This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52004AE1208
Opinion of the European Economic and Social Committee on the ‘Communication from the Commission to the Council, the European Parliament and the European Economic and Social Committee on the Integration of Environmental Aspects into European Standardisation’COM(2004) 130 final
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή: «Ενσωμάτωση Περιβαλλοντικών Ζητημάτων στην Ευρωπαϊκή Τυποποίηση»COM(2004) 130 τελικό
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή: «Ενσωμάτωση Περιβαλλοντικών Ζητημάτων στην Ευρωπαϊκή Τυποποίηση»COM(2004) 130 τελικό
ΕΕ C 74 της 23.3.2005, p. 57–62
(ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, NL, PL, PT, SK, SL, FI, SV)
ΕΕ C 74 της 23.3.2005, p. 31–31
(MT)
23.3.2005 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 74/57 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή: «Ενσωμάτωση Περιβαλλοντικών Ζητημάτων στην Ευρωπαϊκή Τυποποίηση»
COM(2004) 130 τελικό
(2005/C 74/11)
Στις 25 Φεβρουαρίου 2004, και σύμφωνα με το άρθρο 262 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την ανωτέρω ανακοίνωση.
Το ειδικευμένο τμήμα «Γεωργία, ανάπτυξη της υπαίθρου, περιβάλλον» στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 6 Ιουλίου 2004, με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. PEZZINI.
Κατά την 411η σύνοδο ολομελείας της στις 15 Σεπτεμβρίου 2004, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση:
1. Εισαγωγή
1.1 |
Το θέμα της ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών ζητημάτων στην ευρωπαϊκή διαδικασία τυποποίησης εντάσσεται στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων που σκιαγραφούνται στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποστήριξη της αειφόρου ανάπτυξης, η οποία υιοθετήθηκε από την Επιτροπή το 2001 (1), θέμα επί του οποίου η ΕΟΚΕ είχε ήδη την ευκαιρία, αφενός, να εκφραστεί στη γνωμοδότησή της του Νοεμβρίου 2001 και, αφετέρου, να πραγματοποιήσει προσφάτως απολογισμό (2). Η στρατηγική αυτή αποσκοπεί στην εξισορρόπηση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων, καθώς και στην ενίσχυση της αρχής που ορίζεται στο Άρθρο 6 της Συνθήκης ΕΚ (3) περί ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών απαιτήσεων στις υπόλοιπες κοινοτικές πολιτικές. Στο ίδιο τo Έκτο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον (4) επισημαίνεται επ'αυτού ότι οι απαιτήσεις περιβαλλοντικής προστασίας χρήζουν συνεκτίμησης στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων τυποποίησης. |
1.2 |
Η διαδικασία τεχνικής τυποποίησης δύναται, επιπλέον, να έχει μία διόλου ευκαταφρόνητη συνεισφορά στην υλοποίηση μιας απολύτως ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς με την προοπτική της επίτευξης προόδου έναντι του σεβασμού προς το περιβάλλον: τούτο συνδυάζει, πράγματι, τη δέσμευση έναντι του ανταγωνιστικότερου οικονομικού χώρου παγκοσμίως έως το 2010 με την ανάπτυξη μίας βιώσιμης οικονομίας, γενεσιουργού νέων και καλύτερων θέσεων απασχόλησης στο πλαίσιο μίας διευρυμένης Ευρώπης η οποία θα χαρακτηρίζεται από διαρκώς μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική συνοχή, όπως ορίζεται στη στρατηγική που υιοθετήθηκε από τους αρχηγούς Κρατών και Κυβερνήσεων στη Λισσαβόνα το έτος 2000. |
1.3 |
Εξάλλου, η τεχνική τυποποίηση που βασίζεται στην εθελούσια συναίνεση όλων των ενδιαφερομένων φορέων αποτελεί ζωτικό στοιχείο της διαδικασίας υλοποίησης των κοινοτικών πολιτικών και ιδιαίτερα της ολοκληρωμένης πολιτικής προϊόντων, επί της οποίας η ΕΟΚΕ είχε αρκετές φορές τη δυνατότητα να εκφέρει γνώμη. (5) Στο πλαίσιο της εν λόγω πολιτικής η τυποποίηση αυτή καθ'εαυτή εκλαμβάνεται ως δυνητικό μέσο για τον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των προϊόντων και των υπηρεσιών. |
1.4 |
Το Συμβούλιο «Τυποποίηση» της 1ης Μαρτίου 2002 επαναβεβαίωσε την καταλληλότητα των εναρμονισμένων προτύπων στους τομείς που καλύπτονται προς το παρόν από τη «νέα προσέγγιση», επεσήμανε τη σημασία της ενεργού συμμετοχής όλων των ενδιαφερομένων κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία τυποποίησης και εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόταση της Επιτροπής να συντάξει ένα έγγραφο σχετικά με την τυποποίηση και την προστασία του περιβάλλοντος. |
1.5 |
Έπειτα από αυτό το Συμβούλιο, η Επιτροπή εκπόνησε ένα έγγραφο εργασίας με θέμα «Ο ρόλος της τυποποίησης για τη στήριξη της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και πολιτικής» στο οποίο προσδιόρισε μία σειρά τομέων καθοριστικής σημασίας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι εξής: |
1.5.1 |
πιο εκτεταμένη χρήση της ευρωπαϊκής τυποποίησης στο πλαίσιο των πολιτικών και της νομοθεσίας της Ένωσης για την περαιτέρω διάδοση της τυποποίησης – σύμφωνα με τις ανάγκες τόσο της κοινωνίας όσο και των επιχειρήσεων – σε νέους τομείς, όπως οι υπηρεσίες, οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), οι μεταφορές, η προστασία των καταναλωτών και του περιβάλλοντος· |
1.5.2 |
προαγωγή της συνειδητοποίησης, μεταξύ των εκπροσώπων του επιχειρηματικού κόσμου και των λοιπών ενδιαφερομένων φορέων, των πλεονεκτημάτων της τυποποίησης για τους επιχειρηματικούς κύκλους, κυρίως μέσω δράσεων που αποσκοπούν στη βελτίωση και στη διευκόλυνση της συμμετοχής τους στη διαδικασία ανάπτυξης των προτύπων, η οποία επηρεάζει κατά κύριο λόγο τους εκπροσώπους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ)· |
1.5.3 |
αναθεώρηση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου στον τομέα της τυποποίησης κατά τρόπο ώστε να προσαρμοσθεί καλύτερα στις πρόσφατες εξελίξεις και στις προκλήσεις που τίθενται όσον αφορά τα ευρωπαϊκά τεχνικά πρότυπα, τη νομοθετική απλούστευση και την «καλύτερη νομοθετική πρακτική» (6), σύμφωνα με τους προσανατολισμούς της βιομηχανικής πολιτικής σε μια διευρυμένη Ευρώπη (7) και με τις προτεραιότητες της στρατηγικής της εσωτερικής αγοράς για το διάστημα 2003-2006 (8)· |
1.5.4 |
υιοθέτηση ενός σταθερού δημοσιονομικού πλαισίου για την εδραίωση της ευρωπαϊκής τυποποίησης σε στέρεες νομικές βάσεις, διασφαλίζοντας τη συγχρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της ευρωπαϊκής τυποποίησης, των ευρωπαϊκών υποδομών και της ενδυνάμωσης των συνεργιών μεταξύ της CEN, της CENELEC και του ETSI· |
1.5.5 |
στήριξη των Ευρωπαϊκών Οργανισμών Τυποποίησης με στόχο να καταστεί αποτελεσματικότερη η διαδικασία διαμόρφωσης τεχνικών προτύπων και να προαχθεί η ανάπτυξη και η εφαρμογή διεθνών προτύπων, διευκολύνοντας την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και εμπορικές συναλλαγές, αποφεύγοντας την ανώφελη παρακώλυση των συναλλαγών και προσδίδοντας παγκόσμια διάσταση στην τυποποίηση. |
1.6 |
Η ανάπτυξη ευρωπαϊκoύ πνεύματος στον τομέα της τεχνικής τυποποίησης κρίνεται εξάλλου αναγκαία για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και ισόρροπης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς στην Ένωση των 25. Κατά συνέπεια είναι σημαντικό, ιδιαίτερα στον περιβαλλοντικό τομέα, να εξασφαλισθεί η λήψη των μέτρων που απαιτούνται για την κατάρτιση εμπειρογνωμόνων και για τη δημιουργία και τη χρήση κατάλληλων βάσεων δεδομένων, προκειμένου να επιτευχθεί τόσο η ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στο ευρωπαϊκό σύστημα τυποποίησης όσο και η πλήρης ένταξη των νέων κρατών μελών στο εν λόγω σύστημα χάρη στη συμμετοχή των δικών τους οργανισμών τυποποίησης. Προς το σκοπό αυτό και λαμβανομένων υπόψη των διαστάσεων και της δομής των επιχειρήσεων στα προαναφερθέντα κράτη, η ΕΟΚΕ θεωρεί απολύτως αναγκαίο να αναληφθεί δράση για την προαγωγή της πλήρους συμμετοχής των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ολόκληρης της διευρυμένης Ευρώπης στις εργασίες τυποποίησης, καθώς και της χρήσης των υφισταμένων ευρωπαϊκών τεχνικών προτύπων. |
1.7 |
Το ευρωπαϊκό σύστημα τεχνικής τυποποίησης, το οποίο βασίζεται στη συναίνεση όλων των ενδιαφερομένων φορέων για την ανάπτυξη νέων προτύπων και για την εθελούσια τήρηση των ήδη εγκριθέντων, απεδείχθη ότι είναι απολύτως αξιόπιστο και ότι διαθέτει ένα τέτοιο επίπεδο αποτελεσματικότητας και ευελιξίας το οποίο καθιστά δυνατή την ανάπτυξη μεγάλου αριθμού προτύπων. Ο συνολικός αριθμός των ευρωπαϊκών προτύπων κατά το 2003 υπήρξε αξιοσημείωτος και υπολογίζεται ότι ανήλθε σε περίπου 13 500, διαδραματίζοντας εξαιρετικά θετικό ρόλο για την οικονομία, συμβάλλοντας σε μείωση του κόστους των συναλλαγών, διευκολύνοντας το εμπόριο και τις ανταλλαγές, αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα και ενισχύοντας την καινοτομία. Μία άλλη σημαντική παράμετρος της τυποποίησης έγκειται στη μείωση των εμποδίων που παρακωλύουν τις συναλλαγές στην εσωτερική αγορά και, συχνά, ακόμη και στην παγκόσμια αγορά. |
1.8 |
Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι τα εν λόγω χαρακτηριστικά επιτυχίας απαιτείται όχι μόνον να διατηρηθούν στο ακέραιο αλλά και να αναπτυχθούν περαιτέρω, όπως επισημάνθηκε στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου «Τυποποίηση» τον Μάρτιο του 2002. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, οποιαδήποτε συνεκτίμηση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων στο πλαίσιο της διαδικασίας τυποποίησης – αν και επιθυμητή – δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να θέσει υπό αμφισβήτηση τη φύση και τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της εν λόγω διαδικασίας, η οποία πρέπει να παραμείνει ελεύθερη, βουλησιαρχική και συναινετική. Αυτά είναι άλλωστε και τα χαρακτηριστικά που την κατέστησαν επιτυχημένη ως μέσο τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και σε διεθνή κλίμακα. |
2. Σύνθεση των κυριοτέρων στοιχείων της Ανακοίνωσης
2.1 |
Εν συντομία, οι στόχοι της Ανακοίνωσης της Επιτροπής επικεντρώνονται κατά κύριο λόγο στα εξής:
|
2.2 |
Για την υλοποίηση των εν λόγω στόχων, η Επιτροπή προτίθεται να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες:
|
3. Γενικές παρατηρήσεις
3.1 |
Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρωτοβουλία της Επιτροπής να προβεί σε εμπεριστατωμένο προβληματισμό σχετικά με τις δυνατότητες, τις ευκαιρίες και τους τρόπους ενσωμάτωσης, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης ευρωπαϊκών τεχνικών προτύπων, των θεωρήσεων όχι μόνον περί προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και περί βιώσιμης χρήσης των φυσικών πόρων και των πρώτων υλών που είναι αναγκαίες για την κατασκευή, τη συσκευασία, τη διανομή, τη συντήρηση και την επεξεργασία των προϊόντων στο τέλος του κύκλου ζωής τους. |
3.2 |
Επί του θέματος, η ΕΟΚΕ τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης ενός γνήσιου ευρωπαϊκού πνεύματος στον τομέα της τεχνικής τυποποίησης με στόχο να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική και ισόρροπη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να διασφαλισθεί – ιδιαίτερα στον περιβαλλοντικό τομέα – η λήψη μέτρων για την κατάρτιση εμπειρογνωμόνων και για τη δημιουργία κατάλληλων βάσεων δεδομένων, προκειμένου να καταστεί δυνατή η αξιοποίηση των δυνατοτήτων και των ευκαιριών ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών ζητημάτων στο ευρωπαϊκό σύστημα τυποποίησης, ακόμη και στην περίπτωση των νέων κρατών μελών. |
3.3 |
Εν πάση περιπτώσει, κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, η βουλησιαρχική φύση και τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της συναίνεσης, της ευρύτητας και της διαφάνειας ως προς τις διαδικασίες που υλοποιούνται ελεύθερα από τους ίδιους τους ενδιαφερομένους και για δικό τους όφελος – γνωρίσματα τα οποία αποτελούν συστατικά στοιχεία της επιτυχίας της ευρωπαϊκής διαδικασίας τυποποίησης – είναι σημαντικό να μην υποβαθμισθούν, αλλά αντίθετα να ενισχυθούν ακόμη και όσον αφορά τη συνεκτίμηση των κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων. |
3.3.1 |
Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι υπάρχουν, ήδη επί του παρόντος, πολυάριθμα ευρωπαϊκά τεχνικά πρότυπα τα οποία είτε αφορούν άμεσα περιβαλλοντικά ζητήματα είτε συνεκτιμούν τις περιβαλλοντικές πτυχές. Ειδικότερα, γίνεται αναφορά στα πρότυπα που σχετίζονται με τις βασικές πτυχές του κύκλου ζωής των προϊόντων, στις τυποποιημένες μεθόδους μετρήσεων και δοκιμών ή ακόμη στα τεχνικά πρότυπα για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες και στα πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης, όπως παραδείγματος χάρη η διαχείριση του Κοινοτικού Συστήματος Οικολογικής Διαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου (EMAS) που βασίζεται σε ένα πρότυπο EN/ISO της σειράς 14001. |
3.3.2 |
Εξάλλου, η ΕΟΚΕ παρατηρεί με ικανοποίηση ότι οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης διαθέτουν ένα απολύτως κατάλληλο σύνολο μέσων για τη βελτιστοποίηση της ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών πτυχών στις εργασίες τεχνικής τυποποίησης: αποτελούν παράδειγμα ο Oδηγός IEC 109 (9) – που εισήχθη με επιτυχία ήδη από το 1995 και ενημερώθηκε πρόσφατα – όσον αφορά τoυς τεχνικούς κανόνες για τα ηλεκτρoτεχνικά και ηλεκτρονικά προϊόντα· ο ISO/TR 14062 (10), που επικυρώθηκε το 2002, όσον αφορά τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των προϊόντων, τα 100 και πλέον «Ποιοτικά πρότυπα εκπομπών και εξαιρέσεων» του ETSI/CENELEC και τέλος ο Κώδικας συμπεριφοράς ISO/64 ο οποίος εισήχθη από το Περιβαλλοντικό Γραφείο Υποβοήθησης Χρηστών (Environment Help Desk) που δημιούργησε η CEN. |
3.4 |
Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω, επιβεβαιώνουν την πεποίθηση ότι οι στόχοι της αποτελεσματικής σύνδεσης των περιβαλλοντικών πτυχών στη διαδικασία της τεχνικής τυποποίησης μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα – ιδιαίτερα στην περίπτωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων – με τη βοήθεια κωδίκων συμπεριφοράς και πιο ευέλικτων τεχνικών σχέσεων και μέσων, ή μέσω εργαστηρίων κατάρτισης και πρακτικών εγχειριδίων, που μπορούν να μεταβιβάσουν γνώσεις και να κινήσουν το ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο θέμα ήδη από το στάδιο του σχεδιασμού των νέων προϊόντων, των νέων παραγωγικών διαδικασιών και των νέων υπηρεσιών. Προς το σκοπό αυτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι απλοποιημένες διαδικασίες που υιοθετήθηκαν στην περίπτωση του EMAS ή των προδιαγραφών υγείας και ασφάλειας για τις μικρές επιχειρήσεις, όπως επανειλημμένως επισημάνθηκε στη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ για το σύστημα EMAS (11). |
3.5 |
Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει με έμφαση ότι πρέπει να αποφευχθεί η επιβάρυνση ή η καθυστέρηση της διαδικασίας τυποποίησης. Άλλωστε, το να καταστεί πιο δαπανηρή και πιο γραφειοκρατική θα ερχόταν σε αντίφαση με τις κοινοτικές αρχές για την απλοποίηση των ρυθμίσεων. Στο θέμα αυτό, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει απολύτως την άποψη που εξέφρασε το Συμβούλιο Τυποποίησης την 1η Μαρτίου 2002, σύμφωνα με την οποία «η βιωσιμότητα του συστήματος σφαιρικής τυποποίησης στην Ευρώπη πόρρω απέχει από το να είναι εξασφαλισμένη, κάτω από ένα ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον που εξελίσσονται ταχέως κι από τις παραδοσιακές πηγές εισοδήματος που συνεχώς μεταβάλλονται» (12). Κατά την ΕΟΚΕ, η τυποποίηση πρέπει, όλο και περισσότερο, να είναι ελκυστική και επωφελής για τις επιχειρήσεις και τους εμπειρογνώμονές τους, που έχουν την τεχνική αρμοδιότητα να ενσωματώνουν καλύτερα τις περιβαλλοντικές πτυχές στο σχεδιασμό των προϊόντων, με υποφερτό κόστος. |
3.6 |
Προκειμένου να βελτιστοποιηθούν οι γενικές επιδόσεις των επιχειρήσεων, κρίνεται σκόπιμο να αναπτυχθούν περαιτέρω οι μηχανισμοί για τη βελτίωση της εμπειρογνωμοσύνης όλων των φορέων σε θέματα περιβαλλοντικά, που πρέπει να διασφαλίσουν την ενεργό συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών, ήδη από την αρχή της διαδικασίας για την κατάρτιση των προτύπων. Μαζί με τις τεχνικές, οικονομικές και κοινωνικές πτυχές πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι πτυχές που αναφέρονται στην υγεία, στην ασφάλεια και στην ικανοποίηση του πελάτη. Ιδίως κατά τα τελευταία έτη προέκυψε η ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην μείωση και στον εξορθολογισμό της κατανάλωσης φυσικών πόρων και ενέργειας, στη μείωση των απορριμμάτων και των εκπομπών και κυρίως στην ποιότητα της διαδικασίας για τη διαμόρφωση των νέων τεχνικών εθελοντικών προτύπων, κατά τρόπο που να εξασφαλίζεται η ευχερής μεταφορά τους σε διεθνές επίπεδο. |
3.7 |
Κατά την ΕΟΚΕ, με βάση τη σημερινή δημοκρατική διαδικασία που βασίζεται κατά κύριο λόγο στις εθνικές διαρθρώσεις, θα ήταν σκόπιμο να αφεθεί στα ενδιαφερόμενα μέρη η ευθύνη να ορίσουν, καταφεύγοντας σε οποιαδήποτε εμπειρογνωμοσύνη ή διαβούλευση, τις διαδικασίες για την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών πτυχών στην τυποποίηση, αποφεύγοντας με τον τρόπο αυτό προσεγγίσεις του τύπου εκ των άνω προς τα κάτω. |
3.8 |
Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η διαδικασία κατάρτισης των τεχνικών προτύπων δεν μπορεί να κινηθεί ταχύτερα από τις πολιτιστικές αλλαγές, που είναι απαραίτητες στους διάφορους τομείς για να αναλάβουν συνειδητά το ρόλο τους σε ένα πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξης. Η αποστολή της Επιτροπής αποκτά ιδιαίτερη σημασία στη διαδικασία ευαισθητοποίησης και πολιτιστικής «πρόβλεψης», που πρέπει να εφαρμοστεί με τη διάδοση των γνώσεων και των ορθών πρακτικών. |
3.9 |
Η υψηλή ποιότητα των εθελοντικών τεχνικών προτύπων αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο της προστιθέμενης αξίας τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μπορεί να εξασφαλιστεί, κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, μόνο με την ενεργό συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών στη διαδικασία τυποποίησης, δηλαδή των εμπειρογνωμόνων και των εκπροσώπων των βιομηχανιών του τομέα, όπως και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των εργαζομένων, των καταναλωτών και των ΜΚΟ. Η πολλαπλότητα των φορέων αντανακλά την ορθή ισορροπία μεταξύ οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών απαιτήσεων, χωρίς να μιλήσουμε για τις πτυχές της υγείας και της ασφάλειας που αποτελούν θέματα προτεραιότητας. |
3.10 |
Δυνάμει της αρχής της επικουρικότητας, η συμμετοχή αυτή πρέπει να εξασφαλισθεί, πρωτίστως, σε εθνικό επίπεδο, κυρίως όσον αφορά τις νέες χώρες της διαδικασίας προσχώρησης. Πρέπει να υποστηριχθούν όχι μόνο οι ΜΚΟ, διότι εξασφαλίζουν μια ενεργό και έμπειρη συμμετοχή, αλλά και κυρίως οι ΜΜΕ οι οποίες – ιδίως σε ό,τι αφορά τη διάρθρωση και τις διαστάσεις της επιχείρησης – έχουν μεγάλη ανάγκη να βελτιώσουν την πρόσβασή τους στη διαδικασία τυποποίησης. Σχετικά με αυτό το θέμα, πρέπει να υπενθυμιστεί ότι οι ευρωπαϊκές διαρθρώσεις που δημιουργήθηκαν ειδικά για τις ΜΜΕ, όπως οι NORMAΡME, θα πρέπει να ενισχυθούν και να χρησιμοποιηθούν κατά τον καλύτερο τρόπο. |
3.11 |
Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι απαιτούνται κατά προτεραιότητα μέτρα κοινωνικής υποστήριξης και δράσεις για την ανάπτυξη ικανοτήτων που θα αναλάβουν οργανισμοί τυποποίησης και ΜΚΟ των νέων κρατών μελών καθώς και σχέδια για την κατάρτιση εμπειρογνωμόνων. Προτείνει δε τη δημιουργία ενός δικτύου τραπεζών δεδομένων, απολύτως διαλειτουργικού και αποκεντρωμένου, πλησίον του τελικού χρήστη. Κατ' ουσίαν πρόκειται για την εξασφάλιση συνεχούς και βελτιωμένης πρόσβασης στις πληροφορίες και την ενσυνείδητη συμμετοχή όλων των επιχειρήσεων στη διαδικασία τυποποίησης. |
3.12 |
Όσον αφορά τον ορισμό των προτεραιοτήτων στις εργασίες τυποποίησης, η EOKE υποστηρίζει ότι πρέπει να συνεχίσουν να εντοπίζονται στα πλαίσια μιας εθελοντικής συναινετικής διαδικασίας στην οποία θα συμμετέχουν ελεύθερα όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και ότι πρέπει να αποφευχθούν προτεραιότητες που θα αιτιολογούνται μόνο σε πολιτικό επίπεδο, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες των προϊόντων και των επιχειρήσεων που τα παράγουν. |
3.13 |
Σε ό,τι αφορά την προσφυγή, εκ μέρους της Επιτροπής, σε υποχρεωτικές εντολές στα πλαίσια της «νέας προσέγγισης», η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η προώθηση της χρησιμοποίησης περιβαλλοντικών τεχνικών ρυθμίσεων δεν πρέπει να αποτελεί αντικείμενο αποφάσεων από πάνω προς τα κάτω, αλλά πρέπει μάλλον να υλοποιηθεί μέσω μιας πιο ευρείας αποδοχής των οικολογικών προϊόντων για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση των συμφερόντων και των αναγκών των πολιτών και των καταναλωτών. |
3.14 |
Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, η διατύπωση καλώς ορισμένων εντολών οι οποίες προκύπτουν από την εφαρμογή της νέας προσέγγισης συνέβαλε στην επιτυχία της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς και η επιτυχία αυτή δεν πρέπει τώρα να ματαιωθεί από μια χρήση τους που να αποβλέπει στην μεταβίβαση των δυσχερών διαδικασιών λήψεως αποφάσεως πολιτικής φύσεως στο εσωτερικό των τεχνικών οργανισμών τυποποίησης. |
3.15 |
Η μεταφορά των ευρωπαϊκών τεχνικών προτύπων στο διεθνές επίπεδο έχει κατά την ΕΟΚΕ, ουσιαστική σημασία για την εξασφάλιση της πλήρους παρουσίας και ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας στην παγκόσμια αγορά. Προς το παρόν, χάρη στις συμφωνίες της Δρέσδης και της Βιέννης, περισσότερο από το 83 % των προτύπων της CENELEC και περίπου το 40 % των προτύπων της CEN προκύπτουν από τα πρότυπα των διεθνών οργανισμών τυποποίησης ISO, IEC και ITU. Κατά την ΕΟΚΕ πρέπει συνεπώς να αποφευχθεί το να θεωρούνται οι απαιτήσεις της περιβαλλοντικής τυποποίησης ως εμπορικοί φραγμοί στα πλαίσια της Συμφωνίας TBT του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου ή να μεταβληθούν σε ανταγωνιστικά μειονεκτήματα για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στην παγκόσμια αγορά. Σχετικά, είναι σκόπιμο να αναπτυχθεί προορατική στάση τόσο στον διευρωπαϊκό διάλογο (TABD) όσο και στο διάλογο με την Ιαπωνία (EJBD) και την Mercosur (MEBF) για να μην διευρυνθεί το υπάρχον ρήγμα μεταξύ ευρωπαϊκών και διεθνών προτύπων. |
4. Ειδικές παρατηρήσεις
4.1 |
Συμμετοχή – Πρέπει να αποφευχθεί όπως η διευρυμένη συμμετοχή προκαλέσει καθυστέρηση στη διαδικασία υιοθέτησης και αναθεώρησης των προτύπων, που ήδη απαιτεί 3 έως 5 έτη κατά μέσο όρο. Η αρχή της επικουρικότητας θα πρέπει να υιοθετηθεί απολύτως. Στο εθνικό επίπεδο θα πρέπει να διασφαλιστεί η συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών, ιδιαίτερα των επιχειρηματιών και των εργαζομένων, ενώ στο ευρωπαϊκό επίπεδο οι εκπρόσωποι των εθνικών οργανισμών τυποποίησης θα πρέπει να φέρουν τα αποτελέσματα των συναινετικών θέσεων που επιτεύχθηκαν. Στο επίπεδο αυτό θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν και οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών οργανώσεων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ενδιαφερόμενων ΜΚΟ, με βάση τις συναινετικές θέσεις που επιτεύχθηκαν στις αντίστοιχες έδρες. |
4.2 |
Συνεργασία - Η ΕΟΚΕ θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική την οργανωμένη ανταλλαγή τεχνικών γνώσεων, την ανάπτυξη προαιρετικών κωδίκων συμπεριφοράς και ορθών πρακτικών: θα πρέπει ωστόσο να χρησιμοποιήσουν τα ήδη υφιστάμενα μέσα (βλ. σημείο 3.3.2.), τα οποία αξίζει να ενισχυθούν και να επεκταθούν ιδιαίτερα για τις χώρες νέας προσχώρησης. |
4.3 |
Πολιτιστική στάση - Η διαμόρφωση ενός ευρωπαϊκού πνεύματος στον τομέα της τεχνικής τυποποίησης που να συνεκτιμά τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές προέχει για τις επιχειρήσεις και τις οργανώσεις τους, και ιδιαίτερα για τις ΜΜΕ καθώς και για τις οργανώσεις των εργαζομένων και των ενδιαφερομένων μερών. Οι οργανώσεις των καταναλωτών και οι οργανώσεις για την προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να μπορούν να επωφεληθούν, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο από κατάλληλες χρηματοδοτικές ενισχύσεις, κατά τρόπο που να ενισχύει την κατάρτισή τους στον τεχνικορυθμιστικό τομέα και να διασφαλίζει έμπειρη και κατάλληλη εκπροσώπηση. |
4.4 |
Χρηματοδότηση - Απαιτούνται πολυετή, εθνικά και κοινοτικά, κονδύλια στον προϋπολογισμό για την ανάπτυξη δράσεων κατάρτισης και ευαισθητοποίησης. Τα κονδύλια αυτά πρέπει να προορίζονται, ιδιαιτέρως, σε εθνικούς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης, στους κοινωνικούς εταίρους και σε οργανισμούς που εκπροσωπούν τις διάφορες αρχές της κοινωνίας των πολιτών. Προτεραιότητες - Οι προτεραιότητες για την κατάρτιση των νέων τεχνικών προτύπων πρέπει να καθοριστούν συναινετικά από όλους τους συμμετέχοντες, που είναι οι άμεσοι φορείς της διαδικασίας τυποποίησης και οι οποίοι πρέπει να αναλάβουν την πλήρη ευθύνη, και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελέσουν τον καρπό μιας εκ των άνω επιβεβλημένης διαδικασίας. |
4.5 |
Μέσα - Η συστηματική χρησιμοποίηση των μέσων – όπως αυτά που εξετάστηκαν στα σημεία 3.3.1 και 3.3.2 – που απαιτούνται για την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών πτυχών στην τυποποίηση πρέπει να θεωρηθεί σαν μια ευκαιρία που προσφέρεται και δεν επιβάλλεται στους φορείς της εθελοντικής διαδικασίας τεχνικής τυποποίησης. |
4.6 |
Παρακολούθηση - Η παρακολούθηση και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν με τις δράσεις ευαισθητοποίησης και κατάρτισης και με την ενίσχυση των εθνικών και ευρωπαϊκών οργανισμών τυποποίησης, και με την έννοια της ειδικής συμμετοχής των ΜΚΟ και των αντιπροσωπευτικών οργανισμών των ΜΜΕ, πρέπει να μπορεί να παράσχει στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, τις βάσεις για την κατάρτιση των προβλεπόμενων διετών εκθέσεων και για την αναθεώρηση κάθε 5 έτη των δράσεων και των σχετικών κοινοτικών προσανατολισμών. |
5. Συμπεράσματα
5.1 |
Η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι απαιτείται να επιταχυνθεί, χωρίς ωστόσο να δυσχερανθεί, η διαδικασία τυποποίησης για τη διασφάλιση της ανάπτυξης και της υψηλής ποιότητας της Εσωτερικής Αγοράς από όλες τις πλευρές, συμπεριλαμβανομένων και των περιβαλλοντικών πτυχών. Ο στόχος έγκειται στο να καταστεί η διαδικασία τυποποίησης αποτελεσματική, ελάχιστα δαπανηρή και μη γραφειοκρατική, καθώς και στο να προσαρμοσθούν εκ των προτέρων οι θεσμικές ικανότητες των κρατών μελών. |
5.2. |
Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, η διαδικασία που αποσκοπεί στην ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών πτυχών στο σύστημα της ευρωπαϊκής τυποποίησης θα πρέπει να διεξαχθεί με πλήρη σεβασμό προς την αρχή της επικουρικότητας, σύμφωνα με την οποία απαιτείται η διασφάλιση της πλήρους συμμετοχής στην εν λόγω διαδικασία όλων των φορέων, κυρίως των ΜΜΕ και των ΜΚΟ, ειδικότερα στο τοπικό/περιφερειακό επίπεδο το οποίο ως γνωστόν προσεγγίζει περισσότερο τα ενδιαφερόμενα μέρη. |
5.3. |
Η ανάπτυξη της παγκόσμιας αγοράς και το άνοιγμα στο διεθνές εμπόριο ορισμένων νέων μεγάλων αγορών, όπως της Κίνας, της Ινδίας και της Ρωσίας, καθιστούν ζήτημα προτεραιότητας τη μεταφορά των ευρωπαϊκών τεχνικών προτύπων σε διεθνές επίπεδο, σύμφωνα με όσα ορίζονται στις συμφωνίες της Δρέσδης και της Βιέννης, με στόχο τη μετατροπή των λύσεων που επιλέγονται όσον αφορά την τυποποίηση σε εμπορικά πλεονεκτήματα για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. |
5.4 |
Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι θα πρέπει να επιδιωχθεί η άριστη συμπληρωματικότητα μεταξύ των υποχρεωτικών περιβαλλοντικών ρυθμίσεων και των εθελοντικών τεχνικών προτύπων που προκύπτουν από αυξημένη ευαισθησία για την ποιότητα του περιβάλλοντος. |
5.5 |
Η ΕΟΚΕ εμμένει στην ανάγκη ενίσχυσης των βημάτων ανταλλαγής ορθών πρακτικών και διαλόγου, με αποστολή την παροχή εμπειρογνωμοσύνης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων: των ευρωπαϊκών και εθνικών Οργανισμών Τυποποίησης και των εκπροσώπων της βιομηχανίας, των ΜΜΕ, των εργαζομένων, των καταναλωτών και των ΜΚΟ, με στόχο να υποστηριχθεί η ανάπτυξη της διαδικασίας τυποποίησης σύμφωνα με τη στρατηγική της Λισσαβώνας και με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας. |
5.6. |
Πιο συγκεκριμένα, απαιτούνται τα εξής:
|
Βρυξέλλες, 15 Σεπτεμβρίου 2004
Ο Πρόεδρος
της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής
Roger BRIESCH
(1) COM(2001) 264 τελικό
(2) Γνωμοδότηση CES 1494/2001 της 29/11/2001 και γνωμοδότηση CES 661/2004 της 29/4/2004.
(3) Συνθήκη ΕΚ, άρθρα 2 και 6 (ενοποιημένη έκδοση)
(4) Απόφαση 1600/2002/ΕΚ της 22/07/2002
(5) Γνωμοδότηση EΟΚΕ για την Πράσινη Βίβλο σχετικά με την ολοκληρωμένη πολιτική προϊόντων. (ΕΕ C 260 της 17.09.2001) και γνωμοδότηση ΕΟΚΕ 1598/2003 της 10.12.2003 σχετικά με την Ανακοίνωση «Ολοκληρωμένη πολιτική προϊόντων: οικοδομώντας στην συνεκτίμηση του περιβαλλοντικού κύκλου ζωής».
(6) Ανακοίνωση της Επιτροπής COM(2002) 278
(7) Ανακοίνωση «Στρατηγική της εσωτερικής αγοράς - Προτεραιότητες 2003-2006», COM(2002) 714
(8) Ανακοίνωση «Στρατηγική της εσωτερικής αγοράς - Προτεραιότητες 2003-2006», COM(2003) 238
(9) Οδηγός IEC/109 για τα «Περιβαλλοντικά ζητήματα – Ενσωμάτωση στα ηλεκτροτεχνικά πρότυπα προϊόντων»
(10) ISO/TR 14062 για την «Περιβαλλοντική διαχείριση – Ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη των προϊόντων»
(11) Γνωμοδότηση CES 560/1999 της 29/5/1999 (ΕΕ C 209 της 22/7/1999)