UMOWA

w sprawie powołania Międzynarodowej Organizacji Energii Termojądrowej na rzecz wspólnej realizacji projektu ITER

Spis treści

Preambuła

Artykuł 1

Powołanie Międzynarodowej Organizacji Energii Termojądrowej

Artykuł 2

Cel organizacji ITER

Artykuł 3

Funkcje organizacji ITER

Artykuł 4

Członkowie organizacji ITER

Artykuł 5

Osobowość prawna

Artykuł 6

Rada

Artykuł 7

Dyrektor generalny i personel

Artykuł 8

Zasoby organizacji ITER

Artykuł 9

Regulamin zarządzania zasobami projektu

Artykuł 10

Wymiana informacji i własność intelektualna

Artykuł 11

Zaplecze

Artykuł 12

Przywileje i immunitety

Artykuł 13

Zespoły terenowe

Artykuł 14

Zdrowie publiczne, bezpieczeństwo, licencje i ochrona środowiska

Artykuł 15

Odpowiedzialność

Artykuł 16

Likwidacja

Artykuł 17

Audyt finansowy

Artykuł 18

Ocena zarządzania

Artykuł 19

Współpraca międzynarodowa

Artykuł 20

Pokojowe wykorzystanie i nierozprzestrzenianie

Artykuł 21

Zastosowanie w odniesieniu do Wspólnoty Euratom

Artykuł 22

Wejście w życie

Artykuł 23

Przystąpienie

Artykuł 24

Okres obowiązywania i wypowiedzenie umowy

Artykuł 25

Rozstrzyganie sporów

Artykuł 26

Odstąpienie od umowy

Artykuł 27

Załączniki

Artykuł 28

Zmiany

Artykuł 29

Depozytariusz

Europejska Wspólnota Energii Atomowej (zwana dalej „Euratom”), rząd Chińskiej Republiki Ludowej, rząd Republiki Indii, rząd Japonii, rząd Republiki Korei, rząd Federacji Rosyjskiej i rząd Stanów Zjednoczonych Ameryki,

ODWOŁUJĄC SIĘ do faktu, że pomyślne zakończenie działań w ramach projektowania technicznego pod auspicjami Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (zwanej dalej „MAEA”) pozostawiło do dyspozycji Stron szczegółowy, kompletny i w pełni zintegrowany projekt techniczny obiektu badawczego, mający wykazać możliwość wykorzystania syntezy jądrowej jako źródła energii;

PODKREŚLAJĄC długoterminowy potencjał energii termojądrowej jako praktycznie nieograniczonego, przyjaznego dla środowiska i ekonomicznie konkurencyjnego źródła energii;

W PRZEKONANIU, że ITER stanowi kolejny ważny krok na drodze do rozwoju energii termojądrowej oraz że nadszedł obecnie właściwy moment na rozpoczęcie realizacji projektu ITER, biorąc pod uwagę postęp jaki dokonał się w badaniach i rozwoju w dziedzinie energii jądrowej;

UWZGLĘDNIAJĄC wspólną deklarację przedstawicieli Stron negocjacji w sprawie ITER złożoną podczas spotkania ministrów w sprawie ITER w dniu 28 czerwca 2005 r. w Moskwie;

UZNAJĄC, że Światowy Szczyt w sprawie Zrównoważonego Rozwoju z 2002 r. wezwał rządy do wspierania wzmożonych działań badawczo-rozwojowych w dziedzinie technologii energetycznych, w tym energii odnawialnej, racjonalnego wykorzystania energii oraz zaawansowanych technologii energetycznych;

PODKREŚLAJĄC wagę wspólnej realizacji projektu ITER w wykazaniu naukowej i technologicznej możliwości wykorzystania energii termojądrowej do celów pokojowych oraz w rozbudzaniu zainteresowania młodych pokoleń syntezą;

ZDECYDOWANE wypełniać ogólny cel programowy projektu ITER w ramach Międzynarodowej Organizacji Energii Termojądrowej poprzez wspólny międzynarodowy program badawczy skupiony wokół celów naukowych i technologicznych, stworzony i realizowany z udziałem najlepszych naukowców reprezentujących wszystkie Strony;

PODKREŚLAJĄC istotę kwestii bezpieczeństwa i niezawodności w zakresie budowy, obsługi, eksploatacji, zakończenia działalności i likwidacji obiektów ITER mając na względzie wykazanie bezpieczeństwa oraz promowanie społecznej akceptacji dla syntezy jądrowej jako źródła energii;

POTWIERDZAJĄC znaczenie rzeczywistego partnerstwa w realizacji tego długoterminowego i zakrojonego na szeroką skalę projektu mającego na celu prowadzenie badań naukowych i rozwój w dziedzinie energii termojądrowej;

UZNAJĄC, że o ile Strony odniosą w równym stopniu korzyści naukowe i technologiczne wynikające z badań nad energią termojądrową, to pozostałe korzyści związane z realizacją projektu będą sprawiedliwie dzielone;

PRAGNĄC kontynuować owocną współpracę z MAEA w niniejszym przedsięwzięciu;

UZGADNIAJĄ, CO NASTĘPUJE:

Artykuł 1

Powołanie Międzynarodowej Organizacji Energii Termojądrowej

1.   Niniejszym powołuje się Międzynarodową Organizację Energii Termojądrowej (zwaną dalej „organizacją ITER”).

2.   Siedziba organizacji ITER (zwana dalej „siedzibą”) znajduje się w St Paul-lez-Durance, Bouches-du-Rhône, Francja. Dla celów niniejszej Umowy Euratom określany jest jako „strona przyjmująca”, a Francja jako „państwo przyjmujące”.

Artykuł 2

Cel organizacji ITER

Celem organizacji ITER jest zapewnienie i wspieranie współpracy między Członkami określonymi w art. 4 (zwanymi dalej „Członkami”) w ramach projektu ITER, międzynarodowego projektu mającego na celu wykazanie naukowej i technologicznej możliwości wykorzystania energii termojądrowej do celów pokojowych, którego ważną część stanowiłoby osiągnięcie trwałej produkcji energii w drodze syntezy jądrowej.

Artykuł 3

Funkcje organizacji ITER

1.   Organizacja ITER:

a)

buduje, obsługuje, eksploatuje i zamyka obiekty ITER zgodnie z celami technicznymi i ogólnym projektem przedstawionym w ostatecznym sprawozdaniu z działań w ramach projektowania technicznego (ITER EDA Documentation Series No. 21), a także w dodatkowych dokumentach technicznych, które mogą zostać w razie potrzeby przyjęte zgodnie z niniejszą Umową, oraz zapewnia likwidację obiektów ITER;

b)	zachęca laboratoria, inne instytucje oraz personel uczestniczący w badaniach nad energią termojądrową i programach Członków w zakresie rozwoju do wykorzystywania obiektów ITER;

c)	promuje społeczne zrozumienie i akceptację energii syntezy jądrowej; oraz

d)	podejmuje, zgodnie z niniejszą Umową, wszelkie inne działania niezbędne do osiągnięcia celu.

2.   Przy wypełnianiu swoich funkcji organizacja ITER specjalną uwagę poświęca utrzymaniu dobrych stosunków ze społecznością lokalną.

Artykuł 4

Członkowie organizacji ITER

Członkami organizacji ITER są Strony niniejszej Umowy.

Artykuł 5

Osobowość prawna

1.   Organizacja ITER posiada międzynarodową osobowość prawną, obejmującą zdolność prawną do zawierania umów z państwami i/lub organizacjami międzynarodowymi.

2.   Organizacja ITER posiada osobowość prawną i zdolność prawną na terytoriach jej Członków do:

a)	zawierania umów;

b)	nabywania i rozporządzania majątkiem;

c)	uzyskiwania licencji; oraz

d)	wszczynania postępowań sądowych.

Artykuł 6

Rada

1.   Rada stanowi główny organ organizacji ITER i składa się z przedstawicieli Członków. Każdy z Członków mianuje do czterech przedstawicieli w Radzie.

