It-tqegħid fis-suq u l-użu ta’ prekursuri tal-isplussivi (mill-31 ta’ Jannar 2021)

PUNTI EWLENIN

Ir-regolament:

• jidentifika żewġ kategoriji distinti ta’ prekursuri tal-isplussivi regolati⁴:
  • prekursuri tal-isplussivi ristretti, bħal pereżempju aċidu nitriku, perossidu tal-idroġenu u nitrat tal-ammonju, stabbiliti fl-Anness I. Dawn ma għandhomx jitqiegħdu għad-dispożizzjoni, ikunu fil-pussess ta’ jew użati minn membri tal-pubbliku ġenerali sakemm il-konċentrazzjoni tagħhom ma tkunx anqas mil-limiti speċifiċi;
  • prekursuri tal-isplussivi regolati, bħal pereżempju l-aċeton,in-nitrat tas-sodju u trabijiet tal-manjeżju, elenkati fl-Anness II;
• jirrikjedi li kull tranżazzjoni suspettuża, għajbien sinifikanti u serq f’kull kategorija jiġu rappurtati lill-awtoritajiet rilevanti (il-punti ta’ kuntatt nazzjonali) fl-Istati Membri tal-UE fi żmien 24 siegħa.

L-Istati Membri:

• jistgħu joħorġu liċenzji għal ċerti prekursuri tal-isplussivi lil membri tal-pubbliku ġenerali li għandhom interess leġittimu li jiksbu prekursuri tal-isplussivi ristretti;
• għandhom jistabbilixxu punt jew punti ta’ kuntatt nazzjonali li joperaw 24 siegħa kuljum, sebat ijiem fil-ġimgħa biex jirċievu rapporti ta’ tranżazzjonijiet suspettużi, ta’ għajbien sinifikanti jew ta’ serq;
• jipprovdu riżorsi adegwati għat-taħriġ tal-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi u doganali u tas-servizzi ta’ emerġenza (“persuni li jipprovdu l-ewwel għajnuna”) biex jagħrfu l-prekursuri tal-isplussivi regolati u biex jirreaġixxu għal kwalunkwe attività suspettuża;
• jiżguraw li hemm awtoritajiet stabbiliti biex jispezzjonaw u jikkontrollaw l-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni;
• jintroduċu penali effettivi, proporzjonati u dissważivi għal kull ksur tar-regolament;
• jistgħu jirrestrinġu jew jipprojbixxu t-tqegħid għad-dispożizzjoni, l-introduzzjoni, il-pussess u l-użu ta’ sustanza li huma jqisu li tista’ tintuża’ fil-manifattura ta’ splussivi artiġjanali, anki jekk din ma tissemmiex fil-leġiżlazzjoni (f’liema każ il-Kummissjoni Ewropea teżamina l-miżura provviżorja u tista’ tirrikjedi lill-pajjiż biex jirrevoka jew jibdel il-miżura provviżorja);
• sat-2 ta’ Frar 2022, u sussegwentement, kull sena, jipprovdu lill-Kummissjoni b’informazzjoni dwar:
  • it-tranżazzjonijiet suspettużi, l-għajbien sinifikanti u s-serq rappurtati;
  • l-applikazzjonijiet għal liċenzja rċevuti, maħruġa u l-aktar raġunijiet komuni għar-rifjut tagħhom;
  • l-attivitajiet biex jiżdied l-għarfien;
  • l-ispezzjonijiet li jkunu saru u l-operaturi ekonomiċi koperti.

L-awtoritajiet nazzjonali, meta jkunu qed jikkunsidraw jekk joħorġux liċenzja:

• għandhom iqisu:
  • il-ħtieġa għall-isplussiv u l-leġittimità tal-użu intenzjonat tiegħu;
  • id-disponibbiltà ta’ alternattivi b’konċentrazzjonijiet aktar baxxi;
  • l-isfond tal-applikant, inkluża informazzjoni dwar kundanni kriminali preċedenti;
  • is-sigurtà tal-arranġamenti ta’ ħżin li se jintużaw;
• jirrifjutaw il-ħruġ ta’ liċenzja jekk ikollhom raġunijiet fondati biex jiddubitaw il-leġittimità tal-użu intenzjonat;
• jistgħu jillimitaw il-validità ta’ liċenzja taħt il-massimu ta’ tliet snin, u jissospenduha jew jirrevokawha jekk il-kundizzjonijiet oriġinali ma jkunux rispettati aktar;
• jistgħu jitolbu ħlas ta’ tariffa għall-ipproċessar mingħand l-applikanti.

