Συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών σε θέματα νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) 2017/2394 — συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

Σκοπός του κανονισμού είναι να προστατεύονται οι καταναλωτές από διασυνοριακές παραβάσεις της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την προστασία των καταναλωτών, μέσω του εκσυγχρονισμού της συνεργασίας των σχετικών εθνικών αρχών των χωρών της ΕΕ, του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) και της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) μεταξύ τους καθώς και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι νέοι κανόνες συμβάλλουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και των επιχειρήσεων στο ηλεκτρονικό εμπόριο εντός της ΕΕ.

Καταργεί και αντικαθιστά τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 από τις 17 Ιανουαρίου 2020.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Πεδίο εφαρμογής

Ο κανονισμός καλύπτει τις 26 νομοθεσίες της ΕΕ που προστατεύουν τα συμφέροντα των καταναλωτών, οι οποίες απαριθμούνται στο παράρτημά του (μπορεί να προστεθούν και καινούργιες νομοθεσίες στο μέλλον για να επεκταθεί η εφαρμογή του κανονισμού και σε νέα νομοθετικά πεδία), και εφαρμόζεται σε περιπτώσεις παράβασης των εν λόγω νομοθεσιών.

Αυτές οι παραβάσεις μπορεί να είναι:

• ενδοενωσιακές παραβάσεις: όταν οι καταναλωτές ζουν σε άλλη χώρα της ΕΕ από αυτήν όπου
  • πραγματοποιήθηκε η παράβαση
  • είναι εγκατεστημένος ο έμπορος που είναι υπεύθυνος ή
  • μπορούν να βρεθούν αποδείξεις ή περιουσιακά στοιχεία του εμπόρου·
• εκτεταμένες παραβάσεις: κάθε πράξη ή παράλειψη που είναι αντίθετη προς την ενωσιακή νομοθεσία για την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών και η οποία έβλαψε ή ενδέχεται να βλάψει τα συλλογικά συμφέροντα των καταναλωτών σε τουλάχιστον 2 χώρες της ΕΕ, άλλες από τις χώρες
  • από τις οποίες προήλθε ή στις οποίες πραγματοποιήθηκε η πράξη ή η παράλειψη
  • όπου είναι εγκατεστημένος ο έμπορος που είναι υπεύθυνος για την πράξη ή την παράλειψη
  • όπου μπορούν να βρεθούν αποδείξεις ή περιουσιακά στοιχεία του εμπόρου που συνδέεται με την πράξη ή την παράλειψη· ή
• οποιεσδήποτε πράξεις ή παραλείψεις που είναι αντίθετες προς την ενωσιακή νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών οι οποίες έχουν βλάψει ή ενδέχεται να βλάψουν τα συλλογικά συμφέροντα των καταναλωτών και έχουν κοινά χαρακτηριστικά, περιλαμβανομένων
  • της ίδιας παράνομης πρακτικής
  • της προσβολής του ίδιου συμφέροντος και
  • της ταυτόχρονης διάπραξης
  • της διάπραξης από τον ίδιο έμπορο, σε τουλάχιστον 3 χώρες της ΕΕ·

• εκτεταμένες παραβάσεις με ενωσιακή διάσταση: οι καταναλωτές που υπέστησαν βλάβη διαμένουν τουλάχιστον στα δύο τρίτα των χωρών της ΕΕ, και αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον τα δύο τρίτα του πληθυσμού της ΕΕ.

Η παράβαση μπορεί να είναι πράξη ή παράλειψη, και μπορεί να έπαυσε πριν από την έναρξη ή την ολοκλήρωση της επιβολής του νόμου.

Αρμόδιες αρχές

Κάθε χώρα της ΕΕ πρέπει να ορίσει και να παρέχει πόρους για:

• ένα ενιαίο γραφείο σύνδεσης, υπεύθυνο για τον συντονισμό των δραστηριοτήτων έρευνας και επιβολής και για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής συνεργασίας·
• μία ή περισσότερες αρμόδιες αρχές υπεύθυνες για την εφαρμογή του κανονισμού.

Οι χώρες της ΕΕ μπορεί επίσης να εμπλέκουν εντεταλμένους φορείς, όπου αρμόζει, για τη συλλογή πληροφοριών σε σχέση με μια παράβαση ή για τη λήψη μέτρων επιβολής, υπό ορισμένους όρους που προβλέπονται στον κανονισμό.

Στον κανονισμό αναφέρονται οι ελάχιστες εξουσίες έρευνας και επιβολής των αρμόδιων αρχών, περιλαμβανομένης της εξουσίας λήψης δεσμεύσεων από τον έμπορο για την παύση της παράβασης ή την προσφορά διορθωτικών μέτρων στους θιγόμενους καταναλωτές.

Πέρα από αυτά, οι αρχές μπορούν επίσης:

• να ζητήσουν πληροφορίες από μητρώα τομέων και τράπεζες για να εντοπίσουν την ταυτότητα του υπεύθυνου εμπόρου·
• να προβούν σε δοκιμαστικές αγορές (ως «εικονικοί πελάτες») για να ελέγξουν τυχόν γεωγραφικές διακρίσεις ή τους όρους εξυπηρέτησης μετά την πώληση (π.χ. τα δικαιώματα καταγγελίας της σύμβασης)· και
• να διατάσσουν τη διαγραφή ψηφιακού περιεχομένου, αν είναι αναγκαίο.

