Ochrona migrujących dzieci

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Komunikat (COM(2017) 211 final) w sprawie ochrony migrujących dzieci

Artykuł 24 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej

JAKIE SĄ CELE KOMUNIKATU I ART. 24 KARTY?

Komunikat:

• zawiera propozycje podjęcia pilnych działań przez Komisję Europejską i agencje UE w celu ochrony migrujących dzieci* oraz zalecenia dla krajów UE;
• ma na celu zapewnienie ściślejszych związków między organami ds. azylu i migracji a służbami ochrony dzieci.

Artykuł 24 Karty praw podstawowych określa prawa dzieci do:

• takiej ochrony i opieki, jaka jest konieczna dla ich dobra;
• swobodnego wyrażania swoich poglądów; poglądy te są brane pod uwagę w sprawach, które ich dotyczą, stosownie do ich wieku i stopnia dojrzałości;
• utrzymywania stałego, osobistego związku i bezpośredniego kontaktu z obojgiem rodziców, chyba że jest to sprzeczne z jego interesami.

We wszystkich działaniach dotyczących dzieci, zarówno podejmowanych przez władze publiczne, jak i instytucje prywatne, należy przede wszystkim uwzględnić najlepszy interes dziecka.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Do UE przybywa coraz więcej migrujących dzieci, z których wiele pozostaje bez opieki, a w 2015 i 2016 r. około 30% osób ubiegających się o azyl w UE stanowiły dzieci, przy czym w ciągu ostatnich 6 lat ogólna liczba dzieci ubiegających się o azyl wzrosła sześciokrotnie. Migrujące dzieci są szczególnie narażone ze względu na wiek i odległość od domu, zwłaszcza gdy są oddzielone od swoich rodziców.

Ochrona dzieci polega na egzekwowaniu prawa UE i przestrzeganiu Karty praw podstawowych oraz międzynarodowych praw człowieka w zakresie praw dziecka. W komunikacie określono działania, które mają zostać przeprowadzone przez Komisję i państwa UE przy wsparciu Europejskiej Agencji Ochrony Granic i Wybrzeży, Europejskiego Urzędu Wsparcia w zakresie Polityki Azylowej (EASO) oraz Agencji Praw Podstawowych UE.

Przeciwdziałanie przyczynom leżącym u podstaw i ochrona dzieci

Komisja i państwa UE powinny:

• nadać priorytetowe znaczenie wzmocnieniu systemów ochrony dzieci na szlakach migracyjnych, w tym w kontekście planu działania i deklaracji ze szczytu w Valletcie z 2015 r.;
• wspierać kraje partnerskie w rozwijaniu systemów ochrony dzieci i transgranicznej współpracy w zakresie ochrony dzieci;
• wspierać projekty chroniące dzieci bez opieki w państwach trzecich na szlakach migracyjnych, w szczególności w celu zapobiegania handlowi dziećmi lub przemytowi dzieci;
• wdrażać wytyczne UE w sprawie promowania i ochrony praw dziecka.

Szybka i kompleksowa identyfikacja i ochrona

Kraje UE zachęca się do:

• gromadzenia i wymieniania porównywalnych danych w celu ułatwienia reagowania na wszystkie przypadki zaginięć dzieci bez opieki (sprawozdawczość, protokoły i procedury) oraz weryfikacji powiązań rodzinnych;
• pobierania odcisków palców i danych biometrycznych* w sposób przyjazny dla dzieci i uwzględniający problematykę płci;
• zapewnienia, aby osoba odpowiedzialna za ochronę dzieci była obecna na wczesnym etapie identyfikacji i w każdym obszarze pod szczególną presją migracyjną*.

Przyjęcie w UE

Kraje UE zachęca się do zapewnienia:

• że początkowe oceny wrażliwości na zagrożenia i potrzeb po przyjeździe oraz kolejne procedury uwzględniają problematykę płci i wieku;
• dostępu do formalnej edukacji sprzyjającej włączeniu społecznemu oraz do opieki zdrowotnej, wsparcia psychospołecznego i innych podstawowych usług publicznych;
• że dzieci bez opieki mogą korzystać z alternatywnych form opieki, w tym z opieki zastępczej/rodzinnej;
• że we wszystkich ośrodkach przyjęć obowiązują zasady ochrony dzieci;
• dostępności realnego wyboru alternatyw dla zatrzymania administracyjnego;
• skutecznego systemu monitorowania przyjęć;
• pełnego wykorzystania wytycznych EASO w sprawie przyjmowania dzieci bez opieki;

Określanie statusu i gwarancje procesowe

Komisja i agencje UE utworzą europejską sieć opiekuńczą w celu rozwijania i wymiany dobrych praktyk oraz aktualizowania wytycznych dotyczących oceny wieku. Kraje UE zachęca się do:

• wzmocnienia organów opiekuńczych w celu szybkiego ustanowienia opiekunów dla wszystkich dzieci bez opieki;
• przeprowadzania niezawodnych, multidyscyplinarnych, nieinwazyjnych procedur oceny wieku;
• zapewnienia szybkiego i efektywnego poszukiwania rodzin w obrębie UE i poza jej terytorium;
• priorytetowego rozpatrywania spraw takich jak wnioski o azyl dotyczących dzieci zgodnie z zasadą pilności działania;
• priorytetowego traktowania relokacji dzieci bez opieki z Grecji i Włoch.

Zapewnienie trwałych rozwiązań

Kraje UE zachęca się do zapewnienia:

• zapewnienia w krótkim czasie po przyjeździe dostępu do integracyjnego kształcenia formalnego, opieki zdrowotnej i innych podstawowych usług publicznych;
• wsparcia przejścia do dorosłości i dostępu do kształcenia i szkoleń;
• integracji społecznej, np. poprzez priorytetowe traktowanie mieszanego, wolnego od segregacji mieszkalnictwa;
• zwiększenia przesiedleń dzieci potrzebujących ochrony międzynarodowej do UE;
• odpowiednich środków poszukiwania i reintegracji rodzin w celu zaspokojenia potrzeb dzieci, które mają być odesłane do kraju pochodzenia.

Nadrzędny interes dziecka, efektywne wykorzystywanie danych, badania, szkolenia i finansowanie

Komisja i agencje UE:

• zapewnią dodatkowe szkolenia, wytyczne i narzędzia dotyczące oceny nadrzędnego interesu dziecka;
• omawiają ulepszenia w zakresie pobierania danych na szczeblu unijnym;
• będą wymagały, aby organizacje mające bezpośredni kontakt z dziećmi posiadały wewnętrzną politykę ochrony dzieci przed otrzymaniem środków z funduszy UE;
• będą rozpowszechniały dobre praktyki w zakresie ochrony migrujących dzieci za pośrednictwem internetowej bazy danych.

Kraje UE zachęca się do:

• zapewnienia, by wszystkie dzieci otrzymywały odpowiednie informacje na temat przysługujących im praw i na temat procedur z odpowiednim uwzględnieniem specyfiki wieku;
• zapewnienia, by osoby pracujące z migrującymi dziećmi na każdym etapie zostały odpowiednio przeszkolone;
• priorytetowego traktowania migrujących dzieci w ramach programów krajowych AMIF i Wewnętrznego Funduszu Bezpieczeństwa;
• ulepszania zbierania i rozpowszechniania dobrych praktyk w zakresie ochrony migrujących dzieci.

KONTEKST

Więcej informacji, w tym na temat monitorowania wdrażania niniejszego komunikatu:

• Migrujące dzieci (Komisja Europejska)
• Europejska agenda w sprawie migracji (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady – Ochrona migrujących dzieci (COM(2017) 211 final, 12.4.2017)

Karta praw podstawowych Unii Europejskiej — Tytuł III — Równość — Artykuł 24 — Prawa dziecka (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 398)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 516/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiające Fundusz Azylu, Migracji i Integracji, zmieniające decyzję Rady 2008/381/WE oraz uchylające decyzje Parlamentu Europejskiego i Rady nr 573/2007/WE i nr 575/2007/WE oraz decyzję Rady 2007/435/WE (Dz.U. L 150 z 20.5.2014, s. 168–194)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej (Dz.U. L 180 z 29.6.2013, s. 60–95)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/33/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia norm dotyczących przyjmowania wnioskodawców ubiegających się o ochronę międzynarodową (Dz.U. L 180 z 29.6.2013, s. 96–116)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca (Dz.U. L 180 z 29.6.2013, s. 31–59).

Zalecenie Komisji 2013/112/UE z dnia 20 lutego 2013 r. – Inwestowanie w dzieci: przerwanie cyklu marginalizacji (Dz.U. L 59 z 2.3.2013, s. 5–16)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępująca decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW (Dz.U. L 101 z 15.4.2011, s. 1–11)

Komunikat Komisji do Parlamentu europejskiego i Rady Plan działania w zakresie małoletnich bez opieki (2010-2014) SEK(2010)534 końcowy (COM(2010)(213) końcowy, 6.5.2010)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz.U. L 348 z 24.12.2008, s. 98–107)

Dyrektywa Rady 2003/86/WE z dnia 22 września 2003 r. w sprawie prawa do łączenia rodzin (Dz.U. L 251 z 3.10.2003, s. 12–18)

Ostatnia aktualizacja: 26.03.2018