6.3.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 67/132

1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) υποστηρίζει τα μέτρα που προτείνει η Επιτροπή.

1.2

Η ΕΟΚΕ τονίζει εκ νέου τη δέσμευσή της υπέρ μιας ευρωπαϊκής κοινότητας ενέργειας και ενός ευρωπαϊκού διαλόγου για την ενέργεια.

1.3

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει το στόχο της κοινής, συντονισμένης, συνεκτικής και συνεργατικής δράσης των παραγόντων της ενεργειακής πολιτικής.

1.4

Η ΕΟΚΕ συνιστά να γίνουν προσπάθειες ώστε, κατά την εφαρμογή των μέτρων, να αποφευχθεί η γραφειοκρατική ακαμψία, να επιδειχτεί τόλμη και να μην προκύψουν στρεβλώσεις της αγοράς, δηλαδή να αποφευχθεί κάθε τι που εμποδίζει την καινοτομία. Πρέπει να υποστηριχτούν οι φορείς νέων ιδεών και αντιλήψεων.

1.5

Το πιο σημαντικό έργο είναι η τεχνική και επιστημονική ανάπτυξη των τεχνολογιών και των καινοτομιών στον τομέα της ενέργειας. Αυτό αφορά ιδιαίτερα τη συνέχιση και την περαιτέρω ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Στρατηγικού Σχεδίου Ενεργειακών Τεχνολογιών (Σχέδιο SET) για την περίοδο χρηματοδότησης 2014-2020.

1.6

Χρειάζονται κατάλληλα μέσα προκειμένου να εξασφαλιστεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ αφενός της προβλεπόμενης ανάπτυξης του έργου και αφετέρου της αποδοχής ποικίλων νέων προσεγγίσεων και του ανταγωνισμού τους.

1.7

Για να υλοποιηθεί σε μακρόπνοη βάση το τεράστιο έργο που έχουμε κληθεί να επιτελέσουμε, χρειάζεται οπωσδήποτε να αξιοποιηθούν και να συνδυαστούν με παραγωγικό τρόπο οι συναγόμενες εμπειρίες και ένα ευρύ φάσμα επιλογών και αντιλήψεων με ένα δεόντως ευρύ ενεργειακό μείγμα.

1.8

Με δεδομένη την κατά τα αναμενόμενα ελλιπή χρηματοδότηση του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της Επιτροπής για τον τομέα της Ε&Α και των προϋπολογισμών των κρατών μελών για την Ε&Α, καθίσταται ακόμη πιο σημαντική η αξιοποίηση και ο προσανατολισμός των πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων καθώς και των εσόδων από το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, ιδίως όμως του δυναμικού επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα, σε αυτή την τεράστια πρόκληση.

1.9

Οι δημόσιοι πόροι για την έρευνα και την ανάπτυξη πρέπει να χρησιμοποιούνται εκεί όπου αυτό είναι απαραίτητο για την επίτευξη των ερευνητικών στόχων, αλλά οι απαιτούμενες επενδύσεις υπερβαίνουν τις δυνατότητες της βιομηχανίας (βλ. επίσης σημείο 3.20).

2.1

Λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις της περιόδου μέχρι το 2020 αλλά και μετά, η Επιτροπή παρουσιάζει - ως αναπόσπαστο μέρος της ενεργειακής πολιτικής της – τη στρατηγική της, σκοπός της οποίας είναι η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και της καινοτομίας.

2.2

Προς τούτο, η Επιτροπή επιδιώκει τα εξής:

2.3

Προς τούτο, η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο,

2.4

Επιπλέον, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες,

3.1

Λαμβανομένων υπόψη των αυξανόμενων παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών, την κρίσιμη κατάσταση όσον αφορά τους πόρους και τα κλιματικά προβλήματα, η ΕΟΚΕ, σε πολυάριθμες γνωμοδοτήσεις της, έχει επισημάνει την τεράστια προσπάθεια που απαιτείται για την εξασφάλιση αειφόρου, ασφαλούς, φιλικού προς το περιβάλλον και οικονομικού ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης.

3.2

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ανακοίνωση αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα στη μακρά πορεία προς την επίτευξη του εν λόγω στόχου. Συνεπώς, στηρίζει πλήρως τα μέτρα που προβλέπει η Επιτροπή.

3.3

Μόνο μέσω μιας κοινής, συντονισμένης και συνεργατικής προσέγγισης στην οποία θα συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και ιδίως

θα μπορέσει να επιτευχθεί ο στόχος αυτός.

3.4

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε η Επιτροπή αποτελούν ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και, ως εκ τούτου, τα στηρίζει στο σύνολό τους. Παράλληλα, η ΕΟΚΕ συνιστά να λαμβάνεται πάντοτε υπόψη η διεθνής κατάσταση και να επιδιώκεται η συνεργασία με κράτη εκτός ΕΕ, στα πλαίσια συναφών προγραμμάτων.

3.5

Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της για μια Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ενέργειας (1) ως το απαραίτητο πλαίσιο για την όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη επίτευξη των στόχων αυτών. Επίσης, επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της για έναν Ευρωπαϊκό ενεργειακό διάλογο, με σκοπό να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και σε διάφορους τομείς δράσης ως ενδιαφερόμενο μέρος και μέρος της κοινωνίας των πολιτών (2).

3.6

Ωστόσο, υπάρχει επίσης ανάγκη για την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση και διαφάνεια σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές, το βαθμό ανάπτυξής τους, τις ευκαιρίες που παρέχουν, τους κινδύνους, το κόστος και τον αντίστοιχο αντίκτυπο (3).

3.7

Ενώ τα μέτρα και οι προϋποθέσεις που πρότεινε η Επιτροπή, και τα οποία στηρίζει η ΕΟΚΕ, είναι αναγκαία, διαφαίνεται ότι κατά την εφαρμογή τους ενδέχεται να υπάρξουν προβλήματα και συγκρούσεις, που πρέπει να αποφευχθούν με κάθε τρόπο.

3.8

Αυτό αφορά, μεταξύ άλλων, την τάση προς μια κεντρική και περίπλοκη προσέγγιση τύπου κατευθυνόμενης οικονομίας, με κύρια χαρακτηριστικά την υπερβολική ρύθμιση και την υπερβολική επίσημη γραφειοκρατία.

3.9

Προειδοποιώντας σχετικά με τον κίνδυνο από τις περίπλοκες διοικητικές διαδικασίες, την αναποτελεσματικότητα και τη γραφειοκρατία, η ΕΟΚΕ παραπέμπει, μεταξύ άλλων, στη γνωμοδότησή της για την «Απλούστευση της εφαρμογής των προγραμμάτων-πλαίσιο έρευνας» (4). Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει τις σχετικές προσπάθειες της Επιτροπής και, ως εκ τούτου, συνιστά ένθερμα να ακολουθηθεί η ίδια προσέγγιση και στην προκειμένη περίπτωση.

3.10

Ωστόσο, ενδέχεται να παρουσιαστεί και ένα άλλο πιθανό μειονέκτημα, δεδομένου ότι τόσο οι φορείς που παρέχουν όσο και οι φορείς που λαμβάνουν ενισχύσεις τείνουν να αποφεύγουν κινδύνους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην προώθηση, κατά προτεραιότητα, ήδη γνωστών τεχνολογιών. Σε αυτό συντελεί και η έλλειψη, στα όργανα λήψης αποφάσεων, έμπειρων και αναγνωρισμένων εμπειρογνωμόνων σε αυτούς τους ειδικούς τομείς.

3.11

Ωστόσο, μία εκ των προτέρων προσεκτικά προγραμματισμένη προσέγγιση είναι η πλέον ενδεδειγμένη, εφόσον διατίθενται ήδη επαρκείς γνώσεις και τεχνικές βάσεις. Συνεπώς, τα μελλοντικά μέτρα μπορούν να προσδιοριστούν σαφώς και η περαιτέρω πορεία είναι απολύτως εμφανής, και περαιτέρω αλλαγές ή καινοτομίες όχι μόνο δεν είναι απαραίτητες αλλά και ανεπιθύμητες.

3.12

Ωστόσο, κατά την άποψη της Επιτροπής, με την οποία η ΕΟΚΕ συμφωνεί πλήρως, τούτο δεν ισχύει για τις τεχνολογίες στον τομέα της ενέργειας: « χρειαζόμαστε μια ισχυρή και δυναμική στρατηγική για την τεχνολογία και την καινοτομία ». Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να προαγάγει και τις τεχνολογίες που περιέχουν υψηλούς αναπτυξιακούς κινδύνους, εφόσον προσφέρουν πολλά υποσχόμενο δυναμικό.

3.13

Ο στόχος είναι συνεπώς αφενός να εφαρμοστούν σε όλη την ΕΕ οι συνεταιριστικές προσεγγίσεις και πολιτικές που περιγράφονται στο σημείο 3.3, με σκοπό την ανάπτυξη και την συγκέντρωση κοινών δυνάμεων, και αφετέρου να δημιουργηθεί παράλληλα ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων και ένα σύστημα εννοιών, και να επιτευχθεί ένα άνοιγμα προς καινοτόμες ιδέες και περιφερειακές ιδιαιτερότητες, δηλαδή τόνωση μέσω της ανάπτυξης πειραματικών προσεγγίσεων «δοκιμής-σφάλματος», καθώς και να διατηρηθεί και να προωθηθεί ο ανταγωνισμός.

3.14

Συνεπώς, η απαίτηση αυτή πρέπει να συμπληρώνει τα μέτρα ευθυγράμμισης και συντονισμού. Προς τούτο, θα πρέπει να διασφαλίζεται σαφώς μέσω κατάλληλων μέτρων μία ικανοποιητική ισορροπία μεταξύ του οργανωμένου σχεδιασμού του έργου και του ανοίγματος σε διάφορες νέες προσεγγίσεις. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την Επιτροπή ότι πρέπει να διαμορφωθεί το κατάλληλο πλαίσιο, το οποίο να εξασφαλίζει ευελιξία, καινοτομία και προθυμία για ανάληψη κινδύνων, καθώς και νέα ερευνητικά πεδία. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, χρειάζονται ειδικά μέσα και δομές διακυβέρνησης.

3.15

Τούτο αφορά κυρίως την προώθηση έργων που προσανατολίζονται στη βιομηχανική καινοτομία. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ιδιαίτερα σημαντικών καινοτομιών στην αγορά που δεν προέρχονται από κύριους βιομηχανικούς κλάδους, αλλά από μονάδες που αποτελούν εξαίρεση και προέρχονται π.χ. από τον κλάδο των ΜΜΕ. Η επιδίωξη μιας κρατικής πολιτικής για την καινοτομία που επικεντρώνεται, κατά κύριο λόγο, στην προώθηση «εθνικών πρωταθλητών» διατρέχει τον κίνδυνο λανθασμένης αξιολόγησης των τεχνικών εξελίξεων και υποτίμησης της σημασίας τους. Το αεροπλάνο δεν ανακαλύφθηκε από τον σιδηροδρομικό κλάδο ή τον ναυτιλιακό. Όπως έχει ήδη επισημανθεί, ο ηλεκτρικός φωτισμός δεν ανακαλύφθηκε λόγω εξέλιξης του κεριού. Με άλλα λόγια, δεν χρειάζεται να ενισχυθεί κατά προτεραιότητα ο κλάδος παραγωγής κεριών, αλλά κυρίως πρέπει να αναζητηθούν δυνάμεις που παράγουν νέες ιδέες και προσεγγίσεις οι οποίες θα πρέπει να προαχθούν κατά προτεραιότητα.

3.16

Εντούτοις, στις προτάσεις της Επιτροπής, υπάρχει περαιτέρω πεδίο σύγκρουσης μεταξύ καινοτομίας και ανάπτυξης στην αγορά. Η καινοτομία επιτυγχάνει μόνο εάν αποδείξει την αξία της στην αγορά και μπορεί να υπερβεί τη συνήθη αρχική άγονη περίοδο. Παρόλο που η χρηματοδοτική στήριξη για την ανάπτυξη στην αγορά (βλ επίσης σημείο 3.26), ή ακόμη και οι υποχρεωτικές τιμές (νόμοι περί τροφοδοσίας) μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικές εν προκειμένω, οδηγούν όμως σε μακροπρόθεσμες στρεβλώσεις της αγοράς σε βάρος καλύτερων λύσεων. Η εμπειρία από τα συστήματα τροφοδοσίας δείχνει πόσο δύσκολο είναι να αποκατασταθούν εγκαίρως τα προβλήματα από τη στιγμή που κάνουν την εμφάνισή τους. Με τον τρόπο αυτό, δεν εφαρμόζονται καλύτερες λύσεις ή πιο σημαντικά μέτρα. Για τον λόγο αυτόν, η χρηματοδοτική στήριξη για την εισαγωγή στην αγορά νέων τεχνολογιών θα πρέπει κατά κανόνα να παρέχεται μόνον έως ότου οι τεχνολογίες αυτές αποκτήσουν ένα εύλογο μερίδιο στην αγορά.

3.17

Συνεπώς, η ΕΟΚΕ συνιστά να αναλύονται προσεκτικά τα θέματα αυτά. Τα ενδεχόμενα μέσα ανάπτυξης στην αγορά θα πρέπει μεν να προσφέρουν οπωσδήποτε ένα σαφές και ασφαλές πλαίσιο για επενδύσεις αλλά θα πρέπει συγχρόνως να σχεδιάζονται εξ αρχής κατά τέτοιον τρόπο (π.χ. με προαποφασισμένη επαρκή σταδιακή μείωση) ώστε να αποφεύγονται τα προαναφερθέντα μειονεκτήματα που εμποδίζουν την αγορά και την καινοτομία (βλ. επίσης σημεία 3.25 και 3.26).

3.18

Ωστόσο, σύμφωνα με την Επιτροπή και την ΕΟΚΕ, το σημαντικότερο καθήκον στον τομέα της ενέργειας είναι η επιστημονική και τεχνική ανάπτυξη τεχνολογιών και καινοτομίας. Το έργο αυτό περιλαμβάνει τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση μεταξύ δραστηριοτήτων βασικής έρευνας, ανάπτυξης, επίδειξης και καινοτομίας με στόχο την επιτυχή εισαγωγή στην αγορά των εν λόγω τεχνολογιών, διεργασιών και οργανωτικών προσεγγίσεων που χρειάζονται για την αναδιοργάνωση του υφιστάμενου ενεργειακού εφοδιασμού σύμφωνα με τον ενεργειακό χάρτη πορείας για το 2050 και μετά.

3.19

Τούτο συνεπάγεται, ιδίως, την αντίστοιχη συνέχιση και την περαιτέρω ανάπτυξη των μέχρι σήμερα πολύ επιτυχημένων ευρωπαϊκών στρατηγικών σχεδίων ενεργειακών τεχνολογιών (SET-Plans) (5) για τη χρηματοδοτική περίοδο 2014-2010.

3.20

Σε αυτό το πλαίσιο, το κύριο ζήτημα έγκειται στη χρήση και στο ύψος της δημόσιας χρηματοδότησης, η οποία προέρχεται από τους φόρους (ή τις υποχρεωτικές εισφορές) που καταβάλλουν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις, καθώς για ποιους στόχους θα πρέπει ή θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ποια κεφάλαια πρέπει να προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. Η ΕΟΚΕ δεν θα ασχοληθεί, επί του παρόντος, με τη νομική πτυχή του εν λόγω θέματος αλλά με τις ουσιαστικές και θεματικές πτυχές. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οποιαδήποτε στήριξη από την Επιτροπή (η οποία προέρχεται από δημόσιους πόρους) πρέπει να επικεντρώνεται σε προσπάθειες που είναι λιγότερο πιθανό να υποστηριχθούν από ιδιωτικά κεφάλαια. Οι πιο χαρακτηριστικοί λόγοι μπορεί να είναι οι ακόλουθοι:

3.21

Με βάση τις ανωτέρω παρατηρήσεις, η ΕΟΚΕ στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία «το σχέδιο ΣΕΤ χρειάζεται να εστιαστεί περισσότερο στην ενοποίηση των ενεργειακών συστημάτων, στην ενοποίηση των δραστηριοτήτων κατά μήκος της αλυσίδας καινοτομίας και στην ενίσχυση του συντονισμού των Ευρωπαϊκών Βιομηχανικών Πρωτοβουλιών (ΕΒΠ) και του Ευρωπαϊκού Συνασπισμού Ενεργειακής Έρευνας (ΕΣΕΕ)» (6).

3.22

Η ΕΟΚΕ θεωρεί την περαιτέρω ανάπτυξη της ΕΣΕΕ ως ένα σημαντικό οργανωτικό μέσο για να επιτευχθεί σε όλους τους ενεργειακούς τομείς μια ευρωπαϊκή κοινή βάση και αποτελεσματικότητα που αποτέλεσε έως σήμερα το κλειδί π.χ. για την επιτυχία της ευρωπαϊκής έρευνας στον τομέα της πυρηνικής σύντηξης στο πλαίσιο των προγραμμάτων Ευρατόμ. Είναι λοιπόν σημαντικό να δοθεί στον ΕΣΕΕ μια δομή διακυβέρνησης με προσανατολισμό την Ε&Α, όπου για παράδειγμα τα ζητήματα που σχετίζονται με την Ε&Α θα αντιμετωπίζονται συνολικά και η ευρωπαϊκή εμπειρογνωμοσύνη δεν θα είναι διασκορπισμένη. Σχετικά με την τελευταία παρατήρηση, η ΕΟΚΕ συνιστά εκ νέου να προβλεφθεί η ειδική, εμπεριστατωμένη και ουσιαστική συμμετοχή της Επιτροπής στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και κατανομής των εκάστοτε πόρων.

3.23

Όσον αφορά το πραγματικό κόστος και τη χρηματοδότηση που θα διαθέσει η Επιτροπή, η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει την απογοήτευση που έχει εκφράσει επανειλημμένα ότι, δηλαδή, τα κονδύλια που προορίζονται για το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» με βάση το δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020 δεν αντιστοιχούν καθόλου στο εύρος του έργου και στη σημασία των σχετικών ζητημάτων

3.23.1

Ως εκ τούτου, έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία να χρησιμοποιηθούν οι περιορισμένοι πόροι που διατίθενται στα πλαίσια του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» για την Ε&Α με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, (οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις) ώστε να αποτελέσουν μοχλό και κίνητρο για την πραγματοποίηση σαφώς μεγαλύτερων επενδύσεων στον τομέα της Ε&Α τόσο εκ μέρους των κρατών μελών όσο και εκ μέρους της ιδιωτικής οικονομίας.

3.24

Για τους ίδιους λόγους, είναι επίσης ακόμη πιο σημαντικό, όπως προτείνει η Επιτροπή, να υπάρξουν περαιτέρω πηγές χρηματοδότησης, και να χρησιμοποιηθούν τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων καθώς και τα (εντωμεταξύ λιγοστά) έσοδα από το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών, και ειδικότερα να ελευθερωθεί το επενδυτικό δυναμικό της οικονομίας της αγοράς και της βιομηχανίας της και να προσαρμοστεί για να αντιμετωπίσει την τεράστια αυτή πρόκληση.

3.25

Ωστόσο, όπως το έχει επίσης ζητήσει επανειλημμένως η ΕΟΚΕ, είναι αναγκαίο να πάψει η σύγχυση των εθνικών παρεμβάσεων στην αγορά που βλάπτουν τον ανταγωνισμό και να διαμορφωθούν έγκυροι και αξιόπιστοι κανόνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να δοθούν στους επενδυτές τόσο η ασφάλεια προγραμματισμού όσο και τα αναγκαία κίνητρα (7)

3.26

Ένα ιδιαίτερα ακραίο κανονιστικό παράδειγμα το οποίο δυσχεραίνει την καινοτομία είναι, όπως προαναφέρθηκε, οι συνέπειες των λεγόμενων νόμων περί τροφοδοσίας σε ορισμένα κράτη μέλη οι οποίοι προβλέπουν υπερβολική επιδότηση των διαλειπουσών ενεργειακών πηγών. Ενώ οι νόμοι αυτοί λειτούργησαν αρχικά ως αποτελεσματικό εργαλείο για την αρχική υποστήριξη και την εισαγωγή στην αγορά, οδήγησαν, μετά από αυτήν την αρχική επιτυχία σε δυσανάλογες και υπερβολικά υψηλές ενισχύσεις, οι οποίες, ενίοτε, συνεπάγονται τόσο μεγάλη μείωση των τιμών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, που δεν συμφέρει τις επιχειρήσεις να δημιουργήσουν ή να αναπτύξουν πρόσθετες εφεδρικές ικανότητες ή να εξελιχθούν τεχνολογικά ή ακόμη και να επενδύσουν σε άμεσα αναγκαίες τεχνολογίες αποθήκευσης.

3.26.1

Δημιουργήθηκε μάλιστα μία εντελώς παράλογη, αν όχι γελοία κατάσταση, στην οποία οι τελικοί καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεώθηκαν να καλύψουν την σημαντική διαφορά κόστους μεταξύ των χαμηλών (και ενίοτε αρνητικών) τιμών αγοράς και εκείνων που υπερβαίνουν κατά πολύ τη μέση τιμή αγοράς όσον αφορά τη χρέωση της τροφοδοσίας.

3.26.2

Οι αυξημένες τιμές κατανάλωσης που συνεπάγεται αυτή η κατάσταση δεν συνιστούν μόνον πρόβλημα για τις ευρωπαϊκές εθνικές οικονομίες αλλά αποτελούν και μία από τις αιτίες της ενεργειακής φτώχειας που ήταν θέμα μιας γνωμοδότησης της ΕΟΚΕ (ΤΕΝ/516).

3.27

Το παράδειγμα αυτό δείχνει την περίπλοκη σχέση μεταξύ καινοτομίας και συνθηκών της αγοράς. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει τη σύστασή της να ληφθούν διορθωτικά μέτρα, το ταχύτερο δυνατό, με σκοπό να δοθεί μία ευκαιρία οικονομικής επιτυχίας και να δημιουργηθούν κίνητρα για τις επενδύσεις που είναι επειγόντως αναγκαίες για την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών και διαδικασιών από τον ιδιωτικό τομέα. Σε αντίθετη περίπτωση, η ευκαιρία αυτή δεν θα υπάρξει, διότι ακόμα και οι πλέον καινοτόμες επιχειρήσεις αναπόφευκτα θα ζημιωθούν, θα πτωχεύσουν και θα εξαφανιστούν από την αγορά, αν χρειαστεί να ανταγωνιστούν επιχειρήσεις που λαμβάνουν κρατικές ενισχύσεις και τεχνολογίες που επιδοτούνται σε μεγάλο ποσοστό.

4.1

Λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις προηγούμενες παρατηρήσεις, η ΕΟΚΕ στηρίζει επίσης τις βασικές αρχές που αναφέρει η Επιτροπή και συγκεκριμένα:

Μόνο οι εμπειρίες από ένα εκτεταμένο φάσμα επιλογών και ιδεών και τον συνδυασμό τους, ως μέρος ενός αντίστοιχου ευρύτερου ενεργειακού μείγματος, μπορούν να εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμη επιτυχία στην γιγαντιαία προσπάθεια που πρέπει να αναληφθεί. Για τον σκοπό αυτόν χρειάζεται πραγματιστική προσέγγιση, ρεαλισμός και μακροχρόνιες προσπάθειες.

4.2

Συνεκτιμώντας τις προηγούμενες σχετικές παρατηρήσεις της, η ΕΟΚΕ στηρίζει τους στόχους ως προς τις αναγκαίες βασικές εξελίξεις που περιγράφονται στην ανακοίνωση, και ιδίως:

4.3

Ιδιαίτερα ενόψει των αδυναμιών που παρουσιάζουν οι διαλείπουσες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (οι οποίες αναλύονται στην πρόσφατη διερευνητική της γνωμοδότηση (8)), η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προσδώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στην ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον συστημάτων ικανότητας βασικού φορτίου, καθώς και στον ενεργειακό εφοδιασμό που προσανατολίζεται στις ανάγκες των καταναλωτών, στον οποίο περιλαμβάνεται η ενέργεια από την πυρηνική σύντηξη από τον ITER και το συμπληρωματικό ερευνητικό πρόγραμμα, παράλληλα με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η γεωθερμική.

4.4

Επίσης, η ΕΟΚΕ στηρίζει πλήρως τις εργασίες έρευνας και ανάπτυξης για τη χρήση της πυρηνικής σχάσης, αλλά δεν θα προβεί σε περαιτέρω σχολιασμό, δεδομένου ότι έχει συμμετάσχει ενεργά σε σχετική διάσκεψη (Διάσκεψη με θέμα «Οφέλη και περιορισμοί της πυρηνικής σχάσης για μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα», Benefits and limitations of nuclear fission for a low-carbon economy –- Φεβρουάριος 2013).

4.5

Σε αυτό περιλαμβάνεται επίσης η ανάπτυξη κατάλληλων τεχνολογιών και διαδικασιών για την δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS), ακόμη και αν τούτο έχει ως αποτέλεσμα να καταναλωθούν σε συντομότερο χρονικό διάστημα οι πεπερασμένοι ορυκτοί ενεργειακοί πόροι, προκειμένου να εξασφαλιστεί η όσο το δυνατόν ταχύτερη μείωση των εκπομπών CO2.

4.6

Επιπλέον, η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει τη σύστασή της όσον αφορά την ανάπτυξη των διαλειπουσών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, να δοθεί προτεραιότητα και ισχυρότερη έμφαση σε εκείνα τα έργα που αφορούν τα στοιχεία του συνολικού συστήματος που υπολείπονται και αποτελούν τη βάση για να επιτευχθεί ένας πιο εύχρηστος ενεργειακός εφοδιασμός που θα προσανατολίζεται περισσότερο στον πελάτη.

4.7

Πρόκειται, κατά κύριο λόγο, για την ανάπτυξη όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερων και φθηνότερων εγκαταστάσεων αποθήκευσης με επαρκή ικανότητα. Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει μια ιδιαίτερη καθυστέρηση στην κατάλληλη περαιτέρω ανάπτυξη και εφαρμογή σε μεγάλη κλίμακα της τεχνολογίας ηλεκτροχημείας και ηλεκτρόλυσης και των κατάλληλων υλικών. Όπως και για τις ιδέες για ηλεκτροκίνηση με συσσωρευτή, θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένας συστημικός σύνδεσμος με τις διαλείπουσες ανανεώσιμες μορφές ενέργειας για την κίνηση με (αέρια ή υγρά) καύσιμα (καύση ή κυψέλη καυσίμου).

4.8

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ παραπέμπει στη γνωμοδότηση (9) που κατάρτισε κατόπιν αιτήματος της Ιρλανδικής Προεδρίας, στην οποία εξέφραζε τις ανησυχίες της σχετικά με τις αυξανόμενες τιμές ενέργειας και τις επιπτώσεις τους στο κοινό και στην ανταγωνιστικότητα. Προκειμένου να επιτευχθεί σε αυτόν τον τομέα ένας ανταγωνισμός που να είναι καλύτερα προσαρμοσμένος στην αγορά, η ΕΟΚΕ συνιστά ως μόνο μέτρο για την στήριξη της εισαγωγής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αγορά την ενδεδειγμένη τιμολόγηση (κατάλληλο εμπόριο εκπομπών, φορολόγηση ή άλλα παρόμοια μέτρα) του διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό θα καθιστούσε μεν τα ορυκτά καύσιμα ακριβότερα και, κατά συνέπεια, και την ηλεκτρική ενέργεια από άνθρακα, πετρέλαιο ή σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με αέριο, αλλά επιτρέπει την κατάργηση όλων των άλλων επιδοτήσεων ή υποχρεωτικών μέτρων που αυξάνουν τις τιμές και στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό. Τα έσοδα από την κατανομή των δικαιωμάτων εκπομπών δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να συμπεριλαμβάνονται στα γενικά έσοδα των κρατών μελών, ως πρόσθετη πηγή, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την ανάπτυξη και την εφαρμογή μελλοντικών αποτελεσματικών ενεργειακών συστημάτων. Η σχετική πρόταση της Επιτροπής αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και πρέπει να υποστηριχθεί πλήρως.