Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52012AE1765

    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τους καταναλωτές — Προώθηση της εμπιστοσύνης και της ανάπτυξης» COM(2012) 225 final

    ΕΕ C 11 της 15.1.2013, p. 54–58 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    15.1.2013   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 11/54


    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τους καταναλωτές — Προώθηση της εμπιστοσύνης και της ανάπτυξης»

    COM(2012) 225 final

    2013/C 11/12

    Εισηγήτρια: η κ. MADER

    Στις 22 Μαΐου 2012 και σύμφωνα με το άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την

    «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τους καταναλωτές - Προώθηση της εμπιστοσύνης και της ανάπτυξης»

    COM(2012) 225 final.

    Το ειδικευμένο τμήμα «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση» στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 25 Οκτωβρίου 2012.

    Κατά την 484η σύνοδο ολομέλειας, της 14ης και 15ης Νοεμβρίου 2012 (συνεδρίαση της 14ης Νοεμβρίου 2012), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 143 ψήφους υπέρ, 1 κατά και 2 αποχές.

    1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

    1.1

    Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε στις 22 Μαΐου 2012 το Ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τους καταναλωτές. Το εν λόγω έγγραφο καθορίζει το στρατηγικό πλαίσιο για την πολιτική των καταναλωτών μέσω τεσσάρων βασικών στόχων: ενίσχυση της ασφάλειας των καταναλωτών, βελτίωση της πληροφόρησης, βελτίωση των μέτρων που λαμβάνονται για την προστασία των δικαιωμάτων και την παροχή νέων δυνατοτήτων έννομης προστασίας, προσαρμογή των δικαιωμάτων και των βασικών πολιτικών στην οικονομική και κοινωνική αλλαγή. Εντάσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2002».

    1.2

    Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την ανάλυση της Επιτροπής για τον βασικό ρόλο των καταναλωτών ως φορέων ανάπτυξης, καθώς και με την ανάγκη να ληφθεί υπόψη το πλαίσιο στο οποίο αυτοί λειτουργούν.

    1.3

    Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τους στόχους που καθορίζονται στο θεματολόγιο, αλλά διερωτάται για τη σχέση μεταξύ αυτού και του προγράμματος «Καταναλωτές», καθώς και για την επάρκεια των χορηγούμενων μέσων, τα οποία θεωρεί ότι είναι σε σαφή αναντιστοιχία με τη δεδηλωμένη φιλοδοξία.

    1.4

    Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι τα συμφέροντα των καταναλωτών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη χάραξη και υλοποίηση όλων των ενωσιακών πολιτικών. Εκφράζει την ικανοποίησή της διότι με το θεματολόγιο για τους καταναλωτές η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να συγκεντρωθούν σε ένα μόνο κείμενο οι περισσότερες πρωτοβουλίες της ΕΕ που αφορούν την πολιτική για τους ευρωπαίους καταναλωτές, οι οποίες στο παρελθόν ήταν διασκορπισμένες. Το εν λόγω θεματολόγιο αποτελεί σημαντικό βήμα που δείχνει τη σημασία η οποία δίδεται στις ανάγκες και στις προσδοκίες των καταναλωτών κατά τη χάραξη των πολιτικών της ΕΕ.

    1.5

    Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την αναγνώριση της σημασίας που έχει ο ρόλος των ενώσεων καταναλωτών, οι οποίες θα πρέπει να διαθέτουν μέσα αντίστοιχα με τις αποστολές που τους ανατίθενται. Εκφράζει ιδίως την ικανοποίησή της διότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε στο θεματολόγιο την πρόθεσή της να συνεργαστεί με τις εθνικές κυβερνήσεις, προκειμένου να εξασφαλιστεί μία καλύτερη αναγνώριση του ρόλου των εν λόγω ενώσεων.

    1.6

    Η ΕΟΚΕ δίδει ιδιαίτερη σημασία στην ενασχόληση με τα ευάλωτα άτομα, ιδίως εντός του παρόντος οικονομικού και κοινωνικού πλαισίου. Υποστηρίζει, κατά συνέπεια, τις πρωτοβουλίες που προβλέπονται στο θεματολόγιο υπέρ της οικονομικής ένταξης και της πρόσβασης στις βασικές υπηρεσίες.

    1.7

    Η ΕΟΚΕ τονίζει τη σημασία που αποδίδει σε όλες τις δράσεις που αφορούν την αειφόρο ανάπτυξη. Συμφωνεί, συνεπώς, με τις ανησυχίες της Επιτροπής σχετικά με τη διαχείριση της ενέργειας και τη συνθεώρηση του οικολογικού σχεδιασμού. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει την ανάγκη λήψης αποτελεσματικών μέτρων προκειμένου να ενισχυθούν οι ηθικοί και οικολογικοί κανόνες στην παραγωγή και τη διανομή των αγαθών, ιδίως αυτών που εισάγονται από τρίτες χώρες.

    1.8

    Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ενίσχυση της διατροφικής ασφάλειας είναι απαραίτητη για την εγγύηση της ασφάλειας των προϊόντων από τον τόπο παραγωγής έως τον τόπο κατανάλωσης και για την εξασφάλιση ενός υγιούς και ανοικτού ανταγωνισμού. Τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν θα συμβάλουν επίσης στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, η οποία έχει κλονιστεί από διάφορες κρίσεις δημόσιας υγείας.

    1.9

    Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για όλες τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται προκειμένου να καταστεί δυνατόν στους καταναλωτές να ωφελούνται από πληροφόρηση που είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες τους. Υπενθυμίζει ωστόσο ότι η εκπαίδευση των καταναλωτών δεν μπορεί να οδηγήσει σε απαλλαγή των επαγγελματιών από τις υποχρεώσεις τους.

    1.10

    Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες που έχουν ως στόχο τη διαφύλαξη του δικαιώματος κατανάλωσης, την εξέλιξή του και τη δημιουργία αποτελεσματικών μέσων έννομης προστασίας. Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζει ότι τα συστήματα εναλλακτικών τρόπων ρύθμισης των διαφορών πρέπει να είναι ανεξάρτητα από τους διαδίκους στη διαφορά. Τέλος, όπως υπογράμμισε σε διάφορες γνωμοδοτήσεις της, η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της θέσπισης της συλλογικής αγωγής και θεωρεί ότι η δημιουργία ενός εργαλείου σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν μπορεί να καθυστερήσει περαιτέρω.

    2.   Σύνοψη της πρότασης της Επιτροπής

    2.1   Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε στις 22 Μαΐου 2012 το Ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τους καταναλωτές. Το έγγραφο αυτό καθορίζει το στρατηγικό πλαίσιο όσον αφορά την πολιτική για τους καταναλωτές κατά τα επόμενα χρόνια. Εντάσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και συμπληρώνει άλλες πρωτοβουλίες, μεταξύ των οποίων η πρωτοβουλία για το πρόγραμμα «Καταναλωτές» κατά την περίοδο 2014-2020.

    2.2   Η Επιτροπή επιθυμεί να τοποθετήσει τα 500 εκατομμύρια ευρωπαίων καταναλωτών, των οποίων οι δαπάνες αντιπροσωπεύουν το 56 % του ΑΕγχΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο επίκεντρο της ενιαίας αγοράς λόγω του ρόλου τους ως βασικών φορέων της ανάπτυξης, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι «η ενθάρρυνση αυτής της ζήτησης [που δημιουργούν οι καταναλωτές] μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για την έξοδο της ΕΕ από την κρίση».

    2.3   Για την επίτευξη του εν λόγω στόχου και την αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, το θεματολόγιο διαμορφώνεται γύρω από τέσσερις στόχους:

    2.3.1   Ενίσχυση της ασφάλειας των καταναλωτών

    Η Επιτροπή, για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που αφορούν την κυκλοφορία στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών, από οποιονδήποτε τόπο παραγωγής, επιθυμεί να βελτιώσει το κανονιστικό πλαίσιο που σχετίζεται με την ασφάλειά τους και να ενισχύσει το πλαίσιο παρακολούθησης της αγοράς, ασκώντας ελέγχους στην πηγή για θέματα ασφάλειας και συμμόρφωσης των προϊόντων.

    Τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η ασφάλεια σε διάφορα στάδια της διατροφικής αλυσίδας.

    Για την επίτευξη των στόχων αυτών, θα ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συνεργασία τους.

    2.3.2   Βελτίωση των πληροφοριών

    Η Επιτροπή εκτιμά ότι οι καταναλωτές πρέπει να διαθέτουν σαφείς, αξιόπιστες και συγκρίσιμες πληροφορίες, καθώς και τα απαραίτητα εργαλεία για την κατανόηση των δικαιωμάτων τους. Θεωρεί, κατά συνέπεια, ότι είναι σημαντικό να βελτιωθεί η πληροφόρηση των καταναλωτών και να ευαισθητοποιηθούν αυτοί σχετικά με τα δικαιώματα και τα συμφέροντά τους. Εκτιμά ότι η εν λόγω ευαισθητοποίηση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί από επαγγελματίες και θα αναλάβει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της κοινωνικής τους ευθύνης. Αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίζουν οι ενώσεις καταναλωτών στη διάδοση των εν λόγω πληροφοριών, αλλά και στην εκπροσώπηση και την υπεράσπιση των καταναλωτών.

    2.3.3   Βελτίωση των μέτρων που λαμβάνονται για την προστασία των δικαιωμάτων και την παροχή νέων δυνατοτήτων έννομης προστασίας

    Η Επιτροπή έχει ως στόχο να συντελέσει στην ουσιαστική τήρηση του δικαιώματος κατανάλωσης και να παράσχει στους καταναλωτές αποτελεσματικές δυνατότητες επίλυσης των διαφορών. Έχει ως στόχο να βελτιώσει τις υφιστάμενες δυνατότητες επίλυσης διασυνοριακών διαφορών, για κάθε τρόπο διάθεσης στην αγορά, και να ενισχύσει τη συνεργασία με τρίτες χώρες και μεγάλες διεθνείς οργανώσεις.

    2.3.4   Προσαρμογή των δικαιωμάτων και των βασικών πολιτικών στην οικονομική και κοινωνική αλλαγή

    Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι προτάσεις της πρέπει να προσαρμόζονται στην εξέλιξη των τρόπων κατανάλωσης, ιδίως στην ψηφιακή εποχή. Εμμένει στην αναγκαιότητα να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες των ευάλωτων καταναλωτών και εκτιμά ότι πρέπει να διευκολυνθούν οι επιλογές για μία αειφόρο οικονομία.

    2.4   Οι στόχοι που καθορίζονται στο θεματολόγιο αφορούν κατά κύριο λόγο πέντε τομείς: τον ψηφιακό τομέα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, τα τρόφιμα, την ενέργεια, καθώς και τα ταξίδια και τις μεταφορές.

    3.   Γενικές παρατηρήσεις

    3.1

    Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την ανάλυση της Επιτροπής όσον αφορά τον βασικό ρόλο των καταναλωτών ως φορέων ανάπτυξης, τις προκλήσεις των επόμενων ετών και την απόλυτη ανάγκη να ληφθεί υπόψη το πλαίσιο στο οποίο ζούμε. Η αγοραστική ισχύς των καταναλωτών επηρεάζεται αρνητικά από την κρίση. Επίσης, οι τρόποι κατανάλωσης εξελίσσονται. Απαιτούν περισσότερες τεχνικές γνώσεις και έχουν συχνά μεγάλο κόστος.

    3.2

    Παρά την ύπαρξη σταθερής βάσης κανόνων της Ένωσης, εξακολουθούν να υφίστανται δυσκολίες που συνδέονται με την εφαρμογή τους: η ανεπάρκεια των μέσων που διαθέτουν οι καταναλωτές για την εφαρμογή των δικαιωμάτων τους, μολονότι ο αριθμός των καταγγελιών αυξάνεται όλο και περισσότερο, καθώς και η έλλειψη αξιόπιστων πληροφοριών για τους καταναλωτές, αν και υπάρχει πληθώρα πληροφοριών διάφορων μορφών.

    3.3

    Πέραν των διακηρύξεων αρχών που περιέχονται στο θεματολόγιο και τυγχάνουν ευρείας αποδοχής, η ΕΟΚΕ διερωτάται για τη σχέση μεταξύ του προγράμματος «Καταναλωτές» και του θεματολογίου, καθώς και για τον τρόπο υλοποίησης της εν λόγω πολιτικής.

    3.4

    Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ είχε υπογραμμίσει στη γνωμοδότησή της στις 28 Μαρτίου 2012 (1) την ελλιπή διάθεση μέσων στην πολιτική «καταναλωτών» και είχε εκφράσει την ανησυχία της για τη δυνατότητα εφαρμογής ενός φιλόδοξου προγράμματος εφόσον τα ποσά του προϋπολογισμού που χορηγούνται βρίσκονται σε σαφή αναντιστοιχία με τη φιλοδοξία.

    3.5

    Η Επιτροπή παρουσίασε έναν σημαντικό κατάλογο πρωτοβουλιών που θα αναληφθούν, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του θεματολογίου. Σε κάθε περίπτωση, είναι πραγματικά σημαντικό να είναι οι εν λόγω πρωτοβουλίες καλής ποιότητας και εφαρμόσιμες στις ΜΜΕ, καθώς επίσης και να εξασφαλίζουν την αναγκαία αποτελεσματικότητα, ώστε να παράγεται ένα πραγματικά υψηλό επίπεδο προστασίας του καταναλωτή. Εφόσον υιοθετηθούν τα μέτρα του θεματολογίου και υλοποιηθούν αυτά από τα κράτη μέλη και τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη, τότε μόνο θα παραγάγουν τα πλεονεκτήματά τους για τους καταναλωτές.

    3.6

    Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι απουσιάζει μία διαφανής και αποτελεσματική διαδικασία αξιολόγησης της υλοποίησης και των αποτελεσμάτων του εν λόγω θεματολογίου. Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσθέσει κριτήρια αξιολόγησης και δείκτες ποιότητας για να αξιολογείται η ετήσια πρόοδος, καθώς και να δημοσιεύει έκθεση ανά 18 μήνες σχετικά με την υλοποίηση του θεματολογίου.

    3.7

    Το θεματολόγιο καταδεικνύει το ιδιαιτέρως ευρύ πεδίο που καλύπτει η πολιτική «καταναλωτών», γεγονός που επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα την οποία έχει ήδη τονίσει η ΕΟΚΕ να λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα των καταναλωτών κατά τη χάραξη και την εφαρμογή όλων των ενωσιακών πολιτικών. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ εκφράζει την έκπληξή της για το γεγονός ότι το θεματολόγιο δεν περιλαμβάνει στοιχεία προστασίας των καταναλωτών στον ιατρικό τομέα: φαρμακευτικά προϊόντα, ιατρικά βοηθήματα, μολονότι έγινε πολύς λόγος για τα προϊόντα αυτά σε πολλά κράτη μέλη λόγω των βλαβών που προκλήθηκαν σε καταναλωτές και σε ασθενείς. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι μία ολιστική πολιτική προστασίας των καταναλωτών πρέπει επίσης να περιλαμβάνει το ιατρικό και φαρμακευτικό πεδίο, από άποψη ασφάλειας, πληροφόρησης και τήρησης των δικαιωμάτων των καταναλωτών.

    3.8

    Η ΕΟΚΕ παρατηρεί με ικανοποίηση ότι η Επιτροπή επιθυμεί την υποστήριξη των επαγγελματιών για τις πολιτικές που εφαρμόζονται σχετικά με την προστασία των καταναλωτών. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να προβλεφθεί επειγόντως κατάρτιση σε επίπεδο επιχειρήσεων σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών. Τα δίκτυα οργανώσεων επιχειρήσεων που σχετίζονται με το μέτρο αυτό ενθαρρύνονται να προσφέρουν, το ταχύτερο δυνατό και με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προγράμματα κατάρτισης ειδικά για τις ΜΜΕ.

    3.9

    Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμπεριλάβει τα ενδιαφερόμενα μέρη στην εφαρμογή του θεματολογίου και να ενισχύσει τη διαβούλευση, ιδίως με τις οργανώσεις καταναλωτών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η δέουσα συμμετοχή κατά τη χάραξη των εν λόγω πολιτικών.

    4.   Ειδικές παρατηρήσεις

    4.1   Σχετικά με την ασφάλεια

    4.1.1

    Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει σθεναρά την επανεξέταση του νομοθετικού πλαισίου που αφορά την ασφάλεια των προϊόντων, προκειμένου να υπάρξει εγγύηση της ασφάλειας των προϊόντων και των υπηρεσιών προς τους καταναλωτές.

    4.1.2

    Θεωρεί ότι η θέσπιση σύγχρονων, πρακτικών και ενοποιημένων κανόνων ελέγχου καθώς και μεθόδων συνεργασίας, από κοινού με τις αρμόδιες αρχές στους τόπους παραγωγής, θα επιτρέψει την καλύτερη εποπτεία της αγοράς, προκειμένου να δημιουργηθεί θεμιτός ανταγωνισμός, ο οποίος θα ωφελήσει όλες τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Επίσης, η ΕΟΚΕ διερωτάται σχετικά με τη θέση και τα μέσα που παραχωρούνται για την τυποποίηση.

    4.1.3

    Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ενίσχυση της ασφάλειας είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, η οποία έχει κλονιστεί από διάφορες κρίσεις δημόσιας υγείας. Είναι, συνεπώς, απαραίτητο να βελτιωθούν τα μέτρα εφαρμογής του νόμου και ο συντονισμός των κρατών μελών.

    4.2   Σχετικά με την ενημέρωση

    4.2.1

    Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται τη γνώμη της Επιτροπής σχετικά με την αναντιστοιχία που υπάρχει μεταξύ της πληθώρας διαθέσιμων πληροφοριών και των αναγκών των καταναλωτών. Υποστηρίζει την ανάγκη να διαθέτουν οι καταναλωτές αξιόπιστες, σαφείς και συγκρίσιμες πληροφορίες, οι οποίες να μην είναι μόνο προσβάσιμες ηλεκτρονικά, αλλά και με άλλα μέσα.

    4.2.2

    Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τον ρόλο που αναγνωρίζεται στις οργανώσεις των καταναλωτών και υπενθυμίζει ότι ο ρόλος αυτός θα πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί με τη χορήγηση πόρων από τις ευρωπαϊκές και τις εθνικές αρχές· οι εν λόγω πόροι θα πρέπει να είναι αντίστοιχοι με τους προς επίτευξη στόχους, ιδίως μέσω δοκιμών των προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρονται στον καταναλωτή.

    4.2.3

    Η ΕΟΚΕ επικροτεί τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη μετάδοση πληροφοριών στους καταναλωτές εφόσον είναι εύστοχα και έχουν πραγματικό αντίκτυπο.

    4.2.4

    Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει όλες τις πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την εκπαίδευση των καταναλωτών και τονίζει ιδιαιτέρως την ανάγκη όχι μόνο για πληροφόρηση των καταναλωτών, αλλά και για αύξηση των γνώσεών τους. Αυτό θα πρέπει να αρχίζει στο σχολείο, π.χ. όσον αφορά τις ψηφιακές και οικονομικές ικανότητες. Οι εν λόγω γνώσεις θα πρέπει να έχουν χρονικό ορίζοντα και δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να υποκαταστήσουν τις πληροφορίες που πρέπει να δίδονται από τους επαγγελματίες.

    4.3   Σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας και την έννομη προστασία

    4.3.1

    Η ΕΟΚΕ λαμβάνει υπό σημείωση την απόφαση της Επιτροπής να εξασφαλίσει την τήρηση του καταναλωτικού δικαίου, γεγονός που ανταποκρίνεται σε μία ευρύτερη προσδοκία, καθότι η σώρευση κειμένων δεν αποτελεί την ενδεδειγμένη απόκριση στο αίτημα για υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών.

    4.3.2

    Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την ύπαρξη των ευρωπαϊκών δικτύων, το παλαιότερο των οποίων, ήτοι το ευρωπαϊκό δικαστικό δίκτυο, έχει δημιουργηθεί το 2001. Για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητά τους ζητεί την τακτική αξιολόγηση των εν λόγω δικτύων, προκειμένου να αντληθούν τα απαραίτητα διδάγματα.

    4.3.3

    Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει όλες τις πρωτοβουλίες που επιτρέπουν να υπάρξει πληρέστερη γνώση για τη νομοθεσία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

    4.3.4

    Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες αυτορρύθμισης και από κοινού ρύθμισης, όπως είναι η δημοσίευση κατευθυντηρίων γραμμών, υπό την προϋπόθεση να ανταποκρίνονται οι εν λόγω πρωτοβουλίες με αποτελεσματικό τρόπο στους στόχους δημόσιας πολιτικής. Επιπλέον, ο τακτικός έλεγχος και οι αξιολογήσεις των εν λόγω πρωτοβουλιών θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι, σε περίπτωση που οι εν λόγω στόχοι δεν επιτυγχάνονται, θα μπορούν να αντικαθίστανται από δεσμευτικά μέτρα.

    4.3.5

    Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τις ενέργειες της Επιτροπής για τη διευκόλυνση της εξώδικης διευθέτησης των διαφορών, υπό την προϋπόθεση να είναι τα εν λόγω συστήματα, όπως υπογράμμισε στη γνωμοδότησή της (2), ανεξάρτητα και αμερόληπτα από τους διαδίκους, καθώς και να μην αποκλείουν τα ένδικα μέσα.

    4.3.6

    Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προάγει αποτελεσματικά μέτρα για την προώθηση των ηλεκτρονικών εμπορικών συναλλαγών σε συνδυασμό με τα συστήματα ηλεκτρονικής επίλυσης καταναλωτικών διαφορών (RLL). Παράλληλα, εκφράζει την ικανοποίησή της για τη σχεδιαζόμενη δημιουργία πλατφόρμας των ενδιαφερόμενων φορέων, προκειμένου να συζητηθεί ένα ευρωπαϊκό «trustmark» (σήμα αξιοπιστίας) για τους ευρωπαϊκούς ιστοτόπους.

    4.3.7

    Όσον αφορά τη συλλογική αγωγή, η ΕΟΚΕ εκφράζει την απογοήτευσή της διότι το θεματολόγιο αναφέρεται με μεγάλη επιφυλακτικότητα στη δυνατότητα εισαγωγής ενός τέτοιου εργαλείου για την εφαρμογή του δικαίου των καταναλωτών· θεωρεί δε ότι, δεδομένης της υφιστάμενης κατάστασης σε ορισμένες χώρες και στις διασυνοριακές διαφορές, και μετά από τις διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν, είναι πλέον ώρα να παύσει η χρονοτριβή και να καθιερωθεί άμεσα η εν λόγω δυνατότητα.

    4.4   Σχετικά με την ευθυγράμμιση των δικαιωμάτων και τις πολιτικές για την οικονομική και κοινωνική αλλαγή

    4.4.1   Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η Επιτροπή σκοπεύει να δώσει συνέχεια στο σχέδιο κανονισμού για το ευρωπαϊκό δίκαιο πώλησης που θα θεσπίζει προαιρετικό δίκαιο, και αυτό μάλιστα παρά την αντίθεση του συνόλου σχεδόν των οργανώσεων καταναλωτών και μερικών επιχειρήσεων. Υπενθυμίζει τη θέση της (3) ότι η εν λόγω πρόταση δεν είναι προσαρμοσμένη σε ορισμένους από τους επιδιωκόμενους στόχους, ιδίως σε ένα υψηλότερο επίπεδο προστασίας των καταναλωτών. Εμμένει στην ανάγκη εξέλιξης του ευρωπαϊκού δικαίου για τους καταναλωτές.

    4.4.2   Ψηφιακός τομέας

    Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τις διάφορες προτάσεις που υποβλήθηκαν στον ψηφιακό τομέα λόγω της εξέλιξης των τεχνολογιών. Παρατηρεί ότι η Επιτροπή θα εργαστεί για να εξασφαλίσει το ίδιο επίπεδο προστασίας για τους καταναλωτές στο πλαίσιο αυτό, μία πρωτοβουλία η οποία είναι εξαιρετικά σημαντική για την υποστήριξη της εξέλιξης του εν λόγω τομέα.

    4.4.3   Χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες

    4.4.3.1

    Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η Επιτροπή αποφάσισε να ενισχύσει την εποπτεία της επί των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που προτείνονται στους καταναλωτές και ειδικότερα στους πλέον ευάλωτους εξ αυτών. Υποστηρίζει την εν λόγω προσέγγιση, η οποία θα επιτρέψει τη μεγαλύτερη διαφάνεια και τη δυνατότητα σύγκρισης προσφορών και χρεώσεων.

    4.4.3.2

    Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι δίδει ιδιαιτέρως μεγάλη σημασία σε όλες τις πτυχές της οικονομικής συμμετοχής.

    4.4.4   Τρόφιμα

    4.4.4.1

    Η ΕΟΚΕ επικροτεί ανεπιφύλακτα την υιοθέτηση κανόνων που αφορούν τις πληροφορίες σχετικά με τα τρόφιμα και τους διατροφικούς ισχυρισμούς για λόγους δημόσιας υγείας οι οποίοι επηρεάζουν σημαντικά τους καταναλωτές.

    4.4.4.2

    Τα πρόσφατα προβλήματα σε ορισμένα κράτη μέλη όσον αφορά την παράνομη διακίνηση αλκοολούχων ποτών καταδεικνύουν εκ νέου τη σημασία της εποπτείας και του ελέγχου της αγοράς.

    4.4.4.3

    Η ΕΟΚΕ επικροτεί την ιδέα μίας δράσης που θα στοχεύει τους διάφορους κρίκους της αλυσίδας τροφίμων γεωργικής προέλευσης, προκειμένου να αποφεύγεται η σπατάλη τροφίμων.

    4.4.5   Ενέργεια

    4.4.5.1

    Η ΕΟΚΕ δίδει ιδιαίτερη προσοχή στη μεγάλη σημασία που έχει η ενέργεια για τους καταναλωτές και ιδιαιτέρως για τους πλέον ευάλωτους εξ αυτών, οι οποίοι θα πρέπει να μπορούν να προμηθεύονται την ενέργεια υπό αποδεκτές προϋποθέσεις.

    4.4.5.2

    Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει τις πρωτοβουλίες που έχουν ως στόχο να προωθήσουν τη διαχείριση της κατανάλωσης ενέργειας, η οποία είναι σπάνιος πόρος, λαμβανομένης υπόψη και της επιβάρυνσης που προκαλεί στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών. Εφιστά την προσοχή στην αναγκαιότητα να αξιολογηθούν οι τεχνικές που τίθενται στη διάθεση των καταναλωτών, ούτως ώστε να αποδειχθούν πραγματικά καινοτόμες και παραγωγικές.

    4.4.6   Ταξίδια και μεταφορές

    4.4.6.1

    Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι είναι σημαντικό να περιληφθεί το θέμα των μεταφορών στο θεματολόγιο, τόσο για τις εναέριες όσο και για τις δημόσιες μεταφορές. Συμμερίζεται τις ανησυχίες της Επιτροπής για βελτίωση των δικαιωμάτων των επιβατών που πρέπει να προσαρμόζονται στις προσφορές των εταιριών και των ταξιδιωτικών πρακτόρων. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι, ιδίως στον τομέα των εναέριων μεταφορών, η προβλεπόμενη αναθεώρηση του ευρωπαϊκού δικαίου και οι αντίστοιχες ενέργειες που προβλέπονται από την Πράξη για την Ενιαία Αγορά (4) θα πρέπει να ενισχύσουν τα δικαιώματα των επιβατών και να έχουν ως στόχο τη μείωση των αθέμιτων συμβατικών και εμπορικών πρακτικών.

    4.4.6.2

    Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι επείγει η λήψη μέτρων με στόχο την προστασία των επιβατών που βρίσκονται σε αδιέξοδο λόγω της χρεοκοπίας αεροπορικών εταιριών, πρόβλημα το οποίο δεν αναφέρεται από το θεματολόγιο για τους καταναλωτές.

    4.4.6.3

    Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει την ιδέα της ανάπτυξης μίας στρατηγικής υπέρ των «καθαρών αυτοκινήτων» για να καταπολεμηθούν οι εκπομπές CO2.

    4.4.7   Οικολογικά προϊόντα

    4.4.7.1

    Η ΕΟΚΕ έχει τονίσει σε πολλές περιπτώσεις τη θεμελιώδη σημασία της αειφόρου ανάπτυξης για το μέλλον της Ευρώπης. Κατά συνέπεια, υποστηρίζει τους προσανατολισμούς της Επιτροπής για την αύξηση της διάρκειας ζωής των προϊόντων και για την ενθάρρυνση του οικολογικού σχεδιασμού για όλα τα προϊόντα.

    4.4.7.2

    Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τις συναεχείς προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση των πολιτικών κοινωνικής ευθύνης των εταιριών απαιτούνται, όμως, πιο αυστηρά μέτρα, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η ευθύνη για μια καλύτερη, από ηθική και οικολογική άποψη, παραγωγή και διανομή αγαθών, ιδίως εκείνων που προέρχονται από τρίτες χώρες. Θα πρέπει να θεσπιστούν δεσμευτικά μέτρα όσον αφορά τις τρίτες χώρες, ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα εν λόγω προϊόντα συμμορφώνονται προς τα ευρωπαϊκά πρότυπα, όπως π.χ. η υποχρέωση να παρέχεται γραπτή εγγύηση περί συμμόρφωσης του προϊόντος στους διεθνείς κανόνες που διέπουν την εργασία.

    Βρυξέλλες, 14 Νοεμβρίου 2012.

    Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

    Staffan NILSSON


    (1)  EE C 181 της 21.6.2012, σ. 89.

    (2)  ΕΕ C 286 της 17.11.2005, σ. 1.

    (3)  ΕΕ C 181 της 21.6.2012, σ. 75.

    (4)  COM(2010) 608 final


    Top