Przepisy UE dotyczące praktyk uzgodnionych i porozumień pomiędzy przedsiębiorstwami

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Rozporządzenie nr 19/65/EWG w sprawie stosowania traktatów unijnych do pewnych kategorii porozumień i praktyk uzgodnionych pomiędzy przedsiębiorstwami

Artykuł 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) – reguły konkurencji mające zastosowanie do przedsiębiorstw

JAKIE SĄ CELE ART. 101 TFUE I ROZPORZĄDZENIA?

W art. 101 ust. 1 TFUE^₁ zakazuje się porozumień i praktyk uzgodnionych* pomiędzy przedsiębiorstwami i grupami przedsiębiorstw, które mogą wpływać na handel między państwami UE i których celem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz unijnego jednolitego rynku.

Artykuł 101 ust. 2 stanowi, że wszystkie porozumienia wchodzące w zakres art. 101 ust. 1 są nieważne z mocy prawa, chyba że są wyłączone na mocy art. 101 ust. 3.

Z kolei art 101 ust. 3 zezwala na wprowadzanie wyjątków od tej zasady w przypadku gdy te porozumienia lub praktyki:

• przyczyniają się do polepszenia produkcji lub dystrybucji produktów; lub
• przyczyniają się do popierania postępu technicznego; oraz
• zastrzegają dla konsumentów słuszną część zysku, który z tego wynika.

Na mocy rozporządzenia art. 101 ust. 3 TFUE stosuje się do pewnych kategorii porozumień i praktyk uzgodnionych pomiędzy przedsiębiorstwami, jeśli ich korzyści prokonkurencyjne przeważają nad skutkami ograniczającymi konkurencję.

¹ Uwaga: poprzednikiem art. 101 był art. 81 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, w wersji zmienionej traktatem z Amsterdamu. Z kolei jego poprzednikiem był art. 85 traktatu rzymskiego.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Na mocy rozporządzenia upoważnia się Komisję Europejską do stosowania, w drodze rozporządzeń, art. 101 ust. 3 TFUE do pewnych kategorii porozumień wertykalnych* i odpowiadających praktyk uzgodnionych wchodzących w zakres art. 101 ust. 1 TFUE.

Ustanawia się w nim warunki, na jakich Komisja może – po przeprowadzeniu konsultacji z zainteresowanymi stronami i Komitetem Doradczym ds. Praktyk Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominujących – przyjąć rozporządzenie, w którym stwierdzi, że art. 101 ust. 1 nie ma zastosowania do konkretnego przypadku lub do kategorii porozumień:

• zawieranych przez co najmniej dwa przedsiębiorstwa, z których każde działa na różnym szczeblu łańcucha produkcji lub dystrybucji, i które odnoszą się do warunków, na jakich strony mogą kupować, sprzedawać lub odsprzedawać niektóre produkty i usługi;
• których stronami są tylko dwa przedsiębiorstwa i które obejmują ograniczenia w związku z nabywaniem i wykorzystywaniem praw własności przemysłowej, takich jak patenty, wzory użytkowe, wzory lub znaki towarowe, lub w związku z prawami wynikającymi z umów przeniesienia – lub prawa do wykorzystania – metod wytwarzania lub wiedzy dotyczącej korzystania lub stosowania procesów przemysłowych.

W rozporządzeniu Komisja określa kategorie porozumień, do których ma ono zastosowanie, a ponadto wskazuje ograniczenia lub klauzule, które nie mogą być zawarte w porozumieniach. Te same zasady dotyczą kategorii praktyk uzgodnionych.

W rozporządzeniu można także określić warunki, które mogą prowadzić do wyłączenia z zakresu jego stosowania niektórych równoległych sieci podobnych porozumień lub praktyk uzgodnionych funkcjonujących na danym rynku.

Takie rozporządzenia:

• są uchwalane na czas określony;
• mogą zostać uchylone lub zmienione, gdy uległy zmianie okoliczności stanowiące podstawę ich wydania;
• mogą być stosowane z mocą wsteczną.

W następstwie przyjęcia przez Komisję w 1997 r. zielonej księgi w sprawie ograniczeń wertykalnych w polityce konkurencji UE rozporządzenie 19/65 i rozporządzenie nr 17/62 (pierwsze unijne rozporządzenie w sprawie polityki konkurencji przyjęte w celu wprowadzenia w życie art. 85 i 86 traktatu rzymskiego) zostały zmienione w celu utorowania drogi jednolitemu rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych dotyczących porozumień wertykalnych w sprawie dostaw i dystrybucji (rozporządzeniu (UE) nr 330/2010).

Komisja wydała także wytyczne w sprawie ograniczeń wertykalnych, w których wyjaśniła warunki dotyczące stosowania rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 6 marca 1965 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Porozumienia objęte wyłączeniem (art. 101 ust. 3 TFUE) (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część trzecia – Polityki i działania wewnętrzne Unii – Tytuł VII – Wspólne reguły w dziedzinie konkurencji, podatków i zbliżenia ustawodawstw – Rozdział 1 – Reguły konkurencji – Sekcja 1 – Reguły mające zastosowanie do przedsiębiorstw – Artykuł 101 (dawny artykuł 81 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 88–89)

Rozporządzenie Rady nr 19/65/EWG z dnia 2 marca 1965 r. w sprawie stosowania art. 85 ust. 3 Traktatu do pewnych kategorii porozumień i praktyk uzgodnionych (Polskie wydanie specjalne: Rozdział 8, Tom 1, s. 11–13)

Kolejne zmiany rozporządzenia nr 19/65/EWG zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Wytyczne w sprawie ograniczeń wertykalnych (Dz.U. C 130 z 19.5.2010, s. 1–46)

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 330/2010 z dnia 20 kwietnia 2010 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych (Dz.U. L 102 z 23.4.2010, s. 1–7)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Zielona księga w sprawie ograniczeń wertykalnych w polityce konkurencji WE (COM(96) 721 final z 20.1.1997)

Rozporządzenie Rady EWG nr 17: pierwsze rozporządzenie wprowadzające w życie art. 85 i 86 Traktatu (polskie wydanie specjalne: Rozdział 8, Tom 1, s. 3–10)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 08.01.2019