KOMISJA EUROPEJSKA

Strasburg, dnia 12.6.2018

COM(2018) 473 final

2018/0249(COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ustanawiające, w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami, instrument wsparcia finansowego na rzecz zarządzania granicami i wiz

{SEC(2018) 315 final}
{SWD(2018) 347 final}
{SWD(2018) 348 final}

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele wniosku

Aby zapewnić bezpieczny obszar swobodnego przepływu osób i towarów w Unii należy bezwzględnie chronić w sposób skuteczny naszych granic zewnętrznych. Jest to również jednym z głównych celów unijnej reakcji na sytuację w dziedzinie migracji i bezpieczeństwa, o czym mowa w komunikacie Komisji zatytułowanym „Europejski program w zakresie migracji” 1 . Cel Unii, który polega na zapewnieniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości zgodnie z art. 67 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), należy osiągnąć między innymi dzięki wspólnym środkom dotyczącym przekraczania granic wewnętrznych przez osoby i dotyczącym kontroli na granicach zewnętrznych Unii, a także dzięki wspólnej polityce wizowej. Utworzenie obszaru wewnętrznego bez granic, gdzie możliwy jest swobodny przepływ osób i towarów, przynosi istotne korzyści obywatelom europejskim i przedsiębiorstwom. Strefa Schengen jest jednym z głównych sposobów, za pomocą których obywatele europejscy mogą korzystać ze swoich swobód, a rynek wewnętrzny może prosperować i rozwijać się. Jest ona jednym z najbardziej namacalnych osiągnięć Unii, przez co jeszcze bardziej konieczne są wysiłki, aby chronić jej integralność, zwłaszcza w obliczu presji migracyjnej.

Budżet Unii odegrał kluczową rolę w finansowaniu wspólnej reakcji na różne aspekty kryzysu migracyjnego i ochronę obszaru Schengen. Komisja proponuje zwiększyć wsparcie na rzecz zabezpieczenia naszych granic zewnętrznych. Chodzi tutaj o właściwe zarządzanie przepływami towarów i osób przez wzmocnienie kontroli na granicach zewnętrznych oraz zapewnienie, by państwa członkowskie posiadały odpowiednie wyposażenie do przeprowadzania kontroli celnej.

W związku z powyższym w dniu 2 maja 2018 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący kolejnych wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027, w którym proponuje się ustanowienie nowego Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami, który zapewni państwom członkowskim niezbędne i większe wsparcie przy zabezpieczaniu wspólnych granic zewnętrznych Unii, dysponującego pulą środków w wysokości 9 318 000 000 EUR (w cenach bieżących). W kolejnym okresie przewiduje się pięciokrotny wzrost ogólnej puli środków przeznaczonych na zarządzanie granicami w porównaniu z obowiązującymi wieloletnimi ramami finansowymi. Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami przyczyni się do dalszego rozwoju wspólnej polityki wizowej i zapewni europejskie zintegrowane zarządzanie granicami na granicach zewnętrznych, aby skutecznie zarządzać ich przekraczaniem. Chodzi tutaj o podjęcie wyzwań związanych z migracją oraz przeciwdziałanie potencjalnym przyszłym zagrożeniom na tych granicach, a tym samym przyczynianie się do zwalczania poważnych przestępstw o charakterze transgranicznym i zapewniania wysokiego poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego w Unii przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych oraz zagwarantowaniu swobodnego przepływu osób w Unii. Nadal należy udzielać wsparcia finansowego państwom członkowskim na budowanie i wzmacnianie ich zdolności w tych obszarach oraz na wzmacnianie współpracy, w tym z odpowiednimi agencjami unijnymi. Fundusz będzie również odgrywał rolę w zapewnianiu większej jednolitości w prowadzaniu kontroli celnych na granicach zewnętrznych, eliminując obecne różnice między państwami członkowskimi wynikające z sytuacji geograficznej i różnic w możliwościach i zasobach. W tych ramach proponowany Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami (FZZG) będzie składał się z dwóch instrumentów: instrumentu wsparcia finansowego na rzecz zarządzania granicami i wiz oraz instrumentu wsparcia finansowego na rzecz sprzętu do kontroli celnej 2 . Niniejszy wniosek dotyczy jedynie instrumentu na rzecz zarządzania granicami i wiz. Komisja przedstawia równolegle osobny wniosek dotyczący instrumentu na rzecz sprzętu do kontroli celnej.

Wzmocnienie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami na granicach zewnętrznych, zgodnie z definicją w rozporządzeniu (UE) 2016/1624 ustanawiającym Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną 3 , stanowi kluczowy filar działań UE i jest koniecznym warunkiem prawidłowego funkcjonowania systemu Schengen. Koncepcja europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami łączy w sobie szereg elementów, które należy potraktować w sposób kompleksowy i skoordynowany, począwszy od obszaru kontroli granic, w tym zgłaszanie obywateli państw trzecich potrzebujących ochrony, po zapobieganie i wykrywanie przestępczości transgranicznej, działania poszukiwawcze i ratownicze oraz analizę ryzyka. Istotnym elementem europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami jest również współpraca między różnymi agencjami oraz mechanizmy solidarności, w tym unijne finansowanie, takie jak nowy FZZG, a zwłaszcza instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz.

Granice zewnętrzne UE stanowią wspólne granice, wymagające wspólnych działań ze strony właściwych organów krajowych i podmiotów UE oraz Unii jako całości. Zarządzanie tymi wspólnymi granicami zewnętrznymi jest zatem przedmiotem dzielonej odpowiedzialności państw członkowskich i Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex), które stanowią dwa filary Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej. Aby Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna mogła skutecznie wdrażać model europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami konieczna jest ścisła współpraca pomiędzy jej częściami składowymi. Potrzebny jest odpowiedni rozdział przeznaczonych na ten cel unijnych środków finansowych, aby – z korzyścią dla Unii jako całości – zapewnić państwom członkowskim, które są najbardziej dotknięte kryzysem, wystarczającą zdolność do uporania się z problemami, z jakimi się borykają. Instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz będzie się do tego przyczyniał.

Wysiłki krajowej straży granicznej i organów kontroli celnej, które będą wspierane przez ten instrument potrzebują wsparcia ze strony silnej i w pełni operacyjnej Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej będącej naczelnym organem w pełni zintegrowanego systemu zarządzania granicami UE. Z tego względu Komisja zamierza zaproponować znaczne wzmocnienie wspomnianej agencji, aby osiągnęła pełną operacyjność, przy stałym korpusie około 10 000 funkcjonariuszy straży granicznej 4 . Wymaga to również sprawnie funkcjonującej Europejskiej Agencji ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA).

W kolejnych wieloletnich ramach finansowych finansowanie unijne rozdzielane za pośrednictwem instrumentów działań zewnętrznych zapewni ponadto większe wsparcie na współpracę z państwami trzecimi w celu poprawy zarządzania granicami na rzecz przeciwdziałania migracji nieuregulowanej oraz usprawnienia zarządzania przepływami migracyjnymi.

Najważniejszym wyzwaniem, jakiego dotyczy niniejszy wniosek, jest potrzeba większej elastyczności w zarządzaniu przyszłym instrumentem, w porównaniu z obecnym okresem programowania, a także narzędzi do zapewnienia, by finansowanie było kierowane na unijne priorytety i działania o dużej wartości dodanej dla Unii. Aby sprostać nowym wyzwaniom i priorytetom, potrzebne są nowe mechanizmy przydzielania środków finansowych pomiędzy zarządzaniem dzielonym, bezpośrednim i pośrednim.

–wspieranie konkretnych działań, dodatkowe finansowanie działań o wysokiej europejskiej wartości dodanej, za pośrednictwem programów krajowych państw członkowskich;

–wspieranie działań Unii zarządzanych w ramach zarządzania bezpośredniego i zarządzania pośredniego oraz

–pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych.

Zapewnione będzie dalsze uproszczenie wdrażania instrumentu, w szczególności dzięki podejściu spójnemu z przepisami regulującymi zarządzanie innymi funduszami unijnymi („jednolity zbiór przepisów”), tworzenie lepszych wytycznych na temat systemów zarządzania i kontroli i wymogów dotyczących audytu oraz dopilnowanie, by w przepisach dotyczących kwalifikowalności w ramach zarządzania dzielonego skorzystano ze wszystkich uproszczonych form kosztów. Ważne jest też zapewnienie maksymalnej europejskiej wartości dodanej działań wspieranych w ramach instrumentu oraz wdrożenie usprawnionych ram monitorowania i oceny, aby wzmocnić zarządzanie funduszami oparte na realizacji celów.

Niniejszy wniosek przewiduje jako datę rozpoczęcia stosowania dzień 1 stycznia 2021 r. i jest przedstawiany Unii składającej się z 27 państw członkowskich, zgodnie z notyfikacją o zamiarze wystąpienia z Unii Europejskiej i Euratomu przekazaną przez Zjednoczone Królestwo na podstawie art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej, otrzymaną przez Radę Europejską w dniu 29 marca 2017 r.

•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki

Instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz opiera się na inwestycjach i osiągnięciach wspieranych z poprzednich funduszy takich jak: Fundusz Granic Zewnętrznych w latach 2007–2013, ustanowiony decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 574/2007/WE 5 , oraz instrument dotyczący granic zewnętrznych i wiz w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w latach 20142020, ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 515/2014 6 .

W ramach instrumentu na rzecz zarządzania granicami i wiz będzie się nadal wspierać ogólne polityki UE w obszarze zarządzania granicami zewnętrznymi i wiz, takie jak: wzmacnianie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, zakup sprzętu do zarządzania granicami, który ma być wykorzystywany przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, wspólna polityka wizowa i odpowiednie systemy informatyczne.

Agencje Unii prowadzące działalność w obszarze zarządzania granicami, w szczególności Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej, eu-LISA, ale także Agencja Unii Europejskiej ds. Azylu (EUAA) mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa granic i swobodnego przepływu osób w Unii, przy ścisłej współpracy z organami państw członkowskich. Na przykład państwa członkowskie upewniają się, że systemy informatyczne na szczeblu krajowym są interoperacyjne, co umożliwia wymianę informacji między różnymi organami, podczas gdy agencja ds. wielkoskalowych systemów informatycznych (eu-LISA) zapewnia możliwość funkcjonowania wymiany informacji między wszystkimi systemami informatycznymi w Unii. Zapewniona zostanie zatem pełna spójność i komplementarność w sposobie wspierania tych agencji przez budżet Unii i przez państwa członkowskie przez instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz. Ważne jest również zapewnienie komplementarności z działaniami realizowanymi przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA) i Europejską Agencję Kontroli Rybołówstwa (EFCA) przez dzielenie się na przykład sprzętem służącym do ochrony granic morskich w celu jak najlepszego wykorzystania zasobów na rzecz wzmocnienia ochrony na morzu.

Reagowanie na kluczowe wyzwania w dziedzinie zarządzania granicami wymaga zdecydowanych działań ze strony państw członkowskich i zainteresowanych agencji. Dlatego też Komisja proponuje znaczne zwiększenie budżetu przeznaczonego w szczególności na Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej. W kolejnych wieloletnich ramach finansowych wkład z budżetu, łącznie z budżetem przewidywanym dla eu-LISA, wyniesie 12 013 000 000 EUR (w cenach bieżących). Pozwoli to zwłaszcza na znaczne zwiększenie roli i zasięgu działania Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej, w szczególności poprzez stały korpus liczący około 10 000 funkcjonariuszy straży granicznej 7 . Oba instrumenty tworzące Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami nie obejmują jednak finansowania przyznanego agencjom. Niniejszy wniosek reguluje w związku z tym jedynie instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz, który dostarczy państwom członkowskim wsparcia do wdrażania europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami na granicach zewnętrznych w pełnej synergii z działaniami agencji unijnych w tym obszarze.

 •    Spójność z innymi obszarami polityki Unii

Cel polityczny Unii, jakim jest przejście do europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, dotyczy dziedziny, w której różne obszary polityki UE wzajemnie się uzupełniają i wzmacniają. Ponieważ zarządzanie granicami odbywa się na granicach zewnętrznych, niezbędna jest współpraca i koordynacja między organami zarządzającymi granicami a innymi właściwymi organami, w szczególności organami celnymi. Aby zmaksymalizować wpływ budżetu UE w obszarze migracji i granic w nowych wieloletnich ramach finansowych zapewniona zostanie silna synergia między instrumentami finansowania wspierającymi te organy.

Dzięki zagwarantowaniu, że organy odpowiedzialne za zarządzanie granicami i kontrolę celną dysponują niezbędnym sprzętem i wiedzą fachową oraz że współpraca układa się harmonijnie, możemy zapewnić ograniczenie migracji nieuregulowanej oraz zmniejszenie napływu niebezpiecznych lub niepożądanych towarów do Unii. Przyczynią się do tego dwa komponenty FZZG: instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz oraz nowo utworzony instrument na rzecz sprzętu do kontroli celnej. Pierwszy instrument będzie zapewniał silne i skuteczne zarządzanie granicami przy jednoczesnym zapewnieniu swobodnego przepływu osób, a drugi będzie wspierał sprawnie funkcjonującą unię celną. Pierwszy będzie się koncentrował wyłącznie na działaniach związanych z kontrolą osób w kontekście kontroli granicznej, podczas gdy drugi będzie ukierunkowany na działania odnoszące się do zakupu, konserwacji i modernizacji urządzeń do kontroli celnej. Będzie on dotyczył sprzętu, który może być wykorzystywany zarówno do kontroli towarów, jak i osób. W ten sposób zapewni się pełną synergię między oboma instrumentami będącymi częścią FZZG.

Sukces zintegrowanego zarządzania granicami w dużej mierze zależy od współpracy i koordynacji działań z innymi organami w dziedzinie migracji i bezpieczeństwa. Chodzi tu o organy zajmujące się kwestiami azylu, zarządzania migracją, powrotów i przestępczości transgranicznej, a także podmiotami działającymi w obszarze ochrony na morzu i nadzoru morskiego.

Fundusz Azylu i Migracji (FAM) proponuje się jako przyszły instrument finansowania, który miałby wspierać prace organów krajowych w zakresie przyjmowania osób ubiegających się o azyl i migrantów w momencie ich przybycia na terytorium UE, a także powrotu osób, które nie mają prawa przebywać na terytorium UE. Aby zwiększyć oddziaływanie obu funduszy w obszarze migracji i zarządzania granicami FAM oraz instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz będą działać w pełnej synergii. Jest to istotne, aby, na przykład, ograniczyć liczbę migrantów o nieuregulowanym statusie przybywających do Unii, a także zagwarantować, aby osoby, które nie mają prawa do pobytu, zostały zawrócone do swoich krajów pochodzenia.

Nowy Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego to przyszły instrument finansowania, który ma przyczynić się do zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa w Unii, w szczególności przez zwalczanie terroryzmu i radykalizacji postaw, przestępczości zorganizowanej i cyberprzestępczości oraz pomocy ofiarom przestępstw i ich ochrony, w pełnej zgodności z działaniami wspieranymi w ramach przyszłego instrumentu na rzecz zarządzania granicami i wiz.

Instrument na rzecz Zarządzania Granicami i Wiz umożliwi również zakup wielofunkcyjnego sprzętu do nadzoru morskiego w celu zmaksymalizowania synergii także w obszarze nadzoru morskiego.

Środki w państwach trzecich i dotyczące państw trzecich, objęte wsparciem w ramach instrumentu, będą wdrażane przy zapewnieniu pełnej synergii i spójności z innymi działaniami realizowanymi poza Unią, wspieranymi za pośrednictwem unijnych instrumentów finansowania zewnętrznego, oraz będą te działania uzupełniać. Podczas realizacji takich działań będzie się w szczególności dążyć do pełnej spójności z zasadami i ogólnymi celami działań zewnętrznych Unii i jej polityki zagranicznej wobec danego państwa lub regionu. Jeżeli chodzi o wymiar zewnętrzny, wsparcie w ramach instrumentu na rzecz zarządzania granicami i wiz będzie kierowane na zacieśnianie współpracy z państwami trzecimi oraz umacnianie kluczowych aspektów ich zdolności w zakresie ochrony granic i zarządzania granicami w obszarach będących przedmiotem zainteresowania polityki migracyjnej Unii i unijnych celów dotyczących bezpieczeństwa.

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

Art. 3 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że „Unia zapewnia swoim obywatelom przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości bez granic wewnętrznych, w której zagwarantowana jest swoboda przepływu osób, w powiązaniu z właściwymi środkami w odniesieniu do kontroli granic zewnętrznych, azylu, imigracji, jak również zapobiegania i zwalczania przestępczości”.

Podstawę prawną proponowanego działania unijnego można znaleźć w wykazie środków zawartym w art. 77 ust. 2, a także w art. 79 ust. 2 lit. d) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), takich jak wspólna polityka wizowa, kontrole osób na granicach zewnętrznych, wszelkie środki mające na celu stopniowe wprowadzenie zintegrowanego systemu zarządzania granicami zewnętrznymi oraz zwalczanie handlu ludźmi.

Zwraca się również uwagę na art. 80 TFUE, w którym podkreślono, że te polityki Unii określone w rozdziale 2 tytułu 5 trzeciej części TFUE oraz ich wprowadzanie w życie podlegają zasadzie solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności między państwami członkowskimi, w tym również na płaszczyźnie finansowej.

Dodatkowo, w dniu 29 maja 2018 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów 8 , aby usprawnić koordynację i zharmonizować realizację wsparcia objętego zarządzaniem dzielonym, mając na celu przede wszystkim uproszczenie wdrażania polityki 9 . Niniejsze rozporządzenie będzie obejmowało również instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz, jeżeli chodzi o część zarządzania dzielonego.

Różne fundusze unijne wdrażane w ramach zarządzania dzielonego dążą do komplementarnych celów i są zarządzane według tej samej metody, dlatego rozporządzenie (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów] określa zestaw wspólnych zasad takich jak partnerstwo. Rozporządzenie to zawiera również wspólne elementy strategicznego planowania i programowania, w tym przepisy dotyczące umów o partnerstwie zawieranych z każdym państwem członkowskim, a także określa wspólne podejście zakładające nastawienie na realizację celów funduszy. Zawiera zatem warunki podstawowe oraz zasady monitorowania, sprawozdawczości i oceny. Określono także wspólne przepisy regulujące zasady kwalifikowalności i zarządzania finansowego oraz sposoby zarządzania i kontroli.

•Zmienna geometria

Środki proponowane na podstawie art. 77 ust. 2 TFUE stanowią rozwój dorobku Schengen. W związku z tym art. 4 Protokołu (nr 22) w sprawie stanowiska Danii stosuje się w odniesieniu do tego państwa członkowskiego, a art. 4 Protokołu (nr 19) w sprawie dorobku Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej — w odniesieniu do Irlandii.

Proponowane środki stanowią rozwinięcie dorobku Schengen w dziedzinie granic i wiz, w ramach którego cztery kraje niebędące państwami członkowskimi są stowarzyszone na podstawie umów z Unią. Po przyjęciu, zgłoszeniu i uznaniu proponowane środki będą zatem zastosowanie także do tych czterech państw.

•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)

Zarządzanie granicami zewnętrznymi jest obszarem, w którym interwencja Unii niesie ze sobą wyraźną wartość dodaną w stosunku do prowadzonego w pojedynkę działania państw członkowskich. Unia ma lepsze warunki niż państwa członkowskie do stworzenia ram unijnej solidarności w odniesieniu do kontroli granicznej, polityki wizowej i zarządzania przepływami migracyjnymi oraz zapewnienia platformy rozwoju wspólnych systemów informatycznych wspierających wdrażanie tych polityk.

W tym kontekście wsparcie finansowe zapewnione na mocy niniejszego rozporządzenia przyczyni się w szczególności do wzmacniania potencjału krajowego i unijnego w tych obszarach. W związku z powyższym celem rozporządzenia jest między innymi:

–bardziej systematyczne wspieranie usług świadczonych przez poszczególne państwa członkowskie w zakresie zabezpieczania obszaru bez granic wewnętrznych;

–zacieśnienie współpracy między służbami granicznymi i innymi organami ścigania oraz

–zapewnienie, aby państwa członkowskie dysponowały bardziej specjalistycznym sprzętem, który mogą udostępnić Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej do wspólnych operacji mających na celu ochronę obszaru bez granic wewnętrznych.

Jest powszechnie uznane, że interwencje powinny odbywać się na odpowiednim szczeblu, a rola Unii nie powinna wykraczać poza to, co jest konieczne.

•Proporcjonalność

Wniosek jest zgodny z zasadą proporcjonalności i wchodzi w zakres działania w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości określonej w tytule V TFUE. Cele i odpowiadające im poziomy finansowania są proporcjonalne do tego, co dany instrument ma osiągnąć. Działania przewidziane w niniejszym wniosku dotyczą europejskiego wymiaru zarządzania granicami i wspólnej polityki wizowej.

•Wybór instrumentu

Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady należy ustanowić instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz jako część Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami.

3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Oceny ex post / oceny adekwatności obowiązującego prawodawstwa

Niniejszy wniosek uwzględnia wyniki ocen poprzednich instrumentów finansowania w obszarze zarządzania granicami i wiz. Opiera się on na ocenie ex post Funduszu Granic Zewnętrznych, który był funduszem w okresie programowania 2007–2013, oraz na ocenie śródokresowej instrumentu Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego dotyczącego granic zewnętrznych i wiz (Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego – granice i wizy), który jest funduszem w obecnym okresie (2014–2020).

Jeśli chodzi o skuteczność, Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego – granice i wizy uznaje się za skuteczny w obszarach, w których jest stosowany: wspólnej polityce wizowej i zarządzaniu granicami. Fundusz przyczynił się do ułatwienia legalnego podróżowania i wzmocnienia krajowych zdolności państw członkowskich w zakresie wydawania wiz. W wielu państwach członkowskich jego dotychczasowy wkład we współpracę konsularną oraz wzmocnienie współpracy z państwami trzecimi był ograniczony. Opracowywanie wspólnej polityki wizowej wspierano przez ustanowienie i funkcjonowanie systemów informatycznych, ze szczególnym uwzględnieniem krajowych systemów informacji wizowej. Dzięki wspomnianemu funduszowi wzmocniono zdolności w zakresie zarządzania granicami na granicach zewnętrznych Unii, co z kolei pomogło zapewnić swobodny przepływ osób w obrębie strefy Schengen. Przyczynił się on do skuteczności kontroli na granicach zewnętrznych przez wsparcie środków ukierunkowanych na zakup, modernizację, aktualizację i wymianę urządzeń do kontroli i nadzoru granic. Głównie ze względu na czynniki zewnętrzne odnotowano niewielkie postępy w promowaniu opracowywania, wdrażania i egzekwowania polityk zapewniających brak jakiejkolwiek kontroli osób. Fundusz ułatwił współpracę między państwami członkowskimi, a współpraca między państwami członkowskimi a Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej, w tym zakup sprzętu do wykorzystania we wspólnych operacjach z pomocą funduszu, wzmocniły solidarność i dzielenie się odpowiedzialnością.

Ogólnie rzecz biorąc, z oceny dokonanej na podstawie dostępnych danych wynika, że wyniki interwencji osiągnięto rozsądnym kosztem, tak pod względem zasobów ludzkich, jak i finansowych. Większość państw członkowskich opowiada się jednak za potrzebą przedstawienia przez Komisję dodatkowych wytycznych dotyczących wdrażania funduszu. Dostrzeżone obciążenie administracyjne można uznać za czynnik ograniczający efektywność. Pomimo szeregu środków mających na celu uproszczenie i zmniejszenie obciążenia administracyjnego, państwa członkowskie nadal uważają, że obciążenie administracyjne jest wysokie, a wdrażanie uproszczonych opcji kosztów — problematyczne. W ramach zarządzania bezpośredniego odnotowano większe uproszczenie.

W następstwie kryzysu migracyjnego pierwotne uzasadnienie i cele funduszu są nadal istotne. Na etapie programowania i wdrażania wprowadzono odpowiednie mechanizmy reagowania na zmieniające się potrzeby. Elastyczność oferowana przez Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego – granice i wizy, polegająca na przesuwaniu środków pieniężnych między poszczególnymi celami, pozwoliła zaspokajać zmieniające się potrzeby. Państwa członkowskie opowiadają się jednak za jeszcze większą elastycznością wynikającą z usunięcia konieczności minimalnego przydziału środków na cele i zmniejszenia liczby celów krajowych.

Fundusz uznaje się za spójny z innymi interwencjami unijnymi i krajowymi. Na etapie programowania zapewniono spójność z innymi instrumentami unijnego finansowania. Aby zapewnić ciągłą spójność na etapie realizacji wprowadzono mechanizmy koordynacji. Kluczową rolę w zapewnianiu jej odgrywają komitety monitorujące i odpowiedzialne organy. Cele funduszu uzupełniają cele innych polityk krajowych. Na etapie programowania zaplanowano komplementarność z innymi instrumentami unijnego finansowania. Aby zapewnić komplementarność na etapie realizacji wprowadzono wprawdzie mechanizmy koordynacji, można by jednak jeszcze ją zwiększyć. Różne tryby wdrażania wzajemnie się uzupełniają.

Dzięki innowacyjnym inwestycjom w infrastrukturę i sprzęt fundusz pozwolił zapewnić unijną wartość dodaną. Wspierano z niego współpracę pomiędzy państwami członkowskimi. Działania szkoleniowe oferowane przez fundusz przyczyniły się do harmonizacji praktyk między państwami członkowskimi. Można było się spodziewać większej unijnej wartości dodanej w obszarach: współpracy konsularnej, współpracy z krajami niebędącymi członkami UE i systemów informatycznych.

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy fachowej

•Ocena skutków

W sprawozdaniu z oceny skutków omówiono zalecenia sformułowane przez Radę ds. Kontroli Regulacyjnej. W umieszczonej poniżej tabeli przedstawiono najważniejsze uwagi i zalecenia dotyczące usprawnień w Funduszu Azylu i Migracji, Instrument na rzecz Zarządzania Granicami i Wiz (w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami) i Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz wyjaśniono, jakie zmiany wprowadzono do sprawozdania z oceny skutków, aby uwzględnić te uwagi i zalecenia.

•Sprawność regulacyjna i uproszczenie

•Prawa podstawowe

4.WPŁYW NA BUDŻET

5.ELEMENTY FAKULTATYWNE

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

2018/0249 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ustanawiające, w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami, instrument wsparcia finansowego na rzecz zarządzania granicami i wiz

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 77 ust. 2 i art. 79 ust. 2 lit. d),

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 11 ,

uwzględniając opinię Komitetu Regionów 12 ,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)W kontekście zmieniających się wyzwań w zakresie migracji w Unii Europejskiej, jak również ze względu na obawy dotyczące bezpieczeństwa pierwszorzędne znaczenie ma zachowanie wyważonej równowagi między swobodnym przepływem osób z jednej strony a bezpieczeństwem z drugiej. Cel Unii, który polega na zapewnieniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości zgodnie z art. 67 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), należy osiągnąć między innymi poprzez wspólne środki związane z przekraczaniem granic wewnętrznych przez osoby i z kontrolami na granicach zewnętrznych, a także poprzez wspólną politykę wizową.

(2)Zgodnie z art. 80 TFUE te polityki oraz ich wprowadzanie w życie podlegają zasadzie solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności między państwami członkowskimi, w tym również na płaszczyźnie finansowej.

(3)W deklaracji rzymskiej podpisanej dnia 25 września 2017 r. przywódcy 27 państw członkowskich potwierdzili swoje zaangażowanie w tworzenie bezpiecznej i pewnej Unii, w której wszyscy obywatele czują się bezpiecznie i mogą się swobodnie przemieszczać, w której granice zewnętrzne są chronione, która prowadzi efektywną, odpowiedzialną i zrównoważoną politykę migracyjną, z poszanowaniem norm międzynarodowych; Unii, która jest zdecydowana zwalczać terroryzm i przestępczość zorganizowaną.

(4)Celem polityki Unii w dziedzinie zarządzania granicami zewnętrznymi jest opracowanie i wdrożenie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami na poziomie krajowym i unijnym, będącego warunkiem koniecznym swobody przepływu osób w obrębie Unii oraz podstawowym elementem przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.

(5)W celu poprawy zarządzania migracjami i bezpieczeństwa konieczne jest zintegrowane zarządzanie granicami w Europie, realizowane przez Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną, ustanowioną rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1624 13 , składającą się z Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz organów krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami, w tym straży przybrzeżnej w zakresie, w jakim wykonuje ona zadania związane z kontrolą granic.

(6)W komunikacie Komisji zatytułowanym „Europejski program w zakresie migracji” 14 za jeden z głównych celów unijnej reakcji na sytuację w tych obszarach uznano ułatwienie legalnego podróżowania, przy jednoczesnym zapobieganiu migracji nieuregulowanej i zagrożeniom bezpieczeństwa.

(7)W dniu 15 grudnia 2016 r. 15 Rada Europejska zaapelowała o dalsze efekty prac nad interoperacyjnością unijnych systemów informacyjnych i baz danych. W dniu 23 czerwca 2017 r. Rada Europejska 16 podkreśliła potrzebę zwiększenia interoperacyjności baz danych, a w dniu 12 grudnia 2017 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie ustanowienia ram interoperacyjności między systemami informacyjnymi UE 17 .

(8)Aby zachować integralność strefy Schengen i wzmocnić jej funkcjonowanie, państwa członkowskie zostały zobowiązane, od dnia 6 kwietnia 2017 r., przeprowadzać systematyczne kontrole danych obywateli UE przekraczających granice zewnętrzne UE, przeszukując odpowiednie bazy danych. Komisja wydała ponadto zalecenie dla państw członkowskich dotyczące lepszego wykorzystania kontroli policyjnych i współpracy transgranicznej.

(9)Wsparcie finansowe z budżetu Unii jest niezbędne, by wdrożyć europejskie zintegrowane zarządzanie granicami, aby wspierać państwa członkowskie w skutecznym zarządzaniu przekraczaniem granic zewnętrznych oraz w celu rozwiązania problemów związanych z migracją i potencjalne przyszłe zagrożenia na tych granicach, przyczyniając się tym samym do zwalczania poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych.

(10)Państwa członkowskie powinny otrzymać odpowiednie wsparcie finansowe z Unii, aby propagować realizację europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami składającego się z komponentów określonych zgodnie z art. 4 rozporządzenia (UE) 2016/1624: kontroli granicznej, poszukiwania i ratowania podczas ochrony granic, analizy ryzyka, współpracy między państwami członkowskimi (wspieranej i koordynowanej przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej), współpracy międzyagencyjnej (w tym regularnej wymiany informacji), współpracy z państwami trzecimi, środków technicznych i operacyjnych w obrębie strefy Schengen związanych z kontrolą graniczną i służących skuteczniejszemu rozwiązywaniu problemu nielegalnej imigracji oraz skuteczniejszemu zwalczaniu przestępczości transgranicznej, stosowania najnowszej technologii, mechanizmów kontroli jakości i mechanizmów solidarnościowych – oraz w celu zapewnienia, aby zintegrowane zarządzanie granicami funkcjonowało w praktyce.

(11)Ze względu na fakt, że organy celne państw członkowskich podejmują się wykonywania coraz większej liczby zadań, które często dotyczą również dziedziny bezpieczeństwa i odbywają się na granicy zewnętrznej, należy zapewnić, aby kontrole graniczne i kontrole celne na granicach zewnętrznych były przeprowadzane w sposób jednolity oraz udzielić odpowiedniego unijnego wsparcia finansowego dla państw członkowskich. Działanie to nie tylko wzmocni kontrole celne, lecz również ułatwi zgodną z prawem wymianę handlową, przyczyniając się do utrzymania bezpiecznej i wydajnej unii celnej.

(12)Konieczne jest zatem ustanowienie funduszu zastępującego Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego na lata 2014–2020, ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 515/2014 18 , przez ustanowienie Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami („Funduszu”).

(13)Z powodu specyfiki prawnej właściwej tytułowi V TFUE oraz ze względu na fakt, że istnieją różne podstawy prawne polityk w zakresie granic zewnętrznych i kontroli celnej, ustanowienie Funduszu jako jednolitego instrumentu nie jest możliwe z prawnego punktu widzenia.

(14)Należy zatem ustanowić fundusz w postaci kompleksowych ram dla unijnego wsparcia finansowego w dziedzinie zarządzania granicami i wiz, które to ramy obejmują instrument wsparcia finansowego na rzecz zarządzania granicami („instrument”) ustanowiony niniejszym rozporządzeniem, a także instrument wsparcia finansowego na rzecz sprzętu do kontroli celnej, ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr .../... 19 . Ramy należy uzupełnić rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów] 20 , do którego niniejsze rozporządzenie powinno się odwoływać w zakresie przepisów dotyczących zarządzania dzielonego.

(15)Instrument należy wdrażać z pełnym poszanowaniem praw i zasad zapisanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej oraz międzynarodowych zobowiązań Unii w zakresie praw podstawowych.

(16)Instrument należy ustanowić w oparciu o rezultaty i inwestycje osiągnięte przy wsparciu poprzednich instrumentów: Fundusz Granic Zewnętrznych na lata 2007–2013, ustanowiony decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 574/2007/WE 21 , oraz instrument dotyczący granic zewnętrznych i wiz w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego na lata 2014–2020, ustanowiony rozporządzeniem (UE) nr 515/2014 22 , i należy go rozszerzyć w taki sposób, aby uwzględnić najnowsze zmiany.

(17)Aby zapewnić jednolitą i wysokiej jakości kontrolę granic zewnętrznych oraz ułatwić legalne podróżowanie przez granice zewnętrzne, instrument powinien przyczyniać się do rozwoju europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami obejmującego wszystkie środki – związane z polityką, prawem, systematyczną współpracą, podziałem obciążeń, oceną warunków i zmieniających się miejsc tranzytu nielegalnych imigrantów, personelem, sprzętem i technologią – realizowane na różnych poziomach przez właściwe organy państw członkowskich i Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, we współpracy z innymi podmiotami, takimi jak państwa trzecie i inne organy UE, w szczególności z Europejską Agencją ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu–LISA), Europolem i organizacjami międzynarodowymi.

(18)Instrument powinien przyczyniać się do zwiększenia wydajności rozpatrywania wniosków wizowych pod względem wykrywania i oceny zagrożeń związanych z bezpieczeństwem i migracją nieuregulowaną, jak również do ułatwienia procedur wizowych dla osób podróżujących w dobrej wierze. W szczególności instrument powinien zapewnić pomoc finansową na wsparcie cyfryzacji rozpatrywania wniosków wizowych w celu ustanowienia szybkich, bezpiecznych i przyjaznych użytkownikowi procedur wizowych – z korzyścią zarówno dla osób składających wnioski wizowe, jak i dla konsulatów. Instrument powinien także posłużyć do zapewnienia opieki konsularnej UE na całym świecie. Z instrumentu należy również przeznaczyć środki na jednolite wdrożenie wspólnej polityki wizowej oraz jej zreformowanie.

(19)Instrument powinien wspierać środki podejmowane na terytorium państw strefy Schengen powiązane z kontrolą granic i stanowiące element rozwoju wspólnego zintegrowanego systemu zarządzania granicami, który wzmacnia ogólne funkcjonowanie strefy Schengen.

(20)W celu poprawy zarządzania granicami zewnętrznymi, aby przyczynić się do zwalczania migracji nieuregulowanej i jej zapobiegania j oraz do podwyższenia poziomu bezpieczeństwa w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w Unii, instrument powinien wspierać rozwój wielkoskalowych systemów informatycznych, w oparciu o istniejące lub nowe systemy informatyczne. Powinien także przyczynić się do stworzenia interoperacyjności między tymi systemami informacyjnymi UE (system wjazdu/wyjazdu (EES) 23 , wizowy system informacyjny (VIS) 24 , europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) 25 , Eurodac 26 , System Informacyjny Schengen (SIS) 27 oraz europejski system przekazywania informacji z rejestrów karnych o obywatelach państw trzecich (ECRIS–TCN) 28 ) w państwach członkowskich, aby te unijne systemy informacyjne i zawarte w nich dane wzajemnie się uzupełniały. Instrument powinien również ułatwić konieczne zmiany na szczeblu krajowym w następstwie wdrożenia komponentów interoperacyjności na szczeblu centralnym (europejski portal wyszukiwania (ESP), wspólny serwis kojarzenia danych biometrycznych (shared BMS), wspólne repozytorium tożsamości (CIR) oraz moduł wykrywający multiplikację tożsamości (MID)) 29 .

