–

w imieniu X – A. Khalaf, advocaat,

–

w imieniu rządu niderlandzkiego – M.K. Bulterman i C.S. Schillemans, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu belgijskiego – M. Jacobs, A. Van Baelen i M. Van Regemorter, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu czeskiego – A. Edelmannová, M. Smolek i J. Vláčil, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu niemieckiego – J. Möller i R. Kanitz, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu włoskiego – G. Palmieri, w charakterze pełnomocnika, którą wspierał D.G. Pintus, avvocato dello Stato,

–

w imieniu rządu austriackiego – A. Posch i J. Schmoll, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu polskiego – B. Majczyna, w charakterze pełnomocnika,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – początkowo L. Grønfeldt i G. Wils, a następnie G. Wils, w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 3 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca (Dz.U. 2013, L 180, s. 31, zwanego dalej „rozporządzeniem Dublin III”).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu między X a Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (sekretarzem stanu ds. sprawiedliwości i bezpieczeństwa, Niderlandy) (zwanym dalej „sekretarzem stanu”) w przedmiocie odmowy rozpatrzenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego przez X w Niderlandach.

3

Zgodnie z motywami 3, 20, 32 i 39 rozporządzenia Dublin III:

[…]

[…]

[…]

4

Artykuł 3 tego rozporządzenia, zatytułowany „Rozpatrywanie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej”, stanowi:

„1.   Państwa członkowskie rozpatrują każdy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej złożony przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, który składa wniosek na terytorium jednego z nich, w tym na granicy lub w strefach tranzytowych. Wniosek jest rozpatrywany przez jedno państwo członkowskie, którym jest państwo, które kryteria wymienione w rozdziale III wskazują jako odpowiedzialne.

2.   W przypadku gdy nie można wyznaczyć odpowiedzialnego państwa członkowskiego na podstawie kryteriów wymienionych w niniejszym rozporządzeniu, odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej jest pierwsze państwo członkowskie, w którym wniosek ten został złożony.

Jeżeli przekazanie wnioskodawcy do państwa członkowskiego pierwotnie wyznaczonego jako państwo odpowiedzialne jest niemożliwe, gdyż istnieją istotne powody ku temu, by przypuszczać, że w procedurze azylowej i w warunkach przyjmowania wnioskodawców w tym państwie członkowskim występują wady systemowe, powodujące pojawienie się ryzyka nieludzkiego lub poniżającego traktowania w rozumieniu art. 4 [Karty], państwo członkowskie dokonujące ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego dalej prowadzi ocenę kryteriów określonych w rozdziale III w celu stwierdzenia, czy inne państwo członkowskie może zostać wyznaczone jako odpowiedzialne.

Jeżeli na mocy niniejszego ustępu nie można przeprowadzić przekazania do żadnego z państw członkowskich wyznaczonych na podstawie kryteriów określonych w rozdziale III ani do pierwszego państwa członkowskiego, w którym złożono wniosek, odpowiedzialnym państwem członkowskim staje się państwo członkowskie prowadzące postępowanie w sprawie ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego.

[…]”.

5

Artykuł 5 ust. 1–3 wspomnianego rozporządzenia stanowi:

„1.   Aby ułatwić ustalenie odpowiedzialnego państwa członkowskiego, państwo członkowskie dokonujące takiego ustalenia przeprowadza indywidualną rozmowę z wnioskodawcą. Rozmowa ma pozwolić również na właściwe zrozumienie przez wnioskodawcę informacji przekazanych mu na mocy art. 4.

2.   Można odstąpić od przeprowadzania indywidualnej rozmowy, jeśli:

[…]

3.   Indywidualna rozmowa przeprowadzana jest w odpowiednim czasie, a w każdym razie przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji o przekazaniu wnioskodawcy do odpowiedzialnego państwa członkowskiego na mocy art. 26 ust. 1”.

6

Zgodnie z art. 21 tego rozporządzenia:

„1.   W przypadku gdy państwo członkowskie, w którym został złożony wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, uznaje, że inne państwo członkowskie jest odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosku, może, tak szybko jak to możliwe, i w każdym przypadku w ciągu trzech miesięcy od daty złożenia wniosku w rozumieniu art. 20 ust. 2 zwrócić się do innego państwa członkowskiego o przejęcie wnioskodawcy.

[…]

3.   W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, wniosek o przejęcie przez inne państwo członkowskie składany jest przy wykorzystaniu standardowego formularza oraz zawiera dowody lub poszlaki opisane w dwóch wykazach wymienionych w art. 22 ust. 3 lub odpowiednie fragmenty oświadczenia złożonego przez wnioskodawcę, umożliwiające organom państwa członkowskiego, do którego kierowany jest wniosek, sprawdzenie, czy jest ono odpowiedzialne na podstawie kryteriów ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu.

[…]”.

7

Artykuł 22 rozporządzenia Dublin III ma następujące brzmienie:

„[…]

2.   W postępowaniu w sprawie ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego wykorzystuje się materiały dowodowe oraz poszlaki.

3.   Komisja [Europejska] w drodze aktów wykonawczych ustanawia i okresowo zmienia dwa wykazy określające odpowiednie środki dowodowe i poszlaki zgodnie z kryteriami określonymi w lit. a) i b) niniejszego ustępu. […]

[…]

b) poszlaki:

[…]

4.   Wymagania dowodowe nie powinny wykraczać poza to, co jest niezbędne dla właściwego stosowania niniejszego rozporządzenia.

5.   Jeżeli nie dostarczono dowodu formalnego, państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, uznaje swoją odpowiedzialność, jeżeli poszlaki są spójne, nadające się do zweryfikowania i wystarczająco szczegółowe dla ustalenia odpowiedzialności.

[…]”.

8

X jest obywatelem Syrii. W dniu 9 listopada 2021 r. wystąpił on z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej w Polsce.

9

W dniu 21 listopada 2021 r. skarżący wjechał do Niderlandów i następnego dnia złożył w tym państwie członkowskim nowy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej.

10

W dniu 20 stycznia 2022 r. Królestwo Niderlandów zwróciło się do Rzeczypospolitej Polskiej o wtórne przejęcie X na podstawie art. 18 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Dublin III. W dniu 1 lutego 2022 r. to ostatnie państwo członkowskie uwzględniło ten wniosek na podstawie art. 18 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia.

