KOMISJA EUROPEJSKA

Strasburg, dnia 5.10.2021

COM(2021) 615 final

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Strategia UE w sprawie zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego

„Ponieważ antysemityzm uderza w nasze podstawowe wartości: człowieczeństwo, wolność wyznania i równość. Antysemityzm zatruwa nasze społeczeństwo. Zadaniem dla nas wszystkich jest walka z nim. Zapobieganie mu. I jego wyeliminowanie”.

– Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej 

Bruksela, dnia 3 lutego 2021 r.

„Nienawiść, która zaczyna się od Żydów, nigdy nie kończy się na Żydach. Popełniamy wielki błąd, jeśli myślimy, że antysemityzm jest zagrożeniem tylko dla Żydów. To jest zagrożenie przede wszystkim dla Europy i dla tych wolności, które zdobywano przez wieki”.

– Rabin Jonathan Sacks

Parlament Europejski, dnia 27 września 2016 r.

W KIERUNKU UE WOLNEJ OD ANTYSEMITYZMU

Europejscy Żydzi i społeczności żydowskie od ponad dwóch tysięcy lat przyczyniają się do społecznego, politycznego, gospodarczego, naukowego i kulturalnego rozwoju Europy i stanowią nierozerwalną część jej tożsamości. Naród żydowski wzbogacił kulturowe, intelektualne i religijne dziedzictwo Europy – do osób, które wniosły istotny wkład, należą m.in. Gustav Mahler, Sigmund Freud, Hannah Arendt i Simone Veil.

Jednocześnie w Europie od wieków obecny jest antysemityzm, który objawiał się poprzez wydalenia, prześladowania i pogromy. Kulminacją antysemityzmu był Holokaust, który pozostawił niezatartą plamę na historii Europy i wymazał życie i dziedzictwo społeczności żydowskiej w wielu częściach kontynentu. Historyczne korzenie Unii Europejskiej sięgają II wojny światowej, a jednoznacznym zobowiązaniem Europejczyków jest zapewnienie, by takie okrucieństwa nigdy więcej się nie powtórzyły.

Antysemityzm nie skończył się jednak wraz z Holokaustem. Kilka pokoleń po zakończeniu Szoa 1 poziom antysemityzmu niepokojąco wzrasta – zarówno w Europie, jak i poza nią.

Unia Europejska opiera się na wartościach, do których należą poszanowanie godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Jednoznacznie sprzeciwia się wszelkim formom nienawiści i dyskryminacji z jakiegokolwiek powodu, np. ze względu na rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, płeć, orientację seksualną, wiek lub niepełnosprawność.

Antysemityzm stoi w sprzeczności z podstawowymi europejskimi wartościami. Stanowi zagrożenie nie tylko dla społeczności żydowskich i życia społeczności żydowskiej, lecz również dla otwartego i zróżnicowanego społeczeństwa, demokracji i europejskiego stylu życia. Unia Europejska jest zdecydowana, by położyć temu kres.

Dzisiaj antysemityzm występuje w wielu formach, znanych z przeszłości i nowych: w formie nawoływania do nienawiści w internecie, przestępstw z nienawiści i ataków na ludność żydowską, jej mienie i instytucje, a także w formie bezczeszczenia synagog, cmentarzy i pomników. Jest obecny w codziennym życiu Żydów w postaci zdawkowych uwag lub zachowań w pracy, w prywatnych rozmowach, w miejscach publicznych, w mediach, sporcie i kulturze lub podczas żydowskich praktyk religijnych. Antysemityzm przejawia się jako dyskryminacja rasowa, etniczna lub religijna, kreowanie stereotypów o Żydach i osobach postrzeganych jako Żydzi oraz jako nienawiść do tych osób. Może prowadzić do gwałtownych i tragicznych w skutkach ataków, takich jak te na szkołę Ozar Hatorah w Tuluzie w 2012 r., Muzeum Żydowskie w Brukseli w 2014 r., HyperCasher w Paryżu w 2015 r. czy synagogę w Halle w 2019 r.

Ponadto pandemia COVID-19 pokazała, że stare antysemickie uprzedzenia mogą się odradzać i podsycać nowe teorie spiskowe oraz nienawiść w sieci i poza nią. Ludność żydowska jest jedną ze społeczności, które podczas pandemii doświadczyły ataków na największa skalę – Żydów bezpodstawnie obwinia się o stworzenie wirusa i opracowanie szczepionek w celu osiągnięcia zysku 3 . Sytuację pogarszają porównania środków stosowanych podczas pandemii z polityką, która doprowadziła do ludobójstwa narodu żydowskiego 4 , co minimalizuje i trywializuje doświadczenia ofiar i ocalałych z Holokaustu 5 .

Nawoływanie do nienawiści i przemoc są łatwe do zidentyfikowania, ale na intensywny rozwój, a także nasilanie się antysemityzmu pozwalają także, w przypadku braku działań, powszechna ignorancja i obojętność naszego społeczeństwa. . Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za ciągłe informowanie i edukowanie młodych i starszych osób. Jest to tym ważniejsze, że pokolenia, które doświadczyły Holokaustu, już prawie odeszły, co jeszcze bardziej utrudnia przekazanie następnym pokoleniom doświadczeń z pierwszej ręki i istotnych wniosków.

Życie żydowskie w UE w XXI wieku

Szacuje się, że przed II wojną światową w Europie żyło około 9,5 mln Żydów. Sześć milionów Żydów zostało systematycznie wymordowanych przez nazistów i ich kolaborantów w czasie Holokaustu. Obecnie populację żydowską w UE szacuje się na 1,5 mln osób 6 .

Dziś życie społeczności żydowskiej w całej Europie znów jest intensywne. W ostatnich dziesięcioleciach w wielu krajach europejskich nastąpiło odrodzenie życia żydowskiego i kultury żydowskiej. Umocniła się tożsamość żydowska, która stanowi nierozerwalną część społeczeństwa europejskiego. Ze względu na rosnącą liczbę ataków na tle antysemickim 7 wzrosły jednak również obawy społeczności żydowskich 8 . Konieczne było objęcie obiektów żydowskich dalszymi środkami bezpieczeństwa.

W ostatnich latach liczba ludności żydowskiej w UE maleje, co w dużej mierze spowodowane jest migracją poza UE 9 . Jest to związane z kilkoma czynnikami 10 , w szczególności z obawami dotyczącymi bezpieczeństwa, jak również z postrzeganym brakiem determinacji niektórych rządów do walki z antysemityzmem 11 oraz upolitycznieniem debat publicznych dotyczących zwyczajów i tradycji żydowskich.

Intensyfikacja walki z antysemityzmem

W ciągu minionych 20 lat antysemityzm był objęty działaniami Unii Europejskiej w ramach walki z rasizmem 12 . Biorąc pod uwagę znaczny wzrost antysemityzmu, w ostatnich latach zintensyfikowano działania na rzecz przeciwdziałania temu zjawisku, a walka z antysemityzmem zajęła czołowe miejsce w agendzie politycznej UE. W 2015 r. Komisja Europejska powołała pierwszego w historii koordynatora ds. zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego. W czerwcu 2017 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie walki z antysemityzmem 13 , a w grudniu 2018 r. Rada przyjęła deklarację w sprawie zwalczania antysemityzmu 14 . Aby wesprzeć wdrażanie wspomnianej deklaracji, Komisja powołała grupę roboczą ad hoc do spraw zwalczania antysemityzmu 15 , w skład której weszły państwa członkowskie i społeczności żydowskie. W grudniu 2019 r. walkę z antysemityzmem włączono do teki wiceprzewodniczącego Komisji do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia. Zamiarem było potraktowanie tej kwestii jako priorytetu przekrojowego. W grudniu 2020 r. Rada przyjęła kolejną deklarację dotyczącą uwzględnieni walki z antysemityzmem we wszystkich obszarach polityki 16 . Powyższe działania wzmocniono, przyjmując szereg strategii promujących pakiet „Unia Równości” w oparciu o podejście intersekcjonalne 17 .

Utrzymywanie się i nasilanie antysemityzmu wymaga bardziej zdecydowanej reakcji na szczeblu UE. Dzięki niniejszej strategii, która jest pierwszą w swoim rodzaju, Komisja pragnie zdecydowanie zintensyfikować walkę z antysemityzmem i pomóc w tworzeniu społeczeństwa integracyjnego opartego na równości i szacunku, a tym samym zapewnić dobre perspektywy dla przyszłości Żydów w Europie.

Niniejszą strategię opracowano na podstawie szeroko zakrojonych konsultacji 18 z odpowiednimi zainteresowanymi stronami. Komisja wzywa instytucje Unii, państwa członkowskie, organizacje międzynarodowe oraz wszystkie podmioty społeczeństwa obywatelskiego i obywateli do zaangażowania się w działania na rzecz przyszłości wolnej od antysemityzmu w UE i poza nią. Komisja zaangażuje się w regularny dialog z Parlamentem Europejskim i parlamentami narodowymi państw członkowskich, aby zachęcić do wznowienia działań w zakresie zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego. Przy pełnym poszanowaniu kompetencji krajowych w niniejszej strategii określono ramy polityki dla Komisji na lata 2021–2030. Celem strategii jest wspieranie współpracy między państwami członkowskimi i wszystkimi zainteresowanymi stronami oraz zachęcanie do podejmowania takiej współpracy.

Co istotne, celem niniejszej strategii jest nie tylko samo reagowanie na antysemityzm oraz zintensyfikowanie działań na rzecz aktywnego zapobiegania antysemityzmowi we wszystkich jego formach i zwalczania antysemityzmu, ale także zapewnienie kontynuacji życia żydowskiego w sprzyjającej włączeniu społecznemu i zróżnicowanej UE. Strategia opiera się na trzech następujących filarach:

1 – Zapobieganie wszelkim formom antysemityzmu i ich zwalczanie

2 – Ochrona i wspieranie życia żydowskiego w UE

3 – Edukacja, badania naukowe i pamięć o Holokauście.

Niniejsza strategia ma również pomóc UE w zajęciu czołowej pozycji w globalnej walce z antysemityzmem; uzupełni ona środki podejmowane w UE o międzynarodowe działania w ramach wszystkich trzech filarów.

Wszelkie formy nienawiści podważają wartość człowieka i stoją w sprzeczności z wartościami wyznawanymi przez UE. Niniejsza strategia stanowi element działań Komisji w zakresie zwalczania wszelkich form nienawiści, dyskryminacji i rasizmu. Jest ona uzupełnieniem unijnego planu działania przeciwko rasizmowi na lata 2020–2025, ponieważ rasizm może również łączyć się z dyskryminacją i nienawiścią z innych względów, w tym np. ze względu na religię lub światopogląd. Powyższe należy uwzględnić za pośrednictwem podejścia intersekcjonalnego 19 , które pozwoli utorować drogę do UE wolnej od antysemityzmu i wspierającej życie żydowskie w całej jego różnorodności, jak również osiągnąć widoczną poprawę sytuacji narodu żydowskiego i zapewnienia mu lepszej przyszłości w Europie. W szczególnych przypadkach niniejsza strategia będzie również uwzględniać podobieństwa między doświadczeniami w zakresie dyskryminacji ludności żydowskiej i innych mniejszości etnicznych lub religijnych.

I.ZAPOBIEGANIE WSZELKIM FORMOM ANTYSEMITYZMU I ICH ZWALCZANIE

„Pamiętajmy: tym, co najbardziej krzywdzi ofiarę, nie jest okrucieństwo ciemiężyciela, ale milczenie osoby postronnej”.

– Elie Wiesel

Współczesny antysemityzm występuje w radykalnych i skrajnych ugrupowaniach prawicowych, lewicowych lub islamskich, może on ukrywać się za antysyjonizmem, ale można go znaleźć również w sercu społeczeństwa 20 . Antysemickie wypowiedzi i zachowania mogą być jawne lub zawoalowane, świadome lub nieświadome. Antysemityzm może przybierać formę działań niezgodnych z prawem, które są karalne na mocy prawa unijnego i krajowego. Przejawy antysemityzmu mogą obejmować antysemityzm związany z Izraelem 21 – jest to najczęstsza forma antysemityzmu, z jaką europejscy Żydzi spotykają się obecnie w internecie 22 . Powtarzane od dawna antysemickie teorie spiskowe i dezinformacja nie zawsze są nielegalne, lecz zawsze są szkodliwe. Utrwalają one uprzedzenia i stereotypy oraz mogą prowadzić do dyskryminacji, marginalizacji, radykalizacji postaw i przestępstw z nienawiści.

Od 2017 r. Komisja stosuje niewiążącą prawnie definicję roboczą antysemityzmu opracowaną przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście („definicja opracowana przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście”) 23 jako praktyczne narzędzie pomocnicze i punkt wyjściowy działań na rzecz zwalczania antysemityzmu 24 . Definicja opracowana przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście stanowi punkt odniesienia dla propagowania podejścia opartego na prawach i skoncentrowanego na ofiarach 25 . W styczniu 2021 r. Komisja we współpracy z Międzynarodowym Sojuszem na rzecz Pamięci o Holokauście opublikowała „Podręcznik dotyczący stosowania w praktyce roboczej definicji antysemityzmu opracowanej przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście” 26 , który zawiera przegląd dobrych praktyk z całej Europy w kontekście stosowania tej definicji przez organizacje międzynarodowe, administracje krajowe, społeczeństwo obywatelskie i społeczności żydowskie 27 .

1.1.Zwalczanie antysemityzmu we wszystkich obszarach polityki i mobilizacja funduszy UE

Walka z antysemityzmem to złożone wyzwanie. Wieloaspektowe przejawy i powszechność tego zjawiska w całym spektrum społecznym i politycznym wymagają kompleksowej reakcji – jako kilka przykładów wymienić można solidne ramy prawne, które są odpowiednio egzekwowane, aspekty bezpieczeństwa oraz politykę edukacyjną i integracyjną.

Komisja będzie zatem konsekwentnie uwzględniać kwestię walki z antysemityzmem, kształując politykę, opracowując prawodawstwo i programy finansowania, a ponadto zachęca inne instytucje Unii do współpracy w zakresie wzmacniania narzędzi i praktyk służących uwzględnianiu antysemityzmu w głównym nurcie polityki. Państwa członkowskie zobowiązały się już do zapobiegania wszelkim formom antysemityzmu i zwalczania tego zjawiska z pomocą nowych strategii krajowych lub środków przyjmowanych w ramach istniejących strategii krajowych lub planów działania w zakresie zapobiegania rasizmowi, ksenofobii, radykalizacji i brutalnemu ekstremizmowi 28 . Aby przynieść efekty, strategie te muszą obejmować ukierunkowane działania i być wspierane odpowiednimi środkami finansowymi. Dla zapewnienia skuteczności działań na szczeblu krajowym konieczne są ponadto konkretne dalsze kroki: przyjęcie definicji opracowanej przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście 29 i wyznaczenie specjalnych pełnomocników lub koordynatorów przez wszystkie państwa członkowskie.

Dla powodzenia strategii kluczowe jest zwiększenie zaangażowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego i społeczności żydowskich. Komisja dąży do wzmocnienia aktywnej współpracy z tymi podmiotami i zapewnienia wsparcia finansowego dla inicjatyw we wszystkich obszarach objętych strategią.

Ukierunkowane działania będą realizowane za pośrednictwem wielu różnych programów finansowania unijnego 30 , w szczególności programu „Obywatele, równość, prawa i wartości” (program CERV) 31 . Program ten, który dysponuje budżetem w wysokości 1,55 mld EUR, jest największym jak dotąd unijnym programem finansowania propagującym przestrzeganie praw podstawowych. Stosowne działania zostaną ponadto objęte wsparciem w ramach unijnych programów takich jak: program „Sprawiedliwość”, „Horyzont Europa”, „Kreatywna Europa”, Erasmus+, Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego, fundusze polityki spójności, Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej oraz Instrument Pomocy Przedakcesyjnej. Z pomocą Instrumentu Wsparcia Technicznego Komisja może finansować reformy strukturalne w państwach członkowskich, w tym na zasadzie multinarodowej, w celu zacieśnienia współpracy i wykorzystania najlepszych praktyk w walce z dyskryminacją i antysemityzmem.

Wszystkie działania państw członkowskich podejmowane w celu wdrażania funduszy UE muszą być w pełni zgodne z zasadą niedyskryminacji. W szczególności na etapie przygotowywania, wdrażania, monitorowania, sprawozdawczości i oceny programów należy przestrzegać Karty praw podstawowych UE, która zakazuje jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na m.in. pochodzenie rasowe lub etniczne oraz religię lub światopogląd. W przypadku naruszenia unijnych przepisów antydyskryminacyjnych, w tym w przypadku dyskryminacji osób narodowości żydowskiej ze względu na ich religię lub pochodzenie etniczne, finansowanie może zostać zawieszone. Komisja i państwa członkowskie monitorują przestrzeganie tych zasad w odniesieniu do wszystkich programów finansowanych przez UE.

Aby wesprzeć wdrażanie strategii i pomóc w koordynacji działań podejmowanych przez państwa członkowskie, Komisja sformalizuje grupę roboczą ad hoc do spraw zwalczania antysemityzmu, która będzie stanowić stałą strukturę skupiającą państwa członkowskie, przedstawicieli społeczności żydowskich i inne zainteresowane strony.

Na etapie monitorowania wdrażania niniejszej strategii oraz krajowych strategii lub planów działania w zakresie zwalczania antysemityzmu UE i państwa członkowskie będą korzystać ponadto z wsparcia Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) udzielanego w postaci dowodów, konkretnej pomocy i wiedzy fachowej.

Główne działania:

1.2.Zwalczanie nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści na tle antysemickim

Ludność żydowska jest głównym celem przestępstw popełnianych na tle antysemickim 33 . Retoryczne i fizyczne przejawy antysemityzmu mogą być jednak skierowane również przeciwko osobom niebędącym Żydami 34 .

Decyzja ramowa UE w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych 37 zapewnia solidne ramy prawne służące do zwalczania przestępstw z nienawiści i nawoływania do nienawiści na tle antysemickim, w tym publicznego aprobowania, negowania lub rażącego pomniejszania Holokaustu w sposób mogący podburzać do przemocy lub wzbudzać nienawiść. Jej pełna i prawidłowa transpozycja jest priorytetem dla Komisji 38 . Kluczową rolę w skutecznym wdrażaniu przepisów dotyczących nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści (w tym decyzji ramowej) oraz w ochronie praw ofiar odgrywają organy ścigania i wymiar sprawiedliwości. Aby jeszcze bardziej wzmocnić ramy prawne, w 2021 r. Komisja przedstawi inicjatywę mającą na celu rozszerzenie wykazu „przestępstw unijnych” o przestępstwa z nienawiści i nawoływanie do nienawiści 39 .

Komisja wspiera państwa członkowskie za pośrednictwem Grupy Wysokiego Szczebla ds. Zwalczania Rasizmu, Ksenofobii i Innych Form Nietolerancji 40  oraz współpracuje z Agencją Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL), FRA 41 , Europejską Siecią Szkolenia Kadr Wymiaru Sprawiedliwości (EJTN), państwami członkowskimi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w celu opracowania szkoleń skierowanych do przedstawicieli organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości oraz budowania ich zdolności, skuteczniejszego rejestrowania przestępstw z nienawiści i gromadzenia danych, jak również w celu zachęcania ofiar do zgłaszania przestępstw z nienawiści i pogłębienia współpracy między organami ścigania a społecznościami żydowskimi.

Strategia UE w zakresie praw ofiar (2020–2025) 42 ma na celu zapewnienie, aby ofiary przestępstw, w tym przestępstw z nienawiści na tle antysemickim, mogły w pełni korzystać ze swoich praw i aby były objęte ochroną przed wtórną wiktymizacją 43 . Struktury wsparcia ofiar antysemickich incydentów w Europie są często niewystarczające. Zachęca się państwa członkowskie do utworzenia zintegrowanych i ukierunkowanych specjalistycznych usług wsparcia dla najbardziej bezbronnych ofiar, w tym ofiar przestępstw z nienawiści na tle antysemickim. Państwa powinny one również zadbać o specjalne szkolenia dotyczące niedyskryminacji dla policji i innych osób mających kontakt z ofiarami przestępstw z nienawiści na tle antysemickim.

Komisja będzie nadal monitorować wdrażanie dyrektywy o prawach ofiar 44 , która wszystkim ofiarom gwarantuje określone prawa, przestępstw, w tym dostęp do wsparcia ze strony wyspecjalizowanych służb i środków ochrony odpowiadających ich indywidualnym potrzebom i podatności na zagrożenia. W ramach europejskiej strategii szkolenia kadr wymiaru sprawiedliwości na lata 2021–2024 45 Komisja wspiera szkolenia dla pracowników wymiaru sprawiedliwości, aby zapewnić właściwe stosowanie przepisów UE oraz wyposażenie pracowników w odpowiednie umiejętności. Komisja będzie również wspierać opracowywanie szkoleń i materiałów na temat antysemityzmu oraz udostępniać je na europejskiej platformie szkoleniowej 46 europejskiego portalu „e-Sprawiedliwość”. W ramach strategii UE na rzecz praw dziecka 47 Komisja dąży do uwzględnienia aspektu praw dziecka w politykach UE, aby lepiej chronić dzieci będące ofiarami dyskryminacji, w tym ze względu na religię lub światopogląd.

Dla oceny rozprzestrzeniania się antysemityzmu w Europie i skutecznego przeciwdziałania temu zjawisku zasadnicze znaczenie mają wiarygodne i porównywalne dane na temat antysemickich incydentów 48 . Rejestrowanie zgłoszonych incydentów jest często niespójne, ponieważ państwa członkowskie stosują różne metody i w związku z tym danych nie można porównywać. Z pomocą Grupy Wysokiego Szczebla ds. Zwalczania Rasizmu, Ksenofobii i Innych Form Nietolerancji FRA pomoże państwom członkowskim udoskonalić i ujednolicić ich metody rejestrowania i gromadzenia danych dotyczących przestępstw z nienawiści, w tym antysemityzmu.

Problemem jest niski poziom zgłaszania: 79 % badanych Żydów nie zgłosiło swojego najpoważniejszego incydentu antysemickiego żadnej organizacji 49 . W tym względzie państwa członkowskie powinny ułatwić zgłaszanie incydentów ofiarom przestępstw z nienawiści i nawoływania do nienawiści na tle antysemickim, oferując różne możliwości; pozwoli to zwiększyć liczbę zgłaszanych incydentów i udoskonalić ich rejestrowanie.

Główne działania:

1.3.Walka z antysemityzmem w internecie

Antysemityzm jest szeroko rozpowszechniony w sieci 50 i może prowadzić do radykalizacji oraz ataków fizycznych. Zgodnie z decyzją ramową w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii antysemickie wypowiedzi – zarówno w internecie, jak i poza nim – nawołujące do przemocy i nienawiści są uznawane za przestępstwo. Antysemickie stereotypy, teorie spiskowe i dezinformacja nie zawsze są nielegalne, ale zawsze są szkodliwe. Od początku pandemii COVID-19 odnotowano gwałtowny wzrost 51 poziomu antysemityzmu w internecie. Aby skutecznie rozwiązać ten problem, potrzeba więcej informacji o tym, w jaki sposób treści antysemickie rozprzestrzeniają się w internecie, oraz o tym, jakie jest pochodzenie i motywacja osób udostępniających takie treści. Należy również znaleźć nowe i innowacyjne metody walki z dyskryminacją i antysemicką cybernienawiścią.

Symbole, przedmioty i literatura związane z nazizmem, a także ich współczesne wersje są łatwo dostępne w sieci. Eksponowanie i sprzedaż takich produktów – jeżeli publicznie nawołuje do nienawiści i przemocy – może stanowić nawoływanie do nienawiści na mocy przepisów krajowych wdrażających decyzję ramową. Jednak nawet jeżeli tak nie jest, taka dostępność w sieci może utrwalać ideologię nazistowską i stymulować subkultury antysemickie. Należy zintensyfikować dialog z branżą i przedsiębiorstwami z branży IT, opierając się na doświadczeniach związanych z Kodeksem postępowania w zakresie zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie, aby zapewnić ich współpracę w zakresie unikania eksponowania lub sprzedaży takich przedmiotów.

Zgodnie z dyrektywą o audiowizualnych usługach medialnych 52  państwa członkowskie mają obowiązek zapewnić, aby dostawcy platform udostępniania wideo wprowadzili odpowiednie środki ochrony ogółu społeczeństwa przed treściami audiowizualnymi i przekazami handlowymi zawierającymi treści podburzające do przemocy lub nienawiści, w tym treści antysemickie. We wniosku w sprawie aktu o usługach cyfrowych 53 określa się jasne i zharmonizowane obowiązki w zakresie należytej staranności dla platform internetowych, w tym procedury zgłaszania i usuwania nielegalnych treści i produktów, wzmacniając pozycję użytkowników w zakresie łatwego i skutecznego zgłaszania przypadków nawoływania do nienawiści. Ponadto w odniesieniu do bardzo dużych platform internetowych we wniosku skoncentrowano się na usunięciu pozostałych luk, które umożliwiają nielegalne i szkodliwe zachowania w sieci, w szczególności wobec grup podatnych na zagrożenia.

Kodeks postępowania w zakresie zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie 54  jest wynikiem dobrowolnej współpracy między Komisją a przedsiębiorstwami z branży IT, której celem jest zapobieganie rozprzestrzenianiu się niezgodnego z prawem nawoływania do nienawiści – w tym na tle antysemickim. Aby ułatwić państwom członkowskim UE podejmowanie zintegrowanych działań wymierzonych w grupy i osoby rozpowszechniające w internecie treści nawołujące do nienawiści i treści o charakterze terrorystycznym, Europol koordynuje ogólnoeuropejskie dni działań wymierzonych w internetowe treści nawołujące do nienawiści na tle rasistowskim i ksenofobicznym 55 oraz internetowe treści o charakterze terrorystycznym i brutalnie ekstremistycznym, w tym treści antysemickie.

Zgodnie z Planem działania na rzecz zwalczania dezinformacji 56 oraz europejskim planem działania na rzecz demokracji 57 Komisja i ESDZ będą nadal zwracać szczególną uwagę na kampanie dezinformacyjne, nawoływanie do nienawiści, podburzanie do przemocy oraz ekstremistyczną retorykę, między innymi z pomocą grupy zadaniowej East Stratcom ESDZ. Ponadto wzmocniony 58 zostaje kodeks postępowania w zakresie dezinformacji 59 , co również przyczyni się do lepszego zwalczania antysemityzmu w internecie. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego ściśle współpracują z Komisją i platformami internetowymi w celu stosowania tych kodeksów postępowania.

Nowe technologie przynoszą nowe możliwości w zakresie poprawy życia obywateli, ale mogą również pogłębiać dyskryminację i zwiększać ilość szkodliwych treści w internecie, w tym treści antysemickich. Akt w sprawie sztucznej inteligencji 60 ma na celu uniemożliwienie systemom sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka propagowanie dyskryminacji i tendencyjności, w tym nienawiści na tle antysemickim. Algorytmy sztucznej inteligencji można wykorzystać również do wzmacniania pozytywnych przekazów i narracji przeciwdziałającej szkodliwym treściom. Możliwe jest to dzięki współpracy ekspertów ukierunkowanej na walkę z antysemityzmem, teoriami spiskowymi i negowaniem lub zniekształcaniem Holokaustu w internecie.

Główne działania:

1.4.Walka z dyskryminacją na tle antysemickim

Osoby narodowości żydowskiej narażone są na dyskryminację, w szczególności gdy można je tak zidentyfikować, np. gdy mają na sobie jarmułkę lub naszyjnik z gwiazdą Dawida, bądź gdy otwarcie mówią o swojej żydowskiej tożsamości. Osoby te mogą być narażone na dyskryminację przy ubieganiu się o pracę lub w pracy, a także w innych obszarach, takich jak edukacja, opieka zdrowotna czy zakwaterowanie. Prawo Unii zakazuje dyskryminacji ze względu na pochodzenie rasowe lub etniczne, religię lub światopogląd, co obejmuje antysemityzm. W szczególności dyrektywa w sprawie równości rasowej 61  zapewnia ochronę ludności żydowskiej przed dyskryminacją (w tym napastowaniem) ze względu na „pochodzenie rasowe lub etniczne” w niektórych dziedzinach życia 62 , a dyrektywa w sprawie równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy 63 zapewnia ochronę ludności żydowskiej w obszarze zatrudnienia – przed dyskryminacją lub molestowaniem ze względu na religię lub przekonania.

Krajowe organy ds. równości promują, analizują, monitorują i wspierają równe traktowanie. Do 2022 r. Komisja zaproponuje nowe przepisy w celu wzmocnienia roli tych organów. Karty różnorodności zachęcają organizacje do tworzenia i wdrażania polityki różnorodności i integracji w miejscu pracy. Unijna platforma Kart różnorodności została utworzona, aby umożliwić istniejącym kartom wymianę doświadczeń i dobrych praktyk oraz dzielenie się nimi 64 . Powinny one również systematycznie zajmować się konkretnymi wyzwaniami związanymi z identyfikacją i zwalczaniem antysemityzmu w miejscu pracy.

Dane dotyczące równouprawnienia odnoszące się do ludności żydowskiej są stosunkowo nieliczne ze względu na wrażliwy charakter gromadzenia danych dotyczących pochodzenia rasowego lub etnicznego i religii lub przekonań, a także dlatego, że europejscy Żydzi są grupą stosunkowo małą, co prowadzi do mniejszej dostępności zagregowanych danych z większych badań. Unijna Grupa Wysokiego Szczebla ds. Niedyskryminacji, Równouprawnienia i Różnorodności wspiera, za pośrednictwem specjalnej podgrupy, państwa członkowskie w gromadzeniu danych pomocnych w analizie sytuacji w kwestii równouprawnienia, przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych 65 . Ponadto Komisja przeprowadzi, z udziałem mediów, społeczeństwa obywatelskiego i przedstawicieli osób wywodzących się z mniejszości rasowych lub etnicznych, szereg działań mających na celu zwalczanie stereotypów rasowych i etnicznych oraz rozpocznie działania ukierunkowane na zapewnienie spójnego podejścia do gromadzenia danych dotyczących równouprawnienia, w szczególności w odniesieniu do danych zdezagregowanych według pochodzenia rasowego lub etnicznego 66 .

Główne działania:

1.5.Komisja Europejska, która daje przykład

W ramach swojej strategii w zakresie zasobów ludzkich Komisja będzie nadal dążyć do stworzenia integracyjnego i zróżnicowanego środowiska pracy 68 wolnego od antysemityzmu, wykorzystując do tego celu polityki w zakresie różnorodności i równości zapobiegające molestowaniu, dyskryminacji i wszelkim formom rasizmu. W szczególności będzie nadal zwiększać wśród swoich pracowników świadomość w zakresie antysemityzmu i sposobów jego zwalczania oraz podejmować działania na rzecz lepszego zrozumienia życia żydowskiego i kultury żydowskiej, w tym poprzez skoncentrowanie się na podstawowych wartościach europejskich, takich jak poszanowanie grup mniejszościowych. Będą organizowane szkolenia dotyczące również nieświadomych uprzedzeń, w tym tych opartych na postrzeganiu religii lub przekonań. Komisja będzie nadal upamiętniać Holokaust, organizując wewnętrzne wydarzenia dla pracowników i inicjatywy zwiększające świadomość, a także będzie nadal organizować coroczne obchody Euro-Chanuki 69 w celu uznania różnorodności wśród pracowników. Komisja zachęca pozostałe instytucje Unii, by również podejmowały działania na rzecz promowania różnorodności i włączenia w swoich miejscach pracy.

Główne działania:

II.OCHRONA I WSPIERANIE ŻYCIA ŻYDOWSKIEGO W UE

„Obawiam się, że żyję wystarczająco długo, aby zobaczyć rzeczy, o których myślałam, że historia je ostatecznie odrzuciła, lecz okazały się tylko uśpione”.

– Liliana Segre (ocalała z Szoa)

Aby Żydzi mogli w pełni uczestniczyć w życiu europejskim, muszą czuć się bezpieczni. Mimo to bezpieczeństwo jest tym, co budzi największe obawy społeczności żydowskiej 70 . 38 % Żydów rozważa emigrację, ponieważ nie czuje się bezpiecznie w UE 71 .

Kilka śmiertelnych ataków terrorystycznych w różnych miejscach Europy pokazało, że obiekty żydowskie nie zawsze są objęte odpowiednią ochroną. Za ochronę wszystkich obywateli odpowiedzialne są organy krajowe, jednak większość społeczności żydowskich i żydowskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego musiała zainwestować znaczne kwoty we własne środki bezpieczeństwa.

2.1.Zwalczanie brutalnego ekstremizmu i terroryzmu skierowanego przeciwko Żydom

Celem strategii UE w zakresie unii bezpieczeństwa 73 na lata 2020–2025 jest zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim obywatelom UE z poszanowaniem wartości i zasad UE. Plan w obszarze zwalczania terroryzmu z 2020 r. 74 zakłada intensyfikację walki z terroryzmem i brutalnym ekstremizmem oraz zwiększenie odporności UE na zagrożenia terrorystyczne.

W ramach planu działania z 2017 r. na rzecz wspierania ochrony przestrzeni publicznej 75 , w tym miejsc kultu, Komisja opracowała różne wytyczne 76 , narzędzia i szkolenia 77 , aby wesprzeć pracę państw członkowskich i wspólnot wyznaniowych w tym obszarze. W konkluzjach Rady z czerwca 2021 r. w sprawie ochrony przestrzeni publicznej 78 podkreślono, że miejsca kultu wymagają konkretnych środków ochrony.

Należy jeszcze bardziej zacieśnić współpracę między organami publicznymi a przywódcami i kongregacjami wyznaniowymi, w tym żydowskimi, aby podnieść poziom świadomości bezpieczeństwa oraz zwiększyć zaangażowanie i odporność społeczności poprzez działania związane z budowaniem zaufania. Przyczyni się do propagowania dobrych praktyk i organizowania szkoleń w zakresie ochrony miejsc kultu, które coraz częściej stają się celem ataków terrorystycznych. Komisja zorganizuje również konferencję wysokiego szczebla na temat ochrony społeczności żydowskich w UE.

Komisja będzie nadal wspierać państwa członkowskie i społeczności żydowskie we wzmacnianiu ochrony miejsc kultu w ramach swojego wsparcia dla ochrony przestrzeni publicznej. W kolejnym zaproszeniu do składania wniosków, które zostanie opublikowane w 2022 r., całkowita pula środków zostanie zwiększona do 24 mln EUR. Komisja wraz z Centrum Analiz Wywiadowczych Unii Europejskiej zbada możliwość dokonywania przez UE regularnych ocen konkretnych zagrożeń dla ludności żydowskiej, społeczności i miejsc kultu, aby lepiej zrozumieć konkretne zagrożenia dla bezpieczeństwa, zapobiegać im, chronić przed nimi i reagować na nie.

Aby zwalczać brutalny ekstremizm, konieczne jest wzmocnienie naszych demokratycznych społeczeństw i zwiększenie odporności społeczeństwa na ideologie ekstremistyczne. Antysemityzm można spotkać w całym spektrum ideologii ekstremistycznych – od dżihadyzmu po brutalny ekstremizm prawicowy. Radykalizacja, rekrutacja i przygotowywanie ataków terrorystycznych często odbywają się w internecie. Odniesiono się do tej kwestii w rozporządzeniu w sprawie przeciwdziałania rozpowszechnianiu w internecie treści o charakterze terrorystycznym 79 , nakładając na platformy internetowe wymóg odgrywania bardziej aktywnej roli w wykrywaniu takich treści i usuwania ich w ciągu maksymalnie jednej godziny.

Główne działania:

2.2.Wspierania życia żydowskiego oraz wolności religii lub przekonań

Życie żydowskie jest jednym z elementów składających się naróżnorodność UE. Żydzi mogą być osobami świeckimi, mieć poglądy liberalne, reformatorskie, być agnostykami lub prezentować poglądy ortodoksyjne lub ultraortodoksyjne. Mogą być Żydami aszkenazyjscymi lub sefardyjczykami; mogą też pochodzić z byłego Związku Radzieckiego, Bliskiego Wschodu, Azji Środkowej, Afryki i wielu innych miejsc. Wielu Żydów należy do rodzin mieszanych, co jeszcze bardziej zwiększa różnorodność ich pochodzenia i przekonań 81 . Pomimo wieloletniej obecności Żydów w Europie powszechna wiedza na temat życia żydowskiego i judaizmu jest niewielka. Tylko 3 % Europejczyków uważa się za „bardzo dobrze poinformowanych” o historii, zwyczajach i praktykach Żydów, natomiast 68 % uważa się za „niedobrze poinformowanych” 82 . Aby zlikwidować uprzedzenia i zapewnić pełną akceptację życia żydowskiego jako elementu europejskiego społeczeństwa, należy zwiększyć świadomość i wiedzę społeczeństwa na temat historii i kultury żydowskiej 83 .

Ludność żydowska wyraża swoją żydowskość poprzez określone praktyki kulturowe, tradycyjne i religijne, pamiętając o swojej historii i ucząc przyszłe pokolenia. Jedną z takich praktyk jest wiosenne święto Tu bi-Szwat (nowy rok drzew) – żydowskie święto związane z ochroną przyrody, podczas którego sadzi się drzewa.

Kolejnym przykładem jest szechita – koszerny ubój 84 zwierząt. W wyroku w sprawie uboju rytualnego z grudnia 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości UE (TSUE) 85 uznał, że państwa członkowskie mogą przyjmować różne przepisy w zależności od kontekstu krajowego, zapewniając jednocześnie poszanowanie art. 10 ust. 1 Karty 86 , poprzez znalezienie odpowiedniej równowagi między poszanowaniem wolności uzewnętrznienia religii a ochroną dobrostanu zwierząt 87 .

Życie żydowskie może rozkwitać wyłącznie w społeczeństwie integracyjnym, którego podstawą są silne i oparte na wzajemnym zaufaniu relacje z innymi społecznościami, w tym z osobami nowo przybyłymi, w szczególności na poziomie lokalnym. Istotną rolę w rozwoju społeczeństwa integracyjnego może odgrywać kultura. Sektor kultury, od muzyki po kino i sztuki widowiskowe, jest potężną siłą przyczyniającą się do propagowania włączenia oraz walki z wszelkimi formami dyskryminacji. Komisja wspiera kulturę i sztukę żydowską za pośrednictwem unijnych programów finansowania, takich jak program „Kreatywna Europa”, którego celem jest zwalczanie stereotypów – w tym na temat Żydów – w społeczeństwie europejskim.

Istotną rolę w propagowaniu włączenia społecznego odgrywają sport i media. Niektóre federacje piłki nożnej i narodowe kluby piłkarskie już zajęły się problemem zachowań i incydentów o charakterze antysemickim. Komisja będzie ściśle współpracować z inicjatywami społeczeństwa obywatelskiego i innymi właściwymi podmiotami w celu zaostrzenia walki z antysemityzmem i rasizmem w piłce nożnej w ramach przyszłych ustaleń dotyczących współpracy z UEFA (2022–2024) oraz w celu podjęcia kwestii antysemityzmu w sporcie – we współpracy z innymi organizacjami partnerskimi, w tym poprzez kampanie w mediach społecznościowych. Stereotypy mogą pojawiać się również w mediach. Szanując wolność prasy, Komisja będzie wspierać szkolenia dla dziennikarzy poświęcone rozpoznawaniu wszelkich form antysemityzmu i ujawnianiu uprzedzeń antysemickich w relacjach dziennikarskich.

Główne działania:

2.3.Ochrona dziedzictwa żydowskiego

Żydowskie dziedzictwo kulturowe stanowi integralną część kultury europejskiej. Zagłada społeczności żydowskich w czasie Holokaustu zmieniła twarz Europy i pozostawiła wiele budynków, cmentarzy i innych miejsc dziedzictwa żydowskiego bez opieki, z wielu z nich nikt już dzisiaj nie korzysta. To „osierocone dziedzictwo” często znajduje się w złym stanie lub jest zagrożone zniszczeniem.

Europejskie ramy działania w zakresie dziedzictwa kulturowego 89 obejmują specjalne działanie dotyczące cmentarzy żydowskich w Europie. Dziedzictwo kulturowe Europy, w tym dziedzictwo żydowskie, jest wspierane przez szereg unijnych polityk, programów i funduszy, w szczególności takich jak Kreatywna Europa, „Horyzont Europa”, Erasmus+, program CERV oraz fundusze w ramach polityki spójności. W Konwencji ramowej Rady Europy w sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa 90 podkreśla się istotne aspekty dziedzictwa kulturowego związane z prawami człowieka i demokracją oraz propaguje szersze zrozumienie dziedzictwa i jego związków ze społecznościami i społeczeństwem 91 . W deklaracji terezińskiej w sprawie mienia okresu Holokaustu i związanych z tym zagadnień 92 , podpisanej przez wszystkie państwa członkowskie w 2009 r. 93 , określono szereg środków na rzecz sprawiedliwości naprawczej wobec ofiar prześladowań nazistowskich i ich potomków. W kontekście inicjatywy DiscoverEU 94 młodych podróżników zachęca się do odwiedzania miejsc dziedzictwa kulturowego, aby zwiększyć ich wiedzę o dziedzictwie kulturowym Europy.

Główne działania:

III.EDUKACJA, BADANIA NAUKOWE I PAMIĘĆ

„Jakże cudowne jest to, że nie musimy czekać ani chwili, by zacząć naprawiać świat.”

– Anne Frank

Aby ludzie mogli kształtować przyszłość Europy, muszą zrozumieć jej przeszłość. Wiedza o życiu żydowskim i antysemityzmie w Europie na przestrzeni wieków oraz o wpływie Holokaustu na naród Żydowski i kontynent europejski jest niezbędna, aby móc zrozumieć dzisiejszy antysemityzm i zapobiec powtórzeniu się takich okrucieństw kiedykolwiek w przyszłości. Edukacja i badania naukowe na temat życia żydowskiego, antysemityzmu i Holokaustu mają w tym względzie zasadnicze znaczenie i nie powinny koncentrować się wyłącznie na Holokauście, ale również na wkładzie Żydów w społeczeństwo europejskie.

W komunikatach w sprawie europejskiego obszaru edukacji 97 oraz nowej europejskiej przestrzeni badawczej 98 poruszono kwestie włączenia, równości i niedyskryminacji. W kontekście przyszłego paktu na rzecz badań i innowacji Komisja zaproponowała również, aby równe szanse były wartością wspólną dla państw członkowskich w obszarze badań naukowych i innowacji.

W planie działania w dziedzinie edukacji cyfrowej (2021–2027) skoncentrowano się na znaczeniu zwalczania dezinformacji i propagowania umiejętności cyfrowych w kształceniu i szkoleniu poprzez opracowanie wytycznych dla nauczycieli i wychowawców, mając na celu wspieranie krytycznego myślenia, tolerancji i promowanie wzmocnionej pozycji w środowisku online. Ponadto UNESCO i OBWE/ODIHR wielokrotnie wzywały do propagowania w państwach uczestniczących, w tym w państwach członkowskich UE, programów edukacyjnych mających na celu zwiększenie świadomości młodzieży na temat wartości, jakimi są wzajemny szacunek i zrozumienie. W ramach zobowiązań UNESCO i OBWE/ODIHR propaguje się nauczanie o antysemityzmie, które zapewnia systematyczne podejście do kwestii współczesnych form antysemityzmu, w tym opracowanie i wykorzystanie programów nauczania 99 .

3.1.Edukacja i badania naukowe na temat antysemityzmu i życia społeczności żydowskiej

Każde dziecko powinno uczyć się o życiu żydowskim i antysemityzmie jako o integralnej części historii Europy. Edukacja może zwiększyć odporność młodzieży na antysemickie idee i ideologie oraz na wszelkie formy nietolerancji i dyskryminacji. Wzajemnemu zrozumieniu mogą sprzyjać również możliwości zaangażowania się społeczności żydowskich i ich członków oraz innych mniejszości i grup religijnych. Nowe możliwości w tym zakresie zapewni Europejski Rok Młodzieży 2022. Szkoły i miasteczka uniwersyteckie muszą być miejscami bezpiecznymi dla wszystkich. Nauczyciele powinni być upoważnieni do poruszania kwestii antysemityzmu, Holokaustu, życia żydowskiego i historii Żydów, również w klasach wielokulturowych.

Komisja wspiera badania naukowe nad antysemityzmem, życiem żydowskim i Holokaustem w ramach programów „Horyzont 2020” i Europa dla Obywateli i będzie je kontynuować w ramach kolejnych programów następczych, czyli programów „Horyzont Europa” 100 i CERV. Katedry uniwersyteckie w UE są jedynie luźno powiązane z badaniami naukowymi dotyczącymi tematyki żydowskiej. Nie istnieje żaden nadrzędny ośrodek badawczy. Należy zwiększyć wysiłki badawcze w zakresie wszystkich aspektów antysemityzmu i życia żydowskiego w Europie i uzupełnić badania naukowe dotyczące Holokaustu.

UE odgrywa wiodącą rolę w zapewnieniu porównywalnych danych na temat doświadczeń związanych z antysemityzmem i jego postrzegania. Badanie FRA dotyczące doświadczeń ludności żydowskiej związanych z antysemityzmem zostanie powtórzone w 2023 r., a następnie będzie powtarzane w regularnych odstępach czasowych. Badanie Eurobarometr dotyczące postrzegania antysemityzmu przez ogół społeczeństwa zostanie przeprowadzone po raz drugi w 2024 r., a następnie będzie przeprowadzane co 5 lat. Aby ułatwić kształtowanie polityk w oparciu o dowody, konieczne jest przeprowadzenie większej ilości badań naukowych dotyczących uprzedzeń antysemickich wśród ogółu społeczeństwa.

Główne działania:

3.2.EDUKACJA, BADANIA NAUKOWE I PAMIĘĆ O HOLOKAUŚCIE

Holokaust stanowi definiującą spuściznę historyczną Europy. Podczas Holokaustu wymordowano sześć milionów żydowskich dzieci, kobiet i mężczyzn. Chociaż głównym celem reżimu nazistowskiego byli Żydzi, prześladowano również inne grupy, w tym Romów, osoby z niepełnosprawnościami, Słowian, świadków Jehowy, osoby LGBTIQ oraz dysydentów politycznych.

Przez dziesiątki lat ocalali z Holokaustu dzielili się swoimi historiami, współtworząc tradycję pamięci. Teraz jednak ocalali są już w podeszłym wieku lub powoli odchodzą. Nie ma już wśród nas tych, którzy podczas II wojny światowej byli dorośli i najlepiej zapamiętali Holokaust. Zachowanie i uhonorowanie ich spuścizny, zapewnienie, by ich historie nie zostały zapomniane i były wiernie przekazywane, a także znalezienie nowych form upamiętniania – oto wyzwania i obowiązki dla obecnego pokolenia oraz dla przyszłych pokoleń Europejczyków.

Dzisiaj jeden z 20 Europejczyków nigdy nie słyszał o Holokauście; mniej niż połowa Europejczyków uważa, że wiedza na ten temat jest w wystarczającym stopniu przekazywana w szkołach 102 . Edukacja i badania naukowe odgrywają kluczową rolę w poszerzaniu wiedzy o Holokauście.

Wolne, otwarte i niezależne badania naukowe są podstawową wartością demokracji. Badania naukowe dotyczące wszystkich aspektów Holokaustu są istotne również dla lepszego zrozumienia, w jaki sposób Holokaust mógł mieć miejsce w Europie. Dysponując kwotą 25 mln EUR (2010–2024), 103  Europejska Infrastruktura Badań nad Holokaustem (EHRI) 104 – największa inicjatywa badawcza dotycząca Holokaustu na świecie finansowana ze środków UE – łączy środowisko naukowe i udostępnia w całej Europie i poza nią rozproszone źródła dotyczące Holokaustu. W związku z tym EHRI rozszerzy zakres swoich badań na przejawy antysemityzmu, które doprowadziły do Holokaustu.

Należy również opracować nowe sposoby zwiększania świadomości, w szczególności w kontekście lokalnym, tam, gdzie miejsca, „w których zdarzył się Holokaust” – od synagog po obiekty kultury żydowskiej, od kryjówek po miejsca rozstrzelań – są często niewidoczne. Mogą one obejmować stworzenie sieci umożliwiającej uczniom szkół, osobom zajmującym się tą tematyką zawodowo oraz ogółowi społeczeństwa śledzenie nieprzerwanej obecności Żydów w Europie na przestrzeni wieków, sprzyjanie lokalnym inicjatywom związanym z odwiedzaniem i odnawianiem miejsc kultury i pamięci.

Komisja będzie również wspierać publiczną debatę (online lub bezpośrednio w urzędzie miasta) dotyczącą znaczenia Holokaustu w zróżnicowanej UE oraz utworzenie partycypacyjnego Europejskiego Pomnika Holokaustu w Brukseli, połączonego z ekspozycją dzieł sztuki w stolicach UE.

Główne działania:

3.3.Negowanie, zniekształcanie i trywializacja Holokaustu

Niestety nasilają się przejawy negowania, zniekształcania i trywializacji Holokaustu. 53 % Europejczyków uważa, że negowanie Holokaustu stanowi problem w ich kraju 105 . 62 % Żydów widziało lub słyszało, co najmniej sporadycznie, osoby pochodzenia nieżydowskiego, które sugerowały, że Holokaust jest mitem lub jest wyolbrzymiony 106 . Negowanie, zniekształcanie i trywializację Holokaustu często wykorzystuje się do podsycania nienawiści do narodu żydowskiego oraz do prób napisania na nowo historii Europy i Żydów. Nie należy lekceważyć destrukcyjnego wpływu tego zjawiska na zbiorową pamięć historyczną oraz na odporność i spójność naszych demokratycznych społeczeństw. Problemem tym należy zająć się w sposób szczególny. Nawoływanie do nienawiści w kontekście aprobowania, negowania lub rażącej trywializacji Holokaustu jest zakazane zgodnie z decyzją ramową w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii 107 .

Mając na uwadze edukowanie i zwiększanie świadomości, Komisja współpracuje z Międzynarodowym Sojuszem na rzecz Pamięci o Holokauście w ramach stałego partnerstwa międzynarodowego. W tym celu wykorzystuje opracowaną przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście definicję negowania i zniekształcania Holokaustu 108 do walki z tym zjawiskiem. Przykładem jest kampania informacyjna #ProtectTheFacts 109 , która koncentruje się na przeciwdziałaniu zniekształcaniu Holokaustu. Wspólnie z Międzynarodowym Sojuszem na rzecz Pamięci o Holokauście i UNESCO Komisja będzie rozwijać inne inicjatywy w oparciu o „Zalecenia Międzynarodowego Sojuszu na rzecz Pamięci o Holokauście dotyczące rozpoznawania zniekształcania Holokaustu i przeciwdziałania temu zjawisku” 110 .

Główne działania:

IV.PRZEWODZENIE GLOBALNEJ WALCE Z ANTYSEMITYZMEM

„Świat, jaki stworzyliśmy, jest procesem naszego myślenia. Nie można go zmienić bez zmiany naszego myślenia”.

– Albert Einstein

Populację żydowską na całym świecie szacuje się na 15,2 mln osób 111 . 45 % tej liczby, czyli 6,9 mln ludzi, żyje w Izraelu. Druga pod względem wielkości społeczność żydowska (6 mln Żydów) zamieszkuje w Stanach Zjednoczonych. W UE zamieszkuje 1,5 mln Żydów, zaś pozostałe społeczności żydowskie żyją rozproszone na całym świecie, na wszystkich zamieszkanych kontynentach 112 .

Antysemickie uprzedzenia są szeroko rozpowszechnione na całym świecie. Jak wynika z badania Ligi Antydefamacyjnej 113 na temat postaw i opinii dotyczących Żydów, 74 % osób w regionie Bliskiego Wschodu/Afryki Północnej przejawia postawy antysemickie, mimo że odnotowuje się również pewne pozytywne sygnały, takie jak niedawna normalizacja stosunków między Izraelem a wieloma państwami tego regionu 114 115 . W Europie Zachodniej 116 odsetek ten wynosi 24 %, a w Europie Wschodniej – 34 %, podczas gdy w obu Amerykach wynosi on 19 %, w Azji – 22 %, a w Afryce Subsaharyjskiej – 23 %. Sytuacja i wielkość społeczności żydowskich różni się znacznie w poszczególnych krajach. Żydzi są narażeni na antysemickie ataki i incydenty i doświadczają takich ataków i incydentów na całym świecie. Antysemickie uprzedzenia można zaobserwować również w krajach, w których nie ma społeczności żydowskich.

W tym kontekście Komisja Europejska potwierdza swoje zdecydowane i jednoznaczne zobowiązanie na rzecz globalnej walki z antysemityzmem. Wszelkie formy antysemityzmu, podburzania do nienawiści lub przemocy są niedopuszczalne i sprzeczne z wartościami i celami Unii Europejskiej oraz jej państw członkowskich. Należy im zapobiegać za pomocą zdecydowanych działań zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym. Zasada ta leży, zdaniem Komisji Europejskiej, poza wszelką dyskusją. W świetle powyższego kluczowe znaczenie ma włączenie do głównego nurtu wszystkich obszarów polityki problematyki zapobiegania antysemityzmowi we wszystkich jego formach oraz zwalczania antysemityzmu.

4.1.Wykorzystanie wszystkich instrumentów do zwalczania antysemityzmu w ramach zewnętrznych działań UE

Fundamentem UE jest zdecydowane zobowiązanie do propagowania i ochrony praw człowieka, demokracji i praworządności na całym świecie. To zobowiązanie leży u podstaw unijnej polityki rozszerzenia i sąsiedztwa oraz jej polityki wobec innych państw niebędących członkami UE, a także jej aktywności w organizacjach międzynarodowych. Wszystkie państwa powinny chronić prawo każdego człowieka, w tym Żydów, do wyznawania religii, niewyznawania żadnej religii, do zmiany wyznania lub przekonań, do publicznego uzewnętrzniania swojego wyznania lub przekonań oraz do życia bez dyskryminacji, prześladowania lub przemocy ze względu na wyznanie lub przekonania bądź ze względu na pochodzenie rasowe lub etniczne. W Planie działania UE dotyczącym praw człowieka i demokracji na lata 2020–2024 przedstawiono cele i ustanowiono priorytety UE i jej państw członkowskich w tym zakresie w stosunkach z państwami niebędącymi członkami UE. W wytycznych z 2013 r. dotyczących wolności religii lub przekonań poza UE 117 oraz w wytycznych z 2019 r. dotyczących niedyskryminacji w działaniach zewnętrznych 118 wymieniono narzędzia, które zewnętrzne służby UE powinny wykorzystywać do zapobiegania naruszeniom wolności religii lub przekonań i zwalczania dyskryminacji, w tym wobec Żydów 119 .

UE wykorzysta wszystkie dostępne narzędzia, aby wezwać kraje partnerskie do aktywnego zwalczania antysemityzmu, uwzględniając opracowaną przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście definicję antysemityzmu 120 , w ramach dialogu politycznego i dialogu na temat praw człowieka, a także szerszej współpracy z krajami partnerskimi. Działania te są wspierane dzięki programom tematycznym i geograficznym oraz unijnej polityce rozszerzenia i sąsiedztwa, dzięki procesowi stabilizacji i stowarzyszenia.

UE będzie aktywnie współpracować z organizacjami międzynarodowymi, w szczególności z Organizacją Narodów Zjednoczonych, Radą Europy i OBWE, a także z organizacjami regionalnymi 121 , podejmując wspólne działania na rzecz zwalczania dyskryminacji i antysemityzmu. UE zintensyfikuje działania w sektorze edukacji i będzie w dalszym ciągu propagować pełną zgodność materiału edukacyjnego z normami UNESCO w dziedzinie pokoju, tolerancji, współistnienia i braku przemocy; w tym celu UE będzie realizować współpracę w zakresie edukacji z krajami partnerskimi. Wszelkie materiały niezgodne z tymi normami niosą ze sobą ryzyko podważenia pokoju i współistnienia, dlatego nie ma dla nich miejsca w podręcznikach szkolnych czy salach lekcyjnych. 

Specjalny Przedstawiciel UE ds. Praw Człowieka i specjalny wysłannik UE ds. promowania wolności religii lub przekonań poza UE będą nadal regularnie podejmować temat antysemityzmu w swojej pracy. Ponadto UE zacieśni globalną współpracę specjalnych wysłanników i koordynatorów w zakresie zwalczania antysemityzmu.

Kluczowym partnerem Unii Europejskiej, w tym w globalnej walce z antysemityzmem, jest Izrael. UE będzie dążyć do dalszego umocnienia organizowanego corocznie seminarium wysokiego szczebla UE-Izrael dotyczącego zwalczania rasizmu, ksenofobii i antysemityzmu, ze szczególnym uwzględnieniem operacyjnych działań następczych.

Działania mające na celu zwalczanie antysemityzmu można wspierać za pomocą realizowanych w ramach ISWMR 122 – „Globalny wymiar Europy” programów tematycznych w dziedzinie praw człowieka i inicjatyw w dziedzinie demokracji poświęconych kwestii niedyskryminacji. Do swoich szkoleń w zakresie praw człowieka dla pracowników delegatur i siedziby głównej UE włączy specjalne sesje poświęcone wolności religii lub przekonań, w tym zwalczaniu antysemityzmu.

Główne działania:

4.2.Ochrona żydowskiego dziedzictwa kulturowego i upamiętnienie Holokaustu

Żydowskie dziedzictwo kulturowe jest widoczne w wielu miejscach na Bliskim Wschodzie, w Azji i w innych zakątkach świata. Jest ono świadectwem historycznej obecności społeczności żydowskich w tych regionach. Znaczna część tego dziedzictwa została porzucona, ponieważ społeczności żydowskie nie zamieszkują już tych terenów. Żydowskie dziedzictwo kulturowe, jak każde inne dziedzictwo, jest wspólnym przejawem różnorodności kulturowej o istotnym znaczeniu; zasługuje ono na specjalną ochronę na całym świecie. UE wraz z państwami członkowskimi odegra kluczową rolę we wspieraniu partnerów lokalnych, regionalnych i międzynarodowych w ochronie dziedzictwa kulturowego, organizując szkolenia, dbając o rozwój umiejętności i podejmując działania w zakresie transferu wiedzy, jak również zacieśniając współpracę 124 . UE będzie wspierać dialog międzykulturowy i międzywyznaniowy, aby wzmocnić ochronę dziedzictwa kulturowego w formie współpracy w obszarze wspólnej historii i pamięci, tworząc podstawy dla społeczności do pokojowego współistnienia w kontekście wielokulturowym. UE będzie nadal pielęgnować pamięć o Holokauście na szczeblu międzynarodowym i publicznie piętnować negowanie, zniekształcanie i trywializację Holokaustu w państwach niebędących członkami UE, w tym na forach międzynarodowych.

Główne działania:

V.REALIZACJA STRATEGII

Zwalczanie antysemityzmu w UE stanowi wspólną odpowiedzialność i wymaga podjęcia wspólnych wysiłków i działań na każdym szczeblu. Instytucje i agencje Unii, jej państwa członkowskie, organizacje międzynarodowe, organizacje i społeczności żydowskie oraz podmioty działające na rzecz praw człowieka i podmioty społeczeństwa obywatelskiego mają do odegrania ważną rolę w osiąganiu celów strategii. Komisja zachęca Parlament Europejski, Radę i państwa członkowskie do współpracy we wdrażaniu strategii. Komisja wzywa Komitet Regionów i Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny do promowania dialogu z organami na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz ze społeczeństwem obywatelskim, w tym partnerami społecznymi, na temat sposobów propagowania działań na rzecz europejskiego społeczeństwa wolnego od antysemityzmu.

Komisja będzie aktywnie wspierać wdrażanie proponowanych środków z zakresu polityki za pomocą rozmaitych form finansowania i zachęca państwa członkowskie, organizacje i społeczności żydowskie oraz podmioty społeczeństwa obywatelskiego do korzystania z unijnych programów.

Strategia będzie wdrażana w latach 2021–2030. Kompleksowe sprawozdania z wdrożenia zostaną opublikowane w 2024 i 2029 r. Będą się one opierać na informacjach przekazanych przez państwa członkowskie, również w odniesieniu do realizacji ich krajowych strategii i polityk. Dzięki wsparciu unijnej Agencji Praw Podstawowych sprawozdania te będą obejmowały monitorowanie postępów na szczeblu krajowym, z uwzględnieniem zobowiązań poczynionych w deklaracjach Rady w sprawie zwalczania antysemityzmu z 2018 i 2020 r.

WNIOSEK

Niniejsza strategia stanowi nasze zobowiązanie na rzecz zapewnienia przyszłości dla życia żydowskiego w Europie i poza nią. Jest ona istotnym krokiem naprzód w działaniach politycznych Komisji na rzecz zbudowania Unii Europejskiej wolnej od antysemityzmu i wszelkich form dyskryminacji, a także otwartego, włączającego i równego społeczeństwa w UE. Odzwierciedla ona zaangażowanie Europy w podtrzymywanie pamięci o Holokauście, także po odejściu ostatnich ocalałych z Holokaustu osób.

Walka z odwieczną plagą antysemityzmu wymaga nieustających starań. Jak powiedział ocalały z Szoa Primo Levi: „to się wydarzyło, a więc może się wydarzyć ponownie”. Niebezpieczny wzrost liczby ataków antysemickich przypomina nam, że nie możemy sobie pozwolić na żadne ustępstwa w naszych nieustających wspólnych staraniach na rzecz zwalczania antysemityzmu. Ponadto społeczność żydowska zasługuje nie tylko na ochronę, ale i na to, by móc rozkwitać w całej swej różnorodności.

Europa może prosperować tylko wtedy, gdy prosperować będą jej społeczności żydowskie.

(1)

Szoa to hebrajskie słowo oznaczające „katastrofę”, natomiast słowo „Holokaust” wywodzi się z greckiego słowa oznaczającego „ofiarę całopalną”. W niniejszej strategii stosowane będą oba te terminy. https://aboutholocaust.org/en/facts/what-is-the-difference-between-holocaust-and-shoah

(2)

  Eurobarometr 484: Postrzeganie antysemityzmu, styczeń 2019 r. oraz Doświadczanie i postrzeganie antysemityzmu. Drugie badanie dotyczące dyskryminacji i przestępstw z nienawiści wobec Żydów w UE, 2018 r. ( drugie badanie FRA z 2018 r. ).

(3)

  Coronavirus and the plague of antisemitism [Koronawirus a plaga antysemityzmu] , Community Security Trust, 2021 r.

(4)

Na przykład poprzez noszenie żółtej gwiazdy Dawida z napisem „niezaszczepiony” złożonym z liter przypominających alfabet hebrajski.

(5)

  Wzrost poziomu antysemityzmu w sieci podczas pandemii – badanie treści w językach francuskim i niemieckim , czerwiec 2021 r.

(6)

Wielkość społeczności żydowskich w państwach członkowskich jest bardzo zróżnicowana. We Francji mieszka około pół miliona Żydów, natomiast najmniejsze społeczności liczą zaledwie kilka tysięcy, a czasem nawet kilkuset członków, co często jest pokłosiem Holokaustu.

Jews in Europe at the turn of the Millennium. Population trends and estimates [Żydzi w Europie na przełomie tysiącleci. Tendencje i szacunki dotyczące populacji], Sergio DellaPergola i Daniel Staetsky, Jednostka JPR ds. Europejskiej Demografii Żydów, październik 2020 r.

(7)

  Antisemitism: Overview of antisemitic incidents recorded in the European Union 2009-2019 [Antysemityzm: przegląd antysemickich incydentów zgłoszonych w Unii Europejskiej w latach 2009–2019] , Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA).

(8)

W 2013 r. 33 % respondentów stwierdziło, że obawia się ataku fizycznego. W 2018 r. odsetek ten wzrósł do 40 %. „Discrimination and hate crime against Jews in EU Member States: experiences and perceptions of antisemitism” [Dyskryminacja i przestępstwa z nienawiści wobec Żydów w państwach członkowskich UE: doświadczanie i postrzeganie antysemityzmu], 2013 r. ( pierwsze badanie FRA z 2013 r. ); ( drugie badanie FRA z 2018 r. ).

(9)

  Are Jews leaving Europe? [Czy Żydzi opuszczają Europę?] , Daniel Staetsky, Sprawozdanie JPR, styczeń 2017 r.

(10)

  International Migration of Jews [Międzynarodowe migracje Żydów] Sergio DellaPergola, 2007 r.

(11)

70 % respondentów drugiego badania FRA z 2018 r. uważa, że wysiłki ich rządów krajowych na rzecz zwalczania antysemityzmu nie są skuteczne.

(12)

  Po tym, jak w 2000 r. przyjęto dyrektywę w sprawie równości rasowej i dyrektywę w sprawie równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, przewodniczący Komisji Romano Prodi zwołał w 2004 r. specjalną konferencję wysokiego szczebla pt. „Europa przeciwko antysemityzmowi na rzecz Unii różnorodności”. W tym samym roku Europejskie Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii (EUMC) sformułowało roboczą definicję antysemityzmu, która później stała się podstawą roboczej definicji antysemityzmu Międzynarodowego Sojuszu na rzecz Pamięci o Holokauście.  

(13)

  Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie walki z antysemityzmem .

(14)

  Deklaracja Rady w sprawie zwalczania antysemityzmu , 6 grudnia 2018 r.

(15)

  Prace Komisji Europejskiej na rzecz zwalczania antysemityzmu .

(16)

  Deklaracja Rady w sprawie uwzględniania walki z antysemityzmem we wszystkich obszarach polityki , 2 grudnia 2020 r.

(17)

Od 2020 r.: strategia na rzecz równouprawnienia płci (2020–2025), plan działania przeciwko rasizmowi (2020–2025), ramy strategiczne na rzecz równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów (2020–2030), strategia na rzecz równości osób LGBTIQ (2020–2025) oraz strategia na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami (2021–2030). Ponadto Komisja Europejska ustanowiła grupę zadaniową ds. równości i powołała koordynatora ds. przeciwdziałania rasizmowi.

(18)

Niniejszą strategię opracowano na podstawie szeroko zakrojonych konsultacji z udziałem władz krajowych i regionalnych, społeczności i organizacji żydowskich, niezależnych ekspertów i badaczy, FRA, organizacji międzynarodowych i innych zainteresowanych stron (zob. sprawozdanie podsumowujące tutaj ).

(19)

 Zob. np. Graham, D. i Boyd, J., „ Understanding more about antisemitic hate crime: Do the experiences, perceptions and behaviours of European Jews vary by gender, age and religiosity ?” [Lepsze zrozumienie antysemickich przestępstw z nienawiści: Czy doświadczenia, postrzeganie i zachowania europejskich Żydów różnią się w zależności od płci, wieku i religijności?] – Instytut Badań nad Polityką Żydowską, 2017 r.

(20)

 Więcej informacji na temat osób dopuszczających się antysemityzmu można znaleźć w drugim badaniu FRA z 2018 r.

(21)

Terminologia stosowana przez wiele zainteresowanych stron, zgodna z definicją opracowaną przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście, np. oskarżanie obywateli żydowskich o większą lojalność wobec Izraela lub rzekomych priorytetów Żydów na całym świecie niż wobec interesów ich własnych narodów; twierdzenie, że istnienie Państwa Izrael jest przedsięwzięciem rasistowskim; obarczanie Żydów zbiorową odpowiedzialnością za działania Państwa Izrael.

(22)

 79 % europejskich Żydów czuje się obwinianych za działania Państwa Izrael. 69 % twierdzi, że konflikt arabsko-izraelski wpływa na ich poczucie bezpieczeństwa ( drugie badanie FRA z 2018 r. ).

(23)

Definicja brzmi następująco: „Antysemityzm to określone postrzeganie Żydów, które może się wyrażać jako nienawiść do nich. Antysemityzm przejawia się zarówno w słowach, jak i czynach skierowanych przeciwko Żydom lub osobom, które nie są Żydami, oraz ich własności, a także przeciw instytucjom i obiektom religijnym społeczności żydowskiej.” Definicja opracowana przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście zawiera szereg ilustracyjnych przykładów.

(24)

Definicję opracowaną przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście zatwierdzono w deklaracjach Rady z 2018 r. i 2020 r. oraz w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. Definicję tę stosuje się na potrzeby edukacji, szkoleń i demaskowania antysemityzmu i nie ma ona wpływu na unijne ani krajowe definicje prawne określające, w jakim stopniu dane zachowanie lub wypowiedź stanowiłyby niezgodną z prawem dyskryminację, nawoływanie do nienawiści, uzasadnienie przestępstwa z nienawiści uprzedzeniem lub nielegalne przejawy antysemityzmu.

(25)

Ostatnio opracowano inne definicje antysemityzmu, np. w dokumencie Nexus (2020 r.) i deklaracji z Jerozolimy w sprawie antysemityzmu (2021 r.).

(26)

  Handbook for the practical use of the IHRA working definition of antisemitism [Podręcznik dotyczący stosowania w praktyce roboczej definicji antysemityzmu opracowanej przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście] .

(27)

  Jako przydatny punkt odniesienia posłużyć mogą również ogólne zalecenia dotyczące polityki w zakresie zapobiegania antysemityzmowi i zwalczania tego zjawiska opublikowane w dniu 14 września 2021 r. przez Komisję Rady Europy przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI).

(28)

  Deklaracja Rady w sprawie uwzględniania walki z antysemityzmem we wszystkich obszarach polityki , 2 grudnia 2020 r.

(29)

  Państwa członkowskie UE, które już przyjęły lub zatwierdziły definicję opracowaną przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście : Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Francja, Grecja, Hiszpania, Litwa, Luksemburg, Niderlandy, Niemcy, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry i Włochy.

(30)

W obowiązujących wieloletnich ramach finansowych na lata 2021–2027.

(31)

  C(2021) 2699 final ; program CERV .

(32)

  Rozporządzenie (UE) 2021/240 .

(33)

W dokumencie pt. „Antysemityzm: przegląd antysemickich incydentów zgłoszonych w Unii Europejskiej w latach 2009–2019” pokazano, że państwa członkowskie – podobnie jak organizacje społeczeństwa obywatelskiego działające w tej dziedzinie – co roku odnotowują tysiące oficjalnie zarejestrowanych incydentów.

(34)

Zgodnie z definicją antysemityzmu opracowaną przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście .

(35)

  Drugie badanie FRA z 2018 r.

(36)

  Young Jewish Europeans: perceptions and experiences of antisemitism [Młodzi Europejczycy pochodzenia żydowskiego: postrzeganie i doświadczenie antysemityzmu] , FRA, 2019 r.

(37)

  Decyzja ramowa Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r.  

(38)

W październiku 2020 r. Komisja wszczęła kilka postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, aby zapewnić pełną i prawidłową transpozycję decyzji ramowej przez państwa członkowskie.

(39)

W art. 83 TFUE.

(40)

https://ec.europa.eu/newsroom/just/items/51025/en

(41)

  Encouraging hate crime reporting – The role of law enforcement and other authorities [Zachęcanie do zgłaszania przestępstw z nienawiści - Rola organów ścigania i innych organów] , FRA, 2021 r.

(42)

  COM(2020) 258 final .

(43)

Wtórną wiktymizację można zdefiniować jako negatywne konsekwencje dla ofiar, które mogą wynikać z ich udziału w postępowaniu karnym, w tym narażenia ofiar na kontakt ze sprawcami, z organami sądowymi lub ogółem społeczeństwa.

(44)

  Dyrektywa 2012/29/UE .

(45)

  COM(2020) 713 final .

(46)

  Europejska platforma szkoleniowa .

(47)

  COM(2021) 142 final .

(48)

  Niemcy i Zjednoczone Królestwo zapewniają finansowanie dla organizacji pozarządowych, które odnotowują incydenty antysemickie, korzystając z metod uzgodnionych z policją. Te organizacje pozarządowe są powiązane ze strukturami społeczności żydowskiej i przyczyniają się do tworzenia oficjalnych statystyk policyjnych.

(49)

  Drugie badanie FRA z 2018 r.  

(50)

89 % europejskich Żydów, którzy wzięli udział w badaniu, uważa antysemityzm za największy problem w sieci, a 80 % stwierdziło, że antysemickie wypowiedzi są najczęstszym toksycznym językiem, z jakim się spotkali ( drugie badanie FRA z 2018 r. ). Żydzi są głównym celem toksycznego języka w sieci (od 6,3 % do 27,9 % przypadków w zależności od platformy). Badanie: Heroes and scapegoats [Bohaterowie i kozły ofiarne] , 2021 r.

(51)

  Badanie wzrostu poziomu antysemityzmu w sieci podczas pandemii wykazało, że podczas pandemii liczba antysemickich wpisów na kontach francuskojęzycznych wzrosła siedmiokrotnie, a na niemieckojęzycznych – ponad 13-krotnie.

(52)

  Dyrektywa 2010/13/UE .

(53)

  COM(2020) 825 final .

(54)

  Kodeks postępowania w zakresie zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie .

(55)

  Stopping Hate Speech Online: Europol Coordinates First Europe-Wide Action Day [Powstrzymywanie mowy nienawiści w internecie: Europol koordynuje pierwszy ogólnoeuropejski dzień działań] , 5 listopada 2020 r.

(56)

  JOIN(2018) 36 final .

(57)

  COM(2020) 790 final .

(58)

  COM(2021) 262 final .

(59)

  Kodeks postępowania w zakresie dezinformacji .  

(60)

  COM(2021) 206 final .

(61)

  Dyrektywa 2000/43/WE.

(62)

Zatrudnienie i szkolenie zawodowe, opieka społeczna włącznie z bezpieczeństwem socjalnym, świadczenia społeczne, edukacja, a także dostęp do dóbr i usług oraz ich dostarczanie, włącznie z zakwaterowaniem.

(63)

  Dyrektywa 2000/78/WE .

(64)

  Unijna platforma Kart różnorodności.

(65)

  Podgrupa ds. danych dotyczących równouprawnienia, FRA, 2019 r.

(66)

  Plan działania przeciwko rasizmowi, COM(2020) 565 final .

(67)

Europejska sieć organów ds. równości.

(68)

W listopadzie 2020 r. Komisja Europejska ustanowiła swoje Biuro ds. Różnorodności i Włączenia.

(69)

  Żydowskie święto światła .

(70)

47 % europejskich Żydów obawia się, że w ciągu najbliższych 12 miesięcy stanie się ofiarą obelg lub napastowania na tle antysemickim, a 40 % – że zostanie ofiarą ataku fizycznego ( drugie badanie FRA z 2018 r. ).

(71)

  Drugie badanie FRA z 2018 r.

(72)

  Drugie badanie FRA z 2018 r.

(73)

  COM(2020) 605 final .

(74)

  COM(2020) 795 final .

(75)

  COM(2017) 612 final .

(76)

  Guideline – Building Perimeter Protection [Wytyczne – budowanie ochrony obwodowej] , Wspólne Centrum Badawcze, 2020 r.

(77)

Komisja oferuje coroczne kursy kierowane do uczestników wspólnot religijnych, które odbywają się jesienią, i które poświęcone są kwestii ochrony przestrzeni publicznej.

(78)

  Konkluzje Rady w sprawie ochrony przestrzeni publicznej , 7 czerwca 2021 r.

(79)

  Rozporządzenie (UE) 2021/784 .  

(80)

Np. narzędzie oceny narażenia i Krótki przewodnik UE dotyczący wspierania ochrony miejsc kultu .

(81)

  Jews in Europe at the turn of the Millennium. population trends and estimates [Żydzi w Europie na przełomie tysiącleci. Tendencje i szacunki dotyczące populacji], Sergio DellaPergola i Daniel Staetsky, Jednostka ds. Europejskiej Demografii Żydów/JPR, 2020 r.

(82)

  Eurobarometr 484: Postrzeganie antysemityzmu, styczeń 2019 r.  

(83)

Dla 82 % Żydów w UE problemem byłby zakaz obrzezania, a dla 69 % – zakaz uboju rytualnego ( drugie badanie FRA z 2018 r. ).

(84)

Ubój rytualny (szechita) to praktyka koszernego uboju zwierząt w kontekście zalecanej praktyki produkcji żywności. Dla 69 % Żydów zakaz uboju rytualnego stanowiłby problem ( drugie badanie FRA z 2018 r. ).

(85)

  Sprawa C-336/19; Centraal Israëlitisch Consistorie van België i in., 17 grudnia 2020 r.

(86)

Art. 10 ust. 1: „Każdy ma prawo do wolności wypowiedzi. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe”. 

(87)

Pkt 71 wyroku. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1099/2009 tradycyjny ubój jest dozwolony w zakresie wymaganym przez potrzeby danych wspólnot religijnych, a bardziej rygorystyczne przepisy państw członkowskich muszą być odpowiednio uzasadnione.

(88)

  COM(2020) 380 final .

(89)

  Europejskie ramy działania w zakresie dziedzictwa kulturowego .

(90)

  Konwencja ramowa Rady Europy w sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa została przyjęta przez Komitet Ministrów Rady Europy w dniu 13 października 2005 r., otwarto ją do podpisu dla państw członkowskich w dniu 27 października 2005 r. i weszła ona w życie w dniu 1 czerwca 2011 r.

(91)

  Rezolucja 2309 (2019) .

(92)

  Deklaracja terezińska z 2009 r. .

(93)

Zob. również: Wspólna deklaracja Komisji Europejskiej i czeskiej prezydencji w UE , podpisana w dniu 29 czerwca 2009 r.

(94)

https://europa.eu/youth/discovereu_pl

(95)

Baza danych, która powstała w ramach etapu I projektu, jest dostępna tutaj: https://pilot-demo.jdcrp.org

(96)

  https://www.esjf-surveys.org/ .

(97)

  COM(2020) 625 final .

(98)

  COM(2020) 628 final .

(99)

ODIHR opracowało zestaw środków i programów zwiększających wiedzę o dyskryminacji, przestępstwach z nienawiści, antysemityzmie oraz innych formach nietolerancji, w tym przeciwko muzułmanom, chrześcijanom oraz wyznawcom innych religii lub wierzeń. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej OBWE/ODIHR .

(100)

Na przykład w ramach pierwszych zaproszeń do składania wniosków w programie „Horyzont Europa” finansowane będą badania nad różnymi formami strukturalnymi rasizmu i ksenofobii, z uwzględnieniem specyfiki krajowej i intersekcjonalności.

(101)

  Zalecenie Rady (2018/C 195/01) z dnia 22 maja 2018 r.

(102)

Dwie trzecie Europejczyków jest przekonanych, że upamiętnienie Holokaustu przyczynia się do zapewnienia, aby takie okrucieństwa nigdy więcej się nie powtórzyły. ( Sondaż CNN: Anti-Semitism in Europe – A shadow over Europe [Antysemityzm w Europie – Cień nad Europą], 2018 ).

(103)

EHRI, finansowana ze środków unijnych programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji, jest obecnie przekształcana w długoterminową infrastrukturę europejską opartą na wspólnym finansowaniu przez państwa członkowskie.

(104)

  https://www.ehri-project.eu/ .

(105)

  Eurobarometr 484: Postrzeganie antysemityzmu, styczeń 2019 r. .  

(106)

  Drugie badanie FRA z 2018 r.

(107)

  Decyzja ramowa Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r.

(108)

  Definicja robocza negowania i zniekształcania Holokaustu opracowana przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście .  

(109)

  https://ec.europa.eu/newsroom/just/items/700272/default ; www.againstholocaustdistortion.org .

(110)

Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście, „Zalecenia w sprawie rozpoznawania zniekształcania Holokaustu i przeciwdziałania temu zjawisku ”.

(111)

  https://www.jewishagency.org/jewish-population-5782/ .

(112)

  World Jewish Population 2019 , oprac. Sergio DellaPergola, w Arnold Dashefsky, Ira M. Sheskin (red.), American Jewish Year Book 2019, The Annual Record of the North American Jewish Communities since 1899;

World Jewish Population on Eve of New Year – 14.7 Million [Liczba ludności żydowskiej na świecie w przeddzień Nowego Roku – 14,7 milionów], Haaretz .

(113)

  https://global100.adl.org/map .

(114)

Odpowiednio Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, Bahrajnem i Sudanem (2020 r.), a następnie z Marokiem (styczeń 2021 r.).

(115)

Innym dobrym przykładem jest rozpoczęcie budowy synagogi w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.

(116)

Należy zauważyć, że w badaniu Ligi Antydefamacyjnej nie uwzględnia się uśrednionych danych dotyczących UE; ponadto kategoria „Europa Zachodnia” nie obejmuje wszystkich państw UE. Aby zapoznać się z danymi w podziale na państwa członkowskie, zob. strona internetowa organizacji .

(117)

  https://eeas.europa.eu/sites/default/files/06_hr_guidelines_religion_en.pdf .  

(118)

  https://eeas.europa.eu/sites/default/files/11_hr_guidelines_external_action_en.pdf

(119)

Ponadto dokument roboczy służb Komisji regulujący podejście do współpracy na rzecz rozwoju oparte na prawach człowieka zawiera wytyczne dla personelu UE dotyczące włączania niedyskryminacji do cyklu projektów.. Przyjęty w dniu 30 czerwca 2021 r.

(120)

  Definicja opracowana przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście została również zatwierdzona lub przyjęta przez następujące państwa niebędące członkami UE: Albania, Australia, Argentyna, Bahrajn, Gwatemala, Izrael, Kanada, Korea Południowa, Mołdawia, Macedonia Północna, Serbia, Stany Zjednoczone, Urugwaj i Zjednoczone Królestwo.

(121)

W tym z Organizacją Państw Amerykańskich, która w czerwcu 2021 r. utworzyła funkcję specjalnego wysłannika ds. zwalczania antysemityzmu, oraz z Organizacją Współpracy Islamskiej.

(122)

Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej.

(123)

Zgodnie z decyzją ramową Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych, art. 136 rozporządzenia finansowego uzupełnionego w 2018 r. dodatkowymi wytycznymi operacyjnymi służącymi zapobieganiu podburzaniu do nienawiści i przemocy.

(124)

Komunikat pt. „W stronę strategii UE w dziedzinie międzynarodowych stosunków kulturalnych” i konkluzje Rady w sprawie podejścia UE do dziedzictwa kulturowego podczas konfliktów i kryzysów , a także specjalna koncepcja wywodząca się z podstaw pracy UE.