(21)Instrument powinien uzupełniać i wzmacniać działania w celu wdrożenia europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami zgodnie ze wspólną odpowiedzialnością i solidarnością między państwami członkowskimi i Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej, które wspólnie stanowią dwa filary Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej. Oznacza to w szczególności, że przy opracowywaniu programów państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę narzędzia analityczne oraz wytyczne operacyjne i techniczne opracowane przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, jak również opracowane przez nią programy szkoleniowe, takie jak wspólne podstawowe programy szkolenia funkcjonariuszy straży granicznej, w tym ich elementy odnoszące się do praw podstawowych i dostępu do ochrony międzynarodowej. W celu wypracowania komplementarności między tą misją a obowiązkami państw członkowskich w zakresie kontroli granic zewnętrznych, jak również w celu zapewnienia spójności i uniknięcia niegospodarności, Komisja powinna konsultować się z Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej w sprawie projektów programów krajowych przekazywanych przez państwa członkowskie, w zakresie w jakim są one objęte kompetencjami agencji, a w szczególności w zakresie działań finansowanych w ramach wsparcia operacyjnego.

(22)Instrument powinien wspierać wdrożenie podejścia opartego na hotspotach, jak określono w komunikacie Komisji „Europejski program w zakresie migracji” i potwierdzono przez Radę Europejską w dniach 25–26 czerwca 2015 r. 30 . Podejście oparte na hotspotach zapewnia wsparcie operacyjne dla państw członkowskich, które doświadczają nieproporcjonalnej presji migracyjnej na granicach zewnętrznych Unii. Oferuje zintegrowaną, kompleksową i ukierunkowaną pomoc w duchu solidarności i wspólnej odpowiedzialności, jak również w celu ochrony integralności obszaru Schengen.

(23)Aby umacniać solidarność w obszarze Schengen jako całości oraz w duchu wspólnej odpowiedzialności za ochronę granic zewnętrznych Unii, w obszarach, w których zidentyfikowano niedociągnięcia lub zagrożenia, w szczególności w następstwie przeprowadzenia oceny stosowania dorobku Schengen zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 1053/2013 31 , zainteresowane państwa członkowskie powinny podjąć odpowiednie działania, wykorzystując zasoby w ramach swojego programu, aby wdrożyć zalecenia przyjęte zgodnie z tym rozporządzeniem oraz z ocenami narażenia przeprowadzonymi przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej zgodnie z art. 13 rozporządzenia (UE) 2016/1624.

(24)Instrument powinien wyrażać solidarność i wspólną odpowiedzialność poprzez pomoc finansową dla tych państw członkowskich, które w pełni stosują przepisy Schengen dotyczące granic zewnętrznych i wiz, jak również dla tych, które przygotowują się do pełnego udziału w Schengen, oraz powinien być wykorzystywany przez państwa członkowskie w interesie wspólnej unijnej polityki zarządzania granicami zewnętrznymi.

(25)Zgodnie z protokołem nr 5 do Aktu przystąpienia z 2003 r. 32 w sprawie tranzytu osób drogą lądową między Obwodem Kaliningradzkim a innymi częściami Federacji Rosyjskiej, instrument powinien pokrywać wszelkie dodatkowe koszty ponoszone z tytułu wdrażania szczególnych przepisów dorobku Unii przewidzianego w przypadku takiego tranzytu, a mianowicie rozporządzenia Rady (WE) 693/2003 33 i rozporządzenia Rady (WE) 694/2003 34 . Potrzeba stałego wsparcia finansowego z tytułu niepobranych opłat powinna być jednak zależna od obowiązywania reżimu wizowego między Unią a Federacją Rosyjską.

(26)Aby przyczynić się do realizacji celu polityki instrumentu, państwa członkowskie powinny zapewnić, aby: w programach uwzględniono szczególne cele instrumentu, wyznaczone priorytety były zgodne z ustalonymi priorytetami UE i środkami wykonawczymi określonymi w załączniku II oraz podział zasobów między cele i działania był proporcjonalny do wyzwań i potrzeb, którym te państwa muszą sprostać.

(27)Należy dążyć do synergii, spójności i efektywności w stosunku do innych funduszy UE oraz unikać nakładania się działań.

(28)Powrót obywateli państw trzecich, którzy podlegają decyzji nakazującej powrót wydanej przez państwo członkowskie, jest jednym z elementów europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, jak określono w rozporządzeniu (UE) 2016/1624. Ze względu jednak na swój charakter i cel środki w zakresie powrotów znajdują się poza zakresem wsparcia przewidzianego w instrumencie i są objęte rozporządzeniem (UE) .../... [nowy FAM] 35 .

(29)Aby podkreślić istotną rolę, jaką organy celne państw członkowskich odgrywają na granicach zewnętrznych, i aby zapewnić im wystarczające środki do wykonywania szerokiego zakresu zadań na tych granicach, instrument wsparcia finansowego na rzecz sprzętu do kontroli celnej ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr .../... [nowy Fundusz ds. Sprzętu do Kontroli Celnej] powinien dostarczyć tym organom krajowym finansowanie konieczne do zainwestowania w sprzęt do przeprowadzania kontroli celnych, jak również sprzęt, który – oprócz kontroli celnej – może służyć również innym celom, takim jak kontrola granic.

(30)Większość sprzętu do kontroli celnej może nadawać się, w równym stopniu lub w okazjonalnych przypadkach, do kontroli zgodności z innymi przepisami, takimi jak przepisy dotyczące zarządzania granicami, wiz lub współpracy policyjnej. Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami ustanowiono zatem w formie dwóch uzupełniających się instrumentów o niepokrywającym się, lecz spójnym zakresie, jeśli chodzi o zakup sprzętu. Z jednej strony instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz ustanowiony niniejszym rozporządzeniem wykluczy sprzęt, który może być wykorzystywany zarówno do zarządzania granicami, jak i kontroli celnej. Z drugiej strony instrument na rzecz sprzętu do kontroli celnej nie tylko będzie wspierał finansowo sprzęt przeznaczony głównie do kontroli celnych, lecz umożliwi również jego wykorzystanie do dodatkowych celów, takich jak kontrola granic i bezpieczeństwo. Podział ról pogłębi współpracę międzyagencyjną w ramach podejścia opartego na europejskim zintegrowanym zarządzaniu granicami, o której mowa w art. 4 lit. e) rozporządzenia (UE) 2016/1624, umożliwiając tym samym organom celnym i straży granicznej wspólne działanie i maksymalizację skutków dla budżetu unijnego przez wspólne wykorzystanie i interoperacyjność sprzętu do kontroli.

(31)Ochronę granicy na morzu uznaje się za funkcję straży przybrzeżnej wykonywaną na obszarze morskim Unii. Organy krajowe pełniące funkcje straży przybrzeżnej są również odpowiedzialne za szerokie spektrum zadań, które mogą obejmować bezpieczeństwo na morzu, ochronę na morzu, działania poszukiwawcze i ratownicze na morzu, kontrolę granic morskich, kontrolę rybołówstwa morskiego, kontrolę celną na morzu, ogólne ściganie przestępstw na morzu i ochronę środowiska morskiego, lecz nie będą ograniczone wyłącznie do tych działań. Szeroki zakres funkcji straży granicznej oznacza, że podlegają one różnym politykom Unii, które powinny dążyć do synergii, aby osiągnąć bardziej skuteczne i wydajne rezultaty.

(32)W uzupełnieniu unijnej współpracy w zakresie funkcji straży przybrzeżnej między Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej, ustanowioną rozporządzeniem (UE) 2016/1624, Europejską Agencją Bezpieczeństwa Morskiego, ustanowioną rozporządzeniem (WE) 1406/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady 36 , oraz Europejską Agencją Kontroli Rybołówstwa, ustanowioną rozporządzeniem Rady (WE) nr 768/2005 37 , spójność działań w obszarze morskim należy również poprawić na szczeblu krajowym. Synergia między poszczególnymi podmiotami działającymi na morzu powinna być zgodna ze strategią europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami i strategią bezpieczeństwa morskiego.

(33)Aby wzmocnić komplementarność i zwiększyć spójność działań morskich, jak również aby uniknąć powielania wysiłków i złagodzić ograniczenia budżetowe w obszarze kosztownych działań, jakim jak obszar morski, instrument powinien wspierać operacje morskie o charakterze wielozadaniowym, których głównym celem jest ochrona granicy, lecz w przypadku których jednocześnie można realizować inne dodatkowe cele.

(34)Środki w państwach trzecich i dotyczące państw trzecich, objęte wsparciem w ramach instrumentu, powinny być wdrażane przy zapewnieniu pełnej synergii i spójności z innymi działaniami realizowanymi poza Unią, wspieranymi za pośrednictwem unijnych instrumentów finansowania zewnętrznego, oraz te działania uzupełniać. Podczas realizacji takich działań należy w szczególności dążyć do pełnej spójności z zasadami i ogólnymi celami działań zewnętrznych Unii i jej polityki zagranicznej wobec danego państwa lub regionu. Jeżeli chodzi o wymiar zewnętrzny, instrument powinien przeznaczać wsparcie na zacieśnianie współpracy z państwami trzecimi oraz umacnianie kluczowych aspektów ich zdolności w zakresie ochrony granicy i zarządzania granicami w obszarach będących przedmiotem zainteresowania polityki migracyjnej Unii i unijnych celów dotyczących bezpieczeństwa.

(35)Finansowanie z budżetu Unii powinno koncentrować się na działaniach, w których interwencja Unii może przynieść wartość dodaną w porównaniu z działaniami podejmowanymi przez same państwa członkowskie. Ponieważ Unia ma lepsze niż państwa członkowskie warunki do stworzenia ram dla realizacji koncepcji solidarności unijnej w odniesieniu do kontroli granicznej, wspólnej polityki wizowej i zarządzania przepływami migracyjnymi oraz zapewnienia platformy rozwoju wspólnych systemów informatycznych jako podstawy tych polityk, wsparcie finansowe zapewnione na mocy niniejszego rozporządzenia przyczyni się w szczególności do wzmacniania potencjału krajowego i unijnego w tych dziedzinach.

(36)Można uznać, że państwo członkowskie nie przestrzega odnośnego dorobku prawnego Unii, w tym pod względem wykorzystania wsparcia operacyjnego w ramach tego instrumentu, jeżeli: państwo to nie dopełniło swoich obowiązków przewidzianych w Traktatach, dotyczących obszarów zarządzania granicami i wiz, istnieje wyraźne ryzyko poważnego naruszenia przez państwo członkowskie unijnych wartości przy wdrażaniu dorobku prawnego w zakresie zarządzania granicami i wiz lub w sprawozdaniu oceniającym w ramach mechanizmu oceny i monitorowania stosowania dorobku Schengen stwierdzono niedociągnięcia w tych obszarach.

(37)Ustanawiając instrument, należy uwzględnić konieczność zwiększenia elastyczności i uproszczenia, a zarazem spełnić wymogi związane z przewidywalnością oraz zapewnić sprawiedliwy i przejrzysty podział zasobów, aby zrealizować cele określone w niniejszym rozporządzeniu.

(38)W niniejszym rozporządzeniu należy określić kwoty początkowe na programy państw członkowskich obliczone na podstawie kryteriów ustanowionych w załączniku I, które odzwierciedlają długość odcinków granic lądowych i morskich i poziomy zagrożenia na tych granicach, obciążenie pracą w portach lotniczych i konsulatach, jak również liczbę konsulatów.

(39)Te wstępne kwoty będą stanowić podstawę dla długoterminowych inwestycji państw członkowskich. Aby uwzględnić zmiany w sytuacji wyjściowej, takie jak presja na zewnętrznej granicy Unii i obciążenie pracą na granicach zewnętrznych i w konsulatach, w połowie okresu państwom członkowskim przyznana zostanie dodatkowa kwota, która będzie się opierała na najnowszych dostępnych danych statystycznych, jak określono w kluczu podziału, przy uwzględnieniu stanu realizacji programu.

(40)Ze względu na fakt, że wyzwania w obszarze zarządzania granicami i wiz stale się zmieniają, konieczne jest dostosowanie sposobu przydzielania środków do zmian przepływów migracyjnych, presji na granicy i zagrożeń bezpieczeństwa oraz skierowanie funduszy ku priorytetom przynoszącym największą wartość dodaną dla Unii. Aby zaspokoić pilne potrzeby, uwzględnić zmiany w zakresie polityki i priorytetów Unii oraz przeznaczyć środki finansowe na działania o dużej wartości dodanej dla Unii, część finansowania będzie okresowo przydzielana na określone działania, działania unijne i pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych, za pośrednictwem instrumentu tematycznego.

(41)Należy zachęcać państwa członkowskie, aby część swojego przydziału środków wykorzystały w ramach programu na finansowanie działań wymienionych w załączniku IV i dzięki temu skorzystały z większego wkładu Unii.

(42)Instrument powinien przyczyniać się do wspierania kosztów operacyjnych związanych z zarządzaniem granicami, wspólną polityką wizową oraz wielkoskalowymi projektami informatycznymi i powinien tym samym umożliwić państwom członkowskim utrzymywanie zdolności, które mają kluczowe znaczenie dla Unii jako całości. Wsparcie to obejmuje pełen zwrot kosztów szczególnych związanych z celami instrumentu i powinno stanowić integralną część programów państw członkowskich.

(43)Część dostępnych środków w ramach instrumentu może być także przydzielona do programów państw członkowskich służących realizacji działań szczególnych w uzupełnieniu do ich wstępnej alokacji. Te działania szczególne powinny zostać określone na szczeblu Unii i powinny dotyczyć działań wymagających wspólnego wysiłku lub działań koniecznych do uwzględnienia zmian w Unii, które wymagają udostępnienia państwu członkowskiemu lub państwom członkowskim dodatkowych środków na cele takie jak zakup, za pośrednictwem programów krajowych państw członkowskich, sprzętu technicznego potrzebnego Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej do prowadzenia działalności operacyjnej, zreformowanie procesu rozpatrywania wniosków wizowych, opracowanie nowych wielkoskalowych systemów informatycznych oraz ustanowienie interoperacyjności między tymi systemami. Te działania szczególne zostaną określone przez Komisję w jej programach prac.

(44)Aby uzupełnić realizację celu polityki tego instrumentu na poziomie krajowym za pośrednictwem programów państw członkowskich, instrument powinien też zapewniać wsparcie na rzecz działań na poziomie Unii. Takie działania powinny służyć ogólnym celom strategicznym wchodzącym w zakres interwencji instrumentu, związanym z analizą polityczną i innowacjami, wzajemnym uczeniem się i partnerstwami transnarodowymi oraz testowaniem nowych inicjatyw i działań w całej Unii.

(45)Aby wzmocnić zdolność Unii do szybkiego radzenia sobie z nieprzewidzianą lub nieproporcjonalną presją migracyjną – w szczególności na tych odcinkach granic, na których poziom ryzyka został określony zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1052/2013 38 jako poziom zagrażający funkcjonowaniu strefy Schengen jako całości – jak również presją w wydziałach ds. wiz w konsulatach państw członkowskich lub zagrożeniem bezpieczeństwa granic – należy umożliwić udzielanie pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych zgodnie z ramami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

(46)Cele polityki instrumentu powinny być również realizowane za pomocą instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych w ramach segmentu (-ów) [...] polityki funduszu InvestEU. Wsparcie finansowe należy wykorzystywać w celu korygowania niedoskonałości rynku lub niekorzystnych warunków inwestycyjnych w proporcjonalny sposób, a podejmowane działania nie powinny powielać ani wypierać finansowania prywatnego ani zakłócać konkurencji na rynku wewnętrznym. Działania powinny charakteryzować się wyraźną europejską wartością dodaną.

(47)Niniejsze rozporządzenie określa pulę środków finansowych na cały instrument, które stanowią główną kwotę odniesienia w rozumieniu [pkt 17 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami] 39 dla Parlamentu Europejskiego i Rady podczas rocznej procedury budżetowej.

(48)Do instrumentu zastosowanie ma rozporządzenie (UE, Euratom) nr …/… [nowe rozporządzenie finansowe] („rozporządzenie finansowe”) 40 . Określa ono zasady wykonania budżetu Unii, w tym zasady dotyczące dotacji, nagród, zamówień, wykonania pośredniego, pomocy finansowej, instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych. Aby zapewnić spójność we wdrażaniu unijnych programów finansowania, rozporządzenie finansowe ma mieć zastosowanie do działań realizowanych według metody zarządzania bezpośredniego lub pośredniego w ramach instrumentu.

(49)Do celów realizacji działań objętych zarządzaniem dzielonym instrument powinien stanowić część spójnych ram, na które składają się niniejsze rozporządzenie, rozporządzenie finansowe i rozporządzenie (UE) nr .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów].

(50)Rozporządzenie (UE) nr .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów] ustanawia ramy działania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+), Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR), Funduszu Azylu i Migracji (FAM), Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (FBU) oraz instrumentu na rzecz zarządzania granicami i Wiz (IZGW) stanowiącego część Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami (FZZG) i określa, w szczególności, przepisy dotyczące programowania, monitorowania i oceny, zarządzania i kontroli w odniesieniu do funduszy UE wdrażanych według metody zarządzania dzielonego. Dodatkowo konieczne jest, aby w niniejszym rozporządzeniu określono cele instrumentu na rzecz zarządzania granicami i wiz oraz ustanowiono przepisy szczegółowe dotyczące działań, które mogą być finansowane za pomocą tego instrumentu.

(51)Rodzaje finansowania i metody wdrażania na podstawie tego rozporządzenia powinny być wybierane w zależności od ich możliwości osiągnięcia szczegółowych celów działań i zapewnienia rezultatów, biorąc pod uwagę w szczególności koszty kontroli, obciążenie administracyjne oraz przewidywane ryzyko nieprzestrzegania przepisów. Pod uwagę należy wziąć korzystanie z płatności ryczałtowych, stawek ryczałtowych i kosztów jednostkowych, a także formę finansowania niepowiązanego z kosztami, przewidzianego w art. 125 ust. 1 rozporządzenia finansowego.

(52)Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr .../... [nowym rozporządzeniem finansowym] 41 , rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 42 , rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 43 , rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 44 i rozporządzeniem Rady (UE) 2017/1939 45 interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą proporcjonalnych środków, w tym środków zapobiegania nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, ich wykrywania, korygowania i dochodzenia, a także odzyskiwania środków straconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania sankcji administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 883/2013 i rozporządzeniem (Euratom, WE) nr 2185/96 Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) może prowadzić dochodzenia administracyjne, w tym kontrole na miejscu i inspekcje, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycie finansowe, korupcja lub jakiekolwiek inne nielegalne działanie, naruszające interesy finansowe Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) może prowadzić dochodzenia i ścigać nadużycia finansowe i inne przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 46 . Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, w pełni współpracują w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznają konieczne prawa i dostęp Komisji, OLAF-owi, EPPO i Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu (ETO) oraz zapewniają, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa.

(53)Do niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają horyzontalne przepisy finansowe przyjęte przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 322 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przepisy te, ustanowione rozporządzeniem finansowym, określają w szczególności procedurę ustanawiania i wykonania budżetu w drodze dotacji, zamówień, nagród i wykonania pośredniego oraz przewidują kontrole wykonywania obowiązków przez podmioty upoważnione do działań finansowych. Przepisy przyjęte na podstawie art. 322 TFUE dotyczą również ochrony budżetu Unii w przypadku uogólnionych braków w zakresie praworządności w państwach członkowskich, jako że poszanowanie praworządności jest niezbędnym warunkiem wstępnym należytego zarządzania finansami i skutecznego unijnego finansowania.

(54)Zgodnie z art. 94 decyzji Rady 2013/755/UE 47 osoby i podmioty z siedzibą w krajach i terytoriach zamorskich (KTZ) kwalifikują się do finansowania z zastrzeżeniem zasad i celów instrumentu oraz ewentualnych uzgodnień mających zastosowanie do państwa członkowskiego, z którym dany kraj lub terytorium zamorskie są powiązane.

(55)Zgodnie z art. 349 TFUE i z komunikatem Komisji „Silniejsze i odnowione partnerstwo strategiczne z regionami najbardziej oddalonymi UE” zatwierdzonym przez Radę w konkluzjach z dnia 12 kwietnia 2018 r. odnośne państwa członkowskie powinny zapewnić w swoich krajowych programach środki mające zaradzić pojawiającym się zagrożeniom, z jakimi zmagają się regiony najbardziej oddalone. Instrument wspiera te państwa członkowskie, zapewniając im adekwatne zasoby na pomoc – w stosownych przypadkach – dla regionów najbardziej oddalonych.

(56)Zgodnie z pkt 22 i 23 porozumienia międzyinstytucjonalnego na rzecz lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. 48 zachodzi potrzeba oceny tego instrumentu w oparciu o informacje zgromadzone w kontekście konkretnych wymogów dotyczących monitorowania, przy czym należy unikać nadmiernej regulacji i obciążeń administracyjnych, zwłaszcza względem państw członkowskich. W stosownych przypadkach wymogi te mogą obejmować mierzalne wskaźniki jako podstawę oceny oddziaływania instrumentu w terenie. Aby zmierzyć osiągnięcia instrumentu, należy ustanowić wskaźniki i powiązane wartości docelowe w odniesieniu do każdego celu szczegółowego instrumentu.

(57)Odzwierciedlając znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie ze zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, niniejszy instrument przyczyni się do uwzględnienia działań w dziedzinie klimatu i do osiągnięcia celu ogólnego, w ramach którego wydatki na realizację celów klimatycznych w budżecie UE mają sięgnąć 25 %. Podczas przygotowania i wdrażania instrumentu zostaną określone odpowiednie działania, które zostaną poddane ponownej ocenie w kontekście jej procesów oceny i ewaluacji.

(58)Za pomocą wskaźników i sprawozdawczości finansowej Komisja i państwa członkowskie powinny monitorować wdrażanie instrumentu zgodnie z odpowiednimi przepisami rozporządzenia (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów] i niniejszym rozporządzeniem.

(59)W celu uzupełnienia i zmiany innych niż istotne elementów niniejszego rozporządzenia uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej należy przekazać Komisji w odniesieniu do działań kwalifikujących się do wyższego współfinansowania zgodnie z wykazem w załączniku IV, wsparcia operacyjnego oraz w celu dalszego kształtowania wspólnych ram monitorowania i oceny. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. 49 .

(60)W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te są wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 50 . W odniesieniu do aktów wykonawczych nakładających wspólne obowiązki na państwa członkowskie, w szczególności w zakresie przekazywania Komisji informacji, należy stosować procedurę sprawdzającą, zaś w odniesieniu do przyjmowania aktów wykonawczych dotyczących warunków przekazywania Komisji informacji w ramach programowania i sprawozdawczości, należy stosować procedurę doradczą, ze względu na ich czysto techniczny charakter.

(61)Udział państwa członkowskiego w tym instrumencie nie powinien zbiegać się w czasie z jego udziałem w tymczasowym instrumencie finansowym Unii, z którego udzielane jest wsparcie państwom członkowskim będącym jego beneficjentami między innymi na sfinansowanie działań na nowych granicach zewnętrznych Unii na potrzeby wdrażania dorobku Schengen w zakresie granic i wiz oraz kontroli granic zewnętrznych.

(62)W odniesieniu do Islandii i Norwegii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącej włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 51 , które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt A i B decyzji Rady 1999/437/WE 52 .

(63)W odniesieniu do Szwajcarii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 53 , wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 lit. A i B decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/146/WE 54 .

(64)W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu o przystąpieniu Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 55 , które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt A i B decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2011/350/UE 56 .

(65)Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do TUE i do TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje. Ponieważ niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, zgodnie z art. 4 tego protokołu Dania podejmuje w terminie sześciu miesięcy po przyjęciu przez Radę niniejszego rozporządzenia decyzję, czy dokona jego transpozycji do swego prawa krajowego.

(66)Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE 57 . Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w jego przyjęciu, nie jest nim związana ani go nie stosuje.

(67)Należy dostosować okres stosowania niniejszego rozporządzenia do okresu stosowania rozporządzenia Rady (UE, Euratom) .../... [rozporządzenie w sprawie wieloletnich ram finansowych] 58 ,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Przedmiot

1.Niniejsze rozporządzenie ustanawia instrument wsparcia finansowego na rzecz zarządzania granicami i wiz („instrument”) jako część Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami („Fundusz”).

2.Wraz z rozporządzeniem (UE) nr .../...[Fundusz ds. Sprzętu do Kontroli Celnej], ustanawiającym w ramach [Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami] 59 instrument wsparcia finansowego na rzecz sprzętu do kontroli celnej, niniejsze rozporządzenie ustanawia Fundusz.

3.Określa ono cele instrumentu, budżet na lata 2021–2027, formy finansowania unijnego oraz zasady dotyczące przyznawania takiego finansowania.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1)„działanie łączone” oznacza działania wspierane z budżetu Unii, w tym działanie w ramach instrumentów łączonych zgodnie z art. 2 pkt 6 rozporządzenia finansowego, łączące bezzwrotne formy wsparcia lub instrumenty finansowe z budżetu Unii oraz zwrotne formy wsparcia z instytucji finansowania rozwoju lub innych publicznych instytucji finansowych, a także z komercyjnych instytucji finansowych i od inwestorów;

2)„przejście graniczne” oznacza każde przejście wyznaczone przez właściwe organy do celów przekraczania granic zewnętrznych oraz zgłoszone zgodnie z art. 2 ust. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/399 60 ;

3)„europejskie zintegrowane zarządzanie granicami” oznacza komponenty wymienione w art. 4 rozporządzenia (UE) 2016/1624;

4)„granice zewnętrzne” oznaczają granice państw członkowskich: granice lądowe, w tym granice na rzekach i jeziorach, granice morskie oraz ich porty lotnicze, porty rzeczne, porty morskie i porty na jeziorach, do których stosuje się przepisy prawa Unii dotyczące przekraczania granic zewnętrznych, w tym te granice wewnętrzne, na których nie zniesiono jeszcze kontroli;

5)„odcinek granicy zewnętrznej” oznacza całość lub część zewnętrznej granicy lądowej lub morskiej danego państwa członkowskiego określonej w rozporządzeniu (UE) nr 1052/2013;

6)„obszar hotspotu” oznacza obszar hotspotu w rozumieniu art. 2 ust. 10 rozporządzenia (UE) 2016/1624;

7)„granice wewnętrzne, na których nie zniesiono jeszcze kontroli” oznaczają:

a)wspólną granicę między państwem członkowskim w pełni wdrażającym dorobek Schengen a państwem członkowskim, które jest zobowiązane, zgodnie ze swoim Aktem przystąpienia, do pełnego stosowania tego dorobku, ale w stosunku do którego odpowiednia decyzja Rady upoważniająca to państwo członkowskie do pełnego stosowania dorobku Schengen nie weszła jeszcze w życie;

b)wspólną granicę między dwoma państwami członkowskimi zobowiązanymi do pełnego stosowania dorobku Schengen zgodnie z ich właściwymi Aktami przystąpienia, ale w stosunku do których odpowiednia decyzja Rady upoważniająca te państwa do pełnego stosowania tego dorobku nie weszła jeszcze w życie.

Artykuł 3

Cele instrumentu

1.W ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami celem polityki instrumentu jest zapewnienie solidnego i skutecznego europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami na granicach zewnętrznych przy jednoczesnej ochronie swobodnego przepływu osób na tych granicach, przy pełnym poszanowaniu zobowiązań Unii do przestrzegania praw podstawowych, przyczyniając się tym samym do zagwarantowania wysokiego poziomu bezpieczeństwa w Unii.

2.W ramach celu polityki określonego w ust. 1 instrument przyczynia się do następujących celów szczegółowych:

a)wspieranie skutecznego europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami na granicach zewnętrznych, realizowanego przez Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną w ramach wspólnej odpowiedzialności Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz organów krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami, aby ułatwić legalne przekraczanie granic, wykrywanie imigracji nieuregulowanej i przestępczości transgranicznej oraz zapobieganie im, i skutecznie zarządzać przepływami migracyjnymi;

b)wspieranie wspólnej polityki wizowej, aby ułatwiać legalne podróżowanie i zapobiegać zagrożeniom w zakresie migracji i bezpieczeństwa.

3.W ramach celów szczegółowych określonych w ust. 2 instrument jest wdrażany za pomocą środków wykonawczych wymienionych w załączniku II.

Artykuł 4

Zakres wsparcia

1.W ramach celów, o których mowa w art. 3, i zgodnie ze środkami wykonawczymi wymienionymi w załączniku II instrument wspiera w szczególności działania wymienione w załączniku III.

2.Aby osiągnąć cele niniejszego rozporządzenia, instrument może w stosownych przypadkach wspierać działania zgodnie z priorytetami Unii, o których mowa w załączniku III, skierowane do państw trzecich i prowadzone w państwach trzecich, zgodnie z art. 5.

3.Następujące działania nie stanowią działań kwalifikowalnych:

a)działania, o których mowa w pkt 1 lit. a) załącznika III, na tych granicach wewnętrznych, na których nie zniesiono jeszcze kontroli;

b)działania związane z przejściowym i wyjątkowym ponownym przywróceniem kontroli granicznej na granicach wewnętrznych, o którym mowa w rozporządzeniu (UE) 2016/399;

c)jeśli chodzi o kontrolę towarów:

1)działania, których wyłącznym celem lub skutkiem jest kontrola towarów;

2)zakup, konserwacja lub modernizacja sprzętu – z wyłączeniem środków transportu – którego jednym z celów lub skutków jest kontrola towarów;

3)inne działania na podstawie niniejszego rozporządzenia, których głównym celem lub skutkiem jest kontrola towarów.

W przypadku sytuacji nadzwyczajnych działania niekwalifikowalne, o których mowa w niniejszym ustępie, mogą zostać uznane za działania kwalifikowalne.

Artykuł 5

Kwalifikujące się podmioty

1.Następujące podmioty spełniają kryteria kwalifikowalności:

a)podmioty prawne z siedzibą w jednym z następujących państw:

(i)    państwo członkowskie lub powiązany z nim kraj lub terytorium zamorskie;

(ii)    państwo trzecie wymienione w programie prac z zastrzeżeniem określonych w nim warunków;

b)wszelkie podmioty prawne utworzone na mocy prawa unijnego lub wszelkie organizacje międzynarodowe.

2.Osoby fizyczne nie spełniają kryteriów kwalifikowalności.

3.Podmioty prawne z siedzibą w państwie trzecim mogą w drodze wyjątku kwalifikować się do uczestnictwa, jeżeli jest to niezbędne do osiągnięcia celów danego działania.

4.Podmioty prawne uczestniczące w konsorcjach złożonych z co najmniej dwóch niezależnych podmiotów, z siedzibą w różnych państwach członkowskich lub w krajach lub terytoriach zamorskich powiązanych z tymi państwami, lub w państwach trzecich, spełniają kryteria kwalifikowalności.

ROZDZIAŁ II

RAMY FINANSOWANIA I RAMY WDRAŻANIA

Sekcja 1

Przepisy wspólne

Artykuł 6

Zasady ogólne

1.Wsparcie zapewniane na podstawie niniejszego rozporządzenia uzupełnia interwencje krajowe, regionalne i lokalne i skupia się na wnoszeniu wartości dodanej w odniesieniu do celów niniejszego rozporządzenia.

2.Komisja i państwa członkowskie zapewniają, aby wsparcie udzielane na mocy niniejszego rozporządzenia i przez państwa członkowskie było spójne z odpowiednimi działaniami, politykami i priorytetami Unii i stanowiło uzupełnienie innych instrumentów Unii.

3.Instrument jest wdrażany według metody zarządzania dzielonego, bezpośredniego i pośredniego zgodnie z art. 62 ust. 1 lit. a), b) i c) rozporządzenia finansowego.

Artykuł 7

Budżet

1.Pula środków finansowych na realizację instrumentu na lata 2021–2027 wynosi 8 018 000 000 EUR według cen bieżących.

2.Pula środków finansowych zostanie wykorzystana w następujący sposób:

a)4 811 000 000 EUR przydziela się na programy realizowane w ramach zarządzania dzielonego, w tym 157 200 000 EUR na specjalny program tranzytowy, o którym mowa w art. 16, realizowany w ramach zarządzania dzielonego;

b)3 207 000 000 EUR przydziela się na instrument tematyczny.

3.Maksymalnie 0,52 % puli środków finansowych przydziela się na pomoc techniczną udzielaną z inicjatywy Komisji na wdrożenie instrumentu.

4.Na podstawie odpowiednich postanowień układów o stowarzyszeniu dokonuje się ustaleń w celu określenia charakteru i warunków udziału państw stowarzyszonych we wdrożeniu, stosowaniu i rozwijaniu dorobku Schengen. Wkłady finansowe tych państw dodaje się do zasobów ogólnych dostępnych z budżetu Unii, o których mowa w ust. 1.

Artykuł 8

Przepisy ogólne dotyczące wdrażania instrumentu tematycznego

1.Pula środków finansowych, o której mowa w art. 7 ust. 2 lit. b), jest przydzielana w sposób elastyczny za pośrednictwem instrumentu tematycznego i z wykorzystaniem zarządzania dzielonego, bezpośredniego i pośredniego zgodnie z programami prac. Finansowanie z instrumentu tematycznego jest wykorzystywane na następujące komponenty:

a)działania szczególne;

b)działania unijne i

c)pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych.

Z puli środków finansowych na instrument tematyczny wspierana jest też pomoc techniczna z inicjatywy Komisji. 

2.Finansowanie z instrumentu tematycznego jest przeznaczane na priorytety o wysokiej wartości dodanej dla Unii lub wykorzystywane w celu zaspokojenia pilnych potrzeb zgodnie z uzgodnionymi priorytetami Unii określonymi w załączniku II.

3.W przypadku gdy finansowanie z instrumentu tematycznego zostaje przyznane państwom członkowskim w ramach zarządzania bezpośredniego lub pośredniego, należy zapewnić, aby wybranych projektów nie dotyczyła uzasadniona opinia Komisji w sprawie uchybienia zobowiązaniom na mocy art. 258 TFUE, która kwestionuje legalność i prawidłowość wydatków lub realizacji projektów.

4.W przypadku gdy finansowanie z instrumentu tematycznego jest wykonywane według metody zarządzania dzielonego, Komisja – do celów art. 18 i art. 19 ust. 2 rozporządzenia (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów] – ocenia, czy przewidzianych działań nie dotyczy uzasadniona opinia Komisji w sprawie uchybienia zobowiązaniom na mocy art. 258 TFUE, która kwestionuje legalność i prawidłowość wydatków lub realizacji projektów.

5.Komisja ustanawia łączną kwotę udostępnianą na instrument tematyczny w ramach środków rocznych z budżetu Unii.

6.Komisja przyjmuje decyzje w sprawie finansowania, o których mowa w art. 110 rozporządzenia finansowego, dotyczące instrumentu tematycznego i określające cele i działania, jakie mają być wspierane, oraz kwoty przeznaczone na każdy z komponentów, o których mowa w ust. 1. W stosownych przypadkach decyzje w sprawie finansowania określają całkowitą kwotę zarezerwowaną na działania łączone.

7.Po przyjęciu decyzji w sprawie finansowania, o której mowa w ust. 3, Komisja może wprowadzić odpowiednie zmiany do programów realizowanych według metody zarządzania dzielonego.

8.Decyzje w sprawie finansowania mogą być roczne lub wieloletnie i mogą obejmować jeden lub większą liczbę komponentów instrumentu tematycznego.

Sekcja 2
Wsparcie i wdrażanie w ramach zarządzania dzielonego

Artykuł 9

Zakres

1.Poniższa sekcja ma zastosowanie do części puli środków finansowych, o której mowa w art. 7 ust. 2 lit. a), oraz dodatkowych zasobów objętych zarządzaniem dzielonym zgodnie z decyzją Komisji dotyczącą instrumentu tematycznego, o której mowa w art. 8.

2.Wsparcie w ramach tej sekcji jest realizowane według metody zarządzania dzielonego zgodnie z art. 63 rozporządzenia finansowego i rozporządzenia (UE) nr .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów].

Artykuł 10

Środki budżetowe

1.Środki, o których mowa w art. 7 ust. 2 lit. a), przydziela się na programy krajowe, realizowane przez państwa członkowskie według metody zarządzania dzielonego („programy”), orientacyjnie w następujący sposób:

a)4 009 000 000 EUR dla państw członkowskich zgodnie z kryteriami określonymi w załączniku I;

b)802 000 000 EUR dla państw członkowskich na dostosowanie przydziałów środków na programy, o którym mowa w art. 13 ust. 1.

2.W przypadku nieprzydzielenia kwoty, o której mowa w ust. 1 lit. b), pozostała kwota może być dodana do kwoty, o której mowa w art. 7 ust. 2 lit. b).

Artykuł 11

Stopy współfinansowania

1.Wkład z budżetu Unii nie przekracza 75 % łącznych wydatków kwalifikowalnych związanych z danym projektem.

2.Wkład z budżetu Unii można zwiększyć do 90 % łącznych wydatków kwalifikowalnych na projekty realizowane w ramach działań szczególnych.

3.Wkład z budżetu Unii można zwiększyć do 90 % łącznych wydatków kwalifikowalnych na działania wymienione w załączniku IV.

4.Wkład z budżetu Unii można zwiększyć do 100 % łącznych wydatków kwalifikowalnych w przypadku wsparcia operacyjnego, w tym specjalnego programu tranzytowego.

5.Wkład z budżetu Unii można zwiększyć do 100 % łącznych wydatków kwalifikowalnych w przypadku pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych.

6.W decyzji Komisji w sprawie zatwierdzenia programu ustala się stopę współfinansowania i maksymalną kwotę wsparcia z instrumentu dla każdego rodzaju działań, o których mowa w ust. 1–5.

7.W odniesieniu do każdego celu szczegółowego w decyzji Komisji określa się, czy stopa współfinansowania dla tego celu szczegółowego ma być stosowana do:

a)całkowitego wkładu obejmującego wkłady publiczne i prywatne lub

b)wyłącznie wkładu publicznego.

Artykuł 12

Programy

1.Każde państwo członkowskie zapewnia, aby priorytety objęte jego programem były spójne z unijnymi priorytetami i wyzwaniami w obszarze zarządzania granicami i wiz i aby im odpowiadały oraz były w pełni zgodne z odnośnym dorobkiem prawnym UE i uzgodnionymi priorytetami Unii. Przy określaniu priorytetów swoich programów państwa członkowskie zapewniają, aby programy te we właściwy sposób uwzględniały środki wykonawcze określone w załączniku II.

2.Komisja zapewnia, aby Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej i, w stosownych przypadkach, eu-LISA, były zaangażowane w proces opracowywania programów państw członkowskich na wczesnym etapie, w zakresie, w jakim należy on do kompetencji tych agencji.

3.Konsultuje się z Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej w sprawie projektów programów, kładąc szczególny nacisk na działania objęte wsparciem operacyjnym zgodnie z art. 3 ust. 2 lit. a), aby zapewnić spójność i komplementarność działań agencji i państw członkowskich w odniesieniu do zarządzania granicami, jak również aby uniknąć podwójnego finansowania i osiągnąć efektywność kosztową.

4.Komisja może włączyć Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej i, w stosownych przypadkach, agencję eu-LISA do zadań monitorowania i oceny, o których mowa w sekcji 5, zwłaszcza w celu zapewnienia zgodności działań realizowanych przy wsparciu instrumentu z odnośnym dorobkiem prawnym UE i uzgodnionymi priorytetami Unii.

5.W następstwie przyjęcia zaleceń wchodzących w zakres niniejszego rozporządzenia zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1053/2013 i zaleceń przedstawionych w ramach przeprowadzania ocen narażenia zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/1624, dane państwo członkowskie analizuje, wraz z Komisją, najbardziej właściwe podejście do zrealizowania tych zaleceń przy wsparciu z instrumentu.

6.W stosownych przypadkach Komisja może włączyć Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej w proces analizowania najbardziej właściwego podejścia do zrealizowania zaleceń przy wsparciu z instrumentu.

7.Wdrażając ust. 5, państwa członkowskie powinny uznać za priorytet swojego programu wdrożenie środków mających usunąć wszelkie stwierdzone niedociągnięcia, w szczególności środków w celu usunięcia poważnych niedociągnięć i aspektów uznanych za niezgodne z przepisami.

8.W stosownych przypadkach do danego programu wprowadzane są zmiany, aby uwzględnić zalecenia, o których mowa w ust. 5. W zależności od skutków tego dostosowania zmieniony program może zostać zatwierdzony przez Komisję.

9.We współpracy i na podstawie konsultacji z Komisją i Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej zgodnie z kompetencjami tej agencji, dane państwo członkowskie może przenieść środki w ramach swojego programu, w tym środki przeznaczone na wsparcie operacyjne, w celu wdrożenia zaleceń, o których mowa w ust. 5, mających skutki finansowe.

10.W każdym przypadku, gdy państwo członkowskie postanawia realizować projekt z państwem trzecim lub na terenie państwa trzeciego przy wsparciu instrumentu, państwo członkowskie konsultuje się z Komisją przed rozpoczęciem projektu.

11.W przypadku gdy państwo członkowskie postanawia realizować działania z państwem trzecim lub w państwie trzecim przy wsparciu z instrumentu, dotyczące monitorowania, wykrywania, identyfikowania, śledzenia, przechwytywania osób nielegalnie przekraczających granicę oraz zapobiegania temu zjawisku do celów wykrywania i zwalczania imigracji nieuregulowanej i przestępczości granicznej oraz zapobiegania tym zjawiskom lub przyczyniania się do ochrony i ratowania życia migrantów, państwo to dopilnowuje, aby powiadomić Komisję o wszelkiej współpracy dwustronnej lub wielostronnej z tym państwem trzecim zgodnie z art. 20 rozporządzenia (UE) nr 1052/2013.

12.Jeżeli chodzi o sprzęt operacyjny, w tym środki transportu, i systemy łączności wymagane do skutecznej i bezpiecznej kontroli granic, zakupione przy wsparciu z instrumentu, stosuje się następujące zasady:

a)przed rozpoczęciem procedury zakupu w celu nabycia sprzętu operacyjnego, w tym środków transportu, i systemów łączności, przy wsparciu z instrumentu, państwa członkowskie upewniają się, że ten sprzęt spełnia normy ustanowione przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, jeżeli takie normy istnieją, i sprawdzają z Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej jego specyfikację techniczną w celu zapewnienia interoperacyjności sprzętu wykorzystywanego przez Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną;

b)cały wielkoskalowy sprzęt operacyjny do zarządzania granicami, obejmujący środki transportu i nadzoru lotniczego i morskiego zakupione przez państwa członkowskie, jest zarejestrowany w rezerwie wyposażenia technicznego w celu udostępnienia tego sprzętu zgodnie z art. 39 ust. 8 rozporządzenia (UE) 2016/1624;

c)państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o zakupie sprzętu do wielozadaniowych operacji morskich, przy wsparciu z instrumentu, pod warunkiem, że ten sprzęt, w przypadku wykorzystywania go przez organy krajowe, będzie wykorzystywany do operacji w zakresie zarządzania granicami przez co najmniej 60 % całkowitego okresu wykorzystania go do celów krajowych w roku. Ten sprzęt jest rejestrowany w rezerwie wyposażenia technicznego w celu udostępnienia go zgodnie z art. 39 ust. 8 rozporządzenia (UE) 2016/1624;

d)aby wspierać spójne planowanie rozwoju zdolności Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej i możliwe skorzystanie ze wspólnego udzielania zamówień, państwa członkowskie zgłaszają Komisji, w ramach składania sprawozdania zgodnie z art. 27, dostępne plany wieloletnie dotyczące sprzętu, jaki przewiduje się zakupić w ramach instrumentu. Komisja przekazuje te informacje Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej.

13.Szkolenia w dziedzinie zarządzania granicami przeprowadzane przy wsparciu z instrumentu opierają się na odpowiednich europejskich zharmonizowanych normach jakości w zakresie kształcenia i wspólnego szkolenia w odniesieniu do ochrony granic i straży przybrzeżnej.

14.Państwa członkowskie realizują w szczególności działania wymienione w załączniku IV. Aby uwzględnić nowe lub nieprzewidziane sytuacje bądź w celu zapewnienia skutecznego wdrażania finansowania, Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 29 celem wprowadzenia zmian załącznika IV.

15.Programowanie, o którym mowa w art. 17 ust. 5 rozporządzenia (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów], opiera się na rodzajach interwencji określonych w załączniku VI, tabela 1.

Artykuł 13

Przegląd śródokresowy

1.W 2024 r. Komisja przydzieli dodatkową kwotę, o której mowa w art. 10 ust. 1 lit. b), na rzecz programów danych państw członkowskich, zgodnie z kryteriami, o których mowa w pkt 1 lit. c) oraz pkt 2–11 załącznika I. Przydział środków zostanie dokonany na podstawie najnowszych dostępnych danych statystycznych dotyczących kryteriów, o których mowa w pkt 1 lit. c) oraz pkt 2–11 załącznika I. Finansowanie będzie obowiązywać na okres począwszy od roku kalendarzowego 2025.

2.Jeżeli co najmniej 10 % początkowego przydziału środków na program, o którym mowa w art. 10 ust. 1 lit. a), nie zostało pokryte wnioskami o płatność okresową złożonymi zgodnie z art. 85 rozporządzenia (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów], dane państwo członkowskie nie kwalifikuje się do otrzymania dodatkowego przydziału środków na program, o którym mowa w ust. 1.

3.Od 2025 r. przydział środków z instrumentu tematycznego w stosownych przypadkach uwzględnia postępy w osiąganiu celów pośrednich ram wykonania, o których mowa w art. 12 rozporządzenia (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów], oraz stwierdzone niedociągnięcia w zakresie wdrażania.

Artykuł 14

Działania szczególne

1.Działania szczególne to projekty transnarodowe lub krajowe zgodne z celami niniejszego rozporządzenia, na które jedno, kilka lub wszystkie państwa członkowskie mogą otrzymać dodatkowy przydział środków do swoich programów.

2.Oprócz przydziału obliczonego zgodnie z art. 10 ust. 1 państwa członkowskie mogą otrzymać środki finansowe na działania szczególne, pod warunkiem, że środki te zostaną ujęte jako takie w programie i będą wykorzystywane na realizację celów niniejszego rozporządzenia.

3.Finansowanie to nie może być wykorzystane na inne działania w ramach programu z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków i po zatwierdzeniu przez Komisję w drodze zmiany programu.

Artykuł 15

Wsparcie operacyjne

1.Wsparcie operacyjne jest częścią przydziału środków dla państwa członkowskiego, która może być wykorzystana jako wsparcie dla organów publicznych odpowiedzialnych za wykonywanie zadań i usług, które stanowią usługę publiczną na rzecz Unii.

2.Państwo członkowskie może wykorzystać do 30 % kwoty przydzielonej w ramach instrumentu na swój program w celu sfinansowania wsparcia operacyjnego dla organów publicznych odpowiedzialnych za zrealizowanie zadań i usług, które stanowią usługę publiczną na rzecz Unii.

3.Państwa członkowskie wykorzystujące wsparcie operacyjne przestrzegają dorobku prawnego Unii w dziedzinie granic i wiz.

4.Państwa członkowskie uzasadniają w programie i w rocznych sprawozdaniach z realizacji celów, o których mowa w art. 27, wykorzystanie wsparcia operacyjnego do osiągnięcia celów niniejszego rozporządzenia. Przed zatwierdzeniem programu Komisja – po konsultacji z Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej w odniesieniu do kompetencji agencji zgodnie z art. 12 ust. 3 –ocenia sytuację wyjściową w państwach członkowskich, które wyraziły zamiar skorzystania ze wsparcia operacyjnego, przy uwzględnieniu informacji przedstawionych przez te państwa członkowskie i, w stosownych przypadkach, informacji dostępnych dzięki ocenom Schengen i ocenom narażenia, w tym zaleceń wynikających z ocen Schengen i ocen narażenia.

5.Nie naruszając przepisów art. 4 ust. 3 lit. c), wsparcie operacyjne koncentruje się na konkretnych zadaniach i usługach określonych w załączniku VII.

6.Aby uwzględnić nowe lub nieprzewidziane sytuacje bądź w celu zapewnienia skutecznego wdrażania finansowania Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 29 celem wprowadzenia zmian do zadań i usług określonych w załączniku VII.

Artykuł 16

Wsparcie operacyjne na rzecz specjalnego programu tranzytowego

1.Instrument zapewnia wsparcie służące kompensowaniu utraconych opłat za wydanie wiz tranzytowych oraz dodatkowych kosztów poniesionych w związku z wydawaniem uproszczonych dokumentów tranzytowych (FTD) i uproszczonych kolejowych dokumentów tranzytowych (FRTD) zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 693/2003 oraz rozporządzeniem (WE) nr 694/2003.

2.Zasoby przyznane Litwie na specjalny program tranzytowy zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. a) zostają udostępnione jako dodatkowe wsparcie operacyjne dla Litwy, zgodnie z wykazem działań kwalifikujących się jako wsparcie operacyjne w ramach programu, jak określono w załączniku VII.

3.W drodze odstępstwa od art. 15 ust. 2 Litwa może wykorzystać kwotę przyznaną jej zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. a) na finansowanie wsparcia operacyjnego, w uzupełnieniu kwoty określonej w art. 15 ust. 2.

4.Komisja i Litwa dokonują przeglądu stosowania niniejszego artykułu w przypadku zmian, które mają wpływ na istnienie lub funkcjonowanie specjalnego programu tranzytowego.

Sekcja 3
Wsparcie i wdrażanie w ramach zarządzania bezpośredniego i pośredniego

Artykuł 17

Zakres

Wsparcie opisane w tej sekcji jest wdrażane bezpośrednio przez Komisję zgodnie z art. 62 ust. 1 lit. a) rozporządzenia finansowego lub pośrednio zgodnie z lit. c) tego artykułu.

Artykuł 18

Działania unijne

1.Działania unijne to projekty transnarodowe lub projekty o szczególnym znaczeniu dla Unii, zgodnie z celami niniejszego rozporządzenia.

2.Z inicjatywy Komisji instrument można wykorzystać do finansowania działań unijnych dotyczących celów niniejszego rozporządzenia, o których mowa w art. 3, zgodnie z załącznikami II i III.

3.Działania unijne mogą zapewniać finansowanie w dowolnej formie przewidzianej w rozporządzeniu finansowym, w szczególności w postaci dotacji, nagród i zamówień. Mogą również zapewniać finansowanie w formie instrumentów finansowych w ramach działań łączonych.

4.Dotacje realizowane w ramach zarządzania bezpośredniego są przyznawane i zarządzane zgodnie z [tytułem VIII] rozporządzenia finansowego.

5.Komisja oceniająca wnioski może składać się z ekspertów zewnętrznych.

6.Z wkładów na mechanizm wzajemnego ubezpieczenia można pokryć ryzyko związane z odzyskaniem środków należnych od beneficjentów i wkłady te uznaje się za wystarczającą gwarancję w ramach rozporządzenia finansowego. Zastosowanie mają przepisy przewidziane w [art. X] rozporządzenia (UE) nr .../...[rozporządzenie zastępujące rozporządzenie dotyczące funduszu gwarancyjnego].

Artykuł 19

Działania łączone

Działania łączone w ramach niniejszego instrumentu realizowane są zgodnie z [rozporządzeniem w sprawie InvestEU] oraz [tytułem X] rozporządzenia finansowego.

Artykuł 20

Pomoc techniczna na szczeblu Komisji

Instrument może wspierać środki pomocy technicznej wdrażane z inicjatywy Komisji lub w jej imieniu. Środki te mogą być finansowane w 100 %. 

Artykuł 21

Audyty

Audyty dotyczące wykorzystania wkładu Unii przeprowadzane przez osoby lub podmioty, w tym przez osoby lub podmioty inne niż te, które zostały upoważnione przez instytucje lub organy Unii, stanowią podstawę ogólnej pewności zgodnie z art. 127 rozporządzenia finansowego.

Artykuł 22

Informacja, komunikacja i promocja

1.Odbiorcy finansowania unijnego uznają pochodzenie i zapewniają eksponowanie finansowania unijnego, w szczególności podczas promowania działań i ich rezultatów, poprzez dostarczanie spójnych, skutecznych i proporcjonalnych informacji skierowanych do różnych grup odbiorców, w tym do mediów i opinii publicznej.

2.Komisja prowadzi działania informacyjne i komunikacyjne związane z tym instrumentem, jego działaniami i rezultatami. Zasoby finansowe przydzielone na ten instrument przyczyniają się również do komunikacji instytucjonalnej w zakresie priorytetów politycznych Unii, o ile są one związane z celami niniejszego rozporządzenia.

Sekcja 4
Wsparcie i wdrażanie w ramach zarządzania dzielonego, bezpośredniego i pośredniego

Artykuł 23

Pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych

1.Instrument zapewnia pomoc finansową, aby zaspokoić pilne i szczególne potrzeby w wypadku sytuacji nadzwyczajnej wynikającej z nagłej i wyjątkowej presji – kiedy wysoka lub nieproporcjonalna liczba obywateli państw trzecich przekroczyła, przekracza lub ma przekroczyć granice zewnętrzne jednego lub większej liczby państw członkowskich, w szczególności na odcinkach granic, na których poziom ryzyka został uznany za zagrażający funkcjonowaniu całej strefy Schengen – lub każdej innej sytuacji nagłej i wyjątkowej presji, objętej zakresem niniejszego rozporządzenia, wymagającej natychmiastowego działania.

2.Pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych może mieć formę dotacji przyznawanych bezpośrednio agencjom zdecentralizowanym.

3.Oprócz przydziału środków, obliczonego zgodnie z art. 10 ust. 1, państwom członkowskim można przydzielić pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych, pod warunkiem że zostanie ona następnie odpowiednio ujęta jako taka w programie. Finansowanie to nie może być wykorzystane na inne działania w ramach programu z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków i po zatwierdzeniu przez Komisję w drodze zmiany programu.

4.Dotacje realizowane w ramach zarządzania bezpośredniego są przyznawane i zarządzane zgodnie z [tytułem VIII] rozporządzenia finansowego.

Artykuł 24

Finansowanie skumulowane, uzupełniające i łączone

1.Działanie, które otrzymało wkład w ramach instrumentu, może również otrzymać wkład z dowolnego innego programu unijnego, w tym funduszy objętych zarządzaniem dzielonym, pod warunkiem że wkłady te nie pokrywają tych samych kosztów. Przepisy każdego z unijnych programów wnoszącego wkład mają zastosowanie do odpowiedniego wkładu do działania. Finansowanie skumulowane nie może przekraczać łącznych kosztów kwalifikowalnych działania, a wsparcie w ramach różnych programów unijnych może być obliczane na zasadzie proporcjonalnej, zgodnie z dokumentami określającymi warunki udzielenia tego wsparcia.

