This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62006CJ0418
Judgment of the Court (Second Chamber) of 24 April 2008.#Kingdom of Belgium v Commission of the European Communities.#Appeal - EAGGF - Arable crop sector - Clearance of EAGGF accounts - Reliable and operational inspection system - Expenditure excluded from Community financing - Flat-rate correction - Retrospective application of the rules relating to checks - Implicit obligations - Principle of proportionality - Legal certainty - Unlimited jurisdiction.#Case C-418/06 P.
Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 24 kwietnia 2008 r.
Królestwo Belgii przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich.
Odwołanie - EFOGR - Sektor roślin uprawnych - Rozliczenie rachunków EFOGR - Wiarygodny i funkcjonujący system kontroli - Wydatki wyłączne z finansowania wspólnotowego - Korekta ryczałtowa - Stosowanie z mocą wsteczną przepisów w dziedzinie kontroli - Obowiązki dorozumiane - Zasada proporcjonalności - Pewność prawa - Nieograniczone prawo orzekania.
Sprawa C-418/06 P.
Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 24 kwietnia 2008 r.
Królestwo Belgii przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich.
Odwołanie - EFOGR - Sektor roślin uprawnych - Rozliczenie rachunków EFOGR - Wiarygodny i funkcjonujący system kontroli - Wydatki wyłączne z finansowania wspólnotowego - Korekta ryczałtowa - Stosowanie z mocą wsteczną przepisów w dziedzinie kontroli - Obowiązki dorozumiane - Zasada proporcjonalności - Pewność prawa - Nieograniczone prawo orzekania.
Sprawa C-418/06 P.
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2008:247
z dnia 24 kwietnia 2008 r. ( *1 )
„Odwołanie — EFOGR — Sektor roślin uprawnych — Rozliczanie rachunków EFOGR — Wiarygodny i funkcjonujący system kontroli — Wydatki wyłączone z finansowania wspólnotowego — Korekta ryczałtowa — Stosowanie z mocą wsteczną przepisów w dziedzinie kontroli — Obowiązki dorozumiane — Zasada proporcjonalności — Pewność prawa — Nieograniczone prawo orzekania”
W sprawie C-418/06 P
mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości, wniesione w dniu 9 października 2006 r.,
Królestwo Belgii, początkowo reprezentowane przez A. Hubert, a następnie przez L. Van den Broeck, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez adwokatów H. Gilliamsa, P. de Bandta oraz L. Goossens,
wnoszący odwołanie,
w której drugą stroną jest:
Komisja Wspólnot Europejskich, reprezentowana przez M. Nolina oraz L. Visaggia, działających w charakterze pełnomocników, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
strona pozwana w pierwszej instancji,
TRYBUNAŁ (druga izba),
w składzie: C.W.A. Timmermans, prezes izby, L. Bay Larsen, K. Schiemann, J. Makarczyk i C. Toader (sprawozdawca), sędziowie,
rzecznik generalny: P. Mengozzi,
sekretarz: M.A. Gaudissart, kierownik wydziału,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 21 czerwca 2007 r.,
po wysłuchaniu opinii rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 10 stycznia 2008 r.,
wydaje następujący
Wyrok
|
1 |
W odwołaniu Królestwo Belgii wnosi do Trybunału o:
|
I — Ramy prawne
A — Finansowanie wydatków z EFOGR
|
2 |
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 729/70 z dnia 21 kwietnia 1970 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej (Dz.U. L 94, s. 13), z ostatnimi zmianami wprowadzonymi rozporządzeniem Rady (WE) nr 1287/95 z dnia 22 maja 1995 r. (Dz.U. L 125, s. 1, zwane dalej „rozporządzeniem nr 729/70”), ustanowiło ogólne zasady finansowania wspólnej polityki rolnej. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1258/99 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej (Dz.U. L 160, s. 103) zastąpiło rozporządzenie nr 729/70 i znajduje zastosowanie do wydatków dokonanych, począwszy od dnia 1 stycznia 2000 r. |
|
3 |
Artykuł 1 ust. 2 lit. b) oraz art. 3 ust. 1 rozporządzenia nr 729/70 przewiduje, że interwencja mająca na celu ustabilizowanie rynków rolnych, podejmowana zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego w ramach wspólnej organizacji rynków rolnych, finansowana jest przez EFOGR, Sekcja Gwarancji [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie cytaty z tego rozporządzenia poniżej]. |
|
4 |
Zgodnie z art. 5 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 729/70 Komisja podejmuje decyzję o wykluczeniu wydatków z finansowania wspólnotowego, jeśli stwierdzi, że wydatki te nie zostały dokonane zgodnie z przepisami Wspólnoty. |
|
5 |
Artykuł 7 ust. 4 rozporządzenia nr 1258/1999 ma identycznie brzmienie jak art. 5 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 729/70. |
|
6 |
Artykuł 8 ust. 1 rozporządzenia nr 729/70 stanowi: „Państwa członkowskie, zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub administracyjnymi prawa krajowego, podejmują środki niezbędne do:
[…]”. |
|
7 |
Artykuł 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1258/1999 ma identyczne brzmienie jak art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 792/70. |
B — Wytyczne Komisji
|
8 |
W dniu 23 grudnia 1997 r. Komisja wydała „Wytyczne dotyczące obliczania skutków finansowych podczas przygotowania decyzji o rozliczaniu rachunków Sekcji Gwarancji EFOGR” (dokument nr VI/5330/97 zwany dalej „wytycznymi”). Wysokość stosowanej korekty wynosi zazwyczaj, w zależności od powagi uchybień stwierdzonych w trakcie kontroli, 2%, 5%, 10% lub 25% i może być stosowana do wydatków zadeklarowanych przez państwo członkowskie, jeżeli informacje pozostające w dyspozycji Komisji nie pozwalają na określenie wartości strat poniesionych przez Wspólnotę Europejską wskutek tych uchybień. |
C — Przepisy w zakresie kontroli w sektorze roślin uprawnych
|
9 |
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 3508/92 z dnia 27 listopada 1992 r. ustanawiające zintegrowany system zarządzania i kontroli pewnych systemów pomocy Wspólnoty (Dz.U. L 355, s. 1) przewiduje w art. 1 i 2, że każde państwo członkowskie ustanawia zintegrowany system zarządzania i kontroli, który zawiera w szczególności skomputeryzowaną bazę danych, alfanumeryczny system identyfikacji działek rolnych oraz zintegrowany system kontroli. |
|
10 |
Artykuł 4 rozporządzenia nr 3508/92 wskazuje w swej pierwotnej wersji, że alfanumeryczny system identyfikacji działek rolnych tworzy się na podstawie map i dokumentów ewidencji gruntów, innych źródeł kartograficznych albo zdjęć lotniczych lub satelitarnych. W brzmieniu zmienionym rozporządzeniem Rady (WE) nr 1593/2000 z dnia 17 lipca 2000 r. (Dz.U. L 182, s. 4) ten sam przepis przewiduje, że używa się technik komputerowego systemu informacji geograficznej (zwanego dalej „SIG”), włączając lotnicze lub satelitarne tworzenie map wektorowych. |
|
11 |
Zgodnie z art. 8 rozporządzenia nr 3508/92: „1. Państwa członkowskie przeprowadzają kontrole administracyjne wniosków o przyznanie pomocy. 2. Kontrole administracyjne uzupełniane są przez kontrole na miejscu obejmujące reprezentatywną grupę gospodarstw rolnych. Dla ogółu tych kontroli państwa członkowskie opracowują plan wyboru grupy gospodarstw. […] 4. Organy państwowe mogą, przy spełnieniu warunków, które zostaną określone, wykorzystywać teledetekcję do ustalania powierzchni działek rolnych, identyfikacji upraw i weryfikacji ich statusu. […]”. |
|
12 |
Artykuł 6 rozporządzenia Komisji (EWG) nr 3887/92 z dnia 23 grudnia 1992 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli niektórych wspólnotowych systemów pomocy (Dz.U. L 391, s. 36), w brzmieniu zmienionym rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1678/98 z dnia 29 lipca 1998 r. (Dz.U. L 212, s. 23, zwanym dalej „rozporządzeniem nr 3887/92”), przewiduje: „1. Kontrole administracyjne oraz kontrole na miejscu są przeprowadzane w sposób zapewniający skuteczną weryfikację zgodności z warunkami, zgodnie z którymi przyznawana jest pomoc oraz premie. 2. Kontrole administracyjne […] przewidziane w art. 8 ust. 1 rozporządzenia (EWG) nr 3589/92 polegają w szczególności na:
[…] 3. Kontrole na miejscu przeprowadzane są na próbce obejmującej co najmniej znaczną część wniosków. Próbka ta powinna obejmować co najmniej: […]
Jeśli wizyty na miejscu ujawnią istnienie znaczących nieprawidłowości w danym regionie lub jego części, właściwe organy przeprowadzają dodatkowe kontrole w bieżącym roku oraz zwiększają, w odniesieniu do tego regionu lub jego części, procent wniosków objętych kontrolami w roku następnym. 4. Wnioski, których dotyczą kontrole na miejscu, wybierane są przez właściwy organ w szczególności w oparciu o analizę ryzyka oraz reprezentatywności złożonych wniosków o pomoc. Analiza ryzyka uwzględnia:
[…] 7. Określenie powierzchni działek rolnych ma miejsce za pomocą wszelkich odpowiednich środków określonych przez właściwy organ i zapewniających dokładność pomiaru co najmniej porównywalną z wymagana przy pomiarach oficjalnych zgodnie z przepisami krajowymi. Wspomniany organ określa margines tolerancji, uwzględniając w szczególności zastosowaną technikę pomiarową, dokładność dostępnych dokumentów urzędowych, sytuację na miejscu (położenie działki na zboczu lub jej kształt) oraz przepisy poprzedniego ustępu. […] 8. Warunki, jakie muszą spełniać działki rolne, są sprawdzane przy użyciu wszelkich stosownych metod. W tym celu wymaga się, jeśli zachodzi taka konieczność, dostarczenia dodatkowych dowodów. […]” [tłumaczenie nieoficjalne]. |
|
13 |
Zgodnie z art. 9 rozporządzenia nr 3887/92: „1. Jeżeli zostanie stwierdzone, że obszar faktycznie ustalony jest większy niż obszar zadeklarowany we wniosku o pomoc »obszarową«, to kwota pomocy obliczana jest w oparciu o obszar zadeklarowany. 2. Jeżeli zostanie stwierdzone, że obszar gruntów wskazany we wniosku o pomoc »obszarową« jest większy niż obszar ustalony, to kwota pomocy obliczana jest w oparciu o obszar faktycznie ustalony w trakcie kontroli. […] […]”. |
|
14 |
Artykuł 31 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2419/2001 z dnia 11 grudnia 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli niektórych wspólnotowych systemów pomocy ustanowionych rozporządzeniem Rady (EWG) nr 3508/92 (Dz.U. L 327, s. 11) stanowi: „[…] jeżeli obszar zadeklarowany we wniosku o pomoc przekracza ustalony obszar dla grupy upraw w wyniku kontroli administracyjnej lub kontroli na miejscu, pomoc obliczana jest w oparciu o obszar ustalony dla tej grupy upraw”. |
II — Okoliczności leżące u postawy sporu wynikające z zaskarżonego wyroku
|
15 |
Władze belgijskie przyjęły od 1996 r. system identyfikacji działek rolnych powstały na podstawie zdjęć lotniczych z systemu informacji geograficznej (SIG) przewidzianego w art. 4 rozporządzenia nr 3508/92. Działki rolne zostały oznaczone ręcznie na zdjęciach lotniczych przez prowadzących gospodarstwa, następnie kodowane graficznie w systemie SIG przez administrację. |
|
16 |
Zgodnie z art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 729/70 i art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1258/1999 służby Komisji zajmujące się rozliczaniem rachunków EFORG przeprowadziły w Belgii w dniach 15–17 maja 2001 r. kontrole w sektorze roślin uprawnych w celu rozliczenia rachunków za lata budżetowe 1999, 2000 i 2001. Służby te stwierdziły istnienie pewnych nieprawidłowości w kontrolach przeprowadzonych przez władze belgijskie. |
|
17 |
W wyniku wymiany korespondencji, spotkania dwustronnego pomiędzy zainteresowanym państwem członkowskim a Komisją, przewidzianym w art. 8 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia Komisji (WE) nr 1663/95 z dnia 7 lipca 1995 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (EWG) nr 729/70 w odniesieniu do procedury rozliczania rachunków Sekcji Gwarancji EFOGR (Dz.U. L 158, s. 6) i próbie ujednolicenia stanowisk zgodnie z decyzją Komisji 94/442/WE z dnia 1 lipca 1994 r. ustanawiającą procedurę pojednawczą w kontekście rozliczania rachunków Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (Dz.U. L 182, s. 45), Komisja wydała w dniu 30 września 2003 r. sprawozdanie syntetyczne (zwane dalej „sprawozdaniem podsumowującym”). |
|
18 |
Ze sprawozdania podsumowującego wynikało, że Komisja uznała w szczególności, że Królestwo Belgii nie wypełniło, po pierwsze, obowiązku wynikającego z art. 8 rozporządzenia nr 3508/92 ani z art. 6 i art. 9 rozporządzenia nr 3887/92 z powodu kodowania działek rolnych w SIG po terminie, wyłączając w ten sposób pewną część działek i dotyczącej ich dokumentacji z analizy ryzyka. Po drugie, Komisja stwierdziła naruszenie wyżej wymienionych przepisów z powodu braku zmniejszenia obszaru działek rolnych zgłoszonego wnioskach o pomoc (zwanego dalej „zgłoszonym obszarem”) lub nie przeprowadzając kontroli na miejscu, gdyż kontrole administracyjne wskazywały, że obszar zgłoszony był większy od kodowanego w SIG obszaru tych działek (zwanego dalej „obszarem SIG”). |
|
19 |
Punkt B.7.1.1 sprawozdania podsumowującego dotyczący tej kwestii ma następujące brzmienie: „Służby Komisji przeprowadziły dochodzenie w zakresie nieprawidłowości stwierdzonych za pośrednictwem belgijskiego systemu kontroli administracyjnej w stosunku do zbiorów w latach 1999–2001. Okazało się, że belgijski system informacji geograficznej (SIG) był skutecznym narzędziem wykrywania anomalii i potencjalnych nieprawidłowości. Niemniej jednak sygnalizacja różnic pomiędzy danymi zgromadzonymi w SIG a obszarami zgłoszonych przez rolników nie zawsze pociągała za sobą przedsięwzięcie właściwych działań. W następstwie kontrole przeprowadzone na miejscu dotyczyły jedynie ograniczonej liczby przypadków, w których różnica była większa niż 5% na poziomie danej grupy upraw. Niektóre wnioski o pomoc w odniesieniu, do których różnica nie przekraczała 5%, nie stały się przedmiotem dodatkowych dochodzeń, a pomoc została przekazana na podstawie zgłoszonego obszaru. Jeżeli różnica nie przekraczała 5%, wnioski nie były absolutnie uważane za nieprawidłowe, a pomoc była wypłacana bez uzupełniającego dochodzenia w oparciu o obszar zgłoszony. Poza tym w przypadkach, które nie były przedmiotem kontroli na miejscu, obszar zgłoszony przez rolnika był akceptowany przez system i widniał na druku wniosku doręczanego rolnikowi na rok następny. […] Władze belgijskie wyjaśniały, że ich zdaniem wyłącznie pomiary obszarów dokonane na miejscu mogły być użyte do ponownego obliczenia kwoty pomocy. Służby Komisji nie zgadzają się z argumentem, jakoby różnice stwierdzone w trakcie kontroli administracyjnych dzięki SIG nie mogły być wykorzystywane jako prawne uzasadnienie obniżenia kwoty pomocy. Oceniają one, że postępowanie w sprawie anomalii stwierdzonych w następstwie kontroli administracyjnych nie zostało zapewnione w dostatecznie rygorystyczny sposób. Fakt, że władze belgijskie nie zmniejszyły kwoty pomocy lub nie zastosowały sankcji, jest w sposób oczywisty przyczyną straty po stronie funduszy”. |
|
20 |
W pkt B.7.1.3 sprawozdania podsumowującego stwierdzono, co następuje: „Podsumowując, Belgia nie przeprowadziła niektórych wtórnych kontroli w sposób właściwy lub zgodny z znajdującą zastosowanie normą prawną. Nie zmniejszając obszarów zgłoszonych lub nie przystępując do kontroli na miejscu, podczas gdy kontrole administracyjne wskazywały na anomalie we wnioskach, Belgia ponosi odpowiedzialność z tytułu nadmiernych wydatków funduszy”. |
|
21 |
Dnia 4 lutego 2004 r. Komisja wydała sporna decyzję, przewidując, że w odniesieniu do uprawy roślin wydatki agencji płatniczych akredytowanych przez Królestwo Belgii zadeklarowanych w ramach EFOGR, Sekcja Gwarancji, w latach gospodarczych 2000–2002 będzie przedmiotem ryczałtowego zmniejszenia o 2% odpowiadającego kwocie 9322809 EUR z powodu braków w kontrolach uzupełniających. |
III — Postępowanie przed Sądem i zaskarżony wyrok
|
22 |
Pismem złożonym w sekretariacie Trybunału w dniu 13 kwietnia 2004 r. Królestwo Belgii wniosło skargę zmierzającą do stwierdzenia nieważności spornej decyzji. Postanowieniem z dnia 8 czerwca 2004 r. Trybunał przekazał sprawę Sądowi, która została wpisana do rejestru pod numerem T-221/04. |
|
23 |
Na poparcie skargi Królestwo Belgii powołało trzy zarzuty. Po pierwsze, brak naruszenia art. 8 rozporządzenia nr 3508/92 oraz art. 6 i art. 9 rozporządzenia nr 3887/92, po drugie, naruszenie przez Komisję warunków przewidzianych przez nią w wytycznych co do pojęcia istotnego zaniedbania stosowaniu przepisów wspólnotowych i rzeczywistego ryzyka straty po stronie EFOGR, a po trzecie, naruszenia zasady proporcjonalności przy określaniu kwoty finansowej. |
|
24 |
Królestwo Belgii wnosiło do Sądu o częściowe stwierdzenie nieważności spornej decyzji, w zakresie w jakim przewiduje w odniesieniu do Królestwa Belgii korektę ryczałtową w wysokości 2% lub tytułem zarzutu ewentualnego na podstawie prawa do nieograniczonego orzekania obniżenie kwoty wydatków wyłączonych z finansowania do kwoty 1079814 EUR oraz obciążenie Komisji kosztami postępowania. |
|
25 |
Komisja wnosi do Sądu o oddalenie skargi i obciążenie Królestwa Belgii kosztami postępowania. |
|
26 |
W zaskarżonym wyroku Sąd na wstępnie uznał za niedopuszczalne żądanie zmniejszenia korekty finansowej, potwierdzając, że w zakresie EFOGR żaden przepis nie nadaje sądom wspólnotowym uprawnienia do nieograniczonego orzekania zgodnie z art. 229 WE. |
|
27 |
Następnie orzekając co do istoty sprawy, Sąd przypomniał orzecznictwo w zakresie EFOGR:
|
|
28 |
Sąd wskazał zatem w pkt 34 zaskarżonego wyroku, że w świetle tych uwag należało zbadać argumentację przywołaną przez rząd belgijski przeciw motywom, na których Komisja oparła sporną decyzje. |
|
29 |
Przystępując do łącznej analizy pierwszego zarzutu i pierwszej części drugiego zarzutu, Sąd ocenił w pkt 47–50 zaskarżonego wyroku, w części zatytułowanej „W przedmiocie znaczenia anomalii wykazanych przez Komisję”, że różnice pomiędzy obszarem zgłoszonym a obszarem SIG, uwidocznione na etapie kontroli administracyjnej, stanowiły anomalie wskazujące na potencjalne nieprawidłowości we wnioskach o pomoc oznaczające ryzyko straty po stronie EFOGR. |
|
30 |
Sąd wskazał w pkt 49 przywołanego wyroku, że przepisy obowiązujące w momencie zajścia okoliczności faktycznych sprawy nie zobowiązywały państw członkowskich do używania SIG. Niemniej jednak orzekł on, że ustanawiając SIG, zanim stał się on obowiązkowy lub zbyteczny, w skutek uogólnienia kontroli przez satelitarną teledetekcję, władze belgijskie były wyposażone w instrument kontrolny umożliwiający uzyskanie znaczących wskazówek, wykraczając poza obowiązki wyrażone w art. 6 ust. 2 rozporządzenia nr 3887/92. Zdaniem Sądu Komisja nie mogła pominąć tej okoliczności stanowiącej o istnieniu poważnej i racjonalnej wątpliwości, jasno wskazującej na ryzyko straty po stronie EFOGR, z tego tylko powodu, że system, który je ujawnił, nie był obowiązkowy lub nie był ustanowiony w tym celu. |
|
31 |
Sąd przyznał następnie w pkt 52 zaskarżonego wyroku, że przepisy obowiązujące w momencie zajścia okoliczności faktycznych sporu nie wymagały wyraźnie od państw członkowskich posługiwania się szczególnymi sposobami kontroli przewidzianymi przez Komisję w sprawozdaniu podsumowującym. Niemniej jednak zgodnie z rozumowaniem Sądu, opierającym się w tym zakresie na wyrokach Trybunału z dnia 12 czerwca 1990 r. w sprawie C-8/88 Niemcy przeciwko Komisji, Rec. s. I-2321, pkt 16, oraz z dnia 14 kwietnia 2005 r. w sprawie C-468/02 Hiszpania przeciwko Komisji, pkt 35, obowiązek reakcji na anomalie ujawnione przez SIG wynikał w niniejszym przypadku pośrednio z obowiązujących przepisów, na mocy których do państw członkowskich należy organizacja skutecznego systemu kontroli i nadzoru. |
|
32 |
Sąd uściślił w pkt 53 i 54 zaskarżonego wyroku, że z przepisów tych wynikał obciążający państwa członkowskie obowiązek organizacji ogółu kontroli administracyjnych i kontroli na miejscu pozwalających na zapewnienie, że warunki materialne i formalne przyznania pomocy zostały właściwie spełnione. Ponadto Sąd wskazał, że wynika jednocześnie z orzecznictwa, że kontrole administracyjne poprzedzające kontrole na miejscu winny być przeprowadzone w sposób pozwalający władzom krajowym wyciągnięcie wszystkich możliwych wniosków, tak dotyczących pewności, jak i wątpliwości, w kwestii poszanowania warunków udzielania pomocy i premii (zob. w szczególności wyroki z dnia 3 października 1996 r. w sprawie C-41/94 Niemcy przeciwko Komisji, Rec. s. I-4733, pkt 17, oraz ww. wyrok z dnia 14 kwietnia 2005 r. Hiszpania przeciwko Komisji, pkt 40). |
|
33 |
Sąd uznał zatem w pkt 55 zaskarżonego wyroku, że wobec jasno zidentyfikowanego w trakcie kontroli administracyjnych ryzyka straty po stronie EFOGR bezczynność władz belgijskich jest równoznaczna z brakiem powzięcia działań kontrolnych pośrednio koniecznych dla przestrzegania wyraźnie przewidzianych przepisów obowiązujących w momencie zaistnienia okoliczności sporu. |
|
34 |
Sąd podsumował w pkt 57 zaskarżonego wyroku, że władze belgijskie były zobowiązane do reakcji na anomalie wykazane przez SIG. |
|
35 |
Odnosząc się do działań podjętych przez Królestwo Belgii, Sąd uznał w pkt 62 zaskarżonego wyroku, że w tych okolicznościach i w świetle faktów stwierdzonych w trakcie kontroli przeprowadzonych w miesiącu maju 2001 r. Komisja miała wszelkie podstawy, by żywić poważne wątpliwości, co do dokładności pomiaru zgłoszonych obszarów oraz co do skuteczności przeprowadzonych kontroli. |
|
36 |
Następnie w pkt 65–70 zaskarżonego wyroku Sąd uznał za zasadne argumenty Komisji, jakoby z powodu kodowania danych w SIG po terminie pewne działki mogły uniknąć kontroli na miejscu. Sąd w szczególności stwierdził:
|
|
37 |
W konsekwencji Sąd stwierdził w pkt 71 i 72 tego wyroku, że skarżące państwo członkowskie nie przedstawiło wystarczających dowodów pozwalających na rozwianie poważnych i racjonalnych wątpliwości Komisji w zakresie wiarygodności kontroli, wątpliwości powstałych z niewystarczającego uwzględnienia anomalii ujawnionych przez SIG i braku kontroli. Sąd ocenił, że w związku z tym Komisja miała prawo do zastosowania korekty finansowej. W tych okolicznościach pierwszy zarzut, jak i pierwsza część drugiego zarzutu zostały oddalone. |
|
38 |
Odnosząc się do drugiej części drugiego zarzutu, opartego na braku rzeczywistego ryzyka straty po stronie EFOGR i do trzeciego zarzutu, opartego na nieproporcjonalności korekty finansowej względem szkody rzeczywiście poniesionej przez EFOGR, które Sąd zdecydował rozpatrzyć łącznie, Sąd nie przyjął metody obliczeniowej zaprezentowanej przez Królestwo Belgii w celu wykazania nieproporcjonalnego charakteru zastosowanych korekt finansowych. W szczególności podkreślił on w pkt 88 i 90 zaskarżonego wyroku, że ekstrapolacje przedstawione przez rząd belgijski, mające na celu wykazanie maksymalnej szkody poniesionej przez EFOGR, nie uwzględniały zwrotów nienależnych wypłat, oraz że nie sposób było stwierdzić, czy dotyczyły one również, czy też nie, działek, których kodowanie odbyło się po terminie. |
|
39 |
Ponieważ to państwo członkowskie nie zdołało wykazać maksymalnej szkody poniesionej przez EFOGR, Sąd stwierdził w pkt 92 i 93 zaskarżonego wyroku, że Komisja miała wszelkie podstawy, by zastosować w stosunku do niego korektę finansową, oraz jako że korekta ta została ustalona na najniższym z poziomów przewidzianych w wytycznych, tj. 2%, a Królestwo Belgii nie kwestionowało rzeczonych wytycznych, korekta ta nie mogła definicji naruszyć zasady proporcjonalności. |
|
40 |
Tym samym Sąd oddalił drugą część drugiego zarzutu, jak i zarzut trzeci. |
|
41 |
W tych okolicznościach skarga Królestwa Belgii została oddalona, strona skarżąca została obciążona kosztami postępowania. |
IV — Żądania stron
|
42 |
W niniejszym odwołaniu Królestwo Belgii wnosi do Trybunału o:
|
|
43 |
W odpowiedzi na skargę Komisja wnosi o oddalenie odwołania i o obciążenie Królestwa Belgii kosztami postępowania. |
V — Zarzuty odwołania
|
44 |
Na poparcie odwołania co do zasady Królestwo Belgii podnosi pięć zarzutów opartych odpowiednio na:
|
A — W przedmiocie pierwszego zarzutu, opartego na wypaczeniu okoliczności faktycznych
1. Argumentacja stron
|
45 |
Królestwo Belgii twierdzi, że Sąd wypaczył okoliczności faktyczne, stwierdzając w szczególności w pkt 47 zaskarżonego wyroku, że „jeżeli SIG wykazał, podczas kontroli administracyjnych, że obszar zgłoszony we wniosku o pomoc jest większy od obszaru SIG, tego rodzaju różnica stanowi anomalię wskazującą na potencjalną nieprawidłowość obciążającą ten wniosek”, skoro „jeżeli obszar SIG bardziej odpowiada rzeczywistej powierzchni niż zgłoszonej we wniosku o pomoc, wypłata pomocy obszarowej dokonana na podstawie powierzchni zgłoszonej we wniosku powoduje nienależną zapłatę na rzecz wnioskodawcy, a zatem ze szkodą dla EFOGR”. |
|
46 |
Tego rodzaju twierdzenie oznacza błędne rozumienie funkcjonowania SIG wdrożonego przez Królestwo Belgii. Stanowi ono jego zdaniem wypaczenie okoliczności faktycznych, w zakresie w jakim Sąd uważa SIG za narzędzie pomiarowe bliższe danym dotyczącym rzeczywistego obszaru niż danym zgłoszonym przez rolników, oraz że w konsekwencji system ten pozwala na stwierdzenie anomalii i jasną identyfikacje ryzyka straty po stronie EFOGR. Zdaniem tego państwa członkowskiego SIG służy do identyfikacji działek rolnych oraz wykrywania zachodzenia ich na siebie czy też podwójnych zgłoszeń, nie pozwalając jednak na stwierdzenie rzeczywistej powierzchni działek rolnych, w szczególności ze względu na fakt, iż niektóre fotografie są nieaktualne. |
|
47 |
Komisja twierdzi ze swej strony, że w pkt 47 zaskarżonego wyroku Sąd nie twierdził, iż SIG był narzędziem pomiarowym, ale że rozbieżność pomiędzy obszarem zgłoszonym a obszarem SIG rodziła poważne wątpliwości co do rzeczywistej powierzchni obszarów zgłaszanych przez rolników. Poza tym cel przypisany SIG przez Królestwo Belgii był niewystarczający w świetle wymogów wyrażonych w art. 6 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 3887/92, który przewiduje, że kontrole administracyjne wniosków o pomoc obejmują szczególnie kontrole krzyżowe. Użycie przysłówka „szczególnie” oznacza bezwzględnie, że kontrole administracyjne łączą w sobie inne działania, niż tylko kontrole krzyżowe. |
2. Ocena Trybunału
|
48 |
Należy stwierdzić, że w pkt 47 zaskarżonego wyroku Sąd wyszedł z założenia, że jeżeli obszar zgłoszony we wniosku o pomoc jest większy od obszaru SIG, rozbieżność taka stanowi anomalię wskazującą na potencjalną nieprawidłowość tego wniosku. W takim przypadku, a także zakładając, że obszar SIG odpowiada bardziej rzeczywistemu obszarowi niż obszarowi zgłoszonemu we wniosku o pomoc, Sąd zamierzał jedynie stwierdzić, że w takich okolicznościach wypłata pomocy obszarowej na podstawie powierzchni zgłoszonego obszaru mogła spowodować nienależną wypłatę na rzecz wnioskodawcy, a tym samym stratę po stronie EFOGR. |
|
49 |
Sąd jednak w żaden sposób nie potwierdził, by SIG stanowił wiarygodne narzędzie pomiarowe, jak zarzuca Królestwo Belgii. Ustosunkowując się do twierdzeń tego państwa członkowskiego w zakresie nieścisłości danych SIG, Sąd podkreślił natomiast w pkt 48 zaskarżonego wyroku, ze nieścisłość tych danych nie pozbawia ich znaczenia, wręcz przeciwnie, oznacza, że ryzyko straty po stronie EFOGR nie może być pominięte. Sąd uznał w ten sposób, że dane SIG były nieprecyzyjne. Niemniej jednak stwierdzając, że taka nieścisłość danych uniemożliwia stwierdzenie, czy tego rodzaju strata miała realny czy nierealny charakter, uznał, że wykazane w ten sposób anomalie wskazują na ryzyko straty po stronie EFOGR. |
|
50 |
W rzeczywistości Sąd, w szczególności w pkt 49 zaskarżonego wyroku, skłaniał się do uznania SIG nie za narzędzie pomiarowe, ale za narzędzie kontroli, za pomocą którego mogą zostać określone granice zgłoszonych obszarów. Tym samym nie zamierzał uznać on za bardziej wiarygodne dane obszarowe SIG niż dane wynikające z wniosków o pomoc. |
|
51 |
Odnosząc się możliwości, by SIG ujawniał anomalie, należy stwierdzić, że tak obszary zgłoszone, jak i obszary SIG były in fine rezultatem zgłoszeń dokonanych przez rolników — pierwsze — odpowiadając obszarom wskazanym przez rolników w formularzach wniosków o pomoc — drugie — wynikając z oznaczania ręcznego naniesionego przez nich na zdjęciach lotniczych. |
|
52 |
Wobec braku kontroli na miejscu i wszelkich innych kontroli uzupełniających ani obszary zgłoszone, ani wynikające z SIG nie mogły być uznane za dokładne. Stąd też rozbieżność pomiędzy tymi dwoma źródłami informacji mogła stanowić anomalię (zob. podobnie wyroki Trybunału z dnia 19 września 2002 r. w sprawie C-377/99 Niemcy przeciwko Komisji, Rec. s. I-7421, pkt 48, jak również z dnia 12 stycznia 2006 r. w sprawie C-183/03 Niemcy przeciwko Komisji, pkt 61 i 62). |
|
53 |
Sąd zatem słusznie uznał w pkt 47 zaskarżonego wyroku, że jeżeli SIG wskazywał w trakcie kontroli administracyjnych, że obszar zgłoszony był większy od obszaru SIG, rozbieżność ta stanowiła anomalię wskazującą na potencjalną nieprawidłowość wniosku. |
|
54 |
W rezultacie zarzut pierwszy należy oddalić. |
B — W przedmiocie zarzutu drugiego, opartego na naruszeniu art. 8 rozporządzenia nr 3508/92, jak również art. 6 i 9 rozporządzenia nr 3887/92
|
55 |
Niniejszy zarzut dzieli się co do zasady na cztery części, które należy rozpoznać oddzielnie. |
1. W przedmiocie pierwszej części zarzutu drugiego, opartej na naruszeniu art. 6 ust. 7 rozporządzenia nr 3887/92
a) Argumentacja stron
|
56 |
Królestwo Belgii jest zdania, że Sąd naruszył art. 6 ust. 7 rozporządzenia nr 3887/92, stwierdzając, że wyposażając się w SIG, to państwo członkowskie dysponowało istotnym narzędziem pomiaru obszarów działek rolnych, podczas gdy, po pierwsze, wybór narzędzi pomiarowych należy całkowicie do państw członkowskich, oraz po drugie, to państwo członkowskie wybrało pomiar urzędowy dokonany przez geodetę bądź poprzez fotointerpretację obrazów satelitarnych (teledetekcja). |
|
57 |
Tym samym Sąd nie powinien był stwierdzać w pkt 49 zaskarżonego wyroku, że władze belgijskie, wprowadzając SIG, zaopatrzyły się w narzędzie kontroli, które mogło dostarczyć istotnych wskazówek, wykraczających poza obowiązki wynikające wyraźnie z art. 6 ust. 2 przywołanego rozporządzenia. |
|
58 |
Komisja przypomina, że zgodnie ze swoją wolą władze belgijskie wybrały możliwość wykorzystania zdjęć lotniczych w celu przeprowadzenia kontroli administracyjnych wymaganych rozporządzeniem nr 3508/92. W konsekwencji winny były wyciągnąć wszelkie wnioski w przypadku różnic pomiędzy obszarem zgłoszonym a obszarem SIG, czego jednak nie uczyniły. Poza tym odwołanie do art. 6 ust. 7 rozporządzenia nr 3887/92 nie ma znaczenia dla sprawy, ponieważ przepis ten odnoszący się do technik pomiarowych ma zastosowanie do określenia obszaru działki rolnej w ramach kontroli na miejscu. |
b) Ocena Trybunału
|
59 |
Należy przypomnieć, że jak to zostało wskazane w pkt 49 niniejszego wyroku, Sąd nie uznał SIG za narzędzie pomiarowe. Okoliczność jaką wziął on pod uwagę w pkt 49 zaskarżonego wyroku, że SIG był narzędziem kontroli, które mogło dostarczyć istotnych wskazówek wykraczających poza obowiązki wyraźnie wyrażone w art. 6 ust. 2 rozporządzenia nr 3887/92, nie podważało tego twierdzenia. |
|
60 |
W konsekwencji nie sposób zarzucać Sądowi, że sam zdefiniował narzędzie pomiaru, którego Królestwo Belgii zamierzało używać, zgodnie art. 6 ust. 7 tego samego rozporządzenia, do określenia obszaru działek rolniczych. |
|
61 |
W związku z powyższym nie sposób uwzględnić pierwszej części zarzutu drugiego. |
2. W przedmiocie drugiej części zarzutu drugiego dotyczącej dorozumianych obowiązków
a) Argumentacja stron
|
62 |
Królestwo Belgii zarzuca Sądowi stosowanie wobec państw członkowskich z mocą wsteczną szczególnych sposobów kontroli ustanowionych przez Komisję w sprawozdaniu podsumowującym, które posłużyło jako podstawa spornej decyzji, podczas gdy przepisy obowiązujące w czasie zajścia okoliczności faktycznych sporu nie wymagały ich stosowania. Państwa członkowskie były w ten sposób zobowiązane, w przypadkach gdy obszar zgłoszony był większy niż obszar SIG, bądź do przeprowadzenia kontroli na miejscu, bądź do zmniejszenia obszaru, który uzyskiwał pomoc. |
|
63 |
Królestwa Belgii tego rodzaju wymogi naruszają art. 6 ust. 3 rozporządzenia nr 3887/92, zgodnie z którym kontrola na miejscu powinna być przeprowadzana wyłącznie w odniesieniu do reprezentatywnej — co najmniej 5% — próbki wniosków o pomoc. |
|
64 |
Poza tym obowiązujące przepisy nie przewidywały w ramach kontroli administracyjnych zmniejszenia obszarów, które uzyskiwały pomoc wyłącznie na podstawie danych SIG. Tego rodzaju zmniejszenie było przewidziane przez art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 3887/92 wyłącznie w przypadkach, gdy obszar zgłoszony jest większy od obszaru rzeczywiście określonego. Tego rodzaju określenie nie jest prawnie możliwe zgodnie z przepisami znajdującymi zastosowanie ratione temporis, jak tylko w ramach kontroli na miejscu w rozumieniu orzecznictwa wynikającego z wyroku z dnia 28 listopada 2002 r. w sprawie C-417/00 Agrargenossenschaft Pretzsch, Rec. s. I-11053, pkt 48. Obowiązek zmniejszenia wymiaru pomocy na etapie kontroli administracyjnej został wprowadzony przez art. 31 rozporządzenia nr 2419/2001, lecz stosowany wyłącznie od roku zbiorów 2002. |
|
65 |
Poza tym ustanowienie tego rodzaju dorozumianych obowiązków nie było konieczne, w zakresie w jakim wnoszące odwołanie państwo członkowskie uwzględniło wyżej wymienione anomalie w ramach analizy ryzyka. |
|
66 |
Wreszcie te dorozumiane obowiązki naruszają, po pierwsze, zasadę pewności prawa, ponieważ nakładają na rolników sankcje na etapie kontroli administracyjnej, podczas gdy tego rodzaju sankcje są przewidziane przez przepisy stosowane retione temporis wyłącznie w stosunku do nieprawidłowości stwierdzonych w ramach kontroli na miejscu. A po drugie, naruszają one zasadę niedyskryminacji, ponieważ penalizują jedyne państwo członkowskie, które wdrożyło system szczególny i funkcjonujący na podstawie zdjęć lotniczych wykraczający poza obowiązki, ciążące na nim na etapie kontroli administracyjnej. |
|
67 |
Komisja przypomina na wstępie, że kontrola administracyjna winna dotyczyć ogółu wniosków o pomoc. W celu zapewnienia jej skuteczności i wobec pojawienia się rozbieżności pomiędzy obszarem zgłoszonym a obszarem SIG, Królestwo Belgii winne było przedsięwziąć określone działania. Sąd zatem słusznie uznał, że bezczynność władz belgijskich była jednoznaczna z zaniechaniem podjęcia działań kontrolnych, domyślnie koniecznych, w celu poszanowania jednej z wyraźnie przewidzianych zasad obowiązujących w momencie zajścia okoliczności faktycznych sporu. Nie może być zatem mowy o tworzeniu dorozumianych obowiązków, ale o stwierdzeniu obowiązków nierozerwalnie związanych z poszanowaniem istniejących, wyraźnie obowiązujących przepisów prawa. |
|
68 |
Odnosząc się do dorozumianego obowiązku zmniejszenia obszaru uwzględnionego przy obliczaniu pomocy, w przypadku gdy zgłoszony obszar jest większy niż obszar SIG, Komisja twierdzi, że orzecznictwo Trybunału przewiduje taki obowiązek w odniesieniu do wszystkich rodzajów kontroli i że w każdym razie władze belgijskie mogły przeprowadzić kontrole na miejscu w celu dokonania takiego zmniejszenia. Poza tym art. 31 ust. 2 rozporządzenia nr 2419/2001, przewidując tego rodzaju zmniejszenie na etapie kontroli administracyjnej, był wyłącznie wyjaśnieniem art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 3887/92, znajdującego zastosowanie ratione temporis. |
|
69 |
Zdaniem Komisji zarzut dotyczący pewności prawa jest pozbawiony podstaw, ponieważ jak przypomniał Sąd w pkt 56 zaskarżonego wyroku, od władz belgijskich zależało przeprowadzenie kontroli na miejscu. Poza tym zasada niedyskryminacji, przywołana przez Królestwo Belgii, nie znajduje zastosowanie do sytuacji, w których państwa członkowskie dysponują na mocy przepisów wspólnotowych wyborem pomiędzy wieloma opcjami technicznymi. Ponieważ państwo to opowiedziało się za szczególną metodą identyfikacji, mimo że bardziej precyzyjną niż wybrane przez inne państwa członkowskie, Królestwo Belgii miało obowiązek użycia danych wynikających z zastosowania tego narzędzia, aby przeprowadzić kontrole zgodnie z art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 3887/92. |
b) Ocena Trybunału
|
70 |
Tytułem wstępu należy stwierdzić, jak przypomniał Sąd w pkt 52 zaskarżonego wyroku, że nawet jeśli przepisy wspólnotowe dotyczące przyznawania pomocy i premii nie wymagają wyraźnie od państw członkowskich ustanowienia środków nadzoru i szczególnych sposobów kontroli, takich jak przywołane przez Komisję w trakcie rozliczania rachunków EFOGR, to jednak obowiązek ten może wynikać w niektórych przypadkach pośrednio z faktu, że na mocy danych przepisów do państw członkowskich należy organizacja skutecznego systemu kontroli i nadzoru (zob. podobnie ww. wyroki z dnia 12 czerwca 1990 r. Niemcy przeciwko Komisji, pkt 16, oraz z dnia 14 kwietnia 2005 r. Hiszpania przeciwko Komisji, pkt 35). |
|
71 |
W konsekwencji powstaje pytanie, czy obowiązki, do których odnosi się Sąd w zaskarżonym wyroku, wynikają pośrednio ze zobowiązania, które spoczywa na państwach członkowskich w zakresie organizacji skutecznego systemu kontroli i nadzoru, oraz czy w niektórych przypadkach obowiązki są sprzeczne z pewnymi przepisami prawa wspólnotowego. |
i) W przedmiocie istnienia i zakresu spornych dorozumianych obowiązków
|
72 |
Należy w tym zakresie podkreślić, że po pierwsze, kontrola administracyjna i kontrole na miejscu zostały ustanowione przez prawodawcę wspólnotowego jako dwa odmienne, lecz uzupełniające się nawzajem sposoby kontroli (zob. ww. wyroki z dnia 3 października 1996 r. w sprawie Niemcy przeciwko Komisji, pkt 43, oraz z dnia 14 kwietnia 2005 r. Hiszpania przeciwko Komisji, pkt 39). Po drugie, kontrola administracyjna poprzedzająca kontrole na miejscu powinna być przeprowadzana w sposób pozwalający władzom krajowym na wyciągnięcie wszystkich możliwych wniosków, tak dotyczących pewności, jak i wątpliwości, w kwestii poszanowania warunków udzielania pomocy i premii (zob. ww. wyroki z dnia 3 października 1996 r. w sprawie Niemcy przeciwko Komisji, pkt 17, oraz wyrok w sprawie Hiszpania przeciwko Komisji, pkt 40). |
|
73 |
Jak zostało stwierdzone w pkt 52 niniejszego wyroku, wobec braku kontroli na miejscu i wszelkich innych kontroli uzupełniających ani obszary zgłoszone, ani wynikające z SIG nie mogły być uznane za dokładne. Stąd też rozbieżność pomiędzy tymi dwoma źródłami informacji mogła stanowić anomalię wskazującą na ryzyko straty po stronie EFOGR. |
|
74 |
Wobec występowania tego rodzaju anomalii władze krajowe winny wyciągnąć wszelkie możliwe wnioski, tak dotyczące pewności, jak i wątpliwości, w kwestii poszanowania warunków udzielania pomocy. |
|
75 |
Wynika stąd, że tego rodzaju anomalie wymagają od państwa członkowskiego podjęcia działań kontrolnych, czy to w postaci kontroli na miejscu, czy w jakiejkolwiek kontroli uzupełniającej, oraz że w tym zakresie zwykłe uwzględnienie rzeczonych anomalii w analizie ryzyka okazuje się niewystarczające, aby zniwelować wątpliwości dotyczące niedokładności głoszonych obszarów. |
|
76 |
Wobec powyższego argumentacja Królestwa Belgii zmierzająca do zaprzeczenia istnienia w danym przypadku dorozumianych obowiązków przeprowadzenia kontroli na miejscu lub innych kontroli administracyjnych winna być odrzucana jako bezzasadna. |
|
77 |
W ten sam sposób należy stwierdzić, że w pkt 71 zaskarżonego wyroku Sąd mógł słusznie podsumować, iż nie uwzględniono w wystarczającym stopniu anomalii wynikających z SIG, mimo że anomalie te zostały uwzględnione w analizie ryzyka. |
|
78 |
Co do obowiązku zmniejszenia pomocy, o którym mowa w pkt 51 zaskarżonego wyroku, o ile Sąd uznał co prawda w następnym punkcie tego wyroku, że obowiązek ten wynikał w danym przypadku pośrednio ze spoczywającego na państwach członkowskich obowiązku organizacji skutecznego systemu kontroli i nadzoru, to jednak nie określił on wyraźnie jego zakresu. Stąd też niedostateczność kontroli uzupełniających, wynikająca z braku kontroli na miejscu lub ze zmniejszenia zgłoszonych obszarów, będąca przedmiotem sporu przed Sądem, może być zrozumiana wyłącznie w świetle sprawozdania podsumowującego, w którym zarzuty te zostały sformułowane i rozwinięte. |
|
79 |
Jak to zostało przedstawione w pkt 19 i 20 niniejszego wyroku, Komisja zarzucała co do zasady temu państwu członkowskiemu w pkt B.7.1.1 wyżej wymienionego sprawozdania, że nie zapewniło w dostatecznie rygorystyczny sposób postępowania w sprawie anomalii stwierdzonych wskutek kontroli administracyjnych, a w pkt B.7.1.3, że nie zmniejszyło obszarów zgłoszonych lub nie przeprowadziło kontroli na miejscu, w sytuacji gdy kontrole administracyjne ujawniły anomalie. Komisja zapewniła, że różnice pomiędzy obszarami zgłoszonymi a obszarami SIG stwierdzone na etapie kontroli administracyjnych mogły uzasadniać prawnie zmniejszenie kwoty pomocy, ale nie określiła jednak konkretnych procedur, które zakończyć mogłyby się takim zmniejszeniem pomocy. |
|
80 |
Wynika stąd, że Komisja nie wymagała od Królestwa Belgii zmniejszenia obszarów korzystających z pomocy wyłączenie na podstawie danych SIG, jak twierdzi to państwo członkowskie. |
|
81 |
Poza tym to państwo członkowskie nie może zarzucać Sądowi, że w pkt 51 i 52 zaskarżonego wyroku wymagał zmniejszenia obszarów korzystających z pomocy wyłącznie na podstawie danych obszarowych SIG. W istocie podobny wymóg nie pojawia się w całym tekście wyroku. |
|
82 |
W konsekwencji zarzuty dotyczące rzekomego obowiązku zmniejszenia zgłoszonego obszaru na podstawie obszarów SIG winny być oddalone jako bezpodstawne. |
ii) W przedmiocie niezgodności dorozumianych obowiązków z niektórymi wymogami wynikającymi z prawa wspólnotowego
|
83 |
W pierwszej kolejności, zakładając nawet, że zgodnie z art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 3887/92, znajdującym zastosowanie ratione temporis, jakiekolwiek zmniejszenia pomocy mogły mieć miejsce wyłącznie na podstawie obszaru stwierdzonego zgodnie z prawem, w niniejszym przypadku w następstwie kontroli na miejscu, należy stwierdzić, że do odwołującego się państwa członkowskiego należała decyzja przeprowadzenia takiej kontroli w celu zmniejszenia obszaru korzystającego z pomocy. |
|
84 |
W konsekwencji nie sposób zarzucać Sądowi, że naruszył art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 3887/92 i orzecznictwo wynikające z wyroku ww. wyroku w sprawie Agrargenossenschaft Pretzsch, uznając, ze władze belgijskie miały obowiązek zareagować w odpowiedni sposób na anomalie ujawnione przez SIG na etapie kontroli administracyjnych. |
|
85 |
W każdym razie należy wskazać, że zgodnie z motywami szóstym i dziewiątym rozporządzenia nr 3887/92 celem tego rozporządzenia jest skuteczna kontrola przestrzegania przepisów z zakresu pomocy wspólnotowej oraz ustanowienie przepisów służących skutecznemu zapobieganiu nieprawidłowościom i nadużyciom (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Agrargenossenschaft Pretzsch, pkt 33). |
|
86 |
Tym samym wobec wystąpienia anomalii w zakresie dokładności obszarów zgłoszonych obowiązek przeprowadzenia kontroli na miejscu lub zmniejszenia zgłoszonych obszarów wskutek określenia ich rozmiarów, nie będąc w żaden sposób sprzeczny z obowiązującymi przepisami, służy w rzeczywistości celom tych przepisów, przypomnianych w punkcie poprzednim niniejszego wyroku. |
|
87 |
Następnie należy stwierdzić, że dorozumiane obowiązki określone przez Sąd nie naruszają w żaden sposób przepisów art. 6 ust. 3 rozporządzenia nr 3887/92, na mocy których kontrola na miejscu winna być przeprowadzana wyłącznie na reprezentatywnej próbie nie mniejszej niż 5% wniosków o pomoc. |
|
88 |
W istocie, po pierwsze, przepis ten przewiduje kontrolę przez państwo członkowskie minimum 5% wniosków o pomoc, co nie wyklucza, by kontrole mogły obejmować większy procent, a po drugie, jak wskazał Sąd w pkt 56 zaskarżonego wyroku, dokumenty, w których pojawiły się anomalie, stanowiły nie więcej niż 2,1%–4% wniosków o pomoc. |
|
89 |
Co do naruszenia zasady pewności prawa, należy podkreślić, że w trakcie kontroli administracyjnych w przypadku anomalii wynikających z potencjalnego zawyżenia zgłoszonego obszaru, kwota pomocy mogła być skorygowana na podstawie obszaru rzeczywiście ustalonego wskutek kontroli na miejscu. |
|
90 |
Tym samym Królestwo Belgii nie może z korzyścią dla rolników powoływać się na zasadę pewności prawa, w zakresie w jakim sprzeciwiało się na etapie kontroli administracyjnej zmniejszeniu obszaru korzystającego z pomocy. |
|
91 |
Odnosząc się do rzekomego naruszenia zasady równego traktowania, należy zauważyć na wstępie, że co do zasady każdy przypadek winien być oceniony indywidualnie, aby stwierdzić, czy w trakcie realizacji działań finansowych z EFOGR dane państwo członkowskie przestrzegało, czy też nie, wymogów wynikających z prawa wspólnotowego, a jeżeli im uchybiło, to w jakim zakresie (wyroki z dnia 18 maja 2000 r. w sprawie C-242/97 Belgia przeciwko Komisji, Rec. s. I-3421, pkt 129, oraz z dnia 20 września 2001 r. w sprawie C-263/98 Belgia przeciwko Komisji, Rec. s. I-6063, pkt 132). |
|
92 |
Nie oznacza to, że państwo członkowskie nie ma prawa powoływać się na naruszenie zasady równego traktowania. Niemniej jednak może to uczynić jedynie w zakresie, w jakim przywołane przypadki są przynajmniej porównywalne, z uwzględnieniem ich całościowej charakterystyki, w tym okresu, w którym wydatki były poczynione, sektora gospodarki oraz charakteru zarzucanych nieprawidłowości (zob. ww. wyroki z dnia 18 maja 2000 r. w sprawie Belgia przeciwko Komisji, pkt 130, oraz z dnia 20 września 2001 r. w sprawie Belgia przeciwko Komisji, pkt 133). |
|
93 |
W dalszej kolejności należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zakazana dyskryminacja może mieć miejsce, gdy podobne sytuacje są traktowane w sposób odmienny, chyba że tego rodzaju traktowanie jest obiektywnie uzasadnione (zob. podobnie wyroki z dnia 18 maja 1994 r. w sprawie C-309/89 Codorniu przeciwko Radzie, Rec. s. I-1853, pkt 26, oraz z dnia 13 września 2001 r. w sprawie C-375/99 Hiszpania przeciwko Komisji, Rec. s. I-5983, pkt 28). |
|
94 |
Tymczasem skoro Królestwo Belgii dzięki dobrowolnie wdrożonemu systemowi, dysponowało informacjami, jakimi wobec braku takiego systemu — nieobowiązkowego w czasie zajścia okoliczności sporu — inne państwa członkowskie nie dysponowały, sytuacja Królestwa Belgii i innych państw członkowskich nie byłą porównywalna (zob. podobnie ww. wyroki z dnia 20 września 2001 r. Belgia przeciwko Komisji, pkt 135 i 136, jak i z dnia 13 września 2001 r. Hiszpania przeciwko Komisji, pkt 29). |
|
95 |
Wynika stąd, że skoro sytuacje państw nie były podobne, nie miało miejsca naruszenie zasady równego traktowania. |
|
96 |
Sąd nie naruszył więc prawa, orzekając w pkt 49 zaskarżonego wyroku, że Komisja nie mogła pominąć omawianych anomalii z tego tylko powodu, że system, który je ujawnił, nie był obowiązkowy lub nie był stworzony w tym celu. |
|
97 |
Mając na względzie powyższe uwagi, nie sposób uwzględnić drugą część zarzutu drugiego. |
3. W przedmiocie trzeciej części zarzutu drugiego dotyczącej stosowania marginesu tolerancji na etapie kontroli administracyjnych
a) Argumentacja stron
|
98 |
W tej części zarzutu drugiego Królestwo Belgii zarzuca Sądowi, że naruszył przepisy art. 8 rozporządzenia nr 3508/92, jak również art. 6 i 9 rozporządzenia nr 3887/92, w zakresie w jakim niesłusznie uznał, iż belgijski system kontroli nie był skuteczny ze względu na brak dalszych postępowań w zakresie danych pochodzących z SIG. Sąd uzasadnił odrzucenie argumentacji rządu belgijskiego, przywołując wyłącznie jeden, błędny jego zdaniem powód, mianowicie że żaden margines tolerancji nie mógł być stosowany na etapie kontroli administracyjnych. |
|
99 |
Komisja utrzymuje, że przywołany margines tolerancji dotyczy wyłącznie fizycznych kontroli i niepewności związanej z kontrolą tego typu. Nie może uzasadniać to marginesu tolerancji w ramach kontroli administracyjnych, ponieważ obszar działek będących punktem odniesienia musi być ustalony przed złożeniem wniosków, przed przeprowadzeniem wszelkich kontroli, w tym kontroli administracyjnych. |
|
100 |
Komisja uznała, że margines tolerancji jest dopuszczalny w trakcie początkowego tworzenia działek będących punktem odniesienia, na podstawie art. 4 rozporządzenia nr 2508/92, ale w momencie, gdy system jest już ustanowiony, margines ten nie może być wykorzystywany w sposób wielokrotny i stały, jak czyniły do władze belgijskie. |
b) Ocena Trybunału
|
101 |
Należy zwrócić uwagę, że Sąd uznał w pkt 60 zaskarżonego wyroku, iż stosowanie marginesu tolerancji było niedopuszczalne na etapie kontroli administracyjnej. Niemniej jednak w pkt 61 zaskarżonego wyroku Sąd dodał, że kontrole przeprowadzone przez władze belgijskie nie mogą przeszkodzić w tym, by pomoc została wypłacona bez dodatkowych dochodzeń w stosunku do niektórych działek, których dokumentacja obciążona była anomalią większą niż 5%, a w stosunku do wszystkich działek — anomalią mniejszą niż 5%. |
|
102 |
Stąd też niezależnie od kwestii stosowania 5% marginesu tolerancji na etapie kontroli administracyjnej Sąd stwierdził w każdym razie, że przeprowadzone kontrole były niedostateczne, w odniesieniu do dokumentacji dotyczącej działek, gdzie różnica pomiędzy obszarem zgłoszonym a obszarem wynikającym z SIG wynosiła więcej niż 5%. |
|
103 |
W konsekwencji trzecia część zarzutu drugiego jest bezskuteczna. |
4. W przedmiocie czwartej części zarzutu drugiego, opartej na kodowaniu danych SIG po terminie
a) Argumentacja stron
|
104 |
W tej części zarzutu drugiego Królestwo Belgii zmierza do wykazania, że Sąd naruszył art. 8 rozporządzenia nr 3508/92oraz art. 6 i 9 rozporządzenia 3887/92, w zakresie w jakim uznał on błędnie, że wdrożony przez władze belgijskie system kontroli nie był skuteczny z powodu dokonanego po terminie kodowania danych geograficznych w ramach SIG. |
|
105 |
To państwo członkowskie zarzuca również Sądowi naruszenia obowiązku uzasadnienia swego wnioskowania wyrażonego w pkt 65–70 zaskarżonego wyroku. Sąd nie uzasadnił w szczególności, w jaki sposób kodowanie graficzne i analiza ryzyka dokonana po dniu 31 sierpnia była dokonana po terminie wobec braku odniesień do tej daty w obowiązujących przepisach. Sąd nie odniósł się również do argumentów rządu belgijskiego, wedle których kontrole na miejscu przeprowadzone po dniu 31 sierpnia były tak samo skuteczne jak dokonane przed tą datą, w zakresie w jakim w odniesieniu do niektórych upraw ziemia po zbiorach nie jest jeszcze zaorana w miesiącach wrześniu i październiku, podczas gdy w stosunku do innych rodzajów upraw zbiory mają miejsce jedynie z końcem października lub z początkiem listopada. |
|
106 |
Komisja jest zdania, że zarzut podnoszony przed Sądem dotyczył nie tyle przeprowadzonych po terminie kontroli na miejscu — tak jak go rozumie Królestwo Belgii — ale wprowadzenia danych graficznych do SIG po terminie. Takie kodowanie danych w SIG po terminie uniemożliwiło przeprowadzenie w użytecznym terminie kontroli administracyjnych, wyłączając z tego powodu możliwość wykonania późniejszych kontroli na miejscu lub je opóźniając. Władze belgijskie uznały skądinąd, że fakt wprowadzenia danych graficznych do SIG po terminie miał wpływ na wybór wniosków o pomoc w ramach analizy ryzyka. |
b) Ocena Trybunału
|
107 |
Tytułem wstępu należy podkreślić, jak zwróciła na to uwagę Komisja, że w pkt 65–70 zaskarżonego wyroku Sąd dokonał oceny nie tyle skuteczności kontroli na miejscu dokonanych po dniu 31 sierpnia, co dokonanego po terminie kodowania do SIG danych obszarowych, co następnie uniemożliwiło przeprowadzenie we właściwym czasie kontroli administracyjnych, utrudniając tym samym dokonanie kontroli na miejscu. |
|
108 |
Argumenty przedstawione przez rząd belgijski w zakresie braku uzasadnienia są bezzasadne. W istocie bowiem w pkt 70 zaskarżonego wyroku Sąd wyjaśnił powody, dla których uznał, że dokonane po terminie kodowanie danych mogło spowodować wątpliwości co do wiarygodności następujących po nim kontroli. Orzekł jednocześnie, że ten wniosek nie może być podważony przez fakt, że żaden tekst prawny odnoszący się do EFOGR nie przewiduje, by kodowanie graficzne miało mieć miejsce najpóźniej dnia 31 sierpnia każdego roku. |
|
109 |
Co do zasadności wnioskowania Sądu, Trybunał miał okazję orzec, że zgodnie z celem i systematyką rozporządzenia nr 3887/92 jego art. 6 ust. 3 akapit drugi należy interpretować w ten sposób, iż zarówno kontrole początkowe, jak i kontrole dodatkowe powinny być przeprowadzane wtedy, gdy dostępne są jeszcze dowody istnienia roślin uprawnych lub odłogowania na obszarach, w odniesieniu do których dokonano płatności, a w każdym razie w trakcie bieżącego roku (zob. wyrok z dnia 7 października 2004 r. w sprawie C-153/01 Hiszpania przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-9009, pkt 152). |
|
110 |
Trybunał podkreślił dalej, że mając na uwadze skuteczność kontroli, należy przeprowadzać je w przypadku obszarów przeznaczonych pod rośliny uprawne przed zbiorami, a w przypadku obszarów przeznaczonych do odłogowania — przed wygaśnięciem obowiązku odłogowania, to jest przed dniem 31 sierpnia bieżącego roku. W każdym razie im później przeprowadzane są kontrole, tym bardziej prawdopodobne jest, że Komisja słusznie stwierdzi, iż kontrole te nie oferują oczekiwanego stopnia pewności co do prawidłowości składanych wniosków oraz że ryzyko strat dla EFOGR jest znaczące (zob. ww. wyrok z dnia 7 października 2004 r. w sprawie Hiszpania przeciwko Komisji, pkt 153). |
|
111 |
Jasno wynika z orzecznictwa, że czynnik czasowy istotny dla oceny, czy kontrole dotyczące upraw rolnych nie zostały przeprowadzone przez państwo członkowskie po terminie, odpowiada okresowi zbiorów. W tym względzie należy wskazać, z czym zgodziło się Królestwo Belgii, zwłaszcza w pkt 104 odwołania, że zbiory niektórych upraw mają miejsce przed dniem 31 sierpnia. |
|
112 |
Kodowanie danych obszarowych w SIG stanowi niezbędny warunek wyboru, w szczególności na podstawie analizy ryzyka, wniosków o pomoc i towarzyszącej im dokumentacji, przed etapem kontroli na miejscu. |
|
113 |
Wynika stąd, że Komisja mogła posługiwać się tą datą, jak to zostało wskazane w pkt 65 zaskarżonego wyroku, w celu oszacowania odsetka danych zakodowanych w SIG na dzień 31 sierpnia, a tym samym wiarygodności ustanowionego w tym państwie członkowskim systemu kontroli. |
|
114 |
Skutkiem tego Sąd słusznie uznał, ze kodowanie danych w SIG przeprowadzone po dniu 31 sierpnia może być uważane za dokonane po terminie. Tym samym mógł on słusznie uznać w tych okolicznościach, że Komisja, jak to został wskazane w pkt 67 zaskarżonego wyroku, słusznie twierdziła, iż kodowanie uniemożliwiło przystąpienie we właściwym czasie do kontroli administracyjnych, utrudniając tym samym dokonanie kontroli na miejscu, oraz że jak to zostało wskazane w pkt 69 przywołanego wyroku, pewna liczba działek nie została poddana kontrolom na miejscu. |
|
115 |
Nie sposób zatem uwzględnić czwartej części drugiego zarzutu. |
|
116 |
Jako że trzy pierwsze części zarzutu drugiego również zostały oddalone zarzut ten podlega oddaleniu. |
C — W przedmiocie zarzutu trzeciego opartego na naruszeniu obowiązku uzasadnienia
1. Argumentacja stron
|
117 |
Królestwo Belgii twierdzi, że uzasadnienie przedstawione w pkt 29–71 zaskarżonego wyroku jest w oczywisty sposób niewystarczające lub wewnętrznie sprzeczne. |
|
118 |
Po pierwsze, w pkt 33 zaskarżonego wyroku Sąd wyraził, nie przeprowadzając żadnej analizy w tym zakresie, aprobatę dla twierdzenia Komisji, zgodnie z którym sformułowany w wytycznych warunek, przewidujący, że ryczałtowa korekta finansowa zakłada istnienie znaczącego zaniedbania w stosowaniu wyraźnie przewidzianych przepisów wspólnotowych, winien być interpretowany w świetle warunku wyrażonego w poprzednim ustępie wytycznych, mianowicie że ryczałtowa korekta finansowa winna zostać przewidziana, gdy Komisja stwierdza, iż działanie kontrolne wyraźnie przewidziane rozporządzeniem lub pośrednio konieczne w celu poszanowania wyraźnie przewidzianego przepisu prawa, nie zostało wykonane w sposób właściwy. Takie twierdzenie pozostaje w sprzeczności z brzmieniem wytycznych, zgodnie z którym znaczący brak w zakresie stosowania wyraźnych przewidzianych przepisów wspólnotowych jest związany z charakterem procedury kontrolnej oraz jej charakterem naprawczym. |
|
119 |
Po drugie, Sąd nie ustosunkował się do argumentu rządu belgijskiego, zgodnie z którym obowiązki uznane przez Komisję w sprawozdaniu podsumowującym, mianowicie obowiązek przeprowadzenia bądź kontroli na miejscu, bądź zmniejszenia obszaru korzystającego z pomocy, w przypadku stwierdzenia anomalii, były sprzeczne z obowiązującymi przepisami i orzecznictwem Trybunału wynikającym z wyżej wymienionym wyroku w sprawie Agrargenossenschaft Pretzsch. |
|
120 |
Po trzecie, Sąd orzekł w pkt 52 zaskarżonego wyroku, że Komisja słusznie nałożyła na państwa członkowskie obowiązek stosowania szczególnych sposobów kontroli przewidzianych w sprawozdaniu podsumowującym. W poprzednim punkcie zaskarżonego wyroku Sąd potwierdził, nie uzasadniając swego rozstrzygnięcia, że Komisja zobowiązała przywołane władze do przeprowadzenia kontroli na miejscu bądź zmniejszenia obszaru korzystającego z pomocy, bądź też innych kontroli administracyjnych, podczas gdy wspomniane sprawozdanie nie czyniło żadnego odwołania do innych kontroli administracyjnych. |
|
121 |
Po czwarte, konstatacje Sądu zawarte odpowiednio w pkt 60 i 70 zaskarżonego wyroku są wewnętrznie sprzeczne. W istocie według Królestwa Belgii albo analiza ryzyka jest całkowicie nieskuteczna wskutek zastosowania marginesu tolerancji, albo jest ona skuteczna, ale wyłącznie w odniesieniu do wniosków o pomoc, dla których kodowanie miało miejsce najpóźniej w dniu 31 sierpnia. |
|
122 |
W opinii Komisji Sąd uczynił zadość obowiązkowi uzasadnienia wyroku, przypominając w szczególności w pkt 52 i 57 zaskarżonego wyroku, że do państw członkowskich należy kontrola i nadzór oraz że władze belgijskie miały obowiązek zareagować na anomalie ujawnione przez SIG. |
|
123 |
Poza tym Komisja uznała, że pkt 60 i 70 zaskarżonego wyroku nie kryły w sobie żadnych sprzeczności, ponieważ Sąd analizował w obu punktach odpowiednio dwie różne nieprawidłowości. |
2. Ocena Trybunału
|
124 |
Ustosunkowując się na wstępnie do rzekomej wewnętrznej sprzeczności lub niedostateczności uzasadnienia dotyczącej pkt 33 zaskarżonego wyroku, należy stwierdzić, że fakt, iż procedura może zostać ulepszona, nie uzasadnia sam w sobie korekty finansowej. Muszą istnieć istotne zaniedbania w stosowaniu wyraźnie przewidzianych przepisów wspólnotowych, które to niedociągnięcia muszą narażać EFOGR na rzeczywiste ryzyko strat bądź nieprawidłowości (zob. ww. wyroki w sprawie Niderlandy przeciwko Komisji, pkt 34, oraz z dnia 7 lipca 2005 r. w sprawie C-5/03 Grecja przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-5925, pkt 51). |
|
125 |
W opinii Królestwa Belgii Sąd winien był uzasadnić dlaczego wyżej wymieniona zasada powtórzona przez Komisję w wytycznych winna być interpretowana w świetle innej zawartej w nich zasady, zgodnie z którą ryczałtowa korekta finansowa winna zostać przewidziana, gdy Komisja stwierdza, iż działanie kontrolne wyraźnie przewidziane rozporządzeniem lub pośrednio konieczne w celu poszanowania wyraźnie przewidzianego przepisu prawa nie zostało wykonane w sposób właściwy. |
|
126 |
Należy w tym względzie stwierdzić, że Sąd uzasadnił łączną wykładnię przepisów wytycznych, opierając się w szczególności na zasadach dotyczących ciężaru dowodu w sporach dotyczących rozliczenia rachunków EFOGR. Tego rodzaju uzasadnienie wydaje się wystarczające. Mimo zakresu prima facie zasady wyrażonej w pkt 124 niniejszego wyroku, ryczałtowa korekta może mieć zastosowanie również wówczas, gdy stwierdza się zaniedbania w stosowaniu zasad dorozumianych, jeżeli tylko poszanowanie tych dorozumianych zasad jest konieczne dla przestrzegania wyraźnie przewidzianych przepisów prawa (zob. w odniesieniu do ryczałtowej korekty w związku z naruszeniem dorozumianych zasad ww. wyrok z dnia 9 stycznia 2003 r. w sprawie Grecja przeciwko Komisji, pkt 28 i 37). |
|
127 |
Następnie, co się tyczy rzekomej sprzeczności spornych dorozumianych obowiązków z orzecznictwem wspólnotowym, jest jednoznaczne, że biorąc pod uwagę treść pkt 84 niniejszego wyroku, Sąd nie miał obowiązku dokonania analizy rzekomej sprzeczności. |
|
128 |
Co do pkt 51 zaskarżonego wyroku należy przypomnieć, że punkt ten stanowił przedstawienie zarzutów Królestwa Belgii, zgodnie z którymi Komisja zobowiązała je wobec zajścia anomalii do przeprowadzenia kontroli na miejscu, zmniejszenia obszaru lub innych kontroli administracyjnych. |
|
129 |
Odnosząc się do „innych kontroli administracyjnych”, pozostaje stwierdzić, że już w pkt B.7.1. sprawozdania podsumowującego Komisja zarzucała temu państwu członkowskiemu nieprzeprowadzenie dodatkowych dochodzeń, to jest w niniejszym przypadku brak innych kontroli, w tym kontroli administracyjnych w odniesieniu do wniosków o pomoc, różnica w obszarach przekraczała 5%. Wynika stąd, że Sąd nie orzekł poza żądania skargi figurujące w zaskarżonej decyzji, nie będąc zobowiązanym tym samym do przedstawienia szczególnego uzasadnienia w tym zakresie. |
|
130 |
Ustosunkowując się wreszcie do pkt 60 i 70 zaskarżonego wyroku, należy stwierdzić, że dwa wnioski Sądu nie są w żaden sposób wewnętrznie sprzeczne. |
|
131 |
Biorąc pod uwagę powyższe, należy zatem oddalić trzeci zarzut jako bezzasadny. |
D — W przedmiocie zarzutu czwartego, opartego na naruszeniu zasady proporcjonalności
1. Argumentacja stron
|
132 |
W ramach tego zarzutu Królestwo Belgii podnosi, że Sąd błędnie zastosował zasadę proporcjonalności, uznając, że Komisja miała podstawy, by obciążyć je korektą finansową w kwocie 9322809 EUR. Zgodnie z metodą ekstrapolacji przedstawioną przed Sądem przez to państwo członkowskie szkoda rzeczywiście poniesiona przez EFOGR wskutek rzekomych nieprawidłowości wynosiła 1079814 EUR lub co najwyżej 1491085 EUR. |
|
133 |
Ponadto rząd belgijski twierdzi, ze jego ocena rzeczywiście poniesionej szkody przez EFOGR została niesłusznie odrzucona przez Sąd z tego tyko powodu, ze nie uwzględniała zwrotów nienależnych wypłat oraz działek, będących przedmiotem kodowania dokonanego po terminie. Nawet w razie braku tych dwóch czynników to państwo członkowskie twierdzi, że przedstawione ekstrapolacje pozwalają w każdym razie na wykazanie nieproporcjonalnego charakteru ryczałtowej korekty finansowej zastosowanej przez Komisję. |
|
134 |
Komisja utrzymuje, że władze belgijskie winny były w swych pierwotnych ekstrapolacjach uwzględnić zwrot nienależnych płatności, czego nie uczyniły. W rzeczywistości zamierzały one zaprezentować nową ekstrapolację, twierdząc na etapie postępowania przed Trybunałem, że maksymalna potencjalna szkoda po stronie EFOGR wynosiła odtąd 3500000 EUR. |
2. Ocena Trybunału
|
135 |
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, choć do Komisji należy wykazanie istnienia naruszenia przepisów wspólnotowych, z chwilą stwierdzenia tego naruszenia do państwa członkowskiego należy wykazanie, w razie potrzeby, że Komisja popełniła błąd w zakresie skutków finansowych, jakie wywiodła z tego naruszenia (ww. wyrok z dnia 7 lipca 2005 r. w sprawie Grecja przeciwko Komisji, pkt 38 oraz cytowane tam orzecznictwo). |
|
136 |
Co się tyczy rodzaju zastosowanej korekty, należy przypomnieć w świetle wytycznych, że jeżeli nie ma możliwości dokonania precyzyjnej oceny strat poniesionych przez Wspólnotę, Komisja może zastosować korektę ryczałtową (zob. wyrok z dnia 18 września 2003 r. w sprawie C-346/00 Zjednoczone Królestwo przeciwko Komisji, Rec. s. I-9293, pkt 53). |
|
137 |
W niniejszej sprawie zaszła dokładnie taka sytuacja i odnosząc się do stawki korekty w wysokości 2% zastosowanej przez Komisję w spornej decyzji, mamy do czynienia z najniższą ze stosowanych stawek (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Zjednoczone Królestwo przeciwko Komisji, pkt 56). |
|
138 |
W tym względzie w przypadkach, w których zamiast oddalić całość wydatków, których dotyczyło naruszenie, Komisja postarała się ustanowić przepisy zmierzające do wprowadzenia postępowania uzależnionego od rodzaju nieprawidłowości, stosownie do stopnia zaniedbania kontroli i stopnia ryzyka ponoszonego przez EFOGR, państwo członkowskie winno wykazać, że kryteria te są arbitralne i niesprawiedliwe (zob. podobnie wyrok z dnia 1 października 1998 r. w sprawie C-242/96 Włochy przeciwko Komisji, Rec. s. I-5863, pkt 75, oraz wyroki z dnia 22 kwietnia 1999 r. w sprawie C-28/94 Niderlandy przeciwko Komisji, Rec. s. I-1973, pkt 56, jak również z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie C-130/99 Hiszpania przeciwko Komisji, Rec. s. I-3005, pkt 44). |
|
139 |
Odnosząc się do kwestii ryczałtowej korekty w wysokości 2% zastosowanej w spornej decyzji, Królestwo Belgii przedstawiło ekstrapolację zmierzającą do wykazania, że maksymalna poniesiona przez EFOGR szkoda była mniejsza niż kwota wynikająca z zastosowanej przez Komisję korekty ryczałtowej. |
|
140 |
Należy stwierdzić, że w przypadku niewystarczających kontroli oszacowanie szkody, na jaką mógł być w konsekwencji narażony EFOGR, winno uwzględniać w szczególności zwrot nienależnych wypłat pomocy obszarowej dokonanych na rzecz rolników. |
|
141 |
Stąd też Sąd uznał, że Królestwo Belgii nie wykazało, że maksymalna szkoda poniesiona przez EFOGR nie mogła przewyższać kwoty 1491085 EUR. W tym względzie wbrew twierdzeniom tego państwa członkowskiego, wobec nieuwzględnienia zwrotów nienależnych wypłat, zaprezentowana ekstrapolacja nie mogła mieć wartości dowodowej w celu wykazania nieproporcjonalnego charakteru spornej korekty finansowej. |
|
142 |
Ponadto podnosząc na etapie postępowania przed Trybunałem drugą ekstrapolację maksymalnej szkody, na jaką był narażony EFOGR wskutek zaniedbań władz w zakresie kontroli, Królestwo Belgii potwierdza względną wartość dowodową pierwszych ekstrapolacji oddalonych przez Sąd. |
|
143 |
Wynika stąd, że nie sposób zarzucać Sądowi, iż naruszył zasadę proporcjonalności. |
|
144 |
W pkt 122 odwołania Królestwo Belgii odwołuje się do pkt 93 zaskarżonego wyroku, w którym Sąd uznał, że skoro korekta ryczałtowa została ustalona na najniższym poziomie przewidzianym w wytycznych, to jest w wysokości 2%, oraz że wytyczne te nie zostały zakwestionowane, korekta ta nie może z definicji naruszać zasady proporcjonalności. Niemniej jednak to państwo członkowskie nie podjęło próby przedstawienia szczegółowych argumentów zmierzających do zakwestionowania tej konstatacji Sądu. |
|
145 |
W myśl utrwalonego orzecznictwa wywodzącego się z art. 225 WE, art. 58 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości oraz art. 112 § 1 lit. c) regulaminu Trybunału wynika, że odwołanie musi dokładnie wskazywać zakwestionowane części wyroku, którego uchylenie ma na celu, oraz zawierać argumenty prawne, które szczegółowo uzasadniają to żądanie (zob. wyroki z dnia 12 września 2006 r. w sprawie C-131/03 P Reynolds Tobacco i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-7795, pkt 49, i z dnia 11 września 2007 r. w sprawie C-227/04 P Lindorfer przeciwko Radzie, pkt 45). |
|
146 |
Wobec powyższego zarzut czwarty należy oddalić. |
E — W przedmiocie zarzutu piątego, opartego na naruszeniu prawa w zakresie braku prawa do nieograniczonego orzekania w przedmiocie kwot korekt finansowych
1. Argumentacja stron
|
147 |
Królestwo Belgii jest zdania, że Sąd naruszył prawo, odrzucając jako niedopuszczalny wniosek o zmniejszenie, na podstawie uprawnienia do nieograniczonego orzekania, kwoty korekty finansowej zastosowanej przez Komisję. |
|
148 |
To państwo członkowskie twierdzi w tym zakresie, że zgodnie z art. 229 WE, który przewiduje, iż rozporządzenia uchwalone wspólnie przez Parlament Europejski i przez Radę, na mocy postanowień traktatu, mogą przyznać Trybunałowi Sprawiedliwości nieograniczone prawo orzekania w odniesieniu do kar przewidzianych w tych rozporządzeniach, nie znajduje zastosowania na gruncie niniejszej sprawy. Sporne sankcje finansowe bowiem nie były przewidziane rozporządzeniem, ale w wytycznych Komisji. |
|
149 |
Niemniej jednak opierając się na wyroku z 2 października 2001 r. w sprawie C 449/99 P EBI przeciwko Hautem, Rec. s. I-6733, rząd belgijski twierdzi, że prawo do nieograniczonego orzekania może zostać nadane sądom wspólnotowym ex nihilo. |
|
150 |
Komisja przypomina zasadę, zgodnie z którą EFOGR może finansować wyłącznie wydatki poczynione zgodnie z przepisami wspólnotowymi. Miała ona zatem obowiązek wyłączenia z finansowania wszystkie wydatki obarczone nieprawidłowościami, i skoro nie sposób było określić dokładną kwotę wydatków dotkniętych nieprawidłowościami, miała ona prawo odmowy finansowania całości wydatków. |
|
151 |
W tym ostatnim przypadku i w trosce o proporcjonalność system korekt ryczałtowych pozwala na gradację nieprawidłowości przez stosowanie korekt finansowych adekwatnie do ryzyka straty, na jaką naraża budżet nieprzestrzegające przepisów wspólnotowych państwo członkowskie. Wyklucza to zatem możliwość postrzegania tego systemu jako systemu sankcji za nieprawidłowe płatności. |
|
152 |
Odnosząc się do wyżej wymienionego wyroku w sprawie EBI przeciwko Hautem, Komisja jest zdania, że Trybunał uznał się za uprawnionego do orzekania w tej sprawie w nieograniczonym zakresie wyłącznie ze względu na szczególny charakter danego sporu i w stosunku do którego ze względu na właściwość Trybunału określoną w treści umowy, na zasadach ogólnych, cieszy się on prawem nieograniczonego orzekania. Jako że rozliczenie rachunków EFOGR nie wiąże się z sankcjami, sprawy ich dotyczące nie przedstawiają szczególnego charakteru uzasadniającego tego rodzaju uznanie. |
2. Ocena Trybunału
|
153 |
Należy uznać, że w dziedzinie EFOGR, jak słusznie przypomniał Sąd, żaden przepis nie nadaje sądom wspólnotowym nieograniczonego prawa do orzekania, takiego jak przewidziane w art. 229 WE. |
|
154 |
Odnośnie do argumentu jakoby korekty finansowe stosowane przez Komisję zgodnie z wytycznymi przyjętymi przez nią w tym zakresie miały charakter sankcji, należy przypomnieć, że korekta finansowa ma na celu uniknięcie obciążenia EFOGR kwotami, które nie służyły finansowaniu celu, do którego zmierzają omawiane uregulowania wspólnotowe i nie stanowi zatem sankcji (zob. wyrok z dnia 11 stycznia 2001 r. w sprawie C-247/98 Grecja przeciwko Komisji, Rec. s. I-1, pkt 13 i 14, jak również wyrok z dnia 9 września 2004 r. w sprawie C-332/01 Grecja przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-7699, pkt 63). |
|
155 |
W tych okolicznościach argumentacja rządu belgijskiego zmierzająca do nadania sądom wspólnotowym nieograniczonego prawa do orzekania w przedmiocie kwot korekt finansowych stosowanych przez Komisję w ramach procedury rozliczania rachunków EFOGR nie może opierać się na twierdzeniu, że stanowią one sankcje. |
|
156 |
Tym samym należy oddalić zarzut piąty jako bezzasadny. |
|
157 |
Uwzględniając powyższe uwagi, odwołanie należy zatem oddalić jako bezzasadne. |
VI — W przedmiocie kosztów
|
158 |
Zgodnie z art. 69 § 3 regulaminu w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań każdej ze stron Trybunał może postanowić, że koszty zostaną podzielone albo że każda ze stron poniesie swoje własne koszty. W niniejszej każda ze stron pokryje własne koszty. |
|
Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje: |
|
|
|
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: francuski.