2.   Depozytariusz określony w art. 29 (zwany dalej „Depozytariuszem”) zwołuje pierwszą sesję Rady przed upływem trzech miesięcy od wejścia w życie niniejszej Umowy, pod warunkiem otrzymania od wszystkich Stron powiadomień, o których mowa w art. 12 ust. 5.

3.   Rada wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i wiceprzewodniczącego, których kadencja trwa jeden rok z możliwością trzykrotnej reelekcji na okres maksymalnie czterech lat.

4.   Rada jednomyślnie uchwala swój regulamin wewnętrzny.

5.   Rada zbiera się dwa razy w roku, chyba że postanowi inaczej. Rada może zadecydować o zwołaniu sesji nadzwyczajnej na wniosek Członka lub dyrektora generalnego. Sesje Rady odbywają się w siedzibie, chyba że Rada postanowi inaczej.

6.   W stosownych przypadkach Rada może zadecydować o zwołaniu sesji na poziomie ministerialnym.

7.   Zgodnie z niniejszą Umową Rada jest odpowiedzialna za promowanie, ogólne zarządzanie i nadzór nad działalnością organizacji ITER stanowiącą realizację jej celu. Rada może podejmować decyzje i wydawać zalecenia odnoszące się do wszelkich zapytań, kwestii i spraw, zgodnie z niniejszą Umową. W szczególności Rada:

a)	decyduje o mianowaniu, zastąpieniu i przedłużeniu kadencji dyrektora generalnego;

b)	na wniosek dyrektora generalnego przyjmuje i zmienia w razie potrzeby regulamin pracowniczy i regulamin zarządzania zasobami projektu organizacji ITER;

c)	na wniosek dyrektora generalnego decyduje o głównej strukturze zarządzania organizacją ITER i liczbie pracowników;

d)	mianuje personel wyższego szczebla na wniosek dyrektora generalnego;

e)	mianuje członków Komisji Rewizyjnej określonej w art. 17;

f)	decyduje, zgodnie z art. 18, o zakresie wymagań i obowiązków w przypadku oceny zarządzania organizacją ITER i wyznacza w tym celu specjalistę;

g)	na wniosek dyrektora generalnego decyduje o całkowitym budżecie dla różnych faz projektu ITER oraz o dopuszczalnym zakresie dostosowania w celu dokonania corocznej aktualizacji określonej w lit. j), a także zatwierdza wstępny plan projektu ITER i preliminarz jego zasobów, o których mowa w art. 9;

h)	zatwierdza zmiany w ogólnym podziale kosztów;

i)	za zgodą zainteresowanych Członków zatwierdza zmiany w alokacji zasobów bez dokonywania zmian ogólnego podziału kosztów;

j)	zatwierdza coroczną aktualizację planu projektu ITER i preliminarza jego zasobów i w związku z tym zatwierdza roczny program oraz przyjmuje roczny budżet organizacji ITER;

k)	zatwierdza roczne sprawozdania finansowe organizacji ITER;

l)	przyjmuje sprawozdania roczne;

m)	w razie potrzeby przyjmuje dodatkowe dokumenty techniczne określone w art. 3 ust. 1 lit. a);

n)	w razie konieczności powołuje organy pomocnicze Rady;

o)	zatwierdza zawieranie umów lub uzgodnień dotyczących współpracy międzynarodowej zgodnie z art. 19;

p)	decyduje o nabyciu, sprzedaży i zastawieniu gruntu oraz innych nieruchomości;

q)	na wniosek dyrektora generalnego przyjmuje regulamin w sprawie zarządzania własnością intelektualną i rozpowszechniania informacji zgodnie z art. 10;

r)	na wniosek dyrektora generalnego zatwierdza szczegóły powoływania zespołów terenowych, za zgodą zainteresowanych Członków, zgodnie z art. 13. Rada okresowo bada dalszą działalność powołanych zespołów terenowych;

s)	na wniosek dyrektora generalnego zatwierdza umowy lub uzgodnienia regulujące stosunki między organizacją ITER a Członkami lub państwami, na terytorium których znajduje się siedziba lub zespoły terenowe organizacji ITER;

t)	na wniosek dyrektora generalnego zatwierdza działania na rzecz promowania współpracy między odpowiednimi krajowymi programami Członków w zakresie badań w dziedzinie syntezy jądrowej, a także pomiędzy tymi programami a organizacją ITER;

u)	decyduje o przystąpieniu państw lub organizacji międzynarodowych do niniejszej Umowy zgodnie z art. 23;

v)	zaleca Stronom, zgodnie z art. 28, zmiany do niniejszej Umowy;

w)	decyduje o zaciąganiu lub udzielaniu pożyczek, dostarczaniu ubezpieczeń i gwarancji oraz zastosowaniu związanego z nimi zabezpieczenia dodatkowego;

x)	decyduje o przedstawieniu propozycji materiałów, sprzętu i technologii do rozpatrzenia przez międzynarodowe gremia kontroli wywozu i ewentualnego ich wpisania na listy kontrolne oraz ustanawia politykę promującą pokojowe wykorzystanie i nierozprzestrzenianie zgodnie z art. 20;

y)	zatwierdza uzgodnienia dotyczące odszkodowań, o których mowa w art. 15; oraz

z)	decyduje o uchyleniu immunitetu zgodnie z art. 12 ust. 3 oraz posiada uprawnienia niezbędne do wykonania celu i wykonywania funkcji organizacji ITER, zgodnych z niniejszą Umową.

8.   Rada podejmuje decyzje jednomyślnie w kwestiach objętych ust. 7 lit. a), b), c), g), h), o), u), v), w), x), y) i z) oraz o systemie ważenia głosów określonym w ust. 10.

9.   W odniesieniu do wszystkich kwestii innych niż określone w ust. 8, Członkowie podejmują wszelkie starania, aby osiągnąć zgodę. Jeżeli zgoda nie zostanie osiągnięta, Rada podejmuje decyzję w danej kwestii zgodnie z systemem ważenia głosów określonym w ust. 10. Decyzje dotyczące kwestii związanych z art. 14 wymagają zgody strony przyjmującej.

10.   Waga głosów Członków odzwierciedla ich wkład do organizacji ITER. System ważenia głosów, obejmujący zarówno rozkład głosów jak i procedury podejmowania decyzji zawarte są w regulaminie wewnętrznym Rady.

Artykuł 7

Dyrektor generalny i personel

1.   Dyrektor generalny pełni obowiązki dyrektora naczelnego i przedstawiciela organizacji ITER w ramach jej zdolności prawnej. Dyrektor generalny działa w sposób zgodny z niniejszą Umową i decyzjami Rady i odpowiada przed Radą za wykonywanie swoich obowiązków.

2.   Dyrektora generalnego wspomaga personel. Personel składa się z osób bezpośrednio zatrudnionych przez organizację ITER i personelu oddelegowanego przez Członków.

3.   Dyrektor generalny mianowany jest na okres pięciu lat. Kadencja dyrektora generalnego może zostać przedłużona jeden raz maksymalnie na okres kolejnych pięciu lat.

4.   Dyrektor generalny podejmuje wszelkie działania niezbędne dla zarządzania organizacją ITER, wykonywania jej działalności, realizacji jej polityk i wypełniania jej celu. W szczególności dyrektor generalny:

a)

przygotowuje i przedkłada Radzie: — całkowity budżet dla różnych faz projektu ITER oraz dopuszczalny zakres dostosowania; — plan projektu ITER i preliminarz jego zasobów oraz ich coroczną aktualizację; — roczny budżet w ramach uzgodnionego budżetu całkowitego, w tym składki roczne, oraz roczne sprawozdania; — propozycje dotyczące mianowania personelu wyższego szczebla oraz głównej struktury zarządzania organizacją ITER; — regulamin pracowniczy; — regulamin zarządzania zasobami projektu; oraz — sprawozdania roczne;

b)	mianuje, zarządza i nadzoruje personel;

c)	jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo i podejmuje wszelkie działania organizacyjne niezbędne dla spełnienia przepisów ustawowych i wykonawczych określonych w art. 14;

d)	podejmuje, w razie potrzeby przy udziale państwa przyjmującego, działania niezbędne do uzyskania licencji wymaganych do budowy, obsługi i eksploatacji obiektów ITER;

e)	wspomaga współpracę między odpowiednimi krajowymi programami Członków w zakresie badań w dziedzinie syntezy jądrowej oraz pomiędzy tymi programami a organizacją ITER;

f)	zapewnia jakość i odpowiednie działanie części i systemów używanych w organizacji ITER;

g)	w razie potrzeby przedstawia Radzie dodatkowe dokumenty techniczne określone w art. 3 ust. 1 lit. a);

h)	zawiera, po uprzednim zatwierdzeniu przez Radę, umowy lub uzgodnienia dotyczące współpracy międzynarodowej zgodnie z art. 19 i nadzoruje ich wdrożenie;

i)	ustala sesje Rady;

j)	na wniosek Rady wspomaga organy pomocnicze Rady w wykonywaniu ich zadań; oraz

k)	monitoruje i kontroluje wykonanie rocznych programów pod względem terminów, wyników i jakości oraz zatwierdza wykonanie zadań.

5.   Dyrektor generalny uczestniczy w spotkaniach Rady, o ile Rada nie zdecyduje inaczej.

6.   Bez uszczerbku dla art. 14 obowiązki dyrektora generalnego i personelu w związku z organizacją ITER mają charakter wyłącznie międzynarodowy. W pełnieniu swych obowiązków nie zabiegają o instrukcje od żadnego rządu lub organu poza organizacją ITER ani takich instrukcji nie przyjmują. Każdy Członek szanuje międzynarodowy charakter obowiązków dyrektora generalnego i personelu i nie dąży do wywierania na nich wpływu przy wykonywaniu przez nich zadań.

7.   Personel wspiera dyrektora generalnego w wykonywaniu jego obowiązków i jest przez niego zarządzany.

8.   Dyrektor generalny mianuje personel zgodnie z regulaminem pracowniczym.

9.   Kadencja każdego członka personelu wynosi maksymalnie pięć lat.

10.   Personel organizacji ITER składa się z wykwalifikowanego personelu naukowego, technicznego i administracyjnego niezbędnego dla realizacji działalności organizacji ITER.

11.   Personel jest mianowany na podstawie kwalifikacji, z uwzględnieniem odpowiedniego podziału stanowisk między Członków ze względu na ich wkład.

12.   Zgodnie z niniejszą Umową i odpowiednimi przepisami Członkowie mogą oddelegować personel oraz wysłać naukowców wizytujących do organizacji ITER.

Artykuł 8

Zasoby organizacji ITER

1.   Zasoby organizacji ITER obejmują:

a)

wkład rzeczowy, określony w dokumencie „Wycena wartości dla faz budowy, obsługi, zakończenia działalności i likwidacji obiektów ITER oraz forma wkładu Stron”, obejmujący: i) określone części, sprzęt, materiały i inne towary i usługi zgodne z ustalonymi specyfikacjami technicznymi oraz ii) personel oddelegowany przez Członków;

b)	wkład finansowy Członków do budżetu organizacji ITER (zwany dalej „wkładem pieniężnym”), określony w dokumencie „Wycena wartości dla faz budowy, obsługi, zakończenia działalności i likwidacji obiektów ITER oraz forma wkładu Stron”;

c)	dodatkowe zasoby pieniężne lub rzeczowe otrzymane w zakresie i na warunkach zatwierdzonych przez Radę.

2.   Wkład poszczególnych Członków w okresie obowiązywania Umowy jest zgodny z dokumentami „Wycena wartości dla faz budowy, obsługi, zakończenia działalności i likwidacji obiektów ITER oraz forma wkładu Stron”, a także „Podział kosztów we wszystkich fazach projektu ITER” i może zostać zaktualizowany jednomyślną decyzją Rady.

3.   Zasoby organizacji ITER są używane wyłącznie dla promowania celu i wykonywania funkcji organizacji ITER zgodnie z art. 2 i 3.

4.   Każdy Członek wnosi swój wkład do organizacji ITER poprzez odpowiednią osobę prawną, zwaną dalej „agencją wewnętrzną”, o ile Rada nie ustali inaczej. Zgoda Rady nie jest niezbędna dla wniesienia przez Członków wkładu pieniężnego bezpośrednio do organizacji ITER.

Artykuł 9

Regulamin zarządzania zasobami projektu

1.   Celem regulaminu zarządzania zasobami projektu jest zapewnienie należytego zarządzania finansami organizacji ITER. Regulamin obejmuje między innymi główne przepisy związane z:

a)	rokiem budżetowym

b)	jednostką rozliczeniową i walutą używaną przez organizację ITER w księgowości, budżecie i wycenie zasobów;

c)	przedstawieniem i strukturą planu projektu ITER i preliminarza jego zasobów;

d)	procedurą przygotowania i przyjęcia rocznego budżetu, jego wdrożeniem i wewnętrzną kontrolą finansową;

e)	wkładem Członków;

f)	przyznawaniem kontraktów;

g)	zarządzaniem wkładami; oraz

h)	zarządzaniem funduszem likwidacyjnym.

2.   Dyrektor generalny przygotowuje corocznie i przedstawia Radzie aktualizację planu projektu ITER i preliminarza jego zasobów.

3.   Plan projektu ITER określa plan wykonania wszystkich funkcji organizacji ITER i obejmuje okres obowiązywania niniejszej Umowy. Plan ten:

a)	nakreśla ogólny plan spełnienia celu organizacji ITER obejmujący harmonogram i główne etapy projektu oraz opisuje postęp projektu ITER w odniesieniu do planu ogólnego;

b)	przedstawia szczegółowe cele i harmonogramy programów działań organizacji ITER na najbliższe pięć lat lub na okres budowy, jeżeli będzie on dłuższy; oraz

c)	zawiera odpowiednie uwagi, w tym ocenę zagrożeń dla projektu ITER oraz opis sposobów uniknięcia tych zagrożeń lub środków łagodzących.

4.   Preliminarz zasobów projektu ITER zawiera szczegółową analizę zasobów już zakupionych oraz wymaganych w przyszłości dla realizacji planu projektu ITER i planów zaopatrzenia w zasoby.

Artykuł 10

Wymiana informacji i własność intelektualna

1.   Zgodnie z niniejszą Umową oraz załącznikiem dotyczącym wymiany informacji i własności intelektualnej, organizacja ITER i jej Członkowie wspierają możliwie najszerszą wymianę informacji i własności intelektualnej, powstałej w związku z wykonaniem niniejszej Umowy. Niniejszy artykuł i załącznik dotyczący wymiany informacji i własności intelektualnej jest stosowany w sposób równy i niedyskryminujący przez wszystkich Członków i organizację ITER.

2.   Przy wykonywaniu swoich zadań organizacja ITER zapewnia, że wszelkie wyniki naukowe są publikowane lub powszechnie udostępniane w inny sposób po upływie stosownego czasu zezwalającego na uzyskanie właściwej ochrony. Organizacja ITER posiada prawa autorskie do wszelkich prac opartych na tych wynikach, chyba że określone postanowienia niniejszej Umowy lub załącznika dotyczącego wymiany informacji i własności intelektualnej stanowią inaczej.

3.   Zawierając kontrakty na wykonanie robót w związku z niniejszą Umową, organizacja ITER i jej Członkowie umieszczają w nich postanowienia dotyczące wszelkiej własności intelektualnej z nich wynikającej. Postanowienia te obejmują między innymi prawa dostępu do własności intelektualnej, a także zasady jej ujawniania i wykorzystania, oraz są zgodne z niniejszą Umową i załącznikiem dotyczącym wymiany informacji i własności intelektualnej.

4.   Zdobytą lub przejętą w związku z niniejszą Umową własność intelektualną traktuje się zgodnie z postanowieniami załącznika dotyczącego wymiany informacji i własności intelektualnej.

Artykuł 11

Zaplecze

1.   Strona przyjmująca udostępnia lub zapewnia udostępnienie organizacji ITER zaplecza niezbędnego dla realizacji projektu ITER zgodnie z opisem i warunkami załącznika dotyczącego zaplecza. Strona przyjmująca może wyznaczyć do tego celu podmiot działający w jej imieniu. Nominacja taka nie ma wpływu na zobowiązania strony przyjmującej w ramach niniejszego artykułu.

2.   Szczegóły i procedury współpracy dotyczącej zaplecza między organizacją ITER a stroną przyjmującą lub wyznaczonym podmiotem określone są w zawartej między nimi umowie dotyczącej zaplecza, pod warunkiem zatwierdzenia jej przez Radę.

Artykuł 12

Przywileje i immunitety

1.   Organizacja ITER oraz jej majątek i aktywa posiadają na terytorium każdego Członka przywileje i immunitety niezbędne dla wykonania ich funkcji.

2.   Dyrektor generalny i personel organizacji ITER oraz przedstawiciele Członków w Radzie i organach pomocniczych oraz ich zastępcy i eksperci posiadają na terytorium każdego Członka przywileje i immunitety niezbędne dla wykonania ich funkcji związanych z organizacją ITER.

3.   Immunitety określone w ust. 1 i 2 zostają uchylone w przypadku, gdy organ uprawniony do uchylenia immunitetu uzna, że immunitet mógłby utrudniać bieg postępowania prawnego, a jego uchylenie nie narusza celów, dla których został udzielony oraz w przypadku gdy w odniesieniu do organizacji ITER, dyrektora generalnego i personelu Rada uzna, że takie uchylenie nie jest sprzeczne z interesami organizacji ITER i jej Członków.

4.   Przywileje i immunitety przyznane zgodnie z niniejszą Umową nie ograniczają obowiązku stosowania się do przepisów ustawowych i administracyjnych, określonych w art. 14, przez organizację ITER, dyrektora generalnego lub personel ani też nie mają na niego wpływu.

5.   Każda Strona powiadamia Depozytariusza na piśmie o wprowadzeniu w życie ust. 1 i 2.

6.   Depozytariusz informuje Strony o otrzymaniu od wszystkich Stron powiadomień zgodnie z ust. 5.

7.   Organizacja ITER i państwo przyjmujące zawierają umowę dotyczącą siedziby.

Artykuł 13

Zespoły terenowe

Każdy Członek przyjmuje zespoły terenowe powołane i działające w ramach organizacji ITER konieczne dla wykonania funkcji organizacji ITER i spełnienia jej celów. Organizacja ITER zawiera z każdym Członkiem umowę dotyczącą zespołów terenowych.

Artykuł 14

Zdrowie publiczne, bezpieczeństwo, licencje i ochrona środowiska

Organizacja ITER przestrzega stosownych przepisów ustawowych i administracyjnych państwa przyjmującego dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa publicznego i zawodowego, bezpieczeństwa jądrowego, ochrony przed promieniowaniem, licencji, substancji jądrowych, ochrony środowiska oraz ochrony przed wrogą działalnością.

Artykuł 15

Odpowiedzialność

1.   Odpowiedzialność umowną organizacji ITER regulują odpowiednie postanowienia umowy, sporządzone zgodnie z przepisami właściwego dla niej prawa.

2.   W przypadku odpowiedzialności pozaumownej organizacja ITER udzieli odpowiedniego odszkodowania lub innej formy zadośćuczynienia za spowodowaną przez nią szkodę, w takim zakresie, w jakim organizacja ITER podlega odpowiedzialności prawnej w ramach właściwego prawa, zaś szczegóły uzgodnień dotyczących odszkodowania zatwierdza Rada. Niniejszego ustępu nie uznaje się za uchylenie immunitetu organizacji ITER.

3.   Wszelkie płatności organizacji ITER stanowiące odszkodowanie w związku z odpowiedzialnością określoną w ust. 1 i 2 oraz wszelkie związane z nią poniesione koszty i wydatki uznaje się za „koszty operacyjne” według definicji regulaminu zarządzania zasobami projektu.

4.   W przypadku, gdy koszty odszkodowania określone w ust. 2 przewyższają fundusze dostępne w rocznym budżecie organizacji ITER przeznaczone na operacje i/lub ubezpieczenie, Członkowie przeprowadzają konsultacje za pośrednictwem Rady w sprawie możliwości udzielenia odszkodowania przez organizację ITER zgodnie z ust. 2 w drodze zwiększenia całkowitego budżetu jednomyślną decyzją Rady zgodnie z art. 6 ust. 8.

5.   Członkostwo w organizacji ITER nie powoduje odpowiedzialności Członków za działania, zaniechanie działań lub zobowiązania organizacji ITER.

6.   Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie narusza ani nie jest uznawane jako uchylenie immunitetu Członków na terytorium innych państw lub ich własnym.

Artykuł 16

Likwidacja

1.   W okresie funkcjonowania projektu ITER organizacja ITER ustanawia fundusz (zwany dalej „funduszem”) na likwidację obiektów ITER. Zasady ustanowienia funduszu, jego wyceny i aktualizacji, warunki zmian oraz transferu do państwa przyjmującego określa regulamin zarządzania zasobami projektu, o którym mowa w art. 9.

2.   Po ostatniej fazie doświadczalnych operacji ITER organizacja ITER w ciągu pięciu lat, lub w krótszym okresie ustalonym z państwem przyjmującym, doprowadzi obiekty ITER do wymaganego stanu i w razie konieczności zaadaptowanego zgodnie z ustaleniami między organizacją ITER a państwem przyjmującym, po czym organizacja ITER przekaże państwu przyjmującemu fundusz i obiekty ITER do likwidacji.

3.   Po przyjęciu przez państwo przyjmujące funduszu i obiektów ITER organizacja ITER nie ponosi odpowiedzialności za obiekty ITER, chyba że organizacja ITER i państwo przyjmujące uzgodnią inaczej.

4.   Odpowiednie prawa i zobowiązania organizacji ITER i państwa przyjmującego oraz zasady ich współdziałania w zakresie likwidacji określa umowa dotycząca siedziby, o której mowa w art. 12, zgodnie z którą organizacja ITER i państwo przyjmujące ustalają, między innymi, że:

a)	po przekazaniu obiektów ITER państwo przyjmujące jest nadal związane postanowieniami art. 20; oraz

b)	państwo przyjmujące przedkłada regularne sprawozdania wszystkim Członkom, którzy wnieśli wkłady do funduszu, dotyczące postępów w likwidacji oraz procedur technologii wykorzystanych lub stworzonych w celu likwidacji.

Artykuł 17

Audyt finansowy

1.   Ustanawia się Komisję Rewizyjną (zwana dalej „Komisją”) w celu audytu rocznych sprawozdań organizacji ITER zgodnie z niniejszym artykułem oraz regulaminem zarządzania zasobami projektu.

2.   W Komisji zasiada jeden przedstawiciel każdego Członka. Członków Komisji wyznacza Rada na podstawie zalecenia odpowiednich Członków, na okres trzech lat. Kadencja może zostać przedłużona jeden raz na okres kolejnych trzech lat. Rada wybiera spośród członków przewodniczącego Komisji, którego kadencja trwa dwa lata.

3.   Członkowie Komisji są niezależni i nie występują o instrukcje do ani ich nie przyjmują od żadnego z Członków lub innych osób oraz składają sprawozdania wyłącznie Radzie.

4.   Celem audytu jest:

a)	ustalenie, czy wszystkie dochody/wydatki zostały uzyskane/poniesione legalnie i prawidłowo oraz czy zostały zaksięgowane;

b)	ustalenie, czy zarządzanie finansami było należyte;

c)	dostarczenie poświadczenia wiarygodności dotyczącego wiarygodności rocznych sprawozdań oraz legalności i prawidłowości operacji leżących u ich podstaw;

d)	ustalenie, czy wydatki są zgodne z budżetem; oraz

e)	analiza wszelkich kwestii o potencjalnych skutkach finansowych dla organizacji ITER.

5.   Audyt opiera się na uznanych międzynarodowych zasadach i standardach księgowości.

Artykuł 18

Ocena zarządzania

1.   Co dwa lata Rada wyznacza specjalistę, który ocenia zarządzanie działalnością organizacji ITER. Rada decyduje o zakresie oceny.

2.   Dyrektor generalny może również poprosić o ocenę po konsultacjach z Radą.

3.   Specjalista jest niezależny i nie występuje o instrukcje do ani ich nie przyjmuje od żadnego z Członków lub innych osób oraz składa sprawozdania wyłącznie Radzie.

4.   Celem oceny jest ustalenie, czy zarządzanie organizacją ITER było należyte, w szczególności w odniesieniu do skuteczności i wydajności zarządzania personelem.

5.   Ocena opiera się na dokumentach organizacji ITER. Specjalista ma pełny dostęp do personelu, ksiąg i dokumentów uznanych przez niego za stosowne dla celu oceny.

6.   Organizacja ITER zapewnia, że specjalista zastosuje się do wymogów organizacji dotyczących postępowania z delikatnymi lub poufnymi informacjami, w szczególności do polityki dotyczącej własności intelektualnej, pokojowego wykorzystania i nierozprzestrzeniania.

Artykuł 19

Współpraca międzynarodowa

Zgodnie z niniejszą Umową i po podjęciu przez Radę jednomyślnej decyzji, organizacja ITER może, w dążeniu do swojego celu, współpracować z innymi organizacjami i instytucjami międzynarodowymi, stronami trzecimi, oraz z organizacjami i instytucjami stron trzecich, oraz zawierać z nimi umowy lub podejmować ustalenia w tym celu. Szczegółowe ustalenia dotyczące takiej współpracy Rada określa odrębnie dla każdego przypadku.

Artykuł 20

Pokojowe wykorzystanie i nierozprzestrzenianie

1.   Organizacja ITER i jej Członkowie używają wszelkich materiałów, sprzętu i technologii stworzonych lub otrzymanych w ramach niniejszej Umowy wyłącznie w celach pokojowych. Niniejszy ustęp nie jest interpretowany jako naruszający prawa Członków do wykorzystania do własnych celów materiałów, sprzętu i technologii zdobytych lub stworzonych przez nich niezależnie od niniejszej Umowy.

2.   Materiały, sprzęt i technologie otrzymane lub stworzone w ramach niniejszej Umowy przez organizację ITER i jej Członków nie mogą być przekazane żadnym stronom trzecim w celu wyprodukowania lub zdobycia w inny sposób broni jądrowej lub innych urządzeń jądrowych w celach niepokojowych.

3.   Organizacja ITER i jej Członkowie podejmują odpowiednie działania w celu wdrożenia niniejszego artykułu w sposób efektywny i przejrzysty. W tym celu Rada kontaktuje się z właściwymi gremiami międzynarodowymi i ustanawia politykę wspierającą pokojowe wykorzystanie i nierozprzestrzenianie.

4.   Celem wsparcia powodzenia projektu ITER i polityki nierozprzestrzeniania, Strony postanawiają prowadzić konsultacje we wszystkich kwestiach związanych z wdrożeniem niniejszego artykułu.

5.   Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie zobowiązuje Członków do przekazania materiałów, sprzętu lub technologii w sposób sprzeczny z krajowymi przepisami dotyczącymi ograniczeń wywozowych lub innymi stosownymi przepisami.

6.   Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie narusza praw i obowiązków Stron wynikających z innych umów międzynarodowych dotyczących nierozprzestrzeniania broni jądrowej lub innych urządzeń jądrowych.

Artykuł 21

Zastosowanie w odniesieniu do Wspólnoty Euratom

Zgodnie z Traktatem ustanawiającym Euratom niniejszą Umowę stosuje się na terytoriach objętych traktatem. Zgodnie z traktatem i innymi odpowiednimi umowami, stosuje się ją również w Republice Bułgarii, Rumunii i Konfederacji Szwajcarskiej uczestniczących w programie syntezy jądrowej Euratom jako w pełni stowarzyszone państwa trzecie.

Artykuł 22

Wejście w życie

1.   Niniejsza Umowa podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu zgodnie z procedurami każdego z Sygnatariuszy.

2.   Niniejsza Umowa wchodzi w życie po upływie trzydziestu dni od złożenia dokumentów ratyfikacyjnych, przyjmujących lub zatwierdzających Umowę przez Chińską Republikę Ludową, Euratom, Republikę Indii, Japonię, Republikę Korei, Federację Rosyjską i Stany Zjednoczone Ameryki.

3.   Jeżeli niniejsza Umowa nie weszła w życie rok po jej podpisaniu, Depozytariusz zwołuje spotkanie Sygnatariuszy w celu zdecydowania o działaniach, które zostaną podjęte, aby ułatwić jej wejście w życie.

Artykuł 23

Przystąpienie

1.   Po wejściu w życie niniejszej Umowy, każde państwo lub organizacja międzynarodowa może do niej przystąpić i stać się Stroną Umowy po podjęciu przez Radę jednomyślnej decyzji.

2.   Każde państwo lub organizacja międzynarodowa pragnące przystąpić do niniejszej Umowy powiadamia dyrektora generalnego, który informuje Członków o takim wniosku co najmniej sześć miesięcy przed przedłożeniem go Radzie, która podejmie decyzję.

3.   Rada ustala warunki przystąpienia państwa lub organizacji międzynarodowej.

4.   Przystąpienie do niniejszej Umowy państwa lub organizacji międzynarodowej nabiera mocy po upływie trzydziestu dni od otrzymania przez Depozytariusza dokumentu przystąpienia i powiadomienia, o którym mowa w art. 12 ust. 5.

Artykuł 24

Okres obowiązywania i wypowiedzenie umowy

1.   Niniejszą Umowę zawiera się wstępnie na 35 lat. Ostatnie pięć lat tego okresu, lub mniej, o ile tak ustalono z państwem przyjmującym, poświęcone jest na zakończenie działalności obiektów ITER.

2.   Co najmniej osiem lat przed wygaśnięciem niniejszej Umowy Rada ustanawia specjalny komitet, z przewodniczącym w osobie dyrektora generalnego, którego zadaniem jest doradzić Radzie, czy okres obowiązywania niniejszej Umowy należy przedłużyć mając na względzie postęp projektu ITER. Specjalny komitet ocenia stan techniczny i naukowy obiektów ITER oraz powody ewentualnego przedłużenia niniejszej Umowy oraz, przed wydaniem zalecenia przedłużenia niniejszej Umowy, ocenia finansowe aspekty w odniesieniu do wymaganego budżetu i wpływu na koszty zakończenia działalności i likwidacji. Specjalny komitet przedkłada sprawozdanie Radzie rok po jego ustanowieniu.

3.   Na podstawie sprawozdania Rada decyduje jednomyślnie, co najmniej sześć lat przed wygaśnięciem niniejszej Umowy, czy należy ją przedłużyć.

4.   Rada nie może przedłużyć okresu obowiązywania niniejszej Umowy na okres dłuższy niż dziesięć lat, ani też nie może przedłużyć niniejszej Umowy jeżeli przedłużenie to spowodowałoby zmianę charakteru działalności organizacji ITER lub ram wkładu finansowego Członków.

5.   Co najmniej sześć lat przed wygaśnięciem niniejszej Umowy Rada potwierdza przewidywane zakończenie niniejszej Umowy oraz decyduje o ustaleniach dotyczących fazy zakończenia działalności i rozwiązania organizacji ITER.

6.   Niniejsza Umowa może zostać rozwiązana za porozumieniem Stron, uwzględniając czas niezbędny na zakończenie działalności i zapewniając niezbędne fundusze na likwidację.

Artykuł 25

Rozstrzyganie sporów

1.   Wszelkie kwestie sporne wynikłe między Stronami lub między jedną lub kilkoma Stronami a organizacją ITER związane z niniejszą Umową rozstrzyga się w drodze konsultacji, mediacji lub innych ustalonych procedur, takich jak arbitraż. Zainteresowane strony spotykają się w celu omówienia charakteru sporu celem jego wczesnego rozwiązania.

2.   Jeżeli zainteresowane strony nie są w stanie rozstrzygnąć sporu poprzez konsultacje, każda ze stron może zwrócić się do przewodniczącego Rady (lub, jeżeli przewodniczący jest przedstawicielem Członka będącego stroną w sporze, do członka Rady reprezentującego Członka niebędącego stroną w sporze) z prośbą o pełnienie roli mediatora podczas spotkania mającego na celu rozstrzygnięcie sporu. Spotkanie takie zwołuje się w ciągu 30 dni od złożenia przez stronę wniosku o mediację, którą kończy się w ciągu 60 dni, po czym mediator natychmiast składa sprawozdanie z mediacji, przygotowane po konsultacjach z Członkami niebędącymi stronami w sporze, zawierające zalecenie dotyczące rozstrzygnięcia sporu.

3.   Jeżeli zainteresowane strony nie są w stanie rozstrzygnąć sporu poprzez konsultacje lub mediację, mogą uzgodnić formę jego rozstrzygnięcia zgodnie z ustalonymi procedurami.

Artykuł 26

Odstąpienie od umowy

1.   Po dziesięciu latach obowiązywania niniejszej Umowy, każda ze Stron poza państwem przyjmującym może powiadomić Depozytariusza o zamiarze odstąpienia od umowy.

2.   Odstąpienie od umowy nie ma wpływu na wkład Strony odstępującej od umowy w koszty budowy obiektów ITER. Jeżeli Strona odstępuje od umowy w okresie działania ITER, wnosi ona również uzgodniony wkład w koszt likwidacji obiektów ITER.

3.   Odstąpienie od umowy nie ma wpływu na bieżące prawa, obowiązki lub sytuację prawną Strony wynikłe w związku z wykonaniem niniejszej Umowy przed odstąpieniem od niej.

4.   Odstąpienie od umowy staje się skuteczne z końcem roku budżetowego następującego po roku złożenia powiadomienia, o którym mowa w ust. 1.

5.   Szczegóły odstąpienia od umowy są udokumentowane przez organizację ITER w porozumieniu ze Stroną odstępującą od umowy.

Artykuł 27

Załączniki

Załącznik dotyczący wymiany informacji i własności intelektualnej i załącznik dotyczący zaplecza stanowią integralną część niniejszej Umowy.

Artykuł 28

Zmiany

1.   Każda ze Stron może zaproponować zmianę do niniejszej Umowy.

2.   Rada rozpatruje proponowane zmiany i przedstawia Stronom jednomyślne zalecenie.

3.   Zmiany podlegają ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu zgodnie z procedurami każdej Strony i wchodzą w życie po upływie trzydziestu dni od złożenia dokumentów ratyfikacyjnych, przyjmujących lub zatwierdzających przez wszystkie Strony.

Artykuł 29

Depozytariusz

1.   Depozytariuszem niniejszej Umowy jest dyrektor generalny MAEA.

2.   Oryginał niniejszej Umowy złożony jest u Depozytariusza, który przekazuje jej poświadczone kopie Sygnatariuszom oraz Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu rejestracji i publikacji zgodnie z art. 102 Karty Organizacji Narodów Zjednoczonych.

3.   Depozytariusz zawiadamia wszystkich Sygnatariuszy, państwa przystępujące i organizacje międzynarodowe o:

a)	dacie złożenia każdego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjmującego, zatwierdzającego lub dokumentu przystąpienia;

b)	dacie złożenia każdego powiadomienia otrzymanego zgodnie z art. 12 ust. 5;

c)	dacie wejścia w życie niniejszej Umowy i zmian przewidzianych w art. 28;

d)	wszelkich powiadomieniach Stron o zamiarze odstąpienia od niniejszej Umowy; oraz

e)	rozwiązaniu niniejszej Umowy.

UMOWA

w sprawie przywilejów i immunitetów Międzynarodowej Organizacji Energii Termojądrowej na rzecz wspólnej realizacji projektu ITER

Europejska Wspólnota Energii Atomowej (zwana dalej „Euratom”), rząd Chińskiej Republiki Ludowej, rząd Republiki Indii, rząd Japonii, rząd Republiki Korei i rząd Federacji Rosyjskiej (zwane dalej „Stronami”),

MAJĄC NA UWADZE art. 12 Umowy w sprawie powołania Międzynarodowej Organizacji Energii Termojądrowej na rzecz wspólnej realizacji projektu ITER (zwanej dalej „umową ITER”), który wymaga od Stron tej umowy wprowadzenia w życie przywilejów i immunitetów;

MAJĄC NA UWADZE cel niniejszej Umowy, jakim jest określenie wobec Stron niniejszej Umowy charakteru i zakresu tych przywilejów i immunitetów zgodnie z art. 12 umowy ITER;

MAJĄC NA UWADZE potwierdzony przez Strony zamiar zawarcia niniejszej Umowy podczas spotkania ministrów w sprawie ITER w Brukseli w dniu 24 maja 2006 r.,

UZGADNIAJĄ, CO NASTĘPUJE:

Artykuł 1

1.   Zgodnie z art. 5 umowy ITER Międzynarodowa Organizacja Energii Termojądrowej (zwana dalej „organizacją ITER”) posiada międzynarodową osobowość prawną, w tym również zdolność do zawierania porozumień z państwami i/lub organizacjami międzynarodowymi.

2.   Organizacja ITER posiada osobowość prawną i zdolność prawną na terytoriach jej Członków do:

a)	zawierania umów;

b)	nabywania i posiadania nieruchomości oraz rozporządzania nimi;

c)	uzyskiwania licencji; oraz

d)	wszczynania postępowań sądowych.

Artykuł 2

Budynki i lokale organizacji ITER są nietykalne.

Artykuł 3

Archiwa i dokumenty organizacji ITER są nietykalne.

Artykuł 4

1.   Organizacja ITER nie podlega jurysdykcji sądów ani egzekucji, za wyjątkiem sytuacji gdy:

a)	organizacja wyraźnie uchyliła ten immunitet w odniesieniu do danej sprawy i tylko w takim zakresie, jakiego dotyczy uchylenie;

b)	chodzi o postępowanie cywilne wszczęte przez osobę trzecią a dotyczące szkody powstałej w wyniku wypadku spowodowanego przez pojazd silnikowy należący od organizacji ITER lub eksploatowany w jej imieniu, lub o wykroczenie drogowe z udziałem takiego pojazdu;

c)	chodzi o wykonanie orzeczenia arbitrażowego wydanego zgodnie z art. 23; oraz

d)	chodzi o zajęcie pensji dokonane w związku z długiem pracownika organizacji ITER, pod warunkiem, że odbywa się ono na podstawie prawomocnej i stanowiącej tytuł wykonawczy decyzji wydanej zgodnie z przepisami obowiązującymi na terytorium, na którym ma miejsce egzekucja.

2.   Majątek i aktywa organizacji ITER, niezależnie od tego, gdzie się znajdują, nie podlegają żadnej formie rekwizycji, konfiskaty, wywłaszczenia ani sekwestracji, za wyjątkiem sytuacji gdy:

a)	organizacja wyraźnie uchyliła ten immunitet w odniesieniu do danej sprawy i tylko w takim zakresie, jakiego dotyczy uchylenie;

b)	chodzi o postępowanie cywilne przewidziane w ust. 1 lit. b); oraz

c)	chodzi o wykonanie orzeczenia arbitrażowego wydanego zgodnie z art. 23.

3.   Organizacja ITER nie podlega również żadnym ograniczeniom administracyjnym ani tymczasowym nakazom sądowym, chyba że wyraźnie uchyliła ten immunitet w odniesieniu do danej sprawy, i tylko w zakresie, którego dotyczy uchylenie, oraz tylko jeśli jest to konieczne z uwagi na:

a)	zapobieganie wypadkom z udziałem pojazdów silnikowych należących do organizacji ITER lub eksploatowanych w jej imieniu bądź badanie przyczyn takich wypadków; oraz

b)	wykonanie orzeczenia arbitrażowego wydanego zgodnie z art. 23.

Artykuł 5

1.   Organizacja ITER oraz jej majątek i przychody są zwolnione z podatków bezpośrednich w zakresie dotyczącym oficjalnej działalności organizacji.

2.   W przypadku gdy towary i usługi, ściśle niezbędne do prowadzenia oficjalnej działalności przez organizację ITER, są nabywane lub użytkowane przez organizację lub w jej imieniu, i gdy ceny takich towarów lub usług zawierają podatki lub cła, Strona w miarę możliwości podejmuje odpowiednie działania w celu udzielenia zwolnienia z takich podatków lub ceł, bądź zapewnienia ich zwrotu.

Artykuł 6

1.   Towary przywożone lub wywożone przez organizację ITER bądź w jej imieniu z przeznaczeniem do wykorzystania w ramach jej oficjalnej działalności są zwolnione z wszelkich ceł i podatków. Towary przywożone lub wywożone przez organizację ITER z przeznaczeniem do wykorzystania w ramach jej oficjalnej działalności nie podlegają zakazom ani ograniczeniom przywozowym i wywozowym, chyba że takie zakazy lub ograniczenia są zgodne z przepisami ustawowymi i wykonawczymi oraz założeniami politycznymi, o którym mowa w art. 14 i 20 umowy ITER.

2.   Towary, w odniesieniu do których skorzystano ze zwolnienia przewidzianego w art. 5 lub które zostały wwiezione zgodnie z ust. 1, mogą być sprzedawane lub zbywane wyłącznie w sposób zgodny z warunkami określonymi przez Strony udzielające zwolnienia.

Artykuł 7

1.   Dla celów art. 5 i 6, oficjalna działalność organizacji ITER obejmuje jej czynności administracyjne, w tym także działalność związaną z ewentualnym ustanowionym przez nią programem ubezpieczeń społecznych, oraz działania podejmowane w ramach realizacji celów organizacji ITER określonych w umowie ITER.

2.   Postanowienia art. 5 i 6 nie mają zastosowania do podatków i ceł będących wyłącznie opłatami za usługi użyteczności publicznej.

Artykuł 8

W odniesieniu do towarów nabywanych lub wwożonych dla osobistej korzyści pracowników organizacji ITER, bądź świadczonych w tym samym celu usług, nie przyznaje się żadnych zwolnień w ramach art. 5 i 6.

Artykuł 9

Bez uszczerbku dla przepisów ustawowych i wykonawczych oraz założeń politycznych, o których mowa w art. 14 i 20 umowy ITER, obieg publikacji i innych materiałów informacyjnych przesyłanych przez organizację ITER lub do niej kierowanych nie podlega żadnym ograniczeniom.

Artykuł 10

1.   Organizacja ITER może otrzymywać i posiadać wszelkiego rodzaju fundusze, waluty, gotówkę lub papiery wartościowe i może nimi swobodnie rozporządzać w dowolnym celu przewidzianym w umowie ITER; może ona ponadto posiadać rachunki w dowolnej walucie w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla wypełnienia jej zobowiązań.

2.   Wykonując swoje prawa, o których mowa w ust. 1, organizacja ITER należycie uwzględnia wszelkie oświadczenia składane przez swoich Członków, o ile uważa, że można je wprowadzić w życie bez szkody dla interesów organizacji ITER.

Artykuł 11

1.   Każda ze Stron traktuje organizację ITER co najmniej tak samo korzystnie jak inne organizacje międzynarodowe w zakresie oficjalnej komunikacji prowadzonej przez organizację i przekazywania przez nią wszelkich dokumentów.

2.   Wobec oficjalnej komunikacji organizacji ITER, odbywającej się z zastosowaniem dowolnych środków komunikacji, nie będzie stosowana żadna cenzura.

Artykuł 12

Strony podejmą wszelkie stosowne działania w celu ułatwienia pracownikom organizacji ITER wjazdu na swoje terytoria, pobytu na nich i wyjazdu z nich.

Artykuł 13

1.   W czasie wykonywania swoich funkcji w charakterze przedstawicieli i podczas podróży do i z miejsc spotkań zwoływanych przez organizację ITER, przedstawiciele Stron korzystają z następujących przywilejów i immunitetów:

a)	nie podlegają oni aresztowi i zatrzymaniu, a ich osobisty bagaż nie podlega zajęciu;

b)

nie podlegają oni jurysdykcji sądów, również po zakończeniu misji, w odniesieniu do czynów, w tym także wypowiedzi ustnych i pisemnych, dokonanych przez nich w ramach wykonywania swoich funkcji; przy czym immunitet ten nie ma zastosowania w przypadku wykroczeń drogowych popełnionych przez przedstawicieli Stron ani w przypadku szkód spowodowanych przez należące do nich lub prowadzone przez nich pojazdy silnikowe;

c)	wszystkie ich oficjalne dokumenty są nietykalne;

d)	mają oni prawo otrzymywać dokumenty lub korespondencję za pośrednictwem specjalnych kurierów lub w zapieczętowanych kopertach;

e)	przedstawiciele Stron i ich małżonkowie nie podlegają ograniczeniom imigracyjnym ani formalnościom dotyczącym rejestracji cudzoziemców;

f)	przysługują im te same udogodnienia dotyczące walut i kontroli ich wymiany co przedstawicielom obcych rządów w trakcie czasowych misji służbowych;

g)	przysługują im te same udogodnienia dotyczące bagażu osobistego co członkom korpusu dyplomatycznego.

2.   Przywileje i immunitety przyznaje się przedstawicielom Stron nie dla ich osobistej korzyści, ale w celu zapewnienia im całkowitej niezależności podczas wykonywania swoich funkcji związanych z organizacją ITER. Zgodnie z art. 12 umowy ITER każda ze Stron uchyla immunitet swojego przedstawiciela jeśli uzna, że jego utrzymanie mogłoby utrudnić bieg postępowania sądowego i że jego uchylenie nie przyniesie szkody interesom, dla których ochrony immunitet został przyznany.

Artykuł 14

Pracownicy organizacji ITER korzystają z następujących przywilejów i immunitetów:

a)

nie podlegają oni jurysdykcji sądów, również po zakończeniu służby w organizacji ITER, w odniesieniu do czynów, w tym także wypowiedzi ustnych i pisemnych, dokonanych przez nich w ramach wykonywania swoich funkcji; przy czym immunitet ten nie ma zastosowania w przypadku wykroczeń drogowych popełnionych przez pracowników organizacji ITER ani w przypadku szkód spowodowanych przez należące do nich lub prowadzone przez nich pojazdy silnikowe;

b)	są zwolnieni z wszelkich obowiązków dotyczących służby wojskowej;

c)	wszystkie ich oficjalne dokumenty są nietykalne;

d)

korzystają oni z takich samych udogodnień jeśli chodzi o zwolnienia w zakresie ograniczeń imigracyjnych i wymogów dotyczących rejestracji cudzoziemców, jakie normalnie przysługują pracownikom organizacji międzynarodowych; takie same udogodnienia przysługują również członkom ich rodzin należącym do tego samego gospodarstwa domowego;

e)	korzystają oni z przywilejów dotyczących wymiany walut porównywalnych z przywilejami przyznawanymi pracownikom organizacji międzynarodowych;

f)	w czasie kryzysów międzynarodowych korzystają oni z takich samych udogodnień dotyczących repatriacji, jakie przysługują członkom korpusu dyplomatycznego; takie same udogodnienia przysługują również członkom ich rodzin należącym do tego samego gospodarstwa domowego;

g)

korzystają oni z prawa do bezcłowego przywozu mebli i mienia osobistego z chwilą objęcia stanowiska w danym państwie, oraz z prawa do bezcłowego wywozu mebli i mienia osobistego z chwilą zakończenia pełnienia funkcji w danym państwie; w obu przypadkach z zastrzeżeniem spełnienia warunków uznanych za niezbędne przez państwo, na którego terytorium prawo to jest realizowane.

Artykuł 15

Oprócz przywilejów i immunitetów przewidzianych w art. 14, dyrektor generalny organizacji ITER oraz, w przypadku gdy stanowisko to nie jest obsadzone, osoba wyznaczona do pełnienia jego obowiązków, korzystają z przywilejów i immunitetów przysługujących członkom korpusu dyplomatycznego o podobnej randze.

Artykuł 16

Eksperci pełniący funkcje związane z organizacją ITER lub realizujący misje na jej rzecz korzystają z wymienionych niżej przywilejów i immunitetów w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla wykonania ich funkcji, również w trakcie podróży związanych z wykonywaniem funkcji i w trakcie misji:

a)

nie podlegają oni jurysdykcji sądów, również po zakończeniu pełnienia funkcji eksperta na rzecz organizacji ITER, w odniesieniu do czynów, w tym także wypowiedzi ustnych i pisemnych, dokonanych przez nich w ramach wykonywania swoich funkcji; przy czym immunitet ten nie ma zastosowania w przypadku wykroczeń drogowych popełnionych przez ekspertów ani w przypadku szkód spowodowanych przez należące do nich lub prowadzone przez nich pojazdy silnikowe;

b)	wszystkie ich oficjalne dokumenty są nietykalne;

c)	korzystają oni z udogodnień dotyczących walut i ich wymiany oraz bagażu osobistego, przysługujących urzędnikom obcych rządów w trakcie czasowych misji służbowych.

Artykuł 17

1.   Pensje i wynagrodzenia wypłacane przez organizację ITER są zwolnione z podatku od dochodów w zakresie, w jakim podlegają podatkowi na rzecz organizacji ITER. Strony zachowują jednak prawo do uwzględniania tych pensji i wynagrodzeń przy określaniu wymiaru podatku od dochodów uzyskiwanych z innych źródeł.

2.   Postanowienia ust. 1 nie mają zastosowania do rent i emerytur wypłacanych przez organizację ITER jej byłym dyrektorom generalnym i pracownikom.

Artykuł 18

Art. 14 i 17 mają zastosowanie do wszystkich kategorii pracowników, wobec których stosuje się regulamin pracowniczy organizacji ITER. Rada organizacji ITER (zwana dalej „Radą”) określa w drodze decyzji kategorie ekspertów, do których ma zastosowanie art. 16. Nazwiska, tytuły i adresy pracowników i ekspertów, o których mowa w niniejszym artykule, są okresowo przekazywane Członkom organizacji ITER.

Artykuł 19

W przypadku stworzenia przez organizację ITER własnego programu ubezpieczeń społecznych, organizacja, jej dyrektor generalny i pracownicy są zwolnieni z wszelkich obowiązkowych składek na rzecz krajowych systemów ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem umów zawartych ze Stronami i/lub państwem przyjmującym.

Artykuł 20

Żadna ze Stron nie jest zobowiązana do przyznania przywilejów i immunitetów, o których mowa w art. 13, art. 14 lit. b), d), e), f) i g), art. 15, art. 16 lit. c) i art. 19, swoim własnym obywatelom i osobom, które w chwili objęcia stanowiska w organizacji ITER na terytorium danej Strony są jej stałymi mieszkańcami.

Artykuł 21

1.   Przywileje i immunitety przewidziane w niniejszej Umowie nie zostały przyznane dyrektorowi generalnemu, pracownikom i ekspertom organizacji ITER dla ich osobistej korzyści. Zostały one przyznane wyłącznie w celu zapewnienia niezakłóconego funkcjonowania organizacji ITER w każdych okolicznościach oraz całkowitej niezależności osób, którym je przyznano.

2.   Zgodnie z art. 12 umowy ITER, Rada uchyla immunitet w każdym przypadku gdy uzna, że jego utrzymanie mogłoby utrudnić bieg postępowania sądowego, i że jego uchylenie nie przyniesie szkody interesom organizacji ITER ani interesom jej Członków.

Artykuł 22

Organizacja ITER stale współpracuje z właściwymi organami Stron i państwa przyjmującego określonego w art. 1 ust. 2 umowy ITER w celu ułatwienia właściwego działania wymiaru sprawiedliwości, zapewnienia przestrzegania zarządzeń policji oraz przepisów dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa publicznego, licencji, ochrony środowiska, inspekcji pracy lub innych podobnych przepisów krajowych oraz w celu zapobieżenia wszelkim nadużyciom w korzystaniu z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej Umowie. Procedura współpracy, o której mowa w niniejszym artykule, może zostać określona w umowach dotyczących siedziby i zespołów terenowych lub w umowach uzupełniających.

Artykuł 23

1.   Zawierając pisemne umowy inne niż umowy zawierane zgodnie z regulaminem pracowniczym organizacja ITER może włączać do nich postanowienia dotyczące arbitrażu. Klauzula o arbitrażu lub specjalnie zawarta umowa arbitrażowa musi określać obowiązujące prawo oraz państwo, na terytorium którego odbywać się będą postępowania arbitrażowe.

2.   Wykonanie orzeczenia arbitrażowego podlega regułom obowiązującym w państwie, na którego terytorium orzeczenie to ma zostać wykonane.

Artykuł 24

Zgodnie z Traktatem ustanawiającym Euratom niniejszą Umowę stosuje się na terytoriach objętych traktatem. Zgodnie z traktatem i innymi odpowiednimi umowami stosuje się ją również w Republice Bułgarii, Rumunii i Konfederacji Szwajcarskiej, które uczestniczą w programie syntezy jądrowej Euratom jako w pełni stowarzyszone państwa trzecie.

Artykuł 25

1.   Niniejsza Umowa podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu zgodnie z procedurami każdego z Sygnatariuszy.

2.   Niniejsza Umowa wchodzi w życie po upływie trzydziestu dni od złożenia dokumentów ratyfikacyjnych, przyjmujących lub zatwierdzających Umowę przez Chińską Republikę Ludową, Euratom, Republikę Indii, Japonię, Republikę Korei i Federację Rosyjską.

3.   Jeżeli niniejsza Umowa nie weszła w życie przed upływem roku od jej podpisania, Depozytariusz zwoła spotkanie Sygnatariuszy w celu zdecydowania o działaniach, które zostaną podjęte aby ułatwić jej wejście w życie.

Artykuł 26

1.   Po przyjęciu przez Radę decyzji zgodnie z art. 23 ust. 1 umowy ITER, państwo lub organizacja międzynarodowa, której taka decyzja dotyczy, może przystąpić do niniejszej Umowy i stać się jej stroną.

2.   Przystąpienie staje się skuteczne z dniem złożenia u Depozytariusza dokumentu przystąpienia.

Artykuł 27

Niniejsza Umowa obowiązuje przez taki sam okres jak umowa ITER. Wygaśnięcie niniejszej Umowy nie ma wpływu na immunitety przewidziane w art. 13 ust. 1 lit. b), art. 14 lit. a) i art. 16 lit. a).

Artykuł 28

Wszelkie kwestie sporne wynikłe między Stronami lub między jedną lub kilkoma Stronami a organizacją ITER związane z niniejszą Umową rozstrzyga się w drodze konsultacji, mediacji lub innych ustalonych procedur, takich jak arbitraż. Zainteresowane strony spotykają się w celu omówienia charakteru sporu celem jego wczesnego rozwiązania.

Artykuł 29

1.   Depozytariuszem niniejszej Umowy jest dyrektor generalny MAEA.

2.   Oryginał niniejszej Umowy zostaje złożony u Depozytariusza, który przekazuje jej poświadczone kopie Sygnatariuszom oraz Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu rejestracji i publikacji zgodnie z art. 102 Karty Organizacji Narodów Zjednoczonych.

3.   Depozytariusz zawiadamia wszystkich Sygnatariuszy, państwa przystępujące i organizacje międzynarodowe o:

a)	dacie złożenia każdego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjmującego, zatwierdzającego lub dokumentu przystąpienia; oraz

b)	dacie wejścia w życie niniejszej Umowy.