L-operaturi ekonomiċi⁵ għandhom:

• jinfurmaw lil operatur ekonomiku li jipprovdulu l-prekursuri tal-isplussivi li l-prekursur tal-isplussivi huwa soġġett għal restrizzjoni jew għall-obbligi ta’ rapportar;
• jiżguraw li meta jipprovdu prekursuri tal-isplussivi lil utenti professjonali jew lill-membri tal-pubbliku ġenerali, il-persunal tagħhom jaf liema prodotti fihom il-prekursuri tal-isplussivi regolati, u li huwa mħarreġ dwar l-obbligi tar-regolament;
• jivverifikaw l-identità u l-liċenzja tal-individwu kull darba li jipprovdu prekursuri tal-isplussivi ristretti lil membru tal-pubbliku;
• jivverifikaw l-informazzjoni dwar il-klijent prospettiv u dwar l-użu intenzjonat tal-prekursuri (Anness IV jipprovdi mudell għad-dikjarazzjoni tal-klijent), kull darba li jipprovdu prekursuri tal-isplussivi ristretti lil utent professjonali jew lil operatur ekonomiku ieħor;
• iżommu informazzjoni dwar ix-xiri għal 18-il xahar;
• jistgħu jirrifjutaw li jqiegħdu l-prekursuri għad-dispożizzjoni jekk jemmnu li t-tranżazzjoni hija suspettuża;
• jirrappurtaw għajbien u serq sinifikanti lill-punt ta’ kuntatt nazzjonali fi żmien 24 siegħa.

L-operaturi ekonomiċi u s-swieq online:

• jirrappurtaw tranżazzjonijiet suspettużi, b’mod speċjali jekk ix-xerrej prospettiv ta’ prekursuri tal-isplussivi regolati:
  • jidher inċert jew mhux familjari mal-użu intenzjonat tagħhom;
  • jixtieq jixtrihom fi kwantitajiet, f’kombinazzjonijiet jew f’konċentrazzjonijiet li probabbli li mhumiex għal użu normali;
  • ma jkunx irid jagħti prova tal-identità, tal-post ta’ residenza jew, fejn xieraq, tal-istatus bħala utent professjonali jew operatur ekonomiku;
  • jinsisti fuq l-użu ta’ forom mhux normali ta’ ħlas, inkluż somom kbar ta’ flus kontanti;
• ikollhom fis-seħħ proċeduri xierqa, raġonevoli u proporzjonati biex jaqbdu tranżazzjonijiet suspettużi;
• jistgħu jirrifjutaw tranżazzjonijiet suspettużi u għandhom jirrappurtaw dawn fi żmien 24 siegħa lill-punt ta’ kuntatt nazzjonali.

Il-Kummissjoni Ewropea:

• tipprovdi linji gwida regolari bil-lingwi uffiċjali kollha tal-UE biex tassisti lill-partijiet kollha kkonċernati, u biex tiffaċilita l-kooperazzjoni bejn l-operaturi ekonomiċi;
• tista’ tadotta atti delegati biex timmodifika l-valuri limitu fl-Anness I u biex iżżid is-sustanzi fl-Anness II tal-leġiżlazzjoni;
• sat-2 ta’ Frar 2026, tirrapporta permezz ta’ evalwazzjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar l-applikazzjoni tar-regolament.

Il-leġiżlazzjoni ma tapplikax għal ċerti tipi ta’ oġġetti u apparat tal-piroteknika⁶ — l-aktar dawk użati mill-forzi armati, mis-servizzi tal-infurzar tal-liġi, mis-servizzi tat-tifi tan-nar, fl-agrikoltura, li jkunu fuq vapuri jew fl-industrija tal-ajruspazju — għal kapsuli ta’ perkussjoni intenzjonati għall-ġugarelli jew għal prodotti mediċinali abbażi ta’ riċetta medika.

Ir-Regolament jemenda r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 dwar ir-Reġistrazzjoni, il-Valutazzjoni, l-Awtorizzazzjoni u r-Restrizzjoni ta’ Sustanzi Kimiċi u jħassar ukoll ir-Regolament (UE) Nru 98/2013 (ara s-sommarju) mill-1 ta’ Frar 2021, għalkemm:

• il-liċenzji maħruġa skont ir-Regolament (UE) Nru 98/2013 għadhom validi sakemm jiskadu jew sat-2 ta’ Frar 2022, skont liema minnhom tiġi l-ewwel;
• il-membri tal-pubbliku ġenerali bi prekursuri tal-isplussivi ristretti miksuba b’mod legali qabel l-1 ta’ Frar 2021 jistgħu jitħallew iżommuhom, jintroduċuhom jew jużawhom sat-2 ta’ Frar 2022.