11

Decyzją z dnia 20 kwietnia 2022 r. sekretarz stanu nie przyjął do rozpatrzenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego przez X w Niderlandach ze względu na to, że Rzeczpospolita Polska była odpowiedzialna za rozpatrzenie tego wniosku, i odrzucił argumenty podniesione przez X w celu sprzeciwienia się jego przekazaniu.

12

X zaskarżył tę decyzję do rechtbank Den Haag, zittingsplaats’s-Hertogenbosch (sądu rejonowego w Hadze, ośrodek zamiejscowy w ’s-Hertogenbosch, Niderlandy), który jest sądem odsyłającym, żądając wydania zakazu jego przekazania do Polski. Jednocześnie wniósł on o zakaz przekazania do czasu wydania ostatecznego rozstrzygnięcia w przedmiocie tej skargi, na co wyrażono zgodę.

13

Sąd odsyłający wskazuje, że w ramach skargi X podnosi w pierwszej kolejności, iż organy polskie naruszyły jego prawa podstawowe.

14

W tym względzie w postanowieniu odsyłającym przedstawiono jego twierdzenia, zgodnie z którymi po wjeździe na terytorium Polski trzykrotnie zastosowano wobec niego uproszczone odesłanie (pushback) na Białoruś, w tym raz w nocy. Twierdzi, że ostatecznie udało mu się wjechać do Polski wraz z dwoma członkami rodziny 7 listopada 2021 r. i pozostał w lesie do chwili jego zatrzymania i przekazania funkcjonariuszom straży granicznej. Dodaje on, że podczas tego pobytu w lesie jego warunki życia stały się nie do zniesienia. Wyraził zgodę na pobranie swoich odcisków palców pod groźbą odesłania na Białoruś i za radą pewnej organizacji, nie wiedząc, że fakt ten jest równoznaczny z wystąpieniem z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej. Przy tej okazji otrzymał on dokumenty w języku polskim oraz dokument w języku arabskim z informacjami na temat rozporządzenia Dublin III, lecz nie korzystał z pomocy tłumacza ustnego. X oświadcza, że następnie został zatrzymany na około tydzień w ośrodku straży granicznej, podobnie jak wszystkie inne osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową, gdzie miał być bardzo źle traktowany, w szczególności ze względu na brak żywności i brak jakiejkolwiek kontroli lekarskiej. X twierdził, że nie złożył do polskich organów skargi dotyczącej tego złego traktowania, ponieważ tego traktowania doświadczył ze strony tych samych organów same te organy.

15

X obawia się, że jego prawa podstawowe zostaną ponownie naruszone, jeżeli zostanie przekazany do Polski.

16

W drugiej kolejności X podnosi, że polskie sądy nie są niezależne.

17

X poparł swoje twierdzenia własnymi oświadczeniami, a także sprawozdaniami organizacji pozarządowych dotyczącymi sytuacji w Polsce obywateli państw trzecich i osób, wobec których wydano decyzję o przekazaniu na podstawie rozporządzenia Dublin III. Powołał się również na orzecznictwo Trybunału, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i sądów krajowych.

18

Opierając się na przytoczonych przez siebie sprawozdaniach pochodzących z wiarygodnych źródeł oraz na dokumentach urzędowych, sąd odsyłający wskazuje na postawę kilku państw członkowskich, która miałaby polegać na uniemożliwianiu obywatelom państw trzecich wjazdu na ich terytorium, oraz na deklaracje obejmujące ogół państw członkowskich mające na celu zapobieganie emigracji w kierunku ich terytorium. Uważa on, że istnieje sprzeczność pomiędzy z jednej strony tą postawą i tymi deklaracjami, a z drugiej strony zobowiązaniami państw członkowskich wynikającymi z konwencji genewskiej, europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r., oraz Karty, których przestrzeganie leży u podstaw wspólnego europejskiego systemu azylowego. Dokładniej rzecz ujmując, dotyczy ona w szczególności praktyk uproszczonego odsyłania na granicach.

19

Sąd odsyłający wskazuje, że takie praktyki są sprzeczne z obowiązkiem rozpatrywania każdego wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej i podważają zasadę wzajemnego zaufania, a także funkcjonowanie tego systemu, między innymi dlatego, że skutkują one zachęceniem obywateli państw trzecich do omijania państw członkowskich, które z nich korzystają.

20

W niniejszej sprawie sąd odsyłający uważa, że obiektywne, wiarygodne, dokładne i należycie zaktualizowane informacje wskazują na to, że Rzeczpospolita Polska od lat w sposób systematyczny narusza wiele praw podstawowych obywateli państw trzecich, dokonując uproszczonych odesłań, którym regularnie towarzyszy użycie przemocy, oraz systematycznie zatrzymując obywateli państw trzecich, którzy wjeżdżają nielegalnie na jej terytorium, w warunkach określanych jako „zatrważające”.

21

Oświadczenia X dotyczące zastosowanych wobec niego uproszczonych odesłań, których wiarygodność nie została podana w wątpliwość przez sekretarza stanu, są zgodne z tymi informacjami.

22

Sąd ten zastanawia się, czy w sytuacji gdy w państwie członkowskim dochodzi do strukturalnego naruszania praw podstawowych wobec wnioskodawcy lub obywateli państw trzecich w ogólności, właściwy organ powinien powstrzymać się od wydania decyzji o przekazaniu do tego państwa członkowskiego, czy też zasada wzajemnego zaufania nadal ma pełne zastosowanie.

23

Gdyby decyzja o przekazaniu mogła zostać wydana, sąd odsyłający zastanawia się, czy w sytuacji systematycznego i uogólnionego naruszania praw obywateli państw trzecich przez odpowiedzialne państwo członkowskie wnioskujące państwo członkowskie może jednak oprzeć się na zasadzie wzajemnego zaufania na potrzeby oceny sytuacji wnioskodawcy po jego przekazaniu w świetle art. 3 ust. 2 rozporządzenia Dublin III.

24

Sąd ten zauważa, że z pkt 82 wyroku z dnia 19 marca 2019 r., Jawo (C‑163/17, EU:C:2019:218), i z motywu 32 rozporządzenia Dublin III wynika, że wypełnianie przez państwo członkowskie obowiązków wynikających ze wspólnego europejskiego systemu azylowego nie jest ograniczone do okresu po przekazaniu wnioskodawcy ani do art. 4 Karty.

25

Sąd odsyłający uważa ponadto, że w przypadku gdyby wnioskujące państwo członkowskie nie mogło powołać się na zasadę wzajemnego zaufania, możliwe byłoby wprowadzenie dostosowań w zakresie ciężaru dowodu.

26

Konkretnie rzecz ujmując, w przypadku systematycznego i uogólnionego naruszania przez państwo członkowskie praw podstawowych, nawet innych niż zagwarantowane w art. 4 Karty, sąd odsyłający rozważa obniżenie standardu dowodowego wymaganego od wnioskodawcy, po pierwsze, w odniesieniu do jego oświadczeń dotyczących naruszeń praw podstawowych, a po drugie, w odniesieniu do potencjalnych zagrożeń w przypadku przekazania. Rozważa on nawet w tym względzie odwrócenie ciężaru dowodu. Do wnioskującego państwa członkowskiego może zatem należeć wyeliminowanie wszelkich poważnych wątpliwości co do rzeczywistego ryzyka naruszenia art. 4 Karty, a nawet całości w odniepraw podstawowych w przypadku przekazania, przez analogię do art. 4 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/95/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako beneficjentów ochrony międzynarodowej, jednolitego statusu uchodźców lub osób kwalifikujących się do otrzymania ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony (Dz.U. 2011, L 337, s. 9), w odniesieniu do ryzyka ponoszonego w państwie pochodzenia.

27

Ponadto jest on zdania, że wnioskujące państwo członkowskie mogłoby zażądać od organów odpowiedzialnego państwa członkowskiego indywidualnych gwarancji dotyczących odpowiednich warunków przyjmowania, dalszego biegu procedury azylowej oraz braku zatrzymania bez podstawy prawnej, a nawet mogłoby kontrolować przestrzeganie uzyskanych gwarancji.

28

Wreszcie, sąd odsyłający wskazuje, że wnioskodawca wyjaśnia w sposób wiarygodny, iż nie ma rzeczywistej możliwości wniesienia środka zaskarżenia w przypadku naruszenia jego praw podstawowych po ewentualnym przekazaniu, i zastanawia się nad konsekwencjami tego faktu.

29

W tych okolicznościach rechtbank Den Haag, zittingsplaats’s-Hertogenbosch (sąd rejonowy w Hadze, ośrodek zamiejscowy w ’s-Hertogenbosch), postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

30

Sąd odsyłający wniósł o zastosowanie do niniejszego odesłania prejudycjalnego trybu przyspieszonego na podstawie art. 105 regulaminu postępowania przed Trybunałem.

31

Wskazując, że zarządził środek tymczasowy, w drodze którego zakazał przekazania wnioskodawcy do Polski do czasu wydania ostatecznego orzeczenia w przedmiocie zgodności z prawem decyzji o przekazaniu, sąd ten podnosi, że sprawa w postępowaniu głównym porusza istotną problematykę dotyczącą zasad wspólnego europejskiego systemu azylowego, a mianowicie problematykę praktyk związanych z uproszczonym odsyłaniem i zatrzymywaniem na przejściach granicznych obywateli państw trzecich, którzy wjechali na terytorium państw członkowskich w celu wystąpienia z wnioskem o udzielenie ochrony międzynarodowej. Ponadto sądy krajowe coraz częściej spotykają się z tą problematyką, w związku z czym użyteczność orzeczenia prejudycjalnego, które ma zapaść, wykracza poza ramy niniejszej sprawy w postępowaniu głównym. Zdaniem sądu odsyłającego charakter niniejszego odesłania prejudycjalnego uzasadnia zatem zastosowanie wobec niego trybu przyspieszonego.

32

Artykuł 105 § 1 regulaminu postępowania przewiduje, że na wniosek sądu odsyłającego lub w wyjątkowych przypadkach z urzędu, jeżeli charakter sprawy wymaga niezwłocznego rozstrzygnięcia, prezes Trybunału może postanowić, po zapoznaniu się ze stanowiskiem sędziego sprawozdawcy i rzecznika generalnego, o rozpatrzeniu odesłania prejudycjalnego w trybie przyspieszonym.

33

W niniejszym przypadku w dniu 19 lipca 2022 r. prezes Trybunału, po zapoznaniu się ze stanowiskiem sędzi sprawozdawczyni i rzecznika generalnego, zdecydował, że wniosek sądu odsyłającego, o którym mowa w pkt 30 niniejszego wyroku, należy oddalić.

34

Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem zastosowanie przyspieszonego trybu prejudycjalnego zależy nie od charakteru sporu w postępowaniu głównym jako takiego, lecz od szczególnych okoliczności właściwych dla danej sprawy, które powinny wykazać nadzwyczajną pilność wydania orzeczenia w przedmiocie przedłożonych pytań (wyrok z dnia 31stycznia 2023 r., Puig Gordi i in., C‑158/21, EU:C:2023:57, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo).

35

Tymczasem okoliczność, że sprawa dotyczy istotnego aspektu lub istotnych aspektów wspólnego europejskiego systemu azylowego, nie stanowi sama w sobie powodu wykazującego nadzwyczaj pilny charakter, niezbędnego wszakże do uzasadnienia rozpoznania sprawy w trybie przyspieszonym. To samo dotyczy okoliczności, że zadane pytania potencjalnie dotyczą znacznej liczby osób (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2021 r., Randstad Italia,C‑497/20, EU:C:2021:1037, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

36

W następstwie przedstawienia opinii w dniu 13 lipca 2023 r. skarżący w postępowaniu głównym pismem z dnia 16 sierpnia 2023 r. zwrócił się do Trybunału o przekazanie niniejszego wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wielkiej izbie i sugeruje, w przypadku takiego przekazania sprawy, otwarcie ustnego etapu postępowania.

37

Wnioski te zostały odrzucone decyzją prezesa czwartej izby z dnia 23 sierpnia 2023 r.

38

W tym względzie należy zauważyć, że zgodnie z art. 60 § 1 regulaminu postępowania do Trybunału należy decyzja, do jakiego składu orzekającego należy przydzielić sprawę o składzie orzekającym, któremu należy przekazać sprawę, chyba że o przydzielenie sprawy wielkiej izbie wniosły, na podstawie art. 16 akapit trzeci Statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, państwo członkowskie lub instytucja Unii Europejskiej biorące udział w postępowaniu. Ponadto na podstawie art. 60 § 3 wspomnianego regulaminu wyłącznie do uznania składu orzekającego, któremu sprawa została przydzielona, należy wystąpienie z wnioskiem do Trybunału o przekazanie tej sprawy większemu składowi orzekającemu.

39

Tymczasem w niniejszej sprawie o przekazanie sprawy wielkiej izbie zwrócił się skarżący w postępowaniu głównym i nic nie uzasadnia przekazania sprawy większemu składowi orzekającemu. W tych okolicznościach nie ma potrzeby badania sugestii skarżącego w postępowaniu głównym dotyczącej otwarcia ustnego etapu postępowania, przedstawionej na wypadek, gdyby sprawa została przekazana wielkiej izbie. Przesłanki stosowania art. 76 § 2 regulaminu postępowania przed Trybunałem są w każdym razie spełnione, gdyż sprawa jest wyjaśniona w stopniu wystarczającym do wydania orzeczenia.

40

Tytułem wstępu należy zauważyć, że poprzez dwa pierwsze pytania, które należy rozpatrzyć łącznie, sąd odsyłający zmierza do ustalenia, jak należy interpretować rozporządzenie Dublin III, a w szczególności jego art. 3 ust. 2 akapit drugi, w przypadku poważnych i systematycznych naruszeń prawa Unii popełnianych w odniesieniu do obywateli państw trzecich przez państwo członkowskie odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej jednego z tych obywateli – przed jego ewentualnym przekazaniem do tego państwa członkowskiego. W szczególności sąd ten zastanawia się, czy takie naruszenia mogą podważyć stosowanie zasady wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi do tego stopnia, że stałyby na przeszkodzie temu przekazaniu, lub przynajmniej czy oznaczają one, że wnioskujące państwo członkowskie zamierzające dokonać tego przekazania powinno upewnić się, że w przypadku przekazania dana osoba ubiegająca się o udzielenie ochrony międzynarodowej nie będzie narażona na ryzyko traktowania sprzecznego z art. 4 Karty.

41

Z postanowienia odsyłającego wynika, że pytania te dotyczą sytuacji, w której wnioskodawca podnosi, że odpowiedzialne państwo członkowskie dokonuje na swoich granicach zewnętrznych uproszczonych odesłań (pushback), a także na swoich przejściach granicznych zatrzymań obywateli państw trzecich ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej, których to praktyk skarżący w postępowaniu głównym sam miał doświadczyć.

42

Należy zatem uznać, że poprzez dwa pierwsze pytania sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 3 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Dublin III należy interpretować w ten sposób, że okoliczność, iż państwo członkowskie odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku obywatela państwa trzeciego o udzielenie ochrony międzynarodowej dokonuje wobec takich obywateli zamierzających wystąpić z takim wnioskiem na jego granicy uproszczonych odesłań oraz zatrzymań na swoich przejściach granicznych, stoi na przeszkodzie przekazaniu tego obywatela do tego państwa członkowskiego.

43

Należy przypomnieć, że prawo Unii opiera się na zasadniczym założeniu, zgodnie z którym każde państwo członkowskie dzieli z wszystkimi innymi państwami członkowskimi – i przyjmuje, że państwa te dzielą z nim – szereg wspólnych wartości, na których opiera się Unia, jak sprecyzowano w art. 2 TUE. Założenie to oznacza i uzasadnia istnienie między państwami członkowskimi wzajemnego zaufania, że wartości te będą uznawane i że prawo Unii, które wprowadza je w życie, będzie przestrzegane, oraz że ich krajowe porządki prawne mogą zapewnić równoważne i skuteczne poziomy ochrony praw podstawowych uznanych w Karcie, a w szczególności w jej art. 1 i 4, które ustanawiają jedną z podstawowych wartości Unii i jej państw członkowskich, mianowicie godność człowieka, która obejmuje w szczególności zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania [wyrok z dnia 30 listopada 2023 r., Ministero dell’Interno i in. (Wspólna ulotka – Odesłanie pośrednie), C‑228/21, C‑254/21, C‑297/21, C‑315/21 i C‑328/21, EU:C:2023:934, pkt 130 i przytoczone tam orzecznictwo].

44

Zasada wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi ma w prawie Unii fundamentalne znaczenie, gdyż umożliwia utworzenie i utrzymywanie przestrzeni bez granic wewnętrznych. Dokładniej, zasada wzajemnego zaufania wymaga w szczególności w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, by każde z tych państw uznawało – z zastrzeżeniem wyjątkowych okoliczności – iż wszystkie inne państwa członkowskie przestrzegają prawa Unii, a zwłaszcza praw podstawowych uznanych w tym prawie (wyrok z dnia 19 marca 2019 r., Jawo,C‑163/17, EU:C:2019:218, pkt 81 i przytoczone tam orzecznictwo).

45

W konsekwencji w kontekście wspólnego europejskiego systemu azylowego, a w szczególności w kontekście rozporządzenia Dublin III, należy domniemywać, że traktowanie osób ubiegających się o ochronę międzynarodową w każdym państwie członkowskim jest zgodne z wymogami Karty, konwencji genewskiej, a także europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (wyrok z dnia 19 marca 2019 r., Jawo,C‑163/17, EU:C:2019:218, pkt 82 i przytoczone tam orzecznictwo).

46

Nie można jednak wykluczyć, że w praktyce wystąpią poważne trudności w funkcjonowaniu wspomnianego systemu w określonym państwie członkowskim i w związku z tym zaistnieje poważne niebezpieczeństwo, iż w razie przekazania do tego państwa członkowskiego osoby ubiegające się o udzielenie ochrony międzynarodowej będą traktowane w sposób, którego nie dałoby się pogodzić z ich prawami podstawowymi (wyrok z dnia 19 marca 2019 r., Jawo,C‑163/17, EU:C:2019:218, pkt 83 i przytoczone tam orzecznictwo).

47

I tak art. 3 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Dublin III przewiduje, że osoby ubiegającej się o udzielenie ochrony międzynarodowej nie można przekazać do państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie jej wniosku, jeżeli istnieją istotne powody ku temu, by przypuszczać, że ze względu na nieprawidłowości systemowe w procedurze azylowej i w warunkach przyjmowania osób ubiegających się o taką ochronę w tym państwie członkowskim mogłaby być ona narażona na ryzyko nieludzkiego lub poniżającego traktowania w rozumieniu art. 4 Karty.

