26.1.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 26/30

(1)

Zgodnie z art. 3 ust. 10 decyzji wykonawczej Rady 2011/344/UE (2) Komisja, wraz z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MFW) i we współpracy z Europejskim Bankiem Centralnym (EBC), dokonała szóstego przeglądu postępów poczynionych przez władze Portugalii we wdrażaniu uzgodnionych środków w ramach gospodarczego i finansowego programu dostosowawczego (zwanego dalej „programem”), a także skuteczności tych środków oraz ich wpływu na gospodarkę i społeczeństwo.

(2)

Przewiduje się, że aktywność gospodarcza, po znaczącym spadku o 3 % w 2012 r. w ujęciu realnym, począwszy od drugiej połowy 2013 r., będzie się stopniowo zwiększała, a kwartalne wskaźniki wzrostu ponownie osiągną wartości dodatnie. Oczekuje się, że w 2014 r. ożywienie gospodarcze nabierze tempa pomimo zagrożeń dla perspektyw makroekonomicznych. Obejmują one potencjalne trudności związane z popytem wewnętrznym oraz silniejsze niż przewidywano pogorszenie sytuacji gospodarczej w niektórych państwach członkowskich strefy euro, które miałoby skutki uboczne dla Portugalii.

(3)

Docelowy poziom deficytu na poziomie 5 % produktu krajowego brutto (PKB) wyznaczony na 2012 r. pozostaje aktualny, nawet jeśli istnieją pewne zagrożenia. Mimo że po stronie wydatków wykonanie budżetu pozostaje pod kontrolą, w okresie do października przychody nadal nie osiągały i tak już obniżonego poziomu docelowego. W celu osiągnięcia docelowego poziomu deficytu wprowadzono dodatkowe środki na rzecz oszczędności o wartości około 0,3 % PKB, ale istnieją pewne wątpliwości co do ich końcowych skutków. Co więcej, organy statystyczne wciąż badają, czy sprzedaż koncesji dla portu lotniczego (ANA) o wartości 0,7 % PKB może być traktowana jako operacja zmniejszająca deficyt.

(4)

Ustawa budżetowa na 2013 r., która została przyjęta w dniu 27 listopada 2012 r., przewiduje działania dyskrecjonalne o wartości ponad 3 % PKB w celu osiągnięcia w 2013 r. docelowego poziomu deficytu wynoszącego 4,5 % PKB. Po stronie wydatków budżet przewiduje znaczne ograniczenie wynagrodzeń w sektorze publicznym poprzez zmniejszenie liczby pracowników, ograniczenie płatności za pracę w godzinach nadliczbowych i innych świadczeń. Zostaną wzmocnione wysiłki na rzecz racjonalizacji w sektorze służby zdrowia, przedsiębiorstwach będących własnością skarbu państwa i partnerstwach publiczno-prywatnych oraz nastąpi dalsze cięcie wydatków socjalnych. Po stronie dochodów budżet na rok 2013 przewiduje kompleksową restrukturyzację podatku dochodowego od osób fizycznych, która doprowadzi do zmniejszenia liczby grup podatkowych i podwyższenia średniej stawki podatkowej zgodnie ze standardami europejskimi, przy jednoczesnym zachowaniu progresywności i ograniczeniu korzyści podatkowych. Ponadto na część dochodu podlegającego opodatkowaniu powyżej minimalnego wynagrodzenia nałożony zostanie dodatkowy podatek wynoszący 3,5 %, natomiast na dochody powyżej 80 000 EUR nałożono podatek solidarnościowy w wysokości 2,5 %, a na dochody powyżej 250 000 EUR – w wysokości 5 %. Dochody z tytułu podatku od osób prawnych wzrosną w wyniku, między innymi, ograniczenia możliwości odliczania kosztów odsetek, obniżenia progu stosowania najwyższych stawek od zysków i zmiany metody obliczania specjalnej przedpłaty dla przedsiębiorstw w ramach opodatkowania grupowego. Budżet na rok 2013 obejmuje także zmiany w podatkach pośrednich, w szczególności podwyższenie akcyzy na tytoń, alkohol i gaz ziemny, poszerzenie podstawy opodatkowania nieruchomości po przeszacowaniu wartości nieruchomości oraz wprowadzenie podatku od transakcji finansowych. Ponadto dochód ze składek na ubezpieczenie społeczne będzie rósł, ponieważ będą one także naliczane od dodatkowych płatności dla pracowników sektora publicznego oraz świadczeń dla bezrobotnych.

(5)

Biorąc pod uwagę środki przewidziane w budżecie na rok 2013, wzrost dochodów przyczyni się w 80 % do korekty budżetowej w 2013 r., natomiast pozostałe 20 % będzie wynikało z ograniczenia wydatków (po uwzględnieniu wpływu przywrócenia trzynastej pensji w sektorze publicznym i przywrócenia 1,1 miesięcznych świadczeń emerytalnych, zgodnie z decyzją Trybunału Konstytucyjnego). W związku z zagrożeniami związanymi z korektą opartą w dużym stopniu na dochodach władze portugalskie przygotowują środki awaryjne w wysokości 0,5 % PKB, które zostaną wprowadzone w przypadku wystąpienia takich zagrożeń. Środki te będą przede wszystkim polegać na ograniczaniu wydatków, zwłaszcza na dalszych obniżkach kosztów wynagrodzeń, i zostaną szczegółowo określone na początku 2013 r. w ramach siódmego przeglądu.

(6)

Procedura korekty budżetowej opiera się na szeregu środków strukturalnych mających na celu ulepszenie kontroli nad wydatkami sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz usprawnienie poboru dochodów. W szczególności przewiduje się, że kompleksowa reforma ram budżetowych dostosuje te ramy do najlepszych praktyk stosowanych w procedurach budżetowych i dotyczących zarządzania. Nowy system kontroli zobowiązań zaczyna przynosić efekty, ale jego wdrażanie musi być ściśle monitorowane w celu zagwarantowania, by zobowiązania były zgodne ze środkami finansowymi. Reformy administracji publicznej, które przyniosły już znaczne oszczędności, będą kontynuowane. Kluczowe reformy mające na celu restrukturyzację administracji podatkowej są bliskie zakończenia, a władze zwiększają monitorowanie zgodności dochodów i wzmacniają tę zgodność. Rozpoczęto już renegocjowanie umów partnerstwa publiczno-prywatnego, a w 2013 r. i kolejnych latach przewiduje się osiągnięcie znacznych oszczędności. Przewiduje się, że przedsiębiorstwa będące własnością skarbu państwa osiągną równowagę operacyjną średnio do końca roku 2012. Reformy w sektorze służby zdrowia przynoszą znaczne oszczędności, a ich wdrażanie nadal następuje zasadniczo zgodne z wyznaczonymi celami.

(7)

W celu zwiększenia wydajności i równego dostępu do usług publicznych wszczęto kompleksowy przegląd wydatków, co ma doprowadzić do oszczędności wydatków w wysokości około 4 mld euro, co stanowi 2,5 % PKB. Działania te mają na celu wyeliminowanie niepotrzebnych stanowisk we wszystkich dziedzinach i podmiotach sektora publicznego oraz przeznaczenie zasobów na obszary sprzyjające wzrostowi gospodarczemu. Do lutego 2013 r. należy zidentyfikować i określić ilościowo środki oraz przygotować harmonogram tych środków. W programie stabilności na 2013 r. przedstawione zostaną dalsze informacje dotyczące średnioterminowej konsolidacji fiskalnej.

(8)

Zgodnie z obecnymi prognozami Komisji dotyczącymi wzrostu nominalnego PKB (– 1,0 % w 2011 r., – 2,7 % w 2012 r., 0,3 % w 2013 r. i 2 % w 2014 r.) oraz zmienionymi celami budżetowymi na poziomie 5 % PKB w 2012 r., 4,5 % w 2013 r. i 2,5 % w 2014 r. oczekuje się, że ewolucja relacji długu do PKB przebiegać będzie następująco: 108,1 % w 2011 r., 120 % w 2012 r., 122,2 % w 2013 r. i 122,3 % w 2014 r. Relacja długu do PKB ustabilizuje się, począwszy od 2012 r., a w 2014 r. przyjmie tendencję spadkową, przy założeniu dalszych postępów w redukcji deficytu. Na dynamikę zadłużenia ma wpływ: szereg operacji pozabudżetowych, w tym transakcje nabycia znacznych aktywów finansowych, zwłaszcza na potrzeby możliwego dokapitalizowania banków i dofinansowania przedsiębiorstw będących własnością skarbu państwa, oraz różnice pomiędzy odsetkami naliczonymi a odsetkami zapłaconymi.

(9)

Podwyższenie kapitałów o 8,2 mld euro zostanie wkrótce zakończone i sprawi, że uczestniczące banki będą spełniały regulacyjny wymóg Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego dotyczący buforów kapitałowych oraz osiągną do końca roku 2012 przewidziany w programie docelowy współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 w wysokości 10 %. Wskaźnik relacji kredytów do depozytów zostanie prawdopodobnie obniżony do docelowego orientacyjnego poziomu około 120 % do 2014 r., a niektóre banki już na obecnym etapie osiągnęły wyniki poniżej tego pułapu. Podejmowane są wzmocnione wysiłki na rzecz dywersyfikacji źródeł finansowania sektora prywatnego. Prace nad aktami prawnymi dotyczącymi restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków, w tym w sprawie planów odnowy, banków pomostowych i funduszy na cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, znajdują się w końcowej fazie.

(10)

Poczyniono dalsze postępy w odniesieniu do wdrażania reform strukturalnych zwiększających wzrost gospodarczy i konkurencyjność. Oprócz wzmocnienia swojej aktywnej polityki rynku pracy władze Portugalii zobowiązały się do obniżenia wysokości odpraw dla pracowników, tak by promować elastyczność rynku pracy i tworzenie nowych miejsc pracy. Realizacja planów działania dotyczących kształcenia średniego i szkolenia zawodowego postępuje zgodnie z planem.

(11)

Transpozycja dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym (3), która ma na celu zmniejszenie barier dla wejścia na rynek i zwiększenie konkurencji i aktywności gospodarczej poprzez ułatwienie dostępu do rynku dla nowych podmiotów w różnych sektorach gospodarki, przeprowadzana jest w dobrym tempie. Procedury wydawania zezwoleń i inne obciążenia administracyjne są także upraszczane w różnych sektorach gospodarki, takich jak ochrona środowiska i planowanie przestrzenne, rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich, przemysł i geologia. Obecnie przygotowywana jest ustawa ramowa mająca na celu określenie głównych zasad funkcjonowania najważniejszych krajowych organów regulacyjnych, w tym zapewnienie im znacznej niezależności i autonomii.

(12)

Reformy systemu sądownictwa są nadal przeprowadzane zgodnie z przyjętym harmonogramem. Odnotowano dalsze postępy w zakresie zmniejszenia liczby zaległych spraw, a także w odniesieniu do pakietu szerzej zakrojonych reform, takich jak reorganizacja geograficzna sądów rejonowych i reforma kodeksu postępowania cywilnego.

(13)

Wszystkie środki wymagane na podstawie niniejszej decyzji mają kluczowe znaczenie dla przywrócenia stabilnej sytuacji gospodarczej i finansowej w Portugalii oraz dla przywrócenia jej zdolności do uzyskania finansowania na rynkach.

(14)

W związku z powyższym decyzja wykonawcza 2011/344/UE powinna zostać zmieniona,

1)

ust. 7 otrzymuje brzmienie:

„7.   W 2013 r. Portugalia przyjmie następujące środki, zgodnie z protokołem ustaleń:

2)

ust. 9 otrzymuje brzmienie:

„9.   W celu przywrócenia zaufania do sektora finansowego Portugalia odpowiednio dokapitalizuje swój sektor bankowy oraz zapewni przeprowadzenie uporządkowanego zmniejszenia udziału finansowania dłużnego w tym sektorze. W związku z tym, aby zachować stabilność finansową, Portugalia wdroży strategię dla portugalskiego sektora bankowego, którą uzgodniono z Komisją, EBC oraz MFW. W szczególności Portugalia: