—

między państwami członkowskimi utrzymuje się poważny brak zaufania, a przede wszystkim solidarności, zwłaszcza w polityce dotyczącej legalnej i nielegalnej imigracji czy też we współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych,

—

problemy te odbijają się również na etapie transpozycji nielicznych przyjętych środków, bowiem „niedostateczne osiągnięcia odnotowano przede wszystkim w następujących obszarach: polityka wizowa, wymiana informacji między organami ścigania i organami sądowymi, zapobieganie przestępczości zorganizowanej i jej zwalczanie, zarządzanie sytuacjami kryzysowymi wewnątrz Unii Europejskiej, współpraca policyjna i celna oraz współpraca sądowa w sprawach karnych”,

—

uwzględnienia procedur, struktur i decyzji instytucji oraz zasad i celów wymienionych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej proklamowanej w Strasburgu w dniu 12 grudnia 2007 r. (1),

—

wspierania przejrzystości procesu decyzyjnego zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym, zwłaszcza w dziedzinie PWBS, zgodnie z niedawnym wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (ETS) w sprawie przejrzystości prawodawstwa (sprawa Turco (2)),

—

rzeczywistego włączenia parlamentów krajowych w tworzenie i wdrażanie PWBS, w tym również w zakresie oceny realizacji tej dziedziny polityki przez pozostałe państwa członkowskie i przez agencje Unii Europejskiej,

—

przestrzegania nadrzędności prawa wspólnotowego nad prawem UE (art. 47 Traktatu UE) przy zawieraniu umów międzynarodowych, zwłaszcza w przypadku sankcji wobec obywateli krajów trzecich lub w przypadku ryzyka dyskryminacji obywateli Unii (zwolnienie z obowiązku posiadania wizy); we wszystkich przypadkach Parlament powinien uczestniczyć w zawieraniu przez UE umów międzynarodowych dotyczących współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych,

—

wzmocnienia lojalnej współpracy i solidarności między państwami członkowskimi w ramach realizacji polityki i środków przedsięwziętych przez UE, poprzez wzmacnianie i demokratyzację mechanizmów wzajemnej oceny przewidzianych już w odniesieniu do współpracy w obszarze Schengen oraz do zwalczania terroryzmu,

—

podjęcia ściślejszej współpracy w pierwszym filarze, jeżeli nie jest możliwe uzyskanie wymaganej jednogłośności (zob. debatę w odniesieniu do wniosku Komisji z dnia 17 lipca 2006 r. dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2201/2003 w odniesieniu do jurysdykcji i wprowadzające zasady dotyczące prawa właściwego w sprawach małżeńskich (COM(2006)0399),

—

wyjścia poza szczątkowy jeszcze i przypadkowy charakter inicjatyw podejmowanych przez agencje utworzone przez Unię oraz współpracy z organami administracji krajowej,

—

wprowadzenia prawdziwej polityki komunikacyjnej umożliwiającej lepsze informowanie obywateli Unii o inicjatywach podejmowanych zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym oraz zapoznanie ich z właściwymi organami Unii i krajowymi, do których mogą się zwrócić w sprawach mogących mieć wpływ na prawa podstawowe obywateli (bez uszczerbku dla możliwości kierowania spraw na drogę sądową),

—

ochrony praw podstawowych, o której mowa w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

kontroli sądowej wykonywanej przez ETS, w tym w odniesieniu do prawodawstwa dotyczącego kontroli policyjnej i sądowej,

—

kontroli demokratycznej wynikającej z rozszerzenia procedury współdecyzji z udziałem Parlamentu oraz z włączenia parlamentów krajowych w unijny proces legislacyjny i w ocenę jego wpływu, w tym na polityki związane z PWBS,

a)

niezwłoczne rozpoczęcie procesu określania priorytetów na najbliższy program wieloletni PWBS (na lata 2010-2014) w oparciu o ambitne i spójne podejście, wykraczające poza perspektywę ministerialną i wzorujące się na zasadach i celach wyznaczonych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej,

b)

włączenie się w dialog prowadzony przez Parlament z parlamentami krajowymi na temat priorytetów na okres 2010-2014, przy uwzględnieniu problemów napotkanych podczas realizacji programu z Tampere i programu haskiego, prac przeprowadzonych przez Radę oraz wstępnych wskazówek strategicznych Rady Europejskiej w dziedzinie imigracji, azylu i integracji, w celu zakończenia tej pierwszej fazy dialogu podczas dorocznej debaty w Parlamencie odnośnie do postępów poczynionych w zakresie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości i w celu doprowadzenia następnie do przygotowania komunikatu przez Komisję, przy czym przyjęcie w odpowiednim czasie ostatecznego programu należeć będzie do nowo wybranego Parlamentu oraz do Rady Europejskiej,

c)

uzgodnienie z Parlamentem listy aktów/wniosków, które mogą lub powinny zostać przyjęte priorytetowo przed wejściem w życie Traktatu z Lizbony, a w każdym razie przed końcem obecnej kadencji Parlamentu,

d)

oprowadzenie do postępów w negocjacjach na temat wniosków dotyczących współpracy policyjnej i sądowej (które będą objęte procedurą współdecyzji) poprzez dążenie do porozumienia politycznego z Parlamentem, a po zawarciu takiego porozumienia o dopilnowanie:

—

określenie przejrzystszych kryteriów na szczeblu unijnym, zwłaszcza w przypadku gdy środki UE mogłyby ograniczyć gwarancje zapisane w konstytucjach państw członkowskich (art. 52 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i art. 8 Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC)), oraz przegląd środków europejskich krytykowanych przez ETS (zob. sprawy T-228/02 Organisation des Modjahedines du peuple d'Iran przeciwko Radzie, T-47/03 Sison przeciwko Radzie, T-253/04 KONGRA-GEL i inni przeciwko Radzie oraz T-229/02 PKK przeciwko Radzie, dotyczące czarnych list),

—

systematyczne branie pod uwagę wpływu prawodawstwa unijnego i krajowych środków wykonawczych, zwłaszcza w dziedzinie walki z terroryzmem, na prawa podstawowe, przy uwzględnieniu odpowiedzi na pytania Komisji w tej dziedzinie, nadesłanych niedawno przez państwa członkowskie,

—

rozpoczęcie rozmów wstępnych w sprawie mandatu negocjacyjnego dotyczącego przystąpienia UE do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (art. 6 ust. 2 TUE),

—

przegląd programu działalności Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej, z uwzględnieniem priorytetów wyznaczonych przez instytucje, w szczególności przez Parlament, w dziedzinie współpracy policyjnej i sądowej oraz poszanowania zasad UE (art. 7 TUE) (zob. oświadczenie międzyinstytucjonalne przyjęte wraz z rozporządzeniem Rady (WE) nr 168/2007 z dnia 15 lutego 2007 r. ustanawiającym utworzenie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (4)),

—

przedstawienie wniosku legislacyjnego na rzecz ograniczenia dyskryminacji pośredniej i bezpośredniej mającej wpływ na przepływ obywateli Unii, dostęp do wymiaru sprawiedliwości poza krajem pochodzenia oraz ochronę konsularną i dyplomatyczną w kraju trzecim (art. 20 TFUE),

—

przedłożenie wniosku w sprawie przejrzystości i poufności informacji i dokumentów przetwarzanych przez instytucje UE,

—

przedłożenie wniosku w sprawie ochrony danych (przewidującego ujednolicenie środków, które obecnie różnią się w zależności od filaru), jako odpowiedzi na obawy dotyczące gwałtownego obniżania poziomu norm ochrony danych w Unii, ze szczególnym uwzględnieniem niewłaściwych norm ochrony w przypadku transatlantyckiego przekazywania danych, a także wezwanie Rady do przyjęcia decyzji ramowej w sprawie ochrony danych w trzecim filarze, zgodnej z zaleceniami Parlamentu,

—

wzmocnienie wewnętrznych struktur instytucji odpowiedzialnych za ochronę praw podstawowych w UE, zwłaszcza Rady (przekształcenie grupy roboczej ad hoc ds. praw podstawowych i obywatelstwa w stałą grupę roboczą, zgodnie z propozycją prezydencji słoweńskiej),

—

umacnianie, poprzez współpracę administracyjną (art. 66 TWE), dialogu między państwami członkowskimi i wzajemnej znajomości systemów prawnych oraz wszczęcie procedury dialogu z udziałem parlamentów krajowych i Parlamentu Europejskiego, zwłaszcza w przypadku trudności we wdrażaniu strategii i środków europejskich mających związek z PWBS,

—

przegląd wniosku legislacyjnego dotyczącego praw jednostek w postępowaniu karnym (art. 69e ATFUE),

—

złożenie wniosku dotyczącego praw ofiar przestępczości i terroryzmu (art. 69e ATFUE),

—

wzmocnienie wzajemnego uznawania przez państwa członkowskie zarówno aktów przyjętych in absentia, jak i dowodów (art. 69 ATFUE),

—

połączenie rejestrów karnych,

—

przegląd statutu Europolu, Eurojustu i europejskiej sieci sądowej w świetle nowych podstaw prawnych,

—

przyjęcie stosownych środków gwarantujących pełną operacyjność Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) oraz wdrożenie decyzji związanych z traktatem z Prüm (5),

—

wzmocnienie Frotexu i ocena wpływu nowych wniosków Komisji w dziedzinie kontroli granic,

—

poprawa informacji Frontexu na temat porozumień podpisanych przez tę agencję z krajami trzecimi oraz sprawozdań oceniających wspólne przedsięwzięcia, a także zapewnienie prowadzenia kontroli na granicach w poszanowaniu praw człowieka; zmiana mandatu agencji w celu objęcia nim działań ratunkowych na morzu,

—

ustanowienie zorganizowanej współpracy między Frontexem a Wysokim Komisarzem ONZ ds. Uchodźców w celu uproszczenia określonych operacji, z uwzględnieniem ochrony praw człowieka,

—

szybkie i ambitne działania Komisji i Rady mające na celu propagowanie wybiegającej w przyszłość strategii unijnej w zakresie:

—

by konsultowano się z nim w odpowiednim czasie w sprawie wszystkich umów z krajami trzecimi, które nie zostaną zawarte do dnia 31 grudnia 2008 r.,

—

o regularne informowanie go o toczących się negocjacjach,

—

o przeprowadzenie w trybie pilnym debaty w sprawie zewnętrznego aspektu PWBS, ponieważ Unia nawiązuje de facto współpracę policyjną i sądową z krajami trzecimi, zwłaszcza z USA, poprzez umowy dwustronne dotyczące szeregu spraw, omijając tym samym formalne demokratyczne procedury decyzyjne i kontrolę parlamentarną;