22.2.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 48/71

(1)

Pismem z dnia 15 czerwca 2004 r. obywatel Zjednoczonego Królestwa powiadomił Komisję o pomocy przydzielonej bezprawnie przez Radę Wysp Szetlandzkich (Shetland Islands Council – SIC), organ publiczny na Wyspach Szetlandzkich należących do Zjednoczonego Królestwa. Pismami z dnia 24 sierpnia 2004 r., 4 lutego 2005 r., 11 maja 2005 r. i 16 grudnia 2005 r. Komisja zwróciła się do Zjednoczonego Królestwa o przekazanie informacji o tej pomocy. Pismami z dnia 10 grudnia 2004 r., 6 kwietnia 2005 r., 8 września 2005 r. i 31 stycznia 2006 r. Zjednoczone Królestwo przekazało Komisji kolejne informacje.

(2)

Pismem z dnia 13 września 2006 r. Komisja poinformowała Zjednoczone Królestwo, że podjęła decyzję o wszczęciu postępowania przewidzianego w art. 88 ust. 2 Traktatu WE. Zjednoczone Królestwo przedstawiło swoje uwagi w tej sprawie w pismach z dnia 16 października 2006 r. i z dnia 30 stycznia 2007 r.

(3)

Decyzja Komisji o wszczęciu postępowania została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej dnia 28 listopada 2006 r. (3) Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawiania uwag dotyczących pomocy. Nie otrzymano żadnych uwag.

(4)

Rada Wysp Szetlandzkich przekazywała płatności do sektora rybołówstwa w ramach dwóch ogólnych środków pomocy, pod nazwą „Pomoc dla sektora połowowego i przetwórstwa ryb” oraz „Pomoc dla sektora hodowli ryb”, które faktycznie składały się z kilku różnych rodzajów programów pomocy; jednym z takich programów był tak zwany „Program poprawy warunków w przedsiębiorstwach rybnych”.

(5)

W ramach programu poprawy warunków w przedsiębiorstwach rybnych („program”) można było przyznać pomoc na zakup nowych urządzeń i maszyn w przemyśle przetwórczym oraz na budowę i rozbudowę przetwórni rybnych lub poprawę warunków w przetwórniach. Do pomocy nie kwalifikowały się jednak naprawy maszyn lub budynków. Pomoc na urządzenia używane rozpatrywano jedynie w przypadku pomocy przyznawanej w szczególnych okolicznościach, a urządzenia takie musiały zostać sprawdzone lub certyfikowane jako w pełni sprawne przez niezależnego inżyniera.

(6)

Maksymalna wartość przyznanej pomocy wynosiła do 20 % kosztów kwalifikowalnych, przy czym w przypadku przedsiębiorstw o obrotach poniżej 1 000 000 GBP maksymalna kwota wynosiła 20 000 GBP; w przypadku przedsiębiorstw o obrotach między 1 000 000 GBP a 3 000 000 GBP maksymalna kwota wynosiła 25 000 GBP; a w przypadku przedsiębiorstw o obrotach ponad 3 000 000 GBP maksymalna kwota wynosiła 30 000 GBP.

(7)

W okresie od dnia 13 sierpnia 1993 r. do dnia 15 grudnia 2004 r., w ramach programu przekazano płatności na rzecz Shetland Fish Products Limited, spółki zajmującej się produkcją mączki rybnej i oleju rybnego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi. Spółce tej wypłacono następujące dotacje:

(8)

W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja uznała, że warunki programu oraz większość przypadków przyznanej pomocy są zgodne ze wspólnym rynkiem, jako że są zgodne z przepisami rozporządzenia Rady (WE) nr 3699/93 z dnia 21 grudnia 1993 r. ustanawiającego kryteria i uzgodnienia dotyczące pomocy strukturalnej Wspólnoty w sektorze rybołówstwa i akwakultury oraz na przetwórstwo i obrót produktów tego sektora (4) oraz rozporządzenia Rady (WE) nr 2792/1999 z dnia 17 grudnia 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady i uzgodnienia dotyczące pomocy strukturalnej Wspólnoty w sektorze rybołówstwa (5), które miały zastosowanie w odnośnych momentach przyznania pomocy.

(9)

Komisja miała jednak poważne wątpliwości dotyczące zgodności ze wspólnym rynkiem pomocy przyznanej spółce Shetland Fish Products Limited, jako że pomoc ta została udzielona na inwestycje dotyczące przetwórstwa i obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, przeznaczonych do wykorzystania i przetworzenia do celów innych niż spożycie przez ludzi, co nie było dozwolone na mocy rozporządzenia (WE) nr 3699/93 i rozporządzenia (WE) nr 2792/1999.

(10)

W odpowiedzi z dnia 16 października 2006 r. Zjednoczone Królestwo przekazało dalsze informacje dotyczące pomocy przyznanej spółce Shetland Fish Products Limited.

(11)

Zjednoczone Królestwo potwierdziło, że pomocy przyznawanej wspomnianej spółce nie można uznać za zgodną z warunkami rozporządzenia (WE) nr 3699/93 i rozporządzenia (WE) nr 2792/1999. Zjednoczone Królestwo stwierdziło, że podmioty zarządzające programem nie wiedziały, że w momencie udzielenia zezwolenia na te dotacje nie można było, na mocy wspomnianych rozporządzeń, udzielać pomocy na przetwórstwo i obrót produktów rybołówstwa i akwakultury przeznaczonych do wykorzystania i przetworzenia do celów innych niż spożycie przez ludzi.

(12)

Jednakże Zjednoczone Królestwo zwróciło uwagę, że co najmniej jedna z poczynionych inwestycji, mianowicie dotacja na kwotę 1 592 GBP z dnia 3 września 1998 r., związana była z poprawą warunków ekologicznych, a polegała na wymianie pokrycia na jednym z budynków przedsiębiorstwa, której celem było „uszczelnienie” budynku i tym samym ograniczenie emisji odoru. Według Zjednoczonego Królestwa pomoc tę można uznać za zgodną z ust. 2.0 lit. b) załącznika III do rozporządzenia (WE) nr 3699/93.

(13)

Ponadto Zjednoczone Królestwo stwierdziło, że jeżeli Komisja przyjmie decyzję negatywną, nie powinno się żądać zwrotu pomocy przyznanej przed dniem 3 czerwca 2003 r., ponieważ byłoby to sprzeczne z zasadą ochrony uzasadnionych oczekiwań. W tym względzie Zjednoczone Królestwo odniosło się do decyzji Komisji 2003/612/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie kredytów na zakup kwot połowowych na Wyspach Szetlandzkich (Zjednoczone Królestwo) (6) oraz do decyzji Komisji 2006/226/WE z dnia 7 grudnia 2005 r. w sprawie inwestycji Shetland Leasing and Property Developments na Wyspach Szetlandzkich (Zjednoczone Królestwo) (7), stwierdzając, że do dnia 3 czerwca 2003 r. Rada Wysp Szetlandzkich miała prawo uważać, że fundusze wykorzystane na tę pomoc były prywatne, a nie publiczne.

(14)

Po pierwsze trzeba ustalić, czy środek można uznać za pomoc państwa, a jeżeli tak, to czy jest on zgodny ze wspólnym rynkiem.

(15)

Pomoc została przyznana przedsiębiorstwu sektora rybołówstwa i dlatego ma ona charakter selektywny. Pomoc została przyznana przez Radę Wysp Szetlandzkich z zasobów państwa i przyniosła korzyści spółce Shetland Fish Products Limited, która bezpośrednio konkuruje z innymi przedsiębiorstwami sektora rybołówstwa, zarówno na obszarze Zjednoczonego Królestwa, jak i innych państw członkowskich. Dlatego też pomoc ta zakłóca konkurencję lub grozi jej zakłóceniem i stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 87 Traktatu WE.

(16)

Według Zjednoczonego Królestwa przed przystąpieniem Zjednoczonego Królestwa do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej stosowane były dwa ogólne programy. Jednak z powodu braku archiwum Zjednoczone Królestwo nie było w stanie przedstawić dowodów, że środki pomocy istniały już przed przystąpieniem Zjednoczonego Królestwa do Wspólnoty. Ponadto Zjednoczone Królestwo potwierdziło, że na przestrzeni lat programy pomocy zostały zmienione i że zmiany te nigdy nie były zgłaszane Komisji zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu WE (poprzedni art. 93 ust. 3). W związku z tym środki pomocy należy rozpatrywać jako nową pomoc.

(17)

Rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 nie określa żadnego terminu na analizę „pomocy przyznanej bezprawnie”, określonej definicją w art. 1 ust. f) tego rozporządzenia, mianowicie pomocy wdrożonej zanim Komisja może stwierdzić, czy pomoc jest zgodna ze wspólnym rynkiem. Jednakże art. 15 tego rozporządzenia stanowi, że uprawnienia Komisji do żądania zwrotu pomocy są ograniczone do 10 lat, który to okres rozpoczyna się z dniem bezprawnego przyznania pomocy beneficjentowi i że ten termin jest przerwany przez jakiekolwiek działanie podjęte przez Komisję. W związku z tym Komisja uznaje, że w tym przypadku nie jest konieczna analiza pomocy objętej takim terminem, to jest pomocy przyznanej ponad 10 lat przed działaniem podjętym przez Komisję w odniesieniu do tej pomocy.

(18)

Komisja uznaje, że w tym przypadku termin ten został przerwany przez wniosek Komisji o przekazanie informacji, który został przesłany do Zjednoczonego Królestwa dnia 24 sierpnia 2004 r. Z tego względu wspomniany termin ma zastosowanie do pomocy przyznanej beneficjentom przed dniem 24 sierpnia 1994 r. W związku z tym Komisja ograniczyła swoją ocenę do pomocy przyznanej decyzjami przyjętymi po dniu 24 sierpnia 1994 r.

(19)

Pomoc państwa można uznać za zgodną ze wspólnym rynkiem, jeżeli stosują się do niej wyjątki przewidziane w Traktacie WE. Jeżeli chodzi o pomoc państwa dla sektora rybołówstwa, uznaje się, że pomoc państwa jest zgodna ze wspólnym rynkiem, jeżeli spełnia ona warunki Wytycznych dotyczących pomocy państwa dla sektora rybołówstwa i akwakultury z 2004 r. (8) („wytyczne z 2004 r.”). Zgodnie z pkt 5.3 akapit drugi tych wytycznych: „»pomoc przyznana bezprawnie« w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 659/1999 będzie oceniona zgodnie z wytycznymi obowiązującymi w momencie wejścia w życie aktu administracyjnego ustanawiającego tę pomoc”. Pomoc ta zatem musi być oceniona pod kątem jej zgodności z Wytycznymi dotyczącymi badania pomocy państwa dla sektora rybołówstwa i akwakultury z 1997 r. (9) („wytyczne z 1997 r.”) oraz Wytycznymi dotyczącymi badania pomocy państwa dla sektora rybołówstwa i akwakultury z 2001 r. (10) („wytyczne z 2001 r.”).

(20)

Zgodnie z pkt 2.3 wytycznych z 1997 r. i z 2001 r. pomoc na inwestycje w zakresie przetwórstwa produktów rybołówstwa i obrotu nimi można uznać za zgodną ze wspólnym rynkiem pod warunkiem, że warunki przyznawania pomocy są porównywalne z warunkami określonymi, odpowiednio, w rozporządzeniu (WE) nr 3699/93 i w rozporządzeniu (WE) nr 2792/1999 i są przynajmniej równie restrykcyjne, a poziom pomocy państwa nie przekracza, w ujęciu ekwiwalentu dotacji, całkowitej kwoty dotacji krajowych i wspólnotowych ustalonej w załączniku IV do tych rozporządzeń.

(21)

Zgodnie z art. 11 rozporządzenia (WE) nr 3699/93, pkt 2.4 załącznika III do tego rozporządzenia, art. 13 rozporządzenia (WE) nr 2792/1999 oraz pkt 2.4 załącznika III do tego rozporządzenia, kwalifikujące się inwestycje mają być związane w szczególności z budową i nabyciem budynków i instalacji; nabyciem nowych urządzeń i instalacji potrzebnych w czasie wyładunku produktów rybołówstwa i akwakultury i obrotu nimi między momentem wyładunku a fazą produktu końcowego; oraz zastosowaniem nowoczesnych technologii mających na celu w szczególności poprawę konkurencyjności.

(22)

Zgodnie z tymi przepisami inwestycje nie kwalifikują się do udzielenia wsparcia, jeżeli dotyczą one produktów rybołówstwa i akwakultury przeznaczonych do wykorzystania i przetworzenia do celów innych niż spożycie przez ludzi, z wyjątkiem inwestycji związanych wyłącznie z przeładunkiem, przetwarzaniem i obrotem odpadów z produktów rybołówstwa i akwakultury.

(23)

Zjednoczone Królestwo potwierdziło, że wszystkie przypadki pomocy przydzielonej spółce Shetland Fish Products Limited dotyczyły przetwórstwa i obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury przeznaczonych do wykorzystania i przetworzenia do celów innych niż spożycie przez ludzi. Dlatego tez pomoc ta nie jest zgodna z przepisami, o których mowa w motywie 22, i w konsekwencji z warunkami określonymi w wytycznych z 1997 r. i wytycznych z 2001 r., a tym samym jest niezgodna ze wspólnym rynkiem.

(24)

Zjednoczone Królestwo stwierdziło jednak, że dotacja w kwocie 1 592 GBP z dnia 3 września 1998 r. dotyczyła pomocy na inwestycje związane z poprawą warunków ekologicznych, co byłoby zgodne z ust. 2.0 lit. b) załącznika III do rozporządzenia (WE) nr 3699/93.

(25)

Zgodnie z ust. 2.0 lit. b) załącznika III do rozporządzenia (WE) nr 3699/93 do otrzymania wsparcia kwalifikuje się pomoc w dziedzinie, o której mowa w tytule III dotyczącym inwestycji materialnych mających na celu poprawę warunków higieny lub zdrowia ludzi lub zwierząt, polepszenie jakości produktów lub ograniczenie zanieczyszczenia środowiska. Jedną z dziedzin w tytule III jest „przetwarzanie produktów rybołówstwa i akwakultury oraz obrót nimi” (pkt 2.4 tego tytułu). Dlatego też pomoc inwestycyjną na przetwarzanie i obrót można uznać za zgodną z przepisami, nawet pomimo tego, że dotyczyła ona przedsiębiorstwa zajmującego się przetwarzaniem produktów nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi i obrotem takim produktami, jeżeli inwestycja ta ma ograniczyć zanieczyszczenie środowiska.

(26)

Pomoc przyznano na wsparcie wymiany pokrycia jednego z budynków przedsiębiorstwa, czego celem było „uszczelnienie” budynku i tym samym ograniczenie emisji odoru. Komisja uważa, że ten rodzaj pomocy można uznać za zgodny z ust. 2.0 lit. b) załącznika III do rozporządzenia (WE) nr 3699/93 i że ta konkretna dotacja w kwocie 1 592 GBP jest tym samym zgodna ze wspólnym rynkiem.

(27)

Zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 659/1999 w przypadku podjęcia negatywnych decyzji w sprawie pomocy przyznanej bezprawnie, Komisja podejmuje decyzję, że dane państwo członkowskie musi podjąć wszelkie konieczne środki w celu windykacji pomocy od beneficjenta.

(28)

Zjednoczone Królestwo wskazało, że Komisja nie może wymagać windykacji pomocy, jeżeli byłoby to sprzeczne z zasadą ochrony uzasadnionych oczekiwań, twierdząc, że zasada ta ma zastosowanie w przedmiotowej sprawie.

(29)

Środki wykorzystywane na finansowanie programu pochodzą z tych samych funduszy, które są wykorzystywane na pomoc, co do której Komisja odniosła się negatywnie w decyzjach 2003/612/WE i 2006/226/WE, o których mowa w motywie 13. W tych przypadkach Komisja uznała, że fundusze te należy uznać za zasoby państwa dla celów art. 87 ust. 1 Traktatu WE. Jednocześnie Komisja przyznaje, że w konkretnych okolicznościach analizowanych spraw, po stronie władz szetlandzkich i zaangażowanych podmiotów powstały uzasadnione oczekiwania dotyczące prywatnego charakteru omawianego funduszu poprzez połączenie kilku elementów, które wykluczały windykację niezgodnej z przepisami pomocy państwa.

(30)

Komisja uznaje jednak, że w tym przypadku elementy uwzględnione w decyzjach 2003/612/WE i 2006/226/WE nie mogą być stosowane w ten sam sposób i że nie powstały uzasadnione oczekiwania. Komisja zwraca w szczególności uwagę na działania i oświadczenia Zjednoczonego Królestwa, wyraźnie pokazujące, że w czasie przyznawania pomocy odpowiedzialne organy były przekonane, że analizowany program jest w rzeczywistości programem pomocy państwa i że zastosowanie mają zasady dotyczące pomocy państwa.

(31)

Dochodząc do tego wniosku, Komisja zauważa, że w przeciwieństwie do pomocy będącej przedmiotem decyzji 2003/612/WE i 2006/226/WE omawiany program został stworzony jako typowy program pomocy i dotyczy bezpośrednich dotacji na rzecz rybaków, przyznawanych bezpośrednio przez Radę Wysp Szetlandzkich. Ponadto konkretne okoliczności tej sprawy wyraźnie pokazują, że władze Zjednoczonego Królestwa uważały, że zastosowanie mają tu zasady dotyczące pomocy państwa, jako że niezmiennie uwzględniały wydatki ponoszone w ramach tego programu w rocznych sprawozdaniach Zjednoczonego Królestwa dotyczących pomocy państwa przekazywanych Komisji zgodnie ze zobowiązaniami wspólnotowymi. W odpowiedzi na pytania Komisji Zjednoczone Królestwo stwierdziło w piśmie z dnia 10 grudnia 2004 r., że „płatności realizowane w ramach programu były uwzględniane w rocznym spisie pomocy państwa, który przez wiele lat corocznie przesyłano Komisji zgodnie z wymogami”, a w piśmie z dnia 6 kwietnia 2005 r. że „nasze władze przez wiele lat działały w dobrej wierze i w przekonaniu, że programy pomocy były zgodne z wytycznymi w sprawie pomocy państwa”.

(32)

Uwzględniając te oświadczenia oraz okoliczności tej sprawy, Komisja uważa, że zażądanie windykacji pomocy nie może być uznane za sprzeczne z ogólną zasadą prawa wspólnotowego. Tym samym zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 659/1999 Komisja uważa, że Zjednoczone Królestwo musi podjąć wszelkie konieczne środki w celu windykacji pomocy od beneficjenta programu, bez uszczerbku dla przypadków podlegających rozporządzeniu Komisji (WE) nr 875/2007 z dnia 24 lipca 2007 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rybołówstwa i zmieniającemu rozporządzenie (WE) nr 1860/2004 (11).

(33)

W tym względzie należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 14 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 659/1999 w celu przywrócenia skutecznej konkurencji windykacja powinna obejmować odsetki. Odsetki te należy wyliczyć narastająco zgodnie z rozdziałem V rozporządzenia Komisji (WE) nr 794/2004 (12).

(34)

Komisja zwraca się do Zjednoczonego Królestwa o odesłanie załączonego kwestionariusza dotyczącego obecnego stanu postępowania windykacyjnego.

(35)

W świetle oceny przeprowadzonej w sekcji IV, Komisja stwierdza, że Zjednoczone Królestwo bezprawnie przyznało pomoc spółce Shetland Fish Products Limited w ramach programu poprawy warunków w przedsiębiorstwach rybnych, naruszając art. 88 ust. 3 Traktatu WE.

(36)

Komisja uważa, że pomoc ta nie jest zgodna ze wspólnym rynkiem, o ile dotyczy ona pomocy przyznanej dnia 13 sierpnia 1997 r., 7 stycznia 1999 r., 25 lutego 1999 r., 10 grudnia 1999 r., 19 stycznia 2001 r. i 15 grudnia 2004 r., w łącznej kwocie 92 009 GBP.

(37)

Pomoc przyznaną dnia 3 września 1998 r. w łącznej kwocie 1 592 GBP uznaje się za zgodną ze wspólnym rynkiem,

a)

całkowita kwota (część główna i odsetki) podlegająca windykacji od beneficjenta, która nie spełnia warunków określonych w rozporządzeniu (WE) nr 875/2007;

b)

szczegółowy opis środków już podjętych oraz planowanych celem zastosowania się do niniejszej decyzji; oraz

c)

dokumenty wykazujące, że beneficjentowi nakazano zwrócić pomoc.