52000PC0281(01)

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την παροχή βοήθειας στην Αλβανία, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Κροατία, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3906/89

(υποβληθείσες από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

EIΣΑΓΩΓΗ

Η παρούσα αιτιολογική έκθεση αφορά δύο προτάσεις κανονισμού που υποβλήθηκαν στο Συμβούλιο για έγκριση :

- Μία πρόταση κανονισμού σχετικά με την παροχή βοήθειας στην Αλβανία, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Κροατία, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3906/89.

- Μία πρόταση κανονισμού σχετικά με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση.

Πρόταση κανονισμού σχετικά με την παροχή βοήθειας στην Αλβανία, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Κροατία, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3906/89

1. ΕΝΑ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Τον Δεκέμβριο 1999, η Επιτροπή ενέκρινε ανακοίνωση [1] για την μελλοντική παροχή βοήθειας στα Δυτικά Βαλκάνια. Στην εν λόγω ανακοίνωση, η Επιτροπή δήλωσε την πρόθεσή της να προτείνει στο Συμβούλιο τη δημιουργία μιας νέας νομοθετικής βάσεως για συνδρομή στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων [2].

[1] COM(1999) 661 τελικό.

[2] Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κροατία, πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας.

Ένας από τους στόχους που επιδιώκει η παρούσα πρόταση είναι η ενοποίηση του κανονιστικού πλαισίου για συνδρομή στην περιοχή. Επί του παρόντος η βοήθεια υπέρ ορισμένων από αυτές τις χώρες εκτελείται στο πλαίσιο του κανονισμού OBNOVA. Άλλες χώρες λαμβάνουν βοήθεια στο πλαίσιο του κανονισμού PHARE. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι δύο κανονισμοί εφαρμόζονται στην ίδια χώρα.

Η συνύπαρξη των δύο νομοθετικών βάσεων, PHARE και OBNOVA, καθεμία από τις οποίες προβλέπει διαφορετικές διοικητικές και διαχειριστικές διαδικασίες, υπήρξε πηγή μεγάλου αριθμού προβλημάτων στο εκτελεστικό επίπεδο, που δίκαια επισημάνθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Εξάλλου, χαράχτηκαν νέοι προσανατολισμοί για να προσαρμοστεί το πρόγραμμα PHARE στις νέες προτεραιότητες της διεύρυνσης. Συνεπώς το πρόγραμμα αυτό δεν είναι πλέον προσαρμοσμένο στη συνδρομή στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.

Η παρούσα πρόταση κανονισμού παρέχει ενιαίο νομοθετικό πλαίσιο για την παροχή βοήθειας στις πέντε ενδιαφερόμενες χώρες. Καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1628/96 (OBNOVA) και τις διατάξεις του παραρτήματος του κανονισμού (ΕOΚ) αριθ. 3906/89 (PHARE) σχετικά με τις ενδιαφερόμενες χώρες της περιοχής.

Η συνδρομή της Κοινότητας σε άλλους τομείς και στο πλαίσιο άλλων κανονισμών θα είναι συμπληρωματική και θα πρέπει να διαρθρωθεί με τη συνδρομή που παρέχεται βάσει του παρόντος κανονισμού. Αυτό ισχύει για τους ακόλουθους τύπους βοήθειας που δεν καλύπτονται από τον μελλοντικό κανονισμό: ανθρωπιστική βοήθεια, ορισμένες ενέργειες υπέρ της δημοκρατίας στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 976/1999 της 29ης Απριλίου 1999 και έκτακτη μακροοικονομική συνδρομή.

2. ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

- Οι στόχοι της βοήθειας

«Η διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης, που ανοίγει για κάθε χώρα της περιοχής «το δρόμο για την Ευρώπη», αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της ΕΕ στα Βαλκάνια. Η εν λόγω διαδικασία, που καταλήγει στη καθιέρωση επίσημων συμβατικών σχέσεων με την ΕΕ υπό μορφή συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης, προβλέπει παροχή βοήθειας και χρηματοδοτική συνεργασία, πολιτικό διάλογο, βελτίωση των συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας μιας ζώνης ελευθέρων συναλλαγών, ευθυγράμμισης με τη νομοθεσία και τις πρακτικές της ΕΕ και συνεργασία σε τομείς όπως η δικαιοσύνη και οι εσωτερικές υποθέσεις [3].»

