3.5.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 132/53

1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) υποστηρίζει ότι η μείωση των βλαβερών εκπομπών μονοξειδίου του άνθρακα, οξειδίων του αζώτου, υδρογονανθράκων και σωματιδίων από κινητήρες που προορίζονται για γεωργικούς και δασικούς ελκυστήρες αποτελεί ζωτικό βήμα προς την εκπλήρωση των στόχων της ΕΕ για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα.

1.2

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η νομοθεσία που στοχεύει στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος πρέπει να βασίζεται σε άρτιες τεχνικές, οικονομικές και κοινωνικές εκτιμήσεις.

1.3

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι ανεξάρτητες μελέτες και τα δεδομένα, τα οποία έχει συλλέξει η Επιτροπή, αποδεικνύουν την ανάγκη διάθεσης πρόσθετου χρόνου για την ανάπτυξη κατάλληλων συστημάτων μετεπεξεργασίας και την εγκατάστασή τους σε ειδικούς ελκυστήρες που πληρούν τις απαιτήσεις για καλλιέργειες υψηλής ποιότητας, με έμφαση στους αμπελώνες.

1.4

Η ΕΟΚΕ στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία οι ημερομηνίες που προβλέπονται στο άρθρο 4 της οδηγίας 2000/25/ΕΚ για την έγκριση τύπου και την έναρξη ισχύος των φάσεων ΙΙΙΒ και IV θα πρέπει να καθυστερήσουν κατά τρία χρόνια για τους ελκυστήρες κατηγορίας T2, C2 και T4.1.

1.5

Η ΕΟΚΕ θεωρεί επιπλέον ότι οι μελέτες που οδήγησαν στην κατάρτιση της εν λόγω πρότασης δεν επιβεβαιώνουν ότι οι εν λόγω ελκυστήρες μπορούν να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις της φάσης IV.

1.6

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι η Επιτροπή, έχοντας στη διάθεσή της επαρκές χρονικό περιθώριο (έως τα τέλη του 2014), θα πρέπει να προβεί σε περαιτέρω μελέτη της εφικτότητας της φάσης IV, μόλις η σχετική τεχνολογία αναπτυχθεί επαρκώς, και κατά περίπτωση θα πρέπει να προτείνει περαιτέρω τροποποιήσεις στις απαιτήσεις ή το χρονοδιάγραμμα της φάσης IV για τους ελκυστήρες με μικρό μετατρόχιο.

1.7

Σύμφωνα με την ΕΟΚΕ, οποιαδήποτε μελλοντική εξέλιξη στη νομοθεσία για τις εκπομπές καυσαερίων των μη οδικών κινητών μηχανημάτων (ΜΟΚΜ) και των ελκυστήρων θα πρέπει να υπόκειται σε κοινή αναλυτική εκτίμηση αντικτύπου και η νομοθεσία δεν θα πρέπει να επεκτείνεται σε άλλους τύπους εξοπλισμού χωρίς επαρκή εξέταση και δυνατότητα αναθεώρησης.

1.8

Εφόσον οποιαδήποτε εξέλιξη στη νομοθεσία για τις εκπομπές καυσαερίων των κινητήρων ΜΟΚΜ, όπως προβλέπεται στην οδηγία 97/68/ΕΚ, μεταφέρεται αυτομάτως στην ισοδύναμη οδηγία για τους ελκυστήρες (2000/25/ΕΚ), η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ελκυστήρων γενικά, και των ελκυστήρων με μικρό μετατρόχιο ειδικά, στο πλαίσιο κάθε εκτίμησης αντικτύπου, μολονότι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 97/68/ΕΚ.

2.1

Η οδηγία 2000/25/ΕΚ αφορά τους κινητήρες ανάφλεξης με συμπίεση από 18kW έως 560kW που προορίζονται για γεωργικούς και δασικούς ελκυστήρες. Η οδηγία θέτει οριακές τιμές εκπομπών μονοξειδίου του άνθρακα, οξειδίων του αζώτου, υδρογονανθράκων και σωματιδίων. Επίσης, η οδηγία θέτει σταδιακά πιο αυστηρές οριακές τιμές για τις διάφορες φάσεις, σε συνδυασμό με αντίστοιχες ημερομηνίες συμμόρφωσης για τα μέγιστα επίπεδα καυσαερίων και σωματιδίων. Οι επόμενες φάσεις είναι οι φάσεις IIIB (η οποία αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2011) και IV (η οποία αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2014).

2.2

Οι οριακές τιμές για τις εκπομπές καυσαερίων των γεωργικών και δασικών ελκυστήρων τροποποιήθηκαν το 2005. Οι προβλεπόμενες διατάξεις για τους κινητήρες ΜΟΚΜ (οδηγία 97/68/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2004/26/ΕΚ) μεταφέρθηκαν στους γεωργικούς ελκυστήρες χωρίς καμία εκτίμηση αντικτύπου σχετικά με την τεχνική εφικτότητα των εν λόγω απαιτήσεων. Από την άλλη πλευρά, το άρθρο 4(8) της οδηγίας προέβλεπε την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας πριν την υποχρεωτική μετάβαση στις φάσεις IIIB και IV.

2.3

Στην Ευρώπη, τα τελευταία 40 χρόνια έχουν αναπτυχθεί ειδικοί ελκυστήρες, οι οποίοι εξασφαλίζουν μηχανοκίνητη λειτουργία στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εδάφους και της μορφής συγκεκριμένων ειδών καλλιέργειας, όπως οι αμπελώνες, οι οπωρώνες και παρόμοια είδη, κυρίως στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη. Αυτές οι λειτουργικές απαιτήσεις αφορούν αποκλειστικά τις ευρωπαϊκές καλλιέργειες και αυτοί οι ειδικοί ελκυστήρες παράγονται μόνο για αυτήν την αγορά. Σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο 2003/37/ΕΚ για τους ελκυστήρες, οι γεωργικοί και δασικοί ελκυστήρες που χρησιμοποιούνται για αυτά τα είδη καλλιέργειας κατατάσσονται στις κατηγορίες T2, C2 και T4.1, υπό τη γενική ονομασία «ελκυστήρες με μικρό μετατρόχιο».

2.4

Παράλληλα με τις εξελίξεις όσον αφορά τους ελκυστήρες, οι ειδικές καλλιέργειες έχουν υποστεί διαρθρωτικές αλλαγές (1) για τη βελτιστοποίηση της παραγωγής και της ποιότητας της καλλιέργειας. Η εν λόγω αναδιάρθρωση στηρίχθηκε στη διαθεσιμότητα ελκυστήρων με μικρό μετατρόχιο, σε βαθμό που σήμερα υπάρχει πλήρης αλληλεξάρτηση μεταξύ των ελκυστήρων και ορισμένων καλλιεργειών υψηλής ποιότητας και απόδοσης στην ΕΕ.

2.5

Οι αυστηρές απαιτήσεις των φάσεων IIIB και IV επιτάσσουν τον εξοπλισμό των κινητήρων με συστήματα μετεπεξεργασίας, τα οποία είναι πολύ μεγάλα σε σχέση με το μέγεθος του κινητήρα και των οποίων η εγκατάσταση περιορίζεται σημαντικά από τις λειτουργικές τους απαιτήσεις. Οι κινητήρες που χρησιμοποιούνται σε αυτούς τους ελκυστήρες είναι οι ίδιοι με εκείνους που χρησιμοποιούνται σε άλλα είδη ελκυστήρων. Η κύρια διαφορά έγκειται στο μέγεθος του διαμερίσματος του κινητήρα και στα όρια του συνολικού χώρου γύρω από το διαμέρισμα του κινητήρα.

2.6

Οι κατασκευαστές ελκυστήρων δεν μπορούν να εγκαταστήσουν τους κινητήρες μαζί με τα συστήματα μετεπεξεργασίας και ταυτόχρονα να συνεχίσουν να πληρούν τις λειτουργικές απαιτήσεις όσον αφορά το μέγεθος και τη δυνατότητα ελιγμού που προβλέπουν οι βασικές προδιαγραφές σχεδιασμού των μηχανημάτων αυτών.

2.7

Τα συμπεράσματα αυτά επιβεβαιώθηκαν από διάφορες μελέτες για λογαριασμό της Επιτροπής, οι οποίες προτείνουν είτε συνολική εξαίρεση των ελκυστήρων αυτών από τις φάσεις IIIB και IV είτε καθυστέρηση τουλάχιστον 5 ετών.

2.8

Οι πωλήσεις αυτών των ελκυστήρων ανέρχονται περίπου σε 26 000 τεμάχια ετησίως και αντιπροσωπεύουν περίπου το 16 % της αγοράς νέων ελκυστήρων στην ΕΕ. Η λήψη μέτρων είναι αναγκαία, διαφορετικά θα πάψει η διάθεση στην αγορά σύγχρονων ελκυστήρων που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της φάσης IIIA. Το γεγονός αυτό θα ανέκοπτε τη συνεισφορά τους στην προστασία του περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα θα έθετε περίπου 80 000 άτομα που απασχολούνται στον τομέα της γεωργίας σε σοβαρούς κινδύνους σε επίπεδο ασφάλειας, δεδομένου ότι οι παλαιοί ελκυστήρες δεν διαθέτουν πολλά από τα νέα χαρακτηριστικά ασφαλείας που υπάρχουν σήμερα. Τρεις χιλιάδες θέσεις εργασίας στην ΕΕ θα μπορούσαν να χαθούν από τη βιομηχανία κατασκευής ελκυστήρων και από την αλυσίδα εφοδιασμού εξαρτημάτων της.

3.1

Η πρόταση θα τροποποιήσει την οδηγία 2000/25/ΕΚ για τη μετάθεση κατά τρία έτη όλων των απαιτήσεων των φάσεων IIIB και IV για τους ελκυστήρες που εμπίπτουν στις κατηγορίες T2, C2 και T4.1.

4.1

Η ΕΟΚΕ στηρίζει την προσέγγιση της Επιτροπής σύμφωνα με το έκτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον (COM(2001) 31 τελικό) (2), επιβεβαιώνοντας την ανάγκη για βελτίωση της ποιότητας του αέρα με τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων στην πηγή, αλλά και για αξιοποίηση άρτιας επιστημονικής γνώσης, οικονομικών εκτιμήσεων και έγκυρων και ενημερωμένων δεδομένων και πληροφοριών για τον καθορισμό αυτών των μειώσεων.

4.2

Η ΕΟΚΕ στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής, η οποία εφαρμόζει τις αρχές αυτές για τις φάσεις IIIB και IV.

4.3

Από την άλλη πλευρά, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι παραμένει αβέβαιο κατά πόσο θα είναι εφικτό να εγκατασταθούν κινητήρες της φάσης IV σε ελκυστήρες με μικρό μετατρόχιο, διατηρώντας τις λειτουργικές απαιτήσεις τους. Μάλιστα, η Επιτροπή υποστηρίζει ότι θα πρέπει να παρακολουθούνται οι τεχνικές εξελίξεις στην εν λόγω βιομηχανία, προκειμένου να καταγράφεται η πρόοδος προς την επίτευξη των οριακών τιμών των φάσεων IIIB και IV.

4.4

Σύμφωνα με την ΕΟΚΕ, στο πλαίσιο της διαδικασίας παρακολούθησης που προτείνει η Επιτροπή, πριν την υποχρεωτική μετάβαση στη φάση IV θα πρέπει να καταρτιστεί μια έκθεση, η οποία θα παρουσιάζει την εφικτότητα της φάσης IV για τους ελκυστήρες με μικρό μετατρόχιο και θα προτείνει πιθανές τροποποιήσεις της οδηγίας.

4.5

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η επέκταση των φάσεων IIIB και IV από τα ΜΟΚΜ στους γεωργικούς και δασικούς ελκυστήρες και σε πιο ειδικούς ελκυστήρες, μέσω της τροποποίησης της οδηγίας 2000/25/ΕΚ το 2005, δεν υποβλήθηκε σε καμία εκτίμηση αντικτύπου και αυτή η παράλειψη οδήγησε στην ανάγκη για την παρούσα τροποποίηση.