48

W niniejszej sprawie skarżący w postępowaniu głównym podnosi istnienie nieprawidłowości systemowych w warunkach przyjmowania w odpowiedzialnym państwie członkowskim, polegających na uproszczonym odsyłaniu na granicach zewnętrznych i zatrzymaniach na przejściach granicznych obywateli państw trzecich, którzy zamierzają wystąpić z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej lub którym udało się wystąpić z takim wnioskiem, a także istnienie nieprawidłowości systemowych w procedurze azylowej, ponieważ uproszczone odesłanie obywatela państwa trzeciego stanowi przeszkodę dla wszczęcia tej procedury.

49

Sąd odsyłający uważa, że realność takich praktyk znajduje potwierdzenie w obiektywnych, wiarygodnych, dokładnych i należycie zaktualizowanych danych.

50

Co się tyczy w pierwszej kolejności praktyk uproszczonego odsyłania na granicach zewnętrznych Unii, które polegają na usuwaniu z terytorium Unii osób zamierzających wystąpić z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej lub usuwaniu z tego terytorium osób, które wystąpiły z takim wnioskiem przy wjeździe na to terytorium, zanim zostanie on rozpatrzony zgodnie z prawem Unii, należy zauważyć, że naruszają one art. 6 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej (Dz.U. 2013, L 180, s. 60).

51

Przepis ten, który dotyczy dostępu do procedury udzielania ochrony międzynarodowej, stanowi jedną z podstaw wspólnego europejskiego systemu azylowego i należy do norm ustawodawczych Unii, które konkretyzują ustanowione w art. 18 Karty prawo podstawowe do uzyskania statusu beneficjenta ochrony międzynarodowej, jeżeli spełnione są przesłanki wymagane przez prawo Unii (zob. podobnie wyrok z dnia 14 maja 2020 r., Országos Idegenrendészeti Főigazgatóság Dél-alföldi Regionális Igazgatóság,C‑924/19 PPU i C‑925/19 PPU, EU:C:2020:367, pkt 192). Przepis ten oznacza, że każdy obywatel państwa trzeciego lub bezpaństwowiec ma prawo wystąpić z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej, w tym na granicach państwa członkowskiego, zgłaszając jednemu z organów, o których mowa w tym przepisie, zamiar ubiegania się o ochronę międzynarodową. Prawo to przysługuje takiej osobie nawet wtedy, gdy przebywa ona na tym terytorium nielegalnie, i niezależnie od szans powodzenia takiego wniosku [wyrok z dnia 22 czerwca 2023 r., Komisja/Węgry (Oświadczenie o zamiarze wszczęcia procedury azylowej),C‑823/21, EU:C:2023:504, pkt 43 i przytoczone tam orzecznictwo].

52

Tymczasem, jak zauważył w istocie rzecznik generalny w pkt 31 i 32 opinii, praktyka uproszczonego odesłania narusza ten podstawowy element wspólnego europejskiego systemu azylowego, ponieważ uniemożliwia ona wykonanie prawa do wystąpienia z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej, a w konsekwencji przeprowadzenie procedury polegającej na złożeniu i na rozpatrzeniu takiego wniosku zgodnie z zasadami przewidzianymi w prawie Unii.

53

Jeżeli praktyka uproszczonego odsyłania w każdym wypadku narusza art. 6 dyrektywy 2013/32, to praktyka ta może ponadto naruszać zasadę non-refoulement. Jak wynika z motywu 3 rozporządzenia Dublin III, zasada ta, zgodnie z którą nikt nie może zostać odesłany z powrotem tam, gdzie czekają go prześladowania, jest zagwarantowana jako prawo podstawowe w art. 18 Karty w związku z art. 33 konwencji genewskiej, a także w art. 19 ust. 2 Karty [zob. podobnie wyrok z dnia 22 listopada 2022 r., Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Wydalenie – Marihuana lecznicza), C‑69/21, EU:C:2022:913, pkt 55]. Praktyka uproszczonego odsyłania narusza zatem wspomnianą zasadę tylko wtedy, gdy polega ona na odsyłaniu osób, które pragną złożyć w Unii wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, do państwa trzeciego, na którego terytorium są one narażone na wspomniane ryzyko.

54

Co się tyczy w drugiej kolejności praktyki zatrzymywania na przejściach granicznych, w motywie 15 dyrektywy 2013/33, podobnie jak w motywie 20 rozporządzenia Dublin III, przypomniano zasadę, zgodnie z którą nikt nie powinien być zatrzymany wyłącznie z powodu ubiegania się o ochronę międzynarodową.

55

Zważywszy na wagę ingerencji w prawo do wolności wynikającą z zastosowania środka detencyjnego oraz biorąc pod uwagę znaczenie tego prawa, przyznane właściwym organom krajowym uprawnienie do zastosowania środka detencyjnego wobec obywateli państw trzecich jest ściśle ograniczone. Środek detencyjny może więc zostać zarządzony lub przedłużony jedynie z poszanowaniem ogólnych i abstrakcyjnych norm, które określają warunki i szczegółowe zasady jego stosowania [wyrok z dnia 8 listopada 2022 r., Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Badanie z urzędu środka detencyjnego),C‑704/20 i C‑39/21, EU:C:2022:858, pkt 75 i przytoczone tam orzecznictwo].

56

Ponadto obywatel państwa trzeciego nie może zostać zatrzymany w ramach wspólnego europejskiego systemu azylowego, jeżeli można skutecznie zastosować łagodniejszy środek przymusu [zob. podobnie wyrok z dnia 8 listopada 2022 r., Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Badanie z urzędu środka detencyjnego),C‑704/20 i C‑39/21, EU:C:2022:858, pkt 78].

57

Z powyższych rozważań wynika, że praktyki takie jak stwierdzone w niniejszej sprawie, polegające na uproszczonym odsyłaniu i zatrzymywaniu na przejściach granicznych, są niezgodne z prawem Unii i stanowią poważne nieprawidłowości w zakresie procedury azylowej i warunków przyjmowania wnioskodawców. Jednakże niekoniecznie wynika z tego, że nieprawidłowości te spełniają dwie kumulatywne przesłanki określone w art. 3 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Dublin III, które muszą zostać spełnione, aby uniemożliwić przekazanie osoby ubiegającej się o udzielenie ochrony międzynarodowej do państwa członkowskiego, w którym praktyki te istnieją.

58

Zgodnie z tym przepisem jedynie „systemowe” nieprawidłowości, „powodujące pojawienie się ryzyka nieludzkiego lub poniżającego traktowania w rozumieniu art. 4 [Karty]”, uniemożliwiają takie przekazanie.

59

W niniejszej sprawie, co się tyczy pierwszej z tych dwóch przesłanek, do sądu odsyłającego będzie należało zbadanie, czy stwierdzone nieprawidłowości utrzymują się w Polsce i czy dotyczą one generalnie procedury azylowej i warunków przyjmowania mających zastosowanie do osób ubiegających się o ochronę międzynarodową lub przynajmniej do niektórych grup osób ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej rozpatrywanych łącznie, takich jak grupa osób ubiegających się o ochronę międzynarodową po przekroczeniu lub usiłowaniu przekroczenia granicy między Polską a Białorusią.

60

Gdyby okazało się, że tak jest, nieprawidłowości te mogłyby zostać zakwalifikowane jako „systemowe” w świetle orzecznictwa Trybunału, które pozwala na zrównanie nieprawidłowości systemowych z nieprawidłowościami dotyczącymi niektórych grup osób (zob. podobnie wyrok z dnia 19 marca 2019 r., Jawo,C‑163/17, EU:C:2019:218, pkt 90).

61

W przeciwnym wypadku należałoby stwierdzić, że pierwsza przesłanka określona w art. 3 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Dublin III nie jest w niniejszej sprawie spełniona. W tym ostatnim przypadku przepis ten nie stałby na przeszkodzie przekazaniu wnioskodawcy do odpowiedzialnego państwa członkowskiego.

62

Co się tyczy drugiej przesłanki, dotyczącej istnienia ryzyka nieludzkiego lub poniżającego traktowania w rozumieniu art. 4 Karty wynikającego z nieprawidłowości systemowych w procedurze azylowej i w warunkach przyjmowania wnioskodawców, do sądu odsyłającego będzie należało dokonanie oceny, czy nieprawidłowości systemowe pociągają za sobą ryzyko narażenia zainteresowanej osoby na traktowanie sprzeczne z art. 4 Karty.

63

W tym względzie powinien on zbadać, po pierwsze, czy istnieją poważne i sprawdzone podstawy, aby uznać, że w przypadku przekazania skarżący w postępowaniu głównym będzie narażony na rzeczywiste ryzyko ponownego przewiezienia na granicę między Polską a Białorusią i uproszczonego odesłania go na Białoruś – ewentualnie poprzedzonego zatrzymaniem na przejściu granicznym – oraz po drugie, czy takie środki lub takie praktyki naraziłyby go na sytuację skrajnej deprywacji materialnej, która nie pozwoliłaby mu na zaspokojenie najbardziej podstawowych potrzeb, takich jak w szczególności wyżywienie, umycie się i zakwaterowanie, i która szkodziłaby jego zdrowiu fizycznemu lub psychicznemu lub doprowadziłaby go do stanu powodującego naruszenie godności ludzkiej, stawiając go w sytuacji na tyle poważnej, że można ją zrównać z nieludzkim lub poniżającym traktowaniem (zob. podobnie wyrok z dnia 19 marca 2019 r., Jawo,C‑163/17, EU:C:2019:218, odpowiednio pkt 85, 87, a także 91–93).

64

Przy dokonywaniu tej oceny sytuacją, którą należy wziąć pod uwagę, jest ta, w której dany wnioskodawca mógłby się znaleźć w chwili przekazania lub w następstwie przekazania do odpowiedzialnego państwa członkowskiego [zob. analogicznie wyroki: z dnia 19 marca 2019 r., Jawo,C‑163/17, EU:C:2019:218, pkt 85, 87, 88; a także z dnia 30 listopada 2023 r., Ministero dell’Interno i in. (Wspólna ulotka – Odesłanie pośrednie), C‑228/21, C‑254/21, C‑297/21, C‑315/21 i C‑328/21, EU:C:2023:934, pkt 134, 135], a nie sytuację, w której znajdował się, kiedy pierwotnie wjechał na terytorium tego państwa członkowskiego.

65

W świetle całości powyższych rozważań na pytania pierwsze i drugie należy udzielić następującej odpowiedzi: art. 3 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Dublin III należy interpretować w ten sposób, że okoliczność, iż państwo członkowskie odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku obywatela państwa trzeciego o udzielenie ochrony międzynarodowej stosowało wobec takich obywateli zamierzających wystąpić z takim wnioskiem na jego granicy uproszczone odesłania oraz zatrzymania na swoich przejściach granicznych, nie stoi sama w sobie na przeszkodzie przekazaniu tego obywatela do tego państwa członkowskiego. Przekazanie wspomnianego obywatela do wspomnianego państwa członkowskiego jest jednak wykluczone, jeżeli istnieją poważne i sprawdzone podstawy, aby uznać, że podczas lub w następstwie przekazania będzie on narażony na rzeczywiste ryzyko poddania go takim praktykom i że praktyki te, zależnie od okoliczności, których ocena należy do właściwych organów i do sądu, do którego ewentualnie wniesiono skargę na decyzję o przekazaniu, mogą postawić go w sytuacji skrajnej deprywacji materialnej na tyle poważnej, że można ją zrównać z nieludzkim lub poniżającym traktowaniem, zabronionym przez art. 4 Karty.

66

Poprzez pytanie trzecie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 3 ust. 2 rozporządzenia Dublin III w związku z art. 4 Karty należy interpretować w ten sposób, po pierwsze, że państwo członkowskie, które zwróciło się o wtórne przejęcie osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową przez odpowiedzialne państwo członkowskie i które zamierza przekazać tę osobę do tego ostatniego państwa członkowskiego, powinno, zanim będzie mogło dokonać tego przekazania, uwzględnić wszystkie informacje udzielone mu przez wspomnianego wnioskodawcę, w szczególności w odniesieniu do ewentualnego istnienia rzeczywistego ryzyka poddania go, podczas lub w następstwie przekazania, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu w rozumieniu wspomnianego art. 4, po drugie, że powinno ono współpracować przy ustalaniu faktów lub weryfikować ich prawdziwość, a po trzecie, że w przypadku poważnych i strukturalnych naruszeń praw podstawowych obywateli państw trzecich w odpowiedzialnym państwie członkowskim powinno ono zwrócić się do tego państwa o udzielenie indywidualnych gwarancji poszanowania praw podstawowych tego obywatela w przypadku przekazania.

67

Co się tyczy standardu dowodowego i reguł dowodowych pozwalających na uruchomienie art. 3 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Dublin III, w braku szczególnych uściśleń w tym przepisie należy odwołać się do przepisów ogólnych i systematyki tego rozporządzenia.

68

W tym względzie należy przypomnieć, że prawodawca Unii w ramach wspomnianego rozporządzenia nie ograniczył się do ustanowienia reguł organizacyjnych regulujących wyłącznie stosunki pomiędzy państwami członkowskimi celem ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego, lecz zdecydował o włączeniu do tego postępowania osób ubiegających się o ochronę międzynarodową, zobowiązując państwa członkowskie do informowania ich o kryteriach odpowiedzialności i do zaoferowania im możliwości przedstawienia informacji umożliwiających prawidłowe zastosowanie tych kryteriów (wyrok z dnia 7 czerwca 2016 r., Ghezelbash,C‑63/15, EU:C:2016:409, pkt 51).

69

Przede wszystkim bowiem, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 46 opinii, indywidualna rozmowa przewidziana w art. 5 rozporządzenia Dublin III, podobnie jak ewentualny środek zaskarżenia wniesiony przeciwko decyzji o przekazaniu, powinny umożliwić osobie ubiegającej się o udzielenie ochrony międzynarodowej przedstawienie posiadanych przez nią informacji lub dowodów.

70

Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 3 rozporządzenia Dublin III indywidualna rozmowa ma w szczególności na celu ułatwienie ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego. Rozmowa ta musi odbyć się w odpowiednim czasie, a w każdym razie przed podjęciem decyzji o przekazaniu.

71

Następnie z art. 5 ust. 2 rozporządzenia Dublin III wynika, że wnioskodawca powinien mieć w każdym przypadku możliwość „przedstawienia wszystkich […] informacji mających znaczenie dla prawidłowego ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego”.

72

Wynika z tego, że wnioskodawca powinien być w stanie przedstawić wszelkie istotne dowody lub poszlaki w rozumieniu art. 22 ust. 2 i 3 tego rozporządzenia, odnoszące się do ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego.

73

Ponadto art. 21 ust. 3 tego rozporządzenia dotyczy wspomnianych dowodów lub poszlak, a także odpowiednich fragmentów oświadczenia złożonego przez wnioskodawcę, umożliwiających organom państwa członkowskiego, do którego kierowany jest wniosek, sprawdzenie, czy jest ono odpowiedzialne na podstawie kryteriów ustanowionych we wspomnianym rozporządzeniu.

74

Wreszcie, art. 22 ust. 4 i 5 tego rozporządzenia stanowi z jednej strony, że wymagania dowodowe nie powinny wykraczać poza to, co jest niezbędne dla właściwego stosowania rozporządzenia, a z drugiej strony, że jeżeli nie dostarczono dowodu formalnego, państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, uznaje swoją odpowiedzialność, jeżeli poszlaki są spójne, nadające się do zweryfikowania i wystarczająco szczegółowe dla ustalenia odpowiedzialności.

75

Z elementów przedstawionych w pkt 68–74 niniejszego wyroku wynika, że prawodawca Unii nie ustanowił żadnego wymogu w odniesieniu do charakteru i mocy dowodowej informacji, które wnioskodawca może przedstawić w ramach swojego udziału w procedurze ustalania odpowiedzialnego państwa członkowskiego, w szczególności w celu wykazania ewentualnego istnienia poważnych i sprawdzonych podstaw, aby uznać, że będzie on narażony na rzeczywiste ryzyko, o którym mowa w art. 3 ust. 2 akapit drugi tego rozporządzenia, w przypadku przekazania do odpowiedzialnego państwa członkowskiego.

76

W konsekwencji należy wziąć pod uwagę każdy element przedstawiony przez wnioskodawcę w celu wykazania istnienia ryzyka traktowania sprzecznego z art. 4 Karty, przy czym do organów sądowych państwa członkowskiego, na którym ciąży obowiązek ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego, należy dokonanie oceny, na podstawie obiektywnych, wiarygodnych, dokładnych i należycie zaktualizowanych danych oraz w świetle standardu ochrony praw podstawowych gwarantowanego przez prawo Unii, rzeczywistego charakteru podnoszonych nieprawidłowości [zob. podobnie wyroki: z dnia 19 marca 2019 r., Jawo,C‑163/17, EU:C:2019:218, pkt 90; z dnia 30 listopada 2023 r., Ministero dell’Interno i in. (Wspólna ulotka – Odesłanie pośrednie), C‑228/21, C‑254/21, C‑297/21, C‑315/21 i C‑328/21, EU:C:2023:934, pkt 136].

77

Ponadto należy zauważyć, że niezależnie od uwzględnienia informacji przedstawionych przez wnioskodawcę państwa członkowskie nie mogą przekazać wnioskodawcy do odpowiedzialnego państwa członkowskiego, jeżeli nie mogą one pominąć faktu, że nieprawidłowości systemowe w zakresie procedury azylowej i warunków przyjmowania osób ubiegających się o ochronę międzynarodową w tym państwie członkowskim stwarzają poważne i sprawdzone podstawy, aby uznać, że wnioskodawca będzie narażony na rzeczywiste ryzyko poddania nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu w rozumieniu art. 4 Karty (zob. podobnie wyroki: z dnia 21 grudnia 2011 r., N.S. i in., C‑411/10 i C‑493/10, EU:C:2011:865, pkt 94; a także z dnia 19 marca 2019 r., Jawo,C‑163/17, EU:C:2019:218, pkt 85). Nie można zatem wykluczyć, że państwo członkowskie, na którym ciąży obowiązek ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego, będzie musiało wziąć pod uwagę z własnej inicjatywy istotne informacje, które są mu znane, w celu podjęcia decyzji o zastosowaniu art. 3 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Dublin III.

78

Wynika stąd, że państwo członkowskie, na którym ciąży obowiązek ustalenia państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej obywatela państwa trzeciego, powinno, po pierwsze, uwzględnić wszystkie informacje udzielone mu przez tego obywatela państwa trzeciego, w szczególności w odniesieniu do ewentualnego istnienia ryzyka traktowania sprzecznego z art. 4 Karty w przypadku przekazania tego obywatela. To pierwsze państwo członkowskie powinno, po drugie, współpracować przy ustalaniu okoliczności faktycznych, oceniając rzeczywisty charakter tego ryzyka, na podstawie obiektywnych, wiarygodnych, dokładnych i należycie zaktualizowanych danych oraz w świetle standardu ochrony praw podstawowych gwarantowanego przez prawo Unii, przy uwzględnieniu – w stosownym przypadku z własnej inicjatywy – istotnych informacji, których nie może pominąć, w odniesieniu do ewentualnych nieprawidłowości systemowych w zakresie procedury azylowej i warunków przyjmowania osób ubiegających się o ochronę międzynarodową w odpowiedzialnym państwie członkowskim.

79

W przypadku gdy takie nieprawidłowości zostaną stwierdzone i stanowią poważne i sprawdzone podstawy, by uznać, że w przypadku przekazania osoba ubiegająca się o udzielenie ochrony międzynarodowej będzie narażona na rzeczywiste ryzyko traktowania sprzecznego z art. 4 Karty, państwo członkowskie, na którym ciąży obowiązek ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego, powinno zgodnie z art. 3 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Dublin III kontynuować badanie kryteriów określonych w rozdziale III tego rozporządzenia w celu ustalenia, czy inne państwo członkowskie może zostać wyznaczone jako odpowiedzialne.

80

Niemniej jednak, zanim państwo członkowskie zamierzające dokonać przekazania dojdzie do wniosku, że istnieje rzeczywiste ryzyko nieludzkiego lub poniżającego traktowania w przypadku przekazania do odpowiedzialnego państwa członkowskiego, może ono starać się uzyskać indywidualne gwarancje wystarczające do wykluczenia tego ryzyka (zob. podobnie wyrok z dnia 16 lutego 2017 r., C.K. i in., C‑578/16 PPU, EU:C:2017:127, pkt 83, 84).

81

W świetle ogółu powyższych rozważań na pytanie trzecie należy odpowiedzieć, że rozporządzenie Dublin III w związku z art. 4 Karty należy interpretować w ten sposób, że:

82

Poprzez pytanie czwarte sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy na odpowiedź na pytanie trzecie ma wpływ okoliczność – przy założeniu, że zostanie ona wykazana – że osoba ubiegająca się o udzielenie ochrony międzynarodowej nie mogłaby, czy też nie mogłaby skutecznie, skierować sprawy do organów i wnieść środka zaskarżenia w odpowiedzialnym państwie członkowskim.

83

Należy przypomnieć, że procedura przewidziana w art. 267 TFUE jest instrumentem współpracy pomiędzy Trybunałem i sądami krajowymi, dzięki któremu Trybunał dostarcza sądom krajowym elementów wykładni prawa Unii, które są niezbędne dla rozstrzygnięcia przedstawionych im sporów. W ramach tej współpracy do sądu krajowego – przed którym zawisł spór w postępowaniu głównym i który jako jedyny posiada dokładną wiedzę na temat okoliczności faktycznych leżących u podstaw tego sporu, a także musi przyjąć na siebie odpowiedzialność za mające zapaść orzeczenie sądowe – należy zarówno ocena, czy do wydania wyroku jest mu niezbędne uzyskanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, jak i ocena znaczenia dla sprawy pytań skierowanych do Trybunału. W związku z tym, jeśli postawione pytania dotyczą wykładni prawa Unii, Trybunał jest w zasadzie zobowiązany do wydania orzeczenia (wyrok z dnia 7 grudnia 2023 r., mBank [Oświadczenie konsumenta], C‑140/22, EU:C:2023:965, pkt 47 i przytoczone tam orzecznictwo).

84

Trybunał nie może jednak wydać orzeczenia w przedmiocie pytania prejudycjalnego, gdy jest oczywiste, że wykładnia prawa Unii, o którą wnosi sąd krajowy, nie ma żadnego związku ze stanem faktycznym lub przedmiotem toczącego się przed nim sporu, gdy problem jest natury hipotetycznej bądź gdy Trybunał nie dysponuje elementami stanu faktycznego albo prawnego, które są konieczne do udzielenia użytecznej odpowiedzi na pytania, które zostały mu przedstawione (zob. podobnie wyrok z dnia 7 września 2022 r., Cilevičs i in., C‑391/20, EU:C:2022:638, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo).

85

W tej ostatniej kwestii należy podkreślić znaczenie wskazania przez sąd krajowy dokładnych powodów, które wywołały u niego wątpliwości w przedmiocie wykładni prawa Unii i dla których uznał za konieczne postawienie pytań prejudycjalnych Trybunałowi (wyrok z dnia 6 grudnia 2005 r., ABNA i in., C‑453/03, C‑11/04, C‑12/04 i C‑194/04, EU:C:2005:741, pkt 46; a także postanowienie z dnia 15 kwietnia 2011 r., Debiasi,C‑613/10, EU:C:2011:266, pkt 22).

86

W niniejszej sprawie należy stwierdzić, że sąd odsyłający nie przedstawił z wymaganym stopniem jasności i precyzji trudności, jakie mógłby napotkać skarżący w postępowaniu głównym w przypadku przekazania do odpowiedzialnego państwa członkowskiego.

87

Ponadto nie przedstawia on również wyraźnie powodów, dla których ustanawia związek między trudnościami we wniesieniu skutecznego środka zaskarżenia w tym państwie członkowskim po przekazaniu wnioskodawcy a standardem dowodowym wymaganym od niego w ramach procedury ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie jego wniosku w odniesieniu do okoliczności faktycznych, na które powołuje się on na poparcie swojego twierdzenia, że będzie narażony na ryzyko traktowania sprzecznego z art. 4 Karty w przypadku przekazania do wspomnianego państwa członkowskiego ze względu na systemowe lub uogólnione nieprawidłowości w procedurze azylowej lub w warunkach przyjmowania.

88

Z powyższego wynika, że pytanie czwarte jest niedopuszczalne.

89

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (czwarta izba) orzeka, co następuje: