Niniejsze rozporządzenie pomaga zwalczać agrofagi i choroby roślin w ramach zasad ochrony zdrowia roślin, przy wykorzystaniu bardziej skutecznych środków służących ochronie Unii Europejskiej (UE) i jej roślin, zapewniających bezpieczną wymianę handlową i zmniejszających wpływ zmiany klimatu, w tym:

lepszej ochrony krajobrazów, lasów i innych zielonych przestrzeni, a także zmniejszenia zapotrzebowania na pestycydy;
uproszczonej i bardziej przejrzystej dokumentacji dla producentów i rolników, a także lepszej ochrony upraw;
wsparcia finansowego na rzecz nadzoru, zwalczania i ograniczenia rozprzestrzeniania się agrofagów.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Niniejsze rozporządzenie zmienia rozporządzenia (UE) nr 228/2013 (Unijne wsparcie dla rolników z najbardziej oddalonych regionów), (UE) nr 652/2014 (Wydatki UE na informacje dotyczące żywności i paszy) oraz (UE) nr 1143/2014 (Ochrona różnorodności biologicznej przed inwazyjnymi gatunkami obcymi). Należy pamiętać, że rozporządzenie (UE) nr 652/2014 zostało później uchylone i zastąpione rozporządzeniem (UE) 2021/690 (program wspólnego rynku).
Zdrowiu roślin zagrażają gatunki szkodliwe dla roślin i produktów roślinnych, których ryzyko wprowadzenia na terytorium UE wzrosło z powodu globalizacji wymiany handlowej i zmiany klimatu. Niniejsze rozporządzenie ustanawia działanie mające na celu określenie zagrożenia związanego z tymi agrofagami oraz ograniczenie tego zagrożenia do dopuszczalnego poziomu poprzez zastosowanie środków fitosanitarnych*.

Agrofagi kwarantannowe

Określono kryteria w celu identyfikacji agrofagów kwarantannowych, których wprowadzaniu oraz rozprzestrzenianiu się na terytorium UE należy zapobiec.
Agrofagami kwarantannowymi dla strefy chronionej są agrofagi, w odniesieniu do których konieczne jest przeprowadzenie kontroli jedynie w niektórych częściach UE. Przyjęty przez Komisję Europejską akt delegowany, rozporządzenie delegowane (UE) 2022/2404, uzupełnia rozporządzenie (UE) 2016/2031, ustanawiając szczegółowe przepisy dotyczące:
- badania mające na celu ustanowienie nowej strefy chronionej; oraz
- przygotowanie i treść corocznych badań.

Agrofagi priorytetowe

Agrofagi priorytetowe to te, których potencjalne skutki gospodarcze, środowiskowe i społeczne ich występowania są najbardziej dotkliwe dla UE. Do agrofagów priorytetowych mają zastosowanie szczególne zasady, w szczególności w odniesieniu do informowania opinii publicznej, kontroli występowania, planów awaryjnych, ćwiczeń symulacyjnych, planów działań na rzecz zwalczania i współfinansowania działań UE.
Każde państwo członkowskie UE opracowuje plan dotyczący każdego agrofaga priorytetowego, który może zostać zawleczony i zadomowić się na jego terytorium, wraz z informacjami na temat procesów decyzyjnych, procedur i protokołów, które mają być stosowane. Plany awaryjne udostępniane są za pośrednictwem internetu Komisji, innym państwom członkowskim i zainteresowanym podmiotom profesjonalnym. Ćwiczenia symulacyjne przeprowadzane są w zależności od poziomu zagrożenia, jaki stwarzają agrofagi.
Rozporządzenie delegowane (UE) 2019/1702 ustanawia wykaz agrofagów priorytetowych.

Paszporty roślin i świadectwa fitosanitarne

Niniejsze rozporządzenie ustanawia system do celów wprowadzania i przemieszczania na terytorium UE roślin i produktów roślinnych oraz innych materiałów, które mogą być zakażone szkodliwymi organizmami (takich jak gleba lub inne podłoże uprawowe) i mogą stanowić niedopuszczalne ryzyko fitosanitarne. Przepisy rozszerzają zakres istniejącego systemu paszportów roślin, który jest niezbędny do wszelkiego przemieszczania między podmiotami profesjonalnymi wewnątrz Unii, a także upraszczają go i harmonizują. Przepisy te wymagają również zarejestrowania zainteresowanych podmiotów profesjonalnych w celu zagwarantowania łatwiejszych kontroli i lepszej identyfikowalności.
W przypadku rozszerzonego zakresu roślin, produktów roślinnych lub innych materiałów podatnych na zakażenie wymagane są świadectwa fitosanitarne, które potwierdzają zgodność z prawodawstwem UE.
Świadectwo przedeksportowe wydaje się w celu zapewnienia wymiany informacji między państwami członkowskimi UE, w przypadku gdy rośliny, produkty roślinne lub inne przedmioty są przemieszczane przez więcej niż jedno państwo członkowskie przed ich eksportem poza UE.

Przywóz

Niniejsze rozporządzenie ma na celu zapobieżenie wprowadzeniu agrofagów do UE. Rozporządzenie przewiduje – na podstawie wstępnej oceny ryzyka – środki oparte na ryzyku i środki zapobiegawcze służące ochronie UE przed agrofagami, które mogłyby być wprowadzone za pomocą rośliny, produktu roślinnego lub innego przedmiotu pochodzącego spoza UE.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 14 grudnia 2019 r.

KONTEKST

Zob. również:

Prawodawstwo UE dotyczące zdrowia roślin (Komisja Europejska)
Zasady dotyczące zdrowia roślin (Komisja Europejska)

KLUCZOWE POJĘCIA

Środek fitosanitarny. Urzędowy środek mający na celu zapobieganie wprowadzeniu lub rozprzestrzenianiu się agrofagów kwarantannowych lub ograniczenie skutków gospodarczych występowania regulowanych agrofagów niekwarantannowych.

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 228/2013, (UE) nr 652/2014 i (UE) nr 1143/2014 oraz uchylające dyrektywy Rady 69/464/EWG, 74/647/EWG, 93/85/EWG, 98/57/WE, 2000/29/WE, 2006/91/WE i 2007/33/WE (Dz.U. L 317 z 23.11.2016, s. 4–104).

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2016/2031 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2404 z dnia 14 września 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 przez ustanowienie szczegółowych zasad kontroli występowania agrofagów kwarantannowych dla strefy chronionej i uchylające dyrektywę Komisji 92/70/EWG (Dz.U. L 317 z 9.12.2022, s. 42–53).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/690 z dnia 28 kwietnia 2021 r. ustanawiające program na rzecz rynku wewnętrznego, konkurencyjności przedsiębiorstw, w tym małych i średnich przedsiębiorstw, dziedziny roślin, zwierząt, żywności i paszy, oraz statystyk europejskich (Program na rzecz jednolitego rynku) oraz uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 99/2013, (UE) nr 1287/2013, (UE) nr 254/2014 i (UE) nr 652/2014 (Dz.U. L 153 z 3.5.2021, s. 1–47).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/1702 z dnia 1 sierpnia 2019 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 przez ustanowienie wykazu agrofagów priorytetowych (Dz.U. L 260 z 11.10.2019, s. 8–10).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych (Dz.U. L 317 z 4.11.2014, s. 35–55).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 228/2013 z dnia 13 marca 2013 r. ustanawiające szczególne środki w dziedzinie rolnictwa na rzecz regionów najbardziej oddalonych w Unii Europejskiej i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 247/2006 (Dz.U. L 78 z 20.3.2013, s. 23–40).

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 31.05.2023

Top