Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52008AE1187

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα Τα διάφορα πολιτικά μέτρα, εκτός της κατάλληλης χρηματοδότησης, που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην οικονομική μεγέθυνση και την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

ΕΕ C 27 της 3.2.2009, p. 7–11 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

3.2.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 27/7


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Τα διάφορα πολιτικά μέτρα, εκτός της κατάλληλης χρηματοδότησης, που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην οικονομική μεγέθυνση και την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων»

(2009/C 27/02)

Στις 20 Σεπτεμβρίου 2007, ο κ. Andrej VIZJAK, Υπουργός Οικονομίας της Σλοβενίας, ζήτησε, εκ μέρους της μελλοντικής σλοβενικής Προεδρίας του Συμβουλίου, από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή να καταρτίσει διερευνητική γνωμοδότηση με θέμα:

«Τα διάφορα πολιτικά μέτρα, εκτός της κατάλληλης χρηματοδότησης, που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην οικονομική μεγέθυνση και την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων».

Το ειδικευμένο τμήμα «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση», στο οποίο ανατέθηκαν οι σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 11 Ιουνίου 2008 με βάση εισηγητική έκθεση του κ. CAPPELLINI.

Κατά την 446η σύνοδο ολομελείας της, της 9ης και 10ης Ιουλίου 2008 (συνεδρίαση της 9ης Ιουλίου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 122 ψήφους υπέρ και 5 αποχές την παρούσα γνωμοδότηση.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι ο Νόμος για τις Μικρές Επιχειρήσεις της Ευρώπης (Small Business Act for Europe — SBAE), την έκδοση του οποίου είχε επανειλημμένως ζητήσει, θα πρέπει να καταστήσει δυνατή την εκ νέου δρομολόγηση του Ευρωπαϊκού Χάρτη για τις Μικρές Επιχειρήσεις. Εξάλλου, θεωρεί ότι ο SBAE δεν αποτελεί μόνο αξιοσημείωτη ευκαιρία για την ανάπτυξη του δυναμικού των μικρών επιχειρήσεων, αλλά και μέσο για να εκτιμηθεί η πραγματική βούληση των θεσμικών οργάνων και των κρατών μελών να ξεκινήσουν μια πραγματική εθελοντική και διαρκή πολιτική υποστήριξης των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων.

1.2

Αυτή η πολιτική δεν πρέπει να περιορίζεται σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, όταν οι πολιτικοί ανακαλύπτουν εκ νέου τα οφέλη των ΜΜΕ και των πιο μικρών επιχειρήσεων, και ιδιαίτερα την ικανότητά τους να απορροφούν τα ελλείμματα της απασχόλησης και να μειώνουν τις στατιστικές της ανεργίας, αλλά πρέπει να αποτελέσει μια καλά δομημένη πολιτική που να στηρίζει μακροπρόθεσμα την ανταγωνιστικότητα των μικρών επιχειρήσεων.

1.3

Η ΕΟΚΕ συνιστά 10 βασικά μέτρα για τη στήριξη και την ανάκαμψη των ΜΜΕ με τη δημιουργία ενός πραγματικά ευνοϊκού περιβάλλοντος και ενός αποτελεσματικού Νόμου για τις Μικρές Επιχειρήσεις της Ευρώπης, ο οποίος να είναι κάτι περισσότερο από άλλη μια πολιτική δήλωση:

να επιτευχθεί καλή γνώση του ευρωπαϊκού οικονομικού τοπίου, των διαφόρων κατηγοριών των ΜΜΕ, της εξέλιξης και των αναγκών τους σε διατομεακό και τομεακό επίπεδο, υπό το πρίσμα των εσωτερικών, εξωτερικών και των διασυνοριακών πτυχών της εσωτερικής αγοράς, ιδίως με τη δημοσίευση ετήσιων εκθέσεων·

να ενσωματώνεται η διάσταση των ΜΜΕ σε όλες τις κοινοτικές πολιτικές και τη νομοθετική διαδικασία·

να υιοθετηθεί στρατηγική απλοποιημένης διαχείρισης σε όλα τα επίπεδα και να θεσπιστεί νέα μέθοδος διαβούλευσης με τις διάφορες κατηγορίες ΜΜΕ και τους ενδιάμεσους οργανισμούς που τις εκπροσωπούν·

να διασφαλιστεί ότι η νομοθεσία σε όλα τα επίπεδα λαμβάνει υπόψη την κατάσταση και τις ανάγκες των διαφόρων κατηγοριών ΜΜΕ και εφαρμόζει την αρχή «προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις»·

να διασφαλιστεί ότι η νομοθεσία σέβεται τις ακόλουθες τέσσερις βασικές αρχές: 1) αποτελεσματική ανάλυση των επιπτώσεων, 2) αναλογικότητα, 3) «μόνο μία φορά» και 4) την αρχή της διαφύλαξης, με ιδιαίτερη έμφαση στην επέκταση των αρμοδιοτήτων του εκπροσώπου των ΜΜΕ και τη θέσπιση ενός διαμεσολαβητή των ΜΜΕ για την ενιαία αγορά·

να υποστηρίζονται οι συνοδευτικές και συμβουλευτικές δραστηριότητες των ενδιάμεσων οργανισμών εκπροσώπησης των ΜΜΕ·

να ξαναρχίσουν τα προγράμματα συνεργασίας και ανταλλαγών μεταξύ των επιχειρήσεων και να δημιουργηθεί ένα δίκτυο υπηρεσιών υποστήριξης·

να θεσπιστεί πιο εκτεταμένη και μόνιμη πολιτική καινοτομίας έναντι των μικρών επιχειρήσεων·

να απλοποιηθεί και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ στα προγράμματα της ΕΕ·

να ξεκινήσει μια πολιτική για τη μεταβίβαση και την εξαγορά των επιχειρήσεων.

1.4

Η ΕΟΚΕ ζητά να επιβληθεί ο SBAE σε όλα τα επίπεδα ως δεσμευτικό νομικό μέσο.

1.5

Ζητεί επίσης να ενθαρρυνθεί μέσω του SBAE ο κοινωνικός διάλογος μεταξύ των κοινωνικών εταίρων σε επίπεδο ΜΜΕ, προκειμένου να διασφαλισθεί το καλύτερο δυνατό εργασιακό περιβάλλον, ώστε να ευνοηθεί η δημιουργικότητα και η καινοτομία και στο επίπεδο των συνθηκών εργασίας, και να επιδειχθεί ιδιαίτερη προσοχή στη βελτίωση της ασφάλειας και της ανάλυσης των κινδύνων που υφίστανται στο χώρο εργασίας.

2.   (Ιστορικό) Παρουσίαση της διερευνητικής γνωμοδότησης

2.1

Ο κρίσιμος ρόλος που διαδραματίζουν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) στην οικονομία της ΕΕ αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως βασικός παράγοντας για την ανάπτυξη και την απασχόληση σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων της παγκοσμιοποίησης. Τα αποτελέσματα της πολιτικής για τις ΜΜΕ που εφαρμόστηκε κατά τα έτη 2005-2007 δείχνουν ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, χάρη στην εφαρμογή της αρχής «προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις».

2.2

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τόνισε την ανάγκη να ελευθερωθεί πλήρως το αναπτυξιακό δυναμικό των ΜΜΕ και οι δυνατότητές τους για δημιουργία θέσεων εργασίας και να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι ικανότητές τους για καινοτομία. Αυτή η προσέγγιση αναφέρεται στην έκθεση για την ανανεωμένη στρατηγική της Λισσαβώνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση που υιοθετήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2007. Στα πλαίσια αυτά, προτάθηκε η θέσπιση ενός νόμου για τις Μικρές Επιχειρήσεις της Ευρώπης, του οποίου βασικός στόχος είναι να προσδιορίσει συγκεκριμένα μέτρα και αρχές για τη βελτίωση του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος των ΜΜΕ λαμβάνοντας πλήρως υπόψη την ποικιλομορφία τους. Η πρωτοβουλία αυτή υποστηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που συνήλθε τον Δεκέμβριο του 2007 και έκτοτε στόχος της Επιτροπής είναι να υποβάλει μια πρόταση τον Ιούνιο του 2008.

2.3

Υπενθυμίζεται σχετικά ότι η ΕΟΚΕ έχει εκδώσει πρόσφατα ή προετοιμάζει πολλές άλλες γνωμοδοτήσεις αφορούν την πολιτική για τις ΜΜΕ, όπως:

«Η εξέλιξη του τομέα των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις στην Ευρώπη» (INT/412 — εισηγητής: ο κ. CALLEJA) (στο στάδιο επεξεργασίας)·

«Πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης υπέρ των ΜΜΕ» (INT/379 — εισηγητής: ο κ. CAPPELLINI)·

«Ενδιάμεση εξέταση της σύγχρονης πολιτικής για τις ΜΜΕ» (INT/392 — εισηγητής: ο κ. BURNS) (στο στάδιο επεξεργασίας)·

«Διεθνείς δημόσιες συμβάσεις» (INT/394 — εισηγητής: ο κ. MALOSSE)·

«Μικροπίστωση» (INT/423 — εισηγητής: ο κ. PEZZINI) (στο στάδιο επεξεργασίας).

2.4

Η σλοβενική Προεδρία του Συμβουλίου ζήτησε από την ΕΟΚΕ να υποβάλει μια σειρά πολιτικές προτάσεις για την προώθηση της ανάπτυξης των ΜΜΕ. Ο στόχος δεν είναι να καταρτίσει η ΕΟΚΕ μια νέα σειρά τεχνικών μέτρων για την επιμέρους ανάπτυξη των ΜΜΕ, αλλά να προωθήσει ένα πιο δομημένο καινοτόμο πολιτικό πλαίσιο υπέρ των ΜΜΕ.

2.5

Η σλοβενική Προεδρία προβάλλει δύο κυρίως προτεραιότητες:

α)

να δοθεί η δυνατότητα σε όλες τις ΜΜΕ, ανεξαρτήτως μεγέθους, δραστηριότητας, τομέα ή τρόπου παραγωγής, να ανταποκριθούν στις μεγάλες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν στο μέλλον, όπως οι βιομηχανικές, κλιματικές και δημογραφικές αλλαγές, οι κοινωνικές προκλήσεις, καθώς και η αναδιάρθρωση των αγορών λόγω των επιπτώσεων της παγκοσμιοποίησης, οι αλλαγές στην διανομή, την τυποποίηση και την πιστοποίηση των προϊόντων και υπηρεσιών·

β)

να δοθεί η δυνατότητα στις ΜΜΕ να συμμετέχουν πιο ενεργά στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων, στις επιχειρησιακές προτεραιότητες και τις νομοθετικές αποφάσεις που επηρεάζουν τις συνθήκες εργασίας τους.

2.6

Επιπλέον, η σλοβενική Προεδρία ζητά τις απόψεις της ΕΟΚΕ στο πλαίσιο της προπαρασκευής του Νόμου για τις Μικρές Επιχειρήσεις της Ευρώπης.

3.   Γενικές παρατηρήσεις

3.1

Η ΕΟΚΕ έχει σχολιάσει, σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις, τις σημαντικές προόδους που έχουν σημειωθεί υπέρ των ΜΜΕ, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις και την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών. Είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένη με την εξέλιξη των θέσεων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων προς όφελος των μικρών επιχειρήσεων και ελπίζει ότι αυτό δεν οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στη σημερινή δύσκολη οικονομική και κοινωνική κατάσταση. Ωστόσο, παρά αυτά τα αδιαμφισβήτητα επιτεύγματα, οι πολιτικές που ξεκίνησαν τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζονται από μια σειρά αδυναμίες.

3.2

Η ΕΟΚΕ θεωρεί, ειδικότερα, ότι ο Ευρωπαϊκός Χάρτης για τις Μικρές Επιχειρήσεις δεν επέτυχε τους στρατηγικούς του στόχους, διότι δεν έχει νομική υπόσταση και παρέμεινε συνήθως στο επίπεδο μιας πολιτικής δήλωσης. Υπάρχει ανάγκη να ενισχυθεί η εφαρμογή του στα κράτη μέλη και σε περιφερειακό επίπεδο και να επαναληφθούν οι ετήσιες αξιολογήσεις και συστάσεις στα κράτη μέλη.

3.3

Εξάλλου, αναφέρεται συχνά ότι ο διάλογος με τις διάφορες κατηγορίες ΜΜΕ μπορεί να βελτιωθεί περαιτέρω. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι υπάρχει ανάγκη να εισαχθεί ένα νέο πνεύμα διαλόγου σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο που θα καθιστά δυνατή την ενίσχυση και τη θεσμοθέτηση των διαβουλεύσεων μεταξύ των θεσμικών οργάνων και των ενδιάμεσων οργανισμών που εκπροσωπούν τις ΜΜΕ.

4.   Ειδικές παρατηρήσεις

4.1   Δημιουργία νέου περιβάλλοντος για την προώθηση της ανάπτυξης του συνόλου των ΜΜΕ

Υπό το φως αυτής της κατάστασης και των σημαντικών προκλήσεων που θα αντιμετωπίσουν οι ΜΜΕ στο μέλλον, και προκειμένου να δοθεί περισσότερο βάρος στην ανανεωμένη στρατηγική της Λισσαβώνας που εγκρίθηκε κατά την εαρινή σύνοδο κορυφής του 2008 και να υποστηριχθούν οι πρωτοβουλίες της Επιτροπής για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει πλήρως την πρωτοβουλία της Προεδρίας να δρομολογήσει μια καινοτόμο πολιτική για τις ΜΜΕ, ο ακρογωνιαίος λίθος της οποίας θα είναι ο SBAE.

4.2   Ένα ευρωπαϊκό σχέδιο υπέρ των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων

Η ΕΟΚΕ συνιστά στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να μην εστιάζονται αποκλειστικά στις εταιρείες ταχύρρυθμης ανάπτυξης, τη διεθνή θέση των επιχειρήσεων και τις διάφορες αρχές αριστείας, που καταλήγουν στον αποκλεισμό εκατομμυρίων μικρών επιχειρήσεων, που δημιουργούν αξία, καινοτομία, απασχόληση και περιφερειακή σταθερότητα, από τα οφέλη της δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καλεί τα θεσμικά όργανα και τις δημόσιες αρχές όλων των επιπέδων να υιοθετήσουν καινοτόμο πολιτική για τις ΜΜΕ, μέσω της καθιέρωσης ενός πραγματικά ευρωπαϊκού σχεδίου που θα συγκεντρώνει όλες τις οικονομικές δυνάμεις των μικρών, μεσαίων και πολύ μικρών επιχειρήσεων με σκοπό τη δημιουργία της πρόσθετης ανάπτυξης και απασχόλησης που χρειάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό το ευρωπαϊκό σχέδιο πρέπει επίσης να προωθήσει και να αναπτύξει διάλογο με τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους και τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των διαφόρων κατηγοριών ΜΜΕ σχετικά με τις νέες μεγάλες προκλήσεις της ΕΕ (αλλαγή του κλίματος, δημογραφικές μεταβολές και μετανάστευση, περιβάλλον, ενέργεια), τις οποίες θα αντιμετωπίσουν οι ΜΜΕ στο μέλλον. Το σχέδιο αυτό που θα βασίζεται τόσο στις επιχειρήσεις ταχύρρυθμης ανάπτυξης, αλλά επίσης και κυρίως στην τοπική οικονομία και στις λεγόμενες «παραδοσιακές» δραστηριότητες, και το οποίο θα πρέπει να επιτρέψει στην ΕΕ να εγκαινιάσει μια πολιτική προώθησης των επιχειρήσεων σε ανθρώπινη κλίμακα και να επικεντρωθεί στην τοπική οικονομία προκειμένου να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη των κρατών μελών, εστιάζεται σε πέντε πρωταρχικά μέτρα.

4.2.1

Γνώση και επικοινωνία της πραγματικότητας που υφίσταται στις διάφορες κατηγορίες ΜΜΕ. Όλες οι πολιτικές της ΕΕ πρέπει να βασίζονται σε σαφή στοιχεία που παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το θέμα. Ο ορισμός των ΜΜΕ περιλαμβάνει μια σειρά πολύ διαφορετικών περιστάσεων και κατηγοριών ή μορφών επιχειρήσεων (ατομικές επιχειρήσεις ή ανώνυμες εταιρείες, εταιρείες χωρίς μισθωτούς ή μέχρι 250 εργαζόμενους, βιοτεχνίες, εταιρίες εμπορικών ή κοινωνικών δραστηριοτήτων, εταιρείες ελεύθερων επαγγελμάτων) που δραστηριοποιούνται σε ποικίλους τομείς, με πολύ διαφορετικές καταστάσεις και ανάγκες. Τα στοιχεία για τις διάφορες κατηγορίες ΜΜΕ είναι συχνά ελλιπή ή ανύπαρκτα. Οι αναλύσεις που πραγματοποίησε το προηγούμενο Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τις ΜΜΕ, παρείχαν συχνά στοιχεία ζωτικής σημασίας. Η ΕΟΚΕ είναι ικανοποιημένη από την απόφαση της ΓΔ «Επιχειρήσεις» να λειτουργήσει εκ νέου το Παρατηρητήριο και ζητά:

να ξεκινήσει ένα ευρύ πρόγραμμα οικονομικών, καθώς και κλαδικών, μελετών σχετικά με την κατάσταση και τις ανάγκες των διαφόρων κατηγοριών ΜΜΕ, μεταξύ άλλων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και στατιστικές αναλύσεις σε συνεργασία με τις ενδιαφερόμενες αντιπροσωπευτικές οργανώσεις·

να προωθηθούν και να αναπτυχθούν δραστηριότητες έρευνας και μελέτης των ίδιων των επιχειρηματικών οργανώσεων σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, σε συνεννόηση με τα ερευνητικά κέντρα, τα πανεπιστήμια και τα κράτη μέλη.

4.2.2

Να ενσωματωθεί η διάσταση των ΜΜΕ σε όλες τις κοινοτικές πολιτικές: Η ΕΟΚΕ διαπίστωσε ότι, πέρα από τις πολιτικές διακηρύξεις υπέρ των μικρών επιχειρήσεων, εξακολουθεί να υπάρχει μια ισχυρή τάση μεταξύ των νομοθετών, σε όλα τα επίπεδα, είτε λόγω έλλειψης κατανόησης της πραγματικής κατάστασης είτε λόγω της επιθυμίας τους για απλούστευση, να χρησιμοποιούν συστηματικά το μοντέλο της μεγάλης επιχείρησης και να εφαρμόζουν την αρχή του «bonzai», βάσει της οποίας ό,τι είναι καλό για μια μεγάλη επιχείρηση είναι καλό και για τις μικρές επιχειρήσεις. H εν λόγω θεωρητική προσέγγιση ενός ενιαίου οικονομικού μοντέλου έρχεται σε αντίφαση με την πραγματικότητα της ποικιλίας των μορφών επιχείρησης και των επιχειρηματικών νοοτροπιών, με πρακτική κατάληξη το γεγονός ότι περισσότερο από το 90 % των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων αισθάνονται παραγκωνισμένες και αγνοημένες από τις κοινοτικές πολιτικές. Η ΕΟΚΕ επισύρει ιδιαιτέρως την προσοχή των κοινοτικών οργάνων και των κρατών μελών στο γεγονός ότι, αν και οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις αποτελούν ουσιαστική δύναμη της κοινοτικής οικονομίας και απασχόλησης, κινδυνεύουν ωστόσο να καταστούν αδυναμία, όχι γιατί φταίνε οι ίδιες, αλλά γιατί οι δημόσιες αρχές δεν επιδεικνύουν σε κανένα επίπεδο την δέουσα προσοχή προς αυτές. Η ΕΟΚΕ ζητεί να αποτελέσει επιτέλους ο SBAE την ευκαιρία να περάσουμε στην πράξη και ελπίζει ότι οι ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των διαφόρων κατηγοριών ΜΜΕ θα λαμβάνονται υποχρεωτικώς υπόψη σε όλες τις πολιτικές, τα προγράμματα και τις διαπραγματεύσεις, συμπεριλαμβανομένου του κοινωνικού διαλόγου και των διεθνών σχέσεων, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

4.2.3

Να συνεχιστεί η πολιτική της απλοποιημένης διαχείρισης: Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειες για την απλούστευση της νομοθεσίας της ΕΕ· όμως, καλεί πρωτίστως τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν σε μια πιο αποτελεσματική πολιτική απλούστευσης, με βάση τα ακόλουθα πέντε σημεία:

να θέσουν σε εφαρμογή μια πραγματική πολιτική «προτεραιότητας στις μικρές επιχειρήσεις»·

να απλοποιήσουν, αλλά να μην μειώσουν τις ευθύνες: η ΕΟΚΕ έχει ορισμένες επιφυλάξεις σχετικά με το κύρος και την αποτελεσματικότητα των συστηματικών εξαιρέσεων για τις μικρές επιχειρήσεις και θα προτιμούσε να υπάρχει αναλογικότητα στον τομέα της εφαρμογής, καθώς και άμεση διαβούλευση με τις ενδιαφερόμενες οργανώσεις των ΜΜΕ·

να προβλέψουν τη συστηματική συμμετοχή των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των διαφόρων κατηγοριών ΜΜΕ στη νομοθετική διαδικασία σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και στον κοινωνικό διάλογο στα διάφορα επίπεδα, και την αύξηση της συνεργασίας με την ΕΟΚΕ και την Επιτροπή των Περιφερειών·

να εφαρμόζουν συστηματικά την αρχή «μόνο μια φορά» σε όλα τα επίπεδα και τις κλίμακες·

να εκπονήσουν πρακτικούς οδηγούς και επεξηγηματικά έγγραφα σχετικά με όλες τις υιοθετηθείσες νομοθεσίες, ώστε να γίνουν πιο κατανοητές και να διευκολυνθεί η μεταφορά τους.

4.2.4

Να υποστηριχθούν οι συνοδευτικές και συμβουλευτικές δραστηριότητες των ενδιάμεσων οργανισμών. Οι ενδιάμεσοι οργανισμοί που εκπροσωπούν τις διάφορες κατηγορίες ΜΜΕ αποτελούν βασική συνιστώσα για την επιτυχία των πολιτικών της ΕΕ, λόγω των υπηρεσιών τεχνικής συνδρομής που παρέχουν σε όλες τις ΜΜΕ που χρειάζονται συγκεκριμένες δεξιότητες, οι οποίες δεν μπορούν να παρασχεθούν από το νέο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Υποστήριξης των Επιχειρήσεων (Enterprise Europe Network — EΒN). Είναι αναντικατάστατοι στην παροχή πληροφοριών και υποστήριξης στις επιχειρήσεις, ιδίως μέσω της προσαρμογής της νομοθεσίας στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε επιχείρησης για κάθε περίπτωση χωριστά και στη μεταφορά της νομοθεσίας σε μικροοικονομικό και σε τοπικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου που βρίσκεται όσο το δυνατόν εγγύτερα στις μικρότερες επιχειρήσεις. Η ΕΟΚΕ θεωρεί απαραίτητο να συμμετάσχουν όλες οι δημόσιες αρχές σε μια εθελοντική πολιτική στήριξης των δραστηριοτήτων τους και τα κοινοτικά προγράμματα που καλύπτουν τις ΜΜΕ να προβλέπουν ρητά μέτρα στήριξης για τους εν λόγω οργανισμούς. Επίσης, καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να θέσουν σε εφαρμογή τα συμπεράσματα της 4ης Ευρωπαϊκής Διάσκεψης των Βιοτεχνιών και των Μικρών Επιχειρήσεων της Στουτγάρδης επί του θέματος.

4.2.5

Να ξαναρχίσουν τα προγράμματα συνεργασίας των επιχειρήσεων και τα προγράμματα ανταλλαγών μεταξύ οργανισμών. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει εκ νέου τα προγράμματα διαπεριφερειακής συνεργασίας επιχειρήσεων που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά κατά το παρελθόν. Επιπλέον, υπάρχει ανάγκη να υποστηριχθούν τα μέτρα που λαμβάνονται από ενδιάμεσους οργανισμούς ή να καταστεί δυνατή η δημιουργία οργανισμών για την προώθηση αυτής της συνεργασίας.

4.3   Υιοθέτηση ενός πραγματικά αποτελεσματικού ευρωπαϊκού Νόμου για τις Μικρές Επιχειρήσεις

4.3.1

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τη θετική γνώμη του Συμβουλίου και της Επιτροπής υπέρ της δημιουργίας ενός Νόμου για τις Μικρές Επιχειρήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ιδιαίτερα καθώς είχε η ίδια επανειλημμένα ταχθεί υπέρ της καθιέρωσης του SBAE (1). Πιστεύει ότι, για να είναι αποτελεσματικός, ο SBAE πρέπει να πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

4.3.1.1

πρέπει να έχει ως στόχο τη δημιουργία του καλύτερου δυνατού περιβάλλοντος για τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις σε όλα τα επίπεδα και να παρέχει συγκεκριμένη απάντηση στις διάφορες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της μεταβίβασής τους ή της εξαγοράς τους. Στο πλαίσιο αυτό, ο SBAE δεν θα πρέπει να προκαλέσει αποδυνάμωση των συνθηκών εργασίας των απασχολουμένων στις ΜΜΕ· αντιθέτως, οι πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν σχετικά θα πρέπει να επιτρέπουν να συνυπολογίζεται καλύτερα η κατάστασή τους·

4.3.1.2

πρέπει να επιφέρει πραγματική προστιθέμενη αξία και να μην περιορίζεται απλώς στον συνδυασμό των υφιστάμενων προγραμμάτων ή στον συντονισμό των διαφόρων μέτρων που βρίσκονται στο στάδιο της εφαρμογής·

4.3.1.3

δεν πρέπει να αποτελεί μόνο μια απλή δήλωση προθέσεων, όπως συνέβη δυστυχώς με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις Μικρές Επιχειρήσεις, ούτε να περιορίζεται σε μια απλή πολιτική δέσμευση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών· οι ευρωπαϊκές ΜΜΕ και πολύ μικρές επιχειρήσεις αξίζουν καλύτερη μεταχείριση και η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η αναγνώριση νομικής υπόστασης στον SBAE θα καταδείξει και να αποδείξει τη δέσμευση της ΕΕ να αναλάβει αποτελεσματική δράση έναντι των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων·

4.3.1.4

πρέπει να είναι δεσμευτικός στο σύνολό του και να εφαρμόζεται σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων —ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό— και να απευθύνεται στις δημόσιες αρχές σε όλα τα επίπεδα, αφήνοντας την ευθύνη για την εφαρμογή του στα κράτη μέλη (2)·

4.3.1.5

πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ με την ενσωμάτωση των ΜΜΕ σε όλες αυτές τις πολιτικές και την ανάπτυξη ολιστικής προσέγγισης που να λαμβάνει σοβαρά υπόψη όλες τις πτυχές των πολιτικών και τον αντίκτυπο των νέων κανόνων στις διάφορες κατηγορίες των ΜΜΕ.

4.3.2

Η ΕΟΚΕ ζητεί να περιλαμβάνει ο SBAE πέντε βασικά μέτρα πολιτικής, για να διασφαλιστεί ότι η νομοθεσία δεν περιορίζει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα των διαφόρων κατηγοριών ΜΜΕ:

4.3.2.1

Να εξασφαλιστεί ότι τα νομοθετικά κείμενα, σε όλα τα επίπεδα, έχουν καταρτιστεί λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές καταστάσεις και ανάγκες των διαφόρων κατηγοριών των ΜΜΕ. Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να καθιερωθεί ένας βασικός κανόνας, ο οποίος θα εφαρμόζεται σε όλα τα επίπεδα της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων: οι νομοθετικές προτάσεις πρέπει να διατυπώνονται λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις προσδοκίες των ΜΜΕ, ιδιαίτερα των μικρότερων επιχειρήσεων, και εφαρμόζοντας την αρχή: Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις, με ιδιαίτερη προσοχή στους αυτοαπασχολούμενους, που αντιπροσωπεύουν άνω του 50 % των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Η προσέγγιση αυτή προβλέπει ιδίως τη συστηματική διαβούλευση με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ΜΜΕ, καθώς και τη συμμετοχή, σε κατάλληλο επίπεδο, εμπειρογνωμόνων από τις οργανώσεις αυτές σε όλες τις συμβουλευτικές επιτροπές που ασχολούνται σε περιφερειακό, εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο με θέματα που θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο στις ΜΜΕ, σύμφωνα με το αίτημα που υπέβαλε το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της 13ης Μαρτίου 2006.

Υπό το πνεύμα αυτό, η ΕΟΚΕ ζητά να οριστεί, σε κάθε ΓΔ της Επιτροπής, ένας αρμόδιος για τις ΜΜΕ, που θα είναι υπεύθυνος να διασφαλίζει ότι τα νομοθετικά μέτρα και τα προγράμματα που διαχειρίζεται η ΓΔ λαμβάνουν επαρκώς υπόψη τις προτεραιότητες και τις προσδοκίες των ΜΜΕ και των πολύ μικρών επιχειρήσεων.

4.3.2.2

Να εξασφαλιστεί ότι η νομοθεσία είναι σύμφωνη με τις θεμελιώδεις αρχές. Για την ΕΟΚΕ, η αποτελεσματικότητα της νομοθεσίας σε όλα τα επίπεδα, καθώς και των προγραμμάτων ή των συλλογικών ή επιμέρους μέτρων για τις ΜΜΕ, εξαρτάται από την ενσωμάτωση των ακόλουθων τεσσάρων αρχών στον SBAE και τη συστηματική εφαρμογή τους σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο:

συστηματική ανάλυση των επιπτώσεων στις ΜΜΕ : κανένα νομοθετικό κείμενο δεν πρέπει να εγκρίνεται, εάν δεν έχει προηγουμένως αποτελέσει αντικείμενο συστηματικής ανάλυσης των επιπτώσεων για τις διάφορες κατηγορίες επιχειρήσεων του υπό εξέταση τομέα δραστηριοτήτων, ούτως ώστε να διαπιστώνονται οι άμεσες και έμμεσες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, όπως το διοικητικό βάρος και το κόστος της ενημέρωσης και των επενδύσεων που θα συνεπαγόταν, καθώς και τα πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν·

αρχή της αναλογικότητας : η νομοθεσία δεν πρέπει να επιβάλλει περιττά μέτρα στις ΜΜΕ και πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο απαραίτητο· οι όροι εφαρμογής της νομοθεσίας πρέπει να είναι προσαρμοσμένοι στις πραγματικές συνθήκες και στις διαφορετικές καταστάσεις των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων και στις δυνατότητες εφαρμογής που διαθέτουν.

αρχή του «μόνο μία φορά» : ρόλος των ΜΜΕ είναι να παράγουν και όχι να είναι διοικητικές υπηρεσίες· δεν μπορούν να υπόκεινται περισσότερο από μία φορά σε δηλώσεις και διοικητικές διαδικασίες που αφορούν το ίδιο θέμα και εναπόκειται στις ενδιαφερόμενες διοικητικές αρχές να κοινοποιούν αυτές τις πληροφορίες η μία στην άλλη· αυτή η αρχή του «μόνο μία φορά» θα μπορούσε να υιοθετηθεί από ενιαίες θυρίδες που εφαρμόζουν το σχήμα «ένας επιχειρηματίας — ένας αρμόδιος», βασιζόμενες στους ενδιάμεσους οργανισμούς που επιτελούν ήδη αυτή τη λειτουργία σε εθνικό επίπεδο·

αρχή της διαφύλαξης : δεν μπορεί να υιοθετηθεί νομοθεσία που παρεμποδίζει την ανάπτυξη των ΜΜΕ ή υπάρχει κίνδυνος να εμποδίσει την ανταγωνιστικότητά τους. Κάθε νέα νομοθετική πρόταση που δεν έχει υποβληθεί σε πλήρη ανάλυση των επιπτώσεών της ή η οποία προτείνει μέτρα τα οποία είναι αντίθετα προς την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των ΜΜΕ πρέπει να απορρίπτεται.

Επιπλέον, η ΕΟΚΕ τονίζει την ανάγκη να προβλεφθεί και να εξασφαλιστεί πλήρης διαφάνεια των διοικητικών διαδικασιών και δυνατότητα των ΜΜΕ να έχουν πρόσβαση σε όλα τα διοικητικά δεδομένα που τις αφορούν και να τα διορθώνουν, όποτε το κρίνουν σκόπιμο.

4.3.2.3

Να θεσπιστεί ευρύτερη και συνεκτική πολιτική υπέρ της καινοτομίας. Η ΕΟΚΕ ζητά από την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές αρχές να μην περιορίζονται στη στήριξη της καινοτομίας υψηλής τεχνολογίας και να υιοθετήσουν μια πιο εθελοντική πολιτική με τη συμπερίληψη στα προγράμματά τους ειδικών μέτρων για τη στήριξη της καινοτομίας μέσης και χαμηλής τεχνολογίας, καθώς και της μη τεχνολογικής καινοτομίας που είναι διαδεδομένη στις ΜΜΕ και ιδιαίτερα στις μικρότερες επιχειρήσεις.

Το νέο δίκτυο παροχής συμβουλών ΕΒΝ δεν πρόκειται ποτέ, από μόνο του, να παρέμβει αποτελεσματικά για λογαριασμό όλων αυτών των εταιρειών που διαθέτουν δυναμικό καινοτομίας. Η ΕΟΚΕ ζητεί να οριστούν ως προτεραιότητες από τον SBAE:

η ενθάρρυνση των κοινωνικών εταίρων των ΜΜΕ να ξεκινήσουν διάλογο με στόχο την επίτευξη ενός καλού περιβάλλοντος εργασίας που να ευνοεί τη δημιουργία και την καινοτομία·

η υποστήριξη του ορισμού, στους ενδιάμεσους οργανισμούς, συμβούλων για τις ΜΜΕ και τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, όσο το δυνατόν εγγύτερα στις επιχειρήσεις, καθώς και η παροχή ειδικής κατάρτισης σε επιχειρηματίες και εργαζόμενους για την προώθηση της καινοτομίας με την αξιοποίηση των νέων ευκαιριών των μεταλλασσόμενων αγορών·

η δημιουργία χρηματοπιστωτικών μέσων προσαρμοσμένων στις ανάγκες των μικρότερων επιχειρήσεων·

η ενθάρρυνση των κρατών μελών και των περιφερειών να ξεκινήσουν, σε συνεργασία με τις οργανώσεις των ΜΜΕ, μια εκστρατεία για τον εντοπισμό τεχνολογικών και μη τεχνολογικών καινοτομιών των ΜΜΕ και, ιδίως, των πολύ μικρών επιχειρήσεων.

4.3.2.4

Να διευρυνθεί η πρόσβαση στα κοινοτικά προγράμματα. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η πολυπλοκότητα των διοικητικών διαδικασιών και η ύπαρξη διαφορετικών απαιτήσεων καθιστά ολοένα και πιο δύσκολο, αν μη αδύνατο, για τις μικρές επιχειρήσεις να λάβουν μέρος σε προγράμματα της ΕΕ, προκαλώντας την παράδοξη κατάσταση κατά την οποία οι ενδιάμεσοι οργανισμοί επιδεικνύουν όλο και λιγότερο ενδιαφέρον για τέτοιου είδους προγράμματα. Για παράδειγμα, οι υφιστάμενοι νομικοί περιορισμοί δεν επιτρέπουν καινοτόμες δράσεις, όπως η στήριξη πειραματικών πιλοτικών σχεδίων, στερώντας έτσι το σύνολο της ΕΕ από πολλές καινοτόμες προτάσεις. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι επιβάλλεται να εξεταστούν εκ νέου οι αρχές και οι μηχανισμοί. Δεδομένης της σημασίας αυτού του έργου, δεν είναι ο ρόλος αυτής της γνωμοδότησης να εντοπίσει τις απαραίτητες αλλαγές. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να ξεκινήσει πραγματικές διαβουλεύσεις με τις οργανώσεις που εκπροσωπούν τις ΜΜΕ για τον καθορισμό νέων προϋποθέσεων όσον αφορά την κατάρτιση και την συμμετοχή σε προγράμματα, στα διάφορα περιφερειακά επίπεδα.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απαραίτητο να διευκολύνουν τα διαρθρωτικά ταμεία την πρόσβαση των ΜΜΕ στις δημόσιες συμβάσεις, ιδίως στις πιο μειονεκτικές περιοχές (3).

4.3.2.5

Απλούστευση και ενθάρρυνση της μεταβίβασης ή της εξαγοράς των επιχειρήσεων. Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ιδιαίτερα τη σημασία της μεταβίβασης ή της εξαγοράς των επιχειρήσεων, ιδίως όσον αφορά τις μικρές επιχειρήσεις παραγωγής προϊόντων και παροχής υπηρεσιών που είναι εγκατεστημένες σε αστικές και αγροτικές περιοχές: η αναμενόμενη εξαφάνισή τους —η οποία, ωστόσο, δεν είναι αναπόφευκτη— θα έχει τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο στη διατήρηση της δραστηριότητας και των θέσεων εργασίας σε αυτούς τους τόπους. Αφενός, θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η δημιουργία συστημάτων για την προσέγγιση αγοραστών και πωλητών και η εισαγωγή φορολογικών ή χρηματοοικονομικών κινήτρων, ενώ αφετέρου, οι επιχειρηματίες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να διασφαλίσουν καλύτερη κεφαλαιοποίηση, προκειμένου να διατηρηθεί η αξία του ενεργητικού τους.

Η ειδική κατάσταση των επιχειρηματιών σε ορισμένες ζώνες όπως οι αγροτικές περιοχές απαιτεί την ανάπτυξη καινοτόμων δομών, όπως συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα.

4.4   Στον πυρήνα του SBAE πρέπει να βρίσκεται ένα νομικά δεσμευτικό μέσο

4.4.1

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο SBAE είναι πραγματικά αποτελεσματικός, η ΕΟΚΕ ζητά να εγκριθούν τα μέτρα αυτά από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο με τη μορφή μιας νομικά δεσμευτικής πράξης, η οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο λήψεως αποφάσεων.

4.4.2

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ ζητεί να καταρτίζεται ετήσια αξιολόγηση της εφαρμογής του SBAE, καθώς και του συνόλου των πολιτικών για τις ΜΜΕ σε κοινοτικό και εθνικό επίπεδο, και να συντάσσεται ετήσια έκθεση προόδου: η εν λόγω ετήσια έκθεση θα πρέπει να αποτελεί ειδικό ξεχωριστό κεφάλαιο στο πλαίσιο της εφαρμογής της στρατηγικής της Λισσαβώνας.

4.4.3

Μετά από αυτές τις εκθέσεις, η Επιτροπή πρέπει να είναι σε θέση να εκδίδει συστάσεις εφαρμογής, τόσο προς τα κράτη μέλη όσο και προς τις περιφέρειες, επί των οποίων θα δίδει τη γνώμη της.

4.4.4

Η ΕΟΚΕ ζητεί να προβλεφθεί ότι οι εν λόγω ετήσιες αξιολογήσεις θα συνεπάγονται εν ανάγκη την προσαρμογή ή αναθεώρηση του SBAE και των πολιτικών για τις ΜΜΕ.

4.4.5

Η ΕΟΚΕ συνιστά ανεπιφύλακτα στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο να προβλέψουν τη συμμετοχή των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των διαφόρων κατηγοριών ΜΜΕ στη διαμόρφωση και την εφαρμογή του SBAE.

Βρυξέλλες, 9 Ιουλίου 2008.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Δημήτρης ΔΗΜΗΤΡΙΆΔΗΣ


(1)  Βλ. τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα «Η εξέλιξη του τομέα των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις στην Ευρώπη (Στρατηγική της Λισσαβώνας)» (ΕΕ C 256 της 27.10.2008, σελ. 8).

(2)  Βλ. τη γνωμοδότηση με θέμα: «Οι διεθνείς δημόσιες συμβάσεις» (ΕΕ C 224 της 30.8.2008, σ. 32), στην οποία η ΕΟΚΕ δεν συμφωνεί με «τη θέσπιση στην ΕΕ ενός συστήματος ποσοστώσεων για τις ΜΜΕ κατά το πρότυπο του Small Business Act των ΗΠΑ».

(3)  Βλ. γνωμοδότηση CESE 979/2008 (INT/394).


Top