ΣΕΔΕ της ΕΕ θα πρέπει να είναι μια ευθεία γραμμή από το 2021 έως το 2030, έτσι ώστε να επιτευχθούν μειώσεις των εκπομπών στο ΣΕΔΕ της ΕΕ κατά 61 % έως το 2030, ως κατάλληλο ενδιάμεσο βήμα προς την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας στο σύνολο της οικονομίας της Ένωσης το 2050. Καθώς ο αυξημένος γραμμικός συντελεστής μείωσης μπορεί να εφαρμοστεί μόνο από το έτος που ακολουθεί την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας, μια εφάπαξ μείωση της ποσότητας των δικαιωμάτων θα πρέπει να μειώσει τη συνολική ποσότητα των δικαιωμάτων έτσι ώστε να ευθυγραμμίζεται με το επίπεδο ετήσιας μείωσης που θα έχει πραγματοποιηθεί από το 2021 και μετά.

(27)

Δεδομένου ότι η παρούσα οδηγία τροποποιεί την οδηγία 2003/87/ΕΚ όσον αφορά μια περίοδο εφαρμογής που ξεκίνησε ήδη την 1η Ιανουαρίου 2021, για λόγους προβλεψιμότητας, περιβαλλοντικής αποτελεσματικότητας και απλότητας, η πιο απότομη πορεία μείωσης του ΣΕΔΕ της ΕΕ θα πρέπει να παρέχει μια σαφή κατεύθυνση προς την επίτευξη του στόχου της συμφωνίας του Παρισιού και κλιματικής ουδετερότητας στο σύνολο της οικονομίας της Ένωσης το 2050 το αργότερο . Καθώς ο αυξημένος συντελεστής μείωσης μπορεί να εφαρμοστεί μόνο από το έτος που ακολουθεί την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας, μια εφάπαξ μείωση της ποσότητας των δικαιωμάτων θα πρέπει να μειώσει τη συνολική ποσότητα των δικαιωμάτων έτσι ώστε να ευθυγραμμίζεται με το επίπεδο ετήσιας μείωσης που θα έχει πραγματοποιηθεί από το 2021 και μετά.

(28)

Η επίτευξη του αυξημένου επιπέδου φιλοδοξίας για το κλίμα θα απαιτήσει τη διάθεση σημαντικών δημόσιων πόρων από την ΕΕ και από τους εθνικούς προϋπολογισμούς αποκλειστικά για την κλιματική μετάβαση. Για τη συμπλήρωση και ενίσχυση των σημαντικών δαπανών που σχετίζονται με το κλίμα στον προϋπολογισμό της ΕΕ, όλα τα έσοδα από πλειστηριασμούς τα οποία δεν καταλογίζονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα. Σε αυτούς περιλαμβάνεται η χρήση ως οικονομική στήριξη για την αντιμετώπιση κοινωνικών πτυχών στα νοικοκυριά με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα μέσω της μείωσης των στρεβλωτικών φόρων. Επιπλέον, για την αντιμετώπιση των διανεμητικών και κοινωνικών επιπτώσεων της μετάβασης στα κράτη μέλη χαμηλού εισοδήματος , θα πρέπει να χρησιμοποιείται πρόσθετο ποσό ίσο με 2,5  % της ποσότητας δικαιωμάτων σε επίπεδο Ένωσης από το [έτος έναρξης ισχύος της οδηγίας] έως το 2030 για τη χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης των κρατών μελών με κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) κάτω από το 65 % του μέσου όρου της Ένωσης κατά την περίοδο 2016-2018, μέσω του Ταμείου Εκσυγχρονισμού που αναφέρεται στο άρθρο 10δ της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

(28)

Η επίτευξη του αυξημένου επιπέδου φιλοδοξίας για το κλίμα θα απαιτήσει τη διάθεση σημαντικών δημόσιων και ιδιωτικών πόρων από την ΕΕ και από τους εθνικούς προϋπολογισμούς αποκλειστικά για την κλιματική μετάβαση. Για τη συμπλήρωση και ενίσχυση των σημαντικών δαπανών που σχετίζονται με το κλίμα στον προϋπολογισμό της ΕΕ, όλα τα έσοδα από πλειστηριασμούς τα οποία δεν καταλογίζονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης υπό μορφή ιδίων πόρων θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα , ενώ παράλληλα θα εξασφαλίζεται η δίκαιη μετάβαση και η περιβαλλοντική ακεραιότητα των δράσεων που αναλαμβάνονται. Σε αυτούς περιλαμβάνεται η χρήση ως οικονομική στήριξη για την αντιμετώπιση κοινωνικών πτυχών στα νοικοκυριά με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα μέσω της μείωσης των στρεβλωτικών φόρων. Για να διασφαλιστούν η συμμόρφωση και ο δημόσιος έλεγχος, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγκρίνουν εκ των προτέρων σχέδια σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο προτίθενται να χρησιμοποιήσουν τα έσοδα από το ΣΕΔΕ της ΕΕ σύμφωνα με τους αντίστοιχους στόχους τους για το κλίμα και την ενέργεια, και να υποβάλλουν ετησίως έκθεση σχετικά με τη χρήση των εσόδων από πλειστηριασμούς σύμφωνα με το άρθρο 19 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (1α) . Επιπλέον, για την αντιμετώπιση των διανεμητικών και κοινωνικών επιπτώσεων της μετάβασης στις πλέον πληγείσες περιοχές , θα πρέπει να χρησιμοποιείται πρόσθετο ποσό ίσο με 2,5  % της ποσότητας δικαιωμάτων σε επίπεδο Ένωσης από το [έτος έναρξης ισχύος της οδηγίας] έως το 2030 για τη χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης των κρατών μελών με κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) κάτω από το 65 % του μέσου όρου της Ένωσης κατά την περίοδο 2016-2018, μέσω του Ταμείου Εκσυγχρονισμού που αναφέρεται στο άρθρο 10δ της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

(28α)

Από το 2013, οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεούνται να αγοράζουν όλα τα δικαιώματα που χρειάζονται για να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Ωστόσο, κάποια κράτη μέλη διατήρησαν την επιλογή να μπορούν να συνεχίσουν να παρέχουν μεταβατική δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων για τον εκσυγχρονισμό του ενεργειακού τομέα κατά τις περιόδους από το 2013 έως το 2020 και από το 2021 έως το 2030. Κατά την περίοδο από το 2021 έως το 2030, μόνο τρία κράτη μέλη θα συνέχιζαν να έχουν αυτή την επιλογή. Ωστόσο, στην ειδική έκθεση 18/2020 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τίτλο «Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ: πρέπει να βελτιωθεί η στόχευση της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων εκπομπής», καταδείχτηκε ότι η μεταβατική δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων δεν συνέβαλε στη μείωση της έντασης άνθρακα του τομέα της ενέργειας σε χώρες που είναι επιλέξιμες για την εν λόγω δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων κατά την περίοδο 2013-2020. Με δεδομένη την ανάγκη για ταχεία απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, ειδικά στον τομέα της ενέργειας, και την περιορισμένη αποτελεσματικότητα της εν λόγω μεταβατικής δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων, η επιλογή της μεταβατικής δωρεάν κατανομής γα τον εκσυγχρονισμό του τομέα της ενέργειας δεν είναι πλέον κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό. Ως εκ τούτου, αυτή η επιλογή δεν θα πρέπει να είναι πλέον διαθέσιμη και τυχόν δικαιώματα που προέρχονται από την άσκηση αυτής της επιλογής, τα οποία δεν κατανεμήθηκαν στους φορείς εκμετάλλευσης των σχετικών κρατών μελών έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, θα πρέπει να προστεθούν στη συνολική ποσότητα δικαιωμάτων που το σχετικό κράτος μέλος λαμβάνει για πλειστηριασμό, ή θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη επενδύσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Εκσυγχρονισμού.

(28β)

Ένα σαφώς καθορισμένο μερίδιο των εσόδων από πλειστηριασμούς στο πλαίσιο του μεταρρυθμισμένου και διευρυμένου ΣΕΔΕ της ΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως ίδιος πόρος για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της Ένωσης ως γενικό έσοδο, σύμφωνα με τη νομικά δεσμευτική διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 για τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και για τους νέους ιδίους πόρους, η οποία περιλαμβάνει οδικό χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων  (1α) , συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των ιδίων πόρων που βασίζονται στο ΣΕΔΕ της ΕΕ και εκείνων που βασίζονται στον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM) και τον πρώτο πυλώνα της συμφωνίας ΟΟΣΑ/G20. Βάσει της εν λόγω συμφωνίας, οι εν λόγω νέοι ίδιοι πόροι προβλέπεται να εισαχθούν έως την 1η Ιανουαρίου 2023. Με τους νέους ιδίους πόρους θα συνδεθεί ο προϋπολογισμός της Ένωσης με τις προτεραιότητες πολιτικής της Ένωσης, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η συνεισφορά της Ένωσης στη δίκαιη φορολόγηση, με αποτέλεσμα τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας και τη συμβολή στους στόχους συνεκτίμησης της διάστασης του κλίματος, στην αποπληρωμή των χρεών στο πλαίσιο του Next Generation EU και στην ανθεκτικότητα του προϋπολογισμού της Ένωσης ως εργαλείου για επενδύσεις και εγγυήσεις που σέβονται τα κριτήρια «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» και τις θεμελιώδεις αξίες που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

(28γ)

Σύμφωνα με την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου  (1α) , η Ένωση δεσμεύεται νομικά να αποπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την έκτακτη και προσωρινή εξουσιοδότηση δανεισμού κεφαλαίων στο πλαίσιο του Next Generation EU το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2058. Ως εκ τούτου, προκειμένου να τηρηθεί η νομικά δεσμευτική διοργανική συμφωνία και ο οδικός χάρτης της για την εισαγωγή μιας δέσμης νέων ιδίων πόρων που προορίζονται για την αποπληρωμή του χρέους της Ένωσης, μέρος των εσόδων του ΣΕΔΕ της ΕΕ θα πρέπει να περιέρχεται στον προϋπολογισμό της Ένωσης, ώστε να συμβάλλει στην κάλυψη του κόστους δανεισμού, όπως προβλέπεται στην [απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) …/… του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης], και να αποτρέψει σημαντικές μειώσεις που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τα προγράμματα της Ένωσης στα μελλοντικά ΠΔΠ.

(28δ)

Τα σημαντικά ποσά εσόδων που προκύπτουν από το ενισχυμένο ΣΕΔΕ της ΕΕ, τα οποία παρακρατούν τα κράτη μέλη, εκτός από το μερίδιο που διατίθεται στον προϋπολογισμό της Ένωσης, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς της κλιματικής μετάβασης. Ωστόσο, το ευρύτερο πεδίο εφαρμογής και το πιο διαφοροποιημένο φάσμα παρεμβάσεων δεν θα πρέπει να αποβαίνουν εις βάρος της ενότητας, της αποτελεσματικότητας, της ακεραιότητας και του δημοκρατικού ελέγχου του προϋπολογισμού της Ένωσης.

(29)

Θα πρέπει να παρασχεθούν περαιτέρω κίνητρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω χρήσης οικονομικά αποδοτικών τεχνικών. Για τον σκοπό αυτόν, η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων εκπομπής σε σταθερές εγκαταστάσεις από το 2026 και μετά θα πρέπει να υπόκειται σε όρους που αφορούν επενδύσεις σε τεχνικές αύξησης της ενεργειακής απόδοσης και μείωσης των εκπομπών. Η εστίαση σε μεγαλύτερους χρήστες ενέργειας θα είχε ως αποτέλεσμα σημαντική μείωση του φόρτου των επιχειρήσεων με χαμηλότερη χρήση ενέργειας, οι οποίες μπορεί να ανήκουν σε μικρομεσαίες ή πολύ μικρές επιχειρήσεις. [Η παραπομπή πρέπει να επιβεβαιωθεί με την αναθεωρημένη ΟΕΑ]. Οι σχετικές κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις θα πρέπει να προσαρμοστούν αναλόγως .

(29)

Θα πρέπει να παρασχεθούν περαιτέρω κίνητρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω χρήσης οικονομικά αποδοτικών τεχνικών. Για τον σκοπό αυτόν, θα πρέπει να θεσπιστεί ένα σύστημα ανταμοιβής/ποινής (bonus/malus) όσον αφορά τον προσδιορισμό του μεριδίου δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων. Για εγκαταστάσεις των οποίων οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου υπερβαίνουν τις σχετικές τιμές αναφοράς, η  ποσότητα δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων εκπομπής από το 2026 και μετά θα πρέπει να διαφοροποιείται ανάλογα με την υλοποίηση δεόντως καθορισμένου σχεδίου για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Αντιστρόφως, οι εγκαταστάσεις των οποίων οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι χαμηλότερες από τις σχετικές τιμές αναφοράς, θα πρέπει να λαμβάνουν κίνητρο με τη μορφή πρόσθετης δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων.

(30)

Ο μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM), ο οποίος θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) […./..] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (51), αποτελεί εναλλακτική λύση στη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων για την αντιμετώπιση του κινδύνου διαρροής άνθρακα. Στον βαθμό που οι τομείς και υποτομείς καλύπτονται από το εν λόγω μέτρο, δεν θα πρέπει να λαμβάνουν δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων. Ωστόσο, χρειάζεται μια μεταβατική σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων προκειμένου να δοθεί στους παραγωγούς, εισαγωγείς και εμπόρους η δυνατότητα να προσαρμοστούν στο νέο καθεστώς. Η εν λόγω μείωση της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων θα πρέπει να υλοποιηθεί με εφαρμογή συντελεστή στη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων για τους τομείς που εμπίπτουν στον CBAM, κατά τη σταδιακή εισαγωγή του CBAM. Το εν λόγω ποσοστό (συντελεστής CBAM) θα πρέπει να ισούται με 100 % κατά τη μεταβατική περίοδο μεταξύ της έναρξης ισχύος του [κανονισμού CBAM] και του 2025 και με 90 % το 2026, ενώ θα πρέπει να μειώνεται κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως έως ότου φτάσει στο 0 % , έτσι ώστε η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων να έχει εξαλειφθεί μέχρι το δέκατο έτος. Οι σχετικές κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων θα πρέπει να προσαρμοστούν αναλόγως για τους τομείς και υποτομείς που καλύπτονται από τον CBAM. Η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων που δεν θα παρέχεται πλέον στους τομείς CBAM με βάση αυτόν τον υπολογισμό (ζήτηση CBAM) πρέπει να τεθεί σε πλειστηριασμό και τα έσοδα να περιέλθουν στο Ταμείο Καινοτομίας , για υποστήριξη της καινοτομίας στις τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, δέσμευσης και χρήσης διοξειδίου του άνθρακα (CCU), δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς (CCS), ανανεώσιμης ενέργειας και αποθήκευσης της ενέργειας, κατά τρόπο που να συμβάλλει στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε έργα στους τομείς CBAM. Για να τηρηθεί η αναλογία της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων που διατίθενται στους τομείς εκτός CBAM, το τελικό ποσό που πρέπει να αφαιρεθεί από τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων και να τεθεί σε πλειστηριασμό θα πρέπει να υπολογίζεται βάσει της αναλογίας που αντιπροσωπεύει η ζήτηση CBAM σε σχέση με τις ανάγκες δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων όλων των τομέων που λαμβάνουν δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων.

(30)

Ο μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM), ο οποίος θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) […./..] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (51), έχει στόχο να προσφέρει σταδιακά μια εναλλακτική λύση στη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων για την αντιμετώπιση του κινδύνου διαρροής άνθρακα χωρίς να υπονομεύεται η ανταγωνιστικότητα της Ένωσης . Στον βαθμό που οι τομείς και υποτομείς καλύπτονται από το εν λόγω μέτρο, δεν θα πρέπει να λαμβάνουν δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων. Ωστόσο, χρειάζεται μια μεταβατική σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων προκειμένου να δοθεί στους παραγωγούς, εισαγωγείς και εμπόρους η δυνατότητα να προσαρμοστούν στο νέο καθεστώς. Η εν λόγω μείωση της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων θα πρέπει να υλοποιηθεί με εφαρμογή συντελεστή στη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων για τους τομείς που εμπίπτουν στον CBAM, κατά τη σταδιακή εισαγωγή του CBAM. Το εν λόγω ποσοστό (συντελεστής CBAM) θα πρέπει να ισούται με 100 % κατά τη μεταβατική περίοδο μεταξύ της έναρξης ισχύος του [κανονισμού CBAM] και του τέλους του 2026 και, υπό την προϋπόθεση εφαρμογής του άρθρου 36 παράγραφος 3 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) …/… [κανονισμός CBAM], θα πρέπει να μειωθεί κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες το 2027, 9 ποσοστιαίες μονάδες το 2028 , 15 ποσοστιαίες μονάδες το 2029, 19 ποσοστιαίες μονάδες το 2030, 25 ποσοστιαίες μονάδες το 2031 και 25 ποσοστιαίες μονάδες το 2032, έτσι ώστε η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων να έχει εξαλειφθεί έως το 2032. Προκειμένου να προστατευτεί η ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της Ένωσης, η παραγωγή στην Ένωση των προϊόντων που απαριθμούνται στο παράρτημα I του κανονισμού [CBAM] θα πρέπει να εξακολουθήσει να λαμβάνει δωρεάν κατανομή, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω προϊόντα παράγονται με σκοπό να εξαχθούν σε τρίτες χώρες που δεν διαθέτουν μηχανισμούς τιμολόγησης του άνθρακα παρόμοιους με το ΣΕΔΕ της ΕΕ. Έως [ένα έτος πριν από τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, όπως ορίζεται στον κανονισμό [CBAM]], η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει έκθεση με αξιολόγηση των επιπτώσεων του ΣΕΔΕ της ΕΕ και του CBAM στην παραγωγή στην Ένωση προϊόντων που απαριθμούνται στο παράρτημα I του κανονισμού [CBAM] τα οποία παράγονται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες και στην εξέλιξη των παγκόσμιων εκπομπών, καθώς και αξιολόγηση του κατά πόσον η παρέκκλιση για τις εξαγωγές συνάδει με τους κανόνες του ΠΟΕ, αξιολογώντας ιδίως πιθανούς μηχανισμούς προσαρμογής των εξαγωγών για εγκαταστάσεις που ανήκουν στο 10 % των αποδοτικότερων εγκαταστάσεων υπό το φως της συμβατότητας με τον ΠΟΕ ή οποιωνδήποτε άλλων προτάσεων που η Επιτροπή κρίνει κατάλληλες, και θα πρέπει, όπου αρμόζει, να υποβάλει πρόταση για τυχόν κατάλληλη και σύμφωνη με τον ΠΟΕ νομοθεσία και μέτρα για την εξίσωση του κόστους CO2 με τα διαφορετικά συστήματα τιμολόγησης των εν λόγω τρίτων χωρών . Οι σχετικές κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων θα πρέπει να προσαρμοστούν αναλόγως για τους τομείς και υποτομείς που καλύπτονται από τον CBAM. Η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων που δεν θα παρέχεται πλέον στους τομείς CBAM με βάση αυτόν τον υπολογισμό (ζήτηση CBAM) πρέπει να τεθεί σε πλειστηριασμό και τα έσοδα να περιέλθουν στο Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα , για υποστήριξη της καινοτομίας στις τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, δέσμευσης και χρήσης διοξειδίου του άνθρακα (CCU), δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς (CCS), ανανεώσιμης ενέργειας και αποθήκευσης της ενέργειας, κατά τρόπο που να συμβάλλει στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε έργα στους τομείς CBAM. Για να τηρηθεί η αναλογία της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων που διατίθενται στους τομείς εκτός CBAM, το τελικό ποσό που πρέπει να αφαιρεθεί από τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων και να τεθεί σε πλειστηριασμό θα πρέπει να υπολογίζεται βάσει της αναλογίας που αντιπροσωπεύει η ζήτηση CBAM σε σχέση με τις ανάγκες δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων όλων των τομέων που λαμβάνουν δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων.

(30α)

Ο μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM) είναι ένας μηχανισμός αντιμετώπισης του κινδύνου διαρροής άνθρακα μέσω της εφαρμογής ομοιόμορφης τιμής στις εκπομπές που ενσωματώνονται στα εμπορεύματα που εισάγονται στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης. Είναι σημαντικό να παρακολουθείται, να προλαμβάνεται και να αντιμετωπίζεται ο κίνδυνος τα εμπορεύματα που παράγονται στην Ένωση και προορίζονται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες να αντικατασταθούν στην παγκόσμια αγορά από προϊόντα μεγαλύτερης έντασης άνθρακα. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί και να αξιολογεί συνεχώς την αποτελεσματικότητα του CBAM υπό το πρίσμα του κινδύνου διαρροής άνθρακα στις εξαγωγικές αγορές, συμπεριλαμβανομένων της εξέλιξης των εξαγωγών της Ένωσης σε τομείς που εμπίπτουν στον CBAM και των εξελίξεων όσον αφορά τις εμπορικές ροές και τις ενσωματωμένες εκπομπές των εν λόγω εμπορευμάτων στην παγκόσμια αγορά. Σε περίπτωση που εντοπιστεί διαρροή άνθρακα, η Επιτροπή θα πρέπει, κατά περίπτωση, να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την αντιμετώπιση του εν λόγω κινδύνου διαρροής άνθρακα στις εξαγωγικές αγορές κατά τρόπο που συνάδει με τους κανόνες του ΠΟΕ. Επιπλέον, η Ένωση θα πρέπει να επιδιώξει ενεργά τη δημιουργία διεθνούς «λέσχης ανθρακούχων εκπομπών» και να συμμετέχει συνεχώς στη διεθνή συνεργασία όσον αφορά τη θέσπιση μηχανισμών τιμολόγησης του άνθρακα. Η επιτυχία της ευρωπαϊκής αγοράς ανθρακούχων εκπομπών είναι καθοριστική σε διεθνές επίπεδο και θα ενθαρρύνει περισσότερες χώρες να θεσπίσουν μηχανισμούς τιμολόγησης του άνθρακα με γνώμονα την αγορά. Η Επιτροπή θα πρέπει να αναλύσει περαιτέρω πώς θα μπορούσαν να εδραιωθούν σύνδεσμοι με άλλες αγορές ανθρακούχων εκπομπών, και παράλληλα να διασφαλίζεται η επίτευξη του κλιματικού στόχου της Ένωσης στο σύνολο της οικονομίας της.

(31)

Για να αντικατοπτρίζεται καλύτερα η τεχνολογική πρόοδος και να προσαρμόζονται οι αντίστοιχες τιμές των δεικτών αναφοράς στη σχετική περίοδο κατανομής, ενώ παράλληλα εξασφαλίζονται κίνητρα για τη μείωση των εκπομπών και ανταμείβεται η καινοτομία, η μέγιστη προσαρμογή των τιμών δεικτών αναφοράς θα πρέπει να αυξηθεί από 1,6  % σε 2,5  % ετησίως. Για την περίοδο από το 2026 έως το 2030, οι τιμές των δεικτών αναφοράς θα πρέπει συνεπώς να προσαρμόζονται εντός εύρους 4  % έως 50 % σε σύγκριση με την τιμή που ίσχυε κατά την περίοδο από το 2013 έως το 2020.

(31)

Για να αντικατοπτρίζεται καλύτερα η τεχνολογική πρόοδος και να προσαρμόζονται οι αντίστοιχες τιμές των δεικτών αναφοράς στη σχετική περίοδο κατανομής, ενώ παράλληλα εξασφαλίζονται κίνητρα για τη μείωση των εκπομπών και ανταμείβεται η καινοτομία, η μέγιστη προσαρμογή των τιμών δεικτών αναφοράς θα πρέπει να αυξηθεί από 1,6  % σε 2,5  % ετησίως. Για την περίοδο από το 2026 έως το 2030, οι τιμές των δεικτών αναφοράς θα πρέπει συνεπώς να προσαρμόζονται εντός εύρους 8  % έως 50 % σε σύγκριση με την τιμή που ίσχυε κατά την περίοδο από το 2013 έως το 2020. Οι προσαρμοσμένες τιμές αναφοράς θα πρέπει να δημοσιεύονται αμέσως μόλις καταστούν διαθέσιμες και το αργότερο… [έξι μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας] προκειμένου οι εν λόγω τιμές δεικτών αναφοράς να εφαρμοστούν από το 2026.

(31a)

Το σημαντικό έμμεσο κόστος που προκύπτει από τη μετακύλιση του κόστους των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας προκαλεί κίνδυνο διαρροής άνθρακα σε ορισμένους τομείς. Για να μετριαστεί ο κίνδυνος αυτός, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν χρηματοδοτικά μέτρα για την αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους. Τα μέτρα θα πρέπει να συνάδουν με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις και δεν θα πρέπει να προκαλούν αδικαιολόγητες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά.

(32)

Απαιτείται μια σφαιρική προσέγγιση όσον αφορά την καινοτομία για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Σε επίπεδο ΕΕ, οι αναγκαίες προσπάθειες έρευνας και καινοτομίας υποστηρίζονται, μεταξύ άλλων, μέσω του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», το οποίο περιλαμβάνει σημαντική χρηματοδότηση και νέα μέσα για τους τομείς που εμπίπτουν στο ΣΕΔΕ. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι εθνικές διατάξεις μεταφοράς δεν παρεμποδίζουν τις καινοτομίες και είναι τεχνολογικά ουδέτερες.

(32)

Απαιτείται μια σφαιρική προσέγγιση όσον αφορά την καινοτομία για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Σε επίπεδο ΕΕ, οι αναγκαίες προσπάθειες έρευνας και καινοτομίας υποστηρίζονται, μεταξύ άλλων, μέσω του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», το οποίο περιλαμβάνει σημαντική χρηματοδότηση και νέα μέσα για τους τομείς που εμπίπτουν στο ΣΕΔΕ. Συνεπώς, το Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα θα πρέπει να επιδιώξει συνέργειες με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και, κατά περίπτωση, με άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ένωσης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι εθνικές διατάξεις μεταφοράς δεν παρεμποδίζουν τις καινοτομίες , διευκολύνουν την εφαρμογή των καινοτόμων επιστημονικών αποτελεσμάτων στην πράξη, και είναι τεχνολογικά ουδέτερες , ενώ η Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίζει τη διαθεσιμότητα και την αποτελεσματικότητα της απαραίτητης τεχνικής και συμβουλευτικής βοήθειας .

(32a)

Προκειμένου να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 το αργότερο, όπως προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119, η Ένωση πρέπει να καλύψει ένα σημαντικό επενδυτικό κενό όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Ιουλίου 2021, με τίτλο «Στρατηγική χρηματοδότησης της μετάβασης προς τη βιώσιμη οικονομία». Για να επιτευχθεί ο στόχος μας όσον αφορά την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, χρειάζεται πρωτοποριακή καινοτομία, αναβάθμιση των ήδη υπαρχουσών σχετικών τεχνολογιών και πιστοποιημένες φυσικές απορροφήσεις άνθρακα. Για την υποστήριξη της εις βάθος απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές σε όλο το εύρος της οικονομίας στην Ένωση θα πρέπει και οι τρεις αυτοί πυλώνες να καλύπτονται από το Ταμείο Καινοτομίας, το οποίο θα πρέπει να μετονομαστεί σε Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα.

(33)

Το πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Καινοτομίας που αναφέρεται στο άρθρο 10α παράγραφος 8 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να επεκταθεί για να στηρίξει την καινοτομία σε τεχνολογίες και διαδικασίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών που αφορούν την κατανάλωση καυσίμων στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών . Επιπλέον, το Ταμείο Καινοτομίας θα πρέπει να παρέχει στήριξη σε επενδύσεις για την απαλλαγή του τομέα των θαλάσσιων μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές , συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων σε βιώσιμα εναλλακτικά καύσιμα, όπως το υδρογόνο και η αμμωνία που παράγονται από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και σε τεχνολογίες πρόωσης μηδενικών εκπομπών , όπως οι αιολικές τεχνολογίες. Λαμβανομένου υπόψη ότι τα έσοδα από τις κυρώσεις που προκύπτουν από τον κανονισμό xxxx/xxxx [FuelEU Maritime]  (19) αποδίδονται στο Ταμείο Καινοτομίας ως εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι λαμβάνεται δεόντως υπόψη η στήριξη καινοτόμων έργων που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης και της εξάπλωσης ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών, όπως ορίζεται στο άρθρο 21 παράγραφος 1 του κανονισμού xxxx/xxxx [FuelEU Maritime] . Για να εξασφαλιστεί ότι διατίθεται επαρκής χρηματοδότηση για την καινοτομία στο πλαίσιο αυτού του διευρυμένου πεδίου εφαρμογής, το Ταμείο Καινοτομίας θα πρέπει να συμπληρωθεί με 50 εκατομμύρια δικαιώματα, τα οποία θα προέρχονται εν μέρει από τα δικαιώματα που θα μπορούσαν διαφορετικά να τεθούν σε πλειστηριασμό και εν μέρει από τα δικαιώματα που θα μπορούσαν διαφορετικά να κατανεμηθούν δωρεάν, σύμφωνα με την ισχύουσα αναλογία χρηματοδότησης που παρέχεται από κάθε πηγή στο Ταμείο Καινοτομίας .

(33)

Το πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Επενδύσεων για το Κλίμα που αναφέρεται στο άρθρο 10α παράγραφος 8 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να επεκταθεί για να στηρίξει την εγκατάσταση, σε βιομηχανικές διαδικασίες , μη πρωτοποριακών τεχνολογιών που έχουν μεγάλες δυνατότητες εξοικονόμησης αερίων του θερμοκηπίου αλλά δεν είναι έτοιμες για την αγορά , καθώς και την καινοτομία σε τεχνολογίες και διαδικασίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών που αφορούν την κατανάλωση καυσίμων στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών , συμπεριλαμβανομένων των συλλογικών μορφών μεταφοράς. Θα πρέπει επίσης το Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα να είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται για τη στήριξη πρωτοποριακών καινοτόμων τεχνολογιών στον τομέα των αποβλήτων . Για να εξασφαλιστεί ότι διατίθεται επαρκής χρηματοδότηση για την καινοτομία στο πλαίσιο αυτού του διευρυμένου πεδίου εφαρμογής, το Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα θα πρέπει να συμπληρωθεί με 50 εκατομμύρια δικαιώματα, τα οποία θα προέρχονται εν μέρει από τα δικαιώματα που θα μπορούσαν διαφορετικά να τεθούν σε πλειστηριασμό και εν μέρει από τα δικαιώματα που θα μπορούσαν διαφορετικά να κατανεμηθούν δωρεάν, σύμφωνα με την ισχύουσα αναλογία χρηματοδότησης που παρέχεται από κάθε πηγή στο Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα. Για να προωθηθεί η καινοτομία σε πρωτοποριακές τεχνολογίες το συντομότερο δυνατό, η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι ένα μερίδιο της χρηματοδότησης που καθίσταται διαθέσιμη μέσω του Ταμείου Επενδύσεων για το Κλίμα χορηγείται εμπροσθοβαρώς κατά τα πρώτα έτη της εφαρμογής της παρούσας οδηγίας .

(33a)

Η επιτάχυνση της ανάπτυξης εγχώριων βιώσιμων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο σχέδιο της Ένωσης να καταστεί ανεξάρτητη από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα αρκετά πριν από το 2030. Επιπλέον, η διαθεσιμότητα μεγάλων ποσοτήτων βιώσιμης ανανεώσιμης ενέργειας είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις βιομηχανικές διαδικασίες και στο σύνολο της οικονομίας. Απαιτείται σημαντική αύξηση του στόχου της Ένωσης για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για το 2030 και των σχετικών εθνικών συνεισφορών. Τουλάχιστον το 12 % των δικαιωμάτων που διατίθενται στο Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα θα πρέπει επομένως να χρησιμοποιείται για την περαιτέρω ανάπτυξη και εξάπλωση των βιώσιμων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ένωση, σύμφωνα με την αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη της τοπικής αυτοπαραγωγής, αποθήκευσης και κοινοχρησίας, ιδίως μέσω των κοινοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

(33β)

Με τη στήριξη έργων μέσω δημόσιας χρηματοδότησης, το Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα θα παρείχε σε εταιρείες σημαντικά οφέλη όσον αφορά την ανάπτυξη των προϊόντων ή των υπηρεσιών τους. Επομένως, τα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα θα πρέπει να ανταλλάσσουν γνώσεις με άλλα σχετικά έργα, καθώς και με ερευνητές που εδρεύουν στην Ένωση και έχουν έννομο συμφέρον.

(35)

Οι συμβάσεις επί διαφοράς για τον άνθρακα ( CCD) αποτελούν σημαντικό στοιχείο για την ενεργοποίηση μειώσεων των εκπομπών στη βιομηχανία και μέσω αυτών εξασφαλίζεται, σε όσους επενδύουν σε φιλικές προς το κλίμα τεχνολογίες, μια τιμή η οποία επιβραβεύει τις μειώσεις εκπομπών CO2 πάνω από τα ισχύοντα επίπεδα τιμών στο ΣΕΔΕ της ΕΕ. Το εύρος μέτρων τα οποία μπορεί να στηρίξει το Ταμείο Καινοτομίας θα πρέπει να επεκταθεί έτσι ώστε να επιτρέψει την παροχή στήριξης σε έργα μέσω διαγωνισμών ανταγωνιστικών ως προς την τιμή, όπως είναι τα CCD. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σχετικά με τους ακριβείς κανόνες γι’ αυτό το είδος στήριξης.

(35)

Οι συμβάσεις CCD αποτελούν σημαντικό στοιχείο για την ενεργοποίηση μειώσεων των εκπομπών στη βιομηχανία , χάρη στην αναβάθμιση νέων τεχνολογιών, και μέσω αυτών εξασφαλίζεται, σε όσους επενδύουν σε φιλικές προς το κλίμα τεχνολογίες, μια τιμή η οποία επιβραβεύει τις μειώσεις εκπομπών CO2 πάνω από τα ισχύοντα επίπεδα τιμών στο ΣΕΔΕ της ΕΕ. Το εύρος μέτρων τα οποία μπορεί να στηρίξει το Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα θα πρέπει να επεκταθεί έτσι ώστε να επιτρέψει την παροχή στήριξης σε έργα μέσω διαγωνισμών τεχνολογικά ουδέτερων και ανταγωνιστικών ως προς την τιμή, όπως είναι τα CCD , και θα πρέπει να σέβεται την αρχή της γεωγραφικής ισορροπίας . Οι συμβάσεις CCD θα αποτελούσαν σημαντικό μηχανισμό για τη στήριξη της ανάπτυξης τεχνολογιών απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, όπως οι τεχνολογίες CCS και CCU, και για τη βελτιστοποίηση της χρήσης των διαθέσιμων πόρων. Οι συμβάσεις CCD θα προσέφεραν επίσης βεβαιότητα σε όσους επενδύουν σε τεχνολογίες όπως αυτές που αφορούν τη δέσμευση άνθρακα. Η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργήσει εκτίμηση επιπτώσεων εστιάζοντας ιδίως στις επιλογές για την παροχή στήριξης μέσω ανταγωνιστικής υποβολής προσφορών, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων της παρεχόμενης χρηματοδότησης. Βάσει των αποτελεσμάτων της προαναφερθείσας εκτίμησης, η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σχετικά με τους ακριβείς κανόνες γι’ αυτό το είδος στήριξης.

(38)

Το πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Εκσυγχρονισμού θα πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένο με τους πλέον πρόσφατους κλιματικούς στόχους της Ένωσης, με την απαίτηση οι επενδύσεις να είναι σύμφωνες με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119, και με την κατάργηση της στήριξης για τυχόν επενδύσεις που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα. Επιπλέον, το ποσοστό του κονδυλίου που πρέπει να επενδύεται σε επενδύσεις προτεραιότητας θα πρέπει να αυξηθεί στο 80  %· η ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να αποτελεί στόχο προτεραιότητας από την πλευρά της ζήτησης· και η στήριξη των νοικοκυριών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, μεταξύ άλλων σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο πεδίο εφαρμογής των επενδύσεων προτεραιότητας.

(38)

Το πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Εκσυγχρονισμού θα πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένο με τους πλέον πρόσφατους κλιματικούς στόχους της Ένωσης, με την απαίτηση οι επενδύσεις να είναι σύμφωνες με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119, και με την κατάργηση της στήριξης για τυχόν επενδύσεις που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα. Η στήριξη από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού θα πρέπει να χορηγείται μόνο σε κράτη μέλη που έχουν θεσπίσει νομικά δεσμευτικούς στόχους για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας το αργότερο έως το 2050, καθώς και μέτρα για τη σταδιακή κατάργηση όλων των ορυκτών καυσίμων εντός χρονικού πλαισίου που συνάδει με τους στόχους που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποδοτική χρήση των κονδυλίων της Ένωσης, η πρόσβαση στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού θα πρέπει επίσης να εξαρτάται από τον σεβασμό του κράτους δικαίου. Επιπλέον, το ποσοστό του κονδυλίου που πρέπει να επενδύεται σε επενδύσεις προτεραιότητας θα πρέπει να αυξηθεί στο 100  %· η ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να αποτελεί στόχο προτεραιότητας από την πλευρά της ζήτησης· και η στήριξη των νοικοκυριών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, μεταξύ άλλων σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο πεδίο εφαρμογής των επενδύσεων προτεραιότητας.

(38α)

Με την αύξηση των τιμών του ΣΕΔΕ της ΕΕ, τα έσοδα για τα κράτη μέλη και την Ένωση από το ΣΕΔΕ της ΕΕ αυξήθηκαν σημαντικά. Προκειμένου να αναγνωριστεί η συμβολή των εσόδων του ΣΕΔΕ της ΕΕ στη μετάβαση της ενωσιακής βιομηχανίας καθώς και στην παροχή στήριξης σε ευάλωτα άτομα στην Ένωση ώστε να είναι σε θέση να στραφούν σε εναλλακτικές που είναι φιλικές προς το περιβάλλον, θα πρέπει να εισαχθεί η επισήμανση ΣΕΔΕ της ΕΕ. Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζουν τη σαφή αναφορά της προέλευσης της χρηματοδότησης από τα έσοδα του ΣΕΔΕ της ΕΕ, μέσω της χρήσης κατάλληλης επισήμανσης για όλα τα έργα και τις δραστηριότητες που λαμβάνουν στήριξη σε εθνικό επίπεδο ή μέσω κονδυλίων της Ένωσης.

(39)

Ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2018/2066 της Επιτροπής (21) ορίζει κανόνες για την παρακολούθηση των εκπομπών από βιομάζα οι οποίοι συνάδουν με τους κανόνες για τη χρήση βιομάζας που έχουν οριστεί στη νομοθεσία της Ένωσης για την ανανεώσιμη ενέργεια. Καθώς η νομοθεσία γίνεται πιο λεπτομερής όσον αφορά τα κριτήρια αειφορίας για τη βιομάζα με τους πλέον πρόσφατους κανόνες που θεσπίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22), η ανάθεση εκτελεστικών αρμοδιοτήτων του άρθρου 14 παράγραφος 1 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να επεκταθεί ρητά στην έγκριση των αναγκαίων προσαρμογών για την εφαρμογή κριτηρίων αειφορίας για τη βιομάζα, συμπεριλαμβανομένων των βιοκαυσίμων, των βιορευστών και των καυσίμων βιομάζας, στο ΣΕΔΕ της ΕΕ. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις που θα προσδιορίζουν τον τρόπο καταλογισμού της αποθήκευσης εκπομπών από μείγματα βιομάζας μηδενικού συντελεστή και βιομάζας που δεν προέρχεται από πηγές μηδενικού συντελεστή.

(39)

Ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2018/2066 της Επιτροπής (21) ορίζει κανόνες για την παρακολούθηση των εκπομπών από βιομάζα οι οποίοι συνάδουν με τους κανόνες για τη χρήση βιομάζας που έχουν οριστεί στη νομοθεσία της Ένωσης για την ανανεώσιμη ενέργεια. Καθώς η νομοθεσία γίνεται πιο λεπτομερής όσον αφορά τα κριτήρια αειφορίας για τη βιομάζα με τους πλέον πρόσφατους κανόνες που θεσπίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22), η ανάθεση εκτελεστικών αρμοδιοτήτων του άρθρου 14 παράγραφος 1 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να επεκταθεί ρητά στην έγκριση των αναγκαίων προσαρμογών για την εφαρμογή κριτηρίων αειφορίας για τη βιομάζα, συμπεριλαμβανομένων των βιοκαυσίμων, των βιορευστών και των καυσίμων βιομάζας, στο ΣΕΔΕ της ΕΕ. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που θα προσδιορίζουν τον τρόπο καταλογισμού της αποθήκευσης εκπομπών από μείγματα βιομάζας μηδενικού συντελεστή και βιομάζας που δεν προέρχεται από πηγές μηδενικού συντελεστή.

(40)

Τα ανανεώσιμα υγρά και αέρια καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης και τα καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα ενδέχεται να συνεισφέρουν σημαντικά στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε τομείς που είναι δύσκολο να απαλλαγούν από τις ανθρακούχες εκπομπές. Όταν τα καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα και τα ανανεώσιμα υγρά και αέρια καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης παράγονται από δεσμευμένο διοξείδιο του άνθρακα στο πλαίσιο δραστηριότητας η οποία καλύπτεται από την παρούσα οδηγία, οι εκπομπές θα πρέπει να καταλογίζονται στην εν λόγω δραστηριότητα . Για να εξασφαλιστεί ότι τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης και τα καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και για να αποφευχθεί η διπλή προσμέτρηση των καυσίμων που το κάνουν, είναι σκόπιμο να επεκταθεί ρητά η εξουσιοδότηση του άρθρου 14 παράγραφος 1 στην έκδοση, από την Επιτροπή, εκτελεστικών πράξεων που ορίζουν τις αναγκαίες προσαρμογές για τον τρόπο καταλογισμού της τελικής έκλυσης διοξειδίου του άνθρακα και τον τρόπο αποφυγής της διπλής προσμέτρησης έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι έχουν καθοριστεί κατάλληλα κίνητρα , λαμβανομένης επίσης υπόψη της επεξεργασίας των εν λόγω καυσίμων δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001.

(40)

Τα ανανεώσιμα υγρά και αέρια καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης και τα καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα ενδέχεται να συνεισφέρουν σημαντικά στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε τομείς που είναι δύσκολο να απαλλαγούν από τις ανθρακούχες εκπομπές. Για να εξασφαλιστεί ότι τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης και τα καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και για να αποφευχθεί η διπλή προσμέτρηση των εν λόγω καυσίμων, είναι σκόπιμο να επεκταθεί ρητά η εξουσιοδότηση του άρθρου 14 παράγραφος 1 στην έκδοση, από την Επιτροπή, κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που ορίζουν τις αναγκαίες προσαρμογές για τον τρόπο καταλογισμού της τελικής έκλυσης διοξειδίου του άνθρακα , κατά τρόπο που να διασφαλίζει ότι λαμβάνονται υπόψη όλες οι εκπομπές, μεταξύ άλλων σε περίπτωση που τα εν λόγω καύσιμα παράγονται από δεσμευμένο διοξείδιο του άνθρακα εκτός της Ένωσης και χρησιμοποιούνται σε δραστηριότητα που καλύπτεται από την παρούσα οδηγία, αποφεύγοντας παράλληλα τη διπλή προσμέτρηση και διασφαλίζοντας τον καθορισμό κατάλληλων κινήτρων για τη δέσμευση εκπομπών , λαμβανομένης επίσης υπόψη της επεξεργασίας των εν λόγω καυσίμων δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001.

(42)

Η εξαίρεση των εγκαταστάσεων που χρησιμοποιούν αποκλειστικά βιομάζα από το ΣΕΔΕ της ΕΕ έχει οδηγήσει σε καταστάσεις όπου οι εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν υψηλό ποσοστό βιομάζας έχουν αποκομίσει απροσδόκητα κέρδη, λαμβάνοντας δωρεάν δικαιώματα που υπερβαίνουν κατά πολύ τις πραγματικές εκπομπές. Θα πρέπει επομένως να εισαχθεί μια οριακή τιμή για την καύση βιομάζας μηδενικού συντελεστή, πάνω από την οποία οι εγκαταστάσεις εξαιρούνται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ. Η οριακή τιμή του 95 % είναι σύμφωνη με την παράμετρο αβεβαιότητας που ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 16 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2019/331 της Επιτροπής  (23) .

(42a)

Οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας προκαλούν σημαντικό προβληματισμό για τους πολίτες, ιδίως τις οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα, και τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρές και μεσαίες («ΜΜΕ»). Η βασική αιτία της αύξησης των τιμών της ενέργειας είναι η εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα. Με τη δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 % θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η εξάρτηση αυτή και να επιδιωχθεί ο περιορισμός της, μεταξύ άλλων με τη βελτίωση του σχεδιασμού του ΣΕΔΕ της ΕΕ. Η ενίσχυση της ακεραιότητας και της διαφάνειας της αγοράς μπορεί επίσης να συμβάλει στον περιορισμό της αστάθειας των τιμών αγοράς του ΣΕΔΕ της ΕΕ.

(42β)

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) δημοσίευσε την τελική της έκθεση σχετικά με τα δικαιώματα εκπομπής και τα συνδεόμενα παράγωγα στις 28 Μαρτίου 2022. Η Επιτροπή θα πρέπει, κατά περίπτωση και το συντομότερο δυνατόν, να υποβάλει νομοθετική πρόταση για να δοθεί συνέχεια στις συστάσεις της εν λόγω έκθεσης, προκειμένου να βελτιωθεί το επίπεδο διαφάνειας, παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις ευρωπαϊκές αγορές δικαιωμάτων εκπομπής, καθώς και τις σχετικές αγορές παραγώγων. Ωστόσο, προκειμένου να παρακολουθείται συνεχώς η ακεραιότητα και η διαφάνεια των αγορών, να αποφεύγεται η παραπληροφόρηση και να παρέχονται στοιχεία στα οποία θα βασίζεται οποιαδήποτε πιθανή ταχεία δράση, η ESMA θα πρέπει να δημοσιεύει, σε τακτική βάση, έκθεση σχετικά με την ακεραιότητα και τη διαφάνεια των εν λόγω αγορών και, κατά περίπτωση, να εκδίδει περαιτέρω συστάσεις για στοχευμένες βελτιώσεις. Η ESMA θα πρέπει ιδίως να εξετάζει τη λειτουργία των αγορών υπό το πρίσμα τυχόν αστάθειας και εξέλιξης των τιμών, τη λειτουργία των πλειστηριασμών και των πράξεων διαπραγμάτευσης στις αγορές, τη ρευστότητα και τις ποσότητες που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, καθώς και τις κατηγορίες και τη συναλλακτική συμπεριφορά των συμμετεχόντων στην αγορά. Οι στοχευμένες βελτιώσεις θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να περιλαμβάνουν μέτρα για την ενίσχυση των πληροφοριών που είναι διαθέσιμες στους συμμετέχοντες στην αγορά και το ευρύ κοινό σχετικά με τη λειτουργία των αγορών δικαιωμάτων εκπομπής και των σχετικών αγορών παραγώγων, τη βελτίωση της υποβολής κανονιστικών εκθέσεων και της παρακολούθησης της αγοράς στις αγορές δικαιωμάτων εκπομπής και τις σχετικές αγορές παραγώγων, μεταξύ άλλων με τη δημοσιοποίηση μεμονωμένων συναλλαγών, την απαίτηση από κάθε συμμετέχοντα στην αγορά να δημοσιοποιεί τις συμμετοχές και τις θέσεις του με ανάλυση ανά κίνητρο και ορίζοντα, την προώθηση της πρόληψης και του εντοπισμού της κατάχρησης της αγοράς και τη συμβολή στη διατήρηση της εύρυθμης λειτουργίας των αγορών δικαιωμάτων εκπομπής και συναφών αγορών παραγώγων, για παράδειγμα μέσω κυμαινόμενου προστίμου με βάση τη μέση τιμή πλειστηριασμού του προηγούμενου έτους, της παρακράτησης δικαιωμάτων, της προσαρμογής της ποσότητας των επόμενων πλειστηριασμών, ή συνδυασμού των μέτρων αυτών. Η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει τις συστάσεις της ESMA εντός έξι μηνών από τη δημοσίευση της έκθεσης της ESMA και θα πρέπει, κατά περίπτωση, να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων.

(42γ)

Η αναπάντεχη ή ξαφνική αστάθεια της αγοράς ή οι υπερβολικοί κλυδωνισμοί των τιμών στην αγορά άνθρακα της Ένωσης, για παράδειγμα, λόγω των ξαφνικών αλλαγών στην συμπεριφορά της αγοράς ή της υπερβολικής κερδοσκοπίας, επηρεάζουν αρνητικά την προβλεψιμότητα της αγοράς και το σταθερό επενδυτικό κλίμα που είναι απαραίτητα για τον σχεδιασμό της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και τις επενδύσεις στην καινοτομία. Ως εκ τούτου, τα μέτρα που εφαρμόζονται σε περίπτωση υπερβολικών διακυμάνσεων των τιμών θα πρέπει να ενισχυθούν με προσεκτικό τρόπο ώστε να βελτιωθεί η αξιολόγηση των αδικαιολόγητων εξελίξεων των τιμών και η αντίδραση στις εξελίξεις αυτές. Οι εν λόγω στοχευμένες βελτιώσεις θα πρέπει να διασφαλίζουν τη συνεχή ορθή λειτουργία των αγορών άνθρακα, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου των ενδιάμεσων και των οικονομικών παραγόντων στην παροχή ρευστότητας στην αγορά και στην πρόσβαση στην αγορά για φορείς συμμόρφωσης, ιδίως ΜΜΕ, παράλληλα με την αντιμετώπιση μη αναμενόμενης ή ξαφνικής αστάθειας ή κλυδωνισμών των τιμών που δεν σχετίζονται με τα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς.

(43α)

Προκειμένου να διασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού και να γεφυρωθούν τυχόν εναπομείναντα κενά μεταξύ του υφιστάμενου ΣΕΔΕ της ΕΕ και του νέου συστήματος εμπορίας εκπομπών, το νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών θα πρέπει επίσης να καλύπτει άλλα καύσιμα που τίθενται σε ανάλωση, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για βιομηχανική θέρμανση σε δραστηριότητες που δεν καλύπτονται από το παράρτημα Ι της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, αποφεύγοντας ταυτόχρονα ή αντιμετωπίζοντας οποιαδήποτε διπλή προσμέτρηση. Επιπλέον, μια τέτοια προσέγγιση θα απλοποιούσε την εφαρμογή, την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση στο πλαίσιο του νέου συστήματος εμπορίας εκπομπών για τις ρυθμιζόμενες οντότητες.

(44)

Προκειμένου να θεσπιστεί το αναγκαίο πλαίσιο εφαρμογής και να παρασχεθεί εύλογο χρονικό πλαίσιο για την επίτευξη του στόχου για το 2030, η εμπορία εκπομπών στους δύο νέους τομείς θα πρέπει να ξεκινήσει εντός του 2025. Κατά το πρώτο έτος, οι ρυθμιζόμενες οντότητες θα πρέπει να διαθέτουν άδεια εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου και να αναφέρουν τις εκπομπές τους για τα έτη 2024 και 2025 . Η έκδοση δικαιωμάτων και οι υποχρεώσεις συμμόρφωσης για τις οντότητες θα πρέπει να ισχύσουν από το 2026 . Η αλληλουχία αυτή θα επιτρέψει την έναρξη της εμπορίας εκπομπών στους τομείς με εύρυθμο και αποδοτικό τρόπο. Θα επιτρέψει επίσης τη θέσπιση χρηματοδότησης από την ΕΕ και τη λήψη μέτρων από τα κράτη μέλη για να εξασφαλιστεί κοινωνικά δίκαιη εισαγωγή της εμπορίας εκπομπών στους δύο τομείς, προκειμένου να μετριαστούν οι επιπτώσεις της τιμής του άνθρακα στα ευάλωτα νοικοκυριά και τους χρήστες των μέσων μεταφοράς.

(44)

Προκειμένου να θεσπιστεί το αναγκαίο πλαίσιο εφαρμογής και να παρασχεθεί εύλογο χρονικό πλαίσιο για την επίτευξη του στόχου για το 2030, η εμπορία εκπομπών στους νέους τομείς θα πρέπει να ξεκινήσει εντός του 2025. Κατά το πρώτο έτος, οι ρυθμιζόμενες οντότητες θα πρέπει να διαθέτουν άδεια εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου και να αναφέρουν τις εκπομπές τους για τα έτη 2023 και 2024 . Η έκδοση δικαιωμάτων και οι υποχρεώσεις συμμόρφωσης για τις οντότητες θα πρέπει να ισχύσουν από το 2025 όσον αφορά τα καύσιμα που τίθενται σε ανάλωση σε εμπορικές εφαρμογές και άλλα καύσιμα, όπως για τη βιομηχανική θέρμανση που δεν καλύπτεται από το υφιστάμενο ΣΕΔΕ της ΕΕ. Με την επιφύλαξη αξιολόγησης έως την 1η Ιανουαρίου 2026 και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, η Επιτροπή θα πρέπει να επιδιώξει να επεκτείνει την εν λόγω διάταξη ώστε να περιλαμβάνει τα καύσιμα που τίθενται σε ανάλωση για ιδιωτικές οδικές μεταφορές και για ιδιωτική θέρμανση και ψύξη οικιστικών κτιρίων από την 1η Ιανουαρίου 2029, και θα πρέπει, κατά περίπτωση, να υποβάλει στοχευμένη επανεξέταση για τον σκοπό αυτό. Η αλληλουχία αυτή θα επιτρέψει την έναρξη της εμπορίας εκπομπών στους τομείς με εύρυθμο και αποδοτικό τρόπο. Θα επιτρέψει επίσης τη θέσπιση χρηματοδότησης από την ΕΕ και τη λήψη μέτρων από τα κράτη μέλη για να εξασφαλιστεί κοινωνικά δίκαιη εισαγωγή της εμπορίας εκπομπών στους δύο τομείς, προκειμένου να μετριαστούν οι επιπτώσεις της τιμής του άνθρακα στα ευάλωτα νοικοκυριά και τους χρήστες των μέσων μεταφοράς.

(46)

Οι ρυθμιζόμενες οντότητες στους δύο νέους τομείς και το σημείο ρύθμισης θα πρέπει να καθοριστούν σύμφωνα με το σύστημα ειδικών φόρων κατανάλωσης που θεσπίστηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2020/262 του Συμβουλίου (25), με τις αναγκαίες προσαρμογές, καθώς η εν λόγω οδηγία ορίζει ήδη ένα ισχυρό σύστημα ελέγχου για όλες τις ποσότητες καυσίμων που τίθενται σε ανάλωση με σκοπό την πληρωμή των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Οι τελικοί χρήστες καυσίμων σε αυτούς τους τομείς δεν θα πρέπει να υπόκεινται στις υποχρεώσεις της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

(46)

Οι ρυθμιζόμενες οντότητες στους νέους τομείς και το σημείο ρύθμισης θα πρέπει να καθοριστούν σύμφωνα με το σύστημα ειδικών φόρων κατανάλωσης που θεσπίστηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2020/262 του Συμβουλίου (25), με τις αναγκαίες προσαρμογές, καθώς η εν λόγω οδηγία ορίζει ήδη ένα ισχυρό σύστημα ελέγχου για όλες τις ποσότητες καυσίμων που τίθενται σε ανάλωση με σκοπό την πληρωμή των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Οι τελικοί χρήστες καυσίμων σε αυτούς τους τομείς δεν θα πρέπει να υπόκεινται στις υποχρεώσεις της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

(47)

Οι ρυθμιζόμενες οντότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εμπορίας εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών θα πρέπει να υπόκεινται σε παρόμοιες απαιτήσεις για τις άδειες εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου με τους φορείς εκμετάλλευσης σταθερών εγκαταστάσεων. Είναι αναγκαία η θέσπιση κανόνων σχετικά με τις αιτήσεις αδειοδότησης, τους όρους έκδοσης, το περιεχόμενο και την επανεξέταση των αδειών, καθώς και τυχόν αλλαγές που αφορούν τη ρυθμιζόμενη οντότητα. Για να ξεκινήσει το νέο σύστημα με εύρυθμο τρόπο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι ρυθμιζόμενες οντότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της νέας εμπορίας εκπομπών διαθέτουν έγκυρη άδεια από την έναρξη λειτουργίας του συστήματος το 2025 .

(47)

Οι ρυθμιζόμενες οντότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εμπορίας εκπομπών στους νέους τομείς θα πρέπει να υπόκεινται σε παρόμοιες απαιτήσεις για τις άδειες εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου με τους φορείς εκμετάλλευσης σταθερών εγκαταστάσεων. Είναι αναγκαία η θέσπιση κανόνων σχετικά με τις αιτήσεις αδειοδότησης, τους όρους έκδοσης, το περιεχόμενο και την επανεξέταση των αδειών, καθώς και τυχόν αλλαγές που αφορούν τη ρυθμιζόμενη οντότητα. Για να ξεκινήσει το νέο σύστημα με εύρυθμο τρόπο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι ρυθμιζόμενες οντότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της νέας εμπορίας εκπομπών διαθέτουν έγκυρη άδεια από την έναρξη λειτουργίας του συστήματος το 2024 .

(48)

Η συνολική ποσότητα δικαιωμάτων για το νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών θα πρέπει να ακολουθεί γραμμική πορεία για την επίτευξη του στόχου μείωσης εκπομπών για το 2030, λαμβανομένης υπόψη της οικονομικά αποδοτικής συμβολής των κτιρίων και των οδικών μεταφορών στη μείωση εκπομπών κατά 43 % σε σύγκριση με το 2005. Η συνολική ποσότητα δικαιωμάτων θα πρέπει να καθοριστεί για πρώτη φορά το 2026 , ακολουθώντας μια πορεία που ξεκινά το 2024 από την τιμή των ορίων εκπομπών του 2024 (1 109 304 000  τόνοι CO2t), υπολογιζόμενη σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/842 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (26) με βάση τις εκπομπές αναφοράς για τους τομείς αυτούς για την περίοδο από το 2016 έως το 2018. Συνεπώς ο γραμμικός συντελεστής μείωσης θα πρέπει να οριστεί ίσος με 5,15  %. Από το 2028, η συνολική ποσότητα δικαιωμάτων θα πρέπει να καθορίζεται με βάση τις μέσες εκπομπές που αναφέρονται για τα έτη 2024, 2025 και 2026, και θα πρέπει να μειώνεται κατά την ίδια απόλυτη ετήσια μείωση που καθορίστηκε από το 2024, η οποία αντιστοιχεί σε γραμμικό συντελεστή μείωσης 5,43  % σε σχέση με την αντίστοιχη τιμή της ανωτέρω καθορισμένης πορείας για το 2025. Αν οι εν λόγω εκπομπές είναι σημαντικά υψηλότερες από αυτήν την τιμή πορείας και αν η απόκλιση αυτή δεν οφείλεται σε διαφορές μικρής κλίμακας στις μεθοδολογίες μέτρησης εκπομπών, ο γραμμικός συντελεστής μείωσης θα πρέπει να προσαρμοστεί έτσι ώστε να επιτευχθεί η απαιτούμενη μείωση εκπομπών το 2030.

(48)

Η συνολική ποσότητα δικαιωμάτων για το νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών θα πρέπει να ακολουθεί γραμμική πορεία για την επίτευξη του στόχου μείωσης εκπομπών για το 2030, λαμβανομένης υπόψη της οικονομικά αποδοτικής συμβολής των κτιρίων και των οδικών μεταφορών στη μείωση εκπομπών κατά 43 % σε σύγκριση με το 2005. Η συνολική ποσότητα δικαιωμάτων θα πρέπει να καθοριστεί για πρώτη φορά το 2025 , ακολουθώντας μια πορεία που ξεκινά το 2024 από την τιμή των ορίων εκπομπών του 2024 (1 109 304 000  τόνοι CO2t), υπολογιζόμενη σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/842 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (26) με βάση τις εκπομπές αναφοράς για τους τομείς αυτούς για την περίοδο από το 2016 έως το 2018. Συνεπώς ο γραμμικός συντελεστής μείωσης θα πρέπει να οριστεί ίσος με 5,15  %. Από το 2028, η συνολική ποσότητα δικαιωμάτων θα πρέπει να καθορίζεται με βάση τις μέσες εκπομπές που αναφέρονται για τα έτη 2024, 2025 και 2026, και θα πρέπει να μειώνεται κατά την ίδια απόλυτη ετήσια μείωση που καθορίστηκε από το 2024, η οποία αντιστοιχεί σε γραμμικό συντελεστή μείωσης 5,43  % σε σχέση με την αντίστοιχη τιμή της ανωτέρω καθορισμένης πορείας για το 2025. Αν οι εν λόγω εκπομπές είναι σημαντικά υψηλότερες από αυτήν την τιμή πορείας και αν η απόκλιση αυτή δεν οφείλεται σε διαφορές μικρής κλίμακας στις μεθοδολογίες μέτρησης εκπομπών, ο γραμμικός συντελεστής μείωσης θα πρέπει να προσαρμοστεί έτσι ώστε να επιτευχθεί η απαιτούμενη μείωση εκπομπών το 2030.

(50)

Για να εξασφαλιστεί η ομαλή έναρξη της εμπορίας εκπομπών στον τομέα των κτιρίων και των οδικών μεταφορών και λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης των ρυθμιζόμενων οντοτήτων να αντισταθμίζουν ή να αγοράζουν προκαταβολικά δικαιώματα προκειμένου να μετριάσουν τον κίνδυνο που διατρέχουν όσον αφορά την τιμή και τη ρευστότητα, θα πρέπει να τεθεί νωρίτερα σε πλειστηριασμό μια μεγαλύτερη ποσότητα δικαιωμάτων. Συνεπώς, οι ποσότητες που θα τεθούν σε πλειστηριασμό το 2026 θα πρέπει να είναι κατά 30 % υψηλότερες από τη συνολική ποσότητα δικαιωμάτων για το ίδιο έτος. Η ποσότητα αυτή θα επαρκεί για την παροχή ρευστότητας, τόσο στην περίπτωση που μειώνονται οι εκπομπές σύμφωνα με τις ανάγκες μείωσης όσο και στην περίπτωση που οι μειώσεις εκπομπών υλοποιούνται μόνο προοδευτικά. Οι λεπτομερείς κανόνες για τους εν λόγω εμπροσθοβαρείς όγκους πλειστηριασμού θα καθοριστούν σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σχετικά με τον πλειστηριασμό, η οποία θα εκδοθεί σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 4 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

(50)

Για να εξασφαλιστεί η ομαλή έναρξη της εμπορίας εκπομπών στους νέους τομείς και λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης των ρυθμιζόμενων οντοτήτων να αντισταθμίζουν ή να αγοράζουν προκαταβολικά δικαιώματα προκειμένου να μετριάσουν τον κίνδυνο που διατρέχουν όσον αφορά την τιμή και τη ρευστότητα, θα πρέπει να τεθεί νωρίτερα σε πλειστηριασμό μια μεγαλύτερη ποσότητα δικαιωμάτων. Συνεπώς, οι ποσότητες που θα τεθούν σε πλειστηριασμό το 2025 θα πρέπει να είναι κατά 30 % υψηλότερες από τη συνολική ποσότητα δικαιωμάτων για το ίδιο έτος. Η ποσότητα αυτή θα επαρκεί για την παροχή ρευστότητας, τόσο στην περίπτωση που μειώνονται οι εκπομπές σύμφωνα με τις ανάγκες μείωσης όσο και στην περίπτωση που οι μειώσεις εκπομπών υλοποιούνται μόνο προοδευτικά. Οι λεπτομερείς κανόνες για τους εν λόγω εμπροσθοβαρείς όγκους πλειστηριασμού θα καθοριστούν σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σχετικά με τον πλειστηριασμό, η οποία θα εκδοθεί σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 4 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

(52)

Η εισαγωγή της τιμής του άνθρακα στις οδικές μεταφορές και τα κτίρια θα πρέπει να συνοδεύεται από αποτελεσματική κοινωνική αποζημίωση, ιδίως δεδομένων των ήδη υφιστάμενων επιπέδων ενεργειακής φτώχειας. Περίπου 34 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ανέφεραν ότι δεν μπορούσαν να διατηρήσουν αρκετά θερμό το σπίτι τους το 2018, ενώ στο πλαίσιο έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο ΕΕ το 2019, ποσοστό 6,9  % του πληθυσμού της Ένωσης δήλωσε ότι δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να ζεστάνει επαρκώς το σπίτι του (27). Για να επιτευχθεί αποτελεσματική κοινωνική και διανεμητική αποζημίωση, θα πρέπει να απαιτείται από τα κράτη μέλη να δαπανούν τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς για τους σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια οι οποίοι έχουν ήδη καθοριστεί για την υφιστάμενη εμπορία εκπομπών, αλλά και για μέτρα που προστίθενται ειδικά για την αντιμετώπιση των σχετικών ανησυχιών για τους νέους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο της οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (28). Τα έσοδα από πλειστηριασμούς θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των κοινωνικών πτυχών της εμπορίας εκπομπών για τους νέους τομείς, με ιδιαίτερη έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μέσων μεταφοράς. Στο πνεύμα αυτό, ένα νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα παρέχει χρηματοδότηση στα κράτη μέλη ειδικά για τη στήριξη των Ευρωπαίων πολιτών που επηρεάζονται περισσότερο ή διατρέχουν κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας ή οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων. Αυτό το Ταμείο θα προωθήσει τη δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη μεταξύ και εντός των κρατών μελών, μετριάζοντας παράλληλα τον κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας και οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων κατά τη διάρκεια της μετάβασης. Θα βασιστεί στους υφιστάμενους μηχανισμούς αλληλεγγύης και θα τους συμπληρώσει. Οι πόροι του νέου Ταμείου θα αντιστοιχούν κατ’ αρχήν σε ποσοστό 25 % των αναμενόμενων εσόδων από το νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών κατά την περίοδο 2026-2032 και θα υλοποιηθούν με βάση το Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα που θα πρέπει να υποβάλουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 20…/nn του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (29). Επιπλέον, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να χρησιμοποιεί τα έσοδα από πλειστηριασμούς μεταξύ άλλων για τη χρηματοδότηση μέρους του κόστους των οικείων κοινωνικών σχεδίων για το κλίμα.

(52)

Η εισαγωγή της τιμής του άνθρακα στις οδικές μεταφορές και τα κτίρια θα πρέπει να συνοδεύεται από αποτελεσματική κοινωνική αποζημίωση, ιδίως δεδομένων των ήδη υφιστάμενων επιπέδων ενεργειακής φτώχειας. Περίπου 34 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ανέφεραν ότι δεν μπορούσαν να διατηρήσουν αρκετά θερμό το σπίτι τους το 2018, ενώ στο πλαίσιο έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο ΕΕ το 2019, ποσοστό 6,9  % του πληθυσμού της Ένωσης δήλωσε ότι δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να ζεστάνει επαρκώς το σπίτι του (27). Για να επιτευχθεί αποτελεσματική κοινωνική και διανεμητική αποζημίωση, θα πρέπει να απαιτείται από τα κράτη μέλη να δαπανούν τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς για τους σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια οι οποίοι έχουν ήδη καθοριστεί για την υφιστάμενη εμπορία εκπομπών, αλλά και για μέτρα που προστίθενται ειδικά για την αντιμετώπιση των σχετικών ανησυχιών για τους νέους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο της οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (28). Τα έσοδα από πλειστηριασμούς θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των κοινωνικών πτυχών της εμπορίας εκπομπών για τους νέους τομείς, με ιδιαίτερη έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μέσων μεταφοράς. Στο πνεύμα αυτό, ένα νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα παρέχει χρηματοδότηση στα κράτη μέλη ειδικά για τη στήριξη των Ευρωπαίων πολιτών που επηρεάζονται περισσότερο ή διατρέχουν κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας ή οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων. Το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του προϋπολογισμού της Ένωσης, προκειμένου να διαφυλάσσεται η ενότητα του προϋπολογισμού και η συνοχή με τις πολιτικές της Ένωσης και να διασφαλίζεται ο αποτελεσματικός έλεγχος από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή, η οποία απαρτίζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Αυτό το Ταμείο θα προωθήσει τη δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη μεταξύ και εντός των κρατών μελών, μετριάζοντας παράλληλα τον κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας και οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων κατά τη διάρκεια της μετάβασης. Θα βασιστεί στους υφιστάμενους μηχανισμούς αλληλεγγύης και θα τους συμπληρώσει. Οι πόροι του νέου Ταμείου θα αντιστοιχούν κατ’ αρχήν σε ποσοστό 25 % των αναμενόμενων εσόδων από το νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών κατά την περίοδο 2026-2032 και θα υλοποιηθούν με βάση το Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα που θα πρέπει να υποβάλουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 20…/nn του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (29). Η προγραμματισμένη βασική κατανομή στον προϋπολογισμό της Ένωσης θα πρέπει να αυξάνεται ετησίως με συμπληρωματική ενίσχυση σε περίπτωση αύξησης της τιμής των ανθρακούχων εκπομπών σε υψηλότερο από το αρχικά εκτιμώμενο επίπεδο, καθώς μια τέτοια αύξηση θα μπορούσε να αυξήσει την επιβάρυνση για τα ευάλωτα νοικοκυριά και τους χρήστες της κυκλοφορίας. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο αντίκτυπος των αυξήσεων της τιμής των ανθρακούχων εκπομπών στους πλέον ευάλωτους μετριάζεται επαρκώς και κατά δίκαιο τρόπο, οι εν λόγω ετήσιες ενισχύσεις θα πρέπει να καλυφθούν εντός του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου μέσω αυτόματης «προσαρμογής των διακυμάνσεων των τιμών ανθρακούχων εκπομπών» του ανώτατου ορίου του τομέα 3 και του ανώτατου ορίου πληρωμών, ο μηχανισμός των οποίων προβλέπεται στον κανονισμό για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο σύμφωνα με το άρθρο 312 της ΣΛΕΕ. Επιπλέον, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να χρησιμοποιεί τα έσοδα από πλειστηριασμούς μεταξύ άλλων για τη χρηματοδότηση μέρους του κόστους των οικείων κοινωνικών σχεδίων για το κλίμα.

(52α)

Από τη στιγμή που ο τομέας των μεταφορών είναι επί του παρόντος ο μόνος τομέας που δεν σημείωσε καμία μείωση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, απαιτείται σημαντικό επίπεδο επενδύσεων στις επιλογές βιώσιμων μεταφορών ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Ένωσης για το κλίμα και να στηριχθεί η στροφή προς τις φιλικές προς το περιβάλλον μορφές μεταφορών. Ως εκ τούτου, τουλάχιστον το 10 % των αναμενόμενων εσόδων από την αυξημένη εμπορία εκπομπών που θα προκύψει ως αποτέλεσμα της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής του ΣΕΔΕ της ΕΕ και της θέσπισης ενός νέου ΣΕΔΕ της ΕΕ για τη θέρμανση, τις μεταφορές και τα λοιπά καύσιμα σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, συμπεριλαμβανομένου του 10 % των εθνικών εσόδων που θα διατεθούν από τα κράτη μέλη, καθώς και του 10 % των εσόδων δυνάμει του Ταμείου Επενδύσεων για το Κλίμα, θα πρέπει να διατεθεί για την περαιτέρω ανάπτυξη των δημόσιων μεταφορών, ιδίως των φιλικών προς το κλίμα σιδηροδρομικών συστημάτων και συστημάτων συγκοινωνίας λεωφορείων.

(52β)

Προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη συνοχή και αποδοτικότητα όσον αφορά τη διαχείριση και τη χρήση ενωσιακών κονδυλίων και πόρων, η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργήσει αξιολόγηση και, κατά περίπτωση, να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την ενσωμάτωση του Ταμείου Επενδύσεων για το Κλίμα και του Ταμείου Εκσυγχρονισμού στον προϋπολογισμό της Ένωσης, η οποία θα μπορούσε να υποβληθεί στο πλαίσιο των προτάσεων για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.

(54)

Η καινοτομία και η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της οικονομικά αποδοτικής συμβολής των τομέων αυτών στις αναμενόμενες μειώσεις εκπομπών. Για τον λόγο αυτόν, 150 εκατομμύρια δικαιώματα από την εμπορία εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών θα πρέπει να διατεθούν επίσης στο Ταμείο Καινοτομίας για την τόνωση των οικονομικά αποδοτικών μειώσεων εκπομπών .

(54)

150 εκατομμύρια δικαιώματα από την εμπορία εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών θα πρέπει να διατεθούν επίσης στο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα για τη στήριξη κοινωνικών μέτρων για το κλίμα .

(55)

Οι ρυθμιζόμενες οντότητες που καλύπτονται από την εμπορία εκπομπών στα κτίρια και τις οδικές μεταφορές θα πρέπει να παραδίδουν δικαιώματα για τις εξακριβωμένες εκπομπές τους τα οποία αντιστοιχούν στις ποσότητες καυσίμων που έχουν θέσει σε ανάλωση. Θα πρέπει να παραδώσουν δικαιώματα για τις εξακριβωμένες εκπομπές τους για πρώτη φορά το 2026 . Για να ελαχιστοποιηθεί ο διοικητικός φόρτος, ορισμένοι κανόνες που εφαρμόζονται στο υφιστάμενο σύστημα εμπορίας εκπομπών για τις σταθερές εγκαταστάσεις και τις αερομεταφορές θα πρέπει να εφαρμοστούν στην εμπορία εκπομπών για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές , με τις αναγκαίες προσαρμογές. Αυτό περιλαμβάνει ιδίως κανόνες σχετικά με τη μεταβίβαση, την παράδοση και την ακύρωση δικαιωμάτων, καθώς και κανόνες σχετικά με την εγκυρότητα δικαιωμάτων, τις κυρώσεις, τις αρμόδιες αρχές και τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων των κρατών μελών.

(55)

Οι ρυθμιζόμενες οντότητες που καλύπτονται από το νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών θα πρέπει να παραδίδουν δικαιώματα για τις εξακριβωμένες εκπομπές τους τα οποία αντιστοιχούν στις ποσότητες καυσίμων που έχουν θέσει σε ανάλωση. Θα πρέπει να παραδώσουν δικαιώματα για τις εξακριβωμένες εκπομπές τους για πρώτη φορά το 2025 . Για να ελαχιστοποιηθεί ο διοικητικός φόρτος, ορισμένοι κανόνες που εφαρμόζονται στο υφιστάμενο σύστημα εμπορίας εκπομπών για τις σταθερές εγκαταστάσεις και τις αερομεταφορές θα πρέπει να εφαρμοστούν στο νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών , με τις αναγκαίες προσαρμογές. Αυτό περιλαμβάνει ιδίως κανόνες σχετικά με τη μεταβίβαση, την παράδοση και την ακύρωση δικαιωμάτων, καθώς και κανόνες σχετικά με την εγκυρότητα δικαιωμάτων, τις κυρώσεις, τις αρμόδιες αρχές και τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων των κρατών μελών.

(59α)

Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία και σε άλλα νομοθετήματα της Ένωσης, ιδίως οι στόχοι του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119, η Ένωση και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να αξιοποιούν τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία κατά την εφαρμογή πολιτικών. Ως εκ τούτου, οι συμβουλές της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή θα πρέπει να μπορεί, με δική της πρωτοβουλία, να παρέχει επιστημονικές συμβουλές όσον αφορά την παρούσα οδηγία ώστε να διασφαλίζεται ότι οι πολιτικές ευθυγραμμίζονται με τους στόχους του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 και της συμφωνίας του Παρισιού.

(59β)

Προκειμένου να διαμορφωθεί ένα μακρόπνοο όραμα, η Επιτροπή, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, θα πρέπει να καταρτίσει ενδεικτικούς χάρτες πορείας για τις δραστηριότητες που καλύπτονται από το παράρτημα Ι της παρούσας οδηγίας προς την επίτευξη του στόχου της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 το αργότερο, και του στόχου για επίτευξη αρνητικών εκπομπών στη συνέχεια, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119. Οι χάρτες πορείας θα πρέπει να καταρτιστούν με διαφανή τρόπο με στενή συνεργασία των ενδιαφερόμενων μερών, όπως οι πολίτες, η κοινωνία των πολιτών, οι κοινωνικοί εταίροι, η ακαδημαϊκή κοινότητα, η βιομηχανία και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής. Οι χάρτες πορείας είναι ουσιαστικό εργαλείο για την παροχή μακροπρόθεσμης εικόνας και σταθερότητας για τα ενδιαφερόμενα μέρη και για τον εντοπισμό κοινών συμφερόντων και πιθανών ασυνεπειών και συγκρούσεων στην ανάπτυξη πολιτικής. Οι χάρτες πορείας θα πρέπει να επικαιροποιούνται ανά πενταετία προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη οι πλέον πρόσφατες επιστημονικές εξελίξεις, σε στενή συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη.

(61)

Ένα εύρυθμο, αναμορφωμένο ΣΕΔΕ της ΕΕ το οποίο θα περιλαμβάνει ένα μέσο για τη σταθεροποίηση της αγοράς αποτελεί βασικό μέσο για να επιτύχει η Ένωση τον στόχο που έχει καθοριστεί για το 2030 και τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Το αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς επιδιώκει να αντιμετωπίσει την ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης δικαιωμάτων στην αγορά. Το άρθρο 3 της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 προβλέπει ότι το αποθεματικό θα επανεξεταστεί τρία έτη αφού τεθεί σε λειτουργία, με ιδιαίτερη προσοχή στο ποσοστό για τον καθορισμό του αριθμού δικαιωμάτων που τοποθετούνται στο αποθεματικό, το όριο για τον συνολικό αριθμό δικαιωμάτων σε κυκλοφορία (ΣΑΔΚ) που καθορίζει την πρόσληψη δικαιωμάτων, και τον αριθμό δικαιωμάτων που απελευθερώνονται από το αποθεματικό.

(61)

Ένα εύρυθμο, αναμορφωμένο ΣΕΔΕ της ΕΕ το οποίο θα περιλαμβάνει ένα μέσο για τη σταθεροποίηση της αγοράς αποτελεί βασικό μέσο για να επιτύχει η Ένωση τον στόχο που έχει καθοριστεί για το 2030 και τον στόχο της για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 το αργότερο, και να εκπληρώσει τον στόχο επίτευξης αρνητικών εκπομπών στη συνέχεια, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119, και τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Το αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς επιδιώκει να αντιμετωπίσει την ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης δικαιωμάτων στην αγορά. Το άρθρο 3 της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 προβλέπει ότι το αποθεματικό θα επανεξεταστεί τρία έτη αφού τεθεί σε λειτουργία, με ιδιαίτερη προσοχή στο ποσοστό για τον καθορισμό του αριθμού δικαιωμάτων που τοποθετούνται στο αποθεματικό, το όριο για τον συνολικό αριθμό δικαιωμάτων σε κυκλοφορία (ΣΑΔΚ) που καθορίζει την πρόσληψη δικαιωμάτων, και τον αριθμό δικαιωμάτων που απελευθερώνονται από το αποθεματικό.

(62)

Λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να δοθεί ένα ισχυρότερο μήνυμα υπέρ των επενδύσεων για τη μείωση των εκπομπών με οικονομικά αποδοτικό τρόπο και προκειμένου να ενισχυθεί το ΣΕΔΕ της ΕΕ, η απόφαση (ΕΕ) 2015/1814 θα πρέπει να τροποποιηθεί έτσι ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά για τον καθορισμό του αριθμού των δικαιωμάτων που τοποθετούνται κάθε έτος στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς. Επιπλέον, για χαμηλότερα επίπεδα ΣΑΔΚ, η πρόσληψη θα πρέπει να ισούται με τη διαφορά μεταξύ του ΣΑΔΚ και του ορίου που καθορίζει την πρόσληψη δικαιωμάτων. Αυτό αποτρέπει τη σημαντική αβεβαιότητα όσον αφορά τους όγκους πλειστηριασμού που προκύπτει όταν ο ΣΑΔΚ είναι κοντά στο όριο, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει ότι το πλεόνασμα φτάνει στο εύρος ζώνης όγκου εντός του οποίου θεωρείται ότι η αγορά ανθρακούχων εκπομπών λειτουργεί με ισορροπημένο τρόπο.

(62)

Λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να δοθεί ένα ισχυρότερο μήνυμα υπέρ των επενδύσεων για τη μείωση των εκπομπών με οικονομικά αποδοτικό τρόπο και προκειμένου να ενισχυθεί το ΣΕΔΕ της ΕΕ, η απόφαση (ΕΕ) 2015/1814 θα πρέπει να τροποποιηθεί έτσι ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά για τον καθορισμό του αριθμού των δικαιωμάτων που τοποθετούνται κάθε έτος στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς. Επιπλέον, για χαμηλότερα επίπεδα ΣΑΔΚ, η πρόσληψη θα πρέπει να ισούται με τη διαφορά μεταξύ του ΣΑΔΚ και του ορίου που καθορίζει την πρόσληψη δικαιωμάτων. Αυτό αποτρέπει τη σημαντική αβεβαιότητα όσον αφορά τους όγκους πλειστηριασμού που προκύπτει όταν ο ΣΑΔΚ είναι κοντά στο όριο, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει ότι το πλεόνασμα φτάνει στο εύρος ζώνης όγκου εντός του οποίου θεωρείται ότι η αγορά ανθρακούχων εκπομπών λειτουργεί με ισορροπημένο τρόπο. Η εν λόγω προσαρμογή δεν θα πρέπει να συνεπάγεται μειωμένη φιλοδοξία συγκριτικά με το τρέχον αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς.

(66α)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η προβλεψιμότητα για τους φορείς εκμετάλλευσης και να αποφευχθεί η αποθάρρυνση της καινοτομίας και των φορέων με τις καλύτερες επιδόσεις ως αποτέλεσμα πρόσθετου και απρόβλεπτου κόστους, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αποφευχθεί η εφαρμογή του διατομεακού διορθωτικού συντελεστή για τους πρωτοπόρους.

(67)

Είναι αναγκαίο να τροποποιηθεί ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/757 έτσι ώστε να ληφθεί υπόψη η συμπερίληψη του τομέα των θαλάσσιων μεταφορών στο ΣΕΔΕ της ΕΕ. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/757 θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να υποχρεώνει τις εταιρείες να υποβάλλουν εκθέσεις με συγκεντρωτικά δεδομένα για τις εκπομπές σε επίπεδο εταιρείας και να υποβάλλουν προς έγκριση στην αρμόδια διαχειριστική αρχή τα επαληθευμένα σχέδια παρακολούθησης και τα συγκεντρωτικά δεδομένα για τις εκπομπές σε επίπεδο εταιρείας. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για την τροποποίηση των μεθόδων παρακολούθησης των εκπομπών CO2 και των κανόνων παρακολούθησης, καθώς και κάθε άλλης σχετικής πληροφορίας που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2015/757, ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική λειτουργία του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε διοικητικό επίπεδο, και για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757 με τους κανόνες για την έγκριση των σχεδίων παρακολούθησης και των τροποποιήσεών τους από τις διαχειριστικές αρχές, τους κανόνες για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την υποβολή των συγκεντρωτικών δεδομένων για τις εκπομπές σε επίπεδο εταιρείας, καθώς και τους κανόνες για την επαλήθευση των συγκεντρωτικών δεδομένων για τις εκπομπές σε επίπεδο εταιρείας, και για την έκδοση έκθεσης επαλήθευσης των συγκεντρωτικών δεδομένων για τις εκπομπές σε επίπεδο εταιρείας. Τα δεδομένα που υπόκεινται σε παρακολούθηση, υποβολή εκθέσεων και επαλήθευση σύμφωνα με τον κανονισμό (EΕ) 2015/757 μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται για σκοπούς συμμόρφωσης με άλλη νομοθεσία της Ένωσης που απαιτεί την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση των ίδιων πληροφοριών για τα πλοία.

(67)

Είναι αναγκαίο να τροποποιηθεί ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/757 έτσι ώστε να ληφθεί υπόψη η συμπερίληψη του τομέα των θαλάσσιων μεταφορών στο ΣΕΔΕ της ΕΕ. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/757 θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να υποχρεώνει τις εταιρείες να υποβάλλουν εκθέσεις με συγκεντρωτικά δεδομένα για τις εκπομπές σε επίπεδο εταιρείας και να υποβάλλουν προς έγκριση στην αρμόδια διαχειριστική αρχή τα επαληθευμένα σχέδια παρακολούθησης και τα συγκεντρωτικά δεδομένα για τις εκπομπές σε επίπεδο εταιρείας. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για την τροποποίηση των μεθόδων παρακολούθησης των εκπομπών CO2, CH4 και N2O και των κανόνων παρακολούθησης, καθώς και κάθε άλλης σχετικής πληροφορίας που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2015/757, ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική λειτουργία του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε διοικητικό επίπεδο, και για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757 με τους κανόνες για την έγκριση των σχεδίων παρακολούθησης και των τροποποιήσεών τους από τις διαχειριστικές αρχές, τους κανόνες για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την υποβολή των συγκεντρωτικών δεδομένων για τις εκπομπές σε επίπεδο εταιρείας, καθώς και τους κανόνες για την επαλήθευση των συγκεντρωτικών δεδομένων για τις εκπομπές σε επίπεδο εταιρείας, και για την έκδοση έκθεσης επαλήθευσης των συγκεντρωτικών δεδομένων για τις εκπομπές σε επίπεδο εταιρείας. Τα δεδομένα που υπόκεινται σε παρακολούθηση, υποβολή εκθέσεων και επαλήθευση σύμφωνα με τον κανονισμό (EΕ) 2015/757 μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται για σκοπούς συμμόρφωσης με άλλη νομοθεσία της Ένωσης που απαιτεί την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση των ίδιων πληροφοριών για τα πλοία.

(67α)

Πέραν της αποτελεσματικής τιμολόγησης του άνθρακα που βασίζεται σε ένα λειτουργικό ΣΕΔΕ της ΕΕ, η διαφάνεια της αγοράς έχει καθοριστική σημασία ώστε να καταστούν δυνατές οι ταχείες και αποδοτικές ως προς το κόστος μειώσεις εκπομπών σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Προκειμένου να επιτραπεί στους καταναλωτές και στο σύνολο των φορέων ολόκληρης της αλυσίδας εφοδιασμού να προβαίνουν σε τεκμηριωμένες επιλογές αναφορικά με τις εκπομπές που ενσωματώνονται στα προϊόντα, θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα ευρωπαϊκό σύστημα για την αξιόπιστη σήμανση των προϊόντων όσον αφορά το αποτύπωμα άνθρακα.

(-1)

κβα)

«πλους»: πλους όπως ορίζεται στο άρθρο 3 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (*2) ·

κγα)

«λιμένας μεταφόρτωσης εκτός ΕΕ»: λιμένας μεταφόρτωσης σε γειτονική χώρα εκτός ΕΕ σε απόσταση μικρότερη από 300 ναυτικά μίλια από λιμένα που υπάγεται στη δικαιοδοσία κράτους μέλους, όπου η μετακίνηση ενός τύπου φορτίου μέσω εργασιών μεταφόρτωσης υπερβαίνει το 60 % της συνολικής κυκλοφορίας του εν λόγω λιμένα·

κγβ)

«δραστηριότητα μεταφόρτωσης»: δραστηριότητα κατά την οποία οποιοδήποτε φορτίο, εμπορευματοκιβώτιο ή προϊόν εκφορτώνεται από πλοίο σε λιμένα με μοναδικό σκοπό τη φόρτωσή τους σε άλλο πλοίο·

κγγ)

«λιμένας κατάπλου»: ο λιμένας στον οποίο σταθμεύει ένα πλοίο για τη φόρτωση ή εκφόρτωση εμπορευμάτων ή για την επιβίβαση ή αποβίβαση επιβατών· κατά συνέπεια, από τον παρόντα ορισμό εξαιρούνται οι στάσεις με αποκλειστικό σκοπό τον ανεφοδιασμό με καύσιμα, την τροφοδοσία, την αντικατάσταση του πληρώματος, τον δεξαμενισμό ή τις επισκευές στο πλοίο ή στον εξοπλισμό του, οι στάσεις σε λιμένες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή κινδύνου, οι μεταφορές μεταξύ πλοίων έξω από λιμένες, οι στάσεις σε λιμένα μεταφόρτωσης εκτός ΕΕ και οι στάσεις με μοναδικό σκοπό την αναζήτηση καταφυγίου λόγω κακοκαιρίας ή όσες επιβάλλονται λόγω επιχειρήσεων αναζήτησης και διάσωσης·

κε)

κάθε καύσιμο που περιλαμβάνεται στον πίνακα Α και στον πίνακα Γ του παραρτήματος I της οδηγίας 2003/96/ΕΚ, καθώς και κάθε άλλο προϊόν το οποίο προσφέρεται προς πώληση ως καύσιμο κινητήρων ή καύσιμο θέρμανσης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 της εν λόγω οδηγίας·

κε)

«καύσιμο» για τους σκοπούς του κεφαλαίου IVα: κάθε καύσιμο που περιλαμβάνεται στον πίνακα Α και στον πίνακα Γ του παραρτήματος I της οδηγίας 2003/96/ΕΚ, καθώς και κάθε άλλο προϊόν το οποίο προορίζεται για χρήση, προσφέρεται προς πώληση ή χρησιμοποιείται ως καύσιμο κινητήρων ή καύσιμο θέρμανσης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 της εν λόγω οδηγίας·

2α)

α)

ποσοστό 20 % των εξακριβωμένων εκπομπών που θα δηλωθούν για το 2023·

β)

ποσοστό 45 % των εξακριβωμένων εκπομπών που θα δηλωθούν για το 2024·

γ)

ποσοστό 70 % των εξακριβωμένων εκπομπών που θα δηλωθούν για το 2025·

δ)

ποσοστό 100 % των εξακριβωμένων εκπομπών που θα δηλωθούν για το 2026 και για κάθε έτος στη συνέχεια.

α)

μια τρίτη χώρα διαθέτει μηχανισμό τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών για τον περιορισμό και τη μείωση των εκπομπών, ο οποίος είναι τουλάχιστον ισοδύναμος με εκείνον του ΣΕΔΕ της ΕΕ·

β)

έχει θεσπιστεί μηχανισμός τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών για τον περιορισμό και τη μείωση των εκπομπών, ο οποίος είναι τουλάχιστον ισοδύναμος με εκείνον του ΣΕΔΕ της ΕΕ, μέσω διμερούς ή πολυμερούς συμφωνίας μεταξύ της Ένωσης και μίας ή περισσότερων τρίτων χωρών, και έχει αποφασιστεί η σύνδεσή του με το ΣΕΔΕ της ΕΕ σύμφωνα με το άρθρο 25· ή

γ)

μια τρίτη χώρα είναι λιγότερο ανεπτυγμένη χώρα ή αναπτυσσόμενο μικρό νησιωτικό κράτος με κατά κεφαλήν ΑΕΠ που δεν είναι ίσο ή μεγαλύτερο από τον μέσο όρο της Ένωσης, και η χώρα αυτή περιλαμβάνει τις εκπομπές στις εθνικά καθορισμένες συνεισφορές της δυνάμει της συμφωνίας του Παρισιού.

α)

βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των πλοίων και των λιμένων·

β)

καινοτόμες τεχνολογίες και υποδομές για την απαλλαγή του τομέα θαλάσσιων μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων και τους αντίστοιχους λιμένες, συμπεριλαμβανομένων των συνδέσεων σε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας σε λιμένες·

γ)

ανάπτυξη βιώσιμων εναλλακτικών καυσίμων, όπως το υδρογόνο, τα ηλεκτροκαύσιμα και η αμμωνία, που παράγονται από ανανεώσιμη ενέργεια, μεταξύ άλλων μέσω συμβάσεων επί διαφοράς για τον άνθρακα (CCD)·

δ)

τεχνολογίες πρόωσης μηδενικών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων των αιολικών τεχνολογιών·

ε)

έρευνα και ανάπτυξη και πρώτη βιομηχανική εφαρμογή τεχνολογιών και σχεδίων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, συμπεριλαμβανομένων καινοτόμων τεχνολογιών και καυσίμων για πλοία κατηγορίας πάγου και τη χειμερινή ναυσιπλοΐα σε παγωμένες περιοχές·

στ)

προτεραιότητα σε έργα που προωθούν την καινοτομία στον τομέα, όπως τεχνολογίες που δεν οδηγούν μόνο σε απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές αλλά, μεταξύ άλλων, και σε μείωση του κινδύνου ηχορρύπανσης και ατμοσφαιρικής και θαλάσσιας ρύπανσης·

ζ)

συμβολή στη δίκαιη μετάβαση του ναυτιλιακού τομέα μέσω της εκπαίδευσης, της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης του υφιστάμενου εργατικού δυναμικού και της προετοιμασίας της επόμενης γενιάς εργατικού δυναμικού στον τομέα της ναυτιλίας.

α)

τα κριτήρια για τη «μη πρόκληση σημαντικής βλάβης» που ορίζονται στο άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (*) ·

β)

τις ελάχιστες διασφαλίσεις που ορίζονται στο άρθρο 18 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852.

βα)

στην παράγραφο 3 πρώτο εδάφιο, τα στοιχεία β) έως στ) αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

β)

την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με στόχο την τήρηση της δέσμευσης της Ένωσης για χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την ανάπτυξη άλλων τεχνολογιών που συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια ασφαλή και βιώσιμη οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και τη συμβολή στην τήρηση της δέσμευσης της Ένωσης για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης στα επίπεδα που συμφωνούνται στις σχετικές νομοθετικές πράξεις·

«β)

την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο την τήρηση της δέσμευσης της Ένωσης για χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την εκπλήρωση των στόχων της Ένωσης όσον αφορά τις διασυνδέσεις , καθώς και την ανάπτυξη άλλων τεχνολογιών που συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια ασφαλή και βιώσιμη οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και τη συμβολή στην τήρηση της δέσμευσης της Ένωσης για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης στα επίπεδα που συμφωνούνται στις σχετικές νομοθετικές πράξεις , συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και από κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ·

βα)

τη στήριξη της ριζικής και της σταδιακής ριζικής ανακαίνισης των κτιρίων σύμφωνα με το άρθρο 2 σημεία 19 και 20 της οδηγίας (ΕΕ) …/… [αναδιατύπωση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων], αρχής γενομένης από την ανακαίνιση των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις·

γ)

μέτρα με στόχο την αποφυγή της αποδάσωσης και μέτρα για την αύξηση της δάσωσης και της αναδάσωσης σε αναπτυσσόμενες χώρες που θα έχουν κυρώσει τη μελλοντική διεθνή συμφωνία για την κλιματική αλλαγή· μέτρα για τη μεταφορά τεχνολογιών και τη διευκόλυνση της προσαρμογής στις αρνητικές συνέπειες της αλλαγής του κλίματος στις χώρες αυτές·

γ)

μέτρα με στόχο την αποφυγή της αποδάσωσης και τη στήριξη της προστασίας και της αποκατάστασης των τυρφώνων, των δασών και άλλων χερσαίων ή θαλάσσιων οικοσυστημάτων, και μέτρα για την αύξηση της φιλικής προς τη βιοποικιλότητα δάσωσης και αναδάσωσης σε αναπτυσσόμενες χώρες που έχουν κυρώσει τη διεθνή συμφωνία για την κλιματική αλλαγή· μέτρα για τη μεταφορά τεχνολογιών και τη διευκόλυνση της προσαρμογής στις αρνητικές συνέπειες της αλλαγής του κλίματος στις χώρες αυτές·

δ)

την απομόνωση του CO2 από τα δάση στην Ένωση·

δ)

την απομόνωση του CO2 από τα δάση και το έδαφος στην Ένωση·

δα)

την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στην Ένωση·

ε)

την περιβαλλοντικώς ασφαλή δέσμευση και γεωλογική αποθήκευση του CO2, ιδίως από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με χρήση στερεών ορυκτών καυσίμων και από φάσμα κλάδων και επιμέρους κλάδων της βιομηχανίας, περιλαμβανομένων και εκείνων σε τρίτα κράτη·

ε)

την περιβαλλοντικώς ασφαλή δέσμευση και γεωλογική αποθήκευση του CO2, ιδίως από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με χρήση στερεών ορυκτών καυσίμων και από φάσμα κλάδων και επιμέρους κλάδων της βιομηχανίας, περιλαμβανομένων και εκείνων σε τρίτα κράτη , και καινοτόμες μεθόδους αφαίρεσης του άνθρακα, όπως η άμεση δέσμευση από τον αέρα (“DAC”) και αποθήκευση ·

στ)

την ενθάρρυνση της στροφής προς τα χαμηλών εκπομπών και δημόσια μέσα συγκοινωνίας ·

στ)

την πραγματοποίηση επενδύσεων και την επιτάχυνση της μετάβασης σε μορφές μεταφορών που συμβάλλουν σημαντικά στην απαλλαγή του τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη φιλικών προς το κλίμα επιβατικών και εμπορικών σιδηροδρομικών μεταφορών και υπηρεσιών και τεχνολογιών λεωφορείων, και τη χρηματοδότηση μέτρων για τη στήριξη της απαλλαγής των αερολιμένων από τις ανθρακούχες εκπομπές σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) …/… [ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων], και τον κανονισμό (ΕΕ) …/… [διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για βιώσιμες αεροπορικές μεταφορές] ·»

η)

μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, των συστημάτων τηλεθέρμανσης και της μόνωσης, ή στην παροχή οικονομικής υποστήριξης για την αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων που αφορούν νοικοκυριά με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, μεταξύ άλλων μέσω της μείωσης των στρεβλωτικών φόρων·

η)

μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, των συστημάτων τηλεθέρμανσης και της μόνωσης, των αποδοτικών συστημάτων θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ή στην παροχή οικονομικής υποστήριξης για την αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων που αφορούν νοικοκυριά με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, μεταξύ άλλων μέσω της μείωσης ιδίως των φόρων , των τελών και των χρεώσεων για την ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ·

γα)

στην παράγραφο 3 πρώτο εδάφιο, παρεμβάλλεται το ακόλουθο στοιχείο:

γβ)

στην παράγραφο 3 πρώτο εδάφιο, το στοιχείο ια) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

ια)

για την προώθηση της δημιουργίας δεξιοτήτων και της ανακατανομής του εργατικού δυναμικού, ως συμβολή στη δίκαιη μετάβαση σε οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα , ιδίως στις περιφέρειες που επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση των θέσεων απασχόλησης, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους.

γγ)

στην παράγραφο 3, μετά το πρώτο εδάφιο παρεμβάλλονται τα ακόλουθα εδάφια:

γδ)

στην παράγραφο 3, το δεύτερο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

γε)

παρεμβάλλονται οι ακόλουθες παράγραφοι:

α)

τα κριτήρια για τη “μη πρόκληση σημαντικής βλάβης” που ορίζονται στο άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852·

β)

τις ελάχιστες διασφαλίσεις που ορίζονται στο άρθρο 18 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852· και

γ)

το ενοποιημένο εθνικό σχέδιο του κράτους μέλους για την ενέργεια και το κλίμα το οποίο υποβάλλεται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 και, κατά περίπτωση, το εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης που καταρτίζεται σύμφωνα με το άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1056 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (*5) .»

δα)

η παράγραφος 5 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

δβ)

προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος:

δγ)

προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος:

-i)

α)

μέτρα και συναφή χρηματοδοτικά και επενδυτικά σχέδια για κάθε εγκατάσταση, με σκοπό την επίτευξη των αναγκαίων μειώσεων εκπομπών που συνάδουν με τον στόχο κλιματικής ουδετερότητας που ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 και όποιους συναφείς τομεακούς χάρτες πορείας καταρτίζονται σύμφωνα με το άρθρο 10 του εν λόγω κανονισμού σε επίπεδο εγκατάστασης, εξαιρουμένης της χρήσης πιστωτικών μορίων αντιστάθμισης άνθρακα·

β)

ενδιάμεσους στόχους και ορόσημα για τη μέτρηση, έως την 31η Δεκεμβρίου 2025 και έως την 31η Δεκεμβρίου κάθε επόμενου έτους έως το 2050, της προόδου που σημειώνεται προς την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, όπως ορίζεται στο στοιχείο α)·

γ)

μια εκτίμηση του αντίκτυπου καθενός από τα μέτρα και τα συναφή χρηματοδοτικά και επενδυτικά σχέδια που αναφέρονται στο στοιχείο α), όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τους στόχους και τα ορόσημα που αναφέρονται στο στοιχείο β)·

δ)

μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων ως προς την επανειδίκευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, μεταξύ άλλων μέσω κοινωνικού διαλόγου, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική, προκειμένου να διασφαλιστεί η δίκαιη μετάβαση.

α)

50 % για εγκαταστάσεις των οποίων τα επίπεδα εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου υπερβαίνουν τον μέσο όρο του 10 % των λιγότερο αποδοτικών εγκαταστάσεων σε έναν τομέα ή υποτομέα στην Ένωση για τους σχετικούς δείκτες αναφοράς προϊόντων·

β)

30 % για εγκαταστάσεις των οποίων τα επίπεδα εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου υπολείπονται του μέσου όρου του 10 % των λιγότερο αποδοτικών εγκαταστάσεων σε έναν τομέα ή υποτομέα στην Ένωση για τους σχετικούς δείκτες αναφοράς προϊόντων, και υπερβαίνουν τον μέσο όρο του 50 % των πλέον αποδοτικών εγκαταστάσεων στον εν λόγω τομέα ή επιμέρους τομέα·

γ)

25 % για εγκαταστάσεις των οποίων τα επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου υπερβαίνουν τον μέσο όρο του 10 % των πλέον αποδοτικών εγκαταστάσεων σε έναν τομέα ή υποτομέα στην Ένωση για τους σχετικούς δείκτες αναφοράς προϊόντων, και υπολείπονται του μέσου όρου του 50 % των πλέον αποδοτικών εγκαταστάσεων στον εν λόγω τομέα ή υποτομέα.

βα)

παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος:

γ)

Για την περίοδο από το 2026 έως το 2030, οι τιμές δεικτών αναφοράς καθορίζονται κατά τον ίδιο τρόπο που ορίζεται στα στοιχεία α) και δ) με βάση τις πληροφορίες που υποβάλλονται δυνάμει του άρθρου 11 για τα έτη 2021 και 2022 και με το ετήσιο ποσοστό μείωσης που εφαρμόζεται για κάθε έτος μεταξύ του 2008 και του 2028.·

γ)

Για την περίοδο από το 2026 έως το 2030, οι τιμές δεικτών αναφοράς καθορίζονται κατά τον ίδιο τρόπο που ορίζεται στα στοιχεία α) και δ) με βάση τις πληροφορίες που υποβάλλονται δυνάμει του άρθρου 11 για τα έτη 2021 και 2022 , εξαιρουμένων από τον προσδιορισμό των τιμών αναφοράς των δεδομένων των τριών εγκαταστάσεων με μικρότερη ένταση εκπομπών που είτε ξεκίνησαν να λειτουργούν μετά το 2017 είτε έλαβαν δωρεάν κατανομή βάσει άλλου δείκτη αναφοράς, και με το ετήσιο ποσοστό μείωσης που εφαρμόζεται για κάθε έτος μεταξύ του 2008 και του 2028.·

δ)

Όταν το ετήσιο ποσοστό μείωσης υπερβαίνει το 2,5  % ή είναι χαμηλότερο από το 0,2  %, οι τιμές δεικτών αναφοράς για τα έτη από το 2026 έως το 2030 είναι οι τιμές των δεικτών αναφοράς που ίσχυαν κατά την περίοδο από το 2013 έως το 2020, μείον το πιο συναφές από αυτά τα δύο ποσοστά για κάθε έτος μεταξύ του 2008 και του 2028.»·

δ)

Όταν το ετήσιο ποσοστό μείωσης υπερβαίνει το 2,5  % ή είναι χαμηλότερο από το 0,4  %, οι τιμές δεικτών αναφοράς για τα έτη από το 2026 έως το 2030 είναι οι τιμές των δεικτών αναφοράς που ίσχυαν κατά την περίοδο από το 2013 έως το 2020, μείον το πιο συναφές από αυτά τα δύο ποσοστά για κάθε έτος μεταξύ του 2008 και του 2028.»·

δα)

η παράγραφος 5 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: