20.9.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 253/5

(1)

W komunikacie Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego „Strategia Wspólnoty w zakresie rtęci” (2) Komisja zasygnalizowała, że konieczne jest obniżenie poziomu rtęci w środowisku, jak również poziomu narażenia ludzi na jej działanie. Komisja zaproponowała wyznaczenie takich celów, jak redukcja ilości rtęci wprowadzanej do obiegu przez społeczeństwo poprzez zmniejszenie podaży i popytu, ograniczenie emisji rtęci i ochrona przed tą emisją. Komunikat ten został poddany przeglądowi w 2010 r. (3).

(2)

Rada wielokrotnie potwierdzała swoje zaangażowanie w realizację celu ogólnego, jakim jest ochrona środowiska i zdrowia ludzi przed uwalnianiem rtęci i jej związków poprzez ograniczenie do minimum, a tam, gdzie to możliwe, ostateczne wyeliminowanie na całym świecie uwalniania rtęci do powietrza, wody i gleby przez człowieka. W tym kontekście Rada podkreśliła, że produkty z dodatkiem rtęci, jeśli istnieją dla nich realne alternatywy, powinny być wycofane tak szybko i kompleksowo, jak to możliwe, a ostatecznie wszystkie produkty z dodatkiem rtęci powinny być stopniowo wycofane, uwzględniając należycie warunki techniczne i ekonomiczne oraz potrzeby badań naukowych i rozwoju (4).

(3)

Rtęć i jej związki są wysoce toksyczne dla ludzi, ekosystemów, fauny i flory. Wysokie dawki mogą okazać się śmiertelne dla ludzi, lecz nawet stosunkowo niskie dawki mogą spowodować poważne zaburzenia neurorozwojowe. Stwierdzono także możliwość negatywnego wpływu na układ krążenia, układ odpornościowy i rozrodczy. Rtęć jest uważana za globalny czynnik zanieczyszczający, charakteryzujący się dużą odpornością i krążący w różnych formach pomiędzy powietrzem, wodą, osadami, glebą oraz fauną i florą. W środowisku może przekształcić się w swoją najbardziej toksyczną formę, czyli metylortęć.

(4)

Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 stanowi, że jeśli państwo członkowskie uzna, że produkcja, wprowadzanie do obrotu lub stosowanie substancji w jej postaci własnej, jako składnika mieszaniny lub w wyrobie stanowi dla środowiska lub zdrowia człowieka zagrożenie, które nie jest odpowiednio kontrolowane i któremu należy przeciwdziałać, państwo to zobowiązane jest przygotować dokumentację, powiadomiwszy o tym wcześniej Europejską Agencję Chemikaliów (zwana dalej „Agencją”).

(5)

Na podstawie decyzji Wspólnego Komitetu EOG nr 25/2008 z dnia 14 marca 2008 r. zmieniającej załącznik II (Przepisy techniczne, normy, badania i certyfikacja) do Porozumienia EOG (5) rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 zostało włączone do Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym

(6)

Norwegia przygotowała dokumentację dotyczącą pięciu związków fenylortęci, tj. octanu fenylortęci, propionianu fenylortęci, 2-etyloheksanianu fenylortęci, oktanianu fenylortęci oraz neodekanianu fenylortęci, co dowodzi, że konieczne jest działanie w skali całej Unii w celu ograniczenia zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi, jakie stanowi produkcja, stosowanie lub wprowadzanie do obrotu tych substancji w ich postaci własnej, jako składników mieszaniny lub w wyrobach. Dokumentację tę przedłożono Agencji w celu rozpoczęcia procesu wprowadzania ograniczeń.

(7)

Wiadomo, że wspomniane powyżej związki fenylortęci są stosowane przede wszystkim jako katalizatory w systemach poliuretanowych znajdujących zastosowanie w odniesieniu do powłok, klejów, środków uszczelniających i elastomerów. Katalizatory rtęciowe zostają wbudowane w strukturę polimerów i pozostają w wyrobie końcowym, z którego związki rtęci i fenylortęci nie są uwalniane celowo. Brak jest informacji o stosowaniu innych związków fenylortęci jako katalizatorów w systemach poliuretanowych, dlatego nie zostały one uwzględnione w ocenie zawartej w dokumentacji.

(8)

Cykl życia związków fenylortęci prowadzi do znacznego uwalniania rtęci do środowiska i przyczynia się do całkowitej emisji rtęci. W szczególności związki fenylortęci w środowisku ulegają rozpadowi na produkty, takie jak metylortęć, stanowiące zagrożenie równoważne temu, jakie stwarzają substancje trwałe, wykazujące zdolność do bioakumulacji i toksyczne (substancje PBT). Interkonwersja metabolitów związków fenylortęci umożliwia ich transport na dalekie odległości. Ze względu na powstawanie produktów przemiany/rozpadu o właściwościach PBT, same związki fenylortęci muszą być traktowane jak substancje PBT, jeśli chodzi o kontrolę emisji i narażenia. W tym celu należy zminimalizować emisję i narażenie ludzi i środowiska.

(9)

Głównym źródłem narażenia ludzi poprzez środowisko może być żywność, w której można znaleźć produkty rozpadu związków fenylortęci, w tym metylortęć. Metylortęć akumuluje się przede wszystkim w łańcuchu pokarmowym w środowisku wodnym, przez co najbardziej narażone na jej działanie są populacje ludzi oraz fauna charakteryzujące się wysokim spożyciem ryb i owoców morza. Metylortęć łatwo przenika przez barierę łożyskową oraz barierę krew-mózg i może zahamować rozwój umysłowy nawet przed narodzinami dziecka, stanowiąc największe zagrożenie dla kobiet w wieku rozrodczym oraz dzieci.

(10)

W dniu 10 czerwca 2011 r. działający przy Agencji Komitet do Spraw Oceny Ryzyka (RAC) przyjął opinię na temat zaproponowanych ograniczeń, biorąc pod uwagę ich skuteczność w zmniejszaniu zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi. Ponadto RAC ustalił, że inne organiczne związki rtęci mogą być stosowane jako katalizatory w produkcji polimerów. Substancje te nie zostały jednak uwzględnione w ocenie zawartej w dokumentacji.

(11)

W dniu 15 września 2011 r. działający przy Agencji Komitet Analiz Społeczno-Ekonomicznych przyjął opinię na temat zaproponowanych ograniczeń, biorąc pod uwagę ich skuteczność w przeciwdziałaniu zidentyfikowanym zagrożeniom pod względem korzyści i kosztów społeczno-gospodarczych.

(12)

Agencja przedłożyła Komisji opinie Komitetu ds. Oceny Ryzyka i Komitetu ds. Analiz Społeczno-Ekonomicznych.

(13)

Należy zapewnić podmiotom, których to dotyczy, odpowiednią ilość czasu na wprowadzenie środków niezbędnych do spełnienia nowych wymogów w zakresie środków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu.

(14)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ustanowionego na mocy art. 133 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006,