52002AE0692

Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα την "Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Προς μία παγκόσμια σύμπραξη για αειφόρο ανάπτυξη"

(COM(2002) 82 τελικό)

(2002/C 221/20)

Στις 14 Φεβρουαρίου 2002 και σύμφωνα με το άρθρο 262 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω ανακοίνωση.

Η υποεπιτροπή "Προς μία παγκόσμια σύμπραξη για αειφόρο ανάπτυξη", στην οποία ανατέθηκαν οι προπαρασκευαστικές εργασίες της ΕΟΚΕ κατάρτισε τη γνωμοδότησή της στις 15 Μαΐου 2002 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Ehnmark.

Κατά τη 391η σύνοδο ολομελείας (συνεδρίαση της 30ής Μαΐου 2002), η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 85 ψήφους υπέρ, και 1 αποχή την ακόλουθη γνωμοδότηση.

Περίληψη

1. Η Διάσκεψη Κορυφής για τη Γη του 1992 δημιούργησε μεγάλες προσδοκίες ότι μια νέα, συντονισμένη σε παγκόσμιο επίπεδο, προσπάθεια θα καταβάλλονταν προς υποστήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών και περιφερειών. Με τη λεπτομερή προπαρασκευαστική εργασία και την εμφάνιση ευρείας ομοφωνίας των ψηφισμάτων και συστάσεων, η Διάσκεψη άφησε να διαφανεί ότι θα ήταν ένα σοβαρό βήμα στην παγκόσμια επιδίωξη προόδου, ευημερίας και ασφάλειας. Δέκα χρόνια αργότερα, όμως, επιβάλλεται να αναγνωρισθεί ότι η Διάσκεψη υπήρξε επιτυχία λόγω αλλά όχι έργω. Οι εκκλήσεις για αλληλεγγύη κατά την αναπτυξιακή δράση δεν υλοποιήθηκαν.

2. Η Διάσκεψη των ΗΕ για την χιλιετία, που υιοθετήθηκε το Σεπτέμβριο του 2000, καθιέρωσε ένα νέο πρόγραμμα για πρόοδο και ευημερία με οχτώ θεμελιώδεις στόχους (βλέπε υποσημείωση). Ένα φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα καθιερώθηκε για τους επτά από τους στόχους. Η Διακήρυξη της χιλιετίας δημιούργησε νέες υψηλές προσδοκίες για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ευημερίας.

Δύο χρόνια αργότερα, όμως, αναγνωρίζεται ότι η Διακήρυξη μέχρι τώρα αποτελεί ρηματική επιτυχία. Οι εκκλήσεις για αλληλεγγύη δεν καρποφόρησαν στην αναπτυξιακή δράση(1).

3. Η Παγκόσμια Διάσκεψη για την αειφόρο ανάπτυξη (ΠΔΑΑ) του Σεπτεμβρίου 2002, αποτελεί μια νέα ευκαιρία. Δημιουργήθηκαν υψηλές προσδοκίες. Η προπαρασκευαστική εργασία, όμως, δικαιολογεί περισσότερο ανησυχίες παρά ελπίδες. Η ΠΔΑΑ πρέπει, ίσως, να θεωρηθεί ως ένα ακόμη βήμα σε μια μακρά πορεία - αλλά ένα βήμα που θα δημιουργήσει απτά αποτελέσματα και συμφωνίες για συγκεκριμένη δράση. Δεν υπάρχει πλέον ανάγκη για επίσημες διακηρύξεις. Η ΠΔΑΑ επιβάλλεται να συγκεντρωθεί στις παγκόσμιες συμπράξεις και σαφείς δεσμεύσεις για την έναρξη μιας παγκόσμιας διαρκούς ανάπτυξης, με προτεραιότητα στην εξάλειψη της ένδειας. Η ΕΟΚΕ καλεί τις συμμετέχουσες κυβερνήσεις και οργανισμούς να επιμείνουν στο στόχο αυτό. Η ΠΔΑΑ θα πρέπει να αποτελέσει την ευκαιρία για όλα τα έθνη και λαούς να αναλάβουν ευθύνη για την ευημερία μέσω αλληλεγγύης της παρούσας και της προσεχούς γενιάς.

4. Ειδικά, έχει ουσιώδη σημασία όπως η ΠΔΑΑ δώσει ένα έντονο σήμα στους λαούς της γης ότι από τώρα και στο εξής υπάρχει μια σταθερά δέσμευση τόσο από αναπτυγμένες όσο και αναπτυσσόμενες χώρες για συμμετοχή τους σε μια νέα και σοβαρή προσπάθεια για παγκόσμια ευημερία και πρόοδο. Έχει ουσιώδη σημασία όπως η ΠΔΑΑ εξαλείψει την αβεβαιότητα και απογοήτευση που προέκυψε από τη Διάσκεψη γα τη Γη. Δεν υπάρχει πλέον χρόνος για περαιτέρω παρατάσεις στην κοινή προσπάθεια για οικουμενική ανάπτυξη. Σταθερά η υδρόγειος κινείται προς μια κατάσταση όπου θα τεθούν αυστηρά όρια για την ύπαρξη του ανθρώπινου γένους. Επιβάλλεται μια νέα έντονη προσπάθεια για την κοινή μας ευημερία στο μέλλον. Αποστολή της Διάσκεψης δεν είναι η επαναδιαπραγμάτευση των συστάσεων της Διάσκεψης για τη Γη ή των στόχων της χιλιετίας αλλά η ανεύρεση συμφωνίας για την εφαρμογή τους. Δεν επιτρέπεται να θεωρηθεί σε διάστημα δύο ή δέκα ετών ότι η ΠΔΑΑ αποδείχθηκε μια ακόμη απογοήτευση. Ας μην θεωρηθεί ότι τα θετικά πορίσματα από την Παγκόσμια Διάσκεψη για τα Τρόφιμα και τη Διάσκεψη του Μοντερρέϋ για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης θα οδηγήσουν σε επιτυχές αποτέλεσμα όσον αφορά την Παγκόσμια Διάσκεψη!

5. Το βασικό πρόγραμμα για την παγκόσμια διάταξη παραμένει όπως διαμορφώθηκε από τη Διάσκεψη για τη Γη και τη Διακήρυξη για τη χιλιετία. Η θέσπιση, στη Ντόχα, μιας νέας πολιτικής για την ανάπτυξη και το εμπόριο επιβάλλεται να ακολουθηθεί, όπως και η Συμφωνία του Μοντερρέϋ για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης. Η μείωση της ένδειας και η εκμετάλλευση των εθνικών πόρων αποτελούν βασικά θέματα: η γενική αντιστροφή της τάσης προς την περιβαλλοντική χειροτέρευση έχει πρωταρχική σημασία. Η διαρκής ανάπτυξη επιβάλλεται, σαφέστατα, να περιλαμβάνει οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους.

6. Από τη Διάσκεψη για τη Γη μερικοί παράγοντες έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία. Οι ενδείξεις για επικείμενες περιβαλλοντικές κρίσεις είναι κάτι παρεμφερές. Ο φαύλος κύκλος της ένδειας, των ασθενειών και του αναλφαβητισμού είναι ένας άλλος παράγοντας. Ένας τρίτος είναι η ανάδειξη μιας οικονομίας που βασίζεται στην οικουμενική γνώση, γεγονός που δημιουργεί νέες προκλήσεις για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Μια πρόσφατη έκθεση της UNCTAD (ΔΗΕΕΑ) καθιστά σαφές ότι υπάρχει ουσιαστικός κίνδυνος ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα παραμείνουν στα σχετικά περιορισμένης ειδίκευσης συστατικά των προϊόντων και υπηρεσιών σ' αυτή τη νέα οικουμενική οικονομία. Η ανάπτυξη των ανθρωπίνων πόρων έχει, συνεπώς, σοβαρό ρόλο να διαδραματίσει. Η ΕΟΚΕ προτείνει όπως η εκπαίδευση και η κατάρτιση λάβουν πρωταρχική σημασία στην ΠΔΑΑ.

7. Η αειφόρος ανάπτυξη είναι κατά βάση θέμα αλληλεγγύης μεταξύ γενεών και μεταξύ πολιτών και εθνών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έδειξε υπευθυνότητα αναλαμβάνοντας πρωτοβουλία για αποφάσεις που αφορούν στρατηγική και προγράμματα αειφόρου ανάπτυξης. Ο παγκόσμιος αντίκτυπος των εν λόγω αποφάσεων δε θα πρέπει να υποτιμάται για την εκπόνηση στρατηγικών παρόμοιας ανάπτυξης. Η ΕΟΚΕ δηλώνει την πλήρη υποστήριξή της προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή για τις προσπάθείες τους να ακολουθήσουν τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Γκέτεμποργκ το 2001. Με τις εν λόγω αποφάσεις για την αειφόρο ανάπτυξη, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατόρθωσε να θέσει μια νέα βάση για τη διεθνή συνεργασία και να αναλάβει ηγετικό ρόλο. Το γεγονός αυτό αποτελεί μοναδική ευκαιρία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη διαμόρφωση συγκεκριμένου προγράμματος δράσης κατά τη ΠΔΑΑ και στη δημιουργία των απαραίτητων εταιρικών σχέσεων που θα διασφαλίσουν την πραγματοποίηση των εν λόγω δράσεων.

8. Η ΕΟΚΕ δηλώνει την πλήρη αποδοχή της σημασίας των οκτώ αναπτυξιακών στόχων της χιλιετηρίδας που θεσπίστηκαν το 1999. Η ΕΟΚΕ εφιστά την προσοχή ιδιαίτερα στη σημασία των τριών πρώτων στόχων: - μείωση κατά το ήμισυ του ποσοστού των ανθρώπων με ημερήσιο εισόδημα κάτω του ενός δολαρίου ΗΠΑ ημερησίως σε διάστημα 15 ετών, - υλοποίηση της παγκόσμιας πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έως το 2015 και - εξάλειψη των διαφορών μεταξύ των φύλων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση έως το 2005 καθώς και σε άλλες εκπαιδευτικές βαθμίδες έως το 2015. Γενικότερα, οι οκτώ στόχοι αντιπροσωπεύουν ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πρόγραμμα για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου. Για την επίτευξη του εν λόγω στόχου θα πρέπει να διεξαχθούν περισσότερες έρευνες όσον αφορά τα βασικά αναπτυξιακά ζητήματα, ειδικότερα τους τομείς της ενέργειας των κλιματολογικών αλλαγών και των μεταφορών.

9. Η ΕΟΚΕ τονίζει την ανάγκη χάραξης μιας συνεκτικής πολιτικής κατά την ΠΔΑΑ που θα περιλαμβάνει τους οκτώ αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετηρίδας στο πλαίσιο εξισορρόπησης των τριών πυλώνων για την αειφόρο ανάπτυξη - οικονομία, κοινωνία και περιβάλλον. Θα ήταν καταστροφικό εάν η ΠΔΑΑ κατέληγε σε αδιέξοδο σε ό,τι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Προς αποφυγή αυτού, θα πρέπει να δοθεί έντονη έμφαση στους στενούς δεσμούς ορισμένων μεγάλων παραγόντων που επηρεάζουν την αειφόρο ανάπτυξη, όπως η αύξηση του πληθυσμού, η περιβαλλοντική καταστροφή, η ένδεια και η οικονομική αποτελμάτωση.

10. Η ΕΟΚΕ λαμβάνει υπόψη της τα θετικά αποτελέσματα της Διάσκεψης του Μοντερρέϋ για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης. Τούτο μπορεί να θεωρηθεί ως άνοιγμα στο πεδίο των αμοιβαίων δεσμεύσεων για την ανάπτυξη. Ταυτόχρονα τονίζεται ότι η βοήθεια μόνη δε λύνει πάντοτε τα προβλήματα. Με ριζικά καλύτερες εμπορικές επιλογές υπέρ των αναπτυσσόμενων χωρών, θα υπάρχει λιγότερη πίεση για αναπτυξιακή βοήθεια. Με μια εποικοδομητική ανακούφιση όσον αφορά το χρέος θα υπάρχουν καλύτερες επιλογές για τις αναπτυσσόμενες χώρες ώστε να αποδοθούν νέες προσπάθειες. Πάντως, η κατ' αποκοπή ανακούφιση για το χρέος ενδέχεται να μην έχει πάντοτε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η ΕΟΚΕ συνιστά όπως η ανακούφιση για το χρέος υπόκειται σε καταμετρητέα πρόοδο που θα οδηγεί σε διαρκή ανάπτυξη, όπου θα περιλαμβάνεται και αυξημένη περιβαλλοντική προστασία. Η ΕΟΚΕ συνιστά στην ΕΕ να εξετάσει περαιτέρω την προοπτική νέων προσπαθειών για την επέκταση της ανακούφισης από τα χρέη στις αναπτυσσόμενες χώρες.

11. Η προοδευτική κατάργηση των εμπορικών φραγμών αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την προώθηση της ανάπτυξης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέλαβε θετική πρωτοβουλία για το μέλλον με την απόφασή της να καταργήσει τους δασμούς στο σύνολο του εμπορίου με τις 48 πιο φτωχές χώρες του κόσμου ("τα πάντα εκτός από τα όπλα"). Η ΕΟΚΕ καλεί τις άλλες αναπτυγμένες χώρες να αναλάβουν παρόμοιες δράσεις. Καλεί, επίσης, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσει τις δυνατότητες επέκτασης του προγράμματος "τα πάντα εκτός από τα όπλα" και σε περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες.

12. Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας αποτελεί σημαντικό παράγοντα σε οιαδήποτε προσπάθεια για την καταπολέμηση της ένδειας. Στο παρελθόν, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας απέβαινε, συχνά, εις βάρος του περιβάλλοντος. Το γεγονός αυτό θα πρέπει να αλλάξει. Η ΠΔΑΑ πρέπει να επιμείνει στους θετικούς δεσμούς μεταξύ βέλτιστων περιβαλλοντικών πρακτικών και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Θα πρέπει γενικότερα να θεσπίσει τη δημιουργία θέσεων εργασίας ως ένα από τα βασικά μέσα για την επίτευξη των στόχων της χιλιετίας. Η δημιουργία θέσεων εργασίας θα πρέπει να συμβαδίζει με την προαγωγή των θεμελιωδών δικαιωμάτων εργασίας.

13. Η ΠΔΑΑ πρέπει να υπογραμμίσει την σημασία των γυναικών στην αναπτυξιακή διαδικασία, ειδικότερα στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες. Πρέπει να δημιουργηθούν νέες εταιρικές σχέσεις με στόχο να παρέχουν εκπαίδευση και κατάρτιση, ειδικότερα στις γυναίκες, οι οποίες θα αφορούν τόσο τα βασικά ζητήματα όπως η ασφάλεια των τροφίμων και η υγεία όσο και ζητήματα που σχετίζονται με την οικονομία όπως η ανάπτυξη συνεταιρισμών και επιχειρηματικών τεχνικών.

14. Η γεωργική παραγωγή στις αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να σημειώσει ραγδαία άνοδο προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της κατά το ήμισυ μείωσης όσων βρίσκονται σε μεγάλη ένδεια. Η παροχή βοήθειας στον τομέα της γεωργίας προκειμένου να καταστεί βιώσιμος και ανεξάρτητος αποτελεί ευαίσθητο ζήτημα και βασικό τμήμα κάθε στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη.

15. Για να μπορέσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες να επωφεληθούν από το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης απαιτούνται πιο καλές κυβερνήσεις και αποτελεσματικές διοικήσεις. Η ΠΔΑΑ οφείλει να δημιουργήσει συμπράξεις για την κατάρτιση διοικητικών στελεχών στις αναπτυσσόμενες χώρες.

16. Οι ξένες άμεσες επενδύσεις στις επιχειρήσεις αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδοτικής ροής προς τις αναπτυσσόμενες χώρες. Στόχοι της ΠΔΑΑ επιβάλλεται να είναι η δημιουργία συμπράξεων για επενδύσεις μεταξύ επιχειρήσεων και κυβερνήσεων. Τούτο θα μπορούσε να είναι μέρος των προσπαθειών των ΗΕ για την πρωτοβουλία περί οικουμενικής συμφωνίας. Όπως αναφέρεται από πολλές μελέτες, οι επιχειρηματικές επενδύσεις πραγματοποιούνται όλο και περισσότερο σε χώρες με ιδιαίτερα ικανό εργατικό δυναμικό.

17. Η αειφόρος ανάπτυξη σε εθνική, περιφερειακή και παγκόσμια κλίμακα προϋποθέτει προηγμένη τεχνογνωσία για την έρευνα και την ανάπτυξη, εφόσον αποτελεί από μόνη της πρόκληση για την προαγωγή της γνώσης. Η ΕΟΚΕ προτείνει τη θέσπιση νέων παγκόσμιων επιστημονικών δικτύων σε συνδυασμό με τους μακροπρόθεσμους στόχους για την αειφόρο ανάπτυξη, ειδικότερα στους τομείς ενέργειας, παροχής ύδατος και ασφάλειας των τροφίμων.

18. Η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης σε εθνική, περιφερειακή και παγκόσμια κλίμακα. Στην όλη αναπτυξιακή διεργασία επιβάλλεται να συνδεθεί στενά η οργανωμένη αστική κοινωνία συμβάλλοντας στα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προγράμματα. Η κοινωνία αυτή οφείλει, επίσης, να διαδραματίζει έναν κύριο ρόλο στη βελτίωση της κατανόησης. Η ΕΟΚΕ προτείνει την θέσπιση, όπως πραγματοποιείται ήδη στο πλαίσιο της ΕΕ, διετών διασκέψεων με τους εθνικούς, περιφερειακούς ή οικουμενικούς "μετόχους", ως ένα μέσο συμμετοχής των πολιτών στην προαγωγή και την παρακολούθηση της αειφόρου ανάπτυξης.

19. Η ΕΟΚΕ καλεί τις κυβερνήσεις που θα συμμετάσχουν στην ΠΔΑΑ να καταβάλουν κάθε προσπάθεια προκειμένου να καταλήξουν σε εποικοδομητικά και σαφή αποτελέσματα, με την ανάληψη νέων προσπαθειών για οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική πρόοδο σε παγκόσμια κλίμακα και να παρουσιάσουν δράσεις που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των οκτώ αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας. Βάσει τούτου έχουν δημιουργηθεί υψηλές προσδοκίες, ενώ οι ΜΚΟ και άλλες εν ενεργεία κοινωνικές οργανώσεις έχουν εκδηλώσει τη δέσμευση και την υποστήριξή τους. Πρόκειται πραγματικά για μια μοναδική ευκαιρία.

1. Η πορεία προς το Γιοχάνεσμπουργκ

1.1. Η Διάσκεψη για τη Γη του Ρίο ντε Τζανέιρο πρόβαλε την αειφόρο ανάπτυξη σαν έναν οικουμενικό στόχο με τους τρεις άξονες της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής αύξησης θεωρούμενους ως εξίσου ουσιώδεις και αλληλένδετους. Η κύρια έννοια γι' αυτό τον παγκόσμιο στόχο ήταν και είναι η αλληλεγγύη μεταξύ γενεών, λαών και χωρών.

Η αειφόρος ανάπτυξη είναι, βασικά, μια συνολική εικόνα δράσης με σκοπό την επίτευξη ευμάρειας για τις παρούσες γενεές χωρίς διακινδύνευση των προσδοκιών για τις επόμενες γενεές.

Κατά τη Διάσκεψη τονίσθηκε ότι πρακτικώς η αειφόρος ανάπτυξη έπρεπε να οικοδομηθεί στη συμμετοχή και, τελικά, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Βάσει του σημείου 21 του προγράμματος έγινε αποδεκτό ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών.

1.2. Γενικότερα, όμως, είναι σαφές ότι οι προσδοκίες του Ρίο δεν πραγματοποιήθηκαν.

Σε παγκόσμια κλίμακα, παρουσιάστηκαν αρκετά προβλήματα ιδίως σχετικά με την υιοθέτηση του πρωτοκόλλου του Κυότο για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Οι καθυστερήσεις σε ό,τι αφορά την υλοποίηση των στόχων του Ρίο με συγκεκριμένες δράσεις μπορεί εν μέρει να θεωρηθούν συνέπεια της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης κατά τη δεκαετία του 1990. Ωστόσο, είναι προφανές ότι οι χώρες αντιμετώπισαν μεγαλύτερες δυσκολίες κατά την υλοποίηση των στόχων του Ρίο από τις αναμενόμενες.

1.3. Μια ομάδα χωρών, όμως, μπόρεσε να δώσει μια συγκεκριμένη και προκλητική απάντηση σχετικά με τις προσδοκίες του Ρίο.

Το Συμβούλιο εισήγαγε τον Ιούνιο του 2001 μια φιλόδοξη στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Ένωση και ένα σχέδιο δράσης για την αειφόρο ανάπτυξη και τόνισε ότι όλες οι μελλοντικές πρωτοβουλίες και δράσεις θα πρέπει να αξιολογούνται σύμφωνα με τις επιπτώσεις τους γι' αυτήν.

Η ΕΕ, συνεπώς, αναλαμβάνει το ρόλο του παγκόσμιου ηγέτη σε ό,τι αφορά τη μετατροπή των στόχων του Ρίο σε συγκεκριμένες πολιτικές δράσεις.

1.4. Ιδιαίτερη σημασία στην κοινοτική στρατηγική έχει η υποχρέωση των κρατών μελών για την χάραξη εθνικών στρατηγικών για αειφόρο ανάπτυξη και έκδοση ετήσιων εκθέσεων περί των πραγματοποιούμενων. Τούτο παρέχει μια αξιόλογη ευκαιρία για τη σύγκριση πράξεων και αποτελεσμάτων.

1.5. Οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την ΠΔΑΑ έχουν διαρκέσει αρκετά χρόνια με την εκπόνηση πολλών μελετών για την πολιτική που πρέπει να εφαρμοσθεί, σεμινάρια και συνέδρια. Ένα πρόσφατο σημαντικό γεγονός ήταν το διεθνές συνέδριο για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης στο Μοντερρέϋ. Κατά γενική ομολογία, το μήνυμα από το Μοντερρέϋ προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο ήταν θετικό: οι αναπτυγμένες χώρες συμφώνησαν σε σημαντικές αυξήσεις στην αναπτυξιακή βοήθεια για τα επόμενα έτη και φθάνουν στο γενικό ύψος 0,7 % του ΑεγχΠ εντός 8 ετών (δηλαδή πρόσθετα 200 δισεκατ. δολάρια σε αναπτυξιακή βοήθεια).

1.6. Στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι προπαρασκευαστικές εργασίες άρχισαν ουσιαστικά με την ανακοίνωση για τις εμπειρίες μετά το Ρίο που δημοσιεύτηκε την άνοιξη του 2001.

1.7. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τέσσερις στρατηγικούς στόχους τους οποίους θα πρέπει να επιτύχει η ΕΕ μέσω της Διάσκεψης:

- αυξημένη οικουμενική δικαιοσύνη και αποτελεσματική σύμπραξη για αειφόρο ανάπτυξη,

- βελτίωση της ολοκλήρωσης και της συνοχής σε διεθνές επίπεδο,

- υιοθέτηση περιβαλλοντικών και αναπτυξιακών στόχων οι οποίοι θα αναζωπυρώσουν και ενισχύσουν την πολιτική δέσμευση, και

- αποτελεσματικότερη δράση σε εθνικό επίπεδο και παρακολούθηση της προόδου διεθνώς.

1.8. Το Φεβρουάριο του 2002, η Επιτροπή υιοθέτησε νέα ανακοίνωση εν όψει της ΠΔΑΑ.

Στην εν λόγω ανακοίνωση, η Επιτροπή καθορίζει τους όρους για μια νέα συνεργασία που θα αφορά την αειφόρο ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο και εντοπίζει τα ζητήματα στα οποία θα πρέπει να δοθεί προσοχή κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη και τα οποία χρήζουν αντιμετώπισης με συγκεκριμένες δράσεις. Λόγω των προβλημάτων κατά τη διάρκεια των προπαρασκευαστικών εργασιών σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών, οι προτεραιότητες της ΕΕ για την ΠΔΑΑ βρίσκονται υπό αναθεώρηση με την πρόθεση να καταστούν πιο λειτουργικές επικεντρώνοντας σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η αλιεία, η δασοκομία, τα ύδατα, η ενέργεια, η χρηματοδότηση, η διακυβέρνηση και η πολιτική συνοχή.

2. Διαμόρφωση μιας παγκόσμιας στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη

2.1. Οι προπαρασκευαστικές εργασίες των Ηνωμένων Εθνών για την ΠΔΑΑ έχουν παρόμοια προγραμματικά ζητήματα με τα οποία ασχολείται η ΕΕ.

2.1.1. Η αειφόρος ανάπτυξη αποτελεί εξ ορισμού πρόγραμμα βασιζόμενο σε παράλληλες και αλληλεπιδρώσες θεωρήσεις σχετικά με οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Φυσικά, έχει λεχθεί ότι η πιο σημαντική πτυχή της στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη είναι ότι κατόρθωσε να καταστήσει τα περιβαλλοντικά προβλήματα εφίσου σημαντικά με τα οικονομικά και τα κοινωνικά. Ωστόσο, η αλληλεπίδραση των τριών πυλώνων αποδείχτηκε δύσκολο να καταδειχθεί και να συγκεκριμενοποιηθεί. Για παράδειγμα, ποια είναι η σχέση μεταξύ περιβαλλοντικών στόχων και δημιουργίας θέσεων εργασίας; 'Η διαφορετικά, με ποιον τρόπο μπορεί να αποφευχθεί η σύγκρουση μεταξύ περιβαλλοντικής ανάπτυξης και ανάπτυξης της οικονομίας και της απασχόλησης;

Οι εμπειρίες της ΕΕ αποδεικνύουν ότι οι θεωρίες στις οποίες στηρίζονται οι τρεις πυλώνες απαιτούν νέο και πιο διαμορφωτέο τρόπο προγραμματισμού.

2.1.2. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Γκέτεμποργκ τον Ιούνιο του 2001, δήλωσε επισήμως ότι η αειφόρος ανάπτυξη θα πρέπει να αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο της Ένωσης και ότι όλες οι προτεινόμενες νέες δράσεις και τα προγράμματα θα πρέπει να αξιολογούνται ανάλογα με τις επιπτώσεις τους για την αειφόρο ανάπτυξη. Ουσιαστικά, η μεγάλη αυτή φιλοδοξία υπήρξε δύσκολο να επιτευχθεί. Η πολιτική συνοχή εντός ενός ευρύτερου και ποικίλου συνόλου οργανισμών είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί. Εν τέλει, θα χρειαστεί, προφανώς, πολιτικός συντονισμός σε υψηλό κυβερνητικό επίπεδο αλλιώς οι στόχοι για την αειφόρο ανάπτυξη θα αποτελέσουν όραμα και όχι ουσία.

2.1.3. Η αειφόρος ανάπτυξη μακροπρόθεσμα θα επηρεάσει έντονα ζητήματα όπως οι μεταφορές και η κατανάλωση ενέργειας καθώς και οι πολιτικές για την ασφάλεια τροφίμων και τη γεωργική παραγωγή. Η αντιμετώπιση των κλιματολογικών μεταβολών αποτελεί σοβαρή περίπτωση. Ο περιορισμός στη χρήση των φυσικών πόρων είναι ένα άλλο ζήτημα. Ο εν λόγω κατάλογος μπορεί να γίνει πολύ μεγαλύτερος. Το κύριο ζήτημα είναι ότι όλες οι πολιτικές που επηρεάζουν και αλλάζουν την καθημερινότητα των πολιτών πρέπει εν τέλει να βασίζονται στην ενεργό και πλήρη υποστήριξη των ίδιων των πολιτών. Οι στρατηγικές για την αειφόρο ανάπτυξη δεν μπορούν να επικεντρώνονται μόνο σε κάθετη αντιμετώπιση, ακόμη και εάν πρέπει να τεθούν σε λειτουργία έτσι, αλλά επιβάλλεται να υπάρχει μια παράλληλη διαδικασία αντίστροφα καθέτως.

Η ενεργός διαβούλευση με την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, και η ενεργός συμμετοχή από πλευράς αυτών όσον αφορά την παρακολούθηση και την υλοποίηση των δράσεων για την αειφόρο ανάπτυξη είναι στοιχεία απαραίτητα και αποτελούν ουσιαστικά τον μόνο τρόπο για την επίτευξη επιτυχίας.

2.1.4. Οι στρατηγικές για την αειφόρο ανάπτυξη θεωρείται ως επί το πλείστο ότι αφορούν αποκλειστικά οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Ωστόσο, επειδή οι εν λόγω στρατηγικές είναι διεθνούς χαρακτήρα από τη φύση τους, υπάρχουν ορισμένες πτυχές που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Η κατανόηση των λόγων που οδήγησαν μια χώρα σε συγκεκριμένες αποφάσεις για την αειφόρο ανάπτυξη αποτελεί προσπάθεια κατανόησης μέρους της ιστορίας ή του συστήματος αξιών μιας χώρας. Θα πρέπει, επομένως, οι στρατηγικές για την αειφόρο ανάπτυξη να προβλέπουν την επικοινωνία και την πολιτιστική επίγνωση σχετικά με άλλες γειτονικές χώρες.

2.2. Η Διακήρυξη της χιλιετίας για τους βασικούς αναπτυξιακούς στόχους που πρέπει να υλοποιηθούν εντός περιορισμένου χρόνου αποτελεί άνοιγμα για τη διαμόρφωση μιας μακροπρόθεσμης και συγκεκριμένης πολιτικής για την ανάπτυξη σε παγκόσμια κλίμακα. Η απόφαση περί υιοθέτησης των οκτώ στόχων ελήφθη από κοινού από τον ΟΗΕ, το ΔΝΤ, τη Διεθνή Τράπεζα, τον ΟΟΣΑ, την Ομάδα των επτά, την Ομάδα των είκοσι και όλες τις μεγάλες αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες.

Με βάση τα ανωτέρω, μια από τις πιο σημαντικές προκλήσεις της παγκόσμιας Διάσκεψης για το 2002 θα είναι η συμφωνία σε ό,τι αφορά τον καθορισμό προτεραιοτήτων και των τρόπων υλοποίησης των εν λόγω στόχων της χιλιετίας.

2.3. Προφανώς, ορισμένα βασικά θέματα προς συζήτηση στην ΠΔΑΑ θα είναι περισσότερο ο προσδιορισμός του κατάλληλου τρόπου, της κατάλληλης χρονικής στιγμής και των κατάλληλων πόρων παρά η θέσπιση νέων στόχων.

2.3.1. Ιδιαίτερη σημασία θα έχουν θέματα όπως:

- βελτίωση των όρων που ισχύουν για τις πιο φτωχές χώρες που συμμετέχουν στην παγκόσμια οικονομία και ειδικότερα υιοθέτηση βελτιωμένου εμπορικού καθεστώτος γι' αυτές,

- υιοθέτηση σε διεθνή κλίμακα ενός κώδικα υψηλής δεοντολογίας από τις επιχειρήσεις διότι τούτες αποτελούν αξιόπιστους και σταθερούς εταίρους στην αναπτυξιακή διαδικασία, και

- σημαντικές μεταφορές συμπληρωματικών πόρων από τις πιο πλούσιες στις πιο φτωχές χώρες υπό τη μορφή αναπτυξιακών επενδύσεων.

2.3.2. Ο κατάλογος αποτελεί στην ουσία μια απεικόνιση των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης και των προκλήσεων που θέτει τόσο για τις αναπτυσσόμενες όσο και για τις αναπτυγμένες χώρες. Οι κυβερνήσεις πρέπει να λάβουν υπόψη τους τις αυξανόμενες τάσεις ανταγωνισμού στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Η αποτελεσματική διοίκηση είναι πιο σημαντική από ποτέ. Η διαμόρφωση ενός ελκυστικού επενδυτικού κλίματος απαιτεί πολιτική ηγεσία, καλή διαχείριση και ικανότητα δημιουργίας εταιρικών σχέσεων. Το εμπόριο αποτελεί όλο και περισσότερο σημαντικό παράγοντα στην αναπτυξιακή διαδικασία. Η επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια και οι άμεσες επενδύσεις συμβάλλουν στην αύξηση των πόρων αλλά το εμπόριο αποτελεί για τις περισσότερες χώρες το βασικό μέσο.

2.4. Το έργο την Παγκόσμιας Διάσκεψης είναι πράγματι πολλαπλό: οφείλει να απευθυνθεί σε θέματα παγκόσμιας κλίμακας μακροχρόνιου χαρακτήρα για την επίτευξη συνεχούς ανάπτυξης, ενώ ταυτόχρονα θα σταθμίζονται οι φόβοι των λαών για την παγκοσμιοποίηση με προτάσεις για πρότυπα σε τομείς όπως η υγεία, η προστασία των καταναλωτών και το περιβάλλον και θα διασφαλίζεται ότι τηρούνται τα θεμελιώδη πρότυπα εργασίας.

3. Ένα πρόγραμμα για την ΕΕ στο Γιοχάνεσμπουργκ

3.1. ανακοίνωση της Επιτροπής τον Φεβρουαρίου του 2002, παραθέτει έναν κατάλογο 39 κοινοτικών δράσεων τις οποίες χωρίζει σε έξι ομάδες: εμπόριο, καταπολέμηση της φτώχιας και προώθηση της κοινωνικής ανάπτυξης, αειφόρος διαχείριση των φυσικών και περιβαλλοντικών πόρων, βελτίωση της συνοχής των κοινοτικών πολιτικών, καλύτερη διακυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα και χρηματοδότηση της αειφόρου ανάπτυξης.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τον εν λόγω πιο συγκεκριμένο τρόπο καθορισμού των πρωταρχικών ζητημάτων ως δράσεις για την ΠΔΑΑ.

Τα σχόλια της ΕΟΚΕ για την ανακοίνωση της Επιτροπής είναι τα ακόλουθα.

4. Τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης: εμπόριο για αειφόρο ανάπτυξη

4.1. Το αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ντόχα είναι η βάση για τη συμφωνία στην Παγκόσμια Διάσκεψη όσον αφορά ζητήματα εμπορίου. Έργο της Παγκόσμιας Διάσκεψης πρέπει να είναι η διακρίβωση μέτρων που υποστηρίζουν και συμπληρώνουν τις διεργασίες του εν λόγω αναπτυξιακού προγράμματος και του Μοντερρέϋ. Πρόκειται για έναν τομέα κινήτρων για μια περιβαλλοντικά και κοινωνικά συνεχή παραγωγή και εμπόριο.

4.2. Η Επιτροπή προτείνει οκτώ πιο συγκεκριμένα ζητήματα για περαιτέρω κοινοτικό έργο και δράση, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης της συμμετοχής των αναπτυσσόμενων χωρών στο διεθνές εμπορικό σύστημα πιέζοντας πιο έντονα εντός του ΠΟΕ. Η Επιτροπή επιθυμεί να ενισχύσει το ρόλο του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) για την αειφόρο ανάπτυξη με την εισαγωγή, το 2004, ενός πιο διαμορφούμενου συστήματος. Η Επιτροπή τάσσεται, γενικότερα, υπέρ της ενίσχυσης της σταθερότητας στις διμερείς και περιφερειακές συμφωνίες εμπορίου.

4.3. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση περί της κοινοτικής θέσης στα ζητήματα εμπορίου και ανάπτυξης. Η πρόταση συμπίπτει με τις θέσεις της ΕΕ στη διάσκεψη του ΠΟΕ στη Ντόχα.

4.4. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να προσθέσει ορισμένα σχόλια. Ο ΠΟΕ, είναι το βασικό μέσο για την προώθηση του εμπορίου, άρα πρέπει με ιδία πρωτοβουλία να αναπτύξει τη θέση και το κύρος του και να δώσει στα προγράμματα και τις δράσεις του πιο ανθρώπινη χροιά. Η ΕΟΚΕ σχεδιάζει την εκπόνηση γνωμοδότησης για το εν λόγω θέμα.

4.5. Υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω πρωτοβουλίες προκειμένου να ενισχυθεί το εμπόριο μεταξύ αναπτυσσόμενων και βιομηχανικών χωρών. Προσφάτως, ένα κράτος μέλος της ΕΕ πρότεινε τη σύσταση ειδικού επικουρικού κέντρου (ένα είδος "διαμεσολαβητή") το οποίο θα βοηθά αναπτυσσόμενες χώρες να αντιπαρέρχονται τα διοικητικά εμπόδια που παρουσιάζονται κατά τις εξαγωγές προς τις αναπτυγμένες χώρες. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι μια τέτοια πρωτοβουλία θα πρέπει να εξεταστεί και κατά την ΠΔΑΑ.

4.6. Ένα ζήτημα το οποίο αναμενόταν να παρουσιαστεί στην ανακοίνωση της Επιτροπής είναι η πρωτοβουλία "τα πάντα εκτός από τα όπλα" και το θέμα για τον τρόπο με τον οποίο θα πεισθούν άλλες χώρες να ακολουθήσουν το εν λόγω παράδειγμα. Η πρωτοβουλία αφορά 48 από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Τώρα υπάρχει η ευκαιρία να εξετασθεί η δυνατότητα διερεύνησης της πρωτοβουλίας.

4.7. Η ΕΟΚΕ έχει λάβει υπόψη της και επικροτεί έντονα την προτεινόμενη δράση της Επιτροπής για την ενθάρρυνση της δέσμευσης ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στην ιδέα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης μέσω υποστήριξης της τήρησης των κατευθυντήριων γραμμών του ΟΟΣΑ για τους ξένους επενδυτές και μέσω της ανάπτυξης πρωτοβουλιών ως συνέχεια της Πράσινης Βίβλου της Επιτροπής σχετικά με την προβολή ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για την εταιρική κοινωνική ευθύνη.

4.8. Το εμπόριο ενθαρρύνει τις άμεσες επενδύσεις ειδικότερα για τις εγκαταστάσεις παραγωγής. Η διαμόρφωση θετικού κλίματος για παρόμοιες επενδύσεις από επιχειρήσεις είναι κρίσιμη. Το αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ντόχα παρέχει τις ανάλογες δυνατότητες. Η σύνοδος του Μοντερρέϋ συνέβαλλε επίσης. Η Παγκόσμια Διάσκεψη για τις παγκόσμιες επιπτώσεις αποτελεί έναν ακόμη παράγοντα. Ορισμένοι ΜΚΟ, συμπεριλαμβανομένου του OXFAM, και συμβουλευτικά όργανα, συνέβαλλαν περαιτέρω κατά το τελευταίο διάστημα. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει θέσει σε λειτουργία ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα με στόχο την ανύψωση του επιπέδου ανθρωπίνων πόρων μέσω της διδασκαλίας δεξιοτήτων, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Η ΔΟΕ προσέθεσε μια σημαντική διάσταση μέσω του προγράμματος για την αξιοπρεπή εργασία.

4.9. Η ΕΟΚΕ κρίνει επείγουσα και ουσιαστική τη σύμφωνη γνώμη της ΠΔΑΑ για τη παρακολούθηση των στόχων της Ντόχα, και ειδικότερα του Μοντερρέϋ, βάσει δράσεων για μεγαλύτερη ενθάρρυνση των άμεσων ξένων επενδύσεων και των ελάχιστα αναπτυγμένων χωρών.

4.10. Παράλληλα, η ΠΔΑΑ πρέπει να λάβει υπόψη της την ανάγκη διαμόρφωσης συνολικής πολιτικής που θα καλύπτει τη βοήθεια, τις επενδύσεις και την ανακούφιση από τα χρέη. Για αρκετές αναπτυσσόμενες χώρες η ανακούφιση από τα χρέη εξακολουθεί να αποτελεί βασικό ζήτημα προς επίλυση με στόχο να καταστούν πιο ανεξάρτητες και ικανές για καλύτερη χρήση των εξωτερικών πόρων.

Η ΕΟΚΕ καλεί την ΕΕ να εξετάσει περαιτέρω την προοπτική για νέες προσπάθειες επέκτασης της ανακούφισης από τα χρέη στις αναπτυσσόμενες χώρες.

5. Καταπολέμηση της φτώχιας και ενίσχυση της κοινωνικής ανάπτυξης

5.1. Η Επιτροπή προσαρμόζει τις δράσεις της για τη μείωση της φτώχιας και την εξάλειψη της πείνας ανάλογα, ώστε να συμβαδίζουν με τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας. Ειδικότερα, προτείνει να προωθηθεί η επικέντρωση της αναπτυξιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κεντρικό στόχο της μείωσης της ένδειας που εκφράζεται με την αυστηρότερη συγκέντρωση πόρων στις ελάχιστα ανεπτυγμένες χώρες και στις πιο φτωχές ομάδες άλλων αναπτυσσόμενων χωρών.

5.2. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τις προτεινόμενες δράσεις. Όπως τονίζει και η Επιτροπή, είναι απαραίτητο να συμπεριληφθούν δράσεις για την παροχή ύδατος και τις υπηρεσίες υγιεινής και γενικότερα δράσεις που αφορούν τις υπηρεσίες υγείας με πρόσβαση σε φάρμακα και την κλιμακωτή τους τιμολόγηση.

5.3. Η Επιτροπή προτείνει την περαιτέρω ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις σχετικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΟΚΕ θα επιθυμούσε περαιτέρω ανάλυση του ζητήματος αυτού, αφού ληφθεί υπόψη ότι η Επιτροπή πέρυσι δημοσίευσε ανακοίνωση για θέματα φύλου σε αναπτυξιακές πολιτικές(2). Ένα κοινοτικό πρόγραμμα για την Παγκόσμια Διάσκεψη παρέχει μεγάλες δυνατότητες επικοινωνίας για τα εν λόγω ζητήματα.

5.4. Ο ρόλος που διαδραματίζουν οι γυναίκες στην αλλαγή του τρόπου διαβίωσης και την ενίσχυση της αποδοχής νέων τρόπων είναι ουσιαστικός και δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί. Οι σχετικές προσπάθειες στον τομέα της εκπαίδευσης καθώς και οι δράσεις για την αλλαγή των συνηθειών διατροφής και των συνηθειών υγιεινής, επομένως, θα πρέπει να έχουν ως προτεραιότητα την προσέγγιση του γυναικείου φύλου.

5.5. Σχετικά, η απόφαση που ελήφθη από τη Διάσκεψη των ΗΕ για τον πληθυσμό και την ανάπτυξη (ΔΗΕΠΑ) το 1994 πρέπει να υπενθυμισθεί. Η ΔΗΕΠΑ αναγνώρισε ότι η πρόσβαση στον οικογενειακό προγραμματισμό και η αποδοχή των δικαιωμάτων των γυναικών στο θέμα της αντιπαραγωγής αποτελούν προαπαιτούμενα για τη βελτίωση της κατάστασης των γυναικών.

