Κυκλοφορία στην αγορά και χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών (από την 31η Ιανουαρίου 2021)

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1148 σχετικά με την κυκλοφορία στην αγορά και τη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Ο κανονισμός θεσπίζει κανόνες σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τη διαθεσιμότητα*, την εισαγωγή, την κατοχή και τη χρήση ουσιών* και μειγμάτων* που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή αυτοσχέδιων εκρηκτικών.
• Ο κανονισμός περιορίζει τη διαθεσιμότητα των συγκεκριμένων ουσιών ή μειγμάτων για το ευρύ κοινό και απαιτεί την αναφορά τυχόν ύποπτων συναλλαγών που αφορούν τις ουσίες στις αρμόδιες αρχές.
• Ο κανονισμός ενισχύει περαιτέρω το σύστημα πρόληψης της παράνομης κατασκευής εκρηκτικών, ως απάντηση στην εξελισσόμενη απειλή που συνιστούν για τη δημόσια ασφάλεια η τρομοκρατία και άλλες σοβαρές εγκληματικές δραστηριότητες.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ο κανονισμός:

• διακρίνει τις ρυθμιζόμενες πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών σε δύο κατηγορίες*:
  • τις πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς, όπως το νιτρικό οξύ, το υπεροξείδιο του υδρογόνου και το νιτρικό αμμώνιο, οι οποίες αναφέρονται στο παράρτημα I. Απαγορεύεται η διάθεση, η εισαγωγή, η κατοχή ή η χρήση των ουσιών αυτών από το ευρύ κοινό, εκτός εάν η συγκέντρωσή τους δεν υπερβαίνει συγκεκριμένα όρια·
  • τις δηλωτέες πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών, όπως η ακετόνη, το νιτρικό νάτριο και οι σκόνες μαγνησίου, οι οποίες απαριθμούνται στο παράρτημα II·
• απαιτεί την αναφορά τυχόν ύποπτων συναλλαγών, σημαντικών εξαφανίσεων και κλοπών και για οποιαδήποτε από τις δύο κατηγορίες στις αρμόδιες αρχές (στα εθνικά σημεία επαφής) των κρατών μελών της ΕΕ εντός 24 ωρών.

Τα κράτη μέλη:

• μπορούν να εκδίδουν άδειες για ορισμένες πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς σε πολίτες που έχουν έννομο συμφέρον σε ό,τι αφορά την απόκτηση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς·
• πρέπει να ορίσουν ένα ή περισσότερα εθνικά σημεία επαφής, τα οποία να λειτουργούν σε 24ωρη βάση 7 ημέρες την εβδομάδα, με σκοπό τη λήψη αναφορών για ύποπτες συναλλαγές, σημαντικές εξαφανίσεις και κλοπές·
• παρέχουν τους απαραίτητους πόρους για την κατάρτιση των αρχών επιβολής του νόμου, των τελωνειακών αρχών και των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης (των «πρώτων παρεμβαινόντων») προκειμένου να αναγνωρίζουν ρυθμιζόμενες πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών και να αντιδρούν σε τυχόν ύποπτες δραστηριότητες·
• διασφαλίζουν τη λειτουργία αρχών επιθεώρησης και ελέγχου της εφαρμογής της νομοθεσίας·
• θεσπίζουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις για τυχόν παραβάσεις του κανονισμού·
• μπορούν να περιορίζουν ή να απαγορεύουν τη διαθεσιμότητα, την εισαγωγή, την κατοχή και τη χρήση ουσιών για τις οποίες θεωρούν ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή αυτοσχέδιων εκρηκτικών, ακόμη και αν οι εν λόγω ουσίες δεν περιλαμβάνονται στη νομοθεσία (στην περίπτωση αυτή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει το προσωρινό μέτρο και μπορεί να ζητήσει από τη χώρα να προβεί σε ανάκληση ή τροποποίηση του εν λόγω μέτρου)·
• παρέχουν στην Επιτροπή έως τις 2 Φεβρουαρίου 2022, και ακολούθως ετησίως, πληροφορίες για τα εξής:
  • τις ύποπτες συναλλαγές, τις σημαντικές εξαφανίσεις και τις κλοπές που έχουν αναφερθεί·
  • τις αιτήσεις χορήγησης άδειας που παραλήφθηκαν, τις άδειες που εκδόθηκαν και τους συνηθέστερους λόγους απόρριψης·
  • τις δραστηριότητες ευαισθητοποίησης·
  • τις επιθεωρήσεις που διεξήχθησαν και τους οικονομικούς φορείς στους οποίους πραγματοποιήθηκαν οι επιθεωρήσεις.

Κατά την εξέταση του ενδεχομένου έκδοσης άδειας, οι εθνικές αρχές:

• πρέπει να λαμβάνουν υπόψη:
  • την ανάγκη για την εκρηκτική ύλη και τη νομιμότητα της σκοπούμενης χρήσης της·
  • τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών ουσιών με χαμηλότερες συγκεντρώσεις·
  • το ιστορικό του αιτούντος, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για προηγούμενες ποινικές καταδίκες·
  • την ασφάλεια σε ό,τι αφορά τις συνθήκες αποθήκευσης που πρέπει να υπάρχουν·
• αρνούνται τη χορήγηση άδειας εάν υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θέσουν υπό αμφισβήτηση τη νομιμότητα της σκοπούμενης χρήσης·
• μπορούν να περιορίζουν την ισχύ της άδειας κάτω από τη μέγιστη διάρκεια των τριών ετών και να προβαίνουν σε αναστολή ή ανάκληση της άδειας εάν δεν πληρούνται πλέον οι αρχικές προϋποθέσεις·
• μπορούν να χρεώνουν στους αιτούντες τέλος επεξεργασίας.

Οι οικονομικοί φορείς* πρέπει:

• να ενημερώνουν τον οικονομικό φορέα στον οποίο παρέχουν ρυθμιζόμενες πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών ότι η πρόδρομη ουσία υπόκειται σε περιορισμό ή ότι είναι υποχρεωτική η υποβολή σχετικών εκθέσεων·
• εάν παρέχουν ρυθμιζόμενες πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών σε επαγγελματίες χρήστες ή στο ευρύ κοινό, να φροντίζουν ώστε το προσωπικό τους να είναι ενημερωμένο για το ποια προϊόντα περιέχουν ρυθμιζόμενες πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών και να δίνουν σε αυτό οδηγίες σχετικά με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον κανονισμό·
• να ελέγχουν κάθε φορά που προμηθεύουν κάποιον πολίτη με πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς την ταυτότητα και την άδειά του·
• να ελέγχουν κάθε φορά που προμηθεύουν επαγγελματία χρήστη ή άλλον οικονομικό φορέα με πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς πληροφορίες σχετικά με τον υποψήφιο πελάτη και τη σκοπούμενη χρήση των πρόδρομων ουσιών (το παράρτημα IV περιλαμβάνει τον μορφότυπο για τη δήλωση του πελάτη)·
• να διατηρούν τις πληροφορίες σχετικά με τις αγορές για 18 μήνες·
• να μπορούν να αρνηθούν τη διάθεση πρόδρομων ουσιών εάν θεωρούν ότι η συναλλαγή είναι ύποπτη·
• να αναφέρουν σημαντικές εξαφανίσεις και κλοπές εντός 24 ωρών στο εθνικό σημείο επαφής.

Οι οικονομικοί φορείς και οι διαδικτυακές αγορές:

• αναφέρουν τις ύποπτες συναλλαγές, ιδίως εάν ο υποψήφιος αγοραστής ρυθμιζόμενων πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών:
  • δεν περιγράφει με σαφήνεια ή δεν είναι εξοικειωμένος με τη σκοπούμενη χρήση τους·
  • επιθυμεί να τις προμηθευτεί σε ποσότητες, συνδυασμούς ή συγκεντρώσεις που είναι απίθανο να προορίζονται για συνήθη χρήση·
  • εμφανίζεται απρόθυμος να επιδείξει ταυτότητα ή αποδεικτικό τόπου κατοικίας ή, κατά περίπτωση, απόδειξη ότι είναι επαγγελματίας χρήστης ή οικονομικός φορέας·
  • επιμένει να χρησιμοποιήσει ασυνήθεις τρόπους πληρωμής, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων ποσών σε μετρητά·
• διαθέτουν κατάλληλες, εύλογες και αναλογικές διαδικασίες για την ανίχνευση ύποπτων συναλλαγών·
• μπορούν να αρνηθούν ύποπτες συναλλαγές και οφείλουν να τις αναφέρουν εντός 24 ωρών στο εθνικό σημείο επαφής.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

• παρέχει τακτικές κατευθυντήριες γραμμές σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ προκειμένου να συνδράμει όλους τους ενδιαφερόμενους παράγοντες και να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των οικονομικών φορέων·
• μπορεί να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για την τροποποίηση των τιμών ορίου στο παράρτημα I και την προσθήκη ουσιών στο παράρτημα II της νομοθεσίας·
• υποβάλλει εκθέσεις, έως τη 2α Φεβρουαρίου 2026, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού, κατόπιν αξιολόγησης.

Η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται σε ορισμένα είδη και εξοπλισμό πυροτεχνίας* —ιδίως αυτά που χρησιμοποιούνται από τις ένοπλες δυνάμεις, τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου, τις πυροσβεστικές υπηρεσίες, στη γεωργία, σε πλοία ή στην αεροναυπηγική βιομηχανία—, καψούλια για παιχνίδια ή φαρμακευτικά προϊόντα βάσει ιατρικής συνταγής.

Ο παρών κανονισμός τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων και, επιπλέον, καταργεί τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 98/2013 (βλέπε σύνοψη) από την 1η Φεβρουαρίου 2021, παρότι:

• οι άδειες που έχουν εκδοθεί δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 είναι έγκυρες έως την ημερομηνία λήξης τους ή έως τη 2α Φεβρουαρίου 2022, ανάλογα με το ποια από τις δύο αυτές ημερομηνίες προηγείται χρονικά·
• η κατοχή, η εισαγωγή ή η χρήση από μέλη του ευρέος κοινού των πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς που έχουν αποκτηθεί νόμιμα πριν από την 1η Φεβρουαρίου 2021 επιτρέπεται έως τη 2α Φεβρουαρίου 2022.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Η απόφαση εφαρμόζεται από την 1η Φεβρουαρίου 2021.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Ένωση ασφάλειας: η Επιτροπή χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία σχετικά με τους νέους κανόνες για τις πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών — δελτίο τύπου (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1148 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, σχετικά με την κυκλοφορία στην αγορά και τη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 (ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 1–20)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2019/1148 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Θεματολογίου για την Ασφάλεια για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την οικοδόμηση μιας αποτελεσματικής και πραγματικής Ένωσης Ασφάλειας [COM(2016) 230 final της 20.4.2016]

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Το ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια [COM(2015) 185 final της 28.4.2015]

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH) και για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων καθώς και για την τροποποίηση της οδηγίας 1999/45/EΚ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 793/93 του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1488/94 της Επιτροπής καθώς και της οδηγίας 76/769/ΕΟΚ του Συμβουλίου και των οδηγιών της Επιτροπής 91/155/ΕΟΚ, 93/67/ΕΟΚ, 93/105/ΕΚ και 2000/21/ΕΚ (ΕΕ L 396 της 30.12.2006, σ. 1–849). Αναδημοσιευμένο κείμενο σε διορθωτικό (ΕΕ L 136 της 29.5.2007, σ. 3-280)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 22.10.2021