Unijny system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS)

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) to automatyczny system informatyczny stworzony w celu określenia ryzyka związanego z bezpieczeństwem lub ryzyka nielegalnej imigracji bądź epidemii stwarzanego przez odwiedzających zwolnionych z obowiązku wizowego podróżujących do strefy Schengen lub na Cypr, przy jednoczesnym zapewnieniu praw podstawowych i ochrony danych.
• Opracowała go Agencja Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA):

Pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty

• Obywatele państw trzecich, którzy nie potrzebują wiz, aby podróżować do strefy Schengen muszą złożyć wniosek o zezwolenie na podróż przed odbyciem takiej podróży.
• Aby ubiegać się o zezwolenie na podróż ETIAS, podróżni muszą posiadać ważny dokument podróży, który nie powinien stracić ważności w okresie krótszym niż 3 miesiące od planowanej daty wyjazdu z terytorium państw członkowskich UE i nie może być starszy niż 10 lat.
• Zezwolenie na podróż ETIAS kosztuje 7 euro i jest ważne na wielokrotne wjazdy przez okres 3 lat lub do momentu wygaśnięcia ważności dokumentu podróży użytego we wniosku.
• Wnioski można składać za pośrednictwem oficjalnej strony internetowej ETIAS lub aplikacji mobilnej ETIAS.
• Osoby składające wniosek muszą dostarczyć następujące informacje:
  • imię i nazwisko, data i miejsce urodzenia, płeć, narodowość, adres, adres e-mail i numer telefonu;
  • imiona rodziców;
  • dane dokumentu podróżnego;
  • szczegółowe informacje na temat ich poziomu wykształcenia i wykonywanego zawodu;
  • pierwszy planowany kraj przeznaczenia;
  • wyroki przeszłości, wizyty w strefach konfliktu oraz to, czy wydano wobec nich decyzję nakazującą powrót.
• Podróżny może wyznaczyć osobę trzecią do złożenia wniosku w jego imieniu, jeśli obie osoby podpiszą oświadczenie o reprezentacji. Należy podać adres e-mail podróżnego, aby umożliwić organom ETIAS komunikowanie się z nim w związku z jego wnioskiem.
• Zdecydowana większość wniosków zostanie rozpatrzona w ciągu kilku minut lub najpóźniej w ciągu 96 godzin. Jednak w wyjątkowych przypadkach wnioskodawcy mogą być zmuszeni do dostarczenia dodatkowych informacji lub dokumentacji lub wzięcia udziału w rozmowie kwalifikacyjnej – proces ten może potrwać do 30 dni.
• Po wypełnieniu wniosku system przeprowadzi kontrole w różnych bazach danych UE, takich jak system informacyjny Schengen, system informacji wizowej, system wjazdu/wyjazdu oraz dane Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol). Rozporządzenia zmieniające (UE) 2021/1134 i 2021/1152 zapewniają interoperacyjność baz danych z ETIAS.

Odstępstwa

Następujące kategorie osób nie potrzebują zezwolenia na podróż ETIAS:

• obywatele państw europejskich wymagających ETIAS lub Andory, Stolicy Apostolskiej, Irlandii, Monako lub San Marino;
• uchodźcy, bezpaństwowcy lub osoby nieposiadające obywatelstwa żadnego kraju, jeśli mieszkają i posiadają dokument podróży wydany przez którykolwiek z krajów europejskich wymagających ETIAS;
• Obywatele Zjednoczonego Królestwa i członkowie ich rodzin, którzy są beneficjentami umowy o wystąpieniu i mieszkają w przyjmującym państwie członkowskim UE i podróżują do innych krajów europejskich wymagających ETIAS, jeśli posiadają dokumenty potwierdzające ich status;
• posiadacze dokumentów pobytowych lub kart pobytowych wydanych przez dowolny kraj europejski wymagający ETIAS;
• posiadacze wiz jednolitych lub krajowych wiz długoterminowych;
• pracowników przenoszonych wewnątrz przedsiębiorstwa, studentów lub naukowców korzystających z prawa do mobilności zgodnie z dyrektywami 2014/66/UE i (UE) 2016/801;
• posiadacze zezwoleń na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego;
• posiadacze paszportów dyplomatycznych, służbowych lub specjalnych.

Uchylenie i odmowa

• Zezwolenie na podróż może zostać cofnięte, jeżeli warunki jego wydania nie są już spełniane, lub unieważnione, jeżeli warunki takie nie były spełnione w momencie wydania tego zezwolenia.
• W przypadku odmowy wydania zezwolenia na podróż wnioskodawca zachowuje prawo do wniesienia odwołania. Odwołania należy składać w kraju europejskim wymagającym ETIAS, który podjął decyzję w sprawie wniosku, zgodnie z jego prawem krajowym.
• W przypadku odmowy wydania zezwolenia na podróż, podróżni mogą również ubiegać się o zezwolenie na podróż ETIAS o ograniczonej ważności terytorialnej, pod warunkiem, że muszą podróżować ze względów humanitarnych lub w celu wypełnienia ważnych zobowiązań. Zezwolenie na podróż ETIAS z ograniczoną ważnością terytorialną jest ważne przez maksymalnie 90 dni i tylko w tych krajach europejskich, które są wyraźnie określone w zezwoleniu na podróż.

Okres przejściowy i okres karencji

• Po rozpoczęciu działalności ETIAS planowany jest co najmniej 6-miesięczny okres przejściowy. Podróżni powinni ubiegać się o zezwolenie na podróż w tym okresie, ale tym, którzy go nie posiadają, nie odmówi się wjazdu, jeśli spełnią pozostałe warunki wjazdu.
• Przewidziano także okres karencji wynoszący co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu okresu przejściowego. W tym czasie podróżni wjeżdżający na terytorium państw europejskich wymagających ETIAS po raz pierwszy od zakończenia okresu przejściowego będą wyjątkowo wpuszczani, pod warunkiem spełnienia pozostałych warunków wjazdu.

Przepisy zmieniające

• Rozporządzenie zmieniające (UE) 2024/1356 dostosowuje rozporządzenie (UE) 2018/1240 do wprowadzenia kontroli obywateli spoza UE na granicach zewnętrznych UE i określa warunki, na jakich organy kontrolne mogą sprawdzać dane ETIAS.