[3] Έκθεση για τα Δυτικά Βαλκάνια που υποβλήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας από τον Γενικό Γραμματέα/Υψηλό Εκπρόσωπο σε συνεργασία με την Επιτροπή.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που συνήλθε στη Λισσαβόνα στις 23 και 24 Μαρτίου 2000 επιβεβαίωσε ότι πρώτος στόχος του παραμένει η πληρέστερη δυνατή ενσωμάτωση των χωρών της περιοχής στο γενικό πολιτικό και οικονομικό ρεύμα της Ευρώπης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε επίσης ότι η διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της στα Βαλκάνια.

Στο πλαίσιο του μελλοντικού κανονισμού, η συνδρομή θα έχει ως κύριο σκοπό τη στήριξη της συμμετοχής των δικαιούχων χωρών στη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης, καθώς και στενή περιφερειακή συνεργασία.

Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, οι δικαιούχοι χώρες θα πρέπει να προσανατολίσουν την πολιτική, οικονομική και θεσμική ανάπτυξή τους προς τις αξίες και τα μοντέλα στα οποία βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση: δημοκρατία, σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των μειονοτήτων, κράτος δικαίου και οικονομία αγοράς.

Αυτό απαιτεί τη συγκέντρωση της βοήθειας (επενδύσεις και δημιουργία θεσμών) στην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των θεσμών και των διοικήσεων, με προοπτική την ενίσχυση της δημοκρατίας, το κράτος δικαίου, το σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των μειονοτήτων.

Η βοήθεια θα αποβλέπει επίσης στην εξασφάλιση για τους εν λόγω θεσμούς και διοικήσεις των απαραίτητων αρμοδιοτήτων για τη χάραξη και ανάπτυξη οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών βασισμένων σε μεταρρυθμίσεις προσανατολισμένες προς την οικονομία της αγοράς.

Η συνδρομή θα μπορεί να προορίζεται επίσης για την εναρμόνιση των νομοθεσιών των ενδιαφερομένων χωρών με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Αυτό αποτελεί σημαντικό παράγοντα με την προοπτική της προσέγγισης μεταξύ αυτών των χωρών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στους τομείς όπου εξακολουθούν να υπάρχουν ανάγκες η ανασυγκρότηση και η επιστροφή των προσφύγων θα εξακολουθήσουν να αποτελούν προτεραιότητες. Αλλά η εν λόγω παροχή βοήθειας δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη ξεχωριστά από την οικονομική και θεσμική ανάπτυξη των δικαιούχων χωρών.

- Ο προγραμματισμός

Κατά γενικό κανόνα η βοήθεια θα εκτελείται στο πλαίσιο εθνικών προγραμμάτων και προγραμμάτων που απευθύνονται σε πολλούς δικαιούχους.

Εθνικά προγράμματα

Στο μέτρο του δυνατού, ο προγραμματισμός θα πραγματοποιείται με τη συμμετοχή των δικαιούχων στο πλαίσιο διαλόγου και εταιρικής σχέσεως.

Η εταιρική σχέση θα αποτελέσει ευκαιρία να συζητηθεί με τις δικαιούχους χώρες η κατάρτιση μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων στους τομείς προτεραιότητας. Η συνδρομή σχετίζεται άμεσα με τις εν λόγω μεταρρυθμίσεις και θα προγραμματιστεί κατά τρόπο που να τις συνοδεύει και να τις στηρίζει.

Προγράμματα που απευθύνονται σε πολλούς δικαιούχους

Πολλοί τομείς, όπως η τελωνειακή συνεργασία, το εμπόριο, η δικαιοσύνη και οι εσωτερικές υποθέσεις, και ιδίως τα θέματα που σχετίζονται με την εγκληματικότητα σε διεθνικό επίπεδο και την πρόληψη παράνομων δραστηριοτήτων, μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο προγραμμάτων που θα συμβάλουν στη συγκέντρωση των χωρών της περιοχής γύρω από πρωτοβουλίες περιφερειακού χαρακτήρα.

- Επιτροπολογία

Σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου 1999/468/ΕΚ, η Επιτροπή θα επικουρείται από επιτροπή διαχείρισης. Πρόκειται για τον ίδιο τύπο επιτροπής που επικουρεί επί του παρόντος την Επιτροπή στην εφαρμογή των προγραμμάτων PHARE και OBNOVA.

Επί του παρόντος, στο πλαίσιο του προγράμματος OBNOVA η επιτροπή διαχείρισης δίνει τη γνώμη της όσον αφορά τις αποφάσεις χρηματοδότησης που υπερβαίνουν τα 5 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό είχε καθοριστεί το 1998 στο πλαίσιο μιας από τις τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1628/96 «για να επιταχυνθεί ο ρυθμός της δράσης». Για να επιταχυνθεί περαιτέρω ο ρυθμός εκτέλεσης των ενεργειών, το ποσό αυτό αυξάνεται σε 10 εκατ. ευρώ.

Το ποσό αυτό μπορεί μελλοντικά να αναθεωρηθεί, εάν, παραδείγματος χάριν, γίνει εναρμόνιση των διαφόρων προγραμμάτων εξωτερικής βοήθειας.

Θα χαραχθούν επίσης, με τη διαδικασία της επιτροπολογίας, γενικοί προσανατολισμοί επιχειρησιακού χαρακτήρα σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.

- Η εξάρτηση από όρους

Σύμφωνα με το άρθρο 3 της πρότασης κανονισμού, «η τήρηση των δημοκρατικών αρχών και του κράτους δικαίου, καθώς και ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου, των μειονοτήτων και των θεμελιωδών ελευθεριών αποτελούν ........ προϋπόθεση για τη χορήγηση βοήθειας». Σε περίπτωση μη τήρησης αυτών των αρχών, το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να λάβει τα κατάλληλα μέτρα.

Παράλληλα με τους παραπάνω όρους, θα εφαρμόζονται και άλλοι όροι πολιτικής φύσεως, ιδίως αυτοί που καθορίζονται από το Συμβούλιο στα συμπεράσματά του της 29ης Απριλίου 1997 σχετικά, μεταξύ άλλων, με ορισμένους τύπους βοήθειας (ανάληψη υποχρέωσης για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, ανάληψη υποχρέωσης για οικονομικές μεταρρυθμίσεις, κ.λπ.).

Ο βαθμός τήρησης αυτών των όρων θα αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου με τις αρμόδιες αρχές. Ο διάλογος αυτός θα επιτρέψει να διευκρινιστούν οι προσδοκίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με αυτά τα θέματα, να εκτιμηθεί η ανάληψη υποχρέωσης από μέρους των αρμοδίων αρχών και να ενθαρρυνθεί η εμβάθυνση των μέτρων που αποσκοπούν στην εκπλήρωση αυτών των όρων. Η τήρηση αυτών των όρων θα εκτιμηθεί, και από την εκτίμηση αυτή θα εξαρτηθεί η βοήθεια που θα παρέχεται στο πλαίσιο του κανονισμού.

Οι εν λόγω όροι θα αποτελούν κίνητρο στο πλαίσιο ενός διαλόγου με τις αρμόδιες αρχές, προς στήριξη των στόχων της διαδικασίας σταθεροποίησης και σύνδεσης που στοχεύει στην ολοκλήρωση.

Όταν ένα κράτος δεν τηρεί τους όρους του άρθρου 3 της πρότασης, και όταν ο βαθμός τήρησης των πολιτικών όρων στους οποίους υπόκειται η παροχή βοήθειας (Απρίλιος 1999) δεν επιτυγχάνει το καθορισθέν ελάχιστο όριο, η βοήθεια μπορεί να χορηγηθεί άμεσα στις τοπικές και περιφερειακές αρχές σε ομοσπονδιακούς ή άλλους φορείς.

Πρόταση κανονισμού σχετικά με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση δημιουργήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2454/1999 της 15ης Νοεμβρίου 1999 που τροποποίησε τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1628/96 που αποτελεί τη νομική βάση για την εφαρμογή της βοήθειας στο πλαίσιο του κανονισμού OBNOVA.

Η πρόταση κανονισμού σχετικά με την παροχή βοήθειας στην Αλβανία, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Κροατία, στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας, καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1628/96.

Είναι συνεπώς σκόπιμο να συμπεριληφθούν σε ένα νέο κανονισμό, οι διατάξεις σχετικά με τη σύσταση και τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση, μετά από συγκεκριμένες μικρές τροποποιήσεις, απαραίτητες για την προσαρμογή στο νέο κανονισμό για τη συνδρομή.

2000/0111 (CNS)

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την παροχή βοήθειας στην Αλβανία, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Κροατία, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3906/89

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη :

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 308,

την πρόταση της Επιτροπής [4],

[4] EE C

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [5],

[5] EE C

Εκτιμώντας τα εξής :

(1) Η Κοινότητα παρέχει βοήθεια στην Αλβανία, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Κροατία, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

(2) Η βοήθεια υπέρ των εν λόγω χωρών χορηγείται επί του παρόντος, ως επί το πλείστον, στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1628/96 του Συμβουλίου της 25ης Ιουλίου 1996 σχετικά με τη βοήθεια στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Κροατία, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και στην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (OBNOVA) [6] όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2454/1999 [7] και τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 3906/89 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1989, σχετικά με την οκονομική ενίσχυση υπέρ ορισμένων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (PHARE) [8] όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1266/1999 [9]. Ως εκ τούτου, υπόκειται σε διαφορετικές διαδικασίες, πράγμα που καθιστά δυσχερέστερη τη διαχείριση. Είναι σκόπιμο επομένως, για λόγους αποτελεσματικότητας, να συσταθεί ενιαίο νομοθετικό πλαίσιο για την εν λόγω συνδρομή. Είναι σκόπιμο, ως εκ τούτου, να καταργηθεί ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1628/96 και να τροποποιηθεί ο κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 3906/89. Ωστόσο, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνέχεια των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση, θα πρέπει να μεταφερθούν οι διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1628/96 που αφορούν τη δημιουργία της εν λόγω Υπηρεσίας σ' έναν άλλο κανονισμό που θα τεθεί σε ισχύ κατά την ημερομηνία της εν λόγω κατάργησης.

[6] ΕΕ L 204, 14.8.1996, σ. 1.

[7] ΕΕ L 299, 20.11.1999, σ. 1.

[8] ΕΕ L 375, 23.12.1989, σ. 11.

[9] ΕΕ L 161, 26.6.1999, σ. 68.

(3) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που συνήλθε στη Λισσαβόνα στις 23 και 24 Μαρτίου 2000 επιβεβαίωσε ότι ο πρώτος στόχος του παραμένει η πληρέστερη δυνατή ενσωμάτωση των χωρών της περιοχής στο γενικό πολιτικό και οικονομικό ρεύμα της Ευρώπης και ότι η διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της στα Βαλκάνια.

(4) Είναι σκόπιμο να αναπτυχθεί και να επαναπροσανατολιστεί η παρούσα χρηματοδοτική ενίσχυση για να προσαρμοστεί στους πολιτικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της περιοχής, και πιο συγκεκριμένα, για να συμβάλει στην ανάπτυξη της διαδικασίας σταθεροποίησης και σύνδεσης.

(5) Για την επίτευξη αυτού του στόχου, η παροχή βοήθειας θα αποσκοπεί κυρίως στην ανάπτυξη του θεσμικού, νομοθετικού και οικονομικού πλαισίου, εμπνεόμενη από τις αξίες και τα πρότυπα στα οποία βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση.

(6) Ο σεβασμός των δημοκρατικών αρχών, των δικαιωμάτων του ανθρώπου, των μειονοτήτων και των θεμελιωδών ελευθεριών αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση της βοήθειας.

(7) Πρέπει να αποδοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην περιφερειακή διάσταση της βοήθειας, ιδίως για να ενισχυθεί ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας, καθώς η στενή περιφερειακή συνεργασία.

(8) Δεδομένης της πολιτικής κατάστασης σε ορισμένες περιοχές και των διαφόρων φορέων που ασκούν αρμοδιότητες που σχετίζονται με την υλοποίηση της βοήθειας, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, η βοήθεια θα μπορεί να χορηγείται άμεσα σε δικαιούχους άλλους από το κράτος.

(9) Για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της βοήθειας και να στελεχωθεί η εφαρμογή της, η Επιτροπή θα χαράξει γενικούς προσανατολισμούς σύμφωνα με τη διαδικασία διαχείρισης που προβλέπει ο παρών κανονισμός.

(10) Είναι σκόπιμο να προβλεφθεί η συμμετοχή στους διαγωνισμούς και συμβάσεις των υποψηφίων και των δικαιούχων χωρών των προγραμμάτων TACIS και MEDA με σκοπό την προώθηση της συνεργασίας στην περιοχή.

(11) Είναι σκόπιμο να προβλεφθούν οι μηχανισμοί ελέγχου καθώς και προστασίας των χρηματοοικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας, ιδίως με την παρέμβαση της Επιτροπής, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Καταπολέμηση της Απάτης (OLAF), στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους δυνάμει του κανονισμού (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 1996 σχετικά με τους ελέγχους και εξακριβώσεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπή με σκοπό την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από απάτες και λοιπές παρατυπίες [10] και του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 1995 σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων [11].

[10] ΕΕ L 292, 15.11.1996, σ. 2.

[11] ΕΕ L 312, 23.12.1995, σ. 1.

(12) Δεδομένου ότι τα αναγκαία μέτρα για την θέση σε εφαρμογή του παρόντος κανονισμού είναι τα μέτρα διαχείρισης κατά την έννοια του άρθρου 2 της απόφασης 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 1999 για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή [12], θα πρέπει τα μέτρα αυτά να θεσπίζονται με τη διαδικασία της επιτροπής διαχείρισης που προβλέπεται στο άρθρο 4 της εν λόγω απόφασης. Προκειμένου να επιταχυνθεί η υλοποίηση των δράσεων, θα πρέπει να καθορισθεί σε 10 εκατ. ευρώ το ποσό που προβλέπεται για την διαβούλευση με την επιτροπή διαχείρισης.

[12] ΕΕ L 184, 17.7.1999, σ. 23.

(13) Η συνθήκη δεν προβλέπει, για τη θέσπιση του παρόντος κανονισμού, άλλες εξουσίες από αυτές που προβλέπονται στο άρθρο 308,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ :

Άρθρο 1

1. Η Κοινότητα παρέχει οικονομική βοήθεια (εφεξής "κοινοτική βοήθεια") υπέρ της Αλβανίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Κροατίας, της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας.

2. Μπορούν να επωφεληθούν άμεσα από την κοινοτική βοήθεια, το κράτος, οι ομοσπονδιακοί, περιφερειακοί και τοπικοί φορείς, οι δημόσιοι οργανισμοί και οι οργανισμοί του ευρύτερου δημοσίου τομέα, οι οργανώσεις που υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις, οι συνεταιρισμοί, τα ταμεία αλληλασφάλισης, οι ενώσεις, τα ιδρύματα και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις.

3. Ζητείται η γνώμη των φορέων που συστάθηκαν από τη διεθνή κοινότητα για την εξασφάλιση της πολιτικής διοίκησης ορισμένων περιοχών, και ιδίως του Υψηλού Εκπροσώπου στη Βοσνία και της Προσωρινής Αποστολής των Ηνωμένων Εθνών για το Κοσσυφοπέδιο, για την εκτέλεση της κοινοτικής βοήθειας στις εν λόγω περιοχές. Τα προγράμματα και τα έργα που εφαρμόζονται από τους εν λόγω φορείς μπορούν να απολαύουν κοινοτικής βοήθειας που παρέχεται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 2

1. Η κοινοτική βοήθεια που αναφέρεται στο άρθρο 1 έχει ως κύριο στόχο την ενίσχυση της συμμετοχής των δικαιούχων χωρών στη Διαδικασία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης.

2. Αυτή η κοινοτική βοήθεια αποσκοπεί ιδίως :

α) στην ανασυγκρότηση και σταθεροποίηση της περιοχής.

β) στη δημιουργία ενός θεσμικού και νομοθετικού πλαισίου για τη στήριξη της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των μειονοτήτων.

γ) στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις που προσανατολίζονται προς την οικονομία αγοράς.

δ) στην ανάπτυξη στενότερων σχέσεων μεταξύ των δικαιούχων χωρών και μεταξύ των εν λόγω χωρών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και μεταξύ των εν λόγω χωρών που είναι υποψήφιες για προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

ε) στην ενθάρρυνση της διεθνικής, διαμεθοριακής και διαπεριφερειακής συνεργασίας μεταξύ των δικαιούχων χωρών, καθώς και μεταξύ των εν λόγω χωρών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3. Καταρχήν, αναπτύσσεται στρατηγική ανά χώρα, ει δυνατόν, με πολυετή προοπτική.

4. Η κοινοτική βοήθεια εκτελείται, στο μέτρο του δυνατού, στο πλαίσιο εθνικών προγραμμάτων ή προγραμμάτων για πολλούς δικαιούχους.

5. Η κοινοτική βοήθεια εκτελείται με τη χρηματοδότηση έργων και προγραμμάτων επενδύσεων και τη δημιουργία θεσμών σύμφωνα με τις αρχές προγραμματισμού που καθορίζονται στους γενικούς προσανατολισμούς που θεσπίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 8, παράγραφος 2.

Άρθρο 3

1. Ο σεβασμός των δημοκρατικών αρχών και το κράτος δικαίου, καθώς και ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου, των μειονοτήτων και των θεμελιωδών ελευθεριών αποτελούν βασικό στοιχείο για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού καθώς και προϋπόθεση για τη χορήγηση της κοινοτικής βοήθειας. Σε περίπτωση μη σεβασμού αυτών των αρχών, το Συμβούλιο, αποφασίζοντας με ειδική πλειοψηφία, μετά από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να λάβει τα κατάλληλα μέτρα.

2. Η κοινοτική βοήθεια υπόκειται επίσης στους όρους που έθεσε το Συμβούλιο στα συμπεράσματα του Απριλίου 1997 [13], ιδίως όσον αφορά τη δέσμευση των δικαιούχων να προβούν σε δημοκρατικές, οικονομικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις.

[13] Δελτίο 4 - 1997, σημείο 2.2.1.

Άρθρο 4

1. Η κοινοτική βοήθεια λαμβάνει τη μορφή μη επιστρεπτέων ενισχύσεων.

2. Η κοινοτική χρηματοδότηση μπορεί να καλύψει τα έξοδα σχετικά με την κατάρτιση, την εφαρμογή, την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση των έργων και των προγραμμάτων, καθώς και τα έξοδα σχετικά με την πληροφόρηση.

3. Η κοινοτική χρηματοδότηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για συγχρηματοδοτήσεις. Στην περίπτωση συγχρηματοδοτήσεων επενδυτικών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από δάνεια που χορηγεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, η κοινοτική χρηματοδότηση μπορεί να λάβει τη μορφή επιδότησης του επιτοκίου.

4. Σε περίπτωση σοβαρής πολιτικής και οικονομικής κρίσεως ή απειλής κρίσεως σε μια δικαιούχο χώρα και/ή φορέα, η Κοινότητα μπορεί να χορηγήσει έκτακτη δημοσιονομική ενίσχυση εξειδικευμένου χαρακτήρα για σαφώς προσδιορισμένες δαπάνες.

5. Οι φόροι, δασμοί και επιβαρύνσεις καθώς και η απόκτηση ακινήτων δεν αποτελούν αντικείμενο κοινοτικής χρηματοδότησης.

Άρθρο 5

1. Η Επιτροπή εκτελεί την κοινοτική βοήθεια σύμφωνα με το δημοσιονομικό κανονισμό που εφαρμόζεται στο γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

2. Η συμμετοχή στους διαγωνισμούς και στις συμβάσεις είναι ανοικτή επί ίσοις όροις σε όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα στα κράτη μέλη και σε όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα στις δικαιούχους χώρες του παρόντος κανονισμού, καθώς και σε όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα των χωρών που επωφελούνται επί του παρόντος από τα προγράμματα TACIS και MEDA.

3. Σε περίπτωση συγχρηματοδότησης, η Επιτροπή μπορεί να χορηγήσει άδεια, κατά περίπτωση, για τη συμμετοχή στους διαγωνισμούς και στις συμβάσεις υπηκόων άλλων χωρών.

Άρθρο 6

1. Οι χρηματοδοτικές αποφάσεις καθώς και οι συμβάσεις που απορρέουν από αυτές προβλέπουν ρητά ότι η Επιτροπή ή οι οργανισμοί εξουσιοδοτημένοι από την Επιτροπή, το Ελεγκτικό Συνέδριο ή την OLAF μπορούν, ενδεχομένως, να προβούν σε επιτόπιο έλεγχο.

2. Η Επιτροπή θα μπορεί επίσης να προβαίνει σε επιτόπιους ελέγχους και σε επιθεωρήσεις σύμφωνα με τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96. Τα μέτρα που λαμβάνει η Επιτροπή σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 8, παράγραφος 2 προβλέπουν κατάλληλη προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95.

Άρθρο 7

1. Οι αποφάσεις για χρηματοδοτήσεις που υπερβαίνουν τα 10 εκατ. ευρώ λαμβάνονται σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 8, παράγραφος 2. Η επιτροπή ενημερώνεται σχετικά με όλες τις άλλες αποφάσεις χρηματοδότησης.

2. Οι αποφάσεις που αφορούν τροποποίηση αποφάσεων που λαμβάνονται σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 8, παράγραφος 2, λαμβάνονται από την Επιτροπή χωρίς να προηγηθούν διαβουλεύσεις με την επιτροπή εφόσον δεν περιλαμβάνουν ουσιαστικές τροποποιήσεις ως προς τη φύση των αρχικών έργων και ενεργειών, και όσον αφορά το δημοσιονομικό στοιχείο, εφόσον δεν υπερβαίνουν το 20% του συνολικού ποσού της αρχικής ανάληψης υποχρέωσης, και δεν υπερβαίνουν τα 8 εκατ. ευρώ. Η επιτροπή θα ενημερωθεί για όλες τις αναθεωρημένες αποφάσεις.

Άρθρο 8

1. Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή διαχείρισης την οποία αποτελούν αντιπρόσωποι των κρατών μελών και της οποίας προεδρεύει ο αντιπρόσωπος της Επιτροπής.

2. Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται η διαδικασία της επιτροπής διαχείρισης που προβλέπεται στο άρθρο 4 της απόφασης 1999/468/ΕΚ, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 7, παράγραφος 3 της εν λόγω απόφασης.

3. Το χρονικό διάστημα που προβλέπεται στο άρθρο 4, παράγραφος 3, της απόφασης 1999/468/ΕΚ καθορίζεται σε ένα μήνα.

4. Η επιτροπή δύναται να εξετάσει όλα τα θέματα σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού που μπορεί να της υποβάλει ο πρόεδρός της, μεταξύ άλλων, μετά από αίτηση του εκπροσώπου ενός κράτους μέλους, και ιδίως όλα τα θέματα που αφορούν τον προγραμματισμό των ενεργειών, τη γενική εφαρμογή τους και τις συγχρηματοδοτήσεις.

Άρθρο 9

Η Επιτροπή υποβάλλει ετησίως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση για την πρόοδο της εκτέλεσης της κοινοτικής βοήθειας.

Άρθρο 10

1. Καταργείται ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1628/96.

2. Στο παράρτημα του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3906/89, καταργούνται οι ενδείξεις «Βοσνία-Ερζεγοβίνη», «Aλβανία», «Κροατία», «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» και «Γιουγκοσλαβία».

Άρθρο 11

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την τρίτη ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος