15.3.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 81/16

Α.

εκτιμώντας ότι σε ένα ψηφιακό περιβάλλον είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί και να απλοποιηθεί η δυνατότητα πρόσβασης όλων στην ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά καθώς και η προβολή και η διαφύλαξή της για τις επόμενες γενιές, τόσο εντός όσο και εκτός Ευρώπης,

Β.

εκτιμώντας ότι, στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης των πόρων της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, η εφαρμογή μιας ευρωπαϊκής πολιτικής στον πολιτιστικό τομέα έχει ζωτική σημασία και καταδεικνύει την ισχυρή δημόσια δέσμευση, τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και των κρατών μελών της, για τη διαφύλαξη, το σεβασμό και την προαγωγή της πολιτιστικής πολυμορφίας,

Γ.

εκτιμώντας ότι ο πλούτος και η πολυμορφία της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς πρέπει να αναδειχθούν και να γίνουν προσιτοί όσο το δυνατόν περισσότερο, ακόμη και εκτός Ευρώπης, και ότι τα κράτη μέλη και οι πολιτιστικοί φορείς, και κυρίως οι βιβλιοθήκες, καλούνται να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο,

Δ.

εκτιμώντας ότι η ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από έργα κοινής χρήσης και ότι η πρόσβαση σε αυτά πρέπει να παρέχεται στον ψηφιακό κόσμο σε μορφή, κατά το δυνατόν, υψηλής ποιότητας,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε πολιτιστικές και εκπαιδευτικές πληροφορίες πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τη βελτίωση των προτύπων ζωής και εκπαίδευσης,

ΣΤ.

εκτιμώντας ότι είναι ανάγκη να καθοριστούν κοινά πρότυπα για την ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και ότι πάρα πολλά ψηφιοποιημένα έργα που βρίσκονται σε διάφορες βιβλιοθήκες δεν έχουν δημοσιοποιηθεί λόγω της ασυμβατότητας των ψηφιακών μορφών,

Ζ.

εκτιμώντας ότι, χάρη στο προσωπικό τους, οι βιβλιοθήκες είναι οι πλέον κατάλληλες να επιβλέπουν και να διαχειρίζονται τη διαδικασία ψηφιοποίησης έργων,

Η.

εκτιμώντας ότι η ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη δε θα πρέπει να περιορισθεί σε μια ψηφιοποιημένη συλλογή με εργαλεία διαχείρισης της πληροφορίας, αλλά πρέπει να περιλάβει την ανάπτυξη ενός συνόλου πόρων και τεχνικών δυνατοτήτων για τη δημιουργία, την αναζήτηση και τη χρησιμοποίηση της πληροφορίας,

Θ.

εκτιμώντας ότι καθίσταται απαραίτητο να ληφθούν υπόψη η ταχεία πρόοδος των νέων τεχνολογιών και η συνακόλουθη εξέλιξη των πολιτιστικών πρακτικών, καθώς και τα εκτός Ευρώπης σχέδια ψηφιοποίησης,

Ι.

εκτιμώντας, ως εκ τούτου, ότι τα κράτη μέλη οφείλουν επειγόντως να εντείνουν τις προσπάθειές τους, να συνεργασθούν και να εφοδιασθούν με τα αναγκαία μέσα προκειμένου να διατηρήσουν και να ενθαρρύνουν τη συμβολή τους στην Europeana για μια μεγαλύτερη προβολή της Ευρώπης ανά τον κόσμο,

ΙΑ.

εκτιμώντας ότι μόνο ένα μικρό μέρος της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς έχει έως τώρα ψηφιοποιηθεί, ότι τα κράτη μέλη προχωρούν με διαφορετικούς ρυθμούς και ότι η δημόσια χρηματοδότηση για τη μαζική ψηφιοποίηση είναι ανεπαρκής· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να εντείνουν τις προσπάθειές τους ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία ψηφιοποίησης των δημόσιων και ιδιωτικών έργων,

ΙΒ.

εκτιμώντας ότι η ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και επιστημονικού υλικού μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επωφελής για άλλους τομείς όπως είναι η εκπαίδευση, η επιστήμη, η έρευνα, ο τουρισμός, η επιχειρηματικότητα, η καινοτομία και τα μέσα ενημέρωσης,

ΙΓ.

εκτιμώντας ότι η ψηφιακή τεχνολογία αποτελεί επίσης ένα αξιόλογο εργαλείο που δίνει τη δυνατότητα στα άτομα που συναντούν εμπόδια κατά την πρόσβαση στα πολιτιστικά αγαθά, και ειδικά στα άτομα με αναπηρία, να έχουν πρόσβαση στην ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά,

ΙΔ.

εκτιμώντας ότι η νομοθεσία για τα δικαιώματα δημιουργού παρουσιάζει μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και το καθεστώς των δικαιωμάτων πολλών έργων παραμένει ασαφές,

ΙΕ.

εκτιμώντας ότι πρέπει να ληφθούν επείγοντα μέτρα για την επίλυση του προβλήματος της «ψηφιακής μαύρης τρύπας» στην οποία φυτοζωούν έργα του 20ού και 21ου αιώνα μεγάλης πολιτιστικής αξίας, και ότι η λύση αυτή θα πρέπει να ικανοποιεί τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων,

ΙΣΤ.

εκτιμώντας ότι θα πρέπει να θεωρείται ως ορφανό οιοδήποτε προστατευόμενο ή δημοσιευόμενο έργο του οποίου δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθούν ή να εντοπισθούν ένας ή περισσότεροι κάτοχοι του δικαιώματος δημιουργού ή συγγενικών δικαιωμάτων, παρά τη διεξαγωγή τεκμηριωμένης και σοβαρής έρευνας,

ΙΖ.

εκτιμώντας ότι απαιτείται περισσότερη ενημέρωση σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται στις εργασίες που πραγματοποιεί το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Ψηφιακής Βιβλιοθήκης,

ΙΗ.

εκτιμώντας ότι είναι ανάγκη να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια στις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

1.

χαιρετίζει την έναρξη λειτουργίας και την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ψηφιακής βιβλιοθήκης, μουσείου και αρχείου με περιεχόμενο υψηλής ποιότητας που ονομάζεται Europeana και αποτελεί ενιαίο, άμεσο και πολυγλωσσικό σημείο πρόσβασης και πύλη εισόδου στην ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά·

2.

υπενθυμίζει ότι ο ρόλος της ψηφιακής βιβλιοθήκης Europeana θα πρέπει να συνίσταται στην προστασία της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, ώστε να έχουν οι μελλοντικές γενιές τη δυνατότητα να διαμορφώσουν μια ευρωπαϊκή συλλογική μνήμη και να αποφευχθεί η φθορά των πλέον ευαίσθητων έργων λόγω της διαρκούς χρήσης·

3.

τονίζει ότι η ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη, δεδομένου ότι προσφέρει τη δυνατότητα πρόσβασης εξ αποστάσεως, αποτελεί εργαλείο εκδημοκρατισμού της κουλτούρας και, ως εκ τούτου, θα επιτρέψει σε ένα ευρύτατο κοινό να αποκτήσει πρόσβαση σε σπάνια ή παλαιά έργα της ευρωπαϊκής κληρονομιάς, των οποίων η συντήρηση καθιστά δυσχερές το να συμβουλευτεί κανείς·

4.

υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης της Europeana ώστε να καταστεί μία πλήρως λειτουργική υπηρεσία, με πολυγλωσσικές διασυνδέσεις και εφαρμογές σημασιολογικού ιστού που θα διαφυλάττει την υψηλή ποιότητα των έργων και θα τα καθιστά διαθέσιμα σε παγκόσμιο επίπεδο·

5.

ζητεί να αυξηθεί το δυναμικό της Europeana σε τουλάχιστον 15 εκατομμύρια διαφορετικά ψηφιοποιημένα αντικείμενα έως το 2015·

6.

εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά του για την άνιση συμβολή των κρατών μελών στο περιεχόμενο της Europeana και ενθαρρύνει ένθερμα τα κράτη μέλη και άλλους πολιτιστικούς φορείς να συνεργαστούν στενά στην ψηφιοποίηση έργων και να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την εκπόνηση σχεδίων ψηφιακής καταγραφής σε όλα τα επίπεδα, αποφεύγοντας έτσι τις επικαλύψεις και επιταχύνοντας το ρυθμό ψηφιοποίησης του πολιτιστικού περιεχομένου, για την επίτευξη των ορισθέντων στόχων (10 εκατομμύρια έγγραφα το 2010)·

7.

τονίζει την ανάγκη εξέτασης των μέσων που θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τα πολιτιστικά ιδρύματα να συνάπτουν με τους δικαιούχους συμφωνίες για τη διάθεση έργων σε πολυεδαφική βάση και να προωθούν την ανάπτυξη ανταγωνιστικού περιβάλλοντος με τη συμμετοχή δικτυακών βιβλιοπωλών, από τη φάση κατάρτισης του προγράμματος ψηφιοποίησής τους, ώστε να διευκολυνθεί η διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς στο σύνολο της ευρωπαϊκής επικράτειας·

8.

διαπιστώνει ότι έως τώρα το 47 % των συνολικών ψηφιοποιημένων αντικειμένων της Europeana προέρχεται από μόνη τη Γαλλία και ότι για το λόγο αυτό θα πρέπει να ενθαρρυνθούν με πιο ενεργό τρόπο όλα τα κράτη μέλη να διαθέσουν υλικό από τις εθνικές βιβλιοθήκες και τα πολιτιστικά ιδρύματά τους ούτως ώστε όλοι οι Ευρωπαίοι να έχουν πλήρη πρόσβαση στη δική τους πολιτιστική κληρονομιά·

9.

παροτρύνει την Επιτροπή να βοηθήσει να βρεθούν τρόποι και μέσα για να συνειδητοποιήσουν τα κράτη μέλη ότι οι χρήστες της Europeana αναζητούν σημαντικά έργα που διατίθενται στις εθνικές τους συλλογές, ωστόσο όχι μέσω της Europeana·

10.

τονίζει τα δυνητικά οικονομικά οφέλη από την ψηφιοποίηση, δεδομένου ότι τα ψηφιοποιημένα πολιτιστικά αγαθά έχουν σημαντική οικονομική επίπτωση, ειδικότερα στους τομείς της βιομηχανίας που σχετίζονται με τον πολιτισμό, και στηρίζουν την οικονομία της γνώσης, λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη το γεγονός ότι τα πολιτιστικά αγαθά δεν είναι κοινά οικονομικά αγαθά και ότι, ως εκ τούτου, θα πρέπει να προστατεύονται έναντι της υπέρμετρης εμποριοποίησης·

11.

υπογραμμίζει ότι η Europeana θα πρέπει να αποτελέσει ένα από τα κύρια σημεία αναφοράς για την εκπαίδευση και την έρευνα· θεωρεί ότι, εάν ενσωματωθεί με συνέπεια στα εκπαιδευτικά συστήματα, θα μπορέσει να φέρει την ευρωπαϊκή νεολαία πιο κοντά στην πολιτιστική και λογοτεχνική της κληρονομιά, θα αποτελέσει πεδίο σύγκλισης και θα συμβάλει στη διαπολιτισμική συνοχή της ΕΕ·

12.

τονίζει ότι η ευχρηστία και ιδίως η σαφήνεια και η ευχερής εύρεση περιεχομένων πρέπει να αποτελούν βασικά κριτήρια για τη διαμόρφωση της δικτυακής πύλης·

13.

τονίζει ότι, δεδομένου ότι η πρόσβαση στην «Europeana» είναι επωφελής για όλους τους πολίτες της ΕΕ, θα πρέπει να μελετηθεί το ταχύτερο η διαθεσιμότητά της σε όλες τις επίσημες γλώσσες·

14.

επισημαίνει ότι στη δικτυακή πύλη θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των ατόμων με αναπηρία, τα οποία θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα πλήρους πρόσβασης στη συλλογική γνώση της Ευρώπης· ενθαρρύνει, ως εκ τούτου, τους εκδότες να φροντίσουν ώστε περισσότερα έργα να είναι διαθέσιμα σε μορφές προσβάσιμες σε άτομα με αναπηρία· συνιστά στην Επιτροπή να διασφαλίσει την παροχή ειδικών ψηφιακών μορφών για τα άτομα με αναπηρία, όπως είναι η ακουστική ανάγνωση, για όσο το δυνατόν περισσότερο ψηφιακό περιεχόμενο·

15.

τονίζει τη σημασία της ισότιμης πρόσβασης στην κοινή ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά και, κατά συνέπεια, καλεί τα κράτη μέλη να άρουν, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα εμπόδια που παρακωλύουν την πρόσβαση σε ορισμένα μέρη του περιεχομένου της Europeana·

16.

τονίζει ότι η πρόσβαση στην πύλη της Europeana και η εμφάνιση εγγράφων χωρίς τηλεφόρτωση πρέπει να εξασφαλίζεται δωρεάν για ιδιώτες και δημόσια ιδρύματα· τονίζει ότι η Europeana θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να χρεώνει την τηλεφόρτωση και την εκτύπωση κάθε υλικού για το οποίο υπάρχουν δικαιώματα δημιουργού και ότι η χρέωση αυτή θα πρέπει να είναι κοινωνικά αποδεκτή·

17.

προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποφευχθεί το γνωστικό χάσμα μεταξύ της Ευρώπης και των χωρών που δεν είναι μέλη της ΕΕ και για να εξασφαλισθεί η πλήρης πρόσβαση των Ευρωπαίων στη δική τους πολιτιστική κληρονομιά, σε όλη την πολυμορφία της, καθώς και για να διευκολυνθεί η οικουμενική πρόσβαση σε αυτή·

18.

ζητεί από την Επιτροπή να συνεχίσει το έργο που ξεκίνησε η ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου, δεδομένου ότι συμβάλλει σε μια κοινή θεώρηση για τις ευρωπαϊκές ψηφιακές βιβλιοθήκες, και υποστηρίζει πρακτικές λύσεις σε βασικά θέματα που αφορούν την επιγραμμική πρόσβαση σε πολιτιστικά αγαθά·

19.

τονίζει ότι η Europeana θα πρέπει να καταβάλει κάθε απαιτούμενη προσπάθεια εντός και εκτός διαδικτύου για την προώθησή της μεταξύ των πολιτών της Ευρώπης, ιδίως αυτών που ασχολούνται με πολιτιστικές δραστηριότητες στον ιδιωτικό, δημόσιο και εκπαιδευτικό τομέα·

20.

ενθαρρύνει τους παρόχους περιεχομένου να αυξήσουν την ποικιλία των τύπων περιεχομένου για την Europeana, ειδικότερα δε το οπτικό και μαγνητοσκοπημένο υλικό, λαμβάνοντας ιδιαίτερη μέριμνα για τις μορφές έκφρασης που προσιδιάζουν σε προφορικούς πολιτισμούς και για τα έργα που φθείρονται εύκολα, και σεβόμενοι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και κυρίως τα δικαιώματα των δημιουργών και των εκτελεστών· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, πόσο σημαντικός είναι ο σεβασμός των ηθικών δικαιωμάτων προκειμένου να διαφυλάσσεται η ακεραιότητα του έργου και να αποφεύγονται τυχόν αλλοιώσεις (λογοκρισία, τροποποιήσεις έργων κλπ…)·

21.

εκτιμά ότι η ελεύθερη και καλλιτεχνική έκφραση αποτελούν θεμελιώδεις αξίες· θεωρεί ότι τα πολιτιστικά ιδρύματα ή οι συλλογείς δεν πρέπει να υφίστανται έλεγχο ή λογοκρισία για το ευρωπαϊκό πολιτιστικό, λογοτεχνικό ή επιστημονικό περιεχόμενο που παρέχεται Europeana·

22.

είναι πεπεισμένο ότι το περιεχόμενο κοινής χρήσης στον αναλογικό κόσμο πρέπει να παραμείνει σε κοινή χρήση και στο ψηφιακό περιβάλλον μετά την αλλαγή μορφών·

23.

υπενθυμίζει ότι η ευρωπαϊκή πολιτική ψηφιοποίησης θα πρέπει να έχει ως κύριο στόχο την προστασία της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και ότι, στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό να εξασφαλισθεί η μη αποκλειστικότητα των δραστηριοτήτων ψηφιοποίησης, ούτως ώστε να μη συνοδευτούν από την εμφάνιση «νέων δικαιωμάτων» που θα απορρέουν από τη διαδικασία ψηφιοποίησης, όπως, λόγου χάριν, υποχρεωτική χρέωση της επαναχρησιμοποίησης των έργων κοινής χρήσης·

24.

υπενθυμίζει ότι η Europeana θα πρέπει να μπορεί να επωφεληθεί των συμφωνιών που συνάπτονται με άλλες βιβλιοθήκες στο πλαίσιο συμπράξεων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και ότι, ως εκ τούτου, στις βιβλιοθήκες αυτές θα πρέπει να παρέχεται υλικό αντίγραφο των αρχείων που έχουν ήδη ψηφιοποιηθεί·

25.

υπενθυμίζει ότι τα υλικά αρχεία έργων κοινής χρήσης που ψηφιοποιήθηκαν στο πλαίσιο συμπράξεων δημοσίου/ιδιωτικού τομέα οφείλουν να παραμείνουν στην κυριότητα του συμβαλλόμενου δημόσιου ιδρύματος και ότι σε περίπτωση που, λόγω αδυναμίας, πολιτιστικά ιδρύματα των κρατών μελών αναγκασθούν, στο πλαίσιο σύμπραξης δημόσιου/ιδιωτικού τομέα, να συνάψουν συμφωνίες ψηφιοποίησης των έργων της εθνικής πολιτιστικής τους κληρονομιάς οι οποίες περιλαμβάνουν ρήτρες αποκλειστικότητας, θα πρέπει να διασφαλισθεί πριν από οιαδήποτε πρόσβαση στη δικτυακή πύλη της Europeana ότι, όταν εκπνεύσουν οι ρήτρες αυτές, τα ψηφιοποιημένα αρχεία θα περάσουν πραγματικά στην κυριότητά τους·

26.

τονίζει ότι η ψηφιακή βιβλιοθήκη δεν θα πρέπει να αποκλίνει από τον αρχικό της στόχο, ήτοι να εμποδίσει το να περάσει η διάδοση των γνώσεων στο διαδίκτυο σε ιδιωτικές και εμπορικές επιχειρήσεις, ώστε να μην καταλήξει η ψηφιοποίηση των έργων σε σφετερισμό της δημόσιας ευρωπαϊκής κληρονομιάς και σε μια νέα ιδιωτικοποίηση της κοινής χρήσης·

27.

συνιστά στην Επιτροπή να ζητήσει από τους προμηθευτές ψηφιακού περιεχομένου να πιστοποιούν τους δικτυακούς τόπους στους οποίους παραπέμπει η «Europeana»·

28.

ζητεί από τα ευρωπαϊκά πολιτιστικά ιδρύματα που έχουν αναλάβει την ψηφιοποίηση έργων τους κοινής χρήσης, να τα θέσουν στη διάθεση του κοινού μέσω της Europeana και να μην περιορίσουν την πρόσβαση μόνο στην επικράτεια της χώρας τους·

29.

τονίζει ότι θα πρέπει να βρεθούν λύσεις ώστε η Europeana να προσφέρει επίσης έργα που προστατεύονται από δικαιώματα δημιουργού και κυρίως εξαντλημένα και ορφανά έργα, με βάση μία κατά τομέα προσέγγιση, με πλήρη τήρηση της νομοθεσίας για τα δικαιώματα δημιουργού και διαφύλαξη των νόμιμων δικαιωμάτων των δικαιούχων· πιστεύει ότι θα πρέπει να προωθηθούν λύσεις όπως η εκτεταμένη χορήγηση συλλογικών αδειών ή άλλες πρακτικές συλλογικής διαχείρισης·

30.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συζήτηση που ξεκίνησε η Επιτροπή σχετικά με τη νομοθεσία της ΕΕ για τα δικαιώματα δημιουργού αποβλέποντας στην εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ των δικαιούχων και των δικαιωμάτων των καταναλωτών σε ένα κόσμο με παγκόσμια διασύνδεση και στο πλαίσιο της ταχύτατα μεταβαλλόμενης επιγραμμικής πραγματικότητας νέων τεχνολογιών και κοινωνικών και πολιτιστικών πρακτικών·

31.

ζητεί επίμονα από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κατά το δυνατόν ενιαίες και συνεκτικές νομοθετικές ρυθμίσεις, στο πλαίσιο της ανάπτυξης της προστασίας των δικαιωμάτων δημιουργού στην Ευρώπη, που θα εξασφαλίζουν ότι οι ίδιες οι διαδικασίες ψηφιοποίησης δεν θα παράγουν sui generis δικαιώματα δημιουργού· υποστηρίζει ότι στην προβληματική αυτή θα πρέπει επίσης να συμπεριληφθεί το ζήτημα του κατά πόσον θα πρέπει να καθιερωθούν νομοθετικές εξαιρέσεις για την ψηφιοποίηση ορφανών έργων από δημόσια ιδρύματα·

32.

τονίζει τη σημασία των ορφανών έργων – δηλαδή προστατευόμενων έργων των οποίων οι δικαιούχοι είναι άγνωστοι και, παρά την επιμελή αναζήτησή τους, είναι αδύνατο να βρεθούν – και την ανάγκη να καθοριστεί με ακρίβεια ο αριθμός και ο τύπος των έργων που ανήκουν στην κατηγορία αυτή, ανά τομέα, προκειμένου να μελετηθούν οι κατάλληλες λύσεις·

33.

καλεί την Επιτροπή όπως, στο πλαίσιο της εφαρμογής της ανακοίνωσής της σχετικά με τα δικαιώματα δημιουργού στην οικονομία της γνώσης, της 19ης Οκτωβρίου 2009, να υποβάλει νομοθετική πρόταση σχετικά με την ψηφιοποίηση, την προστασία και τη διάδοση των ορφανών έργων, που θα θέτει τέλος στη σημερινή νομική αβεβαιότητα, σε πνεύμα σεβασμού των όρων της επιμελούς αναζήτησης και της αποζημίωσης του δικαιούχου·

34.

συμφωνεί με την πρόθεση της Επιτροπής να θεσπίσει ένα απλό και αποδοτικό από άποψη κόστους σύστημα εκκαθάρισης δικαιωμάτων σε ό, τι αφορά την ψηφιοποίηση των δημοσιευμένων έργων και τη διαθεσιμότητά τους στο διαδίκτυο, συνεργαζόμενη στενά με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς·

35.

χαιρετίζει, ως εκ τούτου, και υποστηρίζει πρωτοβουλίες όπως το σχέδιο ARROW (5), στο οποίο συνεργάζονται οι δικαιούχοι δικαιωμάτων δημιουργού με εκπροσώπους της βιβλιοθήκης, κυρίως δεδομένου ότι επιδιώκουν τον εντοπισμό των δικαιούχων και των δικαιωμάτων τους και την αποσαφήνιση του καθεστώτος των δικαιωμάτων των έργων, συμπεριλαμβανομένων των ορφανών και των εξαντλημένων·

36.

καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια ευρωπαϊκή βάση δεδομένων για τα ορφανά έργα, δηλαδή τα προστατευόμενα έργα των οποίων οι δικαιούχοι είναι άγνωστοι και, παρά την επιμελή αναζήτησή τους, είναι αδύνατο να εντοπισθούν, η οποία θα επιτρέπει την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την κυριότητα των δικαιωμάτων και, ως εκ τούτου, τη μείωση του κόστους που συνδέεται με την επιμελή αναζήτηση των δικαιούχων·

37.

τάσσεται υπέρ μίας ισορροπημένης επίλυσης του ζητήματος της ψηφιοποίησης και της διάδοσης των ορφανών έργων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με αφετηρία το σαφή ορισμό τους, τη θέσπιση κοινών προτύπων (συμπεριλαμβανομένης της επιμελούς αναζήτησης των δικαιούχων) και την επίλυση του ζητήματος της ενδεχόμενης παραβίασης των δικαιωμάτων δημιουργού κατά τη χρήση ορφανών έργων·

38.

τονίζει ότι θα πρέπει να βρεθεί μια λύση για τα τεκμήρια που αφορούν τη σφαίρα της ιδιωτικής ζωής (αλληλογραφία, σημειώσεις, φωτογραφίες, ταινίες), τα οποία ανήκουν σε συλλογές πολιτιστικών ιδρυμάτων αλλά ποτέ δεν έχουν δημοσιευθεί ή ανακοινωθεί στο κοινό και εγείρουν ζητήματα που σχετίζονται με την προστασία της ιδιωτικής ζωής και ζητήματα ηθικών δικαιωμάτων·

39.

επισημαίνει την ανάγκη ανάπτυξης τεχνολογιών που θα διασφαλίζουν μακροπρόθεσμη και σταθερή ψηφιακή διαφύλαξη, διαλειτουργικότητα των συστημάτων πρόσβασης στο περιεχόμενο, πολυγλωσσική πλοήγηση και διαθεσιμότητα του περιεχομένου καθώς και πρότυπα ενοποίησης· επιδοκιμάζει τη διαρκή χρήση λογισμικού ανοικτής πηγής στη δημιουργία της συλλογής της Europeana·

40.

συνιστά στην Επιτροπή, εφεδρικά αντίγραφα του ψηφιοποιημένου υλικού που παρέχουν τα εθνικά ιδρύματα ή οι εταίροι του ιδιωτικού τομέα να διατηρούνται σε εξοπλισμό που ανήκει στα συγκεκριμένα ιδρύματα ή εταίρους·

41.

συνιστά στην Επιτροπή και στα ιδρύματα-εταίρους του ιδιωτικού τομέα να βρουν λύσεις ΤΠΕ - όπως μορφές μόνο για ανάγνωση και μορφές προστατευμένων αντιγράφων - για το ψηφιοποιημένο υλικό που διατίθεται στο δικτυακό τόπο «Europeana» για τον οποίο ισχύουν δικαιώματα δημιουργού, ενώ η σελίδα παρουσίασης του αρχείου θα πρέπει να περιέχει σύνδεσμο που θα οδηγεί σε δικτυακή σελίδα του παρόχου του περιεχομένου, από όπου θα μπορεί να κατεβάζει κανείς το κείμενο υπό τους όρους που θέτει ο πάροχος·

42.

συνιστά στην Επιτροπή να εμμείνει στη χρήση μιας τυποποιημένης ηλεκτρονικής μορφής για τα ψηφιοποιημένα έργα, προκειμένου να διασφαλισθεί ότι τα ψηφιοποιημένα έγγραφα είναι συμβατά με την επιγραμμική διασύνδεση και τη βάση δεδομένων·

43.

ζητεί από την ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου να μελετήσει τη δυνατότητα να διατίθεται τηλεματικά χωριστός χώρος για τη χρήση εφαρμογών Web 2.0·

44.

τονίζει ότι η δημιουργία ενός αειφόρου μοντέλου χρηματοδότησης και διαχείρισης είναι αποφασιστικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της Europeana και ότι ο ρόλος των άμεσα ενδιαφερομένων στη διαδικασία του καθορισμού του διαχειριστικού αυτού μοντέλου είναι καθοριστικός·

45.

υπογραμμίζει ότι, για να αντιμετωπισθούν το υψηλό κόστος ψηφιοποίησης και οι χρονικές πιέσεις, θα πρέπει να εξευρεθούν νέες μέθοδοι χρηματοδότησης, όπως συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με την προϋπόθεση ότι τηρούν τους κανόνες περί πνευματικής ιδιοκτησίας και ανταγωνισμού, ενώ θα προάγεται συγχρόνως η πρόσβαση στα έργα μέσω των πολιτιστικών ιδρυμάτων και θα εξασφαλίζεται η ελεύθερη διάθεση ψηφιοποιημένων αρχείων στις βιβλιοθήκες χωρίς χρονικό περιορισμό·

46.

τονίζει τη σημασία μιας συντονισμένης σε ευρωπαϊκό επίπεδο προσέγγισης στο ζήτημα των προϋποθέσεων που διέπουν την εταιρική σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και την ανάγκη εις βάθος εξέτασης των συμφωνιών εταιρικής σχέσης με τους ιδιωτικούς φορείς οι οποίες έχουν ως αντικείμενο τα σχέδια ψηφιοποίησης, ιδίως ως προς τη διάρκεια των ρητρών αποκλειστικότητας, την ευρετηρίαση και τη συσχέτιση από τη μηχανή αναζήτησης ψηφιακών αρχείων που χρησιμοποιούνται από τις ίδιες τις βιβλιοθήκες, την εξασφάλιση συνέχειας στην παρεχόμενη υπηρεσία, τον μη εμπιστευτικό χαρακτήρα παρόμοιων συμφωνιών και την ποιότητα της ψηφιοποίησης·

47.

επισημαίνει ότι η ψηφιοποίηση των έργων των εθνικών βιβλιοθηκών είναι καρπός της χρηματοδοτικής επένδυσης των φορολογουμένων μέσω των φόρων που καταβάλλουν· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι οι συμβάσεις σύμπραξης μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα οφείλουν να προβλέπουν ότι το αντίγραφο ενός ψηφιοποιημένου έργου για λογαριασμό της βιβλιοθήκης μπορεί να ευρετηριαστεί από όλες τις μηχανές αναζήτησης, ώστε να μπορεί κανείς να συμβουλευθεί το έργο στο δικτυακό τόπο της βιβλιοθήκης και όχι μόνο στο δικτυακό τόπο της συμβαλλόμενης ιδιωτικής επιχείρησης·

48.

υπενθυμίζει ότι η συμμετοχή των ιδιωτικών εταίρων στη διαδικασία ψηφιοποίησης δεν θα πρέπει να οδηγήσει στη δημιουργία ιδιωτικών μονοπωλίων, τα οποία θα απειλούσαν την πολιτιστική πολυμορφία και τον πλουραλισμό, καθώς και ότι η τήρηση των κανόνων ανταγωνισμού συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή των εν λόγω ιδιωτικών επιχειρήσεων·

49.

υπογραμμίζει ότι η χορηγία αποτελεί ενδιαφέρουσα εναλλακτική λύση για την Europeana, στο μέτρο που προσφέρει αφενός τη δυνατότητα χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων ψηφιοποίησης και συγχρόνως τη χρηματοδοτική κάλυψη της ψηφιοποίησης των δικαιωμάτων δημιουργού όσον αφορά τα εξαντλημένα και τα ορφανά έργα, καθώς και τα έργα προστατεύονται από δικαιώματα δημιουργού, αφετέρου δε τη δυνατότητα διάθεσής τους στο διαδίκτυο·

50.

υπογραμμίζει ότι ένα σημαντικό τμήμα της χρηματοδότησης θα πρέπει να προέρχεται από δημόσιες χορηγίες, όπως για παράδειγμα συνεισφορές εκ μέρους της ΕΕ, των κρατών μελών και πολιτιστικών οργανώσεων, και προτείνει να θεωρηθεί η διαδικασία ψηφιοποίησης της Europeana μέρος της στρατηγικής της Λισαβόνας και να δημιουργηθεί χωριστή θέση του προϋπολογισμού στο προσεχές πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο·

51.

τονίζει ότι μόνο με μια χωριστή θέση του προϋπολογισμού μπορούν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ώστε οι διαθέσιμοι χρηματοδοτικοί πόροι να δαπανώνται με διαφανή και αποδοτικό τρόπο και σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί·

52.

διαπιστώνει ότι έως τώρα, στο πλαίσιο του προγράμματος eContentplus, για την περίοδο 2009 έως 2011 προβλέπονται μόνον 6,2 εκατ. ευρώ για την Europeana·

53.

ζητεί να προβλεφθούν στο προσεχές πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο πολύ μεγαλύτερες πιστώσεις από αυτές που διατίθενται έως τώρα για την Europeana·

54.

τονίζει την ανάγκη εξάλειψης των νομικών εμποδίων σε επίπεδο ΕΕ, ώστε οι βιβλιοθήκες να έχουν τη δυνατότητα να αιτούνται ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για δραστηριότητες ψηφιοποίησης·

55.

καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να υποβάλουν ετήσια έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τον προϋπολογισμό της Europeana και την πρόοδο που έχει επιτευχθεί·

56.

προτείνει να διεξαχθεί από το Κοινοβούλιο, από κοινού με την Επιτροπή, αναθεώρηση των ρυθμίσεων χρηματοδότησης της Europeana, ήδη από το 2011, με στόχο την εξεύρεση βιώσιμου προτύπου χρηματοδότησης για το σχέδιο για την περίοδο 2013 και εξής· συνιστά να μεγιστοποιηθεί το δυναμικό του ιστότοπου με τη μετάβαση σε μια δομή δημόσιας-ιδιωτικής χρηματοδότησης·

57.

προτείνει τη διοργάνωση εκστρατείας χρηματοδότησης και διαφήμισης με τίτλο «Συμμετοχή στην Europeana», για να υπάρξει μεγαλύτερη ενημέρωση σχετικά με το θέμα και τον επείγοντα χαρακτήρα του, και συνιστά μέρος των πόρων που προορίζονται για την Europeana να χρησιμοποιηθούν για την προβολή της βιβλιοθήκης στο ευρύτερο δυνατό κοινό ως μιας βιβλιοθήκης με ευρύτατο φάσμα έργων, όποιο και αν είναι το υπόθεμα (κείμενο, ακουστικό έργο, βίντεο)·

58.

προτείνει να διαφημίζεται η «Συμμετοχή στην Europeana» με πρωτότυπο τρόπο και, στο πλαίσιο δημόσιων-ιδιωτικών εταιρικών σχέσεων και χορηγιών, να απευθύνεται κυρίως σε νέους, λόγου χάρη σε διεθνείς αθλητικές εκδηλώσεις ή στο πλαίσιο καλλιτεχνικών εκθέσεων και πολιτιστικών διαγωνισμών·

59.

ζητεί από την Επιτροπή να ξεκινήσει μια εκστρατεία στα μέσα ενημέρωσης και το Διαδίκτυο για την προβολή της ιστοσελίδας Europeana, κατευθύνοντας την κυκλοφορία των ευρωπαίων χρηστών προς τις πηγές Europeana, ως βασικό σημείο πρόσβασης στα δεδομένα σε ψηφιακή μορφή και ενθαρρύνοντας τα κράτη μέλη και τα πολιτιστικά ιδρύματα να παρέχουν περιεχόμενο στην ιστοσελίδα· ζητεί, συγχρόνως, τη διεξαγωγή ειδικής εκστρατείας στα μέσα ενημέρωσης που θα απευθύνεται σε διδάσκοντες και διδασκομένους όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων, με έμφαση στη χρήση των ψηφιακών πόρων της «Europeana» για εκπαιδευτικούς σκοπούς·

60.

εκτιμά ότι μια τέτοια εκστρατεία είναι σε πολλά σημεία παρεμφερής με τον τύπο δράσης που έχει ήδη κριθεί απαραίτητος προκειμένου να καλυφθεί το ψηφιακό χάσμα που υπάρχει ακόμα σε ολόκληρη την Ευρώπη, διασφαλίζοντας ότι όλοι θα έχουν πρόσβαση στην «Europeana» και σε άλλες επιγραμμικές πληροφορίες και περιεχόμενο, καθώς και στα δυνητικά τους οφέλη, ανεξαρτήτως του πού βρίσκονται· συνιστά η εκστρατεία αυτή, ιδίως δε η δυνητική χρήση της «Europeana» στα σχολεία, να βασιστεί στην αρχή ότι η πρόσβαση σε περισσότερα επιγραμμικά περιεχόμενα και πληροφορίες δεν αποτελεί αυτοσκοπό και ότι, συνεπώς, θα πρέπει να συνοδεύεται από πρωτοβουλίες που ευνοούν την κριτική ανάλυση των επιγραμμικών περιεχομένων και πληροφοριών·

61.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι εκστρατείες ενημέρωσης και οι παρεμφερείς δραστηριότητες ευαισθητοποίησης που αφορούν την Europeana διοχετεύονται μέσω των σχετικών οργανώσεων εταίρων στα κράτη μέλη·

62.

χαιρετίζει την συνεχιζόμενη συμβολή του Ιδρύματος Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Βιβλιοθήκης στη διευκόλυνση της επίτευξης επίσημων συμφωνιών μεταξύ μουσείων, αρχείων, οπτικοακουστικών αρχείων και βιβλιοθηκών, σχετικά με τον τρόπο συνεργασίας για τη διάθεση υλικού και τη βιωσιμότητα της κοινής δικτυακής πύλης Europeana·

63.

φρονεί ότι τα πολιτιστικά ιδρύματα θα πρέπει να συνεχίσουν να διαδραματίζουν μείζονα ρόλο στη διαχείριση του σχεδίου Europeana, η οποία θα πρέπει να είναι η δημοκρατικότερη δυνατή, και καλεί τα εν λόγω ιδρύματα να συνεργαστούν προκειμένου να αποφευχθεί η πολλαπλή ψηφιοποίηση των έργων και να καταστεί ορθολογικότερη η χρησιμοποίηση των πόρων·

64.

ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη διαχείριση του σχεδίου και να μεριμνήσουν για τη σύσταση, σε εθνικό επίπεδο, μιας αρμόδιας αρχής που θα αναλάβει να διαχειρίζεται και να ελέγχει τη διαδικασία ψηφιοποίησης, να ενημερώνει καλύτερα τις βιβλιοθήκες και τους παρόχους πολιτιστικού υλικού για το πρόγραμμα «Europeana» και να συλλέγει ήδη υπάρχον ψηφιακό υλικό απευθείας από τους παρόχους, με στόχο τη μετατροπή του σε μια ενιαία τυποποιημένη ψηφιακή μορφή, ώστε το νέο περιεχόμενο να μπορεί να προστίθεται άμεσα στη βάση δεδομένων «Europeana»· εκτιμά ότι, μακροπρόθεσμα, πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο να καταστεί προτεραιότητα η συλλογή υπάρχοντος ψηφιακού υλικού που παράγεται στο πλαίσιο σχεδίων που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και η προσθήκη του στην ψηφιακή βιβλιοθήκη «Europeana»·

65.

προτείνει την έκδοση δημόσιας πρόσκλησης υποβολής προσφορών για το συντονισμό της διοίκησης της «Europeana» κατά τον αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο, τον καθορισμό σαφών και ρεαλιστικών στόχων και την εκ νέου αξιολόγηση τη διαδικασίας, αν καταστεί αναγκαίο·

66.

συνιστά στην Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα σύστασης ενός ευρωπαϊκού οργάνου το οποίο θα συντονίζει τη συμμετοχή των εθνικών αρχών στην παρακολούθηση της διαδικασίας ψηφιοποίησης, στις πληρωμές δικαιωμάτων στους δημιουργούς και σε άλλα ζητήματα που συνδέονται με το σχέδιο «Europeana»·

67.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.