5.6. Η ΕΟΚΕ έλαβε γνώση της πρότασης σχετικά με την ενίσχυση της έρευνας για ζητήματα που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη και δηλώνει την πλήρη υποστήριξή της. Η ΕΟΚΕ, μεταξύ άλλων, έλαβε γνώση των νέων σχεδίων έρευνας για τις προσπάθειες μεταβολών στα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης. Πρόκειται, προφανώς, για τομείς όπου απαιτούνται, ταχέως, περισσότερες βασικές πληροφορίες και ευρύτερη βάση για διαλόγους.

6. Αειφόρος διαχείριση των φυσικών και περιβαλλοντικών πόρων

6.1. Πρώτη προτεραιότητα είναι να εξασφαλιστεί ότι οι υφιστάμενες τάσεις απώλειας περιβαλλοντικών πόρων θα αντιστραφούν ουσιαστικά σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο ως το 2015. Δεύτερη προτεραιότητα είναι η ανάπτυξη τομεακών και ενδιάμεσων στόχων σε ορισμένους κύριους τομείς - νερό, γη και έδαφος, ενέργεια και βιοποικιλότητα.

6.2. Πιο συγκεκριμένα, η Επιτροπή σκοπεύει να αναλάβει μια πρωτοβουλία στην Παγκόσμια Διάσκεψη για την αειφόρο ανάπτυξη που αφορά την προώθηση της αειφόρου διαχείρισης των υδάτινων πόρων.

6.3. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τις προτάσεις της Επιτροπής για το καίριο αυτό ζήτημα. Οι προτάσεις για τη διαχείριση των υδάτων και της ενέργειας ειδικότερα η προμήθεια ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, είναι πολύ σημαντικές και θα πρέπει να αποτελέσουν υψηλή προτεραιότητα της Παγκόσμιας Διάσκεψης. Ορισμένες χώρες και περιφέρειες μπορούν να αναλάβουν ηγετικό ρόλο όσον αφορά τις βιώσιμες λύσεις παγκοσμίου κλίμακας, ενώ οι βέλτιστες πρακτικές και η τεχνολογία θα πρέπει να ενημερωθούν και να διαδοθούν σε ολόκληρη την υφήλιο, ώστε να μην αποτελούν προνόμιο των ολίγων.

6.4. Σχετικά, η ίδια η περαιτέρω εξέλιξη της κοινοτικής στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη αποτελεί μια από τις καλύτερες δυνατές συμβολές στην Παγκόσμια Διάσκεψη αλλά και στις μετέπειτα εργασίες. Τα σχέδια για ένα κοινοτικό πρόγραμμα δράσης σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας για τα δάση, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο, αποτελούν σημαντική συμβολή καθώς και πρωτοβουλίες σε διεθνή κλίμακα για να αντιμετωπισθούν οι παραβάσεις της νομοθεσίας περί δασών και των εγκλημάτων εις βάρος δασών. Η ανάπτυξη της κοινοτικής στρατηγικής για την αλιεία στην ανοικτή θάλασσα αποτελεί ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα.

6.5. Η κύρωση του πρωτοκόλλου του Κυότο είναι βασικό βήμα για τις μακροπρόθεσμες προσπάθειες προκειμένου να δοθεί ένα τέλος στις κλιματολογικές αλλαγές. Ωστόσο, ακόμη και με την κύρωση του πρωτοκόλλου του Κυότο, απαιτείται προσανατολισμός προς μελλοντικές ενέργειες. Στο σημείο αυτό, η ΕΕ θα μπορούσε να αναλάβει μια πρωτοβουλία με σεβασμό στις νέες δεσμεύσεις για τους στόχους μείωσης των υψηλών εκπομπών.

6.6. Σε μια πρόταση τονίζεται η ανάγκη ενθάρρυνσης των επενδύσεων σε οικονομικά προσιτούς, αειφόρους και φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους μεταφορών. Η ΕΟΚΕ θα επιθυμούσε περαιτέρω διευκρινήσεις για το εν λόγω θέμα.

6.7. Οι μεταφορές αποκτούν ολοένα και περισσότερη σημασία για το σύνολο των στρατηγικών αειφόρου ανάπτυξης είτε στις αναπτυγμένες είτε στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το θέμα αυτό έχει άμεση σχέση με την αστική αλλά και τη γεωργική ανάπτυξη καθώς και με τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες οργανώνουν τις εργασίες τους αλλά και την καθημερινότητά τους. Συνδέεται, επίσης, στενά με τις εξελίξεις στην τεχνολογία μεταφορών. Η ΕΟΚΕ θα εκτιμούσε πολύ την εκ μέρους της Επιτροπής αντιμετώπιση του προβλήματος με σθεναρό τρόπο.

6.8. Η Επιτροπή προτείνει όπως η ΕΕ δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην πραγματοποίηση των περιφερειακών και υποπεριφερειακών αντιδράσεων στο περιβάλλον και στον κοινωνικό τομέα καθώς και στις οικονομικές προκλήσεις με βάση το γενικό στόχο της δημιουργίας συνεχούς ανάπτυξης. Παρόμοια στάση μπορεί να αποτελέσει μέρος της συνεργασίας Εuromed.

6.9. Η ΕΟΚΕ εκφράζει την υποστήριξή της, διότι συμβαδίζει με τις εμπειρίες που έχει αποκομίσει η ίδια από τις συνεργασίες της στην περιοχή της Μεσογείου. Τα υποψήφια κράτη εκπροσωπούν μια άλλη πρόκληση. Ως μέλη θα αποτελούν μέρος της γενικής κοινοτικής στρατηγικής, αλλά θα χρειάζονται σημαντική υποστήριξη πριν και μετά την προσχώρηση για να προσεγγίσουν τα παρόντα κράτη μέλη.

7. Βελτίωση της συνοχής των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης

7.1. Σύμφωνα με τη δομή και τον προσανατολισμό της κοινοτικής στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη, η Επιτροπή υπογραμμίζει την ανάγκη για νέες πρωτοβουλίες προκειμένου να αναθεωρηθεί η πολιτική συνοχή στο σύνολο των πολιτικών που σχετίζονται με την ανάπτυξη αυτή.

7.2. Η ΕΟΚΕ είχε τη δυνατότητα να υπογραμμίσει τη μεγάλη σημασία των εν λόγω ζητημάτων αρκετές φορές σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις.

Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει τη σταθερή γνώμη της ότι τα όργανα της ΕΕ οφείλουν να λάβουν εντονότερα μέτρα προκειμένου να χαράξουν μια πολιτική με συνοχή που χρειάζεται για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης, είτε πρόκειται για μια πολιτική εντός των συνόρων της ΕΕ είτε για μέρος της οικουμενικής προσπάθειας που θα απορρεύσει από την Παγκόσμια Διάσκεψη.

8. Καλύτερη διακυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα

8.1. Μια προτεραιότητα είναι η διασφάλιση καλής διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα και σε όλες τις χώρες ώστε να τεθούν κοινοί στόχοι για την αειφόρο ανάπτυξη.

Η ΕΟΚΕ σημειώνει τις παρατηρήσεις της Επιτροπής σχετικά με την ανάγκη αποτελεσματικής διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα με την ενεργό συμμετοχή της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση.

Η ΕΟΚΕ είχε τη δυνατότητα να σχολιάσει τα εν λόγω ζητήματα αρκετές φορές σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις(3).

8.2. Ο ρόλος των επιχειρήσεων στην ενίσχυση της ανάπτυξης πρέπει να βελτιωθεί. Τα ΗΕ έχουν θέσει σε εφαρμογή την πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Συμφώνου. Πρόκειται για ένα μηχανισμό προώθησης της ενεργού επιχειρηματικής συμμετοχής στο πλαίσιο της αναπτυξιακής διεργασίας και της προσπάθειας για την υλοποίηση των στόχων της χιλιετίας.

8.3. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει θερμά την εν λόγω πρωτοβουλία και εκφράζει την ελπίδα να υπάρξουν ανάλογες πρωτοβουλίες σε εθνική ή ευρωπαϊκή κλίμακα.

9. Χρηματοδότηση της αειφόρου ανάπτυξης

9.1. Στη Διάσκεψη των ΗΕ στο Μοντερρέϋ το Μάρτιο του 2002 συμφωνήθηκε να υπάρξει βραδεία αλλά σταθερή αύξηση του ποσού των οικονομικών πόρων που διατίθενται για την αειφόρο ανάπτυξη. Γενικά, το αποτέλεσμα της διάσκεψης επιβάλλεται να θεωρηθεί ως επιτυχές.

Προφανώς, οι εν λόγω πόροι δεν θα είναι αρκετοί. Αποτελούν, ωστόσο, σημαντική αλλαγή των τάσεων.

9.2. Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που χρήζει περαιτέρω εξέτασης είναι τα κίνητρα που θα δοθούν για μεγαλύτερη αύξηση των άμεσων επενδύσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Και στο σημείο αυτό, το πιο σημαντικό στοιχείο είναι τα κριτήρια τα οποία θα καθορίσουν που χρειάζονται επενδύσεις αλλά και πάλι η ουσία έγκειται στο ανθρώπινο κεφάλαιο.

Η ΕΟΚΕ, υποστηρίζοντας τη συμφωνία του Μοντερρέϋ η οποία ορίζει ότι οι βιομηχανικές χώρες θα πρέπει να αυξήσουν την ΕΑΒ σε ύψη που θα φθάνουν το 0,7 % περίπου του ΑΕγχΠ, επιθυμεί την ανάληψη περισσότερων πρωτοβουλιών προκειμένου να προωθηθούν οι άμεσες ιδιωτικές επενδύσεις.

10. Πρόσθετα ζητήματα προτεραιότητας για μια παγκόσμια στρατηγική αειφόρου ανάπτυξης

10.1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα κατάλληλο πρόγραμμα για τις διαπραγματεύσεις πριν την Παγκόσμια Διάσκεψη στο Γιοχάνεσμπουργκ. Η ΕΟΚΕ σχολίασε το εν λόγω ζήτημα παραπάνω.

Συμπληρωματικά προς τα προαναφερθέντα, η ΕΟΚΕ θα ήθελε να προτείνει την συνεκτίμηση των ακόλουθων ζητημάτων στις διαπραγματεύσεις για την Παγκόσμια Διάσκεψη.

10.2. Ο στόχος της χιλιετίας σχετικά με την πρωτοβάθμια εκπαίδευση για όλα τα παιδιά έως το 2015 θα πρέπει να θεωρηθεί ένα πρώτο βήμα προς μια μεγάλη επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο με παγκόσμια εμβέλεια. Η επαγγελματική κατάρτιση περιλαμβάνει εν μέρει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και εν μέρει ανώτερες βαθμίδες, γεγονός που θα αποτελεί το επόμενο στρατηγικό βήμα για τη διαμόρφωση της παγκόσμια κοινωνίας της γνώσης. Μια πρόσφατη έκθεση της UNCTAD υπογραμμίζει τους κινδύνους που διατρέχουν οι αναπτυσσόμενες χώρες από την έλλειψη επενδύσεων στην εκπαίδευση και κατάρτιση: τα μέρη των προϊόντων που απαιτούν υψηλή ειδίκευση εισάγονται και μόνο τα μέρη που απαιτούν χαμηλή ειδίκευση εντοπίζονται στην αναπτυσσόμενη χώρα.

10.3. Η ΕΟΚΕ προτείνει όπως η Παγκόσμια Διάσκεψη εξετάσει τη σύσταση ειδικής επιτροπής με το διπλό καθήκον να παρακολουθεί την υλοποίηση των στόχων της χιλιετίας και να καταρτίζει σχέδια για μια μεγάλη προσπάθεια υπέρ της επαγγελματικής κατάρτισης. Η ανάθεση μιας οικονομίας που στηρίζεται στη γενική γνώση απαιτεί να δοθεί επείγων χαρακτήρας στις επενδύσεις για εκπαίδευση και κατάρτιση.

10.4. Ο ρόλος των γυναικών στη διαμόρφωση της αειφόρου ανάπτυξης μπορεί εύκολα να υποτιμηθεί λόγω παραδοσιακών ή/και πολιτιστικών προτύπων. Στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, οι γυναίκες διαδραματίζουν συγκεκριμένο ρόλο στην μεταβολή των συνηθειών της διατροφής, της υγείας και των συνηθειών της υγιεινής.

10.5. Η ΕΟΚΕ προτείνει όπως κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη υπογραμμισθεί η σημασία του ρόλου που διαδραματίζουν οι γυναίκες των αναπτυσσόμενων χωρών στην αναπτυξιακή διαδικασία και μια κοινή προσπάθεια υποστήριξης εκείνων των γυναικών που προσπαθούν να ενεργοποιηθούν οικονομικά, ως επιχειρηματίες, μέσω κατάρτισης, μικρών ενισχύσεων κεφαλαίου, διοικητικής υποστήριξης, ανταλλαγής εμπειριών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναλάβει την ειδική ευθύνη για την προώθηση παρόμοιων προσπαθειών δημιουργώντας συνεργασίες με κοινωνικούς εταίρους, βιομηχανίες, κέντρα μάθησης, εμπορικούς οργανισμούς και διεθνείς οργανισμούς.

10.6. Ο στόχος της χιλιετίας σχετικά με τη μείωση κατά το ήμισυ του αριθμού των ανθρώπων που αμείβονται με 1 δολάριο ΗΠΑ ημερησίως ως το 2015 απαιτεί πάρα πολλές συμμετοχικές πρωτοβουλίες. Η δημιουργία θέσεων εργασίας είναι, προφανώς, η πιο σημαντική και απαιτεί, για παράδειγμα, παραγωγικές δυνατότητες, την ύπαρξη αγορών, τη διάθεση επενδυτικού κεφαλαίου και επιλογές εκπαίδευσης και κατάρτισης. Σε διαφορετική περίπτωση, η δημιουργία θέσεων εργασίας εξαρτάται από τις ανάγκες και τους διαθέσιμους δημόσιους χρηματοδοτικούς πόρους. Γενικά, επιβάλλεται να υπάρχουν καταναλωτές και αγορές για προϊόντα και υπηρεσίες.

10.7. Η ΕΟΚΕ προτείνει, κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη, να τονιστεί η σημασία της δημιουργίας θέσεων εργασίας ως μέσο για την επίτευξη πολλών αναπτυξιακών στόχων. Η ΕΟΚΕ προτείνει τη σύσταση ειδικής διεθνούς ομάδας δράσης με στόχο τη διακρίβωση στρατηγικών και δράσεων για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, βασιζόμενη στα συμπεράσματα της διάσκεψης του Μοντερρέϋ και της ίδιας της Παγκόσμιας Διάσκεψης.

10.8. Το ζήτημα του πληθυσμού έχει προφανή και ουσιώδη σημασία σε ό,τι αφορά την αειφόρο ανάπτυξη. Ορισμένες νέες τάσεις που εμφανίζονται στις πληθυσμιακές στατιστικές υποδεικνύουν ότι οι έως τώρα τάσεις δεν είναι τόσο αναπότρεπτες όσο θεωρείτο. Περίπου 13 από τις πολυπληθέστερες χώρες παρουσίασαν μεγάλη πτώση στο δείκτη γεννήσεων, και περιορίζονται στο ύψος των δύο ή και λιγότερων παιδιών ανά γυναίκα. Η προφανής αιτία είναι ο αυξανόμενος αριθμός των γυναικών που επιθυμούν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.

10.9. Η ΕΟΚΕ, ως αναγνώριση της σημασίας των νέων στατιστικών τάσεων πιστεύει ότι για το θέμα της αύξησης του πληθυσμού η Παγκόσμια Διάσκεψη θα μπορούσε να καταλήξει στο πόρισμα ότι απαιτείται μια νέα διεθνής μελέτη για τις τρέχουσες τάσεις των δεικτών γεννητικότητας και υπό το φως της μελέτης αυτής να χαράξει στρατηγικές για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης, αφενός, και εξέλιξης των τάσεων του πληθυσμού αφετέρου. Χρειάζεται να συνεκτιμηθεί στη μελέτη η γήρανση του πληθυσμού παγκοσμίως και οι δημογραφικές και οικονομικές συνέπειες του φαινομένου.

10.10. Οι μεγάλες πληθυσμιακές περιοχές των αναπτυσσόμενων χωρών συνιστούν ιδιαίτερη πρόκληση για την αειφόρο ανάπτυξη. Σε συχνά ακραίο βαθμό, η κατάσταση στις αστικές περιοχές είναι παρεμφερής. Και στις δύο περιπτώσεις, η παρούσα κατάσταση είναι αποτέλεσμα πολυετούς αδυναμίας κατανόησης και δράσης σε ό,τι αφορά τους πολύπλοκους παράγοντες που ευθύνονται για τον υπερπληθυσμό στις αστικές περιοχές και την υποπληθυσμιακή τάση, και συχνά την έλλειψη ανάπτυξης, στις γεωργικές περιοχές. Ταυτόχρονα, οι πολύ μεγάλες πληθυσμιακές περιοχές παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα στους τομείς τροφίμων, υγείας, εγκατάστασης, υγιεινής, ρύπανσης, εκπαίδευσης, ευταξίας και μεταφορών κ.λπ.

10.11. Η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι οι παγκόσμιες δράσεις για την αειφόρο ανάπτυξη θα πρέπει να περιλαμβάνουν ειδικές προσπάθειες για την εξισορρόπηση των παρουσών τάσεων στις αστικές και γεωργικές περιοχές τόσο στις αναπτυσσόμενες χώρες όσο και σε αριθμό αναπτυγμένων περιοχών. Η ΕΟΚΕ προτείνει όπως η Παγκόσμια Διάσκεψη εξετάσει την κατάσταση στις αστικές και γεωργικές περιοχές πολλών αναπτυσσόμενων χωρών και ζητήσει από τις χώρες να ανταλλάξουν εμπειρίες και λύσεις. Θα πρέπει να αρχίσουν οι προετοιμασίες για ένα παγκόσμιο πρόγραμμα για τη βιώσιμη μεγαλούπολη.

10.12. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Διάσκεψης του Ρίο πριν από δέκα χρόνια, οι χώρες πρέπει να επεξεργαστούν εθνικές στρατηγικές αειφόρου ανάπτυξης. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αρκετές χώρες έχουν ήδη πράξει αναλόγως μετά από αίτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβουλίου στο Γκέτεμποργκ τον Ιούνιο του 2001.

Αν και παρόμοια εθνικά σχέδια δράσης βρίσκονται στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής τους, αποτελούν μεγάλο απόθεμα πληροφοριών και εμπειριών. Η ΕΟΚΕ προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη συνεργασία με σχετικούς διεθνείς φορείς για τη σύσταση νέων και εύκολα βατών υπηρεσιών τεκμηρίωσης και πληροφόρησης με στόχο την πληροφόρηση για όλους.

10.13. Οι τομείς της ενέργειας και των μεταφορών αποτελούν αναπόφευκτα το προσκήνιο όλων των συζητήσεων για την αειφόρο ανάπτυξη. Η ΕΟΚΕ έχει εκθέσει τις απόψεις σχετικά με τα θέματα αυτά σε αρκετές περιπτώσεις.

Λόγω της σημασίας των θεμάτων αυτών και την ύπαρξη σοβαρής σχετικής ανάλυσης και μελέτης, η ΕΟΚΕ προτείνει όπως η Παγκόσμια Διάσκεψη προβεί σε μια κοινή καταγραφή τους. Σκοπός δεν είναι τόσο η ανεύρεση νέων λύσεων αλλά να υπάρξει μια επίκαιρη έρευνα ως βάση για νέα μέτρα.

10.14. Η βιομηχανία διαδραματίζει προφανή και ουσιαστικό ρόλο για τις αναπτυξιακές προσπάθειες. Έχουν αναληφθεί ήδη αρκετές πρωτοβουλίες ώστε να συμμετάσχει περισσότερο ο τομέας της βιομηχανίας σε προγράμματα και να γίνουν περισσότερες επενδύσεις παραγωγικού χαρακτήρα στις αναπτυσσόμενες χώρες.

10.15. Η ΕΟΚΕ σημείωσε τις διάφορες πρωτοβουλίες για την συμμετοχή των επιχειρήσεων και της βιομηχανίας στη διεργασία οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης. Στην πραγματικότητα οι μεγαλύτερες προσπάθειες σημειώθηκαν στον πρώτο πυλώνα της αειφόρου ανάπτυξης. Η ΕΟΚΕ, πεπεισμένη ότι ο τομέας της βιομηχανίας στο μεγαλύτερο μέρος του θα κατανοήσει και θα αξιολογήσει θετικά τα οφέλη από την ενεργό συμμετοχή του στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη, προτείνει να δηλωθεί κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη η υποστήριξη πλήρους συμμετοχής της βιομηχανίας στις διεργασίες για την αειφόρο ανάπτυξη και λαμβάνει υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τους πολυεθνικούς οργανισμούς.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί πρωτοβουλίες όπως το Παγκόσμιο Σύμφωνο και εκφράζει την ελπίδα ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία θα λάβει ευρεία αποδοχή.

10.16. Οι κοινωνικοί εταίροι και η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών θα διαδραματίσουν αμφότεροι καίριο ρόλο στην αειφόρο ανάπτυξη σε παγκόσμια κλίμακα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναγνωρίσει το γεγονός αυτό, όπως και η προπαρασκευαστική επιτροπή των ΗΕ, ενώ η δεύτερη δεν έχει κατορθώσει μέχρι πρότινος να καταλήξει σε ένα κείμενο.

10.17. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη θέση της ότι οι κοινωνικοί εταίροι και η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών στο σύνολό της θα πρωταγωνιστήσουν στην εν λόγω διαδικασία, από τα πρώτα στάδια σχεδιασμού μέχρι τον έλεγχο, την υλοποίηση και, τέλος, την αξιολόγηση και την παρακολούθηση.

10.18. Η ΕΟΚΕ εμμένει στην άποψή της ότι οι εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων και της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία να λάβουν μέρος στις ευρείες προσπάθειες καταγραφής της προόδου, ανά διετία ή ανά τρία έτη. Παρόμοια συνέδρια συμμέτοχων πρέπει να αποτελούν σημαντική δυνατότητα δημογραφικής συμμετοχής, διαφάνειας και αξιοπιστίας.

11. Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης

11.1. Οι δυσκολίες ανεύρεσης σύμφωνης βάσης για την ΠΔΑΑ - και τις σχετικές αρχικές συμφωνίες - υποδηλώνουν ότι η Διάσκεψη θα καταλήξει σε πιο περιορισμένα αποτελέσματα σε σχέση με τα αναμενόμενα. Το γεγονός αυτό θα ήταν πολύ λυπηρό και θλιβερό. Σε παρόμοια περίπτωση, πρωταρχική σημασία για την ΕΕ θα έχει η ανάληψη ηγετικού ρόλου για τη διαμόρφωση κοινής βάσης και προγράμματος δράσης που θα μπορούσε να έχει ευρεία αποδοχή στο Γιοχάνεσμπουργκ.

11.2. Η αειφόρος ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί τομέα στον οποίο η ΕΕ έχει συμβάλλει σημαντικά βασιζόμενη στην εμπειρία της στο πλαίσιο της ίδιας της Ένωσης. Η ΕΕ πρέπει να είναι προετοιμασμένη και έτοιμη να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην πορεία προς το Γιοχάνεσμπουργκ. Επιπλέον, θα πρέπει να είναι έτοιμη να αναλάβει ενεργό ρόλο κατά την παρακολούθηση των εργασιών μετά την ΠΔΑΑ.

11.3. Κατά τη μακρά αυτή διαδικασία για την αειφόρο ανάπτυξη, ο επόμενος σταθμός μετά το Γιοχάνεσμπουργκ δεν θα πρέπει να είναι έπειτα από διάστημα δέκα ετών. Τα συμπεράσματα της ΠΔΑΑ πρέπει να περιλαμβάνουν ένα πλήρες και δυναμικό πρόγραμμα παρακολούθησης των μετέπειτα εργασιών.

Βρυξέλλες, 30 Μαΐου 2002.

Ο Πρόεδρος

της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Göke Frerichs

(1) Οι οχτώ αναπτυξιακοί στόχοι της Διακήρυξης είναι:

- εξάλειψη της άκρας ένδειας και πείνας, περιορισμοί στο ήμισυ μεταξύ 1999 και 2015 της αναλογίας του πληθυσμού με εισόδημα κατώτερο του 1 δολαρίου ΗΠΑ ανά ημέρα,

- επίτευξη παγκόσμιας πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης μέχρι το 2015,

- προαγωγή της ισότητας των φύλων και ενίσχυση των γυναικών,

- μείωση της παιδικής θνησιμότητας,

- ενίσχυση της μητρικής υγείας,

- καταπολέμηση ΗΙV/AIDS, ελονοσίας και άλλων ασθενειών,

- διασφάλιση περιβαλλοντικής προόδου,

- ανάπτυξη παγκόσμιας σύμπραξης για το περιβάλλον.

(2) (COM(2001) 295) τελικό.

(3) Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα "Προετοιμασία στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αειφόρο ανάπτυξη", ΕΕ C 221 της 7.8.2001.

Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα "Μια αειφόρος Ευρώπη για έναν καλύτερο κόσμο" - ΕΕ C 48 της 21.02.2002.

Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα "Μια στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη" - ΕΕ C 94 της 18.4.2002.