Handel in broeikasgasemissierechten en luchtvaart

Rekening houdend met de omvang en het mondiale karakter van de luchtvaart-industrie en de invloed daarvan op het milieu neemt de EU maatregelen om de door luchtvaart veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen in Europa te reduceren in samenwerking met de internationale gemeenschap via de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (International Civil Aviation Organisation - ICAO) om zo maatregelen met een mondiaal bereik vast te stellen.

BESLUIT

Richtlijn 2008/101/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 november 2008 tot wijziging van Richtlijn 2003/87/EG teneinde ook luchtvaartactiviteiten op te nemen in de regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten binnen de Gemeenschap.

SAMENVATTING

WAT DOET DEZE RICHTLIJN?

Deze richtlijn wijzigt Richtlijn 2003/87/EG tot vaststelling van het EU-emissie-handelsysteem (EU Emission Trading System - EU-ETS), door het incalculeren van de uitstoot van koolstofdioxide veroorzaakt door luchtvaartactiviteiten. Als gevolg hiervan vallen vluchten naar, van en tussen alle EU-landen en Noorwegen, IJsland en Liechtenstein onder het EU-ETS.

KERNPUNTEN

• De jaarlijkse bovengrens (*) voor luchtvaartemissies voor de periode 2013 tot 2020 is vastgesteld op 95 % van de gemiddelde uitstoot in de periode 2004-2006.
• De richtlijn is van toepassing op zowel EU- als niet-EU-luchtvaartmaat-schappijen die jaarlijks verhandelbare emissierechten voor een bepaald niveau van CO2-uitstoot van hun vluchten krijgen.
• 377/2013/EU werden in 2012 vluchten van en naar niet-EER-landen met terugwerkende kracht vrijgesteld van de EU-ETS-vereisten om tijd beschikbaar te maken voor onderhandelingen met de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) voor een wereldwijde op de markt-waarde gebaseerde maatregel voor luchtvaartemissies.
• 421/2014. Dit betekent dat alleen vluchten binnen de EU, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein onder het EU-ETS vallen, in afwachting van de uitkomst van de onderhandelingen met de ICAO voor een wereldwijde op de marktwaarde gebaseerde maatregel die in 2016 moet worden overeengekomen en in 2020 moet worden toegepast.

ACHTERGROND

De luchtvaart is wereldwijd (en in de EU) een van de snelst groeiende bronnen voor broeikasgasemissies en is goed voor ruwweg 3 % van de totale uitstoot. Tegen 2020 zullen de broeikasgasemissies door de luchtvaart naar verwachting 70 % hoger zijn dan in 2005, zelfs wanneer rekening wordt gehouden met een verbeterde brandstofzuinigheid.

KERNBEGRIPPEN

Het EU-emissiehandelsysteem (EU-ETS) vormt de hoeksteen van het EU-beleid inzake de strijd tegen klimaatverandering en is een belangrijk instrument om industriële uitstoot van broeikasgassen op een kosteneffectieve manier te verminderen. Als eerste, en nog steeds veruit grootste, internationale regeling voor de handel in emissierechten, is het EU-ETS van toepassing op meer dan 11 000 energiecentrales en industriële installaties in de 28 EU-landen (1), IJsland, Noorwegen en Liechtenstein, alsook op de emissies door de luchtvaart.

Het EU-ETS werkt volgens het „cap-and-trade”-beginsel. Er wordt een „cap” of bovengrens vastgesteld op de totale hoeveelheid van bepaalde broeikasgassen die door fabrieken, energiecentrales en andere installaties binnen de regeling mag worden uitgestoten. De bovengrens wordt mettertijd verlaagd zodat de totale uitstoot afneemt. Binnen de regeling is het mogelijk emissierechten te verhandelen waardoor de totale uitstoot van exploitanten van installaties en luchtvaartuigen onder de bovengrens blijft en de minst dure maatregelen kunnen worden genomen om de uitstoot te reduceren.

Kijk voor meer informatie op de website van de Europese Commissie over emissiereducties in de luchtvaart.

GERELATEERDE BESLUITEN

Besluit nr. 377/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad van 24 april 2013 tot tijdelijke afwijking van Richtlijn 2003/87/EG tot vaststelling van een regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten binnen de Gemeenschap (PB L 113 van 25.4.2013, blz. 1).

Verordening (EU) nr. 421/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 tot wijziging van Richtlijn 2003/87/EG tot vaststelling van een regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten binnen de Gemeenschap, met het oog op de tenuitvoerlegging tegen 2020 van een internationale overeen-komst die op emissies van de internationale luchtvaart wereldwijd één markt-gebaseerde maatregel toepast (PB L 129 van 30.4.2014, blz. 1).

Laatste bijwerking 23.07.2015

---

(1) Vanaf 1 februari 2020 is het Verenigd Koninkrijk geen EU-lid meer.