(1)

Op 24 februari 2022 is Rusland een niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde grootschalige invasie in Oekraïne begonnen. Als gevolg hiervan zijn miljoenen mensen Oekraïne ontvlucht, en bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/382 van de Raad (3) is het bestaan van een massale toestroom van ontheemden uit Oekraïne vastgesteld en tijdelijke bescherming ingevoerd. De toestroom van personen die de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne ontvluchten, blijft een uitdaging voor de betrokken lidstaten als het gaat om het waarborgen van voldoende humanitaire hulp en het voorzien in de primaire behoeften van deze personen.

(2)

Op 24 februari 2022 heeft Oekraïne overeenkomstig artikel 16, lid 1, van Besluit nr. 1313/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad (4) om bijstand verzocht voor het leveren van civiele beschermingsmiddelen. Als blijk van solidariteit en steun hebben de lidstaten en de internationale gemeenschap in reactie daarop humanitaire hulpgoederen geleverd voor personen die de militaire agressie van Rusland ontvluchten en in de Unie aankomen, en andere personen die door de militaire agressie tegen Oekraïne zijn getroffen.

(3)

Besluit (EU) 2022/1108 van de Commissie (5) verleende bepaalde lidstaten vrijstelling van rechten bij invoer en vrijstelling van belasting over de toegevoegde waarde (“btw”) op de invoer van goederen die gratis werden verstrekt of ter beschikking werden gesteld aan personen die de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne ontvluchten en personen in nood in Oekraïne. Bij Besluit (EU) 2023/829 van de Commissie (6) zijn deze maatregelen ten aanzien van bepaalde lidstaten verlengd tot en met 31 december 2023.

(4)

Op 19 oktober 2023 heeft de Commissie de lidstaten geraadpleegd over de noodzaak van een verlenging van de geldigheidsduur van de bij Besluit (EU) 2023/829 vastgestelde maatregelen. Na deze raadpleging zijn door Polen op 26 oktober 2023, door Litouwen op 27 oktober 2023, door Roemenië op 31 oktober 2023 en door Letland en Slowakije op 3 november 2023 (“de verzoekende lidstaten”) verzoeken ingediend om deze maatregelen te blijven toepassen.

(5)

De humanitaire crisis als gevolg van de niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde grootschalige invasie in Oekraïne door Rusland duurt voort en mensen die de militaire agressie tegen Oekraïne ontvluchten of in Oekraïne blijven, kunnen hulp nodig hebben. Deze onstabiele situatie heeft niet alleen grote impact op Oekraïne, maar ook op een aantal lidstaten. Het betreft dus een ramp waardoor het grondgebied van een aantal lidstaten wordt getroffen als bedoeld in artikel 74, lid 1, punt a), van Verordening (EG) nr. 1186/2009 en artikel 51, eerste alinea, punt a), van Richtlijn 2009/132/EG.

(6)

Het is derhalve passend de verzoekende lidstaten te machtigen vrijstelling van rechten bij invoer te verlenen voor goederen die worden ingevoerd voor de in artikel 74 van Verordening (EG) nr. 1186/2009 vermelde doeleinden, en vrijstelling te verlenen van de btw die verschuldigd is voor goederen die worden ingevoerd voor de in artikel 51 van Richtlijn 2009/132/EG omschreven doeleinden door of namens overheidsorganisaties en filantropische of liefdadigheidsorganisaties die door de bevoegde autoriteiten van de verzoekende lidstaten zijn erkend. Gezien de ongekende situatie is het passend de verzoekende lidstaten tevens toe te staan vrijstelling van rechten bij invoer en btw te verlenen voor goederen voor humanitaire hulp die worden ingevoerd voor het vrije verkeer door overheidsorganisaties of andere filantropische of liefdadigheidsorganisaties die zijn erkend en die soortgelijke activiteiten verrichten in een andere verzoekende lidstaat waar de goederen bestemd zijn om te worden gebruikt. Om tegemoet te komen aan verzoeken van de lidstaten om bijstand te verlenen aan personen die in Oekraïne zijn gebleven en ernstig getroffen zijn door de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne, moet ook toestemming worden gegeven voor de verdere overdracht van die goederen aan Oekraïense overheidsorganisaties of filantropische of liefdadigheidsorganisaties die door de Oekraïense bevoegde autoriteiten zijn erkend om deze goederen gratis te verstrekken aan personen in nood in Oekraïne. Daarnaast is het passend de verzoekende lidstaten te machtigen vrijstelling van rechten bij invoer te verlenen voor goederen die worden ingevoerd voor de in artikel 74 van Verordening (EG) nr. 1186/2009 vermelde doeleinden, en vrijstelling te verlenen van de btw die verschuldigd is voor goederen die worden ingevoerd voor de in artikel 51 van Richtlijn 2009/132/EG omschreven doeleinden wanneer de goederen worden ingevoerd voor het vrije verkeer door of namens hulporganisaties om in hun eigen behoeften te voorzien tijdens het verstrekken van noodhulp aan de personen die zijn getroffen door de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne.

(7)

Om invoer te kunnen controleren die is vrijgesteld van invoerrechten of btw, moeten de verzoekende lidstaten de Commissie in kennis stellen van het soort, de hoeveelheden en de waarde van de goederen die met vrijstelling van invoerrechten en btw zijn ingevoerd om gratis te verstrekken aan of beschikbaar te stellen aan personen die de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne ontvluchten, van de organisaties die zij hebben erkend voor de verstrekking of terbeschikkingstelling van deze goederen en van de maatregelen die zijn genomen om te voorkomen dat de goederen worden gebruikt voor andere doeleinden dan het voorzien in de behoeften van de personen die de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne ontvluchten.

(8)

Om de naleving van de voorwaarden in dit besluit te waarborgen, onregelmatigheden te voorkomen en de financiële belangen van de Unie en de lidstaten te beschermen, moeten de verzoekende lidstaten zorgen voor de toepassing van risicobeheer en relevante douanecontrolemaatregelen met betrekking tot het in het vrije verkeer brengen en het gebruik en de daaropvolgende overbrenging naar Oekraïne van goederen die van invoerrechten of btw zijn vrijgesteld. De genomen maatregelen moeten binnen de in dit besluit vastgestelde termijn aan de Commissie worden gemeld.

(9)

Rekening houdend met de uitdagingen waarvoor de verzoekende lidstaten zich gesteld zien, moet de vrijstelling van invoerrechten en van btw van toepassing zijn op invoer vanaf 1 januari 2024. De vrijstelling moet tot en met 31 december 2024 van kracht blijven.

(10)

Op 27 november 2023 werden de lidstaten overeenkomstig artikel 76, eerste alinea, van Verordening (EG) nr. 1186/2009 en artikel 53, eerste alinea, van Richtlijn 2009/132/EG geraadpleegd,

a)

een lijst van door de bevoegde autoriteiten in de lidstaten erkende organisaties, als bedoeld in artikel 1, lid 1, punt c);

b)

de volgende geconsolideerde informatie over de goederen die overeenkomstig artikel 1 met vrijstelling van invoerrechten en btw zijn ingevoerd:

c)

de maatregelen die zijn genomen om de naleving te garanderen van de artikelen 78, 79 en 80 van Verordening (EG) nr. 1186/2009 en van de artikelen 55, 56 en 57 van Richtlijn 2009/132/EG, alsook, in voorkomend geval, de op grond van artikel 46 van Verordening (EU) nr. 952/2013 van het Europees Parlement en de Raad (7) genomen maatregelen inzake risicobeheer en douanecontroles met betrekking tot onder het toepassingsgebied van dit besluit vallende goederen.