Αμοιβαία συνδρομή

Για τις ενδοενωσιακές παραβάσεις, ο κανονισμός θεσπίζει τη διαδικασία για τις αιτήσεις παροχής πληροφοριών από μία χώρα της ΕΕ προς άλλη και λήψης μέτρων επιβολής.

Οι αρχές οφείλουν να απαντήσουν στις αιτήσεις παροχής πληροφοριών εντός 30 ημερών, εκτός εάν συμφωνηθεί κάτι διαφορετικό, και οφείλουν να εφαρμόζουν δεόντως τα μέτρα επιβολής χωρίς καθυστέρηση, και κανονικά εντός 6 μηνών. Επίσης, ο κανονισμός αναφέρει τους όρους υπό τους οποίους η εν λόγω αίτηση μπορεί να απορριφθεί.

Συντονισμένη δράση

Εάν υπάρχουν εύλογες υπόνοιες για εκτεταμένη παράβαση, οι σχετικές αρχές θα πρέπει να προειδοποιούν αμέσως την Επιτροπή, τις λοιπές αρμόδιες αρχές και τα γραφεία σύνδεσης, και να ξεκινήσουν συντονισμένη δράση, όπου υπάρχει συμφωνία γι’ αυτό, με έναν εντεταλμένο συντονιστή.

Η Επιτροπή πρέπει να αναφέρει τυχόν εικαζόμενες παραβάσεις τις οποίες έχει αντιληφθεί στις εθνικές αρχές. Εάν υπάρχουν υπόνοιες για εκτεταμένη παράβαση με ενωσιακή διάσταση, οι εθνικές αρχές πρέπει να διεξαγάγουν τις κατάλληλες έρευνες και να ξεκινήσουν συντονισμένη δράση, εάν οι εν λόγω έρευνες επιβεβαιώσουν ότι ενδέχεται να διαπράττεται παράβαση. Οι συντονισμένες δράσεις για την αντιμετώπιση των εκτεταμένων παραβάσεων με ενωσιακή διάσταση πρέπει πάντα να συντονίζονται από την Επιτροπή.

Μια χώρα της ΕΕ μπορεί να αρνηθεί να συμμετάσχει σε συντονισμένη δράση, για παράδειγμα, εάν ήδη έχει κινηθεί δικαστική διαδικασία ή εάν η έρευνα έχει καταδείξει ότι τα πραγματικά ή πιθανά αποτελέσματα της εικαζόμενης παράβασης είναι ασήμαντα σε εκείνη τη χώρα.

Δραστηριότητες σε επίπεδο Ένωσης

Επίσης, ο κανονισμός προβλέπει νέο σύστημα προειδοποίησης σε επίπεδο ενωσιακής αγοράς, έτσι ώστε τυχόν νέες απειλές να εντοπίζονται γρηγορότερα. Το νέο σύστημα προειδοποίησης συνδυάζει το ήδη υφιστάμενο σύστημα στο πλαίσιο του κανονισμού για τη συνεργασία με σκοπό την προστασία των καταναλωτών [κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2006/2004] με μια ευρύτερη ανταλλαγή σχετικών και αναγκαίων πληροφοριών.

Άλλωστε, ορισμένοι εξωτερικοί φορείς (όπως ενώσεις καταναλωτών, εμπόρων, ευρωπαϊκά κέντρα καταναλωτών και εντεταλμένοι φορείς, στους οποίους ανατίθεται η εν λόγω εξουσία από τις χώρες της ΕΕ ή από την Επιτροπή) μπορούν επίσης να αποστέλλουν προειδοποιήσεις («εξωτερικές προειδοποιήσεις»). Αυτό ενισχύει τον ρόλο των ενδιαφερομένων στην επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών.

Οι αρχές μπορούν επίσης να αποφασίσουν να διεξαγάγουν σαρώσεις* για τον εντοπισμό παραβάσεων, όμως τις σαρώσεις πρέπει κανονικά να τις συντονίζει η Επιτροπή.

Προστασία των δεδομένων

Οι αρχές μπορούν να ζητήσουν σχετικά δεδομένα απευθείας από τρίτους σύμφωνα με την οδηγία 2000/31/ΕΚ (για το ηλεκτρονικό εμπόριο) και εφόσον σέβονται τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων [κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 45/2001 για τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 — γενικός κανονισμός για την προστασία των δεδομένων (GDPR) και οδηγία (ΕΕ) 2016/680 — Προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα όταν αυτά χρησιμοποιούνται από την αστυνομία και τις αρχές ποινικής δικαιοσύνης].

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Εφαρμόζεται από τις 17 Ιανουαρίου 2020.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στα εξής:

• Συντονισμένη επιβολή της εφαρμογής των δικαιωμάτων των καταναλωτών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) 2017/2394 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2017, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών και με την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 (ΕΕ L 345 της 27.12.2017, σ. 1-26)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1-88)

Οδηγία (EΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της απόφασης-πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 89-131)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2016/680 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Η παρούσα ενοποιημένη απόδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2004, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών («κανονισμός για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών») (ΕΕ L 364 της 9.12.2004, σ .1-11)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2000, σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (ΕΕ L 8 της 12.1.2001, σ. 1-22)

Οδηγία 2000/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2000, για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά («οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο») (ΕΕ L 178 της 17.7.2000, σ. 1-16)

τελευταία ενημέρωση 14.05.2018