22.12.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 349/84

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να επιτύχει το στόχο της για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20 %, και κατά 30 % σε περίπτωση διεθνούς συμφωνίας, μείωση της χρήσης πρωτογενούς ενέργειας σε σύγκριση με τα προβλεπόμενα επίπεδα κατά 20 % και επίτευξη ποσοστού τουλάχιστον 20 % της ενέργειας που να παράγεται από ανανεώσιμες πηγές έως το 2020, μόνο εάν εντείνει τις προσπάθειές της για ανάπτυξη ενός χαρτοφυλακίου προσιτών, καθαρών, αποδοτικών και βιώσιμων τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη τέτοιες τεχνολογίες μπορούν να αποτελέσουν τμήμα της λύσης ώστε να αντιμετωπιστούν σωστά οι προκλήσεις της αλλαγής του κλίματος, να διασφαλιστεί ο ενεργειακός εφοδιασμός της ΕΕ και να εξασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα των οικονομιών μας,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προϋπολογισμοί έρευνας σε θέματα ενέργειας, τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, έχουν μειωθεί από τη δεκαετία του 1980· εκτιμώντας ότι το τρέχον ύψος των πόρων δεν αντιστοιχεί στην έκταση των προκλήσεων προκειμένου να υπάρξει μετακίνηση σε ένα βιώσιμο σύστημα ενέργειας με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές,

Δ.

εκτιμώντας ότι η χρηματοδότηση είναι μια από τις μείζονες προκλήσεις προκειμένου να προωθηθεί η καινοτομία στον τομέα της ενέργειας στην ΕΕ,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στον τομέα των έξι ευρωπαϊκών βιομηχανικών πρωτοβουλιών (ΕΒΠ) η Επιτροπή προσδιορίζει ανάγκη για επενδύσεις του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα κατά την επόμενη δεκαετία ύψους 6 δισ. ευρώ για την αιολική ενέργειας, 15 δισ. για την ηλιακή ενέργεια, 2 δισ. ευρώ για δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, 9 δισ., ευρώ για βιο-ενέργεια, 12 δισ. ευρώ για δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS), 7 δισ. ευρώ για πυρηνική σχάση και 5 δισ. ευρώ για την Κοινή Τεχνολογική Πρωτοβουλία (JTI) σχετικά με τα στοιχεία καυσίμου και το υδρογόνο,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Σχέδιο ΣΕΤ έχει το στόχο, και το δυναμικό, να μετατρέψει την ΕΕ σε μια καινοτόμο οικονομία, δημιουργώντας έτσι εκατοντάδες χιλιάδες νέες ειδικευμένες θέσεις εργασίας στην επόμενη δεκαετία και προωθώντας έναν ταχέως αναπτυσσόμενο βιομηχανικό τομέα,

Ζ.

εκτιμώντας ότι η επειγόντως απαιτούμενη μετατόπιση του ενεργειακού παραδείγματος επιβάλλει μια προσέγγιση διακινδύνευσης, στην οποία όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες, δημόσιοι και ιδιωτικοί, πρέπει να επωμισθούν επιμερισμένη την ευθύνη, κάτι που συνεπάγεται την ανάγκη για περισσότερη δημόσια χρηματοδοτική στήριξη, αλλά επίσης και την ανάγκη η βιομηχανία, οι τράπεζες και οι ιδιώτες επενδυτές να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για το μερισμό των τεχνολογικών και σχετικών με την αγορά κινδύνων,

Η.

εκτιμώντας ότι η έρευνα πάσχει από χρόνια υποχρηματοδότηση στην ΕΕ,

1.

χαιρετίζει το Σχέδιο ΣΕΤ το οποίο περιγράφει απτές ενέργειες για την έρευνα στον τομέα των καθαρών, βιώσιμων και αποτελεσματικών τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών· υπογραμμίζει το δυναμικό του να μετατρέψει την ΕΕ σε καινοτόμο οικονομία· τονίζει επίσης ότι χωρίς αυτή τη νέα προσέγγιση η ΕΕ δεν πρόκειται να επιτύχει τους στόχους της για την ενέργεια και το κλίμα για το 2020·

2.

αναγνωρίζει την ανάγκη να αυξηθούν αισθητά οι δημόσιες και οι ιδιωτικές επενδύσεις στην ανάπτυξη βιώσιμων τεχνολογιών ενέργειας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, έτσι ώστε να επιταχυνθεί η ανάπτυξη, η οικονομική τοποθέτηση και η ταχεία και ευρεία εφαρμογή των τεχνολογιών αυτών κατά τα προσεχή 10 έτη·

3.

πιστεύει ακράδαντα ότι οι ανάγκες χρηματοδότησης για την εφαρμογή του σχεδίου ΣΕΤ δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν παρά μόνο εάν διατεθούν επιπρόσθετοι δημόσιοι και ιδιωτικοί πόροι και ότι το Σχέδιο ΣΕΤ θα είναι αξιόπιστο μόνο εφόσον του διατεθούν νέα χρήματα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ·

4.

καλεί τόσο τους δημόσιους όσο και τους ιδιωτικούς συμμέτοχους να διαθέσουν αμέσως επιπρόσθετους πόρους για την υλοποίηση των συμφωνημένων χαρτών πορείας, βάσει των οποίων το μεγαλύτερο μέρος πρέπει να προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα, ενώ πρέπει επίσης να υπάρξει ουσιαστική αύξηση του μεριδίου των δημόσιων επενδύσεων, τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο·

5.

υπογραμμίζει ότι, στο φως της οικονομικής κρίσης, η επένδυση στις νέες τεχνολογίες που έχουν το μεγαλύτερο δυναμικό για δημιουργία θέσεων απασχόλησης πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα· υπογραμμίζει ότι τούτο θα οδηγήσει στη δημιουργία αγορών, θα παραγάγει νέα ρεύματα εσόδων και θα συνεισφέρει στην ανάπτυξη της οικονομίας και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ· τονίζει τέλος ότι επιπλέον τούτο θα ενισχύσει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ και θα μειώσει την ενεργειακή της εξάρτηση από ένα περιορισμένο αριθμό ενεργειακών πόρων, προμηθευτών και οδών μεταφορών·

6.

επαναλαμβάνει το αίτημά του να εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση για την υποστήριξη καθαρών, βιώσιμων και αποτελεσματικών ενεργειακών τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, κάτι που ισοδυναμεί συνολικά με το να δαπανώνται τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ ετησίως από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, επιπλέον από το ΠΠ7 και το Πρόγραμμα Πλαίσιο Ανταγωνιστικότητας και Καινοτομίας (CIP) από το 2010 και μετά· στο πλαίσιο αυτό ζητεί την επείγουσα κατάρτιση ενός χρονοδιαγράμματος χρηματοδότησης από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη για τους πόρους που θα δεσμεύσουν, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι θα αρχίσει η ροή της χρηματοδότησης από το 2010·

7.

καλεί επιπλέον το Συμβούλιο και την Επιτροπή να επωφεληθούν από τη συζήτηση για την ενδιάμεση αναθεώρηση των τρεχουσών δημοσιονομικών προοπτικών και από τη συζήτηση για τις επόμενες δημοσιονομικές προοπτικές, έτσι ώστε να εναρμονιστούν καλύτερα οι τρέχοντες και οι μελλοντικοί προϋπολογισμοί της ΕΕ με τις προτεραιότητες πολιτικής της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά την έρευνα, τη δράση για το κλίμα και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού·

8.

θεωρεί απολύτως αναγκαίο να χρησιμοποιηθούν ταχέως τα 300 εκατ. ευρώ των δικαιωμάτων της ΕΕ που έχουν κρατηθεί στο πλαίσιο του ΣΕΤ ώστε να υποστηριχθεί η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και οι καινοτόμες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· ζητεί επιμόνως από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να εναρμονίσει τα κριτήρια χρηματοδότησής της με επιλέξιμες καινοτόμες εγκαταστάσεις ανανεώσιμης ενέργειας·

9.

υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι από το 2013 και μετά τα έσοδα από δημοπρατήσεις του ETS αποτελούν καίρια πηγή χρηματοδότησης για το μετριασμό των συνεπειών στο κλίμα και την τοποθέτηση και ανάπτυξη βιώσιμων ενεργειακών τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·

10.

ζητεί να ενισχυθεί ο ρόλος της ΕΤΕπ στη χρηματοδότηση έργων σχετικών με την ενέργεια ιδίως με αύξηση του δανειοδοτικού στόχου της στον ενεργειακό τομέα, με αύξηση της ικανότητάς της να προσφέρει εγγυήσεις δανείων σε ενεργειακά έργα και με βελτίωση του συντονισμού και της συνέχειας χρηματοδότησης για έρευνα υψηλότερου κινδύνου και αναπτυξιακά ενεργειακά έργα·

11.

καλεί την ΕΤΕπ να δώσει τη δέουσα προτεραιότητα στα έργα που θα ενισχύσουν ρεαλιστικά τη βιωσιμότητα της επίδειξης αειφόρων τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών (π.χ. την ανάπτυξη ευφυών πλεγμάτων και μίνι υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων)·

12.

χαιρετίζει τις συνεχιζόμενες πρωτοβουλίες όπως είναι η Χρηματοδοτική Διευκόλυνση Καταμερισμού του Κινδύνου (RSFF), το «Ταμείο Marguerite» (Ευρωπαϊκό Μετοχικό Ταμείο 2020 για την Ενέργεια, την Αλλαγή του Κλίματος και τις Υποδομές), το επιχειρηματικό κεφάλαιο και ο Μηχανισμός Υψηλής Ανάπτυξης και Καινοτομίας για τις ΜΜΕ (GIF), των οποίων ο ρόλος όσον αφορά τη συμβολή στη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών του Σχεδίου ΣΕΤ πρέπει να ενισχυθεί και να υποβληθεί σε κατάλληλη διαδικασία αξιολόγησης στο πλαίσιο ενδιάμεσης επισκόπησης·

13.

ζητεί από την Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με την ΕΤΕπ να διατυπώσει χωρίς καθυστέρηση και το αργότερο έως το 2011 μια σφαιρική πρόταση για ένα μηχανισμό χρηματοδότησης έργων ανανεώσιμης ενέργειας και ενεργειακής απόδοσης και ανάπτυξης ευφυών πλεγμάτων·

14.

υπογραμμίζει ότι η δυναμικότητα της ερευνητικής βάσης της ΕΕ πρέπει να διευρυνθεί και ότι είναι απαραίτητη περαιτέρω εκπαίδευση και επαγγελματικής κατάρτισης έτσι ώστε να υπάρξει η ποσότητα και ποιότητα έμψυχων πόρων που απαιτούνται προκειμένου να επωφεληθούμε πλήρως από τις νέες τεχνολογικές ευκαιρίες που δημιουργούνται·

15.

υπογραμμίζει την ανάγκη να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες και ένα σταθερό και ευνοϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο που να υποστηρίξει τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, που αποτελούν προαπαιτούμενο για την εφαρμογή του Σχεδίου ΣΕΤ και των Ευρωπαϊκών Βιομηχανιών Πρωτοβουλιών (ΕΒΠ)·

16.

καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι οι κατασκευαστές τεχνολογίας μπορούν να υποβάλλουν αίτηση απευθείας για χρηματοδότηση από το Σχέδιο ΣΕΤ, όχι μόνο ως μέλη κοινοπραξιών με κοινωφελείς εταιρείες ενέργειας όπως συμβαίνει στο πρόγραμμα οικονομικής ανάκαμψης και στον NER300·

17.

αναγνωρίζει ότι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν σημαντική κινητήρια δύναμη στην ανάπτυξη πολλών βιώσιμων ενεργειακών τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, ιδίως όσον αφορά την ανάπτυξη πιο αποκεντρωμένων ενεργειακών συστημάτων, και υπογραμμίζει κατά συνέπεια ότι η πρόσβαση σε δημόσιες επιχορηγήσεις και δάνεια, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης βάσει του Σχεδίου ΣΕΤ, πρέπει να σχεδιαστεί κατά τρόπο φιλικό προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις· ζητεί να διατεθεί στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις σημαντικότατο μερίδιο της χρηματοδότησης της ΕΕ που είναι διαθέσιμη βάσει του Σχεδίου ΣΕΤ·

18.

χαιρετίζει την έμφαση στη χρηματοδότηση σχεδίων επίδειξης (μεγάλης κλίμακας)· υπογραμμίζει ωστόσο την ανάγκη να διατίθενται κεφάλαια και για μεσομακροπρόθεσμη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα με ρίσκο·

19.

καλεί τον Ευρωπαϊκό Συνασπισμό Ενεργειακής Έρευνας (EERA) να δρομολογήσει και να υλοποιήσει κοινά προγράμματα για την εφαρμογή του Σχεδίου ΣΕΤ, αναπτύσσοντας ισχυρούς δεσμούς με τις ΕΒΠ και να επεκτείνει τις δραστηριότητές του· τονίζει ότι για να αναλάβει πλήρως ο EERA αυτό το ρόλο απαιτείται να του διατεθούν επαρκή κεφάλαια από τον ενωσιακό και τους εθνικούς προϋπολογισμούς·

20.

εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC) δεν προγραμματίζει οποιαδήποτε συγκεκριμένα προγράμματα σχετικά με την ενέργεια, κάτι που αποδεικνύει την έλλειψη κατάλληλων επενδύσεων στη βασική έρευνα·

21.

χαιρετίζει την πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Τεχνολογίας και Καινοτομίας (EIT) να δρομολογήσει ειδικές Κοινότητες Γνώσεων και Καινοτομίας (KIC) στον τομέα της βιώσιμης ενέργειας και της προσαρμογής και του μετριασμού της αλλαγής του κλίματος·

22.

χαιρετίζει την πρόταση σύμφωνα με την οποία η νέα Πρωτοβουλία για Έξυπνες Πόλεις που εστιάζεται στην ενεργειακή απόδοση σε ευρωπαϊκές πόλεις (και ιδίως όσα μέρη έχουν υπογράψει το Σύμφωνο Δημάρχων) πρόκειται να προστεθεί στις έξη υφιστάμενες ΕΒΠ με στόχο να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα ενεργοποιήσουν τη μαζική υιοθέτηση των τεχνολογιών ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων μορφών ενέργειας από την αγορά καθώς και τα ευφυή πλέγματα διανομής σε αστικές περιοχές· ζητεί επιμόνως από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ταχέως αυτή τη νέα πρωτοβουλία η οποία τονώνει την τοπική οικονομία και προωθεί την κοινωνική συνοχή, μεριμνώντας για την πλήρη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών που έχουν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην προώθηση και χρήση των βιώσιμων ενεργειακών τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·

23.

υπενθυμίζει στην Επιτροπή τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων που έχει βάσει του Κανονισμού για το Σχέδιο Ενεργειακής Ανάκτησης και τη δέσμευσή της να παρουσιάσει περαιτέρω προτάσεις που θα επιτρέπουν τη χρηματοδότηση έργων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εφόσον απομείνουν χρήματα μετά την πρόσκληση για υποβολή προτάσεων· αναμένει να διατεθούν σε τέτοια έργα μη αναληφθείσες πιστώσεις ύψους 116,19 εκατ. ευρώ·

24.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διερευνήσουν περαιτέρω και να διαδίδουν καινοτόμες προσεγγίσεις στην χωροταξία και την πολεοδομία, ιδίως τον ενσωματωμένο πολεοδομικό σχεδιασμό που ικανοποιεί τις ανάγκες για ενισχυμένη καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, εδαφική συνοχή και ισχυρή παρουσία των βιώσιμων μορφών ενέργειας και των καθαρών μεταφορών έτσι ώστε να συγκροτούνται ανθεκτικά αστικά συστήματα·

25.

καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει συμπληρωματικές πρωτοβουλίες για εκμετάλλευση του μεγάλου δυναμικού που παρουσιάζουν άλλες τεχνολογικές οδοί που μνημονεύονται στην ανακοίνωσή της για τις επενδύσεις στην ανάπτυξη τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών (Σχέδιο ΣΕΤ) της 7ης Οκτωβρίου 2009, καθώς και σχετικά με τη βαθμίδωση της αλατότητας και τη γεωθερμική ενέργεια· υπογραμμίζει την ανάγκη να διατεθούν επιπρόσθετοι πόροι από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ώστε να χρηματοδοτηθούν αυτοί οι τομείς·

26.

χαιρετίζει την επιλογή των έξη ΕΒΠ και την κατάρτιση των τεχνολογικών χαρτών πορείας 2010-2020 που προσφέρουν απτούς στόχους έτσι ώστε να καταστεί οικονομικά ανταγωνιστική κάθε βιώσιμη τεχνολογία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει ώριμες ΕΒΠ εξασφαλίζοντας ότι η δομή διακυβέρνησής τους θα είναι ελαφρή, μη γραφειοκρατική και διαφανής και ότι καίριο κοινό χαρακτηριστικό τους θα είναι η τακτική επαφή με τη Διευθύνουσα Ομάδα του Σχεδίου ΣΕΤ και με την ΕΤΕπ·

27.

καλεί τη Διευθύνουσα Ομάδα του Σχεδίου ΣΕΤ να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μια φορά το χρόνο και να εξετάσει το ενδεχόμενο ευρύτερης δομής εμπειρογνωμοσύνης, δημιουργώντας τεχνικές ομάδες εργασίας στους τομείς ενδιαφερόντων της έτσι ώστε να επιτευχθεί συμμετοχή μεγαλύτερου αριθμού ενδιαφερομένων στη συζήτηση και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων·

28.

καλεί την Επιτροπή να καλλιεργήσει τη διεθνή συνεργασία με άλλους κεντρικούς στρατηγικούς εταίρους στις αναπτυγμένες, αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες, στους τομείς της ανάπτυξης, της τοποθέτησης και της διάδοσης βιώσιμων ενεργειακών τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, ιδίως με τη βοήθεια ταμείων όπως το Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, το οποίο εστιάζεται σε έργα μικρής κλίμακας·

29.

χαιρετίζει κινήσεις για την καλλιέργεια της συνεργασίας στον τομέα των ενεργειακών τεχνολογιών, όπως αυτή που δρομολογήθηκε με την πρόσφατη συγκρότηση του Ενεργειακού Συμβουλίου ΕΕ-ΗΠΑ· στο πλαίσιο αυτό καλεί το Ενεργειακό Συμβούλιο να εκμεταλλευτεί συνεργίες για την υλοποίηση του Σχεδίου ΣΕΤ·

30.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την εμπορία εκπομπών άνθρακα σε παγκόσμια κλίμακα έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα σταθερό και δίκαιο ανταγωνιστικό περιβάλλον για την ανάπτυξη και τοποθέτηση βιώσιμων τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·

31.

καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί την αποτελεσματική εφαρμογή του Σχεδίου ΣΕΤ, να καθιερώσει ένα συνοδευτικό σύστημα αξιολόγησης για το σκοπό αυτό, να διερευνά οποιαδήποτε εμπόδια συναντώνται στην υλοποίηση των χαρτών πορείας και να ενημερώνει τακτικά το Κοινοβούλιο σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται στην υλοποίηση του Σχεδίου ΣΕΤ και των χαρτών πορείας του·

32.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.