2.Działania, którym przyznano pieczęć doskonałości lub które spełniają następujące łączne porównywalne warunki:

a)zostały ocenione w procedurze zaproszenia do składania wniosków w ramach instrumentu;

b)spełniają minimalne wymagania jakościowe tego zaproszenia do składania wniosków;

c)nie mogą być finansowane w ramach tego zaproszenia do składania wniosków z uwagi na ograniczenia budżetowe,

mogą otrzymać wsparcie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Społecznego+ lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, zgodnie z art. 67 ust. 5 rozporządzenia (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów] i art. 8 rozporządzenia (UE) .../... [finansowanie, zarządzanie i monitorowanie wspólnej polityki rolnej], pod warunkiem że działania te są spójne z celami danego programu. Zastosowanie mają przepisy Funduszu lub instrumentu, z którego pochodzi wsparcie.

Sekcja 5

Monitorowanie, sprawozdawczość i ocena

Podsekcja 1 Wspólne przepisy

Artykuł 25

Monitorowanie i sprawozdawczość

1.Zgodnie z wymogami dotyczącymi sprawozdawczości określonymi w art. 43 ust. 3 lit. h) ppkt (i)(ii) rozporządzenia finansowego Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie informacje na temat realizacji celów zgodnie z załącznikiem V.

2.Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 29 w celu wprowadzenia zmian do załącznika V służących dokonaniu niezbędnych dostosowań w odniesieniu do informacji o realizacji celów, które mają być przekazywane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

3.Wskaźniki służące do przedstawiania sprawozdań z postępów instrumentu w osiąganiu celów niniejszego rozporządzenia znajdują się w załączniku VIII. W przypadku wskaźników produktu wartość bazową ustala się na poziomie zero. Cele pośrednie określone na 2024 r. oraz cele końcowe wyznaczone na 2029 r. mają charakter kumulacyjny.

4.System sprawozdawczości dotyczącej realizacji celów zapewnia wydajne, skuteczne i terminowe gromadzenie danych na potrzeby monitorowania realizacji programu i jego rezultatów. W tym celu na odbiorców środków unijnych oraz, w stosownych przypadkach, państwa członkowskie nakłada się proporcjonalne wymogi dotyczące sprawozdawczości.

5.Aby zapewnić skuteczną ocenę instrumentu pod względem realizacji jego celów, Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 29 w celu zmiany załącznika VIII przez dostosowanie i uzupełnienie zawartych w nim wskaźników, jeżeli zostanie to uznane za konieczne, oraz w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia o przepisy dotyczące ustanowienia ram monitorowania i oceny, w tym informacje, które państwa członkowskie mają przekazywać.

Artykuł 26

Ocena

1.Komisja przeprowadza ocenę śródokresową i ocenę retrospektywną niniejszego rozporządzenia, w tym działań realizowanych w ramach tego instrumentu.

2.Ocenę śródokresową i ocenę retrospektywną przeprowadza się w terminie pozwalającym na uwzględnienie ich wyników w procesie decyzyjnym, zgodnie z harmonogramem określonym w art. 40 rozporządzenia (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów].

Podsekcja 2 Przepisy dotyczące zarządzania dzielonego

Artykuł 27

Roczne sprawozdania z realizacji celów

1.Do dnia 15 lutego 2023 r. i do tego samego dnia każdego kolejnego roku do 2031 r. włącznie państwa członkowskie przekazują Komisji roczne sprawozdanie z realizacji celów, o którym mowa w art. 36 ust. 6 rozporządzenia (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów]. Sprawozdanie złożone w 2023 r. obejmuje realizację programu do dnia 30 czerwca 2022 r.

2.Roczne sprawozdanie z realizacji celów zawiera w szczególności informacje dotyczące:

a)postępów w realizacji programu i osiąganiu celów pośrednich i celów końcowych, z uwzględnieniem najnowszych danych, zgodnie z wymogiem zawartym w art. 37 rozporządzenia (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów];

b)wszelkie kwestie mające wpływ na wyniki programu i środki podjęte w celu zaradzenia tym kwestiom;

c)komplementarności działań wspieranych z instrumentu i przy wsparciu z innych funduszy Unii, w szczególności działań realizowanych w państwach trzecich lub dotyczących państw trzecich;

d)wkładu programu we wdrażanie odpowiedniego dorobku prawnego UE i planów działania;

e)realizację działań w zakresie komunikacji i eksponowania;

f)spełnienie warunków podstawowych i ich stosowanie przez cały okres programowania.

3.Komisja może zgłaszać uwagi do rocznego sprawozdania z realizacji celów w ciągu dwóch miesięcy od daty otrzymania tego sprawozdania. Jeżeli Komisja nie przekaże uwag w tym terminie, sprawozdania uznaje się za przyjęte.

4.W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego artykułu Komisja przyjmuje akt wykonawczy ustanawiający wzór rocznego sprawozdania z realizacji celów. Ten akt wykonawczy jest przyjmowany zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 30 ust. 2.

Artykuł 28

Monitorowanie i sprawozdawczość

1.Monitorowanie i sprawozdawczość zgodnie z tytułem IV rozporządzenia (UE) .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów], opiera się na rodzajach interwencji określonych w załączniku VI, tabele 1, 2 i 3. Aby uwzględnić nowe lub nieprzewidziane sytuacje bądź w celu zapewnienia skutecznego wdrażania finansowania Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych celem wprowadzenia zmian do załącznika VI zgodnie z art. 29.

2.Wspólne wskaźniki są stosowane zgodnie z art. 12 ust. 1, 17 i 37 rozporządzenia (UE) nr .../... [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów].

ROZDZIAŁ III

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

Artykuł 29

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1.Powierzenie Komisji uprawnień do przyjęcia aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2.Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 12, 15, 25 i 28, powierza się Komisji do dnia 31 grudnia 2028 r.

3.Parlament Europejski i Rada mogą w dowolnym momencie odwołać przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 12, 15, 25 i 28. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

4.Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r.

5.Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

6.Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 12, 15, 25 i 28 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 30

Procedura komitetowa

1.Komisję wspomaga Komitet Koordynacyjny ds. Funduszu Azylu i Migracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i instrumentu na rzecz zarządzania granicami i wiz. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2.W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

3.W przypadku gdy komitet nie wyda żadnej opinii, Komisja nie przyjmuje projektu aktu wykonawczego. Ten przepis nie ma zastosowania do aktu wykonawczego, o którym mowa w art. 27 ust. 4.

Artykuł 31

Przepisy przejściowe

1.Niniejsze rozporządzenie nie ma wpływu na kontynuację lub modyfikację danych działań w ramach instrumentu dotyczącego granic zewnętrznych i wiz, stanowiącego część Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego na okres 2014–2020, ustanowionego rozporządzeniem (UE) nr 515/2014, które nadal stosuje się do tych działań aż do ich zamknięcia.

2.Z puli środków finansowych przeznaczonych na instrument można również pokrywać wydatki na wsparcie techniczne i administracyjne na potrzeby przejścia między instrumentem a środkami przyjętymi w ramach poprzedniego instrumentu dotyczącego granic zewnętrznych i wiz, stanowiącego część Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego na okres 2014–2020, jak określono w rozporządzeniu (UE) nr 515/2014.

Artykuł 32

Wejście w życie i stosowanie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2021 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatami.

Sporządzono w Strasburgu dnia r.

OCENA SKUTKÓW FINANSOWYCH REGULACJI

1.STRUKTURA WNIOSKU/INICJATYWY

1.1.Tytuł wniosku/inicjatywy

1.2.Obszary polityki, których dotyczy wniosek/inicjatywa (klaster programów)

1.3.Charakter wniosku/inicjatywy

1.4.Uzasadnienie wniosku/inicjatywy

1.5.Okres trwania wniosku/inicjatywy i jego wpływ finansowy

1.6.Planowane tryby zarządzania

2.ŚRODKI ZARZĄDZANIA

2.1.Zasady nadzoru i sprawozdawczości

2.2.System zarządzania i kontroli

2.3.Środki zapobiegania nadużyciom finansowym i nieprawidłowościom

3.SZACUNKOWY WPŁYW FINANSOWY WNIOSKU/INICJATYWY

3.1.Działy wieloletnich ram finansowych i linie budżetowe po stronie wydatków, na które wniosek/inicjatywa ma wpływ

3.2.Szacunkowy wpływ na wydatki

3.2.1.Synteza szacunkowego wpływu na wydatki

3.2.2.Szacunkowy wpływ na środki administracyjne

3.2.3.Udział osób trzecich w finansowaniu

3.3.Szacunkowy wpływ na dochody

OCENA SKUTKÓW FINANSOWYCH REGULACJI

1.STRUKTURA WNIOSKU/INICJATYWY

1.1.Tytuł wniosku/inicjatywy

1.2.Obszary polityki, których dotyczy wniosek/inicjatywa (klaster programów)

1.3.Wniosek/inicjatywa dotyczy:

☑ nowego działania

◻ nowego działania, będącego następstwem projektu pilotażowego/działania przygotowawczego 61

◻ przedłużenia bieżącego działania

◻ połączenia lub przekształcenia co najmniej jednego działania pod kątem innego/nowego działania

1.4.Uzasadnienie wniosku/inicjatywy

1.4.1.Potrzeby, które należy zaspokoić w perspektywie krótko- lub długoterminowej, w tym szczegółowy terminarz przebiegu realizacji inicjatywy

1.4.2.Wartość dodana z tytułu zaangażowania Unii Europejskiej (może wynikać z różnych czynników, na przykład korzyści koordynacyjnych, pewności prawa, większej efektywności lub komplementarności). Na potrzeby tego punktu „wartość dodaną z tytułu zaangażowania Unii” należy rozumieć jako wartość wynikającą z unijnej interwencji, wykraczającą poza wartość, która zostałaby wytworzona przez same państwa członkowskie.

1.4.3.Główne wnioski wyciągnięte z podobnych działań

1.4.4.Spójność z innymi właściwymi instrumentami oraz możliwa synergia

1.5.Okres trwania wniosku/inicjatywy i jego wpływ finansowy

☑ Ograniczony czas trwania

–☑    Okres trwania wniosku/inicjatywy: od 1.1.2021 r. do 31.12.2027 r.

–☑    Okres trwania wpływu finansowego: od 2021 r. do 2027 r. w odniesieniu do środków na zobowiązania oraz od 2021 r. w odniesieniu do środków na płatności.

◻ Nieograniczony czas trwania

–Wprowadzenie w życie z okresem rozruchu od RRRR r. do RRRR r.,

–po którym następuje faza operacyjna.

1.6.Planowane tryby zarządzania 62

☑ Zarządzanie bezpośrednie przez Komisję

–☑ w ramach jej służb, w tym za pośrednictwem jej pracowników w delegaturach Unii;

–◻    przez agencje wykonawcze 63

☑ Zarządzanie dzielone z państwami członkowskimi

☑ Zarządzanie pośrednie poprzez przekazanie zadań związanych z wykonaniem budżetu:

–☑ państwom trzecim lub organom przez nie wyznaczonym;

–☑ organizacjom międzynarodowym i ich agencjom (należy wyszczególnić);

–☑ EBI oraz Europejskiemu Funduszowi Inwestycyjnemu;

–☑ organom, o których mowa w art. 70 i 71 rozporządzenia finansowego;

–☑ organom prawa publicznego;

–☑ podmiotom podlegającym prawu prywatnemu, które świadczą usługi użyteczności publicznej, o ile zapewniają one odpowiednie gwarancje finansowe;

–☑ podmiotom podlegającym prawu prywatnemu państwa członkowskiego, którym powierzono realizację partnerstwa publiczno-prywatnego oraz które zapewniają odpowiednie gwarancje finansowe;

–◻ osobom odpowiedzialnym za wykonanie określonych działań w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa na mocy tytułu V Traktatu o Unii Europejskiej oraz określonym we właściwym podstawowym akcie prawnym.

–W przypadku wskazania więcej niż jednego trybu należy podać dodatkowe informacje w części „Uwagi”.

Uwagi

2.ŚRODKI ZARZĄDZANIA

2.1.Zasady nadzoru i sprawozdawczości

Określić częstotliwość i warunki

2.2.System zarządzania i kontroli

2.2.1.Uzasadnienie dla systemu zarządzania, mechanizmów finansowania wykonania, warunków płatności i proponowanej strategii kontroli

2.2.2.Informacje dotyczące zidentyfikowanego ryzyka i systemów kontroli wewnętrznej ustanowionych w celu jego ograniczenia

2.2.3.Oszacowanie i uzasadnienie efektywności kosztowej kontroli (relacja kosztów kontroli do wartości zarządzanych funduszy powiązanych) oraz ocena prawdopodobnego ryzyka błędu (przy płatności i przy zamykaniu)

2.3.Środki zapobiegania nadużyciom finansowym i nieprawidłowościom

Określić istniejące lub przewidywane środki zapobiegania i ochrony, np. ze strategii zwalczania nadużyć finansowych.

3.SZACUNKOWY WPŁYW FINANSOWY WNIOSKU/INICJATYWY

3.1.Dział wieloletnich ram finansowych i proponowane nowe linie budżetowe po stronie wydatków

3.2.Szacunkowy wpływ na wydatki

3.2.1.Synteza szacunkowego wpływu na wydatki

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

Niniejszą część uzupełnia się przy użyciu „danych budżetowych o charakterze administracyjnym”, które należy najpierw wprowadzić do załącznika do oceny skutków finansowych regulacji , przesyłanego do DECIDE w celu konsultacji między służbami.

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

3.2.2.Podsumowanie szacunkowego wpływu na środki administracyjne

–◻    Wniosek/inicjatywa nie wiąże się z koniecznością wykorzystania środków administracyjnych

–☑    Wniosek/inicjatywa wiąże się z koniecznością wykorzystania środków administracyjnych, jak określono poniżej:

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

Potrzeby w zakresie środków na zasoby ludzkie i inne środki o charakterze administracyjnym zostaną pokryte z zasobów dyrekcji generalnej już przydzielonych na zarządzanie tym działaniem lub przesuniętych w ramach dyrekcji generalnej, uzupełnionych w razie potrzeby wszelkimi dodatkowymi zasobami, które mogą zostać przydzielone zarządzającej dyrekcji generalnej w ramach procedury rocznego przydziału środków oraz w świetle istniejących ograniczeń budżetowych.

3.2.2.1.Szacowane zapotrzebowanie na zasoby ludzkie

–◻    Wniosek/inicjatywa nie wiąże się z koniecznością wykorzystania zasobów ludzkich.

–☑    Wniosek/inicjatywa wiąże się z koniecznością wykorzystania zasobów ludzkich, jak określono poniżej:

Wartości szacunkowe należy wyrazić w ekwiwalentach pełnego czasu pracy

Potrzeby w zakresie zasobów ludzkich zostaną pokryte z zasobów dyrekcji generalnej już przydzielonych na zarządzanie tym działaniem lub przesuniętych w ramach dyrekcji generalnej, uzupełnionych w razie potrzeby wszelkimi dodatkowymi zasobami, które mogą zostać przydzielone zarządzającej dyrekcji generalnej w ramach procedury rocznego przydziału środków oraz w świetle istniejących ograniczeń budżetowych.

Opis zadań do wykonania:

3.2.3.Udział osób trzecich w finansowaniu

Wniosek/inicjatywa:

–◻    nie przewiduje współfinansowania ze strony osób trzecich

–☑    przewiduje współfinansowanie ze strony osób trzecich szacowane zgodnie z poniższymi szacunkami:

środki w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

3.3.Szacunkowy wpływ na dochody

–◻    Wniosek/inicjatywa nie ma wpływu finansowego na dochody

–☑    Wniosek/inicjatywa ma wpływ finansowy określony poniżej:

–◻    wpływ na zasoby własne

–☑    wpływ na dochody inne

Wskazać, czy dochody są przypisane do linii budżetowej po stronie wydatków ◻    

w mln EUR (do trzech miejsc po przecinku)

W przypadku wpływu na dochody przeznaczone na określony cel należy wskazać linie budżetowe po stronie wydatków, które ten wpływ obejmie.

Pozostałe uwagi (np. metoda/wzór użyte do obliczenia wpływu na dochody albo inne informacje).

(1)    COM(2015) 240 final z 13 maja 2015 r.

(2)    Dz.U. C […] z […], s. […].

(3)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1624 z dnia 14 września 2016 r. w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 i uchylające rozporządzenie (WE) nr 863/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady, rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 i decyzję Rady 2005/267/WE (Dz.U. L 251 z 16.9.2016, s. 1).

(4)    Nowoczesny budżet dla Unii, która chroni, wspiera i broni: Wieloletnie ramy finansowe na lata 2021-2027, COM(2018) 321, 2.5.2018.

(5)    Decyzja nr 574/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 maja 2007 r. ustanawiająca Fundusz Granic Zewnętrznych na lata 2007–2013 w ramach programu solidarności i zarządzania przepływami migracyjnymi (Dz.U. L 144 z 6.6.2007, s. 22).

(6)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 515/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiające, w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, instrument na rzecz wsparcia finansowego w zakresie granic zewnętrznych i wiz oraz uchylające decyzję nr 574/2007/WE (Dz.U. L 150 z 20.5.2014, s. 143).

(7)    COM(2018) 321 final z 2 maja 2018 r.

(8)    Rozporządzenie (UE) .../...

(9)    COM(2018) 375 z 29 maja 2018.

(10)    Dz.U. L […] z […], s. […].

(11)    Dz.U. C z , s. .

(12)    Dz.U. C z , s. .

(13)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1624 z dnia 14 września 2016 r. w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 i uchylające rozporządzenie (WE) nr 863/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady, rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 i decyzję Rady 2005/267/WE (Dz.U. L 251 z 16.9.2016, s. 1).

(14)    COM(2015) 240 final z 13 maja 2015 r.

(15)     http ://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2016/12/15/euco-conclusions-final/

(16)     Konkluzje Rady Europejskiej , 22–23 czerwca 2017 r.

(17)    COM(2017) 794 final.

(18)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 515/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiające, w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, instrument na rzecz wsparcia finansowego w zakresie granic zewnętrznych i wiz oraz uchylające decyzję nr 574/2007/WE (Dz.U. L 150 z 20.5.2014, s. 143).

(19)    Dz.U. L […] z […], s. […].

(20)    Dz.U. L […] z […], s. […].

(21)    Dz.U. L 144 z 6.6.2007, s. 22.

(22)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 515/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiające, w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, instrument na rzecz wsparcia finansowego w zakresie granic zewnętrznych i wiz oraz uchylające decyzję nr 574/2007/WE (Dz.U. L 150 z 20.5.2014, s. 143).

(23)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2226 z dnia 30 listopada 2017 r. ustanawiające system wjazdu/wyjazdu (EES) w celu rejestrowania danych dotyczących wjazdu i wyjazdu obywateli państw trzecich przekraczających granice zewnętrzne państw członkowskich i danych dotyczących odmowy wjazdu w odniesieniu do takich obywateli oraz określające warunki dostępu do EES na potrzeby ochrony porządku publicznego i zmieniające konwencję wykonawczą do układu z Schengen i rozporządzenia (WE) nr 767/2008 i (UE) nr 1077/2011 (Dz.U. L 327 z 9.12.2017, s. 20).

(24)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie Wizowego Systemu Informacyjnego (VIS) oraz wymiany danych pomiędzy państwami członkowskimi na temat wiz krótkoterminowych (rozporządzenie w sprawie VIS) (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 60).

(25)    COM(2016) 731 final z 16 listopada 2016.

(26)    COM(2016) 272 final/2 z 4 maja 2016.

(27)    COM(2016) 881 final, 882 final i 883 final z 21 grudnia 2016.

(28)    COM(2017) 344 final z 29 czerwca 2017.

(29)    COM(2017) 794 final z 12 grudnia 2017.

(30)    EUCO 22/15 CO EUR 8 CONCL 3.

(31)    Rozporządzenie Rady (UE) nr 1053/2013 z dnia 7 października 2013 r. w sprawie ustanowienia mechanizmu oceny i monitorowania w celu weryfikacji stosowania dorobku Schengen (Dz.U. L 295 z 6.11.2013, s. 27).

(32)    Dz.U. L 236 z 23.9.2003, s. 946.

(33)    Rozporządzenie Rady (WE) nr 693/2003 z dnia 14 kwietnia 2003 r. ustanawiające ściśle określony uproszczony dokument tranzytowy (FTD), uproszczony kolejowy dokument tranzytowy (FRTD) oraz zmieniające Wspólne instrukcje konsularne i Wspólny podręcznik (Dz.U. L 99 z 17.4.2003, s. 8).

(34)    Rozporządzenie Rady (WE) nr 694/2003 z dnia 14 kwietnia 2003 r. w sprawie jednolitych wzorów uproszczonego dokumentu tranzytowego (FTD) i uproszczonego kolejowego dokumentu tranzytowego (FRTD) przewidzianych w rozporządzeniu (WE) nr 693/2003 (Dz.U. L 99 z 17.4.2003, s. 15).

(35)    Dz.U. L […] z […], s. […].

(36)    Rozporządzenie (WE) nr 1406/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2002 r. ustanawiające Europejską Agencję Bezpieczeństwa Morskiego (Dz.U. L 208 z 5.8.2002, s. 1).

(37)    Rozporządzenie Rady (WE) nr 768/2005 z dnia 26 kwietnia 2005 r. ustanawiające Wspólnotową Agencję Kontroli Rybołówstwa oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2847/93 ustanawiające system kontroli mający zastosowanie do wspólnej polityki rybołówstwa (Dz.U. L 128 z 21.5.2005, s. 1).

(38)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1052/2013 z dnia 22 października 2013 r. ustanawiające europejski system nadzorowania granic (EUROSUR) (Dz.U. L 295 z 6.11.2013, s. 11).

(39)    Dz.U. C z , s. .

(40)    Dz.U. C z , s. .

(41)    Dz.U. C […] z […], s. […].

(42)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1).

(43)    Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1).

(44)    Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2).

(45)    Rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1).

(46)    Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1939 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29).

(47)    Decyzja Rady 2013/755/UE z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską („decyzja o stowarzyszeniu zamorskim”) (Dz.U. L 344 z 19.12.2013, s. 1).

(48)    Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r.; Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1–14.

(49)    Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1.

(50)    Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.

(51)    Dz.U. L 176 z 10.7.1999, s. 36.

(52)    Decyzja Rady 1999/437/WE z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie niektórych warunków stosowania Układu zawartego przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącego włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen (Dz.U. L 176 z 10.7.1999, s. 31).

(53)    Dz.U. L 53 z 27.2.2008, s. 52.

(54)    Decyzja Rady 2008/146/WE z dnia 28 stycznia 2008 r. w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia tego państwa we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen (Dz.U. L 53 z 27.2.2008, s. 1).

(55)    Dz.U. L 160 z 18.6.2011, s. 21.

(56)    Decyzja Rady 2011/350/UE z dnia 7 marca 2011 r. w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu w sprawie przystąpienia Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, odnoszącego się do zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych i do przemieszczania się osób (Dz.U. L 160 z 18.6.2011, s. 19).

(57)    Decyzja Rady 2002/192/WE z dnia 28 lutego 2002 r. dotycząca wniosku Irlandii o zastosowanie wobec niej niektórych przepisów dorobku Schengen (Dz.U. L 64 z 7.3.2002, s. 20).

(58)    Dz.U. L […] z […], s. […].

(59)    Dz.U. L […] z […], s. […].

(60)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz.U. L 77 z 23.3.2016, s. 1).

(61)    O którym mowa w art. 58 ust. 2 lit. a) lub b) rozporządzenia finansowego.

(62)    Wyjaśnienia dotyczące trybów zarządzania oraz odniesienia do rozporządzenia finansowego znajdują się na następującej stronie: https://myintracomm.ec.europa.eu/budgweb/EN/man/budgmanag/Pages/budgmanag.aspx

(63)    Zadania w ramach programu mogą być (częściowo) przekazane agencji wykonawczej, na podstawie wyników oceny kosztów i korzyści oraz związanych z tym decyzji, a także odpowiedniego dostosowania powiązanych środków administracyjnych na wdrażanie programu w Komisji i w agencji wykonawczej.

(64)    COM(2018) 375 final.

(65)    Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 1042/2014 z dnia 25 lipca 2014 r., załącznik I; rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 2015/1973 z dnia 8 lipca 2015 r.

(66)    środki zróżnicowane / środki niezróżnicowane

(67)    EFTA: Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu

(68)    Kraje kandydujące oraz w stosownych przypadkach potencjalne kraje kandydujące Bałkanów Zachodnich.

(69)    Wsparcie techniczne lub administracyjne oraz wydatki na wsparcie realizacji programów lub działań UE (dawne linie „BA”), pośrednie badania naukowe, bezpośrednie badania naukowe.

(70)    Wsparcie techniczne lub administracyjne oraz wydatki na wsparcie realizacji programów lub działań UE (dawne linie „BA”), pośrednie badania naukowe, bezpośrednie badania naukowe.

(71)    CA = personel kontraktowy; LA = personel miejscowy; SNE = oddelegowany ekspert krajowy; INT = personel tymczasowy; JED = młodszy oddelegowany ekspert.

(72)    W przypadku tradycyjnych zasobów własnych (opłaty celne, opłaty wyrównawcze od cukru) należy wskazać kwoty netto, tzn. kwoty brutto po odliczeniu odpowiedniej kwoty na poczet kosztów poboru.

KOMISJA EUROPEJSKA

Strasburg, dnia12.6.2018

COM(2018) 473 final

ZAŁĄCZNIKI

do

ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

ustanawiającego, w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami, instrument wsparcia finansowego na rzecz zarządzania granicami i wiz

{SEC(2018) 315 final}

{SWD(2018) 347 final}

{SWD(2018) 348 final}

ZAŁĄCZNIK I

Kryteria przydziału finansowania na programy objęte zarządzaniem dzielonym

1.Dostępne środki, o których mowa w art. 10, zostają podzielone między państwa członkowskie w następujący sposób:

a)każde państwo członkowskie otrzymuje z instrumentu kwotę zryczałtowaną w wysokości 5 000 000 EUR tylko na początku okresu programowania;

b)kwota 157 200 000 EUR na specjalny program tranzytowy zostaje przydzielona Litwie tylko na początku okresu programowania;

c)a pozostałe środki, o których mowa w art. 10, zostają rozdzielone na podstawie następujących kryteriów:

30 % na zewnętrzne granice lądowe;

35 % na zewnętrzne granice morskie;

20 % na porty lotnicze;

15 % na urzędy konsularne.

2.Środki dostępne na podstawie pkt 1 lit. c) na zewnętrzne granice lądowe i zewnętrzne granice morskie zostają podzielone między państwa członkowskie w następujący sposób:

a)70 % z tytułu długości ich zewnętrznych granic lądowych i zewnętrznych granic morskich, która zostanie obliczona na podstawie współczynników ważenia dla każdego konkretnego odcinka, jak przedstawiono w rozporządzeniu (UE) nr 1052/2013 1 , określonych zgodnie z pkt 11 oraz

b)30 % na obciążenie pracą na ich zewnętrznych granicach lądowych i zewnętrznych granicach morskich, określone zgodnie z ust. 7 lit. a).

3.Wagi, o których mowa w pkt 2 lit. a), określa Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej zgodnie z pkt 11.

4.Zasoby dostępne na mocy pkt 1 lit. c), przeznaczone na porty lotnicze, są rozdzielane między państwa członkowskie na podstawie obciążenia pracą w ich portach lotniczych określanego zgodnie z pkt 7 lit. b).

5.Środki dostępne na podstawie pkt 1 lit. c) na urzędy konsularne zostają podzielone między państwa członkowskie w następujący sposób:

a)50 % na liczbę urzędów konsularnych (z wyłączeniem konsulatów honorowych) państw członkowskich w państwach wymienionych w załączniku I rozporządzenia Rady (WE) nr 539/2001 2 i

b)50 % na obciążenie pracą w odniesieniu do zarządzania polityką wizową w urzędach konsularnych państw członkowskich w państwach wymienionych w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 539/2001, określone zgodnie z pkt 7 lit. c) niniejszego załącznika.

6.Do celów podziału środków na podstawie pkt 1 lit. c) wyrażenie „zewnętrzne granice morskie” oznacza zewnętrzne granice morza terytorialnego państw członkowskich określone zgodnie z art. 4–16 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza. W przypadkach, gdy wymagane są regularne operacje o dalekim zasięgu w celu zapobieżenia nielegalnej imigracji lub nielegalnym wjazdom, wówczas granica ta stanowić będzie jednak zewnętrzną linię obszaru wysokiego ryzyka. Definicja „zewnętrzne granice morskie” w tym kontekście jest określana przy uwzględnieniu danych operacyjnych pochodzących z ostatnich dwóch lat, przedstawionych przez dane państwo członkowskie. Definicja ta jest stosowana wyłącznie do celów niniejszego rozporządzenia.

7.Do celów początkowego przydziału środków finansowych ocena obciążenia pracą opiera się na najnowszych średnich danych liczbowych obejmujących ostatnie 36 miesięcy, dostępnych w dniu rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. Do celów przeglądu śródokresowego ocena obciążenia pracą opiera się na najnowszych średnich danych liczbowych obejmujących ostatnie 36 miesięcy, dostępnych podczas przeglądu śródokresowego w 2024 r. Ocena obciążenia pracą opiera się na następujących czynnikach:

a)na zewnętrznych granicach lądowych i zewnętrznych granicach morskich:

1)70 % stosownie do liczby przypadków przekroczenia granic zewnętrznych na wyznaczonych przejściach granicznych;

2)30 % stosownie do liczby obywateli państw trzecich, którym odmówiono wjazdu na granicy zewnętrznej;

b)w portach lotniczych:

1)70 % stosownie do liczby przypadków przekroczenia granic zewnętrznych na wyznaczonych przejściach granicznych;

2)30 % stosownie do liczby obywateli państw trzecich, którym odmówiono wjazdu na granicy zewnętrznej;

c)w urzędach konsularnych:

liczba wniosków o wizę w związku z krótkim pobytem lub tranzytem w porcie lotniczym.

8.Dane odniesienia dotyczące liczby urzędów konsularnych, o których mowa w pkt 5 lit. a), oblicza się zgodnie z informacjami zawartymi w załączniku 28 decyzji Komisji C(2010) 1620 z dnia 19 marca 2010 r. ustanawiającej podręcznik rozpatrywania wniosków wizowych i zmieniania wydanych wiz.

Jeżeli państwo członkowskie nie dostarczy wymaganych danych statystycznych, wykorzystuje się ostatnie dostępne dane dla tego państwa członkowskiego. Jeżeli nie są dostępne żadne dane dla państwa członkowskiego, wartość odniesienia wynosi zero.

9.Wartościami odniesienia dla obciążenia pracą, o którym mowa:

a)w pkt 7 lit. a) ppkt 1 i pkt 7 lit. b) ppkt 1, są najnowsze dane statystyczne dostarczone przez państwo członkowskie zgodnie z prawem unijnym;

b)w pkt 7 lit. a) ppkt 2 i pkt 7 lit. b) ppkt 2, są najnowsze dane statystyczne sporządzone przez Komisję (Eurostat) na podstawie danych dostarczonych przez państwo członkowskie zgodnie z prawem unijnym;

c)w pkt 7 lit. c), są najnowsze dane statystyczne dotyczące wiz opublikowane przez Komisję zgodnie z art. 46 kodeksu wizowego 3 .

d)Jeżeli państwo członkowskie nie dostarczy wymaganych danych statystycznych, wykorzystuje się ostatnie dostępne dane dla tego państwa członkowskiego. Jeżeli nie są dostępne żadne dane dla państwa członkowskiego, wartość odniesienia wynosi zero.

10.Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej dostarcza Komisji sprawozdanie na temat podziału środków w odniesieniu do zewnętrznych granic lądowych, zewnętrznych granic morskich i portów lotniczych, o których mowa w pkt 1 lit. c).

11.Do celów początkowego przydziału środków, w sprawozdaniu, o którym mowa w pkt 10, określa się średni poziom zagrożenia na każdym odcinku granicy na podstawie najnowszych średnich danych liczbowych obejmujących ostatnie 36 miesięcy do dnia rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. Do celów przeglądu śródokresowego, w sprawozdaniu, o którym mowa w pkt 10, określa się średni poziom zagrożenia na każdym odcinku granicy na podstawie najnowszych średnich danych liczbowych obejmujących ostatnie 36 miesięcy dostępnych w trakcie przeglądu śródokresowego w 2024 r. W sprawozdaniu określa się następujące konkretne współczynniki ważenia dla odcinków granic przy zastosowaniu poziomów zagrożenia, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1052/2013:

a)współczynnik 0,5 w przypadku niskiego zagrożenia;

b)współczynnik 3 w przypadku średniego zagrożenia;

c)współczynnik 5 w przypadku wysokiego zagrożenia;

d)współczynnik 8 w przypadku krytycznego zagrożenia.

ZAŁĄCZNIK II

Środki wykonawcze

1.Instrument przyczynia się do realizacji celu szczegółowego określonego w art. 3 ust. 2 lit. a) przez skupienie się na następujących środkach wykonawczych:

a)poprawa kontroli granic zgodnie z art. 4 lit. a) rozporządzenia (UE) 2016/1624 przez:

i.wzmocnienie zdolności przeprowadzania kontroli i nadzoru na granicach zewnętrznych, w tym środki w celu zapobiegania przestępczości transgranicznej – takiej jak przemyt migrantów, handel ludźmi i terroryzm – i jej wykrywania;

ii.wspieranie działań poszukiwawczo-ratowniczych w kontekście nadzorowania granicy na morzu;

iii.wdrożenie środków technicznych i operacyjnych w obrębie strefy Schengen związanych z kontrolą granic;

iv.prowadzenie analiz ryzyka dla bezpieczeństwa wewnętrznego oraz analiz zagrożeń, które mogą wpłynąć na funkcjonowanie lub bezpieczeństwo granic zewnętrznych;

v.wspieranie, w ramach niniejszego rozporządzenia, państw członkowskich narażonych na istniejącą lub potencjalną nieproporcjonalną presję migracyjną na granicach zewnętrznych UE, w tym przez wsparcie techniczne i operacyjne, jak również przez wysyłanie zespołów wsparcia w zarządzaniu migracjami w obszarach hotspotów;

b)dalszy rozwój Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej, przez wspólne budowanie zdolności, wspólne udzielanie zamówień, ustanowienie wspólnych norm i innych środków ułatwiających współpracę i koordynację między państwami członkowskimi i Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej;

c)wzmocnienie współpracy międzyagencyjnej na szczeblu krajowym między organami krajowymi odpowiedzialnymi za kontrolę granic lub zadania wykonywane na granicy oraz współpracy na szczeblu UE między państwami członkowskimi lub między państwami członkowskimi, z jednej strony, a właściwymi organami, urzędami i agencjami Unii lub państwami trzecimi, z drugiej strony;

d)zapewnienie jednolitego stosowania dorobku prawnego Unii dotyczącego granic zewnętrznych, w tym przez wdrożenie zaleceń wydanych w ramach mechanizmów kontroli jakości, takich jak mechanizm oceny Schengen zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1053/2013, oceny narażenia zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/1624 oraz krajowe mechanizmy kontroli jakości;

e)ustanowienie, obsługa i utrzymanie wielkoskalowych systemów informatycznych w obszarze zarządzania granicami, w tym interoperacyjność tych systemów informatycznych i ich infrastruktura łączności.

2.Instrument przyczynia się do realizacji celu szczegółowego określonego w art. 3 ust. 2 lit. b) przez skupienie się na następujących środkach wykonawczych:

a)świadczenie wydajnych i przyjaznych odbiorcy usług na rzecz osób składających wnioski wizowe przy jednoczesnym utrzymaniu bezpieczeństwa i integralności procedury wizowej;

b)zapewnienie jednolitego stosowania unijnego dorobku prawnego dotyczącego wiz, w tym dalszy rozwój i reforma wspólnej polityki wizowej;

c)opracowanie różnych form współpracy między państwami członkowskimi w procesie rozpatrywania wniosków wizowych;

d)ustanowienie, obsługa i utrzymanie wielkoskalowych systemów informatycznych w obszarze wspólnej polityki wizowej, w tym interoperacyjność tych systemów informatycznych i ich infrastruktura łączności.

ZAŁĄCZNIK III

Zakres wsparcia

1.W ramach celu szczegółowego, o którym mowa w art. 3 ust. 2 lit. a), instrument wspiera w szczególności:

a)infrastrukturę, budynki, systemy i usługi wymagane na przejściach granicznych, w obszarach hotspotów oraz do nadzorowania granicy pomiędzy przejściami granicznymi, aby zapobiegać niedozwolonemu przekraczaniu granic, imigracji nieuregulowanej i przestępczości transgranicznej na granicach zewnętrznych oraz aby je zwalczać, a także aby zagwarantować sprawne przepływy osób podróżujących zgodnie z prawem;

b)sprzęt operacyjny, w tym środki transportu, oraz systemy łączności wymagane do skutecznej i bezpiecznej kontroli granic, zgodnie z normami opracowanymi przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, jeżeli takie normy istnieją;

c)szkolenia z zakresu europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami lub przyczynianie się do jego rozwoju, przy uwzględnieniu potrzeb operacyjnych i analizy ryzyka oraz przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych;

d)oddelegowanie wspólnych oficerów łącznikowych do państw trzecich, jak określono w rozporządzeniu (UE) nr .../... [nowe rozporządzenie w sprawie oficerów łącznikowych ds. imigracji] 4 i oddelegowanie funkcjonariuszy straży granicznej i innych właściwych ekspertów do państw członkowskich lub z państwa członkowskiego do państwa trzeciego, wzmocnienie współpracy i zdolności operacyjnej sieci ekspertów lub oficerów łącznikowych, jak również wymianę najlepszych praktyk i wzmocnienie zdolności sieci europejskich, aby oceniać, promować, wspierać i rozwijać polityki unijne;

e)badania, projekty pilotażowe i inne istotne działania mające na celu wdrożenie lub rozwój europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, w tym środki na rzecz rozwoju Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej, takie jak wspólne budowanie zdolności, wspólne zamówienia, ustanowienie wspólnych norm i innych środków ułatwiających współpracę i koordynację między Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej i państwami członkowskimi;

f)działania służące rozwojowi innowacyjnych sposobów lub wprowadzaniu nowych technologii, które można przenieść do innych państw członkowskich, w szczególności działania służące wykorzystaniu wyników projektów dotyczących badań nad bezpieczeństwem, jeżeli Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej, działając na mocy art. 37 rozporządzenia (UE) 2016/1624, uzna, że wykorzystanie tych wyników przyczynia się do rozwoju zdolności operacyjnych Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej;

g)działania przygotowawcze, monitorujące, administracyjne i techniczne, wymagane do realizacji polityki w zakresie granicy zewnętrznej, w tym do poprawy zarządzania obszarem Schengen dzięki rozwinięciu i wdrożeniu mechanizmu oceny ustanowionego rozporządzeniem (UE) nr 1053/2013, aby sprawdzać stosowanie dorobku Schengen i kodeksu granicznego Schengen, w tym kosztów delegacji służbowych ekspertów z Komisji i państw członkowskich biorących udział w wizytach na miejscu, jak również środki w celu wdrożenia zaleceń przedstawionych w następstwie ocen narażenia przeprowadzonych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/1624;

h)identyfikację, pobieranie odcisków palców, rejestrację, kontrole bezpieczeństwa, prowadzenie rozmów, dostarczanie informacji, badania medyczne i badania identyfikujące osoby wymagające szczególnego traktowania, oraz, w razie konieczności, opiekę medyczną, jak również skierowanie obywateli państw trzecich do odpowiedniej procedury na granicach zewnętrznych, w szczególności na obszarach hotspotów;

i)działania mające na celu podniesienie świadomości na temat polityki w zakresie granic zewnętrznych wśród zainteresowanych podmiotów i opinii publicznej, w tym z zakresu komunikacji instytucjonalnej dotyczącej priorytetów politycznych Unii;

j)opracowywanie narzędzi, metod i wskaźników statystycznych;

k)wsparcie operacyjne dla realizacji europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami.

2.W ramach celu szczegółowego, o którym mowa w art. 3 ust. 2 lit. b), instrument wspiera w szczególności:

a)infrastrukturę i budynki wymagane do rozpatrywania wniosków wizowych i prowadzenia współpracy konsularnej, w tym środków ochrony, oraz inne działania mające na celu poprawę jakości usług skierowanych do osób ubiegających się o wizę;

b)sprzęt operacyjny i systemy łączności wymagane do rozpatrywania wniosków wizowych oraz prowadzenia współpracy konsularnej,

c)szkolenie pracowników konsulatów i pozostałych pracowników przyczyniających się do realizacji wspólnej polityki wizowej i współpracy konsularnej;

d)wymianę najlepszych praktyk i ekspertów, w tym oddelegowanie ekspertów, jak również zwiększenie zdolności sieci europejskich, aby oceniać, promować, wspierać i w dalszym stopniu rozwijać polityki i cele unijne;

e)badania, projekty pilotażowe i inne istotne działania, takie jak działania mające na celu zwiększenie wiedzy dzięki analizom, monitorowaniu i ocenie;

f)działania mające na celu rozwój innowacyjnych metod lub wprowadzanie nowych technologii, które można przenieść do innych państw członkowskich, w szczególności projekty mające na celu testowanie i zatwierdzanie wyników projektów badawczych i finansowanych przez Unię;

g)działania przygotowawcze, monitorujące, administracyjne i techniczne, w tym w celu poprawy zarządzania obszarem Schengen dzięki rozwinięciu i wdrożeniu mechanizmu oceny ustanowionego rozporządzeniem (UE) nr 1053/2013, aby sprawdzać stosowanie dorobku Schengen, w tym koszty delegacji służbowych ekspertów z Komisji i państw członkowskich biorących udział w wizytach na miejscu;

h)działania na rzecz podnoszenia świadomości na temat strategii wizowej wśród zainteresowanych stron oraz opinii publicznej, z uwzględnieniem komunikacji instytucjonalnej w zakresie priorytetów polityki Unii,

i)opracowywanie narzędzi, metod i wskaźników statystycznych;

j)wsparcie operacyjne dla realizacji wspólnej polityki wizowej.

3.W ramach celu polityki, o którym mowa w art. 3 ust. 1, instrument wspiera w szczególności:

a)infrastrukturę i budynki wymagane do przyjęcia wielkoskalowych projektów informatycznych i związanych z nimi komponentów infrastruktury łączności;

b)sprzęt i systemy łączności konieczne do zapewnienia należytego funkcjonowania wielkoskalowych projektów informatycznych;

c)działania w zakresie szkoleń i komunikacji w odniesieniu do wielkoskalowych systemów informatycznych;

d)rozwój i modernizację wielkoskalowych projektów informatycznych;

e)badania, weryfikację poprawności projektów, projekty pilotażowe i inne istotne działania związane z wdrożeniem wielkoskalowych projektów informatycznych, w tym ich interoperacyjnością;

f)działania mające na celu rozwój innowacyjnych metod lub wprowadzanie nowych technologii, które można przenieść do innych państw członkowskich, w szczególności projekty mające na celu testowanie i zatwierdzanie wyników projektów badawczych i finansowanych przez Unię;

g)opracowanie narzędzi, metod i wskaźników statystycznych dla wielkoskalowych projektów informatycznych w dziedzinie wiz i granic;

h)wsparcie operacyjne dla realizacji wielkoskalowych projektów informatycznych.

ZAŁĄCZNIK IV

Działania kwalifikujące się do zwiększonego współfinansowania zgodnie z art. 11 ust. 3 i art. 12 ust. 14

1)Zakup sprzętu operacyjnego za pośrednictwem programów wspólnego udzielania zamówień z Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej, który to sprzęt zostanie udostępniony Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej do celów jej działań operacyjnych zgodnie z art. 39 ust. 14 rozporządzenia (UE) 2016/1624.

2)Działania wspierające współpracę międzyagencyjną między państwem członkowskim i sąsiadującym z nim państwem trzecim, z którym UE dzieli wspólną granicę lądową lub morską.

3)Dalszy rozwój Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej, przez wspólne budowanie zdolności, wspólne udzielanie zamówień, ustanowienie wspólnych norm i innych środków ułatwiających współpracę i koordynację między państwami członkowskimi i Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej, jak przedstawiono w pkt 1 lit. b) załącznika II.

4)Wspólne wysyłanie oficerów łącznikowych ds. imigracji, o których mowa w załączniku III.

5)Działania na rzecz poprawy wykrywania ofiar handlu ludźmi i poprawy współpracy transgranicznej mającej na celu wykrywanie przemytników w ramach kontroli granicznej.

6)Działania z zakresu wdrażania, transferu, testowania i zatwierdzania nowych metod lub technologii, w tym projekty pilotażowe i działania następcze na rzecz projektów badawczych na temat bezpieczeństwa finansowanych ze środków Unii, o których mowa w załączniku III.

7)Działania w celu określenia i obsługi obszarów hotspotów w państwach członkowskich narażonych na istniejącą lub potencjalną nieproporcjonalną presję migracyjną.

8)Dalszy rozwój form współpracy między państwami członkowskimi w zakresie rozpatrywania wniosków wizowych, jak przedstawiono w pkt 2 lit. c) załącznika II.

9)Zwiększenie zaplecza konsularnego lub reprezentacji państw członkowskich w państwach objętych obowiązkiem wizowym, w szczególności w państwach, w których obecnie nie ma placówek dyplomatycznych żadnego państwa członkowskiego.

ZAŁĄCZNIK V

Główne wskaźniki realizacji celów, o których mowa w art. 25 ust. 1

a)Cel szczegółowy 1: wspieranie skutecznego europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami na granicach zewnętrznych, realizowanego przez Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną w ramach wspólnej odpowiedzialności Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz organów krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami, aby ułatwić legalne przekraczanie granic, wykrywanie imigracji nieuregulowanej i przestępczości transgranicznej oraz zapobieganie im, i skutecznie zarządzać przepływami migracyjnymi:

1)liczba przypadków niedozwolonego przekraczania granicy wykrytych na granicach zewnętrznych UE a) między przejściami granicznymi i b) na przejściach granicznych

Źródło danych: Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej

2)liczba osób posługujących się nielegalnymi dokumentami podróży wykrytych na przejściach granicznych

Źródło danych: Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej

b)Cel szczegółowy 2: wspieranie wspólnej polityki wizowej, aby ułatwiać legalne podróżowanie i zapobiegać zagrożeniom w zakresie migracji i bezpieczeństwa:

1)liczba osób posługujących się nielegalnymi dokumentami podróży wykrytych w konsulatach działających przy wsparciu Funduszu

Źródło danych: państwa członkowskie 5  

2)średni czas podejmowania decyzji (i trendy) w procedurze wizowej

Źródło danych: państwa członkowskie 6

ZAŁĄCZNIK VI

Rodzaje interwencji

TABELA 1:   KODY DOTYCZĄCE WYMIARU ZAKRESU INTERWENCJI

TABELA 2:   KODY WYMIARU RODZAJU DZIAŁANIA

TABELA 3:   KODY DOTYCZĄCE WYMIARU WARUNKÓW REALIZACJI

ZAŁĄCZNIK VII

Działanie kwalifikujące się do otrzymania wsparcia operacyjnego

a)W ramach celu szczegółowego określonego w art. 3 ust. 2 lit. a) wsparcie operacyjne obejmuje następujące koszty pod warunkiem, że nie są one pokrywane przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej w kontekście jej działalności operacyjnej:

1)koszty personelu;

2)koszty konserwacji i naprawy sprzętu i infrastruktury;

3)koszty usług, w tym na obszarach hotspotów, objętych zakresem niniejszego rozporządzenia;

4)bieżące koszty działalności.

Przyjmujące państwo członkowskie w rozumieniu art. 2 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1624/2016 7 może wykorzystywać wsparcie operacyjne na pokrycie swoich własnych kosztów bieżących z tytułu udziału w działaniach operacyjnych, o których mowa w art. 2 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1624/2016, objętych zakresem niniejszego rozporządzenia lub do celów krajowych działań w zakresie kontroli granic.

b)W ramach celu szczegółowego określonego w art. 3 ust. 2 lit. b) wsparcie operacyjne obejmuje:

1)koszty personelu, w tym koszty szkoleń;

2)koszty usług;

3)koszty konserwacji i naprawy sprzętu i infrastruktury;

4)koszty związane z nieruchomościami, w tym z wynajmem i amortyzacją.

c)W ramach celu szczegółowego określonego w art. 3 ust. 1 wsparcie operacyjne obejmuje:

1)koszty personelu, w tym koszty szkoleń;

2)zarządzanie operacyjne i utrzymanie wielkoskalowych systemów informatycznych i ich infrastruktury łączności, w tym interoperacyjność tych systemów i wynajem zabezpieczonych obiektów.

d)Oprócz powyższych pozycji wsparcie operacyjne w ramach programu dla Litwy obejmuje wsparcie zgodnie z art. 16 ust. 1.

ZAŁĄCZNIK VIII

Wskaźniki produktu i rezultatu, o których mowa w art. 25 ust. 3

a)Cel szczegółowy 1: wspieranie skutecznego europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami na granicach zewnętrznych, realizowanego przez Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną w ramach wspólnej odpowiedzialności Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz organów krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami, aby ułatwić legalne przekraczanie granic, wykrywanie imigracji nieuregulowanej i przestępczości transgranicznej oraz zapobieganie im, i skutecznie zarządzać przepływami migracyjnymi;

1)infrastruktura kontroli granic, środki transportu i inny sprzęt finansowany przy wsparciu z instrumentu;

–liczba nowo wybudowanych lub zmodernizowanych przejść granicznych w porównaniu z całkowitą liczbą nowo wybudowanych lub zmodernizowanych przejść granicznych w danym państwie członkowskim;

–liczba bramek automatycznej kontroli granicznej;

–liczba środków transportu lotniczego;

–liczba środków transportu morskiego;

–liczba środków transportu lądowego;

–liczba sztuk sprzętu udostępnionego Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej;

–liczba sztuk innego sprzętu, w tym liczba sztuk sprzętu przeznaczonego do ustanowienia, zreformowania lub utrzymywania obszarów hotspotów do celów niniejszego rozporządzenia;

–liczba sztuk sprzętu do różnorodnego zastosowania, otrzymujących wsparcie z instrumentu.

2)Liczba wyspecjalizowanych stanowisk w państwach trzecich wspieranych przez instrument

–wspólni oficerowie łącznikowi, o których mowa w załączniku III;

–inne wyspecjalizowane stanowiska związane z zarządzaniem granicami.

3)Liczba projektów współpracy lub strumieni współpracy ustanowionych w państwach członkowskich przy wsparciu z instrumentu między organami krajowymi i Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej, przyczyniających się do rozwoju Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej.

4)Liczba sztuk sprzętu wykorzystywanego w trakcie działań operacyjnych Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej, zakupionego przy wsparciu z instrumentu w porównaniu z całkowitą liczbą sztuk sprzętu zarejestrowanego w rezerwie wyposażenia technicznego.

5)Liczba projektów współpracy lub strumieni współpracy agencji krajowych z Krajowym Ośrodkiem Koordynacji (NCC) Eurosur, ustanowionych przy wsparciu z instrumentu.

6)Liczba pracowników przeszkolonych w zakresie aspektów związanych ze zintegrowanym zarządzaniem granicami przy wsparciu z instrumentu.

7)Liczba funkcji informatycznych opracowanych, wdrożonych, utrzymywanych lub zmodernizowanych przy wsparciu z instrumentu, w tym do celów interoperacyjności:

–SIS II;

–ETIAS;

–EES;

–VIS do celów zarządzania granicami;

–Eurodac do celów zarządzania granicami;

–liczba połączeń systemów informatycznych z europejskim portalem wyszukiwania, finansowanych przy wsparciu z instrumentu;

–wszelkie inne wielkoskalowe systemy informatyczne objęte zakresem niniejszego rozporządzenia.

8)Liczba zaleceń dotyczących oceny Schengen w dziedzinie granic i zaleceń dotyczących oceny narażenia zrealizowanych przy wsparciu z instrumentu w porównaniu z całkowitą liczbą zaleceń mających skutki finansowe.

b)Cel szczegółowy 2: wspieranie wspólnej polityki wizowej, aby ułatwiać legalne podróżowanie i zapobiegać zagrożeniom w zakresie migracji i bezpieczeństwa:

1)Liczba konsulatów poza strefą Schengen ustanowionych lub zmodernizowanych przy wsparciu z instrumentu, w porównaniu z całkowitą liczbą ustanowionych lub zmodernizowanych konsulatów danego państwa członkowskiego poza strefą Schengen.

2)Liczba przeszkolonych pracowników i liczba szkoleń dotyczących aspektów związanych ze wspólną polityką wizową zrealizowanych przy wsparciu z instrumentu.

3)Liczba funkcji informatycznych opracowanych, wdrożonych, utrzymywanych lub zmodernizowanych przy wsparciu z instrumentu, w tym do celów interoperacyjności:

–VIS;

–EES;

–wszelkie inne wielkoskalowe systemy informatyczne objęte zakresem niniejszego rozporządzenia.

4)Liczba form współpracy między państwami członkowskimi w procesie rozpatrywania wniosków wizowych, ustanowionych i udoskonalonych przy wsparciu z instrumentu:

–wspólne lokalizacje;

–wspólne ośrodki składania wniosków wizowych;

–przedstawicielstwa;

–inne.

5)Liczba zaleceń dotyczących oceny Schengen w dziedzinie wspólnej polityki wizowej zrealizowanych przy wsparciu z instrumentu, jako udział w całkowitej liczbie zaleceń mających skutki finansowe.

6)Liczba państw objętych obowiązkiem wizowym, w których liczba państw członkowskich posiadających placówki dyplomatyczne lub przedstawicielstwa wzrosła dzięki wsparciu z instrumentu.

(1)    Rozporządzenie (UE) nr 1052/2013 z dnia 22 października 2013 r. ustanawiające europejski system nadzorowania granic (EUROSUR) (Dz.U. L 295 z 6.11.2013, s. 11).

(2)    Rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu.

(3)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Wizowy (kodeks wizowy) (Dz.U. L 243 z 15.9.2009, s. 1).

(4)    Dz.U. L […] z […], s. […].

(5)    Dane na potrzeby tego wskaźnika są gromadzone przez państwa członkowskie za pośrednictwem wizowego systemu informacyjnego i mogą być wykorzystywane przez Komisję w przyszłości do celów sprawozdawczości i statystyk, po zakończeniu negocjacji dotyczących wniosku Komisji w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 767/2008, rozporządzenie (WE) nr 810/2009, rozporządzenie (UE) 2017/2226, rozporządzenie (UE) 2016/399, rozporządzenie XX/2018 [rozporządzenie w sprawie interoperacyjności] i decyzję 2004/512/WE oraz uchylającego decyzję Rady 2008/633/WSiSW (COM(2018) 302 final z 16.5.2018).

(6)    Tamże.

(7)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 1624/2016 z dnia 14 września 2016 r. w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Dz.U. L 251 z 16.9.2016, s. 1).