28.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 487/75

Εισηγητής: ο

κ. Marian KRZAKLEWSKI

1.1.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η στρατηγική της ΕΕ για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ) και την αποθήκευση φυσικού αερίου που περιγράφεται στην ανακοίνωση COM(2016) 49 final αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο του εγχειρήματος της ενεργειακής ένωσης στην προσπάθεια διασφάλισης και διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασμού.

1.2.

Και τούτο διότι στο άμεσο μέλλον η ικανότητα υγροποίησης φυσικού αερίου θα αυξηθεί σε παγκόσμια κλίμακα, εξέλιξη η οποία πιθανώς θα ασκήσει αναμφίβολα πτωτική πίεση στις τιμές και η οποία, κατά την ΕΟΚΕ, θα αποτελέσει ευκαιρία ενίσχυσης της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας του συστήματος φυσικού αερίου της ΕΕ.

1.3.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου θα πρέπει να καταστεί πιο ευέλικτη, με την αύξηση του μεριδίου του ΥΦΑ.

1.4.

Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι η αύξηση του ποσοστού του ΥΦΑ στην αγορά φυσικού αερίου της ΕΕ, η εξασφάλιση επαρκών αποθεμάτων φυσικού αερίου στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και η προώθηση της πραγματικής διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασμού αποτελούν παράγοντες που είναι σε θέση να εγγυηθούν την ενεργειακή ασφάλεια των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

1.5.

Στην υπό εξέταση ανακοίνωση της Επιτροπής δικαίως εφιστάται η προσοχή στη φαινομενική επάρκεια της ικανότητας της ΕΕ επαναεριοποίησης και τούτο γιατί η ικανότητα αυτή δεν κατανέμεται κατά τον βέλτιστο τρόπο ανά περιφέρεια.

1.6.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την άποψη ότι, για να επιτευχθεί πλήρης και βιώσιμη πολυσυλλεκτικότητα του εφοδιασμού της ενωσιακής αγοράς με φυσικό αέριο, απαιτείται μια πολύπλευρη προσέγγιση της κατασκευής νέων τερματικών σταθμών ΥΦΑ.

1.6.1.

Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε επενδύσεις που αποσκοπούν στην εξισορρόπηση των οδών εφοδιασμού. Στα μέτρα σύνεσης της ΕΕ για τη στήριξη της κατασκευής νέων τερματικών σταθμών ΥΦΑ και των διασυνοριακών συνδέσεων μετάδοσης θα πρέπει να συνεκτιμώνται οι περιφέρειες που είναι επί του παρόντος απομονωμένες και εξαρτημένες από έναν μόνο προμηθευτή.

1.6.2.

Σημαντική για την επέκταση της αγοράς ΥΦΑ στην ΕΕ είναι η πραγματοποίηση αποτελεσματικών και έγκαιρων επενδύσεων σε έργα κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ). Κρίνεται σκόπιμο να καθιερωθούν διαφανείς μηχανισμοί με σκοπό να εξασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή των επενδυτικών και των λειτουργικών δαπανών μεταξύ των κρατών μελών και των οικονομικών παραγόντων.

1.6.3.

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, η ΕΕ οφείλει να εξασφαλίσει ότι η υλοποίηση έργων για τερματικούς σταθμούς ΥΦΑ και ΠΜΑΕ (πλωτές μονάδες αποθήκευσης και επαναεριοποίησης — σκάφη) βάσει ταχείας διαδικασίας αποτελεί τεχνολογικά ουδέτερη επιλογή που στηρίζεται στις πλέον αποτελεσματικές επενδύσεις.

1.7.

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει πλήρως την πρόθεση της Επιτροπής να ελέγχει τη συμβατότητα των διακυβερνητικών συμφωνιών για την αγορά ΥΦΑ με το δίκαιο της ΕΕ.

1.8.

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι στην ανακοίνωση της Επιτροπής δεν καταδεικνύεται με ποιον τρόπο η στρατηγική για την αύξηση του μεριδίου του ΥΦΑ και τη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων αποθήκευσης φυσικού αερίου είναι συμβατή με τις μείζονες επενδύσεις σε δίκτυα που προβλέπονται επί του παρόντος από τις γειτονικές χώρες της ΕΕ, όπως η κατασκευή των αγωγών «Nordstream 2».

1.9.

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει και τονίζει την αξία του φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένης της σημασίας του ΥΦΑ, στην ενεργειακή μετάβαση της ΕΕ προς χαμηλά επίπεδα ανθρακούχων εκπομπών και στις προσπάθειες για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και των —επικίνδυνων για την υγεία και τη ζωή των ανθρώπων στα κράτη μέλη— εκπομπών τοξικών αερίων και σκόνης (ΑΣ10, ΑΣ2,5).

1.9.1.

Η ΕΟΚΕ συνιστά, κατά τη μετάβαση από τη χρήση άνθρακα προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, να αυξηθεί το μερίδιο του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα των κρατών μελών, ιδίως στις χώρες στις οποίες ο άνθρακας διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο. Ως καθαρότερη πηγή ενέργειας, το φυσικό αέριο έχει ιδιαίτερη σημασία για τη δραστική μείωση των χαμηλών εκπομπών, ιδίως στα νοικοκυριά και στις μεταφορές.

1.9.2.

Η ΕΟΚΕ συνιστά, κατά τη μετάβαση από τη χρήση άνθρακα προς μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, να αυξηθεί το μερίδιο του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα των κρατών μελών, ιδίως στις χώρες στις οποίες ο άνθρακας έχει ιδιαίτερη σημασία.

1.10.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την άποψη που διατυπώνεται στην ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία η χρήση ΥΦΑ στον τομέα της μεταφοράς βαρέων εμπορευμάτων και στις θαλάσσιες μεταφορές μπορεί να μειώσει σημαντικά τις περιβαλλοντικές ζημίες.

1.10.1.

Συγχρόνως, η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι —στην ενότητα της ανακοίνωσης που είναι αφιερωμένη στο ΥΦΑ— δεν επιδεικνύεται αρκετή προσοχή στην εντατική ανάπτυξη ευρωπαϊκού συστήματος απόκτησης και χρήσης ΥΦΑ ως καυσίμου στον τομέα των μεταφορών, τόσο των οδικών όσο και των θαλάσσιων.

1.11.

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι η αποθήκευση φυσικού αερίου έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για το ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας και τη διατήρηση σταθερού εφοδιασμού με φυσικό αέριο. Η υφιστάμενη αποθηκευτική ικανότητα στην ΕΕ είναι μεν αξιοσημείωτη [COM(2016) 49 final], αλλά η κατανομή της κρίνεται ανεπαρκής.

1.12.

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι, για την εξασφάλιση ισορροπίας και την επίτευξη ενεργειακής ασφάλειας, οι παράγοντες της αγοράς οφείλουν να υιοθετήσουν μια δέσμη αρχών και, πιο συγκεκριμένα, την αρχή σύμφωνα με την οποία το ελάχιστο επίπεδο του αποθηκευμένου φυσικού αερίου πρέπει να καλύπτει κατά 100 % τις απαιτήσεις της εθνικής τους αγοράς σε φυσικό αέριο κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου· ωστόσο, η βέλτιστη εναλλακτική λύση συνίσταται στην εξισορρόπηση των αποθηκευμένων ποσοτήτων φυσικού αερίου σε περιφερειακή κλίμακα.

1.13.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί και θεωρεί σημαντικά τα σχέδια της Επιτροπής για την εξάλειψη των εμπορικών φραγμών μεταξύ αποτελεσματικών περιφερειακών κόμβων φυσικού αερίου και μεμονωμένων εθνικών αγορών.

1.14.

Όσον αφορά το ζήτημα της συμπλήρωσης των κενών σε υποδομές, το οποίο προβάλλεται στην ανακοίνωση, η ΕΟΚΕ εκτιμά θα πρέπει να αξιοποιηθεί η ευκαιρία που παρέχει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) για τη χορήγηση συμπληρωματικής χρηματοδότησης σε έργα υποδομών ενέργειας και τηλεπληροφορικής ζωτικής σημασίας.

2.1.

Τον Μάρτιο του 2015, το Συμβούλιο της ΕΕ εξέδωσε τα συμπεράσματά του σχετικά με την ενεργειακή ένωση. Στο σημαντικότερο τμήμα του εγγράφου αυτού ορίζεται ότι «η ΕΕ έχει αναλάβει τη δέσμευση να οικοδομήσει μια ενεργειακή ένωση που θα περιλαμβάνει μακρόπνοη πολιτική για το κλίμα με βάση τη στρατηγική-πλαίσιο της Επιτροπής, οι πέντε διαστάσεις της οποίας είναι στενά αλληλένδετες και αλληλοενισχυόμενες:

2.2.

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι, στο σημείο 2.α) του εν λόγω εγγράφου, το Συμβούλιο ζήτησε να επιταχυνθούν τα έργα υποδομής για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο —συμπεριλαμβανομένων των διασυνδέσεων ιδίως σε απόκεντρες περιφέρειες— με σκοπό να εξασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια και μια εύρυθμα λειτουργούσα εσωτερική αγορά ενέργειας.

2.3.

Εν προκειμένω, η ΕΟΚΕ εξετάζει τη στρατηγική της ΕΕ για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ) και την αποθήκευση φυσικού αερίου που περιλαμβάνεται στην ανακοίνωση COM(2016) 49 final. Η εν λόγω στρατηγική αποτελεί σημαντική συνιστώσα των σχεδίων για την ενεργειακή ένωση [COM(2015) 80], όσον αφορά τη συμβολή της στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, την ανταγωνιστικότητα των αγορών ενέργειας και των κλιματικών και περιβαλλοντικών στόχων που επιδιώκονται τόσο εντός όσο και εκτός του πλαισίου της ενεργειακής ένωσης.

2.4.

Το φυσικό αέριο αποτελεί καύσιμο το οποίο κατέχει σημαντική θέση στο ενεργειακό ισοζύγιο της ΕΕ, με ποσοστό που αντιστοιχεί στο 25 % της συνολικής κατανάλωσης των ενεργειακών φορέων. Σημειωτέον δε ότι η εξόρυξη αυτής της πρώτης ύλης στα κράτη μέλη καλύπτει το 34 % της παραγωγής ενέργειας που απαιτείται για τη βιομηχανία, τις υπηρεσίες και για ιδιωτικούς σκοπούς.

2.5.

Η εξόρυξη φυσικού αερίου στην ΕΕ μειώνεται με αρκετά γρήγορο ρυθμό. Ενώ το 2004 το εξορυχθέν φυσικό αέριο ανήλθε σε 229,5 δισεκατ. κυβικά μέτρα, η ποσότητα αυτή μειώθηκε σε 132,3 δισεκατ. κυβικά μέτρα το 2014. Επιπλέον, τα υπάρχοντα αποθέματα θα διαρκέσουν ακόμη μόνο 11,3 χρόνια. Έτσι εξηγείται γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας φυσικού αερίου στον κόσμο. Το 2014 η κατανάλωση φυσικού αερίου στην ΕΕ ανήλθε σε 386,9 δισεκατ. κυβικά μέτρα. Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδό της εδώ και μια δεκαετία, χαμηλότερο κατά 11,6 % απ’ ό,τι το προηγούμενο έτος, ενώ η μέση ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου στην ΕΕ μεταξύ του 2004 και του 2013 ήταν 477 δισεκατ. κυβικά μέτρα.

2.6.

Τα εξορύξιμα κοιτάσματα φυσικού αερίου σε παγκόσμια κλίμακα είναι τεράστια (187 000 δισεκατ. κυβικά μέτρα), με λόγο R/P που αντιστοιχεί σε 54 έτη. Όταν συνυπολογίζονται μάλιστα και τα μη συμβατικά κοιτάσματα φυσικού αερίου, ο λόγος αυτός ανέρχεται στα 290 έτη.

2.7.

Έως το 2020 η παγκόσμια ικανότητα υγροποίησης φυσικού αερίου θα έχει αυξηθεί σημαντικά (+ 50 %), ιδίως στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία (πάνω από 100 εκατ. τόνοι/έτος), πράγμα το οποίο θα επιφέρει αναπόφευκτα πτώση των τιμών. Αυτό αποτελεί ευκαιρία για να ενισχύσουν τα κράτη μέλη της ΕΕ την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα του συστήματος φυσικού αερίου της ΕΕ κατά τρόπο ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τυχόν διακοπές του εφοδιασμού.

2.8.

Κατά την πρώτη δεκαετία του εικοστού πρώτου αιώνα, οι εισαγωγές φυσικού αερίου στην ΕΕ πραγματοποιούνταν κυρίως μέσω ενός συστήματος αγωγών φυσικού αερίου και το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ) αντιπροσώπευε μόνο το ένα πέμπτο των εισαγωγών, παρότι το ΥΦΑ καταλαμβάνει μόλις το 1/600 του όγκου ισοδύναμης ποσότητας αερίου, με αποτέλεσμα να είναι πιο οικονομικό από την άποψη της μεταφοράς και της αποθήκευσής του.

3.1.

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο του φυσικού αερίου στην ενεργειακή μετάβαση της ΕΕ προς χαμηλά επίπεδα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στις προσπάθειες για τον περιορισμό των εκπομπών. Η διασφάλιση του γεγονότος ότι τα κράτη μέλη έχουν ισόρροπη και απρόσκοπτη πρόσβαση σε ποικιλόμορφες και πολιτικά σταθερές αγορές παραγωγής φυσικού αερίου μετατρέπεται σε βασική βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη προτεραιότητα, συμβάλλοντας έτσι στην υλοποίηση της κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ και στη δημιουργία μιας σταθερής ενεργειακής ένωσης. Στη χάραξη της πολιτικής για την αναλογία του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα πρέπει να συνεκτιμηθεί ο μακρόπνοος στόχος της συμφωνίας του Παρισιού (COP 21), δηλαδή ο περιορισμός της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας παγκοσμίως κάτω από τον 1,5 oC.

3.2.

Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής [COM(2016) 49 final] αποτελεί συνέχεια της συμφωνίας, η οποία εγκρίθηκε από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 23 και 24 Οκτωβρίου 2014, σχετικά με το πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια. Στην εν λόγω συμφωνία καθορίζονται οι ακόλουθοι στόχοι προς επίτευξη έως το 2030:

3.3.

Η οικονομική ανταγωνιστικότητα του φυσικού αερίου ως καυσίμου στις χώρες της ΕΕ, καθώς και το ζήτημα του εάν και κατά πόσον το φυσικό αέριο θα καταστεί βιώσιμος ανταγωνιστής των στερεών καυσίμων και κυρίως του άνθρακα, θα καθοριστεί κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας από την αλληλεπίδραση των ακόλουθων πέντε διαφορετικών παραγόντων:

3.4.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί και θεωρεί σημαντικά τα σχέδια της Επιτροπής για την άρση των εμπορικών φραγμών μεταξύ των αποτελεσματικών περιφερειακών κόμβων εμπορίας φυσικού αερίου και μεμονωμένων εθνικών αγορών. Προς το σκοπό αυτό, απαιτείται η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου, η εξάλειψη των κανονιστικών, εμπορικών και νομικών φραγμών, καθώς και η εξασφάλιση πρόσβασης στις εν λόγω αγορές.

3.4.1.

Καθότι οι εισαγωγές υγροποιημένου σχιστολιθικού φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ μπορεί να επιδράσουν θετικά στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, η ΕΟΚΕ προτρέπει τις ενωσιακές αρχές να διαπραγματευτούν ενεργά, στο πλαίσιο της Διατλαντικής εταιρικής σχέσης συναλλαγών και επενδύσεων (ΤΤΙΡ), με στόχο την άρση των φραγμών στις εν λόγω εισαγωγές.

3.5.

Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι στην ανακοίνωση της Επιτροπής δεν καταδεικνύεται με ποιον τρόπο η στρατηγική για την αύξηση του μεριδίου του ΥΦΑ και τη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων αποθήκευσης φυσικού αερίου είναι συμβατή με την προβλεπόμενη επένδυση «Nordstream 2» [COM(2016) 49 final].

3.6.

Η ΕΟΚΕ συνιστά, κατά τη μετάβαση από τη χρήση άνθρακα προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, να αυξηθεί το μερίδιο του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα των κρατών μελών, ιδίως στις χώρες στις οποίες ο άνθρακας διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο. Η αύξηση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, η οποία θα έχει θετική επίδραση στην υγεία των πολιτών των συγκεκριμένων χωρών και των γειτόνων τους, με παράλληλη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τοξικών αερίων.

3.7.

Σε ορισμένα κράτη μέλη, κατά μέσο όρο τα δύο τρίτα της τελικής ενέργειας καταναλώνονται για τη θέρμανση των σπιτιών και παράγονται σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα χαμηλής ενεργειακής απόδοσης. Τούτο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, γεγονός οποία θα έχει θετική επίδραση στην υγεία των πολιτών των συγκεκριμένων χωρών και των γειτόνων τους, με παράλληλη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τοξικών αερίων.

3.7.1.

Σε ορισμένα κράτη μέλη, κατά μέσο όρο τα δύο τρίτα της τελικής ενέργειας καταναλώνονται για τη θέρμανση των σπιτιών και παράγονται σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής χαμηλής ενεργειακής απόδοσης με καύση άνθρακα. Οι επενδύσεις σε μικρής κλίμακας μονάδες συμπαραγωγής που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το φυσικό αέριο θα μπορούσε να ενισχύσει την ανθεκτικότητα του ενεργειακού συστήματος και να βελτιώσει την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Αυτού του είδους οι επενδύσεις πραγματοποιούνται σε σύντομο χρονικό διάστημα (2 έτη), οι απαιτούμενες χρηματοοικονομικές δαπάνες (κεφαλαιακές δαπάνες/CAPEX) είναι σχετικά χαμηλές (παρότι αυτές προσαυξάνονται με τα έξοδα λειτουργίας) και αντισταθμίζουν εν μέρει το σχετικά υψηλό κόστος καυσίμου. Ένα ακόμη πλεονέκτημα των μονάδων συμπαραγωγής μικρής κλίμακας που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το φυσικό αέριο είναι ο πολύ λίγος χρόνος που χρειάζεται για τον συγχρονισμό τους με το δίκτυο διανομής ενέργειας, στοιχείο το οποίο τις καθιστά εξαιρετική αντισταθμιστική πηγή ενέργειας σε περιόδους υψηλής ενεργειακής ζήτησης.

3.8.

Όσον αφορά το ζήτημα της συμπλήρωσης των κενών σε υποδομές, το οποίο προβάλλεται στην ανακοίνωση, θα πρέπει να αξιοποιηθεί η ευκαιρία που παρέχει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ). Στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος, προβλέπεται η χορήγηση συμπληρωματικής χρηματοδότησης σε έργα υποδομών ενέργειας και πληροφοριών ζωτικής σημασίας που αποσκοπούν, μεταξύ άλλων, στα εξής:

4.1.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου θα πρέπει να καταστεί πιο ευέλικτη, με την αύξηση του μεριδίου του ΥΦΑ.

4.2.

Η αύξηση του ποσοστού του ΥΦΑ στην αγορά φυσικού αερίου της ΕΕ, η εξασφάλιση επαρκών αποθεμάτων φυσικού αερίου στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και η προώθηση του πραγματικού πολλαπλασιασμού των οδών εφοδιασμού αποτελούν παράγοντες που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4.3.

Στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δικαίως εφιστάται η προσοχή στη φαινομενική επάρκεια της ικανότητας επαναεριοποίησης της ΕΕ —«φαινομενική» διότι η ικανότητα αυτή δεν κατανέμεται κατά τον βέλτιστο τρόπο. Στην Ιβηρική Χερσόνησο, στη Γαλλία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις Κάτω Χώρες, η ικανότητα επαναεριοποίησης χρησιμοποιείται σε πολύ περιορισμένο βαθμό, ενώ τα κράτη μέλη που βρίσκονται στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, καθώς και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από έναν μόνο προμηθευτή.

4.4.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την άποψη ότι, για να επιτευχθεί η πλήρης και βιώσιμη διαφοροποίηση του εφοδιασμού της ευρωπαϊκής αγοράς με φυσικό αέριο, απαιτείται μια διαφοροποιημένη προσέγγιση για την κατασκευή νέων τερματικών σταθμών ΥΦΑ. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε επενδύσεις που αποσκοπούν στην εξισορρόπηση των οδών εφοδιασμού.

4.5.

Μέτρα σύνεσης της ΕΕ για τη στήριξη της κατασκευής νέων τερματικών σταθμών ΥΦΑ και των διασυνοριακών συνδέσεων μετάδοσης θα πρέπει να συνεκτιμούν, κατά προτεραιότητα, τις περιφέρειες που είναι επί του παρόντος απομονωμένες και εξαρτημένες από έναν μόνο προμηθευτή. Η κατ’ αυτόν τον τρόπο τόνωση των επενδύσεων θα διασφαλίσει την ίση πρόσβαση ορισμένων προμηθευτών φυσικού αερίου στις εν λόγω περιφέρειες βάσει ελεύθερου και θεμιτού ανταγωνισμού. Στην προκειμένη περίπτωση, ιδιαίτερα σημαντική κρίνεται η αύξηση των διασυνδέσεων προκειμένου να διευκολυνθεί το εμπόριο φυσικού αερίου μεταξύ των εγχώριων αγορών των κρατών μελών, κυρίως σε περιφέρειες που δεν διαθέτουν επί του παρόντος επαρκή ασφάλεια εφοδιασμού.

4.6.

Πρωταρχικής σημασίας για την επέκταση της αγοράς ΥΦΑ στην ΕΕ είναι η πραγματοποίηση αποτελεσματικών και έγκαιρων επενδύσεων σε έργα κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ). Χρειάζεται να θεσπιστούν σαφείς μηχανισμοί με σκοπό να εξασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή των επενδυτικών και των λειτουργικών δαπανών μεταξύ κρατών μελών με διαφορετικά επίπεδα υποδομών ΥΦΑ και ικανότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου.

4.7.

Η ΕΕ οφείλει να εξασφαλίσει ότι η υλοποίηση έργων βάσει ταχείας διαδικασίας για τερματικούς σταθμούς ΥΦΑ και FSRU αποτελεί τεχνολογικά ουδέτερη επιλογή που στηρίζεται στις πλέον αποτελεσματικές επενδύσεις, πράγμα το οποίο θα πρέπει να οδηγήσει σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση των τιμών επαναεριοποίησης, σε επίσπευση του χρόνου διάθεσης των προϊόντων στην αγορά, σε περιορισμό του κινδύνου υλοποίησης και σε μεγιστοποίηση της ασφάλειας στην αγορά.

4.8.

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει πλήρως την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ελέγχει τη συμβατότητα των διακυβερνητικών συμφωνιών που συνάπτονται μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών για την αγορά ΥΦΑ με το δίκαιο της ΕΕ.

4.9.

Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της άποψης που διατυπώνεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία η χρήση ΥΦΑ στον τομέα της μεταφοράς βαρέων εμπορευμάτων ως εναλλακτική λύση για την αντικατάσταση του ντίζελ και του βαρέος μαζούτ στις θαλάσσιες μεταφορές μπορεί να μειώσει σημαντικά τις περιβαλλοντικές ζημίες.

4.9.1.

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι, στην ενότητα της ανακοίνωσης που είναι αφιερωμένη στο ΥΦΑ, δεν επιδεικνύεται αρκετή προσοχή στο ευρωπαϊκό σύστημα απόκτησης και χρήσης ΥΦΑ ως καυσίμου στον τομέα των μεταφορών, τόσο των οδικών όσο και των θαλάσσιων. Αυτό ισχύει ειδικότερα όσον αφορά την καινοτόμο ανάπτυξη του συστήματος εφοδιασμού και του δικτύου σημείων ανεφοδιασμού καυσίμων στον τομέα των οδικών μεταφορών και του ανεφοδιασμού των σκαφών με καύσιμα στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών. Οι στόχοι αυτοί επιτυγχάνονται, μεταξύ άλλων, μέσω του έργου «Blue Corridor» («Γαλάζιος διάδρομος») και το οποίο περιλαμβάνει χώρες της ΕΕ από τη Γαλλία έως αυτές της Βαλτικής Θάλασσας.

4.10.

Σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ που έχουν περιορισμένη πρόσβαση στα δίκτυα φυσικού αερίου χρησιμοποιούνται ευρύτατα στερεά καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας. Η χρήση ΥΦΑ ως εναλλακτικού καυσίμου στα τοπικά συστήματα, όπου το ΥΦΑ θα μπορούσε να αντικαταστήσει τα συμβατικά καύσιμα που προκαλούν σημαντική αέρια και σωματιδιακή ρύπανση, είναι σε θέση να συμβάλει στην ταχεία βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα. Υπό αυτές τις συνθήκες, και σύμφωνα με τους μακροπρόθεσμους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, το ΥΦΑ δεν μπορεί να υποκαταστήσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

4.11.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την άποψη που διατυπώνεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία, αφενός, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να προσφέρουν οικονομικά αποδοτικές λύσεις, αφενός, και οι επιλογές που πραγματοποιούνται όταν λαμβάνονται αποφάσεις για υποδομές ΥΦΑ θα πρέπει να σταθμίζονται προσεκτικά προκειμένου να αποφεύγεται ο κίνδυνος περιχαράκωσης σε συγκεκριμένες τεχνολογίες ή σε μη αξιοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία, αφετέρου. Δεν πρέπει οι επενδύσεις στις ενεργειακές πηγές να διαχωριστούν από την οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ.

5.1.

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι η αποθήκευση φυσικού αερίου έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για το ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας και τη διατήρηση σταθερού εφοδιασμού με φυσικό αέριο. Η υφιστάμενη αποθηκευτική ικανότητα στην ΕΕ είναι μεν αξιοσημείωτη, αλλά η κατανομή της κρίνεται ανεπαρκής. Ποσοστό υψηλότερο του 83 % της αποθηκευτικής ικανότητας φυσικού αερίου βρίσκεται στη Δυτική και στη Νοτιοδυτική Ευρώπη. Μεταξύ των κυριότερων εμποδίων που παρακωλύουν τη χρήση της αποθηκευτικής ικανότητας πέραν των εθνικών συνόρων περιλαμβάνεται η ύπαρξη τιμολογιακών και κανονιστικών φραγμών και η ανεπάρκεια του δικτύου διασύνδεσης σε ορισμένες ευρωπαϊκές περιφέρειες.

5.2.

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι, για την επίτευξη ισορροπίας και ενεργειακής ασφάλειας, οι παράγοντες της αγοράς οφείλουν να υιοθετήσουν μια δέσμη αρχών και, πιο συγκεκριμένα, την αρχή σύμφωνα με την οποία το ελάχιστο επίπεδο του αποθηκευμένου φυσικού αερίου πρέπει να καλύπτει κατά 100 % τις απαιτήσεις της εθνικής τους αγοράς σε φυσικό αέριο κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Ωστόσο, η λογικότερη από οικονομική άποψη εναλλακτική λύση θα ήταν η εξισορρόπηση των αποθηκευμένων ποσοτήτων φυσικού αερίου σε περιφερειακή κλίμακα. Το εν λόγω βέλτιστο μοντέλο μπορεί να υλοποιηθεί αμέσως μόλις αναπτυχθούν οι διασυνδέσεις στη βορειοανατολική Ευρώπη (Φινλανδία, Σουηδία, κράτη της Βαλτικής, Πολωνία), στη νοτιοανατολική Ευρώπη (Βουλγαρία, Τουρκία, Σερβία, Κροατία) και στη νοτιοδυτική Ευρώπη (Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία). Μια δεύτερη προϋπόθεση έγκειται στην άρση όλων των φραγμών που υφίστανται στη μεταφορά πέραν των εθνικών συνόρων και, ειδικότερα, τους διασυνοριακούς δασμούς.

5.3.

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τις προτάσεις της Επιτροπής για την εξασφάλιση ίσων όρων μεταξύ ανταγωνιστικών μέσων ευελιξίας και για την εκπόνηση κωδίκων δικτύου σε επίπεδο ΕΕ με γνώμονα και την εναρμόνιση των τελών μεταφοράς φυσικού αερίου από και προς τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης, υπό την προϋπόθεση ότι οι δομές τιμολόγησης αντανακλούν το κόστος αποθήκευσης.

5.4.

Ζωτικής σημασίας θεωρούνται τα μέτρα για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης φυσικής πρόσβασης στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και της χωρητικότητας στο δίκτυο μεταφοράς, ακόμη και πέραν των εθνικών συνόρων. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την Επιτροπή όσον αφορά την ανάγκη βελτιστοποίησης της υπάρχουσας αποθηκευτικής ικανότητας με την ολοκλήρωση των εργασιών σχετικά με τους κώδικες δικτύου. Υπό αυτό το πρίσμα, κρίνεται σημαντική η εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και των γειτονικών χωρών για τη βέλτιστη χρήση της διαθέσιμης αποθηκευτικής ικανότητας αμφοτέρων των πλευρών.