(1)

Unia jest czołowym producentem drzew żywych i pozostałych roślin, bulw, korzeni i podobnych, kwiatów ciętych i liści ozdobnych (zwanych dalej „żywymi roślinami i kwiatami”). Całkowita unijna wartość produkcji w 2019 r. wyniosła 20 mld EUR.

(2)

Około 85 % unijnej produkcji żywych roślin i kwiatów jest przeznaczone na rynek wewnętrzny, a pozostałe 15 % jest wywożone do państw trzecich.

(3)

Łańcuch dostaw w sektorze żywych roślin i kwiatów jest pełen wewnętrznych powiązań, a sprawnie funkcjonujący system rynkowy dla produktów, które w większości łatwo się psują, zależy od sprawnej i efektywnej logistyki.

(4)

Ponadto produkcja i sprzedaż żywych roślin i kwiatów charakteryzuje się sezonowością. Większość żywych roślin i kwiatów produkuje się wiosną na konkretne okazje, takie jak Dzień Matki lub Wielkanoc, a rośliny domowe są specjalnie produkowane w mniejszych doniczkach w celu dostosowania się do zapotrzebowania sezonowego. Szczyt sprzedaży zazwyczaj ma miejsce wiosną. W przypadku niektórych podsektorów, takich jak sektory rocznych roślin rabatowych i kwiatów ciętych, 40 % do 80 % sprzedaży ma miejsce od marca do czerwca.

(5)

Ze względu na obecną pandemię COVID-19 oraz znaczne ograniczenia przemieszczania się osób, jakie wprowadzono w państwach członkowskich, w sektorze żywych roślin i kwiatów występują zakłócenia gospodarcze prowadzące do trudności finansowych i problemów z płynnością finansową u producentów.

(6)

Rozprzestrzenianie się choroby oraz wprowadzone środki ograniczają dostępność siły roboczej, szczególnie w obszarze transportu, co upośledza w szczególności etapy produkcji, skupu, wystawiania na giełdzie i sprzedaży żywych roślin i kwiatów.

(7)

Obowiązkowe zamknięcie targowisk pod gołym niebem, centrów ogrodniczych i wyspecjalizowanych sklepów detalicznych, jak również zamknięcie placówek branży hotelarsko-gastronomicznej oraz anulowanie wydarzeń i świąt również skutkuje zahamowaniem działalności sektora żywych roślin i kwiatów. Oczekuje się, że częściowe ponowne otwarcie centrów ogrodniczych i wyspecjalizowanych sklepów detalicznych w niektórych państwach członkowskich zasadniczo nie zmieni tej sytuacji, ponieważ łańcuch dostaw jest pełen wewnętrznych powiązań i zależy od sprawnej logistyki oraz ograniczonej możliwości przechowywania. Oczekuje się, że ograniczenie kontaktów personalnych będzie kontynuowane w nadchodzących miesiącach i będzie nadal wpływać na logistykę transportu i sprzedaż, ponieważ mniejsza liczba konsumentów będzie mogła wchodzić do sklepów. Anulowano już duże wydarzenia zaplanowane na nadchodzące miesiące, takie jak coroczne wystawy ogrodnicze, odwoływane są także inne wydarzenia towarzyskie, które zazwyczaj wymagają dekoracji kwiatowych, takie jak wesela.

(8)

Ponadto nabywcy w Unii i na rynku światowym unieważniają umowy i opóźniają zawarcie nowych umów w oczekiwaniu na dalszy spadek cen. Na wywóz mają również wpływ wyzwania logistyczne, ponieważ początek pandemii COVID-19 w Chinach doprowadził do znacznych zatorów w portach w tym kraju i w innych miejscach. Oczekuje się, że okres zwiększonej liczby odwołanych kursów (ang. blank sailing) będzie trwał co najmniej do czerwca 2020 r., co doprowadzi do stopniowego zmniejszania się liczby kontenerów, znacznego wzrostu stawek i opóźniania wysyłki eksportowanych towarów.

(9)

To zakłócenie równowagi między podażą a popytem powoduje zakłócenia gospodarcze w sektorze żywych roślin i kwiatów. W wyniku tego zakłócenia równowagi nastąpił gwałtowny spadek popytu na żywe rośliny i kwiaty, co miało natychmiastowy i poważny wpływ na rynek. Ogólny popyt na żywe rośliny i kwiaty na rynku unijnym spadł o 80 %. Negatywne skutki tej sytuacji wystąpiły również w handlu na giełdach. Niderlandzka giełda, przez którą przepływa 35 % całej sprzedaży unijnej, w połowie marca 2020 r. odnotowała spadek obrotu o 85 %. Chociaż na niderlandzkiej giełdzie nastąpiła pewna odbudowa, obrót wciąż jest o 30 % niższy niż w połowie kwietnia 2019 r. W innych państwach członkowskich, takich jak Belgia i Francja, giełdy i rynki hurtowe zostały zamknięte. Ponadto w niektórych państwach członkowskich, na przykład w Niderlandach, odnotowano niszczenie na dużą skalę roślin rabatowych, których nie można przechowywać, oraz ciętych kwiatów, które są towarem łatwo psującym się i sezonowym. Doprowadziło to do gwałtownego spadku cen na niderlandzkich giełdach. W tygodniu 16–22 marca 2020 r., kiedy doszło do załamania rynku, ceny były o prawie 60 % niższe niż w tym samym tygodniu w 2019 r. Ponadto w tygodniach 23–29 marca, 30 marca–5 kwietnia i 6–12 kwietnia 2020 r. ceny były nadal o 36 % do 23 % niższe niż w tych samych tygodniach w 2019 r.

(10)

Powyższe okoliczności prowadzą do zakwalifikowania tych zdarzeń jako okresu poważnych zakłóceń równowagi na rynku.

(11)

W celu wsparcia sektora żywych roślin i kwiatów w tym okresie poważnych zakłóceń równowagi na rynku należy umożliwić zawieranie porozumień i wydawanie decyzji przez rolników, zrzeszenia rolników lub związki takich zrzeszeń, uznane organizacje producentów, zrzeszenia uznanych organizacji producentów i uznane organizacje międzybranżowe w sektorze żywych roślin i kwiatów na okres 6 miesięcy. Środki te obejmują: (i) wycofanie z obrotu lub bezpłatną dystrybucję; (ii) wspólną promocję; oraz (iii) tymczasowe planowanie produkcji.

(12)

Takie porozumienia i decyzje mogą obejmować: (i) zbiorowe wycofanie z obrotu w celu kontrolowanego zniszczenia żywych roślin i kwiatów; (ii) środki promocyjne zachęcające konsumentów do zakupu żywych roślin i kwiatów; oraz (iii) wspólne planowanie produkcji w celu koordynacji sadzenia żywych roślin i kwiatów w kontekście przyszłego zniesienia ograniczeń.

(13)

Należy tymczasowo zezwolić na zawieranie porozumień i wydawanie decyzji na okres 6 miesięcy. Ponieważ jest to okres, w którym większość żywych roślin i kwiatów zostanie zebrana i wprowadzona do obrotu, oczekuje się, że w okresie tym środki będą miały największy wpływ.

(14)

Zgodnie z art. 222 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 zezwolenia udziela się, jeśli nie zakłóca ono funkcjonowania rynku wewnętrznego i jeśli te porozumienia i decyzje mają na celu wyłącznie ustabilizowanie danego sektora. Te szczególne warunki wykluczają porozumienia i decyzje, które bezpośrednio lub pośrednio prowadzą do podziału rynków, dyskryminacji ze względu na przynależność państwową lub do ustalania cen. Jeżeli porozumienia i decyzje nie spełniają tych warunków lub przestały spełniać te warunki, ma do nich zastosowanie art. 101 ust. 1 Traktatu.

(15)

Zezwolenie przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinno obejmować swoim zasięgiem terytorium Unii, gdyż poważne zakłócenia równowagi na rynku występują w całej Unii.

(16)

Aby państwa członkowskie były w stanie ocenić, czy te porozumienia i decyzje nie zakłócają funkcjonowania rynku wewnętrznego i mają na celu wyłącznie ustabilizowanie sektora żywych roślin i kwiatów, właściwym organom państwa członkowskiego mającego największy udział w szacowanej wielkości produkcji żywych roślin i kwiatów objętej tymi porozumieniami lub decyzjami, w tym organom ochrony konkurencji tego państwa, należy przekazywać informacje na temat zawartych porozumień i wydanych decyzji oraz na temat objętej nimi wielkości produkcji i okresu, którego dotyczą.

(17)

Zważywszy na poważne zakłócenia równowagi na rynku w okresie, w którym odbywa się większość sprzedaży w sektorze żywych roślin i kwiatów, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu.

(18)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych,