(1)

Κατά τη διάρκεια της άνοιξης του 2024, ορισμένες περιοχές της Αυστρίας επλήγησαν από δυσμενή κλιματικά φαινόμενα πρωτοφανούς έντασης (παγετός), των οποίων είχαν προηγηθεί ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες τον Ιανουάριο, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο. Ως εκ τούτου, η βλάστηση, η οποία ήταν κατά μέσο όρο 3 εβδομάδες πρόωρη, ήταν πιο ευάλωτη στις χαμηλότερες από τις συνήθεις θερμοκρασίες που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της άνοιξης. Το κύμα του παγετού επηρέασε σημαντικά τα μηλοειδή και τα πυρηνόκαρπα, καθώς και τον αμπελοοινικό τομέα.

(2)

Κατά τη διάρκεια του δεύτερου δεκαπενθήμερου του Απριλίου 2024, το έδαφος της Τσεχίας επλήγη από δυσμενή κλιματικά φαινόμενα πρωτοφανούς έντασης (παγετός), τα οποία προκάλεσαν θερμοκρασίες χαμηλότερες από τις συνήθεις, οι οποίες διήρκεσαν αρκετές ημέρες. Δεδομένου του πολύ υψηλού επιπέδου ανάπτυξης της βλάστησης λόγω των εξαιρετικά θερμών καιρικών συνθηκών του Μαρτίου, σημειώθηκαν πρωτοφανείς ζημιές στους οπωρώνες και τους αμπελώνες. Το κύμα παγετού επηρέασε σοβαρά την παραγωγή φρούτων και τον αμπελοοινικό τομέα.

(3)

Τον Απρίλιο του 2024, ορισμένες περιοχές της Πολωνίας επλήγησαν από δυσμενή κλιματικά φαινόμενα πρωτοφανούς έντασης (παγετός). Δεδομένου του υψηλού επιπέδου ανάπτυξης της βλάστησης λόγω των ευνοϊκών συνθηκών τον Μάρτιο, ο παγετός επηρέασε αρνητικά τα οπωροκηπευτικά, ιδίως τους οπωρώνες και τους μικρούς σαρκώδεις καρπούς, καθώς και τον αμπελοοινικό τομέα. Κατά τη διάρκεια του Μαΐου 2024, πρόσθετα δυσμενή κλιματικά φαινόμενα (χαλάζι) έπληξαν τον τομέα των οπωροκηπευτικών, προκαλώντας επιπλέον ζημίες.

(4)

Μολονότι υπάρχουν ενδείξεις ότι τέτοιου είδους δυσμενή κλιματικά φαινόμενα εντάσσονται σε ένα γενικό πλαίσιο αυξανόμενων κινδύνων για τη γεωργία ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, η ένταση των φαινομένων στην Αυστρία, την Τσεχία και την Πολωνία ήταν πρωτοφανής και επηρέασε μεγάλη περιοχή και σημαντικό μερίδιο της παραγωγής.

(5)

Οι σημαντικές ζημίες που υπέστησαν οι παραγωγοί γεωργικών προϊόντων από τα εν λόγω δυσμενή κλιματικά φαινόμενα και η επακόλουθη απώλεια εισοδήματος για τους πληγέντες παραγωγούς στην Αυστρία, την Τσεχία και την Πολωνία θέτουν σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

(6)

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να θεσπιστεί έκτακτο μέτρο ικανό να συμβάλει στην αντιμετώπιση των ειδικών προβλημάτων μετά τα εν λόγω δυσμενή κλιματικά φαινόμενα.

(7)

Οι σημαντικές ζημίες και οικονομικές απώλειες που υπέστησαν οι πληγέντες παραγωγοί λόγω των δυσμενών κλιματικών φαινομένων αποτελούν ειδικό πρόβλημα κατά την έννοια του άρθρου 221 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, το οποίο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα με μέτρα που λαμβάνονται σύμφωνα με τα άρθρα 219 ή 220 του εν λόγω κανονισμού. Η κατάσταση δεν συνδέεται ειδικά με αναγνωρισμένη μοναδική διατάραξη της αγοράς ή με συγκεκριμένη απειλή, ούτε με μέτρα για την καταπολέμηση της εξάπλωσης ζωονόσων ή του κλονισμού της εμπιστοσύνης των καταναλωτών λόγω κινδύνων για τη δημόσια υγεία, την υγεία των ζώων ή των φυτών.

(8)

Τα ποσά που διατίθενται στην Αυστρία, την Τσεχία και την Πολωνία θα πρέπει να καθοριστούν λαμβανομένου ιδίως υπόψη του αντίστοιχου βάρους της Αυστρίας, της Τσεχίας και της Πολωνίας στον γεωργικό τομέα της Ένωσης, με βάση τα καθαρά ανώτατα όρια για τις άμεσες ενισχύσεις που ορίζονται στο παράρτημα V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), καθώς και τον αντίκτυπο των πρόσφατων δυσμενών κλιματικών φαινομένων στα εν λόγω κράτη μέλη.

(9)

Η Αυστρία, η Τσεχία και η Πολωνία θα πρέπει να διανείμουν την ενίσχυση μέσω των πλέον αποτελεσματικών διαύλων βάσει αντικειμενικών και αμερόληπτων κριτηρίων που λαμβάνουν υπόψη την έκταση των δυσχερειών και των οικονομικών ζημιών που υπέστησαν οι πληγέντες γεωργοί. Θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι γεωργοί θα είναι οι τελικοί δικαιούχοι της ενίσχυσης και να αποφύγουν στρεβλώσεις της αγοράς ή του ανταγωνισμού.

(10)

Δεδομένου ότι με τα ποσά που θα διατεθούν στην Αυστρία, την Τσεχία και την Πολωνία θα διευθετηθούν μόνο εν μέρει οι οικονομικές δυσχέρειες των γεωργών, θα πρέπει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να χορηγήσουν πρόσθετη εθνική στήριξη στους γεωργούς, υπό τους όρους που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

(11)

Προκειμένου να παρασχεθεί στην Αυστρία, την Τσεχία και την Πολωνία η ευελιξία να διανείμουν την ενίσχυση όπως απαιτούν οι συνθήκες με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωποι οι πληγέντες γεωργοί, θα πρέπει να παρέχεται δυνατότητα σώρευσης της ενίσχυσης με άλλη στήριξη που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, χωρίς υπεραντιστάθμιση των γεωργών.

(12)

Προκειμένου να αποφευχθεί η υπεραντιστάθμιση, η Αυστρία, η Τσεχία και η Πολωνία θα πρέπει να λάβουν υπόψη τη στήριξη που χορηγείται στο πλαίσιο άλλων εθνικών ή ενωσιακών μέσων στήριξης ή ιδιωτικών καθεστώτων ώστε να αντιμετωπιστεί η προκληθείσα οικονομική ζημία.

(13)

Για δημοσιονομικούς λόγους, η Ένωση θα πρέπει να χρηματοδοτεί τις δαπάνες στις οποίες υποβάλλονται η Αυστρία, η Τσεχία και η Πολωνία στο πλαίσιο του εν λόγω έκτακτου μέτρου μόνον εφόσον οι δαπάνες αυτές έχουν πραγματοποιηθεί εντός συγκεκριμένης προθεσμίας επιλεξιμότητας. Η στήριξη για το εν λόγω έκτακτο μέτρο θα πρέπει συνεπώς να καταβληθεί έως τις 31 Ιανουαρίου 2025.

(14)

Δεδομένου ότι δεν πρόκειται να πραγματοποιηθούν πληρωμές μετά τις 31 Ιανουαρίου 2025, δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται το άρθρο 5 παράγραφος 2 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2022/127 της Επιτροπής (3), το οποίο προβλέπει αναλογική μείωση των μηνιαίων πληρωμών που πραγματοποιούνται εκπρόθεσμα.

(15)

Η Αυστρία, η Τσεχία και η Πολωνία θα πρέπει να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στην Ένωση να ελέγξει την αποδοτικότητα του μέτρου που θεσπίζεται με τον παρόντα κανονισμό.

(16)

Για να εξασφαλιστεί ότι οι γεωργοί θα λάβουν ενίσχυση το ταχύτερο δυνατόν, θα πρέπει να δοθεί στην Αυστρία, την Τσεχία και την Πολωνία η δυνατότητα να εφαρμόσουν τον παρόντα κανονισμό χωρίς καθυστέρηση. Συνεπώς, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(17)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής για την κοινή οργάνωση των γεωργικών αγορών,