This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52012DC0415
REPORT FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL Possible advantages and disadvantages of reducing the classification to two categories of firearms (prohibited or authorised) with a view to improving the functioning of the internal market for the products in question through simplification.
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Możliwe pozytywne i negatywne strony ograniczenia liczby kategorii broni palnej do dwóch (zakazane i dozwolone) w celu udoskonalenia funkcjonowania rynku wewnętrznego tych wyrobów poprzez ewentualne uproszczenie
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Możliwe pozytywne i negatywne strony ograniczenia liczby kategorii broni palnej do dwóch (zakazane i dozwolone) w celu udoskonalenia funkcjonowania rynku wewnętrznego tych wyrobów poprzez ewentualne uproszczenie
/* COM/2012/0415 final */
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Możliwe pozytywne i negatywne strony ograniczenia liczby kategorii broni palnej do dwóch (zakazane i dozwolone) w celu udoskonalenia funkcjonowania rynku wewnętrznego tych wyrobów poprzez ewentualne uproszczenie /* COM/2012/0415 final */
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU
EUROPEJSKIEGO I RADY Możliwe pozytywne i negatywne strony
ograniczenia liczby kategorii broni palnej do dwóch (zakazane i dozwolone) w
celu udoskonalenia funkcjonowania rynku wewnętrznego tych wyrobów poprzez
ewentualne uproszczenie Niniejsze sprawozdanie powstało zgodnie z
jednym z wymogów dyrektywy Rady 91/477/EWG z dnia 18 czerwca 1991 r. w sprawie
kontroli nabywania i posiadania broni, zmienionej dyrektywą Parlamentu
Europejskiego i Rady 2008/51/WE z dnia 21 maja 2008 r. 1. Dyrektywa 91/477/EWG a
kwestia podziału broni palnej na kategorie 1.1. Dyrektywa 91/477/EWG była
początkowo środkiem wspomagającym tworzenie rynku
wewnętrznego. W zamian za pewne ułatwienia w obrocie bronią
palną między państwami członkowskimi do przepisów
europejskich włączono zabezpieczenia o charakterze ochronnym,
dostosowane do tego rodzaju produktów. 1.2. Dyrektywa ta zawiera dwa
załączniki. W pierwszym z nich (załącznik I) ustanowiono
podział na kategorie broni palnej – wciąż obowiązujący
– głównie pod kątem stopnia jej bezpieczeństwa. Ustanowiono
cztery kategorie: w kategorii A znajduje się broń niedozwolona –
broń wojskowa, kategoria B obejmuje broń, w przypadku której wymagane
jest pozwolenie – wykorzystywaną głównie przez strzelców sportowych i
myśliwych, zaś kategoria C broń, w przypadku której wymagane
jest oświadczenie (głównie broń wykorzystywaną przez
myśliwych). Kategoria D – inna broń palna – obejmuje głównie
jeden rodzaj broni[1]. 1.3. Podział na kategorie określa
wymogi minimalne, podobnie zresztą jak przepisy dyrektywy,
będącej instrumentem prawnym harmonizującym przepisy na
minimalnym poziomie. Na podstawie art. 3 dyrektywy 91/477/EWG[2] państwa członkowskie
mogą zaostrzyć to rozróżnienie, usuwając na przykład
kategorię C lub D, czy przenosząc ten czy inny rodzaj broni do
wyższej kategorii, w zależności od własnej polityki czy
koncepcji bezpieczeństwa lub tradycji łowieckich. 1.4. Ta dowolność pozostawiona
państwom członkowskim wynika z charakteru samej dyrektywy, która nie
ma na celu osiągnięcia pełnej harmonizacji lecz zamierza jednak
ustanowić minimalną podstawę bezpieczeństwa, bez uszczerbku
dla działań, które mogłyby zostać podjęte przez
państwa członkowskie w celu zapobiegania nielegalnemu handlowi
bronią[3]. 1.5. Należy zauważyć, że
dyrektywa nie ma zastosowania do nabywania ani posiadania broni przez siły
zbrojne, policję, władze publiczne lub przez kolekcjonerów i
jednostki zajmujące się kulturalnymi i historycznymi aspektami broni,
uznanymi za takie przez państwo członkowskie, na terytorium którego
się znajdują. Różnica ta ma zasadnicze znaczenie, gdyż
ustanawia podział na tzw. broń „do użytku cywilnego” i na inne
rodzaje sprzętu stosowanego przez siły zbrojne czy niekiedy nawet
przez przestępczość zorganizowaną. 1.6. Dyrektywa ta była przedmiotem
sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2000
r. w sprawie jej stosowania[4].
Wnioski zawarte w tym sprawozdaniu, ogólnie pozytywne i niekwestionujące
podziału broni palnej na kategorie, zawartego w załączniku I, do
dziś nie zostały podważone. 2. Podział broni palnej na
kategorie w kontekście przyjęcia dyrektywy 2008/51/WE z dnia 21 maja
2008 r. zmieniającej dyrektywę 91/477/EWG a metodyka zastosowana w
niniejszym sprawozdaniu 2.1. W kontekście podejścia z punktu
widzenia współprawodawcy skupiono się przede wszystkim na dwóch
zasadniczych kwestiach: ograniczenie liczby kategorii broni palnej do dwóch
(zakazana lub wymagająca pozwolenia) byłoby bezpieczniejsze dla
obywatela europejskiego a jednocześnie łatwiejsze dla podmiotów
gospodarczych. 2.2. Ci, którzy uważali, że
państwa członkowskie powinny zachować pewien margines uznania w
wewnętrznej klasyfikacji broni palnej – o ile oczywiście
uwzględnia ona minimalne wymogi zawarte w załączniku I – nie
podzielali jednak tego punktu widzenia. Podmioty gospodarcze, tak jak
zwyczajowi użytkownicy broni palnej do użytku cywilnego, nie wydawali
się bardziej przekonani o korzyściach wypływających z
ewentualnego uproszczenia tego rodzaju. 2.3. Podsumowanie tych opinii znalazło
odzwierciedlenie w motywie 18 dyrektywy 2008/51/WE mówiącym, że
„Niektóre państwa członkowskie uprościły klasyfikację
broni palnej, zmniejszając liczbę kategorii z czterech do dwóch. Państwa
członkowskie powinny dostosować się do tej uproszczonej klasyfikacji,
jednak państwa członkowskie, w których obowiązuje podział
broni palnej na większą liczbę kategorii, mogą – zgodnie z
zasadą pomocniczości – utrzymać istniejący system
klasyfikacji.”. 2.4. Celem niniejszego sprawozdania jest
więc ponowna ocena kwestii nomenklatury broni palnej wyraźnie pod
kątem lepszego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz w perspektywie
„sprawozdania ze stosowania dyrektywy, do którego w stosownych przypadkach
dołącza wnioski”, które Komisja ma przedłożyć
Parlamentowi Europejskiemu i Radzie najpóźniej do dnia 28 lipca 2015 r.,
jak również ustanowiono w dyrektywie. 2.5. W tym celu służby Komisji
przyjęły podejście włączające służby
państw członkowskich właściwe w dziedzinie broni palnej
(głównie ministerstwa spraw wewnętrznych lub sprawiedliwości, w
zależności od państwa członkowskiego), którym w listopadzie
2011 r. przesłano kwestionariusz, jak i główne kategorie
użytkowników broni palnej do użytku cywilnego – zwłaszcza producentów,
detalistów, myśliwych, strzelców sportowych, kolekcjonerów – którzy
wielokrotnie wyrażali swoje opinie. 2.6. Zakres pytań zadanych administracjom
państw członkowskich był szeroki i koncentrował się
wokół następujących aspektów: (1)
znaczenie gospodarcze sektora producentów i
detalistów broni palnej; (2)
liczba zarejestrowanych myśliwych i strzelców
sportowych; (3)
liczba osób posiadających Europejską
kartę broni palnej; (4)
informacje o tendencjach dotyczących
przestępstw i wykroczeń w ciągu ostatnich lat; (5)
ewentualne problemy ze śledzeniem historii
broni palnej; (6)
systematyczne poddawanie zakupu broni palnej
systemowi pozwoleń; (7)
ważność pozwoleń na jedną
lub kilka sztuk broni; (8)
pozwolenie wydawane w sposób domniemany na
podstawie innego pozwolenia lub licencji; (9)
ewentualne istnienie możliwości
zwykłego złożenia oświadczenia; (10)
zainteresowanie obowiązkowym ograniczeniem
kategorii w europejskim prawodawstwie; (11)
możliwe konsekwencje takiego ograniczenia dla
zainteresowanych sektorów gospodarczych; (12)
przewidywane możliwe ulepszenia. Sprecyzowano poza tym jasno, że
broń, o której mowa w kwestionariuszu, ogranicza się do broni
wymienionej w dyrektywie, tj. broni myśliwskiej i sportowej, z
wyłączeniem broni wojskowej. 3. Ocena znaczenia
gospodarczego sektora oraz głównych użytkowników broni palnej
wynikająca z odpowiedzi na pytania kwestionariusza; dane ogólne 3.1. Pierwsza grupa państw
członkowskich nie posiada wcale albo prawie wcale przemysłu
produkującego broń palną do użytku cywilnego. Grupa ta jest
istotna, gdyż obejmuje ponad 12 państw członkowskich. Jednak
nawet gdy produkcja jest nieznaczna, sprzedaż detaliczna może
być dość duża: Finlandia, przykładowo, liczy ponad 600
sprzedawców, zajmujących się głównie sprzedażą
detaliczną lub naprawą broni; na Węgrzech jest ich około
500. 3.2. Kolejna grupa państw posiada
stosunkowo silny przemysł wytwórczy, często tradycyjny, lecz poziom
produkcji nie jest wysoki. Tak jest w przypadku Słowacji, Republiki
Czeskiej, Austrii czy Polski: w tych państwach członkowskich istnieje
jednak dość znaczna liczba sprzedawców, osób zajmujących
się naprawami czy detalistów – w samej Polsce jest ich około 500,
zaś w Austrii 700[5]. 3.3. Najważniejsze strefy produkcji
znajdują się w najbardziej zaludnionych państwach
członkowskich, choć jest to coraz mniej systematyczne - z powodu
coraz słabszego przemysłu wytwórczego. O ile Niemcy i Włochy
utrzymują jeszcze znaczną produkcję wytwórczą, często
przeznaczoną na eksport[6],
odnotowano znaczny spadek produkcji broni do użytku cywilnego we Francji i
Zjednoczonym Królestwie, który jednak nie był tak silny w Hiszpanii. Nie
ma to negatywnego wpływu na istnienie często znacznej sieci
przedstawicieli handlowych, jak to ma miejsce np. we Francji[7]. 3.4. W najbardziej zaludnionych państwach
członkowskich występuje jednak największy odsetek myśliwych
i strzelców sportowych. I tak w przypadku Francji podaje się liczbę
ponad 1 400 000 myśliwych, we Włoszech ok. 850 000,
zaś w Hiszpanii ponad 1 500 000. Liczba strzelców sportowych
jest tradycyjnie o wiele mniejsza niż liczba myśliwych, ale pozostaje
jednak bardzo znaczna: ok. 300 000 we Włoszech, 213 000 we
Francji i ok. 14 600 w Polsce. 3.5. Warto zauważyć, że
niektóre państwa członkowskie o stosunkowo niewielkiej liczbie
ludności (w stosunku do średniej unijnej) odnotowują znaczny
odsetek myśliwych lub strzelców sportowych. I tak w Szwecji jest
przynajmniej 490 000 myśliwych i 96 000 strzelców sportowych,
zaś w Finlandii jest ich odpowiednio: ponad 300 000 i 35 000. W
Danii myśliwych jest ok. 169 000 a strzelców sportowych 120 000.
3.6. Można również
zauważyć, że liczba posiadaczy Europejskiej karty broni palnej[8] jest oczywiście dobrym
wskaźnikiem (choć nie jedynym) mobilności myśliwych i
strzelców sportowych na terytorium Unii Europejskiej. Niektóre państwa
członkowskie, takie jak Austria, liczą stosunkowo wysoki odsetek posiadaczy
tego dokumentu (38 000), proporcjonalnie mniej powszechnego w innych
państwach (ok. 20 000 posiadaczy we Włoszech, 39 378 we
Francji). 4. Informacje o tendencjach
dotyczących przestępstw i wykroczeń związanych z
użyciem broni palnej oraz śledzenie historii broni palnej do
użytku cywilnego 4.1. Odpowiedź na pytanie, czy w
ostatnich latach odnotowano znaczny wzrost przestępstw popełnionych z
użyciem broni palnej myśliwskiej lub sportowej, jest zazwyczaj
przecząca. W niektórych państwach członkowskich, takich jak
Grecja, Polska, Szwecja czy Portugalia, odnotowano niewielki lub mało
istotny wzrost. 4.2. Większość państw
członkowskich, np. Austria, Węgry, Bułgaria, Zjednoczone
Królestwo, Finlandia czy Hiszpania uważa, że tego rodzaju
przestępczość utrzymuje się na stałym poziomie. W
innych państwach członkowskich widać nawet niewielką
tendencję spadkową, np. w Belgii czy Irlandii. 4.3. Aspekty te można również
umieścić w perspektywie tendencji rozwoju przestępczości z
użyciem broni palnej związanej na przykład z dostępnością
broni – głównie wojskowej – po zakończeniu konfliktów zbrojnych. Ten
rodzaj broni jest jednak wyłączony z zakresu stosowania dyrektywy, w
której określony jest jako niedozwolony (kategoria A w załączniku
I), w przeciwieństwie do broni, którą można nabyć do celów
sportowych lub rekreacyjnych. 4.4. Problemy ze śledzeniem historii w
przypadku broni dopuszczonej przez dyrektywę są o wiele mniejsze, o
czym świadczą odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu, w
większości uspokajające, przynajmniej jeśli chodzi o
legalny obrót bronią w Unii Europejskiej. Większość
państw członkowskich uważa, że jest stosunkowo mało
istotnych problemów związanych z zasadą śledzenia historii broni
do użytku cywilnego, przynajmniej w skali krajowej. 4.5. Można jednak mówić o pewnych
trudnościach w zbieraniu danych czy przetwarzaniu informacji
umożliwiających prześledzenie drogi broni, która mogła
być w posiadaniu całego łańcucha osób. Kwestia solidnego
prowadzenia rejestrów przez państwa członkowskie i sprzedawców broni,
jak i kwestia ich dostępności dla właściwych grup
zadaniowych wydaje się być podstawowym wymogiem. 5. System nabywania i
posiadania broni palnej do użytku cywilnego 5.1. Jak wynika z odpowiedzi na pytania
kwestionariusza, zasadniczo nabywanie i posiadanie broni palnej do użytku
cywilnego podlega systemowi pozwoleń i, w niektórych ograniczonych
przypadkach, systemowi składania oświadczenia lub rejestracji
administracyjnej, odpowiadającej w praktyce pozwoleniu pośredniemu.
Ta ogólna zasada nie stoi na przeszkodzie, aby pewne rodzaje broni lub
broń o pewnych cechach charakterystycznych mogły, w danym
państwie członkowskim, korzystać z elastyczniejszego systemu
nabywania, jak niektóra broń historyczna czy broń pozbawiona cech
użytkowych. 5.2. System pozwoleń nie zakłada
jednak konieczności systematycznego występowania o pozwolenie przed
zakupem każdej sztuki broni. Pozwolenie może w takim przypadku
zostać wydane na zakup określonej i wyszczególnionej ilości broni,
której cechy charakterystyczne znajdują się w pozwoleniu (tak odbywa
się to m. in. w Austrii, Polsce i Luksemburgu). 5.3. Pozwolenie na zakup może mieć
charakter dodatkowy lub zostać uzależnione od, na przykład,
posiadania uprawnień łowieckich bądź strzeleckich, lub w
niektórych przypadkach od uznania w drodze decyzji administracyjnej, że
nabywca ma prawo nabyć broń w celu obrony własnej (tak jest np.
w Finlandii czy w Polsce). 5.4. System składania oświadczenia –
kategoria C w załączniku I do dyrektywy 91/477/EWG – stosuje się
jeszcze do dużej ilości broni myśliwskiej, głównie we
Francji. W systemie tym nabywca musi przedstawić sprzedawcy kopię
swojego dowodu tożsamości i dokumentu uprawniającego do zakupu
(na przykład aktualnego pozwolenia na polowanie). Następnie
wypełnia on ze sprzedawcą[9]
oświadczenie, które sprzedawca rejestruje i przekazuje właściwym
organom. Jeśli właściwy organ sprzeciwia się transakcji,
wzywa nabywcę do zwrotu broni lub zmusza go do tego z pomocą organów
ścigania. 5.5. Pewna liczba broni myśliwskiej
należy we Francji do nowej pośredniej kategorii, między
kategorią C i D dyrektywy. Chodzi o jednostrzałową
długą broń palną z lufą o gładkim przewodzie,
objętą nowym systemem „rejestracji”, bardzo bliskim systemowi „składania
oświadczenia” (kopia dowodu tożsamości, pozwolenia na polowanie/licencji
strzeleckiej, formularz do wypełnienia, weryfikacja przez policję). 5.6. Z odpowiedzi udzielonych na pytania
kwestionariusza nie wynika zatem, by broń palna mogła jeszcze
podlegać najmniej restrykcyjnej kategorii D dyrektywy, tj. by można
ją było nabyć bez zbędnych formalności - na co
dyrektywa zezwalała jedynie w przypadku jednostrzałowej długiej
broni palnej z lufą o gładkim przewodzie. Państwa
członkowskie, w których istniała taka możliwość,
podniosły wszystkie próg wymogów (jak wyjaśniono w poprzednim
akapicie). 5.7. Należy również
zauważyć, że obowiązująca klasyfikacja wprowadzona w
danym państwie członkowskim (zakaz, pozwolenie, oświadczenie,
rejestracja) ma pierwszeństwo nad klasyfikacją broni w państwie
jej nabycia. Innymi słowy, jeśli na przykład broń nabyta w
jednym państwie członkowskim została nabyta w systemie
pozwolenia, ale jej właściciel (również posiadacz Europejskiej
karty broni palnej) ma zamiar zabrać ją z sobą do państwa
członkowskiego, w którym panuje system zakazu, pierwszeństwo
będzie miał naturalnie system zakazu i broń nie będzie
mogła opuścić kraju pochodzenia. 6. Państwa
członkowskie mają różne poglądy na celowość
ograniczenia liczby kategorii dopuszczonych w dyrektywie 6.1. Niektóre państwa członkowskie,
takie jak Polska, Zjednoczone Królestwo, Irlandia, Dania czy Łotwa
przejawiają zainteresowanie ograniczeniem liczby kategorii do dwóch na
poziomie Unii Europejskiej, uważając, że doprowadziłoby to
do pewnego uproszczenia. 6.2. Inne państwa członkowskie
uważają jednak, że dowolność wynikająca z obecnej
klasyfikacji zawartej w dyrektywie mogłaby zostać zachowana. I tak
Szwecja, Włochy, Węgry czy Belgia nie widzą konkretnych
korzyści w zmianie obecnej nomenklatury, uważając, że jej
przekształcenie pociągnęłoby za sobą dodatkowe
obciążenia i niepotrzebne koszty. 6.3. Takie państwa członkowskie jak
Słowacja, Niderlandy czy Rumunia, nawet jeśli przyjęły na
szczeblu krajowym system oparty na dwóch lub trzech kategoriach, również
wolą pozostawić do uznania państw członkowskich
możliwość przeprowadzania odpowiednich dla nich klasyfikacji w
ramach obecnej nomenklatury. 6.4. W odpowiedzi na pytanie, czy takie
ograniczenie kategorii miałoby znaczny wpływ na sektory gospodarki,
większość państw członkowskich odpowiada, iż albo
trudno byłoby go ocenić, albo wpływ byłby
nieistniejący z powodu już dość szerokiego stosowania w
danym państwie nomenklatury zawierającej dwie kategorie. Należy
jednak zauważyć, że państwa członkowskie, które uznały,
że na ich terytorium konsekwencje gospodarcze związane z
ograniczeniem liczby kategorii będą znikome, nie są w
większości producentami broni palnej. 6.5. Niektóre państwa członkowskie
posiadające przemysł wytwórczy broni palnej, jak Włochy lub
Belgia, uważają natomiast, że wpływ na sektor gospodarki
byłby niekorzystny. Inne zaś, np. Polska, przyznają, że
mogą pojawić się konsekwencje gospodarcze, ale nie widzą w
tym powodu, aby nie dokonać ograniczenia liczby kategorii. 6.6. Większość państw
członkowskich nie sądzi jednak, aby ograniczenie liczby kategorii
broni palnej zawartych w załączniku I do dyrektywy do dwóch
pociągnęło za sobą jasno określone korzyści
mające ułatwić funkcjonowanie rynku wewnętrznego.
Wyrażono nawet obawę, iż w przypadku ograniczenia liczby
kategorii mogłoby dojść do przekierowania legalnego handlu
bronią do nielegalnych kanałów dystrybucji. 7. Przedstawiono pewne
sugestie, inne niż ograniczenie liczby kategorii, mające na celu
uproszczenie obrotu bronią palną i wzmocnienie jego bezpieczeństwa 7.1. Niektóre państwa członkowskie,
takie jak Niemcy, Estonia czy Polska, widziałyby wyraźną
korzyść w określeniu wspólnych norm pozbawiania cech
użytkowych broni palnej na podstawie technik zaproponowanych przez grupy
robocze ad hoc Międzynarodowej Komisji ds. Badania Broni
Strzeleckiej (CIP[10]),
w wyniku czego zwiększyłoby się bezpieczeństwo i
zostałaby ułatwiona wymiana na poziomie Unii. 7.2. Inne państwa członkowskie
(Szwecja, Niderlandy, Francja, Luksemburg, Portugalia) są zaś zdania,
że można by wzmocnić komputeryzację informacji w
państwach członkowskich, co pozwoliłoby na powiązanie
obrotu bronią palną z jej właścicielami.
Należałoby poczynić kroki mające na celu udostępnienie
wszystkim państwom członkowskim informacji zawartych w rejestrach, co
w oczywistym stopniu ułatwiłoby w razie potrzeby wymianę
informacji w Unii Europejskiej. 7.3. Niektóre sugestie są bardziej
konkretne – np. wyposażenie przewoźników handlowych broni palnej w
urządzenia GPS umożliwiające ich geolokalizację (Republika
Czeska) czy zapewnienie zwiększonej kontroli nad działaniami
prywatnych agencji bezpieczeństwa (Bułgaria). Inne propozycje są
bardziej ambitne, takie jak zbliżenie definicji w zakresie broni palnej,
mające ułatwić wspólne podejście na poziomie Unii (Niderlandy).
7.4. Niektóre państwa członkowskie
widziałyby korzyści w utworzeniu standardowego formularza transferu w
wymianie handlowej broni palnej (Rumunia). W dokumencie tym można by
zawrzeć wszystkie informacje wymagane we wnioskach o pozwolenie lub w zawiadomieniach
o transakcjach handlowych między państwami członkowskimi. 7.5. Znaczna liczba państw
członkowskich uważa jednak, że obecna sytuacja jest zasadniczo
satysfakcjonująca lub nie proponuje specyficznych środków. Niektóre
państwa, np. Włochy, uważają, że jakakolwiek zmiana
powinna zostać rozważona w świetle zasady proporcjonalności
i w zależności od rzeczywistych potrzeb, usprawiedliwiających
inicjatywy na poziomie UE. 7.6. Ogólnie rzecz biorąc, uwagi
państw członkowskich dotyczą przede wszystkim kwestii
śledzenia historii i pozbawiania broni palnej cech użytkowych. Tymi
właśnie dwiema kwestiami ma zamiar zająć się Komisja,
opracowując wspólne wytyczne w zakresie norm i technik pozbawiania cech
użytkowych lub zapewniając poszanowanie obowiązku, spoczywającego
na państwach członkowskich, prowadzenia skomputeryzowanych rejestrów[11]. Zadania te są zgodne z
dyrektywą 2008/51/WE. 8. Główne kategorie
użytkowników dyrektywy wydają się zainteresowane uproszczeniem
niekoniecznie pociągającym za sobą ograniczenia liczby kategorii 8.1. Myśliwi (około 7 mln osób w
Unii Europejskiej[12])
wydają się zadowoleni z obecnego podziału na kategorie,
dostosowanego do tradycji łowieckich i progu bezpieczeństwa w ich
państwie członkowskim. Są oni bardzo przywiązani do uznania
i promowania Europejskiej karty broni palnej, umożliwiającej
stosunkowo sprawne ich przemieszczanie między państwami
członkowskimi w bardzo zadowalających ramach bezpieczeństwa. 8.2. Strzelcy sportowi również mogą
korzystać z Europejskiej karty broni palnej, kiedy udają się z
jednego państwa członkowskiego do drugiego głównie w celu
uczestnictwa w zawodach. Ich podróże wydają się być dobrze
zorganizowane i poddane ponadto surowemu systemowi pozwoleń dodatkowo
kontrolowanemu przez lokalne lub krajowe związki strzeleckie. Nie wydaje
się również, by obowiązkowe ograniczenie liczby kategorii na
poziomie europejskim miało przynieść oczywiste uproszczenia. 8.3. Choć działalność
kolekcjonerów broni palnej zabytkowej, historycznej lub reprodukcji broni
historycznej nie jest objęta zakresem stosowania dyrektywy, doceniliby oni
możliwość wpisania przedmiotów kolekcjonerskich do Europejskiej
karty broni palnej, co ułatwiłoby obrót tego typu przedmiotami
między państwami członkowskimi. Inne środki
ułatwiające uznanie broni tego typu przez państwa
członkowskie, np. podczas ich transportu z jednego państwa
członkowskiego do drugiego, zostałyby docenione przez sektor
zrzeszający dostawców, instytucje kulturalne, domy aukcyjne,
akredytowanych ekspertów itp. 8.4. Ewentualnymi uproszczeniami
zainteresowani byliby producenci broni palnej do użytku cywilnego. W tym
względzie należy przypomnieć, że przemysł od dawna
pragnie skutecznie korzystać z globalnych licencji przy transferach broni
palnej na terytorium UE. Pozwolenia nie byłyby wydawane przez państwa
członkowskie na każdy transfer indywidualnie, lecz ważne
byłoby jedno pozwolenie na wcześniej określony rodzaj produktów[13] w określonym okresie
czasu. Pozwolenia takie byłyby wydawane podmiotom, które dysponują
pewnymi uznanymi gwarancjami. 8.5. Producenci i detaliści
dążą również do uproszczenia samych definicji podstawowych
części broni palnej. Definicje te nie pokrywają się
dokładnie w różnych przepisach, a większa precyzja mogłaby
poprawić jeszcze zarówno przepływ, jak i bezpieczeństwo
transakcji handlowych. 8.6. Podsumowując, wydaje się,
że podział na kategorie broni palnej w obecnych przepisach unijnych
nie wywołuje szczególnej krytyki ze strony głównych kategorii
użytkowników dyrektywy. Można jednak zauważyć wyraźne
dążenie do wprowadzenia pewnych uproszczeń, mających na
celu sprawniejsze funkcjonowanie rynku wewnętrznego. 9. Kwestia podziału na
kategorie broni palnej do użytku cywilnego na poziomie Unii mogłaby
jednak zostać poddana ponownej ocenie w świetle terminów i wytycznych
zawartych w samej dyrektywie 9.1. Spoczywający na państwach
członkowskich obowiązek utworzenia i prowadzenia skomputeryzowanego
systemu rejestracji danych, do dnia 31 grudnia 2014 r., z pewnością
zaspokoi potrzebę większej dostępności informacji,
wyrażoną w odpowiedziach na pytania kwestionariusza. W tym
kontekście interesujące będzie ponowne rozpatrzenie ewentualnych
problemów związanych ze śledzeniem historii broni na poziomie Unii,
które mogą wynikać z obecnego podziału na kategorie zawartego w
dyrektywie. 9.2. W niektórych odpowiedziach państwa
członkowskie wyrażają życzenie wprowadzenia wspólnych metod
pozbawiania broni palnej cech użytkowych. Należy więc
wspomnieć, że Komisja podejmie się wkrótce tego zadania, zgodnie
z przepisami dyrektywy[14],
w wyniku czego powinien wzrosnąć poziom bezpieczeństwa obrotu
tego typu produktami. 9.3. Dążenie do dokładniejszego
śledzenia historii broni, wyrażone przez państwa
członkowskie mogłoby odpowiadać wyraźnemu odniesieniu w
dyrektywie 2008/51/WE: chodzi o odniesienie, znajdujące się w motywie
7, do Konwencji z dnia 1 lipca 1969 r. o wzajemnym uznawaniu oznakowania broni
strzeleckiej, która „powinna być w jak najszerszym zakresie punktem
odniesienia dla systemu znakowania w całej Wspólnocie”. 9.4. W tym kontekście można by w
krótkim okresie czasu dyskutować nad zbliżeniem między Unią
Europejską a strukturami Stałej Międzynarodowej Komisji ds.
Badania Broni Strzeleckiej (C.I.P.), w perspektywie stworzenia w Unii uznanych
norm w zakresie badania broni palnej. Dodatkowa i atestowana kontrola produkcji
broni palnej i obrotu bronią palną w Unii Europejskiej mogłaby
być korzystna dla wszystkich aspektów bezpieczeństwa. 9.5. Można więc stwierdzić, na
podstawie zebranych elementów, że obowiązkowe ograniczenie liczby
kategorii broni palnej do dwóch na poziomie UE nie niosłoby za sobą
oczywistych korzyści. W żadnym wypadku nie należy
rozważać tej kwestii osobno, gdyż istnieje ryzyko łatwego
zawężenia debaty do kwestii rodzaju dokumentu, który miałby
być pozwoleniem, co mogłoby doprowadzić do sytuacji, która
niczym by się nie różniła od obecnego zróżnicowania w UE. 9.6. Należy zatem opracować
całościową analizę możliwych i pożądanych
kierunków rozwoju dyrektywy 2008/51/WE w kontekście sprawozdania z
sytuacji wynikającej ze stosowania dyrektywy, które Komisja ma
przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do dnia 28 lipca
2015 r. – do którego w stosownych przypadkach dołączy wnioski – w
perspektywie uproszczenia, obejmującego wszystkie specyficzne potrzeby i
ograniczenia związane z tym rodzajem produktów. 9.7. Wnioski z niniejszego sprawozdania
zostaną przedstawione w październiku 2012 r. podczas posiedzenia
grupy kontaktowej ustanowionej na mocy dyrektywy. Wnioski te powinny być
również przedmiotem dyskusji na konferencji w sprawie nielegalnego handlu
bronią palną, którą Komisja planuje zorganizować pod koniec
listopada 2012 r., i w której wezmą udział strony zaangażowane w
walkę z tego rodzaju przestępczością. Celem konferencji
będzie zwłaszcza podsumowanie potrzeb w tym zakresie, jak i
opracowanie wytycznych dla przyszłych inicjatyw. [1] Jednostrzałowa długa broń palna z
lufą o gładkim przewodzie. [2] „Państwa członkowskie mogą w swym
ustawodawstwie uchwalić przepisy surowsze niż przewidziane w
niniejszej dyrektywie, z zastrzeżeniem praw przyznanych osobom
mającym miejsce zamieszkania w państwach członkowskich
określonych w art. 12 ust. 2”. [3] Motyw 8 dyrektywy 91/477/EWG stanowi, że:
„dyrektywa nie ma wpływu na prawo państw członkowskich do
podejmowania środków zapobiegających nielegalnemu handlowi
bronią”. [4] COM(2000) 0837 final. [5] Źródło dla Austrii: Europejskie zrzeszenie
handlu bronią do użytku cywilnego. [6] 85 do 90% niemieckiej produkcji broni palnej do
użytku cywilnego wywozi się do państw trzecich lub do Unii
(źródło: Zrzeszenie europejskich producentów broni palnej sportowej). [7] Według danych Europejskiego instytutu broni
myśliwskiej i sportowej 800 do 1000 punktów sprzedaży we Francji
utrzymuje się głównie z broni. [8] Europejska karta broni palnej została ustanowiona
na mocy dyrektywy 91/477/EWG. Jest ona „dokumentem wydawanym przez władze
państwa członkowskiego na wniosek osoby wchodzącej w posiadanie
i użytkowanie broni palnej zgodnie z prawem” (art. 1 ust. 4).
Umożliwia ona jej posiadaczowi podróżowanie z bronią w
uproszczonym systemie pozwoleń z jednego państwa członkowskiego
do drugiego, najczęściej w celu udziału w polowaniu lub zawodach
sportowych. Karta ta jest szczególnie ceniona przez jej posiadaczy i nie
zgłoszono żadnego problemu związanego z jej wydawaniem czy
użytkowaniem. [9] Sprzedawca dokonuje pierwszej weryfikacji w rejestrach
„osób, którym zabroniona jest sprzedaż broni”. [10] Stała Międzynarodowa
Komisja (C.I.P.) ds. Badania Broni Strzeleckiej powstała w wyniku umowy
międzyrządowej, w której państwa europejskie będące głównymi
producentami broni palnej (11 państw europejskich) oraz Chile, Rosja i
Zjednoczone Emiraty Arabskie zobowiązują się uznawać
badania broni palnej i amunicji, wykonywane przed wprowadzeniem do obrotu w
instytucjach zwanych „centrami badań ”,
zgodnie z kryteriami technicznymi określonymi i aktualizowanymi przez
C.I.P. To zatwierdzenie wyraża się w wybiciu oznakowania na broni
palnej, które pozwala na zidentyfikowanie centrum, w którym broń była
badana. W niektórych centrach badań broń palna jest również
pozbawiana cech użytkowych zgodnie z technikami i wymogami, które
mogą się różnić między sobą i niekoniecznie
być uznawane we wszystkich państwach członkowskich. [11] Ten skomputeryzowany system rejestracji danych
dotyczących broni palnej, umożliwiający powiązanie broni z
jej właścicielem, musi powstać, zgodnie z dyrektywą
2008/51/WE, najpóźniej do dnia 31 grudnia 2014 r. [12] Dane przekazane przez Federację Związków
Łowieckich i Ochrony Dzikiej Fauny Unii
Europejskiej (FACE) zrzeszającą krajowe związki łowieckie
państw członkowskich UE i innych państw należących do
Rady Europy. [13] Ułatwienie to istnieje już teoretycznie w
dyrektywie 91/477/EWG. Jej art. 11 przewiduje, że sprzedawcy mogą
otrzymać zgodę, która zwalnia ich, w niektórych przypadkach, z
występowania o indywidualne pozwolenia w każdym przypadku
przepływu broni palnej wewnątrz Wspólnoty. Możliwość
ta jest jednak rzadko stosowana, gdyż zakłada ona, że honoruje
ją zarówno państwo członkowskie wysyłki, jak i odbioru, w
porównywalnych istniejących przepisach. [14] W załączniku I do dyrektywy stanowi się,
że „Zgodnie z procedurą określoną w art. 13a ust. 2
dyrektywy Komisja przedstawia wspólne wytyczne dotyczące norm i technik
pozbawiania cech użytkowych w celu zagwarantowania, że broń
pozbawiona cech użytkowych nieodwracalnie nie nadaje się do
użytku.”.