28.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 487/86

Εισηγητής:

ο κ. Antonio LONGO

1.1.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται και υποστηρίζει τη στρατηγική επιλογή της Επιτροπής για ένα ευρωπαϊκό υπολογιστικό νέφος ανοιχτό και προοριζόμενο για την επιστημονική κοινότητα, βάσει μιας ισχυρής πολιτικής και οικονομικής προσήλωσης στον στόχο της ψηφιακής καινοτομίας. Η ΕΟΚΕ, ήδη από το 2011 και σε διάφορες περιπτώσεις, προέβη στη διατύπωση σειράς συστάσεων προς την Επιτροπή προκειμένου η Ευρώπη να τεθεί στην εμπροσθοφυλακή αυτού του πολλά υποσχόμενου τομέα μέσω πρωτοπόρων επιχειρήσεων.

1.2.

Κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, πρόκειται για ύψιστη προτεραιότητα της Ευρώπης η οποία έχει στρατηγική σημασία όσον αφορά τόσο τη γεφύρωση του τεχνολογικού χάσματος όσο και την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική πρόοδο της κοινωνίας.

1.3.

Η πρόταση της ΕΟΚΕ αφορά ένα ευρωπαϊκό υπολογιστικό νέφος για το σύνολο των πολιτών και των επιχειρήσεων. Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να αποσαφηνιστεί και να διευκρινιστεί το χρονοδιάγραμμα και ο τρόπος διεύρυνσης της βάσης χρηστών, σύμφωνα με τη διαβεβαίωση που δόθηκε στις καινοτόμες ΜΜΕ και βιομηχανίες.

1.4.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την ανάλυση της Επιτροπής σχετικά με τις δυσκολίες που εμποδίζουν την Ευρώπη να αξιοποιήσει τις δυνατότητες των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά την έλλειψη διαλειτουργικότητας, τον κατακερματισμό των δομών, τον εκ μέρους τους αποκλεισμό άλλων συμβολών και ανταλλαγών. Θετικά κρίνονται τα μέτρα που προτείνονται στην ανακοίνωση για να ξεπεραστούν οι διαφορετικές εθνικές περιστάσεις που παρακωλύουν την υλοποίηση μιας πραγματικά ευρωπαϊκής ψηφιακής ενιαίας αγοράς, με την ανάληψη δράσεων που αποσκοπούν στη διεύρυνση της πρόσβασης και στην καλλιέργεια κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ των φορέων του δημόσιου τομέα και της πανεπιστημιακής κοινότητας που είναι συχνά εντελώς αποκομμένοι και ασύνδετοι μεταξύ τους.

1.5.

Η ΕΟΚΕ ζητεί τα μέτρα ολοκλήρωσης να υλοποιηθούν κατά τρόπον ώστε να προαχθεί η αλλαγή νοοτροπίας της επιστημονικής κοινότητας μέσω μηχανισμών ενοποίησης των υποδομών των πανεπιστημίων, των ερευνητικών κέντρων και των δημόσιων οργανισμών, σε συνδυασμό με την αναθεώρηση της δομής των κινήτρων για μεγαλύτερη κοινοχρησία δεδομένων. Παράλληλα, σε όσες κοινότητες η κοινοχρησία δεδομένων είναι ήδη αρκετά διαδεδομένη, πρέπει να δοθούν κίνητρα, έτσι ώστε συμβάλουν ενεργά στον καθορισμό των λεπτομερειών για τα Ανοικτά δεδομένα.

1.6.

Η ΕΟΚΕ συνιστά να εξηγηθεί σαφέστερα η αναμενόμενη αλληλεπίδραση μεταξύ της ευρωπαϊκής υποδομής δεδομένων, η οποία θα πρέπει να διευκολύνει επίσης την προώθηση, την ανάπτυξη και την εγκατάσταση υπερυπολογιστών υψηλών επιδόσεων (HPC), και της εξαγγελθείσας εμβληματικής πρωτοβουλίας για την ενίσχυση των τεχνολογιών κβαντικής πληροφορικής.

1.7.

Όσον αφορά την αποφασιστική πτυχή της διακυβέρνησης, αλλά και το σταδιακό άνοιγμα σε όλους τους πολίτες και τους τρόπους χρήσης και διαφύλαξης των δεδομένων, η ΕΟΚΕ προτείνει στην Επιτροπή να προβεί σε ευρεία διαβούλευση με την άμεση συμμετοχή της επιστημονικής κοινότητας και των πολιτών, διαμέσου των ενώσεων εκπροσώπησης των συμφερόντων τους.

1.8.

Η ΕΟΚΕ συνιστά η προμήθεια του υλισμικού και του λογισμικού που απαιτούνται για το ευρωπαϊκό υπολογιστικό νέφος να πραγματοποιείται στην Ευρώπη και ζητεί να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια όσον αφορά τους χρηματοδοτικούς πόρους που προέρχονται από τα διάφορα προγράμματα-πλαίσιο, τα διαρθρωτικά ταμεία, τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» και το ΕΤΣΕ.

1.9.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ προτείνει να εγκαινιάσει η Επιτροπή —σε συνεννόηση με τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη— ένα μείζον πρόγραμμα για την ανάπτυξη και ανάδειξη νέων επαγγελματικών δεξιοτήτων υψηλού επιπέδου, που θα παρέχει νέες ευκαιρίες ειδικευμένης εργασίας και θα ενθαρρύνει την επάνοδο στην ΕΕ των νεαρών επιστημόνων που εργάζονται σε άλλες χώρες.

1.10.

Για να τεθεί στη διάθεση των επιχειρήσεων και των πολιτών ένα σαφές και ασφαλές κανονιστικό πλαίσιο σε έναν τομέα τόσο στρατηγικό, αλλά και πολύπλοκο και διαρκώς εξελισσόμενο, όπως ο ψηφιακός, η ΕΟΚΕ προτείνει τη δημιουργία μιας «ενιαίας δικτυακής πύλης της ψηφιακής Ευρώπης», μέσω της οποίας οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα ισχύοντα ενωσιακά κείμενα.

1.11.

Τέλος, η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει ότι, για την ευόδωση μιας πραγματικής ψηφιακής επανάστασης, χρειάζεται εκπαίδευση και κατάρτιση για όλες τις ηλικιακές ομάδες του ευρωπαϊκού πληθυσμού και σε όλες τις περιόδους απασχόλησης ή αδράνειας. Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ τονίζει εκ νέου ότι απαιτούνται επενδύσεις εστιασμένες στην τεχνολογική κατάρτιση των γυναικών και την ανάληψη θέσεων ευθύνης και αποφάσεων από αυτές.

2.1.

Η Επιτροπή εκπόνησε μια σειρά κατευθυντηρίων γραμμών, με σκοπό να προλειάνει το έδαφος για μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία εστιασμένη στο –ανοικτό και προοριζόμενο για την επιστημονική κοινότητα– υπολογιστικό νέφος, και υπέβαλε μια πρόταση στην οποία –λαμβανομένης υπόψη της ανάπτυξης των «μαζικών δεδομένων»– εκτιμάται ότι το υπολογιστικό νέφος αποτελεί ενδεδειγμένο μέσο για την πλήρη αξιοποίηση της πληθώρας των δεδομένων που παράγονται από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Η ικανότητα αξιοποίησης αυτών των μαζικών δεδομένων έχει αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία, καθότι παρέχει ευκαιρίες για μείζονες βιομηχανικές και κοινωνικές καινοτομίες, καθώς και για τη δημιουργία νέων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και προϊόντων.

2.2.

Η παρούσα πρόταση αποτελεί τμήμα μιας πρώτης δέσμης μέτρων για τη βιομηχανική πολιτική στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά, η οποία εξαγγέλθηκε στις 19 Απριλίου 2016, με σημαντικό χρηματοοικονομικό σχέδιο ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ και επιδιωκόμενο στόχο μια πραγματική «πορεία για την ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας». Η πρόταση αυτή προβλέπει μια «δέσμη μέτρων με σκοπό τη στήριξη και τη διασύνδεση των εθνικών πρωτοβουλιών για την ψηφιοποίηση της βιομηχανίας και των συναφών υπηρεσιών σε όλους τους κλάδους, καθώς και την τόνωση των επενδύσεων μέσω στρατηγικών εταιρικών σχέσεων και δικτύων».

2.3.

Η πρωτοβουλία για το υπολογιστικό νέφος αποτελεί μια από τις σημαντικότερες δεσμεύσεις για να αποκτήσει η Ευρώπη «το παγκόσμιο προβάδισμα στη βασιζόμενη στα δεδομένα οικονομία». Όπως δήλωσε ο επίτροπος Έρευνας, Επιστήμης και Καινοτομίας κ. Carlos Moedas, η επιλογή αυτή ανταποκρίνεται επίσης στην την έκκληση της επιστημονικής κοινότητας για τη δημιουργία υποδομών στον τομέα της ανοικτής επιστήμης. (…). Τα οφέλη των ανοικτών δεδομένων για τους ευρωπαϊκούς κλάδους της επιστήμης και της οικονομίας και για την κοινωνία της Ευρώπης θα είναι τεράστια».

2.4.

Κατά την άποψη της Επιτροπής, η Ευρώπη πρέπει να απαντήσει στα ακόλουθα τέσσερα ερωτήματα:

2.5.

Το μέσο που προτείνεται από την Επιτροπή είναι η ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού νέφους ανοιχτής επιστήμης ( European Open Science Cloud), δηλαδή η διαμόρφωση αξιόπιστου και ανοικτού περιβάλλοντος στο οποίο η επιστημονική κοινότητα θα μπορεί να αποθηκεύει, να μοιράζεται και να επαναχρησιμοποιεί επιστημονικά δεδομένα και αποτελέσματα. Αυτό το σημαντικό μέσο, το οποίο αποσκοπεί στην ανάπτυξη της υποστηρικτικής χωρητικότητας των υπερυπολογιστών, της ταχείας συνδεσιμότητας και των αναγκαίων λύσεων υπολογιστικού νέφους υψηλής χωρητικότητας, θα στηρίζεται σε μια ευρωπαϊκή υποδομή δεδομένων που θα συνδέει, αρχικά, την επιστημονική κοινότητα και, εν συνεχεία, τον δημόσιο τομέα και τη βιομηχανία. Όλα αυτά καθιστούν απαραίτητη την ανοικτή συνεργασία όλων των φορέων που ενδιαφέρονται να αξιοποιήσουν την ψηφιακή επανάσταση των δεδομένων στην Ευρώπη.

2.6.

Η Επιτροπή διευκρινίζει ότι η εν λόγω πρωτοβουλία θα συμπληρωθεί αφενός με την ανάληψη περαιτέρω δράσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά, οι οποίες θα καλύπτουν τις συμβάσεις υπολογιστικού νέφους για επαγγελματικούς χρήστες και τη μετάβαση προς παρόχους υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους, και αφετέρου με την πρωτοβουλία για την ελεύθερη ροή δεδομένων.

2.7.

Η Επιτροπή προσδιορίζει πέντε λόγους για τους οποίους η Ευρώπη δεν αξιοποιεί ακόμη πλήρως τις δυνατότητες των δεδομένων:

2.8.

Το ευρωπαϊκό ανοικτό επιστημονικό νέφος αναμένεται να προσφέρει στην Ευρώπη παγκόσμιο προβάδισμα στις υποδομές επιστημονικών δεδομένων, θέτοντας στη διάθεση 1,7 εκατομμυρίου ερευνητών και 70 εκατομμυρίων επαγγελματιών εικονικό περιβάλλον με δωρεάν παρεχόμενες υπηρεσίες. Η εξέλιξη αυτού του μέσου θα επαφίεται στην επιστημονική κοινότητα και θα προορίζεται επίσης, εν ευθέτω χρόνω, για σκοπούς εκπαίδευσης και κατάρτισης. Ο προσδιορισμός αναγνωρισμένων τεχνικών προτύπων θα καθιστούσε δυνατή τη δημιουργία ασφαλούς περιβάλλοντος δεδομένων για τους χρήστες των δεδομένων.

2.9.

Χρησιμοποιώντας ως βάση τις υφιστάμενες υποδομές, η Επιτροπή προτίθεται να αξιοποιήσει, επίσης, δράσεις που έχουν ήδη προβλεφθεί, όπως η ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικές δημοσιεύσεις και δεδομένα στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020». Η διακυβέρνηση του ευρωπαϊκού ανοικτού επιστημονικού νέφους θα καθοριστεί μετά την ολοκλήρωση μιας εμπεριστατωμένης προπαρασκευαστικής διαδικασίας, η οποία βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.

2.10.

Τα συγκεκριμένα μέτρα που προβλέπονται για την υλοποίηση του υπολογιστικού νέφους προσδιορίζονται στην ανακοίνωση ως εξής:

2.11.

Η Επιτροπή προβλέπει επίσης την υλοποίηση ευρωπαϊκής υποδομής δεδομένων, μέσω ολοκληρωμένης παγκοσμίου κύρους ικανότητας πληροφορικής υψηλών επιδόσεων (High Performance Computing — HPC), η οποία είναι αναγκαία για να αναπτύξει η Ευρώπη πεντάκις εκατομμυριοστή υπολογιστική κλίμακα (exa-scale computing) έως το 2022, πράγμα που θα την κατέτασσε στην πρώτη τριάδα παγκοσμίως.

2.12.

Η Επιτροπή εκτιμά ότι η ευρωπαϊκή υποδομή δεδομένων θα συμβάλει επίσης στην ψηφιοποίηση της βιομηχανίας, στην προώθηση της βιομηχανικής καινοτομίας και στην ανάπτυξη στρατηγικών για την έρευνα ευρωπαϊκών πλατφορμών.

2.12.1.

Το χρονοδιάγραμμα των δράσεων θα διαρκέσει από το 2016 έως το 2020.

2.13.

Στην ανακοίνωσή της, η Επιτροπή εξαγγέλλει επίσης μια εμβληματική πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην προώθηση της έρευνας και στην ανάπτυξη των κβαντικών τεχνολογιών.

2.14.

Τέλος, πρόθεση της Επιτροπής είναι η διεύρυνση της πρόσβασης και η καλλιέργεια κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ του δημόσιου τομέα και της πανεπιστημιακής κοινότητας, με το άνοιγμα του ευρωπαϊκού υπολογιστικού νέφους στον δημόσιο τομέα.

2.15.

Αργότερα, η βάση χρηστών θα επεκταθεί στις δημόσιες υπηρεσίες, σε καινοτόμες ΜΜΕ και στη βιομηχανία. Η επέκταση της πρωτοβουλίας στις δημόσιες υπηρεσίες θα βασίζεται σε υφιστάμενα παραδείγματα αριστείας, όπως η οδηγία INSPIRE για τα εδαφικά δεδομένα και το δίκτυο eHealth. Η επέκταση στη βιομηχανία θα βασίζεται στα τρέχοντα παραδείγματα της παροχής καθοριστικής σημασίας επιστημονικών υποδομών όπως τα έργα Helix-Nebula, EBI-EMBL και PRACE. Όσον αφορά τις ΜΜΕ, το επόμενο βήμα θα μπορούσε να συνίσταται στη συμμετοχή στην προμήθεια καινοτόμων λύσεων για το Ευρωπαϊκό νέφος ανοικτής επιστήμης (ΕΝΑΕ), όπως συμβαίνει ήδη για το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020».

2.16.

Η Επιτροπή προβλέπει διάφορες πηγές χρηματοδότησης:

2.16.1.

Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις, θα απαιτηθούν συμπληρωματικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 4,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, εντός χρονικού διαστήματος πέντε ετών.

2.17.

Η εν λόγω πρωτοβουλία θα δημιουργήσει με την πάροδο του χρόνου δικά της έσοδα, δεδομένου ότι θα έχει ξεκινήσει η χρήση της από την επιστημονική κοινότητα, από καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις και από τον δημόσιο τομέα.

3.1.

Η επιλογή της Επιτροπής για την ανάληψη πολιτικής και οικονομικής δέσμευσης προς όφελος της ψηφιακής καινοτομίας επικροτείται σθεναρά από την ΕΟΚΕ, ιδίως όσον αφορά την επιλογή ενός ευρωπαϊκού υπολογιστικού νέφους.

3.1.1.

Η Επιτροπή καθορίζει μια ιδιαίτερα φιλόδοξη στρατηγική. Παρότι το επίπεδο πολυπλοκότητάς της είναι υψηλό, οι πολιτικοί στόχοι είναι σαφώς προσδιορισμένοι. Οι αδυναμίες της Ευρώπης και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει στον τομέα της δημιουργίας υπηρεσιών αξιοποίησης των μαζικών δεδομένων που παράγονται από την επιστήμη και τις δημόσιες υπηρεσίες περιγράφονται με ακρίβεια, και αυτό πρέπει να αποτελεί το σημείο εκκίνησης για κάθε πρωτοβουλία που θα ξεκινήσει τα επόμενα χρόνια.

3.2.

Η ΕΟΚΕ, ήδη από το 2011 (1) και σε διάφορες περιπτώσεις, προέβη στη διατύπωση σειράς συστάσεων προς την Επιτροπή «για να ενθαρρύνει την Ευρώπη να ηγηθεί αυτού του πολλά υποσχόμενου τομέα μέσω πρωτοπόρων επιχειρήσεων».

3.3.

Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί εκ προοιμίου ότι η πρόταση της ΕΟΚΕ αφορούσε ένα ευρωπαϊκό υπολογιστικό νέφος για το σύνολο των πολιτών και των επιχειρήσεων. Εξάλλου, ο τίτλος της ανακοίνωσης της Επιτροπής ενδέχεται να παραπλανήσει τους αναγνώστες διότι δεν διευκρινίζει ότι το υπολογιστικό νέφος προορίζεται για την επιστημονική κοινότητα.

3.4.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την απόφαση της Επιτροπής και επισημαίνει τη στρατηγική σημασία των επιλογών της, όσον αφορά τόσο τη γεφύρωση του ευρωπαϊκού τεχνολογικού χάσματος όσο και την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική πρόοδο της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Το επιστημονικό υπολογιστικό νέφος ανταποκρίνεται επίσης στην ανάγκη της επιστημονικής κοινότητας να έχει πρόσβαση σε δημόσια ερευνητικά δεδομένα, καθώς και τη δυνατότητα κοινοχρησίας των εν λόγω δεδομένων.

3.5.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την ανάλυση της Επιτροπής σχετικά με τις δυσκολίες που εμποδίζουν την Ευρώπη να αξιοποιήσει τις δυνατότητες των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά την έλλειψη διαλειτουργικότητας, τον κατακερματισμό των δομών, τον εκ μέρους τους αποκλεισμό άλλων συμβολών και ανταλλαγών. Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει επίσης την ανάγκη εκπαίδευσης και κατάρτισης για όλες τις ηλικιακές ομάδες του ευρωπαϊκού πληθυσμού και σε όλες τις περιόδους απασχόλησης ή αδράνειας (2). Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ εμμένει στην ανάγκη επενδύσεων εστιασμένων στην τεχνολογική κατάρτιση των γυναικών και την ανάληψη διευθυντικών θέσεων ευθύνης από αυτές.

3.6.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται τους στόχους και τα μέτρα που προτείνονται στην ανακοίνωση για να ξεπεραστούν οι διαφορετικές εθνικές περιστάσεις που παρακωλύουν την υλοποίηση μιας πραγματικά ευρωπαϊκής ψηφιακής ενιαίας αγοράς. Επισημαίνεται, εξάλλου, ότι αποτελεί πλέον γενική τάση η στροφή από την αποθήκευση προσωπικών δεδομένων και δεδομένων εργασίας στον προσωπικό υπολογιστή στην αποθήκευσή τους σε δημόσια ή διαθέσιμα στο εμπόριο υπολογιστικά νέφη. Κατά συνέπεια, η πρωτοβουλία για το υπολογιστικό νέφος αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

3.7.

Θετικά κρίνεται επίσης η δέσμευση της Επιτροπής για την ανάληψη δράσεων που αποσκοπούν στη διεύρυνση της πρόσβασης και στην καλλιέργεια κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ των φορέων του δημόσιου τομέα και της πανεπιστημιακής κοινότητας που είναι συχνά εντελώς αποκομμένοι και ασύνδετοι μεταξύ τους.

4.1.

Ορισμένες πτυχές πρέπει να διευκρινιστούν περισσότερο. Το σχέδιο της Επιτροπής φαίνεται να είναι εξαιρετικά περίπλοκο όσον αφορά τους στόχους του και συγχρόνως αόριστο ως προς ορισμένα βασικά σημεία.

4.2.

Πρωτίστως, η ΕΟΚΕ συνιστά η προμήθεια του υλισμικού και του λογισμικού που απαιτούνται για το ευρωπαϊκό υπολογιστικό νέφος να πραγματοποιείται στην Ευρώπη. Η ανάπτυξη λογισμικού στην Ευρώπη βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο, και πρέπει να είναι δυνατή η αποφυγή της τεχνολογικής εξάρτησης από άλλες περιοχές του κόσμου. Όσον αφορά το υλισμικό, είναι θετική η πρόβλεψη ότι τουλάχιστον ένας από τους δύο υπερυπολογιστές πεντάκις εκατομμυριοστής κλίμακας θα είναι ευρωπαϊκός.

4.3.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει επίσης ανησυχίες όσον αφορά, όχι μόνο τους χρηματοδοτικούς, αλλά και τους επαγγελματικούς πόρους που είναι αναγκαίοι για την υλοποίηση και την ανάπτυξη του υπολογιστικού νέφους. Για την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των μαζικών δεδομένων όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση στην Ευρώπη, καθοριστική σημασία θα έχει η διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού με κατάλληλα προσόντα. Καλούμε επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει δεόντως υπόψη τα διεθνή συστήματα υπολογιστικού νέφους σε συγκεκριμένες επιστημονικές κοινότητες, που ήδη υφίστανται και λειτουργούν ορθά, καθώς και τα εθνικές δράσεις που αποσκοπούν στην επίτευξη του ίδιου στόχου.

4.3.1.

Παρότι κρίνει θετικά όσα προβλέπονται στον «Ορίζοντα 2020» και στη χρηματοδότηση του προγράμματος EDISON για την επιτάχυνση της διαδικασίας θέσπισης του επαγγέλματος του «επιστήμονα δεδομένων», η ΕΟΚΕ ευελπιστεί ότι η Επιτροπή, σε συμφωνία με τα κράτη μέλη, θα δρομολογήσει μείζον πρόγραμμα ανάπτυξης νέων υψηλής ποιότητας επαγγελματικών δεξιοτήτων που θα ευνοεί την εξειδικευμένη απασχόληση και την επιστροφή στην ΕΕ νέων επιστημόνων που εργάζονται σε άλλες χώρες. Ειδικότερα, υφίσταται μεγάλη ανάγκη διαχειριστών δεδομένων που θα επικουρούν τους επιστήμονες, τη βιομηχανία του κλάδου και τη δημόσια διοίκηση στη βέλτιστη χρήση και κοινοχρησία των συλλεγέντων δεδομένων. Αυτές οι παρεμβάσεις της Επιτροπής είναι απολύτως επείγουσες και πρέπει να αποσκοπούν επίσης στην ανάκτηση ευκαιριών απασχόλησης.

4.4.

Επιπλέον, δεν είναι αρκετά σαφής η αλληλεπίδραση μεταξύ της προτεινόμενης ευρωπαϊκής υποδομής δεδομένων, η οποία θα πρέπει να διευκολύνει επίσης την προώθηση, την ανάπτυξη και την εγκατάσταση υπερυπολογιστών υψηλών επιδόσεων (HPC), και της συμπληρωματικής εμβληματικής πρωτοβουλίας για την ενίσχυση των τεχνολογιών κβαντικής πληροφορικής. Οι δύο πρωτοβουλίες αλληλοσυμπληρώνονται, παρότι διαφοροποιούνται. Παρότι η παραγωγή του υπερυπολογιστή πεντάκις εκατομμυριοστής κλίμακας προβλέπεται για το 2018, η στρατηγική για την κβαντική τεχνολογία βρίσκεται ακόμα σε προπαρασκευαστικό στάδιο και η προσέγγιση που ακολουθείται είναι μακροπρόθεσμη.

4.5.

Η ανακοίνωση είναι επιπλέον εξαιρετικά αόριστη όσον αφορά την τεκμαιρόμενη ύπαρξη μηχανισμών φυσιολογικής ενοποίησης των υποδομών των πανεπιστημίων, των ερευνητικών κέντρων και των δημόσιων οργανισμών χάρη στο ευρωπαϊκό ανοικτό επιστημονικό νέφος και στις ευρωπαϊκές υποδομές δεδομένων. Αυτή η στρατηγική δεν θα έχει επιτυχία χωρίς τη στήριξη όλων των ενδιαφερόμενων φορέων. Η ενημέρωση και η αλλαγή των δομών κινήτρων που απευθύνονται στην πανεπιστημιακή κοινότητα, στη βιομηχανία και στις δημόσιες υπηρεσίες για την κοινοχρησία δεδομένων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη του υπολογιστικού νέφους για την ανοικτή επιστήμη. Ειδικότερα, σε όσες κοινότητες η κοινοχρησία δεδομένων είναι ήδη αρκετά διαδεδομένη, καθώς σε πολλά πεδία έρευνας, θα μπορούσαν να έχουν ιδιαίτερη σημασία για τον καθορισμό των λεπτομερειών των ανοικτών δεδομένων σε μια διαδικασία από τη βάση προς την κορυφή.

4.5.1.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την επιλογή της Επιτροπής σχετικά με την τυποποιημένη επιλογή για τα δεδομένα της ανοικτής έρευνας σε όλα τα νέα έργα του Ορίζοντα 2020 από το 2017 και μετά. Η ΕΟΚΕ παροτρύνει την Επιτροπή να εξετάσει τις συστάσεις του 2012 για την πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα και τη συντήρηση των τελευταίων.

4.6.

Επιπλέον, πρέπει να διευκρινιστούν οι μηχανισμοί με τους οποίους οι καινοτόμες ΜΜΕ και βιομηχανίες διαβεβαιώνονται ότι θα επιτευχθεί η διεύρυνση της βάσης χρηστών, μέσω κέντρων αριστείας για δεδομένα και λογισμικό και καινοτόμων κέντρων υπηρεσιών δεδομένων για τις ΜΜΕ.

4.7.

Η ΕΟΚΕ ζητεί τη βελτίωση της διάρθρωσης όσον αφορά τη διαχείριση του ευρωπαϊκού ανοικτού επιστημονικού νέφους που θα καθοριστεί, κατά την Επιτροπή, μετά την ολοκλήρωση μιας εμπεριστατωμένης προπαρασκευαστικής διαδικασίας η οποία βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Η επιστημονική κοινότητα, οι επιχειρήσεις και οι πολίτες έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην εν λόγω διαχείριση και η Επιτροπή υποχρεούται να υποδείξει με ποιον τρόπο και σε ποιον βαθμό. Η χρήση της πλατφόρμας OSPP (Πλατφόρμα για τις πολιτικές ανοικτής επιστήμης) μπορεί να αποτελέσει θετικό εργαλείο.

4.8.

Όσον αφορά ορισμένα θέματα, όπως η διαχείριση, το σταδιακό άνοιγμα σε όλους και οι τρόποι χρήσης και διαφύλαξης των δεδομένων, η ΕΟΚΕ προτείνει την έναρξη ευρείας διαβούλευσης με την άμεση συμμετοχή της επιστημονικής κοινότητας και των πολιτών, διαμέσου των ενώσεων εκπροσώπησης των συμφερόντων τους.

4.9.

Ειδικότερα, η Επιτροπή οφείλει να παράσχει λεπτομερέστερες πληροφορίες σχετικά με τη διοικητική πλατφόρμα μέσω της οποίας θα γίνει η διαχείριση του υπολογιστικού νέφους.

4.10.

Λαμβάνοντας υπόψη τον μεγάλο αριθμό κρατών στα οποία θα πρέπει να υλοποιηθεί το συγκεκριμένο σχέδιο, αλλά και την παρούσα οικονομική συγκυρία η οποία χαρακτηρίζεται από χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας που δυσχεραίνουν σε μεγάλο βαθμό τις ιδιωτικές επενδύσεις σε μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία η οποία αναμένεται εκ των πραγμάτων να έχει μόνο έμμεσες και δευτερεύουσες επιπτώσεις για τη βιομηχανία και τις ΜΜΕ, η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η χρηματοδότηση αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για την Ευρώπη.

4.11.

Πράγματι, οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να αποκομίσουν τα θετικά αποτελέσματα του υπολογιστικού νέφους και των υποδομών δεδομένων μόνο μετά την υλοποίησή τους, με παράλληλη τήρηση κοινών τεχνικών προτύπων που απομένουν ακόμη να καθοριστούν, καθώς και ενός κανονιστικού πλαισίου για τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, το οποίο δεν έχει ακόμη ενοποιηθεί ούτε σε ενωσιακό κανονιστικό επίπεδο ούτε όσον αφορά τη μεταφορά του στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών.

4.12.

Επ’ αυτού, η ΕΟΚΕ προτείνει τη δημιουργία «ενιαίας δικτυακής πύλης της ψηφιακής Ευρώπης», που θα διευκολύνει την πρόσβαση των πολιτών και των επιχειρήσεων στα ισχύοντα ενωσιακά κείμενα.