31.10.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 289/56

(1)

W rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalającym najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (2) określono najwyższe dopuszczalne poziomy dioksyn i polichlorowanych bifenyli (PCB) o właściwościach podobnych do dioksyn w szeregu środków spożywczych, włącznie z wątrobą zwierząt lądowych.

(2)

Na wniosek Komisji Europejskiej panel ds. środków trujących w łańcuchu żywnościowym Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przyjął w dniu 5 lipca 2011 r. opinię w sprawie zagrożenia dla zdrowia publicznego związanego z obecnością wysokich poziomów dioksyn i dioksynopodobnych PCB w wątrobie owiec i jeleniowatych (3).

(3)

Komisja zażądała, by w opinii wskazano, czy zagrożenie dla zdrowia konsumentów może być większe dla podgrup populacji spożywających te produkty (np. konsumentów spożywających znaczne ilości tych produktów, osób stosujących specjalne diety itd.). W opinii należy także zbadać możliwe przyczyny stwierdzonych wysokich poziomów dioksyn i PCB w wątrobie owiec i jeleniowatych, a także przedstawić dane naukowe dotyczące stosowności ustanowienia w przyszłości regulacyjnych poziomów w wątrobie w przeliczeniu na produkt, a nie w przeliczeniu na tłuszcz.

(4)

Panel stwierdził, że regularne spożywanie wątroby owiec prowadzi do wzrostu narażenia na działanie dioksyn i dioksynopodobnych PCB średnio o 20 %. W indywidualnych przypadkach konsumpcja wątroby owiec może powodować wysokie pobranie przekraczające tolerowane tygodniowe pobranie (TWI) tych zanieczyszczeń. Panel uznał, że częste spożywanie wątroby owiec, w szczególności przez kobiety w wieku rozrodczym oraz dzieci, może stanowić potencjalne zagrożenie dla zdrowia.

(5)

Panel uznał ponadto, że gleba oraz osady naturalnie zawierają dioksyny i PCB. Przenoszenie dioksyn i PCB z gleby do roślin za pośrednictwem korzeni ma na ogół niewielkie znaczenie. W ostatnich latach w wielu próbkach wątroby owiec z różnych krajów europejskich wykryto wysokie stężenia dioksyn i PCB, chociaż nie powiązano ich z konkretnymi źródłami zanieczyszczenia. W przypadku owiec głównym czynnikiem narażenia jest wypas. Podczas wypasu może nastąpić pobranie gleby poprzez cząsteczki znajdujące się na warzywach lub bezpośrednio, w przypadku wyjadania traw pastwiskowych w pobliżu powierzchni podłoża. Pobranie gleby jest niezwykle zmienne i zdecydowanie sezonowe: odnotowano średnie pobranie gleby w wysokości około 8 % w suchej masie pobrania. Ogólnie rzecz biorąc, pobranie gleby może w znacznym stopniu przyczynić się do narażenia owiec na dioksyny i PCB. Dostępne są jedynie ograniczone dane dotyczące przenoszenia dioksyn lub PCB z paszy do wątroby owiec. W zależności od rozpatrywanych kongenerów: polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn (PCDD), polichlorowanego dibenzofuranu (PCDF) lub PCB zgłaszane wskaźniki przenoszenia mieściły się w przedziale od 5 do 175 i były około 4 razy wyższe dla wątroby niż dla mięsa lub nerek.

(6)

EFSA stwierdził również, że wątroba owiec jest ważnym narządem magazynowania dioksyn i PCB. Stosunkowo wysokie magazynowanie dioksyn i związków pokrewnych w wątrobie owiec w porównaniu do wątroby bydła może częściowo tłumaczyć różnice w metabolizmie.

(7)

EFSA stwierdził, że nawet gdyby możliwa była sekwestracja w wątrobie, tzn. dioksyny i PCB nie byłyby całkowicie wiązane z frakcją tłuszczową wątroby, nie miałoby to wpływu na wynik wyrażony w przeliczeniu na tłuszcz ani na świeżą masę, ponieważ w trakcie procedury analitycznej ekstrahowane są wszystkie dioksyny i PCB, niezależnie od kompartmentu wątroby, w którym się znajdują.

(8)

Komisja wezwała laboratorium referencyjne Unii Europejskiej ds. dioksyn i PCB w paszy i żywności do zbadania, w jaki sposób różne metody ekstrakcji wpływają na poziom dioksyn i PCB w wątrobie owiec w odniesieniu do podawania wyniku analitycznego w przeliczeniu na tłuszcz lub na świeżą masę. Laboratorium referencyjne UE stwierdziło, że zmiany stężeń dioksyn i PCB są znacznie wyższe w przeliczeniu na tłuszcz niż na świeżą masę. Stężenia dioksyn i PCB w przeliczeniu na tłuszcz w wątrobie owiec zależały od zastosowanej metody ekstrakcji lub rozpuszczalników, a w związku z tym od wynikającej z nich zawartości tłuszczu. Przy porównywaniu wyników w świeżej masie poziomy dioksyn i PCB były dość porównywalne.

(9)

Dlatego też, aby zapewnić porównywalność wyników i jednolite podejście w całej UE w odniesieniu do dioksyn i PCB w wątrobie zwierząt lądowych, należy ustanowić najwyższe dopuszczalne poziomy w przeliczeniu na świeżą masę, jak te już ustanowione dla wątroby rybiej i produktów z niej pochodzących.

(10)

Należy wprowadzić przepis, zgodnie z którym te najwyższe dopuszczalne poziomy nie mają zastosowania do środków spożywczych wprowadzonych zgodnie z prawem do obrotu przed datą rozpoczęcia stosowania.

(11)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt,